NOS Nieuws - Algemeen

Bijna 17.000 manschappen van de Filipijnen en de Verenigde Staten beginnen vandaag aan gevechtstrainingen. De oefeningen zijn onder meer in de Zuid-Chinese Zee, waar Manilla en Peking in het verleden over grenzen hebben gevochten.

Volgens de Filipijnen zijn de oefeningen niet tegen een specifiek land gericht. Maar de jaarlijkse Balikatan- of 'schouder-aan-schouder'-oefeningen vinden wel plaats te midden van escalerende diplomatieke ruzies tussen de Filipijnen en China. De twee landen steggelen onder meer met elkaar over het gebruik van waterkanonnen en over betwist grondgebied in de zee.

De toenemende druk van Peking in de Zuid-Chinese Zee leidt tot zorgen in de Filipijnen. China claimt het grootste deel van de zee. De wateren leveren het land jaarlijks zo'n 3 biljoen dollar aan maritieme handel op. Peking heeft kritiek geuit op de gezamenlijke oefeningen en zegt dat ze de spanningen verergeren en de regionale stabiliteit ondermijnen.

Tijdens de oefeningen simuleren Amerikaanse en Filipijnse troepen de herovering van bezette eilanden in het noorden van de Filipijnen, die dicht bij Taiwan liggen. Ook wordt er geoefend in de provincie Palawan, de eilandengroep die de Zuid-Chinese Zee in het oosten van de Suluzee scheidt.

Ook buiten Filipijnse wateren

Aan de oefeningen doen in totaal 16.700 militairen uit zowel de VS als de Filipijnen mee. Dat zijn er minder dan vorig jaar toen 17.600 militairen de jaarlijkse training volgden. Dat was destijds de grootste oefening sinds de start in 1991.

Deze editie van de Balikatan-oefening vindt voor eerst voor een deel plaats buiten Filipijnse wateren. Ook Frankrijk en Australië doen mee. Die landen hebben de defensiebanden met Manilla aangehaald in het licht van de dreigingen van Peking in de regio.

De oefening duurt drie weken, tot 10 mei.

Egypte heeft een 3400 jaar oud standbeeld van het hoofd van koning Ramses II weer terug. Het standbeeld werd zo'n dertig jaar geleden gestolen en het land uit gesmokkeld, zegt het ministerie van Oudheden.

Het beeld is nu in het museum van Egypte in de hoofdstad Caïro, maar wordt niet tentoongesteld. Het ministerie zegt dat het wordt gerestaureerd.

Het beeld werd ruim dertig jaar geleden gestolen uit de Ramses II-tempel in de oude stad Abydos in het zuiden van Egypte. De exacte datum is niet bekend, maar hoofd repatriëring Abdel Gawad van antiquiteiten in Egypte, zegt dat het stuk naar schatting eind jaren tachtig of begin jaren negentig is gestolen.

"Dit hoofd maakt deel uit van een groep standbeelden van koning Ramses II die naast een aantal Egyptische goden zit", zegt Gawad. Ramses II was een van de machtigste farao's uit de Egyptische oudheid. Hij staat ook bekend als Ramses de Grote en was de derde farao van de negentiende Egyptische dynastie. Hij heerste van 1279 tot 1213 voor Christus.

Te koop in Londen

De autoriteiten zagen het beeld toen het in 2013 te koop werd aangeboden op een tentoonstelling in Londen. Daarna verhuisde het beeld naar verschillende landen en kwam uiteindelijk in Zwitserland terecht.

Egypte werkte samen met de Zwitserse autoriteiten om de rechtmatige eigendom vast te stellen. Zwitserland overhandigde het beeld vorig jaar aan de Egyptische ambassade in Bern, maar Egypte bracht het beeld recentelijk pas terug naar eigen land.

Sinds het Hooggerechtshof het landelijke recht op abortus in de Verenigde Staten bijna twee jaar geleden terugdraaide, mogen staten zelf beslissen of ze abortus willen verbieden of niet. Het heeft in veel staten geleid tot strengere abortuswetgeving. In Arizona is nu een politieke strijd losgebarsten over de herinvoering van een 160 jaar oude anti-abortuswet, die stamt uit de tijd van de Amerikaanse burgeroorlog toen vrouwen nog geen stemrecht hadden.

Al voordat het hoogste hof van het land uitspraak deed, werd abortus tot op zekere hoogte in staten verboden maar dan waren er uitzonderingen in gevallen van incest en verkrachting. In Arizona herstelde het hooggerechtshof van de staat eerder deze maand een wet uit 1864. Als de wet er binnenkort ingaat, betekent dat dat abortussen slechts zijn toegestaan als het leven van de vrouw ermee kan worden gered. Overtreding kan celstraffen opleveren tot vijf jaar.

Het zou een einde maken aan een abortuswet uit 2022, die abortus in Arizona toestaat tot de 15e week van de zwangerschap. Maar als het aan de Democraten ligt, komt het niet zo ver. Na de uitspraak van het statelijke hof dienden ze gelijk een voorstel in om het verbod uit 1864 uit het wetboek te schrappen.

De Republikeinen wilden niet over het voorstel stemmen en schorsten de zitting. De Democraten schreeuwden hen na terwijl ze de vloer verlieten: "Jullie hebben bloed aan jullie handen!" Ook een tweede poging eerder deze week mislukte. De Democraten kwamen één stem tekort.

'In 1940 meer rechten'

Toch heeft Democratisch Congreslid Stephanie Stahl-Hamilton, die het voorstel indiende, er nog vertrouwen in: "We zullen doorgaan." Ze vindt de kwestie zo urgent dat het die inzet volgens haar ook verdient: "De overgrootmoeder van mijn dochter had in 1940 meer rechten dan zij nu heeft in 2024."

In een abortuskliniek in Phoenix, Arizona werkt dokter Barbara Zipkin. In de kliniek loopt een klein hondje rond, bedoeld om troost te geven aan vrouwen. Ook hangen er overal posters, bedoeld om vrouwen gerust te stellen. Zipkin is heel boos over de beslissing van het Hooggerechtshof: "Vrouwen zijn zo bang dat ze de kliniek nu haastig opbellen omdat ze vrezen dat ze over twee weken geen keus meer hebben."

En niet alleen dat frustreert haar: "Een verbod op abortus heeft zoveel effect op hun leven, het is een te belangrijk onderwerp om spelletjes mee te spelen. En dat is wat precies wat er nu gebeurt: we zijn een pion in hun politieke spel. Dat is simpelweg verkeerd."

Bij een speeltuintje in een buitenwijk in Phoenix staat Chelsea, ze duwt de schommel. Haar zoontje zit in de schommel. Ze heeft al twee kinderen, maar ze kon er nu geen derde kind bij hebben. Daarom heeft ze een abortus ondergaan: "Ik was doodsbang, als ik langer had gewacht was het misschien onmogelijk geweest."

Ze is een alleenstaande moeder, en vindt het nu al lastig om rond te komen. In combinatie met problemen met mentale gezondheid vindt ze het geen goede situatie voor een kind. Voor vrouwen in soortgelijke situaties houdt ze haar hart vast: "Er zijn veel redenen waarom vrouwen een abortus krijgen, en om dat recht weg te nemen, is onmenselijk."

De vrouwen krijgen steun uit onverwachte hoek. Voormalig president Trump vindt ook dat Arizona met deze oude anti-abortuswet een grens heeft overschreden. En dat terwijl hij altijd trots is geweest op het feit dat hij de conservatieve rechters heeft benoemd die het landelijk recht op abortus hebben teruggedraaid. Maar op de vraag van een journalist of hij vindt dat Arizona te ver is gegaan, antwoordde hij bevestigend; hij wil dat er een oplossing wordt gevonden.

Het is een poging van Trump de stem van vrouwen voor zich te winnen. Maar volgens de Republikeinse politiekstrateeg Barrett Marson kan het al te laat zijn om het tij nog te keren: "Eerder werd de kans groot geacht dat Trump Arizona zou winnen, maar ik denk dat door het abortusonderwerp de winst nu naar Joe Biden kan gaan. Dat ziet Trump ook, vandaar dat hij z'n standpunt heeft herzien." Een riskante strategie, want het kan hem ook stemmen kosten binnen zijn conservatieve achterban.

Vrouwen keer op keer vóór zelfbeschikking

Sinds het landelijke recht op abortus is afgeschaft, zijn er in meer dan de helft van de Amerikaanse staten beperkingen opgelegd om abortus uit te voeren. In sommige staten mochten mensen erover naar de stembus en keer op keer bleken vrouwen te kiezen voor het behoud van hun zelfbeschikkingsrecht, ook in conservatieve staten als Kansas en Kentucky.

Daarom is abortus misschien wel het belangrijkste onderwerp voor de Democraten, die beloven het recht op abortus in de wet te verankeren als Biden herkozen wordt. Niet voor niets vloog vicepresident Kamala Harris de dag na de uitspraak van het Hooggerechtshof in Arizona naar de staat om haar afkeer uit te spreken over de wet uit 1864. De campagne reageerde ook vliegensvlug met een spotje op tv die de gevolgen van een verbod op abortus laat zien met de tekst 'Trump did this.'

Alex Klaasen en Peter van de Witte hebben de 32e Annie M.G. Schmidtprijs gewonnen. Ze wonnen de prijs voor het lied 152W96TH street. Het lied is onderdeel van het theaterstuk No Ponies van Klaasen. Hij schreef de tekst en Van de Witte de muziek. De prijs werd uitgereikt in de Kleine Komedie in Amsterdam.

"Tekstschrijver en componist rekken met bravoure de grenzen op van wat een Nederlands theaterlied kan zijn", oordeelt de jury in het rapport. In het lied zingt Klaasen over paniekaanvallen die hij kreeg tijdens een verblijf in New York.

"Alex Klaasen vertolkt zijn nachtmerrie weergaloos. Z'n stem vol levensgretigheid, dan weer dof van ellende, dan weer weemoedig. Elke zin met een timing alsof de paniekaanval nu aan de hand is", aldus de jury.

Klaasen en Van de Witte hebben de Annie M.G. Schmidtprijs al eens eerder gewonnen. In 2019 kregen zij de prijs voor het lied Gewoon Opnieuw. Dat maakten ze samen met Jurrian van Dongen.

De prijs wordt ieder jaar uitgereikt aan de de tekstschrijver, componist en uitvoerend artiest van het beste Nederlandstalige theaterlied van het afgelopen jaar. De prijs is een initiatief van Buma Cultuur en het Amsterdams Kleinkunst Festival.

Dit jaar waren ook Ellen ten Damme, Peer Wittenbols en Stanislas Mitrovic, Kiki Schippers, Peter van Rooijen, Yentl en de Boer en Joost Spijkers genomineerd. Eerder winnaars zijn onder meer Flip Noorman, Patrick Nederkoorn, Jan Beuving en Tom Dicke.

Tijdens een autorace in Sri Lanka zijn zeven mensen om het leven gekomen toen een racewagen van het parcours raakte en het publiek in reed. Twintig mensen raakten gewond.

Het ongeluk gebeurde in het stadje Diyatalawa bij de Fox Hill Supercross, een jaarlijks internationaal motorsportevenement georganiseerd door de Sri Lanka Military Academy. Onder de zeven doden zijn vier wedstrijdofficials en een 8-jarig meisje.

Bij de race waren tienduizenden toeschouwers aanwezig. Veel publiek stond op de aarden wal langs de rand van het parcours. Een van de deelnemende wagens kwam via de wal met flinke snelheid in de menigte terecht.

Vlaggen

Waardoor het ongeluk kon gebeuren, is nog niet duidelijk. Ooggetuigen hebben volgens een lokale nieuwssite gezegd dat er verderop op het parcours een andere auto was omgeslagen. De wedstrijdleiding zou met vlaggen aan het zwaaien zijn geweest om de coureurs daarop te wijzen.

Na het ongeluk werd de wedstrijd meteen stilgelegd. De gewonden zijn naar een ziekenhuis gebracht. Drie van hen verkeren in kritieke toestand, volgens een politiewoordvoerder.

Premier Netanyahu heeft fel gereageerd op mediaberichten dat de Verenigde Staten sancties willen opleggen aan een Israëlisch legerbataljon wegens mensenrechtenschendingen.

Het Amerikaanse nieuwsmedium Axios en de Israëlische krant Haaretz berichtten gisteren voor het eerst over de veronderstelde Amerikaanse plannen. Hoewel de Amerikaanse regering nog niets officieel bekend heeft gemaakt, heeft minister Gantz al aan de Amerikaanse Buitenlandminister Blinken gevraagd om de sanctie te heroverwegen. Volgens regeringsbronnen die onder meer persbureau Reuters sprak, worden de sancties waarschijnlijk morgen bekendgemaakt.

Geen materieel uit de VS

Als dat inderdaad het geval is, is het de eerste keer dat de VS een legereenheid uit Israël bestraft. De sancties zouden volgens de Israëlische website Walla! News betekenen dat de eenheid geen materieel meer zal ontvangen dat uit Amerika afkomstig is. Ook mogen commandanten en soldaten van het bataljon dan niet meer deelnemen aan gezamenlijke trainingen van het Amerikaanse en Israëlische leger.

"Ik zal met alles wat ik in mijn macht heb vechten tegen iedereen die denkt dat zij sancties kunnen opleggen aan een eenheid van het Israëlische leger", zei Netanyahu. De radicaal-rechtse minister van Nationale Veiligheid Ben-Gvir reageert eveneens fel en stelt dat de sancties "een overschrijding van een rode lijn zijn".

Gantz noemt het voorgenomen besluit eveneens een fout. "Ik heb veel respect voor onze Amerikaanse vrienden, maar sancties opleggen aan een legereenheid is een gevaarlijk precedent en is een verkeerd signaal aan onze gezamenlijke vijanden in een tijd van oorlog." Volgens hem heeft Israël een sterk en onafhankelijk rechtssysteem dat dit soort gevallen zelf kan onderzoeken.

Gebeurtenissen voor 7 oktober

Israëlische media en ministers stellen dat de sancties worden opgelegd tegen de Netzah Yehuda-eenheid, een legereenheid van zo'n duizend man waarin ultraorthodoxe Joden dienen. De eenheid was tot eind 2022 vooral actief op de Westelijke Jordaanoever, maar is sindsdien ingezet in het noorden van Israël en aan de zuidelijke grens van de Gazastrook.

De verwachte sancties hebben geen betrekking op activiteiten van de groep sinds het begin van de oorlog tegen Hamas in Gaza op 7 oktober, maar op mogelijke mensenrechtenschendingen die voor de oorlog zijn gepleegd.

'Moreel falen'

De eenheid kreeg veel Amerikaanse kritiek te verduren nadat in 2022 een Palestijnse Amerikaan stierf nadat hij door Netzah Yehuda gevangen was genomen bij een checkpoint op de Westelijke Jordaanoever. De bijna tachtigjarige man werd onder meer gedwongen om lange tijd op zijn buik te liggen en stierf uiteindelijk aan hartfalen.

Op aandringen van de Amerikaanse regering stelde het leger toen dat het ging om een "hevige en ongelukkige gebeurtenis die het resultaat was van moreel falen en slechte beslissingen van de soldaten".

Een officier kreeg een waarschuwing en twee anderen mochten geen leidinggevende positie meer hebben, maar strafrechtelijke vervolging bleef uit. Sindsdien onderzoekt Amerika andere gevallen van mogelijke mensenrechtenschendingen van de eenheid.

Radicale kolonisten

De afgelopen tijd leggen steeds meer landen sancties op tegen extremistische Israëlische kolonisten en groeperingen. Zij maakten zich schuldig aan geweld of oproepen tot geweld tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever. Afgelopen vrijdag kondigde de EU onder meer sancties aan tegen vier radicale kolonisten.

Alle tegoeden die zij mogelijk in Europa hebben zijn bevroren en Europeanen mogen hen niet van geld voorzien of zaken met hen doen. Het viertal mag bovendien niet meer naar Europa reizen. Ook de VS stelde al eerder sancties in tegen kolonisten en organisaties die geweld van kolonisten tegen Palestijnen ondersteunen.

Het zinkgat in Venlo waar gisteren een auto in terechtkwam, is ontstaan door verschoven rioolbuizen. Doordat water uit de buizen stroomde, spoelde de grond onder het wegdek geleidelijk weg. Daardoor kon de weg gistermiddag plotseling instorten, meldt regionale omroep L1 op basis van een onderzoek van de gemeente.

Gisteravond hebben inspecteurs het gat met camera's onderzocht en ze kwamen erachter dat de rioolbuisdelen niet meer goed aansloten. Inmiddels is het gat volgestort met zand. De weg is nog steeds afgesloten.

De auto die kwam aanrijden op het moment dat de weg instortte, zakte uiteindelijk volledig weg in de kuil. Het zinkgat had een afmeting van ongeveer vier bij vijf meter.

De bestuurder en de twee kinderen op de achterbank kwamen met de schrik vrij:

Het marineschip Zr. Ms. Karel Doorman is vanmiddag vertrokken naar de Rode Zee. Het schip gaat meedoen aan de EU-missie om het internationale scheepvaartverkeer te beschermen tegen aanvallen van de Jemenitische Houthi's. De missie duurt tot eind augustus.

In thuishaven Den Helder werden de 250 bemanningsleden uitgezwaaid door vrienden en familie. De Karel Doorman is een logistiek ondersteuningsschip en heeft onder meer de taak om andere schepen van brandstof te voorzien. Daardoor kunnen schepen langer op zee blijven zonder een haven te hoeven aandoen.

Ook zal het schip waarschijnlijk gaan dienen als tactisch hoofdkwartier. Verder zijn er medische faciliteiten aan boord en reist een Zweeds militair traumateam mee, onder wie een aantal chirurgen.

De door Iran gesteunde Houthi's hebben de afgelopen weken bijna dagelijks aanvallen uitgevoerd in de Rode Zee, zegt de militaire inlichtingendienst MIVD. Sinds november nemen de Houthi's schepen onder vuur die volgens hen een link hebben met Israël. Ze doen dat uit vergelding voor het Israëlische optreden in de Gazastrook.

Tromp bijna klaar

Op dit moment is een ander Nederlands marineschip, de Zr. Ms. Tromp, ook in de Rode Zee. De Tromp is een luchtverdedigings- en commandofregat dat eventuele raket- of droneaanvallen af moet slaan. Het schip heeft 200 bemanningsleden.

Komende week is de missie van de Tromp in de Rode Zee klaar. Het fregat reist dan verder om oefeningen te doen in het Caribisch gebied en de Atlantische Oceaan, en keert dan in september terug naar Nederland.

Ongeveer 150 demonstranten liepen vandaag mee met de wandeling 'Samen voor schone lucht' in IJmuiden. De deelnemers vertrokken rond 13.30 uur richting het hoofdkantoor van Tata Steel Nederland.

De actie werd georganiseerd door omwonendenorganisaties en Greenpeace, schrijft regionale omroep NH. De deelnemers droegen een slinger van groene en gele linten met zich mee, met daarop meer dan duizend boodschappen van bezorgde omwonenden van de staalfabriek. "Ik ga mijn toekomstige kinderen niet in IJmuiden opvoeden, omdat ik bang ben voor hun gezondheid", luidde een van die boodschappen.

Toespraken

Na ongeveer twee uur kwam de stoet aan bij het hoofdkantoor van Tata Steel Nederland in IJmuiden. Daar luisterden de demonstranten naar verschillende toespraken van onder anderen de directeur van het Longfonds Károly Illy en milieuonderzoeker Thomas Goorden.

Het lint met de boodschappen van omwonenden werd aangenomen door Sanne Walvisch, van de lokale organisatie FrisseWind.nu. Zij zal de berichten binnenkort aan demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens overhandigen. Adriaansens onderhandelt namens de regering met Tata Steel over de vergroening van de fabriek.

Vlak voor aankomst bij het staalconcern hingen actievoerders van Greenpeace een spandoek op met de tekst: 'Tata Steel, we zijn er ziek van':

Volgens Tata Steel is de uitstoot van het bedrijf al afgenomen en zal deze verder afnemen. De staalfabriek zegt hetzelfde belang te hebben als de demonstranten: een gezondere en schonere leefomgeving. "Daar is iedereen bij gebaat", aldus een verklaring van Tata Steel.

Het bedrijf maakt nu staal van ijzererts en steenkool en wil in 2030 voor de helft over op gas (en later waterstof). Bij deze verduurzaming heeft Tata naar eigen zeggen forse financiële steun nodig van de overheid.

Eind vorige maand maakte het demissionaire kabinet bekend hulp te willen bieden om de fabriek in IJmuiden te verduurzamen. Voorwaarde is wel dat de staalfabriek de komende jaren meer moet doen aan het bestrijden van overlast en het tegengaan van gezondheidsschade voor omwonenden.

Staalslakken

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is bezig met het invoeren van een landelijke meldplicht voor het gebruik van staalslakken. Daartoe besloot demissionair staatssecretaris Heijnen vorige week in reactie op een wens uit de Tweede Kamer. Staalslakken zijn resten die ontstaan bij de productie van staal. Ze worden gebruikt voor het verstevigen van dijken en terreinen, maar de stoffen in de staalslakken kunnen zich verspreiden en bijvoorbeeld in het grondwater terechtkomen.

Dieren en planten die daar leven, kunnen dan doodgaan. Daarvoor waarschuwde Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Bovendien is het volgens de toezichthouder bekend dat omwonenden van gebieden waar staalslakken zijn toegepast, gezondheidsklachten zoals bloedneuzen en brandwonden hebben ondervonden. "Een toepassing moet functioneel zijn. Dus geen grotere hoeveelheid dan standaard nodig is."

Tata Steel zegt "de roep te ondersteunen om incidenten van verkeerde toepassingen te voorkomen". Een meldplicht zou hier mogelijk bij kunnen helpen, zegt een woordvoerder van het bedrijf. "We gaan hierover graag in overleg met de verschillende overheden om te kijken wat de meest effectieve maatregel is."

De stembureaus in Ecuador zijn geopend voor een nationaal referendum waarin president Noboa onder meer steun zoekt voor een reeks maatregelen die het geweld in het land moeten beteugelen. Hij wil bijvoorbeeld het leger meer macht geven.

Ecuador land kampt met toenemend bendegeweld. Drugshandelaren gebruiken het land veel als doorvoerhaven van cocaïne, dat onder meer in buurlanden Colombia en Peru wordt geproduceerd.

Leger

Ruim 13,6 miljoen Ecuadoranen hebben een uitnodiging ontvangen om te stemmen, van wie er meer dan 400.000 in het buitenland wonen. Ze kunnen stemmen over elf wetswijzigingen. Het merendeel van de punten in het referendum gaat over criminaliteitsbestrijding. Zo is er een voorstel waarin staat dat het leger de politie permanent zou mogen assisteren bij operaties tegen criminele bendes.

Ook staat in een van de voorstellen van de president dat het leger verantwoordelijk wordt voor de toegangscontroles tot gevangenissen. Daarnaast wil de president dat de straffen voor grensoverschrijdende georganiseerde misdaad verhoogd worden.

Geweld

De afgelopen maanden waren er vele geweldsincidenten. Deze week werden bijvoorbeeld twee burgemeesters van dorpen doodgeschoten. In de buurt van hun dorpen vindt illegale mijnbouw plaats, waar criminele bendes zich ook mee bezighouden. In januari kwam het land in het nieuws toen een groep gewapende mannen een tv-studio bestormden en de live-uitzending overnamen.

In de stad Guayaquil, de grootste stad van het land waren toen plunderingen en schietpartijen, maar ook in hoofdstad Quito was het onrustig. In het land is de afgelopen jaren meerdere malen de noodtoestand afgekondigd om drugsgeweld tegen te gaan. Ecuador heeft een van de meeste moorden per hoofd van de bevolking in Latijns-Amerika met 45 per 100.000 inwoners in 2023, meldt Human Rights Watch.

Weggestemd

Veel voorstellen van de president in het referendum lijken op voorstellen die zijn voorganger Lasso in 2023 in een referendum ter stemming bracht. Alle punten werden toen door het volk weggestemd, waardoor hij in een zeer zwakke positie terechtkwam. Noboa geniet echter veel meer steun, blijkt uit peilingen.

Naast maatregelen om criminaliteit te beteugelen stemmen Ecuadoranen vandaag ook over onder meer de uitlevering van staatsburgers en het invoeren van arbeidscontracten op uurloonbasis.

In het buitenland maakte Noboa zich onlangs minder populair toen oud-vicepresident Jorge Glas in de Mexicaanse ambassade in Ecuador werd opgepakt. Dat is een schending van internationale afspraken, maar volgens Noboa was dat gerechtvaardigd omdat de Glas nog een straf moet uitzitten voor corruptie.

Nieuwsuur maakte vorig jaar een overzicht over hoe Ecuador uitgroeide tot cocaïneknooppunt:

Midden op een oprit van de A2 heeft vanmiddag enige tijd een bank gestaan die van een aanhanger was gevallen. Automobilisten konden op tijd uitwijken via de vluchtstrook.

Het gebeurde bij afslag 22 ter hoogte van Vught. De bank stond daar rechtop op de rijbaan. De auto met aanhanger waar de bank op had moeten staan, stond een eindje verderop.

Weginspecteurs van Rijkswaterstaat sloten de weg voor korte tijd af, waardoor de eigenaar zijn bank opzij kon slepen. Het meubel is vervolgens op een auto van Rijkswaterstaat gebonden en afgevoerd naar een veilige plek, waar de eigenaar de bank terugkreeg.

In een filmpje dat Rijkswaterstaat op X heeft geplaatst, is te zien hoe automobilisten via de vluchtstrook om de bank heen rijden en hoe de bank weggehaald wordt:

Volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat was de politie ook aanwezig. Het is niet bekend of de automobilist een boete heeft gekregen.

Een anoniem briefje in de bus van de 84-jarige Marijke uit Leiden maakte de afgelopen dagen veel los in de regio, en ver daarbuiten. In de brief werd gesuggereerd dat de vrouw, die in haar eentje in een eengezinswoning woont, egoïstisch is en beter naar een bejaardentehuis kan vertrekken. Afzender: 'de buren'.

Het is niet bekend van wie deze brief precies komt, maar deze week maakten verschillende buren duidelijk dat ze de inhoud ervan onzin vonden. Om hun bejaarde buurvrouw een hart onder de riem te steken, riepen ze andere buurtbewoners op steunbetuigingen aan haar te geven. Regionale media pikten het verhaal op en daardoor kreeg het een nog groter bereik. Nu staat de woonkamer van de Leidse vrouw vol met bloemen, kaarten en chocola.

Marijke woont al 37 jaar in het huis. Ze bracht er samen met haar man Piet hun kinderen groot. Piet overleed twee jaar geleden. Sindsdien wil Marijke het liefst naar een verzorgingstehuis, maar ze komt daar niet voor in aanmerking omdat haar gezondheid nog te goed is en ze zelfstandig is.

De Leidse vrouw raakte overstuur door het briefje en ging ermee naar haar buurman Wim van Dam, naast wie ze al meer dan tien jaar woont. Hij is woest op de schrijvers. "Hoe haal je het in je hoofd om een 84-jarige weduwe zo'n brief te sturen?", zei hij er vrijdag over tegen Omroep West. "In eerste instantie was ze bang dat deze mensen haar huis in brand zouden steken."

Volgens Van Dam zat Marijke trillend op de bank, omdat ze bang was dat haar iets zou worden aangedaan. Hij heeft wel een vermoeden van waar de brief vandaan komt en noemt het een laffe actie. "Je gaat alles typen en doet de brief op de post. Wees dan zo dapper om hem persoonlijk te overhandigen." Onderaan de brief staat 'namens de buren'. Feitelijk onjuist, volgens Van Dam. "Je spreekt niet namens ons, niet namens dit hele rijtje."

Ook andere buren staken hun bejaarde buurvrouw de afgelopen dagen een hart onder de riem. De steunbetuigingen kwamen niet alleen van buurtbewoners, maar ook uit andere delen van het land, zegt de buurman. Volgens het Leidsch Dagblad kwam er zelfs een kaartje uit Duitsland binnen.

De Leidse krant sprak met de dochter van Marijke, Joke (62). Zij kan begrijpen dat mensen in deze tijd van woningnood jaloers zijn op het huis van haar moeder. "Maar ze is te goed voor het verpleeghuis, de bejaardenhuizen zijn wegbezuinigd en seniorenwoningen zijn er niet, of erg duur en je moet er lang voor ingeschreven zijn."

Doorstroming

Het is een van de grote problemen bij de krapte op de woningmarkt: doorstroming. Daarom zetten steeds meer woningcorporaties zogeheten seniorenmakelaren in, die hen moeten helpen verhuizen, blijkt uit een rondgang van de NOS.

Volgens koepelorganisatie Aedes heeft inmiddels 70 procent van de corporaties zo'n makelaar. Provincies, gemeentes en woningcorporaties hopen op die manier de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen. Want in een vrijgekomen woning kan een jong gezin terecht, dat een appartement achterlaat dat beschikbaar komt voor starters, die op hun beurt weer een studentenwoning verlaten, zo is de gedachte.

Overweldigd

Marijke is overweldigd door alle steun die ze binnenkrijgt, zegt buurman Van Dam. "Ze had nooit gedacht dat ze dit ooit zou meemaken. Ze keek naar een foto van haar overleden man en zei: 'Joh Piet, als je hier toch eens bij was geweest'."

De tafel van Marijke ligt al vol met post, maar de buurman verwacht dat er de komende dagen nog meer zal worden bezorgd. "Op maandag komt er geen post binnen, maar ik denk dat het dinsdag écht gek wordt."

Reikhalzend kijkt Oekraïne uit naar het gisteravond toegezegde Amerikaanse steunpakket van 57 miljard euro. De munitie, wapensystemen en onderdelen zijn hard nodig aan het front. Maar het duurt nog wel nog even voordat deze voorraden echt invloed hebben op het verloop van de strijd. Het Russische leger zal daarvan proberen te profiteren.

Experts verwachten dat de Verenigde Staten snel de eerste ladingen de grens over krijgen in Oekraïne. Vooral munitie is makkelijk geleverd via het logistieke netwerk van de NAVO, zegt defensieanalist Peter Wijninga. "De VS heeft allemaal opslagplaatsen verspreid over Europa en daarom kunnen er binnen een week al leveranties zijn."

Maar met de eerste batch artilleriegranaten en luchtafweerraketten is Oekraïne er nog lang niet. Rusland verovert gestaag terrein. Kyiv kampt met een nijpend tekort aan munitie, materieel en manschappen.

"Het is niet zo dat de wereld er morgen heel anders uitziet", zegt Mart de Kruif, voormalig-Commandant Landstrijdkrachten. Het is volgens hem een kwestie van langzaam opbouwen voor het Oekraïense leger. De Kruif denkt daarom dat het weken duurt voordat de bevoorrading effect heeft op het slagveld.

De extra munitie en materieel zijn eerst en vooral bedoeld om de Russische opmars tegen te houden. Pas als dat lukt en Oekraïne voldoende middelen en menskracht opspaart kan Kyiv weer denken aan een groot tegenoffensief. "Actieve verdediging", zo noemde een Oekraïense commandant aan het begin van dit jaar de huidige tactiek.

Het land voert met drones en raketten aanvallen uit op doelwitten in Rusland, zoals olieraffinaderijen. Ook de bezette Krim wordt op die manier regelmatig onder vuur genomen. De Russische vloot lijdt daarbij zware verliezen.

Tot de hulp uit Amerika arriveert, kan Rusland het artilleriemunitietekort aan Oekraïense zijde uitbuiten. "De verwachting is dat de Russen een doorbraak proberen te forceren, zodra het terrein en de weersomstandigheden het toelaten", zegt Wijninga.

Oekraïne zal daarop voorbereid zijn, zegt De Kruif. "Ze vechten al een tijd op de handrem en houden veel achter de hand." Ook zijn er volgens hem nog geen signalen dat Rusland op korte termijn een gecentreerd offensief lanceert. "De Russen zullen wel meer tempo willen maken, maar een groot offensief start je niet zomaar op." Aangezien verdedigen makkelijker is dan aanvallen, verwacht hij niet snel een Russische doorbraak.

Oekraïense artillerie meer gebruiken

Omdat Oekraïne nu weet dat er meer munitie komt, kan het op de korte termijn al meer afvuren op het Russische leger. Vanwege de tekorten konden de afgelopen tijd lang niet alle Russische doelwitten worden beschoten, tot grote frustratie van Oekraïense militairen. In die zin kan het Amerikaanse steunpakket ook op de korte termijn helpen. Ook kan het steunpakket een boost geven aan het moraal van de Oekraïense strijdkrachten.

Desondanks verwacht denktank ISW dat de situatie aan het front voor Oekraïne voorlopig verder verslechtert. "De Oekraïense strijdkrachten kunnen extra tegenslag krijgen terwijl ze de komende weken wachten op Amerikaanse hulp", staat in de dagelijkse ISW-update over de oorlog. De analisten gaan ervan uit dat Russische aanvallen op de korte termijn kunnen worden afgeslagen, als de bevoorrading uit de VS spoedig aankomt.

Daarvoor moeten eerst in Washington een aantal formaliteiten worden afgehandeld. Zo zal de Senaat op z'n vroegst dinsdag het militaire pakket goedkeuren. Vervolgens moet president Biden het ondertekenen. Vanaf dat moment kan volgens het Pentagon binnen enkele dagen de levering beginnen.

Een automobilist en een passagier zijn gisteravond met de schrik vrijgekomen na een ongeval in Noordwijkerhout. Een ijzeren paal doorboorde de auto, maar het tweetal bleef ongedeerd.

Volgens een fotojournalist van Flashlight Fotografie waren het twee ouderen. Ze reden over de Langevelderweg in het Zuid-Hollandse dorp en raakten daar van de weg af. Waarschijnlijk gebeurde het toen de bestuurder gas gaf waar hij moest afremmen.

De fotojournalist meldt dat de auto over het fietspad schoot, een hekwerk ramde en in de bosjes tot stilstand kwam. Een van de palen van het hekwerk doorboorde de voorruit van de auto.

Volgens de fotojournalist konden de bestuurder en passagier zelfstandig uit de auto komen. Het tweetal is gecontroleerd door ambulancepersoneel en kon ongedeerd naar huis, schrijft het Leidsch Dagblad.

De politie doet onderzoek naar de toedracht van het ongeluk en kan er verder nog niets over zeggen.

De politie heeft bij Wijchen, in Gelderland, een Duitse automobilist aangehouden omdat hij 35 blokken cocaïne bij zich had.

De man kreeg op de A73 een stopteken voor een verkeerscontrole en kwam volgens de politie vervolgens heel zenuwachtig over. Ook had hij een onsamenhangend verhaal. Na onderzoek troffen de agenten de blokken met cocaïne aan in de auto. De 40-jarige Duitser is vervolgens aangehouden.

De cocaïne was waarschijnlijk bedoeld voor verschillende afnemers omdat er verschillende stempels op de blokken stonden.

In de Chinese provincie Guangdong, in het zuidoosten van het land, dreigen grote rivieren en meren op veel plekken buiten hun oevers te treden en grote gevaarlijke overstromingen te veroorzaken. Tienduizenden mensen in het binnenland zijn al geëvacueerd en een aantal kleinere steden staat al onder water. Ook is op meerdere plekken de stroom uitgevallen.

De Chinese autoriteiten hebben een waarschuwing afgegeven voor de zo'n 127 miljoen mensen in de regio. Ook wordt er bij steden op aangedrongen om voorzorgsmaatregelen te nemen.

Op beelden is te zien dat gebouwen deels ondergelopen zijn:

Lokale weerstations noemen de situatie "grimmig" en spreken van waterstanden die slechts eens in de vijftig jaar voorkomen. Guangdong heeft al dagenlang last van zware regenval en hevige wind. Inwoners spreken van een urenlange waterval uit de lucht. In sommige delen van de provincie regende het 12 uur achtereen hevig.

In Guangzhou, de provinciehoofdstad waar 18 miljoen mensen wonen, zitten de waterreservoirs vol en dreigen delen van de stad te overstromen. De dreiging van overstromingen komt op het moment dat het regenseizoen aanbreekt in de regio

Ook andere delen van China hebben last van natuurgeweld. In de provincie Guangxi, ten westen van Guangdong, heeft hevige wind gebouwen verwoest en hebben bewoners ook last van overstromingen door regenval.

Een jeugdspeler van voetbalclub SC Rheden is gisteren tijdens een wedstrijd onwel geworden en later in het ziekenhuis overleden. De jongen speelde in het Onder-13-team van de club.

Op de eigen site reageert de club met "met grote verslagenheid" op het overlijden van de jeugdspeler en wenst alle betrokkenen veel sterkte. "Onze gedachten gaan uit naar familie, vrienden, teamgenoten en overige betrokkenen die hem een warm hart toedragen."

Het bestuur van de club heeft een rouwperiode van een week afgekondigd. Hierbij zijn alle activiteiten geannuleerd. Op zondag 28 april neemt het eerste elftal voor de wedstrijd een minuut stilte in acht en zullen er ook rouwbanden gedragen worden.

In Pakistan is voor de tweede keer in een paar dagen een aanslag gepleegd op douanepersoneel. Onbekenden openden in het noorden van het land bij de grens met Afghanistan het vuur op medewerkers die op een snelweg met een controle bezig waren. Twee mensen kwamen daarbij om het leven en twee anderen raakten gewond.

Afgelopen donderdag was er in dezelfde regio, Dera Ismail Khan, ook al een aanslag op de douane. Medewerkers werden toen in hun auto beschoten, waardoor vijf mensen omkwamen. In beide gevallen zijn de aanvallers ontkomen, er is niemand gearresteerd. De verantwoordelijkheid voor de aanvallen is niet opgeëist.

De veiligheidssituatie in het grensgebied tussen Pakistan en Afghanistan is de afgelopen jaren verslechterd. In het verleden zijn aanslagen opgeëist door de Pakistaanse tak van de Taliban, TTP, een afkorting voor Tehreek-e-Taliban Pakistan. Die groepering onderhoudt banden met de Taliban in Afghanistan, de fundamentalistische moslims die daar de regering vormen.

De spanningen tussen de twee landen zijn door de aanslagen opgelopen. Pakistan zegt dat Taliban-strijders vanaf Afghaans grondgebied aanvallen uitvoeren op Pakistan en heeft Afghanistan opgeroepen daar een eind aan te maken. De Taliban in Afghanistan spreken dat tegen en zeggen dat Pakistan in eigen land een veiligheidsprobleem heeft.

Geert Wilders heeft op X geschreven dat hij aangifte gaat doen tegen Frans Timmermans. Hij reageert daarmee op een uitspraak die Timmermans gisteren deed op een gezamenlijk ledencongres van PvdA en GroenLinks in Apeldoorn.

GL-PvdA-leider Timmermans zei daar: "Mensen, onze taak is helder. Wij zullen niets nalaten om te voorkomen dat Wilders in dit land aan de macht komt", wat werd gevolgd door een mat applaus.

Wilders interpreteert dat als een bedreiging. "Niets nalaten? Niets? Dus ook geen geweld?", zegt hij op X, gevolgd door: "Ik ga aangifte doen".

Kijk hier het moment in de uitspraak van Timmermans:

Overigens stond in de tekst die journalisten van tevoren kregen, niet "niets nalaten", maar "niet nalaten".

Timmermans zelf zegt in een verklaring ook dat hij helemaal niet tot geweld heeft opgeroepen. "Mijn middelen zijn altijd parlementair en niets anders. Iedere andere suggestie werp ik verre van me."

Over Wilders' actie zegt hij: "Dit doet Wilders altijd als hij kritiek krijgt. Dan slaat hij om zich heen."

De NOS heeft Wilders om een nadere reactie gevraagd op de verklaring van Timmermans, maar de PVV-leider heeft tot nu toe niet op dat verzoek gereageerd.

In een andere tweet roept Wilders zijn aanhangers op hem te helpen "een eind te maken aan deze levensgevaarlijke linkse ophitserij". Hij verwijst daarbij naar de moord op Pim Fortuyn, die in 2002 werd doodgeschoten door de milieuactivist Volkert van der Graaf.

"Ga de komende dagen allemaal aangifte doen tegen Frans Timmermans bij de politie in je eigen gemeente om de haat van links te stoppen."

Twitter-incontinentie

Wilders onderhandelt met VVD, NSC en BBB over de vorming van een kabinet, maar houdt zich niet aan de bij formatie-onderhandelingen gebruikelijke 'radio-stilte'. Op X gaf hij al meermalen commentaar dat bij zijn onderhandelingspartners niet goed viel.

Timmermans had het in zijn toespraak op het congres in Apeldoorn ook over de "permanente Twitter-incontinentie" van de PVV-leider.

Goedemorgen! In Amsterdam wordt vandaag de Armeense genocide herdacht. En in Rotterdam is de bekerfinale tussen Feyenoord en NEC.

Eerst het weer: Vandaag wisselen zon en wolkenvelden elkaar af, in het noorden en op de Wadden krijgt de zon de meeste ruimte. In het binnenland komt nog een enkele bui voor. Bij een matige noordoostenwind wordt het maximaal 10 of 11 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Japan zijn twee helikopters van de marine neergestort, mogelijk nadat ze tegen elkaar aan waren gevlogen. Daarbij is zeker één inzittende om het leven gekomen, naar de zeven anderen wordt nog gezocht.

Volgens het Japanse ministerie van Defensie lijkt het erop dat de helikopters zijn neergestort tijdens een nachtelijke oefening in de buurt van de vulkanische Izu-eilanden in de Stille Oceaan.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren ontstond er een zinkgat in het midden van een weg in Venlo. Een automobilist kon niet meer op tijd uitwijken en reed het zinkgat in. De drie inzittenden raakten niet gewond.

"Je ziet het meestal op het nieuws voorbijkomen, maar je denkt dat je het zelf niet meemaakt", zei de eigenaar die de auto nog geen dag in haar bezit had.

Fijne zondag!