NOS Nieuws - Algemeen

Het strandseizoen staat voor de deur en dit jaar zullen op veel stranden nieuwe waarschuwingsvlaggen wapperen. De vlaggen wijzen op actuele gevaren en risico's in en rond het zwemwater, maar de oude varianten waren volgens onderzoekers niet altijd duidelijk. Ze verwachten dat badgasten de nieuwe vlaggen beter begrijpen en dat de zwemveiligheid daardoor toeneemt.

"Bij de gemiddelde Nederlander is het belabberd gesteld met de kennis van de strandvlaggen", zegt Chris Olivers van de Vrije Universiteit in Amsterdam die samen met Mijksenaar Lab Nederlanders en toeristen op straat vroeg naar hun begrip van de vlaggen.

Rood en geel

"De betekenis van de rode vlag kunnen de meeste mensen wel raden: verboden te zwemmen", zegt Olivers. "Maar de gele vlag - die staat voor gevaarlijk zwemwater - wordt vaak gezien als vlag die aangeeft dat je zelf moet inschatten of je kunt zwemmen. De meeste mensen geven aan dat ze dan het water in gaan. En bij de roodgele vlag denken mensen vaak aan gevaar, terwijl die vlag juist aangeeft dat de reddingsbrigade aanwezig is."

De nieuwe collectie telt vijf in plaats van acht vlaggen. De kleuren zijn hetzelfde gebleven omdat er een internationale standaard bestaat voor de waarschuwingsvlaggen. Ter verduidelijking zijn er pictogrammen en teksten toegevoegd.

"Met de vernieuwde vlaggen gaat het begrip omhoog", zegt Olivers, die de nieuwe vlaggen testte in Julianadorp en bij de Wassenaarse Slag. "Bij de meeste vlaggen zagen we veel verbetering. Bij de rode vlag was de winst klein, omdat die al vrij duidelijk was." Het onderzoek naar de nieuwe vlaggenset is nog niet gepubliceerd in een vakblad.

Engelse waarschuwingen

De teksten op de vlaggen zijn in het Engels. "Op een groot deel van de stranden komen buitenlandse toeristen en we gaan ervanuit dat de meeste mensen het Engels wel begrijpen", zegt Olivers. Of de Engelse tekst op alle Nederlandse stranden het beste werkt, is niet bekend. "Maar er past ook niet oneindig veel tekst op de vlag."

De nieuwe vlaggenset is vandaag in Den Haag gepresenteerd. Bij een eerste rondje over het strand blijkt het nog niet mee te vallen om de vlag snel te begrijpen. De vlag wappert alle kanten op, waardoor het pictogram niet goed te zien is. De Engelse woorden zijn moeilijk te lezen en als de vlag stil hangt, zijn de pictogrammen en de tekst waarschijnlijk onleesbaar.

Tijdens het testen zijn de vlaggen op een beeldscherm aan mensen getoond, reageert Olivers desgevraagd. "Mensen konden de vlaggen dus in zijn volledigheid zien. Op het strand zouden er bijvoorbeeld stokjes om de vlag heen kunnen zodat hij altijd goed zichtbaar is. Ook is het belangrijk dat de vlaggen onderdeel zijn van een systeem met informatieborden, campagnes, enzovoorts. We hopen dat het totaalpakket leidt tot meer kennis."

Informatieborden

De nieuwe vlaggen komen voor het uit project 'Het Strand Veilig', een project dat wordt gefinancierd door twee ministeries en dat als doel heeft de veiligheid op de Nederlandse stranden te vergroten.

De officiële opening van het buitenzwemseizoen is op 1 mei en vanaf dat moment zullen de nieuwe waarschuwingsvlaggen op steeds meer plekken verschijnen. Het Strand Veilig verwacht dat het zo'n twee jaar duurt om de nieuwe vlaggen in heel Nederland te laten wapperen.

De politie heeft een man aangehouden na een melding van verkrachting tijdens Koningsdag in Amsterdam. Op sociale media gingen beelden rond van een man en vrouw die tussen auto's op de Keizersgracht seks met elkaar leken te hebben.

Gisteren meldde de politie al te onderzoeken of er sprake was van wederzijdse instemming. De vrouw uit het filmpje deed een melding van verkrachting bij de politie. Ook hadden meerdere getuigen zich gemeld.

De politie zegt terughoudend te zijn met het delen van verdere details omwille van het onderzoek en het welzijn van het slachtoffer. Ook wordt met klem herhaald de beelden niet meer te delen en te verwijderen. Het delen van beelden als deze is strafbaar.

Bij de Amsterdamse politie zijn inmiddels meer dan veertig meldingen binnengekomen van vrouwen die in parken op hun billen zijn geslagen. Eind vorige week ging het nog om 24 meldingen.

De politie riep mensen afgelopen vrijdag op melding te maken van incidenten waarbij hardloopsters door jonge jongens op fatbikes worden aangerand. In sommige gevallen worden de vrouwen gefilmd en worden beelden online gedeeld, bijvoorbeeld op TikTok of andere sociale media.

Sindsdien zijn er zeker zestien nieuwe meldingen binnengekomen. Een woordvoerder van de politie noemt dat waardevol. "We snappen dat het zwaar kan zijn om zo'n melding te maken, maar het geeft ons wel een beter beeld van wat er speelt", aldus een woordvoerder tegen stadsomroep AT5.

De politie in Amsterdam zegt dat het "dapper is dat deze mensen aan de bel trekken". Het gaat niet in alle gevallen om aangiften. Bij een melding wordt de politie alleen op de hoogte gesteld. Bij een aangifte doe je een verzoek tot strafvervolging. Hoeveel slachtoffers aangifte hebben gedaan, is onbekend.

Ook buiten Amsterdam

Vergelijkbare aanrandingen vonden de afgelopen tijd ook op andere plekken in het land plaats. Begin april meldde de politie in Zuidwest-Drenthe dat meerdere vrouwen in Meppel op hun onderlichaam waren geslagen door jongeren op een fatbike. Een week later werden vijf minderjarigen aangehouden.

"Nederlanders zien het Amerika van Donald Trump als een grotere bedreiging voor de Europese veiligheid dan Rusland of China", schrijft de Atlantische Commissie, de club die zich bezighoudt met het maatschappelijke debat over de relatie tussen de Verenigde Staten, Europa en de NAVO.

Op de honderdste dag dat Trump opnieuw president van de VS is, heeft het Britse blad The Economist het over de groeiende ontzetting in Europa over de relatiebreuk tussen de VS en Europa.

Het blad bezocht er onder meer Arnhem voor, waar de Amerikanen in 1944 poogden een doorbraak in de Tweede Wereldoorlog te forceren. Zij citeren een Arnhemmer die zegt: "We waren goede bondgenoten, maar Trump liet Europa in de steek. Het is net als met een vriend die je belazert. Je vertrouwt hem niet meer, want voor hetzelfde geld doet hij het opnieuw."

Minachting voor Europa

In vrijwel heel Europa is het vertrouwen in de VS als partner gekelderd, ook binnen de Europese Unie en de NAVO. In februari zette de Amerikaanse minister van Defensie Hegseth de relatie met de Europeanen over defensie op scherp. Kort erna sprak vicepresident Vance in München met verachting over "het gebrek aan democratie in Europa". In maart was het Trump zelf die met invoerheffingen en een handelsoorlog dreigde.

En nu zijn alle ogen gericht op Oekraïne en de onderhandelingen over een mogelijk bestand met Rusland. Het wordt een "heel belangrijke week waarin we een besluit moeten nemen over de vraag of we daarbij betrokken willen blijven of dat het tijd is ons op andere zaken te richten", zei de Amerikaanse minister Rubio van Buitenlandse Zaken. Het is onduidelijk of de VS écht een streep wil zetten onder de bemiddelende rol die het probeert te spelen of dat het onderhandelingstactiek is.

Het is hetzelfde type onzekerheid dat speelt bij de uitgestelde importtarieven voor de Europese Unie. Wat gebeurt er na de negentig dagen uitstel? En komt Trump wel in actie als artikel 5 van de NAVO door een van de bondgenoten wordt ingeroepen, zoals de bedoeling is? Ook daarover is twijfel, aangezien de Amerikaanse president zegt landen die te weinig betalen voor hun eigen defensie niet te willen verdedigen.

Strategie

De dubbelzinnigheid is juist deel van de Amerikaanse strategie, is inmiddels de overtuiging in Oekraïne, de EU en de NAVO. Na honderd dagen Trump zijn de belangrijkste lessen geleerd en de eerste antwoorden geformuleerd. De Amerikanen prijzen en zo veel mogelijk betrokken houden zolang we ze nodig hebben, is een belangrijke.

Niet op alle stukken rood vlees die in de arena geworpen worden reageren, is een andere les. En nog eentje: niet te veel klagen, maar vooral ook zelf aan de bak gaan. En vooral: Europese eenheid bewaren op de punten waar Trump de confrontatie zoekt. Zo kan NAVO-topman Mark Rutte niet stoppen met benadrukken hoe belangrijk Amerika's leiderschap is in de onderhandelingen met Rusland om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.

Ook namen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk de leiding bij het samenstellen van een 'coalitie van welwillenden', die als er zo'n bestand zou komen naar Oekraïne moet trekken om de VS te tonen dat de Europeanen heus wel verantwoordelijkheid willen nemen.

En de Europese Unie haalde eventjes opgelucht adem toen bleek dat ze nog niet terug hoefde te slaan met importheffingen op Amerikaanse producten toen Trump zijn eigen belastingen pauzeerde.

'Vooral chaos gecreëerd'

"Wat heeft ie nou echt voor elkaar gekregen?", klinkt het in Brussel achter de schermen. "Trump heeft vooral chaos gecreëerd die terugslaat op Amerika zelf." Maar zowel binnen de EU als in de NAVO is ook het besef doorgedrongen dat eindelijk serieus werk gemaakt moet worden van de doorgeslagen afhankelijkheid van de VS. "We moeten geloven in onze eigen kracht", klinkt het stellig in de wandelgangen.

Volgens de Atlantische Commissie is op dit punt in Nederland reden voor "enig optimisme", afgaand op recent eigen onderzoek. "Steeds meer Nederlanders denken dat Europa in staat is om Rusland op defensiegebied het hoofd te bieden."

Hekel aan de EU

Wel blijft het tobben wat te doen met het feit dat Trump zo'n hekel heeft aan de Europese Unie, die volgens hem is opgericht om Amerika "te naaien". Alle verzoeken van Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, voor een treffen met Trump werden genegeerd.

Tot afgelopen zaterdag, toen ze elkaar bij de begrafenis van paus Franciscus zagen. Volgens Le Monde-columnist Sylvie Kauffmann duurde het samenzijn welgeteld 8 seconden. De Europese Commissie liet weten dat er een vervolgafspraak komt. "Dat dat gezien wordt als een prestatie toont hoe eenzaam Europa is", schrijft Kauffmann.

Von der Leyen deelde een foto van haar korte ontmoeting met Trump:

En ook de niet-Amerikaanse NAVO-bondgenoten maken zich geen illusies. Het gaat nog vele jaren duren om écht op eigen benen te staan, als dat al lukt. Het begin is er, de defensiebudgetten stijgen hard.

Eind juni blijkt of Trump tevreden genoeg is om op het vliegtuig naar de NAVO-top in Den Haag te stappen. En mogelijk wordt deze week al duidelijk of zijn pogingen een eind aan de oorlog in Oekraïne te maken doorgaan, of dat de Amerikanen echt de handdoek in de ring gooien.

De 19-jarige man die eerder deze maand is opgepakt na een fatale woningbrand in Den Haag wordt verdacht van moord of doodslag. Ook verdenkt het Openbaar Ministerie hem van brandstichting, laat justitie aan Omroep West weten.

De brand brak op 12 april uit in een woning in een portiekflat aan de Doctor C. Hofstede de Grootstraat in de wijk Loosduinen. De brandweer wist de brand snel te blussen en trof toen in de woning het slachtoffer aan. De 42-jarige vrouw werd met zware verwondingen naar het ziekenhuis overgebracht, waar zij later overleed. Vlak na de brand werd de 19-jarige verdachte aangehouden.

Eigen huis in brand

Omwonenden zeggen tegen Omroep West dat de verdachte de zoon is van het overleden slachtoffer. De man zou volgens buren zijn eigen huis in brand hebben gestoken, terwijl zijn moeder binnen was.

De politie wil tegenover de omroep niet kwijt of het gaat om de zoon van het slachtoffer. Wel was al bekend dat hij een bewoner was van de getroffen woning in de portiekflat. Morgen wordt beslist of de verdachte langer blijft vastzitten.

De rechtbank in Zwolle heeft een man veroordeeld tot een celstraf van zes jaar voor het online misbruiken van 33 minderjarige meisjes. De 34-jarige man benaderde zijn slachtoffers via TikTok en Snapchat. De straf staat gelijk aan de eis van het Openbaar Ministerie.

Daan F. vroeg de meisjes van tussen de 8 en 14 jaar oud om naaktbeelden. Hij instrueerde hoe ze moesten poseren en welke seksuele handelingen ze moesten uitvoeren. Hij benaderde de kinderen tussen december 2020 en november 2022 en deed zich daarbij voor als een jongen van hun leeftijd.

F. zei dat hij bewust op zoek ging naar jonge meisjes "omdat ze opdrachten sneller uitvoeren".

Schermafbeeldingen

De Zwollenaar liep tegen de lamp toen de vader van een van de slachtoffers in 2022 ontdekte dat zijn dochter naaktfoto's had verstuurd. Daarop deed de vader aangifte. Op de telefoon van F. werden meerdere schermafbeeldingen gevonden die hij had gemaakt van de slachtoffers.

De rechtbank en het OM vermoeden dat de Zwollenaar veel meer meisjes online heeft misbruikt. F. had tijdens een zitting eerder deze maand bekend tientallen meisjes online te hebben misbruikt. De man is ook veroordeeld voor het bezitten van 1640 afbeeldingen van kinderporno.

Deskundigen hebben bij F. een persoonlijkheidsstoornis met narcistische en afhankelijke kenmerken vastgesteld. Ook is hij verminderd toerekeningsvatbaar.

'Opluchting'

Een van de moeders van de slachtoffers is "heel blij" met de uitspraak. Ook zegt ze opluchting te voelen. "Op een gegeven moment krijg je een brief en hoor je dat er veel meer slachtoffers zijn. Dat doet wel wat met je. Nu de uitspraak is geweest valt er wel een last van je af."

Haar dochter kwam op 10-jarige leeftijd via Snapchat met F. in contact. Daar deed de man zich voor als een jongen van 13. "Als meisje van 10 kijk je natuurlijk op tegen een jongen van 13", zegt de moeder, die anoniem wil blijven.

Toen haar dochter haar de chat met F. liet zien besloten ze die te blokkeren. Alleen de tekstberichten waren nog te zien; de beelden niet omdat die op Snapchat maar kort zichtbaar zijn. "Ik heb op dat moment niet het besef gehad dat het zo ernstig is geweest. Dat verwijt je jezelf natuurlijk als ouder wel als je dan hoort wat er ook qua beelden is gevonden."

De politie heeft een 59-jarige Zeeuw aangehouden die een grote hoeveelheid wapens en munitie in zijn woning had.

De spullen werden gevonden nadat de politie een melding binnenkreeg van een verdachte situatie bij een huis net buiten Eede in Zeeuws-Vlaanderen. De woning werd daarop doorzocht.

Volgens de politie is er "een arsenaal aan vuurwapens en munitie aangetroffen". In totaal gaat het om veertien vuurwapens en meer dan tienduizend stuks munitie.

Alles is in beslag genomen, meldt Omroep Zeeland. De bewoner van het huis is aangehouden. Het is niet duidelijk waarom de man zoveel wapens en munitie in huis had. De politie onderzoekt de zaak verder.

Wapenbezit is in Nederland verboden. Onder voorwaarden kan voor bepaalde tijd een wapenvergunning worden verstrekt. Wie over meer dan vijf vuurwapens wil beschikken, moet het nut daarvan kunnen aantonen. Of de aangehouden Zeeuw een wapenvergunning had, is onbekend.

Pierre Poilievre, de leider van de Canadese Conservatieve Partij, is zijn parlementszetel kwijtgeraakt. Poilievre was in de Canadese hoofdstad Ottawa al sinds 2004 de vertegenwoordiger van het district Carleton, maar zijn liberale tegenkandidaat heeft zijn zetel ingenomen, meldt de Canadese omroep CBC.

Gisteren gingen de Canadezen naar de stembus. Vannacht werd al duidelijk dat de Liberale Partij van zittend premier Mark Carney de verkiezingen ruimschoots heeft gewonnen. Het is nog onduidelijk of zijn partij een absolute meerderheid heeft behaald in het parlement.

Ook Jagmeet Singh, de leider van de sociaaldemocratische New Democratic Party, is zijn zetel verloren aan zijn liberale tegenkandidaat. Hij heeft zijn vertrek als partijleider aangekondigd.

De Liberale Partij van Carney verkeerde al enkele jaren in zwaar weer, maar de uitspraken en dreigingen van de Amerikaanse president Trump ten opzichte van Canada hebben de partij nieuw leven ingeblazen. De Liberale Partij, voorheen geleid door Justin Trudeau, kan nu aan zijn vierde termijn op rij beginnen.

Leiderschapspositie

Door het verlies van zijn zetel staat ook het partijleiderschap van Poilievre ter discussie. Toch heeft ook de Conservatieve Partij gewonnen; naar verwachting groeit die met ongeveer tien zetels.

In een speech, nog voordat de uitslag in Carleton bekend was, benadrukte Poilievre dat hij vooralsnog aanblijft als partijleider. "We moeten lessen trekken uit deze uitslag, zodat we een nog beter resultaat kunnen boeken bij de volgende verkiezingen", zei hij.

De Liberale Partij groeit met enkele zetels. Met name de New Democratic Party heeft flink verloren: naar verwachting zo'n zeventien zetels ten opzichte van de vorige verkiezingen.

Minder afhankelijk van VS

In zijn overwinningsspeech benadrukte Carney dat hij de Canadese economie minder afhankelijk wil maken van de VS. Ook erkende hij dat miljoenen Canadezen op een ander resultaat hadden gehoopt. "Laten we een einde maken aan de verdeeldheid en woede uit het verleden. We zijn allemaal Canadees en mijn regering zal werken voor en met iedereen", zei Carney. "Het maakt niet uit waar je woont, welke taal je ook spreekt, hoe je ook hebt gestemd, ik zal altijd mijn best doen om iedereen te vertegenwoordigen die Canada zijn thuis noemt", aldus de premier.

De Spaanse netbeheerder Red Eléctrica weet nog altijd niet precies waardoor de grote stroomstoring in zowel Spanje als Portugal gisteren werd veroorzaakt. Volgens de eerste onderzoeksresultaten kan een cyberaanval worden uitgesloten als oorzaak van de storing.

De netbeheerder meldt dat op twee verschillende plekken in het zuidwesten van Spanje de stroomopwekking stilviel, maar op welke locaties is niet bekend. Mogelijk gaat het om locaties die stroom opwekken door middel van zonne-energie, maar dat staat nog niet vast.

Zo zag de stroomstoring in Spanje en Portugal eruit:

Een paar minuten voor de storing was het netwerk nog stabiel. In het zuidwesten was vervolgens een dip te zien in de stroomopwekking, waardoor een instabiele situatie op het netwerk ontstond en sommige systemen werden afgekoppeld.

Spanje gaat de verbinding met Frankrijk, via de Golf van Biskaje, versterken. Volgens de netbeheerder wordt het elektriciteitsnetwerk stabieler en betrouwbaarder door meer onderlinge verbindingen.

"Wat gisteren is gebeurd, mag nooit meer gebeuren", zei de Spaanse premier Sánchez in een reactie op de verklaring van netbeheerder Red Eléctrica. Verder zei hij dat de resultaten van het onderzoek naar de grote stroomstoring gebruikt zullen worden om het stroomnetwerk te versterken.

De Portugese premier Montenegro zegt dat zijn regering het EU-agentschap dat de samenwerking op het gebied van energie regelt binnen de Europese Unie heeft gevraagd om een onafhankelijk onderzoek te doen naar de stroomstoring op het Iberische Schiereiland.

"We willen een volledig onderzoek naar de oorzaken van de storing", zei Montenegro. "We hebben snel en dringend antwoorden nodig."

Miljoenen mensen getroffen

Door de stroomstoring werden gisteren miljoenen mensen in Spanje en Portugal getroffen. Het luchtverkeer raakte ontregeld, treinen en metro's kwamen tot stilstand. Spaanse reddingsdiensten hebben zo'n 35.000 gestrande trein- en metroreizigers geëvacueerd die ergens op hun traject stil waren komen te staan. Velen konden daarna ook nog niet thuiskomen; duizenden gestrande passagiers hebben de nacht op trein- en metrostations doorgebracht.

Winkels en evenementen als het Masters-tennistoernooi van Madrid moesten klanten en bezoekers wegsturen, omdat communicatie en verlichting uitvielen. Ook het internet en het telefoonnetwerk werkten niet meer. Vanochtend vroeg was in Spanje op de meeste plekken de stroom weer hersteld. In Portugal was dat gisteravond al het geval.

Bij gevechten tussen Druzen en pro-regeringsstrijders in een voorstad van de Syrische hoofdstad Damascus zijn volgens een Syrische mensenrechtenorganisatie zeker vier doden gevallen. Volgens reddingwerkers ter plekke zijn het er dertien.

De strijd begon toen militanten uit soennitische plaatsen naar de voorstad Jaramana kwamen, waar overwegend Druzen wonen. Ze wilden verhaal halen voor een post op sociale media waarop een Druzische geestelijke te horen zou zijn die de profeet Mohammed beledigt.

"Ik ontken categorisch dat dit mijn stem was", zegt de geestelijke in een video. "Ik heb dit niet gezegd en diegene die dit heeft gedaan is een slecht mens die een strijd tussen verschillende groepen Syriërs wil ontketenen."

Onschuldig

Het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat een eerste onderzoek heeft uitgewezen dat deze geestelijke onschuldig is en roept iedereen op zich aan de wet te houden.

Volgens het ministerie kwamen de militanten naar Jaramana voor een demonstratie. Druzen zouden het vuur hebben geopend.

Afrekening

In december bracht een opmars van rebellen het regime van Assad ten val. De angst was dat de soennitische rebellen zouden afrekenen met andere geloofsgroepen zoals de Druzen. De Druzen behoren tot een religieuze minderheid die zich in de tiende eeuw afsplitste van de sjiitische islam.

In maart kwamen in plaatsen aan de kust van de Middellandse zee duizenden mensen om bij de strijd tussen regeringstroepen en sjiitische milities die vroeger op de hand van Assad waren.

Bij een brand in een restaurant in China zijn zeker 22 mensen om het leven gekomen. Ook raakten drie personen gewond, meldt de Chinese staatsomroep CCTV. De manager van de zaak is opgepakt.

De brand brak rond 12.30 uur lokale tijd uit in een restaurant in Liaoyang, zo'n 700 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Peking. Een reddingsactie werd op touw gezet om slachtoffers te helpen. Op beelden op sociale media zijn uitslaande vlammen en enorme rookwolken te zien.

Harde wind

Volgens ooggetuigen vloog de gevel van het restaurant als eerste in brand. Een persoon probeerde het vuur te blussen, maar door de harde wind verspreidden de vlammen zich juist verder.

Er zijn zeker 22 brandweerwagens en 85 brandweermannen ingezet om de brand onder controle te krijgen. Het vuur is inmiddels gedoofd en de zoektocht naar slachtoffers is gestaakt.

De oorzaak van de brand is nog onbekend. De Chinese president Xi noemt de brand een "diepe ontnuchterende les" en heeft de lokale autoriteiten opdracht gegeven om de brand te onderzoeken.

Het Europees Hof van Justitie heeft geoordeeld dat de zogenoemde 'gouden paspoorten' die Malta uitgeeft in strijd zijn met de Europese wetten.

De Europese Commissie daagde Malta in 2022 voor de rechter vanwege deze regeling, waarmee burgers van buiten de EU voor circa 1 miljoen euro een paspoort kunnen kopen in het land. Omdat Malta lid is van de EU hebben de kopers vervolgens het recht om in elk land van de EU te wonen en te werken.

Het hof beschouwt het uitgeven van de gouden paspoorten als "vermarkting van het burgerschap" en dat mag niet volgens de EU-verdragen.

Handelstransactie

Een lidstaat mag zijn nationaliteit en daarmee dus ook het Europees burgerschap niet toekennen in ruil voor betalingen of investeringen "aangezien dit de verkrijging van de nationaliteit in essentie zou reduceren tot een loutere handelstransactie", schrijft het hof.

Het zou daardoor volgens het hof niet mogelijk zijn om "de noodzakelijke band van solidariteit en goede trouw tussen een lidstaat en zijn burgers tot stand te brengen of het wederzijdse vertrouwen tussen de lidstaten te waarborgen".

De laatste jaren zijn duizenden gouden paspoorten verstrekt. Tussen 2012 en 2017 verkocht Malta 40 procent van al die paspoorten aan Russen. Na de inval van Rusland in Oekraïne werd het programma voor Russen en Belarussen opgeschort.

De regering van Malta zegt de beslissing van het hof te zullen respecteren en gaat onderzoek doen naar de juridische gevolgen van de uitspraak.

Hoe werkt de paspoorthandel via Malta? Nieuwsuur zocht het uit:

Amazon heeft vannacht zijn eerste reeks internetsatellieten gelanceerd. De webwinkel van de Amerikaanse miljardair Jeff Bezos gaat hiermee in de ruimte de strijd aan met het commerciële ruimtevaartbedrijf SpaceX van Elon Musk.

De lancering van 27 internetsatellieten is onderdeel van Project Kuiper. De naam verwijst naar de Kuipergordel voorbij de baan van Neptunus. Deze gordel van miljarden komeetachtige objecten is vernoemd naar de Nederlands-Amerikaanse astronoom Gerard Kuiper.

Eind 2023 stuurde Amazon al twee testsatellieten de ruimte in. Uiteindelijk wil het bedrijf met meer dan 3200 satellieten wereldwijd telecommunicatie gaan aanbieden. SpaceX heeft sinds de eerste lancering in 2019 al meer dan 8000 satellieten gelanceerd.

Ook Europees netwerk

Ook Europa is bezig met de lancering van zijn eigen nieuwe satellietennetwerk om minder afhankelijk te worden van niet-Europese satellieten. Nu maken Oekraïense militairen gebruik van Starlink, het satellietennetwerk van SpaceX. Daardoor speelt eigenaar Musk een belangrijke rol in de oorlog in Oekraïne.

Deze afhankelijkheid leidt tot problemen: afgelopen februari dreigde Trump deze levensader van het Oekraïense leger af te sluiten als Oekraïne niet akkoord ging met een mineralendeal. In het najaar van 2022 leidde een storing in de satellieten van Starshield tot stagnatie van de Oekraïense opmars.

Naar verwachting worden de 290 nieuwe Europese satellieten gelanceerd in 2029. Het is het derde Europese satellietennetwerk en is gericht op communicatie. De andere Europese netwerken zijn bedoeld voor observatie van de aarde en voor navigatie.

Ruimte overvol

Ook andere grootmachten, zoals China en Rusland, zijn bezig met eigen vergelijkbare systemen. Met al deze netwerken wordt het druk in de ruimte. Tegen 2030 kan het aantal laagvliegende snelle communicatiesatellieten op 100.000 liggen.

Zo kan een overvolle ruimte op 550 kilometer hoogte ertoe leiden dat de exacte locatie van elke individuele satelliet niet meer te volgen is. Ook neemt de kans op botsingen toe. Bovendien zijn de effecten op het milieu nog onduidelijk.

In de Amerikaanse staat Illinois is een auto door een naschoolse opvang gereden. Daarbij zijn vier kinderen tussen 7 en 18 jaar omgekomen en zeker zes kinderen gewond geraakt.

De auto raakte in eerste instantie mensen die voor het houten gebouw stonden, boorde zich in het gebouw, verwondde mensen die daar waren en kwam er aan de andere kant weer uit, om tegen een hek tot stilstand te komen.

De bestuurder van de SUV bleef ogenschijnlijk ongedeerd, maar is voor onderzoek naar het ziekenhuis gebracht. De politie in Illinois zegt dat er geen opzet in het spel lijkt te zijn. Wat wel de oorzaak is, moet worden afgewacht.

Zangeres S10 annuleert de optredens die ze op Bevrijdingsdag zou geven. Dat heeft haar management laten weten, meldt het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

S10 zou als Ambassadeur van de Vrijheid op 5 mei optreden op de bevrijdingsfestivals in Assen, Roermond, Amsterdam en Den Haag. Voor die festivals wordt nu gezocht naar een andere artiest.

De optredens die de zangeres komende week zou geven voor haar clubtour worden verplaatst. De show in Eindhoven gaat van 1 mei naar 6 juni, de show in Antwerpen van 2 mei naar 26 mei en het concert in Alkmaar van 3 mei naar 5 juni.

Privéomstandigheden

Eerder stelde S10 ook al shows uit vanwege privéomstandigheden. De Telegraaf schreef vorige week dat haar tweelingbroer zwaargewond is geraakt bij een val van een flat in Amsterdam. Het management van S10 zei eerder daar niet op te willen reageren.

De politie heeft nog drie mannen gearresteerd voor de ontvoering van een 24-jarige man in Breda begin februari. Het gaat om een 21-jarige man uit Made, een 24-jarige man uit Roosendaal en een 20-jarige man uit Breda.

Het slachtoffer werd ontvoerd vanaf een parkeerplaats bij een sportcomplex aan de rand van Breda. Hij werd door meerdere mannen in zwarte kleding en bivakmutsen in een busje gestopt. Een dag later meldde hij zich in goede gezondheid bij de politie.

Eerder werden voor de ontvoering al een man uit Zundert en drie mannen uit Breda aangehouden. De man uit Zundert en één uit Breda zitten nog vast. De andere twee zijn vrijgelaten, maar zijn nog wel verdachten in het onderzoek.

Drugsconflict

Kort na de ontvoering zei de politie al dat het waarschijnlijk een gerichte actie was. Nu vermoedt de politie dat een drugsconflict uit de hand is gelopen.

Vanwege dit conflict waren er meer geweldsincidenten in de omgeving van Breda, denkt de politie. Zo zijn ook familieleden van betrokkenen bedreigd. "De politie heeft er de afgelopen tijd alles aan gedaan om de geweldsspiraal te doorbreken."

De drie nieuw aangehouden mannen zitten in volledige beperkingen en worden deze week voorgeleid aan de rechter-commissaris. Die beslist of zij langer blijven vastzitten.

Europol heeft een nieuwe speciale eenheid gelanceerd om het rekruteren van jongeren door criminelen aan te pakken. Acht landen, waaronder Nederland, Duitsland, Frankrijk en Noorwegen, gaan onder leiding van Zweden samenwerken.

De Europese politiediensten zien dat de uitbuiting van jonge daders door de georganiseerde misdaad is toegenomen. Door kwetsbare jongeren in te zetten, voorkomen criminelen dat ze zelf gepakt worden.

"Voor criminelen zijn jongeren de perfecte voetsoldaten", vertelt hoofd Serious and Organised Crime bij Europol Andy Kraag. "Ze zijn goedkoop, minder zichtbaar, kunnen goed gemanipuleerd worden en ze zijn vervangbaar."

Groomen

Volgens Europol worden de jonge daders op online platforms geronseld en geïnstrueerd. Criminelen maken de opdrachten zo aantrekkelijk mogelijk.

"Het is de juiste taal; er wordt gesproken over challenges, het wordt met video's gedaan, ze verheerlijken de levensstijl van de criminelen", legt Kraag uit. "Als een jongen dan toehapt, gaan ze hem één-op-één groomen." De jongeren worden zo gemanipuleerd en overtuigd om een klus te doen.

Uiteindelijk kunnen jongeren met een wapen op pad worden gestuurd om een moord te plegen. Volgens Kraag kan iedere jongere met een telefoon geronseld worden voor een criminele klus.

Subtiele signalen

De taskforce gaat zich niet alleen op jongeren richten, maar ook op het identificeren van criminele netwerken die jongeren ronselen. Ook zoekt het de samenwerking op met de techbedrijven achter de online platforms om de ronselberichten en -video's te verwijderen.

Europol heeft ook een lijst gepubliceerd met signalen waar ouders op kunnen letten bij hun kind. Volgens Kraag gaat het daarbij om subtiele signalen, zoals plotselinge gedragsveranderingen of geen geld hebben maar toch nieuwe spullen.

NOS Stories sprak eerder een ronselaar en een deskundige over het probleem:

Het was te verwachten dat het project om Overvecht-Noord als eerste Utrechtse woonwijk aardgasvrij te maken, zou mislukken. Dat concludeert de Utrechtse Rekenkamer. De gemeente had volgens de Rekenkamer te weinig middelen, kennis en geld om te komen tot zo'n wijk. Ook verliep de samenwerking met onder meer Eneco en de woningcorporaties stroef.

In 2016 besloot de gemeente Utrecht dat Overvecht-Noord de eerste wijk moest worden waar mensen in 2030 volledig aardgasvrij zouden koken, douchen en verwarmen. Samen met andere partijen, zoals energieleverancier Eneco, startte de gemeente een project om de wijk van het gas te halen. In totaal ging het om ruim 8000 woningen: grotendeels huurwoningen en ruim 2000 koopwoningen.

Vorig jaar werd de stekker uit het project getrokken, omdat het te duur werd voor de bewoners in de wijk. Op verzoek van de gemeente deed de Rekenkamer onderzoek naar hoe het project kon mislukken.

Onvoldoende mogelijkheden

In het onderzoeksrapport stelt de Rekenkamer dat de gemeente, die de regie had over het project, vanaf het begin onvoldoende mogelijkheden had om zijn doel te bereiken. Utrecht huurde weliswaar mensen met kennis in, maar had niet de mogelijkheid om inwoners wettelijk te verplichten van het aardgas af te gaan. Daarnaast had de gemeente te weinig geld om het project te laten slagen, ook al lukte het wel om subsidies binnen te halen.

Volgens de Rekenkamer waren er vooraf geen duidelijke afspraken gemaakt tussen alle betrokken partijen, schrijft RTV Utrecht. "Gemeente en samenwerkingspartners stellen vast dat ze aan de slag moeten, dat niemand weet hoe, maar dat ze 'het gaan uitvinden' door samen aan de slag te gaan", staat in het rapport te lezen.

Verder stelt de Rekenkamer dat de gemeente de plannen niet bijstuurde toen de omstandigheden veranderden, bijvoorbeeld toen de landelijke wetgeving werd uitgesteld. Ook hadden de gemeente en de betrokken partijen verschillen van inzicht, maar werden die onvoldoende of te laat besproken.

"De beëindiging van het project was daarmee voorspelbaar", concludeert de Rekenkamer. "Hoewel jarenlang aan het project is gewerkt, weten bewoners van Overvecht-Noord nu nog niet wanneer zij van het aardgas af moeten."

Reactie gemeente

De gemeente laat weten niet alle conclusies uit het rapport te delen. Er was wel degelijk voldoende informatie over de wijk, maar dat de samenwerking stroef verliep tussen alle partijen, onderschrijft de gemeente. Vooral dat dit zo laat in het traject pas zichtbaar werd.

Maar: "Tussendoor bijsturen zou niet hebben bijgedragen aan een beter of eerder bereikt resultaat", zegt het College van Burgemeester en Wethouders. Er lag een duidelijke wens om de hele wijk aardgasvrij te maken en op één punt wilde de gemeente zeker geen water bij de wijn doen: de belofte dat het voor iedereen betaalbaar moest zijn.

In België rijden er vanwege een nationale stakingsdag vandaag veel minder treinen, bussen, trams en gaan er minder vluchten. Onder anderen personeel in het openbaar vervoer en afhandelingsmedewerkers van de luchthavens doen mee met de acties. De staking begon gisteravond om 22.00 uur en eindigt vanavond om dezelfde tijd.

Ook het Nederlandse treinverkeer heeft last van de staking. Zo rijden er minder Eurocity's en Eurocity Direct-treinen tussen de stations Rotterdam Centraal en Brussel-Zuid. De NS verwacht geen hinder voor Eurostar-treinen tussen Amsterdam en Parijs, maar raadt reizigers aan de website van NS International in de gaten te houden.

Op het vliegveld van Maastricht is het vandaag drukker, omdat de luchthaven vluchten overneemt die vanaf Zaventem in België zouden vertrekken.

In de haven van Antwerpen wordt ook gestaakt, waardoor schepen de haven niet in- of uit kunnen. De VRT meldt dat de staking de haven miljoenen euro's kan gaan kosten. "Een haven leeft van de beweging op het water. Deze staking zullen we zeker voelen", zegt een woordvoerder tegen de omroep. Volgens hem duurt het na de staking nog zeker twee dagen om de achterstand in te halen.

23 stakingsdagen

De christelijke en socialistische vakbonden voeren onder meer actie tegen plannen van de regering-De Wever om de pensioenen te hervormen en de lonen niet te verhogen.

"Gewone mensen krijgen te horen dat ze langer moeten werken, voor minder pensioen. De mensen pikken dit niet langer", stelt de voorzitter van vakbond ACV op de Vlaamse Radio 1. "Als de regering met ons wil overleggen en naar ons luistert, hoeven we geen actie te voeren."

Inclusief de staking van vandaag waren er op het Belgische spoor dit jaar al 23 stakingen.

Het begrotingstekort loopt dit jaar naar verwachting op tot 2,3 procent, heeft het Centraal Planbureau berekend. Eerder werd uitgegaan van een tekort van 1,8 procent.

Het grotere tekort komt deels door afspraken die in de voorjaarsnota zijn gemaakt. Er gaat meer geld naar steun voor Oekraïne, naar gemeenten, asiel en stimulering van duurzame energie.

In de cijfers die het ministerie van Financiën presenteerde rond de voorjaarsnota werd juist uitgegaan van een iets lager tekort door het akkoord over de voorjaarsnota. Dat komt vooral doordat een deel van de uitgaven wordt gedekt met geld dat op de plank bleef liggen, de zogenoemde onderuitputting. Het CPB had dat geld eerder al voor een deel in de berekeningen meegenomen, terwijl dat bij het ministerie niet het geval was.

Los van dat voorjaarsakkoord zou het tekort al wat hoger zijn uitgevallen doordat de overheid vorig jaar meer geld uitgaf dan gedacht.

Hogere schuld

Ook de komende jaren is het tekort hoger dan gedacht. In 2026 komt het begrotingstekort uit op 2,8 procent, daarna loopt het iets terug. De staatsschuld loopt daardoor de komende jaren op. Van 43,4 procent van het bruto binnenlands product in 2024 naar 50,2 procent in 2029.