Aggregator

De daders van de aanslag in Sydney zijn vorige maand naar de Filipijnen gereisd. Dat heeft de Australische politie gemeld op een persconferentie. Ze verbleven er bijna vier weken. Ook de Filipijnse autoriteiten hebben het verblijf van Naveed Akram (24) en zijn vader Sajid Akram (50), die samen reisden, inmiddels bevestigd. Vader Sajid reisde op zijn Indiase paspoort.

De Australische zender ABC meldt op basis van een bron binnen de Australische antiterreurdienst dat de mannen een "militaire training" hebben gevolgd in een trainingskamp in het zuiden van de Filipijnen, op het eiland Mindanao. Op dat eiland zijn takken van terreurgroep Islamitische Staat (IS) actief.

De autoriteiten in zowel Australië als de Filipijnen kunnen dit niet bevestigen. Zij onderzoeken nog wat de mannen precies hebben gedaan in het land. De twee schoten vroeg in de Australische avond vijftien mensen dood bij het beroemde strand van Bondi Beach. Op dat moment was daar een Chanoeka-viering aan de gang.

Volgens de politie waren er zo'n duizend mensen op het festival afgekomen. De autoriteiten spreken van een terroristische aanslag gericht tegen de joodse gemeenschap in Sydney. Er liggen nog 24 gewonden in het ziekenhuis, van wie er vier slecht aan toe zijn.

Banden met IS

Gisteren meldde ABC al dat de zoon zes jaar geleden in beeld was vanwege banden met IS. Vandaag maakte de politie op een persconferentie bekend dat in de auto van de schutters twee zelfgemaakte IS-vlaggen zijn gevonden. Ook lagen er explosieven in.

Voor zover nu bekend handelden de twee alleen. Of er nog anderen betrokken waren bij de aanslag moet nog blijken. "Het onderzoek bevindt zich nog in een vroeg stadium", aldus de politiecommissaris van Sydney.

De vader werd door de politie doodgeschoten tijdens de aanslag. De zoon raakte zwaargewond. Hij is inmiddels ontwaakt uit zijn coma en bij bewustzijn, schrijft nieuwsnetwerk Nine News.

Kritiek op politie

Op de persconferentie kwamen er veel vragen over het politieoptreden tijdens de aanslag. Journalisten vroegen zich vooral af waarom de joodse bijeenkomst niet beter beveiligd was.

"We hebben de inzet afgestemd op de dreiging die er op dat moment was", zei de politiechef. Die inzet bestond uit agenten die in het gebied patrouilleerden. De autoriteiten benadrukten dat agenten de daders uiteindelijk wisten neer te schieten en dat politiemensen ook zelf zijn geraakt.

"Dat de politie niet aan de verwachtingen zou hebben voldaan, is niet waar", zei premier Chris Minns van de deelstaat New South Wales.

Strengere wapenwetten

Premier Albanese van Australië was ook bij het persmoment. Hij gaf meer details over de scherpere wapenwetten die hij gisteren al aankondigde als reactie op het bloedbad in Sydney.

Een van de maatregelen die Albanese wil, is een beperking van het aantal wapens dat iemand mag bezitten. Ook wil de regering de vergunningen controleren die in de loop van de tijd zijn afgegeven. "De regering is bereid om alle maatregelen te nemen die nodig zijn", zei Albanese. "Daaronder valt ook de noodzaak van strengere wapenwetgeving."

[Sam Ben-Yaakov] has another lecture online that dives deep into the physics of electronic processes. This time, the subject is magnetic transformers. You probably know that the ratio of current …read more

Donald Trump spant een rechtszaak aan tegen de BBC. Volgens de Amerikaanse president heeft de Britse omroep zich schuldig gemaakt aan laster door een misleidende montage van een speech van hem uit te zenden.

In het BBC-programma Panorama was volgens Trump de indruk gewekt dat hij zijn aanhangers in een speech direct opriep om geweld te gebruiken, kort voor de bestorming van het Capitool. Trump riep in dezelfde toespraak op tot vreedzaam protest, maar dat deel werd weggelaten.

Door delen van zijn speech op 6 januari 2021 samen te voegen, zijn kijkers op het verkeerde been gezet, vindt de president. Hij wil een schadevergoeding van twee keer 5 miljard dollar, niet alleen vanwege laster, maar ook voor oneerlijke handelspraktijken. Zijn advocaten zeggen dat de BBC de Amerikaanse leider enorme reputatieschade en financiële schade heeft berokkend.

De BBC heeft al excuses aangeboden aan Trump en spreekt van een "inschattingsfout", maar vindt dat er geen grond is voor een smaadclaim. De directeur van de omroep en de hoofdredacteur van de nieuwsafdeling zijn wel opgestapt.

De BBC laat nu weten dat de organisatie zich zal verdedigen, mocht het tot een rechtszaak komen. Verder zegt de omroep niet te willen reageren op lopende juridische procedures.

Zaak kan niet voor Britse rechter

Het Britse programma is niet in de VS uitgezonden. Toch spant Trump de zaak in de VS aan. Mogelijk is de reden dat een smaadproces in het Verenigd Koninkrijk binnen een jaar na publicatie of uitzending moet worden aangespannen. Die termijn is al verstreken. De gewraakte aflevering van Panorama werd uitgezonden in oktober 2024, kort voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Het wordt voor Trumps advocaten mogelijk niet eenvoudig de zaak in de VS te winnen. De Amerikaanse grondwet beschermt de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. Het advocatenteam van de president moet bewijzen dat de Britse omroep de kijkers bewust heeft misleid.

Bij een vliegtuigcrash in Mexico zijn zeker zeven mensen om het leven gekomen. Het privévliegtuig raakte een bedrijfspand en vloog in brand.

De Cessna 650 Citation III was opgestegen in de kustplaats Acapulco en kwam kort voor de landing in de problemen. Het toestel had moeten landen op de luchthaven van de stad Toluca, zo'n 50 kilometer ten westen van Mexico-Stad, maar dat ging mis. Enkele seconden voor de crash verstuurde de piloot een sos-bericht waarin hij meldde dat ze aan het neerstorten waren.

De piloot probeerde een noodlanding te maken op een voetbalveld vlak bij het vliegveld. Het toestel botste met hoge snelheid op een vrachtwagenwerkplaats, waarop een explosie volgde, melden Mexicaanse media.

Rookpluim

Volgens de autoriteiten waren er tien mensen aan boord van het toestel, acht passagiers en twee piloten. Tot nog toe zijn zeven lichamen geborgen. De autoriteiten zeggen ervan uit te gaan dat geen van de inzittenden de crash heeft overleefd.

Na het ongeluk steeg een grote zwarte rookpluim op en was er een 50 meter lang spoor op het voetbalveld te zien. Vier stratenblokken werden geëvacueerd vanwege explosiegevaar. Hulpdiensten zochten na het ongeluk in een loods naar meer mogelijke slachtoffers, maar waarschijnlijk was de werkplaats leeg omdat die werd verbouwd.

De oorzaak van het ongeluk is nog niet bekend. Het Mexicaanse Openbaar Ministerie heeft een onderzoek ingesteld.

Ever wanted to just plug something in and conveniently read the hostname and IP addresses of a headless board like a Raspberry Pi? Chances are, a free USB port is more …read more

Het gaat financieel beter met organisaties in de jeugdzorg. Er is een hogere gemiddelde winst en minder organisaties lijden verlies, concludeert toezichthouder de Jeugdautoriteit. Het is een belangrijke stap naar betere zorg voor kinderen en jongeren.

Bij kleine organisaties is de winst over het algemeen hoger dan bij grote. Kleine organisaties verlenen vaker zorg aan huis, waardoor de vaste lasten lager zijn.

Ook maken minder organisaties in de jeugdzorg onder aan de streep verlies. In 2022 was dat zo'n 20 procent, in 2024 11 procent was. Het zijn voor het grootste deel organisaties die incidenteel verlies draaien, en dus niet ieder jaar. De rode cijfers komen bijvoorbeeld doordat meer mensen ziek zijn binnen een organisatie.

Annemiek van der Laan, directeur van de Jeugdautoriteit, zegt een lichte verbetering te zien in de financiële positie van instellingen: "Maar we zien ook dat het wankel is. Als er een paar stevige tegenvallers zijn, kan dat grote invloed hebben op de begroting. Dat maakt deze instellingen en dus de zorg die ze leveren, kwetsbaar."

Minder rooskleurig

Het financieel betere beeld binnen de jeugdzorg komt deels door hogere tarieven. Met andere woorden: organisaties krijgen voor hun geleverde zorg meer geld, bijvoorbeeld van de gemeente. Daarnaast worden investeringen, bijvoorbeeld in gebouwen, uitgesteld.

Als die investeringen jaar na jaar uitblijven, kan dat als een boemerang terugkomen. Dan kan op de lange termijn de beschikbare zorg juist afnemen. Het is dus de vraag of de sector structureel beter af is, concludeert de toezichthouder.

Gesloten jeugdzorg

Speciale aandacht is er voor de gesloten jeugdzorg, waar jongeren die hulp nodig hebben niet zomaar het terrein kunnen verlaten. Die vorm van zorg deed veel jongeren eerder kwaad dan goed en daarom is besloten ermee te stoppen.

Door de afbouw was in de sector verlies maken een aantal jaren de norm. Door een nieuwe geldinjectie van de overheid in 2024, is de sector gemiddeld weer winstgevend geworden. Of het genoeg is om de afbouw van de gesloten jeugdzorg goed te laten verlopen, is nog afwachten, schrijft de Jeugdautoriteit.

Bezuinigingen

De uitgaven aan jeugdzorg van gemeenten nemen al jaren toe. Zij zijn verantwoordelijk voor het verlenen van goede zorg aan kinderen en jongeren, maar veel gemeenten houden die kosten niet in de hand. De verwachting is dat over drie jaar een recordbedrag van 10 miljard euro per jaar aan jeugdzorg wordt besteed.

Het probleem is dat jongeren met lichtere problemen te vaak gebruikmaken van jeugdzorg, waarschuwde de Jeugdautoriteit een maand geleden. De kosten lopen op en de wachtlijst wordt langer.

Daarbij kwam dat het Rijk lange tijd van plan was om honderden miljoenen te bezuinigen op de jeugdzorg. Daar is dit jaar een streep door gezet, in de hoop de zorg aan jongeren te verbeteren.

De Amerikaanse president Trump heeft een decreet ondertekend om het verslavende fentanyl te bestempelen als massavernietigingswapen. De zware pijnstiller, die ook als drug wordt gebruikt, wordt volgens hem met Venezolaanse drugsboten naar de VS gesmokkeld.

De Amerikaanse regering zit naar eigen zeggen in een oorlog tegen het massale fentanylgebruik in de VS en de illegale invoer uit onder meer Mexico en Venezuela. Door van het middel nu officieel een massavernietigingswapen te maken, krijgen het ministerie van Defensie en de inlichtingendiensten veel meer mogelijkheden om op te treden tegen de smokkel.

Met zijn besluit voert Trump de strijd tegen Latijns-Amerikaanse drugskartels op. Sinds september voeren de Amerikaanse strijdkrachten aanvallen uit op boten op de Caribische Zee waarbij al tientallen mensen werden gedood. Volgens de Amerikaanse regering vervoeren de boten drugs, zoals fentanyl of cocaïne, maar dat is tot nu toe nooit bewezen.

Vijftig tot tachtig keer sterker dan morfine

Trump noemde deze boten "een directe militaire bedreiging" voor zijn land. "Ze proberen ons land te drogeren." Hij kondigde aan de smokkel ook op land te gaan bestrijden. "Er sterven jaarlijks 200.000 tot 300.000 mensen aan, voor zover we weten", aldus Trump.

Volgens officiële cijfers zijn sinds 2021 een kwart miljoen mensen in de VS overleden aan een overdosis fentanyl. Het is niet duidelijk welke gevolgen het decreet gaat hebben voor mensen die fentanyl voorgeschreven krijgen. Het medicijn is alleen bedoeld voor mensen met extreme, chronische pijn.

De term massavernietigingswapen heeft betrekking op nucleaire, biologische of chemische wapens die blijvende schade kunnen toebrengen aan een bevolking, infrastructuur of het milieu. De term staat sinds de Amerikaanse invasie van Irak in 2003 ter discussie.

De CIA en andere inlichtingendiensten beweerden toen dat het regime van de Iraakse dictator Saddam Hussein massavernietigingswapens bezat, maar die werden nooit gevonden.

Fentanyl is vijftig tot tachtig keer sterker dan morfine en is net zo verslavend als heroïne. Het geldt al jaren als Amerika's stille sluipmoordenaar. Elk jaar sterven tienduizenden mensen aan een overdosis fentanyl. Een van hen was popster Prince.

NOS op 3 maakte deze video over hoe fentanyl ook zorgt voor spanningen tussen de VS en China:

Op een militaire luchthaven in Portugal is gisteren een vertrouweling van de afgezette president van Guinee-Bissau gearresteerd. De man arriveerde in een privéjet en had zo'n vijf miljoen euro aan contant geld bij zich. Hij wordt verdacht van smokkel en witwassen.

De politie en de Portugese belastingdienst hadden een anonieme tip ontvangen over de komst van de man. Over zijn identiteit is niets naar buiten gebracht, maar Portugese en internationale media melden op basis van bronnen bij de autoriteiten dat het om de rechterhand van ex-president Umaro Sissoco Embaló gaat. Na zijn arrestatie is de man op borgtocht vrijgelaten.

Embaló werd eind november afgezet bij een militaire coup in Guinee-Bissau. Hij is het land ontvlucht en dook onlangs op in Senegal en Congo. Waar hij nu verblijft is niet duidelijk.

Volgens het Duitse persbureau DPA was de vrouw van de ex-president aan boord van het vliegtuig waarmee de opgepakte vertrouweling in Lissabon arriveerde. Ook Embaló is volgens het persbureau van plan om naar Portugal te reizen en daar asiel aan te vragen. Guinee-Bissau is een voormalige kolonie van Portugal.

'Zelf georkestreerd'

De 53-jarige Embaló is een voormalige generaal. Hij was sinds 2020 aan de macht in het West-Afrikaanse land. Critici beschuldigden hem van machtsmisbruik en het onderdrukken van journalisten, activisten en politieke opponenten.

Enkele dagen voordat een groep legercommandanten de macht greep waren er verkiezingen in Guinee-Bissau. Die verkiezingen waren eerder twee keer uitgesteld door Embaló, De oppositie in het land zegt nu dat de afgezette president de coup mogelijk zelf georkestreerd heeft, omdat het er naar uitzag dat hij de verkiezingen zou verliezen. Het leger ontkent dat.

Neopixels and other forms of addressable LEDs have taken the maker world by storm. They make it trivial to add a ton of controllable, glowing LEDs to any project. [Arnov …read more

De Spaanse regering legt Airbnb een boete op van ruim 64 miljoen euro voor het illegaal aanbieden van woningen. Meer dan 65.000 advertenties op het verhuurplatform voldoen niet aan de registratie-eisen. Woningen zouden zijn aangeboden zonder vergunning, of hadden een verkeerd registratienummer. Airbnb zegt de woningen inmiddels te hebben verwijderd.

De boete is de nieuwste stap van de Spaanse regering in de strijd tegen platforms als Airbnb en Booking.com. Spanje kampt met een woningcrisis en een tekort aan betaalbare woningen, vooral in de binnensteden van toeristische bestemmingen.

De verhuurplatforms worden verantwoordelijk gehouden voor het opdrijven van de huurprijzen, omdat via de platforms woningen tegen torenhoge prijzen aan toeristen worden verhuurd. Ook geven inwoners van populaire toeristische bestemmingen, zoals Barcelona, de platforms ervan de schuld dat hun buurt van karakter verandert.

Airbnb krijgt de miljoenenboete omdat tienduizenden accommodaties geen verplicht registratienummer hadden, of omdat het vermelde registratienummer niet overeenkwam met het nummer dat bij de autoriteiten bekend is, zegt het Spaanse ministerie van Consumentenzaken. Bij andere accommodaties werd niet de juiste informatie gegeven over de verhuurders. Zo moet duidelijk zijn of de verhuurder een particuliere eigenaar of een bedrijf is.

Demonstraties

In het afgelopen jaar gingen Spanjaarden op Ibiza en Mallorca en in steden als Malága en Barcelona massaal de straat op om te demonstreren tegen de sterk gestegen huurprijzen. Inwoners zijn het massatoerisme zat en verzetten zich tegen buitenlandse investeerders die via verhuurplatforms woningen opkopen.

"Er zijn duizenden gezinnen die op de rand van de afgrond leven vanwege huisvestingsproblemen, terwijl een enkeling rijk wordt van bedrijfsmodellen die mensen uit hun huizen verdrijven", stelt minister van Consumentenrecht Bustinduy.

Spanje probeert de verhuur van vakantiehuizen al jaren aan banden te leggen, maar dat is niet makkelijk. Nieuwsuur maakte deze reportage erover:

Airbnb heeft aangekondigd dat het de boete bij de rechter zal aanvechten. Het verhuurbedrijf zegt dat het samen met de autoriteiten werkt aan een nieuw nationaal registratiesysteem voor kortetermijnverhuur. Ook stelt het dat het al de nodige maatregelen heeft genomen om te voldoen aan de wetgeving. Airbnb zegt dat sinds januari al meer dan 70.000 accommodaties een registratienummer hebben gekregen.

Huurprijzen met 68 procent gestegen

In juli had Airbnb al 65.000 illegale advertenties van zijn website verwijderd, nadat het ministerie van Consumentenzaken daarvoor een verwijderingsverzoek had ingediend. Daarnaast signaleerde het ministerie nog eens ruim 55.000 advertenties die als illegaal worden beschouwd.

In 2024 kreeg concurrent Booking.com een boete van de Spaanse waakhond van 413 miljoen euro, omdat het bedrijf jarenlang misbruik had gemaakt van zijn dominante marktpositie. Zo verbood het platform hotels om lagere prijzen aan te bieden dan bij Booking.com. In juni droeg Spanje Booking.com al op ruim 4000 illegale advertenties offline te halen.

Barcelona kondigde vorig jaar een verbod aan op het verhuren van appartementen aan toeristen. De burgemeester zei dat tegen eind 2028 alle vergunningen moeten zijn ingetrokken voor de ruim 10.000 appartementen die momenteel als verhuurbaar geregistreerd staan. Aanleiding zijn de stijgende huizenprijzen: de afgelopen tien jaar zijn de huren met 68 procent gestegen en de huizenprijzen met 38 procent.

Miral de Bruijne, correspondent Spanje en Portugal:

In Spanje gelden sinds de afgelopen jaren steeds strengere regels voor kortdurende verhuur. Op nationaal niveau gaat dat bijvoorbeeld om een verplichte registratie in een nationaal register.

Naast deze nationale regels mag elke regio eigen regels opleggen. Ook steden doen dat in sommige gevallen. Een voorbeeld is het afbouwen van verhuurlicenties in Barcelona. In Madrid zijn de controles de afgelopen maanden aangescherpt. Dat heeft ervoor gezorgd dat het aantal accommodaties daar met 17 procent is gedaald.

Het leven in de centra van de grote steden is voor veel Spanjaarden onmogelijk geworden. De huren zijn de afgelopen jaren, onder anderen door kortetermijnverhuur, enorm gestegen. Hierdoor worden de oorspronkelijke bewoners uit de binnensteden verdreven, terwijl daar juist meer werkgelegenheid is.

Daarom zijn mensen over het algemeen blij met de vele regels rond dit soort verhuur. Verhuurders klagen daarentegen dat ze door de bomen het bos niet meer zien. De regels veranderen snel en zijn overal anders. Daardoor ontstaat veel onduidelijkheid, wat volgens hen de Spaanse toerismesector niet ten goede komt.

Oekraïense 'Sea Baby's', onbemande onderwaterdrones, hebben een duikboot van de Russische marine aangevallen en uitgeschakeld, meldt de Oekraïense veiligheidsdienst SBU. Het zou gaan om een Kilo-klasse onderzeeër, die in de Russische haven van Novorossiejsk in de Zwarte Zee lag.

De SBU schrijft dat het voor het eerst is dat onderwaterdrones een aanval op een onderzeeër hebben uitgevoerd. Het vaartuig had volgens Oekraïne vier kruisraketlanceerders aan boord die Rusland heeft gebruikt voor aanvallen op Oekraïne.

De Sea Baby is een type drone dat werd ontwikkeld door Oekraïne, nadat Rusland het land in 2022 was binnengevallen.

Rusland ontkent dat de Oekraïense Sea Baby's doel hebben getroffen. "Geen enkel Russisch schip of onderzeeër is beschadigd bij de Oekraïense aanval in de haven van Novorossiejsk". Ook zouden er geen Russische bemanningsleden gewond zijn geraakt.

De Oekraïense veiligheidsdienst heeft beelden van de aanval gedeeld:

Twee weken geleden heeft de Roemeense marine een Oekraïense zeedrone van het type Sea Baby in de Zwarte Zee vernietigd, omdat de drone een gevaar zou vormen voor de navigatie op zee.

Het was opmerkelijk dat Roemenië de drone op dat moment onder vuur nam. Een week eerder waren twee olietankers van de Russische schaduwvloot in de Zwarte Zee aangevallen door zeedrones. Deze aanvallen werden door Oekraïne opgeëist door beelden ervan te delen.

Een dag voor de Roemeense missie claimde een tanker die vaart onder Russische vlag ook te zijn aangevallen. Dat was volgens Turkse media ook gedaan door drones.

"Chili heeft gekozen voor verandering. Verandering die u al snel zult gaan merken." Het waren duidelijke woorden die José Antonio Kast vannacht sprak in zijn overwinningstoespraak na de presidentsverkiezingen in Chili. Het Zuid-Amerikaanse land koos voor zijn meest rechtse leider sinds dictator Augusto Pinochet. Kast wordt de volgende rechtse president in een regio waar links steeds minder te zeggen heeft.

Dat rechts de wind in de zeilen heeft in Latijns-Amerika, heeft vooral te maken met prioriteit nummer één van de meeste kiezers in de regio: veiligheid. Straatbendes en drugssmokkelaars zijn er altijd geweest, maar met de macht van transnationale organisaties uit Brazilië, Venezuela, Colombia en Mexico is de georganiseerde misdaad dieper doorgedrongen dan ooit in het dagelijks leven in Latijns-Amerika.

Verdwijningen, corruptie, afpersing en moord: in vrijwel ieder land wordt het leven van een groot deel van de bevolking beheerst door de misdaad. Door veranderde drugsroutes zijn de misdaadcijfers in voorheen veilige landen als Costa Rica en Ecuador omhooggeschoten. Ook Chili, dat bekendstond als het 'Zwitserland van Zuid-Amerika', is de dans niet ontsprongen.

Leger inzetten en gevangenissen bouwen

Veiligheid was dan ook het belangrijkste verkiezingsthema. Slechts een derde van de Chilenen loopt 's avonds met een veilig gevoel over straat, een veiligheidsperceptie waarmee het land volgens een onderzoek uit 2024 wereldwijd op de vijf na laatste plaats staat.

Voor bijna twee derde van de Chilenen is criminaliteit de grootste zorg. Iets waar José Antonio Kast op inspeelde met de belofte het leger te zullen inzetten tegen criminelen en gevangenissen te bouwen. Hij heeft dat afgekeken van Nayib Bukele, de leider van El Salvador, die met een nietsontziende aanpak de criminaliteitscijfers in zijn land heeft verlaagd. Enkele weken terug had Kast nog een ontmoeting met de minister van Veiligheid van El Salvador.

Migratie als mikpunt

Een ander thema dat hoog op de agenda stond bij de Chilenen was migratie, wat ook gekoppeld kan worden aan hun gevoelens van onveiligheid. Een van de prominentste criminele organisaties die de afgelopen jaren zijn intrede heeft gedaan in Chili is de Tren de Aragua uit Venezuela.

Rechtse politici als Kast verbinden de migratie in Chili rechtstreeks met de aanwezigheid van deze bende. De nieuwgekozen president van Chili zweert de ruim 300.000 ongedocumenteerde migranten in het land uit te laten zetten. Chili moet weer van Chilenen worden, zei Kast tijdens zijn campagne.

De harde aanpak van criminaliteit die Kast belooft is een beproefd recept waarmee dit jaar alle rechtse kandidaten in Latijns-Amerika hun verkiezingen wonnen. Voor komend jaar lijkt hetzelfde te gaan gebeuren in Peru, Colombia en Costa Rica, waar inwoners de onveiligheid eveneens zat zijn. Het is de gemene deler van de ruk naar rechts: veiligheid heeft de hoogste prioriteit voor inwoners van de regio en rechtse kandidaten spreken met keiharde beloftes het meest aan.

Geen probleem met autoritaire leiders

Zelfs als die aanpak gepaard gaat met een afkalving van de democratie. Uit het jaarlijkse regionale onderzoek van Latinobarómetro bleek al dat met name jongere generaties geen probleem hebben met autoritaire leiders die hun problemen aanpakken. Nayib Bukele, die bezig is aan een ongrondwettelijke tweede termijn in El Salvador, is voor vele jongeren in de regio een voorbeeld.

In Chili is de kans echter niet groot dat op dezelfde manier de democratie wordt afgebroken omdat die na de dictatuur van Pinochet dieper is verankerd. En hoewel Kast een uitgesproken bewonderaar is van diezelfde Pinochet, heeft hij geen meerderheid in het Chileense Congres. Hij zal moeten samenwerken met meer gematigde partijen om te kunnen regeren.

De scherpe kantjes van Kast zullen er de komende vier jaar mogelijk af gaan, maar dat zelfs het gematigde Chili voor zo'n rechtse kandidaat heeft gekozen, is een signaal voor heel Latijns-Amerika: de rechtse golf in de regio is een feit.

De vader van de twee kinderen die zaterdagavond zwaargewond werden gevonden in hun huis in Moergestel is aangehouden. De 49-jarige man wordt verdacht van betrokkenheid bij de gebeurtenissen in het huis, meldt de politie.

De politie trof de kinderen aan nadat hun vader als spookrijder een frontale botsing op de A58 had veroorzaakt. Bij het ongeluk waren zeven auto's betrokken.

De bestuurder werd zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Agenten reden naar zijn woning in Moergestel om zijn familie in te lichten. Toen er niemand opendeed werd de deur geforceerd.

'Verdachte omstandigheden'

Volgens Omroep Brabant deden agenten dat omdat ze het gevoel hadden dat er iets niet klopte. Dat had te maken met de "verdachte omstandigheden" waaronder het ongeluk op de A58 plaatsvond.

Binnen werden een jongen en een meisje van minder dan tien jaar met steekwonden gevonden. Ze werden zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Gisteren maakte de politie bekend dat de kinderen buiten levensgevaar zijn.

De moeder was in Duitsland. Het gezin zou pas sinds enkele weken in Moergestel wonen.

[Chris Borge] has made (and revised) many of his own tools using a combination of 3D printing and common hardware, and recently decided to try metal casting. Having created his …read more

PME heeft de jarenlange samenwerking met BlackRock stopgezet. In een verklaring zegt het pensioenfonds voor de metaal- en techindustrie dat de Amerikaanse vermogensbeheerder niet meer past bij het duurzaam beleggingsbeleid.

Begin dit jaar besloot de grootste vermogensbeheerder ter wereld uit een klimaatclub van investeringsmaatschappijen te stappen. Het pensioenfonds dacht toen al na over wat het zou doen met de 5 miljard euro in aandelen bij BlackRock.

Beide partijen zeggen dat ze terugkijken op een goede samenwerking van meer dan tien jaar. Maar BlackRock doet volgens PME nu niet genoeg op het gebied van onder meer milieu en klimaat. Voortaan wordt het vermogen van 5 miljard euro ondergebracht bij de Nederlandse vermogensbeheerder MN en de Zwitserse bank UBS.

De Oekraïense en Amerikaanse delegaties tonen zich voorzichtig optimistisch over de gesprekken die ze met elkaar hebben gevoerd over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Het was de tweede dag op rij dat president Zelensky in Berlijn met de Amerikaanse delegatie sprak.

De Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff en president Trumps schoonzoon Jared Kushner voeren de gesprekken namens de Verenigde Staten. Gisteren zei Witkoff al dat er veel vooruitgang was geboekt.

Wat er concreet is besproken, is ook nu niet duidelijk. Een Amerikaanse functionaris zei tegen persbureau Reuters dat er stappen zijn gezet in de discussie over veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Veiligheidsgaranties zijn cruciaal voor Oekraïne.

Water bij de wijn

Gisteren leek Oekraïne al bereid tot concessies. Zo zei Zelensky dat hij de ambitie om lid te worden van de NAVO laat varen mits daar andere harde veiligheidsgaranties voor in de plaats komen.

Ook Rusland zou enig water bij de wijn willen doen. Het Kremlin zou erop gehint hebben dat het openstaat voor een Oekraïens lidmaatschap van de Europese Unie, als onderdeel van een mogelijk bestand. Deze 'versoepeling' gaat wel uit van de Russische gedachte dat het toestemming zou moeten geven voor een Oekraïens lidmaatschap van de EU.

President Trump zei dat hij de Russische president ertoe kan bewegen "artikel 5-achtige garanties" te accepteren. Wat hij daar precies mee bedoelt, is onduidelijk. In Artikel 5 van de NAVO staat dat een aanval op één land, geldt als een aanval op alle landen.

'Constructieve gesprekken'

De Oekraïense hoofdonderhandelaar Oemerov noemt op X de onderhandelingen tussen de VS en Oekraïne "constructief en productief". Hij herhaalt Witfkoffs uitspraak dat er "echte vooruitgang is geboekt".

Oemerov prijst de Amerikaanse delegatie, die volgens hem "extreem constructief" is bij de pogingen een blijvende vredesovereenkomst te bereiken.

Zelensky is wat zuiniger in zijn bewoordingen. Hij stelt dat de onderhandelingen "niet makkelijk, maar wel productief" waren en noemt de gesprekken over Oekraïens grondgebied "pijnlijk".

Oekraïne heeft altijd gezegd dat het geen grond wil afstaan. Zelensky herhaalde dit vorige week nog tegen journalisten. "We hebben daar geen juridische basis voor, volgens de Oekraïense grondwet en internationaal recht. En we zijn daartoe ook moreel op geen enkele manier verplicht."

Europese leiders

Deze discussie lijkt nog niet beslecht. De VS zou in de gesprekken vandaag te hebben herhaald dat Oekraïne de Donbas moet afstaan aan Rusland. Daarover moet nog verder gesproken worden met de Russen en de Europeanen, zegt een Amerikaanse functionaris.

De functionaris tekent daarbij nog aan dat "de uiteindelijke beslissing daarover bij Oekraïne ligt".

Vanavond hebben ook Europese leiders met Zelensky gesproken. Daar waren onder anderen de Franse president Macron, de Britse premier Starmer, de Duitse bondskanselier Merz, demissionair premier Schoof en de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen bij. Ook de Amerikaanse delegatie was bij het gesprek.

Na afloop benadrukten de Europese leiders in een gezamenlijke verklaring nogmaals dat landsgrenzen niet veranderd kunnen worden door geweld. Wel zullen ze Zelensky steunen als hij hulp nodig heeft bij het uitschrijven van een eventueel referendum over het opgeven van Oekraïens grondgebied.

Ook moeten er wat de Europese leiders betreft afspraken komen over het waarborgen van de veiligheid en eenheid van Europa en Noord-Amerika. Ook de rol van de NAVO in het waarborgen daarvan moet worden besproken, vinden ze.

Zowel de Amerikaanse als de Europese leiders hebben toegezegd samen te werken aan veiligheidsgaranties voor Oekraïne, is te lezen in de verklaring. Er moet ook een "multinationale strijdmacht Oekraïne" komen, met strijdkrachten uit verschillende landen van de zogenoemde coalition of the willing en de VS.

President Trump, die via een videoverbinding bij het overleg was, spreekt van een "goed gesprek" met de Europese leiders. Volgens hem "is een deal dichterbij dan ooit".

Het Openbaar Ministerie eist vijf jaar en vier maanden celstraf tegen twee ondernemers vanwege het tragische ongeval met een Stint in Oss in 2018, waarbij vier jonge kinderen om het leven kwamen.

Volgens justitie zijn Stint-oprichter Edwin Renzen, Stint-ontwerper Peter Noorlander en hun bedrijven verantwoordelijk voor het ongeval en schuldig aan valsheid in geschrifte. Tegen de bedrijven van de ondernemers eist het OM geldboetes van 225.000 euro en 135.000 euro.

Op 20 september 2018 werd een Stint met daarin vijf kinderen bij een spoorwegovergang geraakt door een trein. Vier kinderen kwamen om het leven: Dana (8), Liva (4), Fleur (6) en Kris (4). De toen 11-jarige Indy, de oudere zus van Dana en Liva, en de begeleidster raakten zwaargewond en overleefden het ongeluk.

De begeleidster zei dat het op geen enkele manier lukte om te remmen. In 2020 werd besloten de bestuurster niet te vervolgen, omdat ze er volgens het OM alles aan had gedaan om het ongeluk te voorkomen.

De officieren van justitie spraken vandaag van een "intens verdrietige aanleiding" van de strafzaak. "Het ongeval had een enorme impact. Niet alleen in Oss, het hele land leefde mee."

Volgens justitie hebben Renzen en Noorlander verzwegen dat de Stint een schadelijk product was, terwijl dat al voor het ongeluk bekend was. "Essentiële veiligheidsvoorzieningen ontbraken en het ontwerp voldeed niet aan de wettelijke eisen", aldus het OM.

De elektrische bolderkar werd in 2011 op de markt gebracht en daarna steeds aangepast. De problemen met de Stint, waarmee duizenden kinderen werden vervoerd naar onder meer de buitenschoolse opvang, werden echter niet verholpen.

Geen remschakelaar, problemen met gashendel

De afgelopen jaren concludeerden onderzoeksbureaus dat de bolderkar allerlei technische problemen had. Zo was er geen remschakelaar, die voorkomt dat de motor blijft draaien als een bestuurder in de remmen knijpt. "Een onvergeeflijke fout", aldus justitie. Na het ongeluk werden de bolderkarren wel uitgerust met een remschakelaar. "Het was een kwestie van tijd dat er een ongeval zou gebeuren."

Het OM wees ook op problemen met de gashendel, die door een gebroken terugkeerveer kon blijven hangen. De Stint kon daardoor door blijven rijden bij het afremmen. Die problemen waren er al sinds mei 2017 en de producenten ontvingen dat jaar en in 2018 veel meldingen van gebruikers over gevaarlijke situaties. De verdachten zouden de problemen hebben gebagatelliseerd. Pas later kregen nieuwe Stints een betere terugkeerveer. Er werd geen terugroepactie gehouden.

Verder neemt justitie het de verdachten kwalijk dat er geen opstartbeveiliging was, waardoor het kon gebeuren dat de Stint direct ging rijden bij het omdraaien van de contactsleutel. Ook werd in 2014 besloten de noodstopvoorziening van de Stint te halen, wat tot gevaar kan leiden als het voertuig doorrijdt terwijl de bestuurder wil stoppen.

Valsheid in geschrifte

Daarnaast hebben de Stint-ondernemers volgens justitie een Duits keuringsrapport "op een kwalijke manier gemanipuleerd". "Dit zegt veel over het manipulatieve en onbetrouwbare karakter van de verdachten", zei de aanklager.

De verdachten lieten na het ongeluk remproeven uitvoeren door een Duitse keuringsorganisatie. Bij de eerste test haalde de Stint de wettelijke remvertraging niet, bij een tweede gebeurde dat wel. Volgens justitie werd toen echter een ander voertuig getest, omdat de verdachten de software hadden aangepast. Ze zouden de voor hen gunstige resultaten hebben ingebracht bij bestuursrechtelijke procedures, wat neerkomt op valsheid in geschrifte, zo zegt het OM. De Duitse keuringsinstantie heeft het rapport later ingetrokken.

Justitie denkt verder dat de verdachten opzettelijk in gebruikershandleidingen opnamen dat de Stint aan de Machinerichtlijn, een Europese veiligheidsrichtlijn, voldeed, terwijl dat niet zo was.

Meerdaagse zaak

Vorige week deden de nabestaanden van de slachtoffers hun verhaal in de rechtszaal. Zij nemen het de producenten van de bolderkar kwalijk dat zij sinds het ongeluk vooral bezig zijn geweest met hun eigen zaak en imago, en nooit contact hebben opgenomen of hun medeleven hebben getoond.

De nabestaanden tonen zich tevreden over de strafeisen. "Het belangrijkste voor ons is dat de verdachten ter verantwoording zijn geroepen en dat vandaag eindelijk alles hardop gezegd is door de officieren: alles wat schadelijk was aan de Stint en alle leugens daarover van verdachten. Het schokt ons zeer hoe de verdachten klaarblijkelijk over veiligheid dachten. Een straf is nooit in evenwicht met de gevolgen voor ons, dus zal nooit toereikend zijn, dat laten we dan ook verder aan de rechtbank."

Ook Renzen en Noorlander kwamen vorige week aan het woord. Renzen sprak zijn medeleven uit met de nabestaanden en zei dat de beklaagden hebben meegewerkt om de oorzaak van het ongeluk te achterhalen. Ook zei hij dat Noorlander en hij ten onrechte schuldig worden geacht aan de dood van de kinderen.

Morgen komt de verdediging van de verdachten, die onder meer bestaat uit het advocatenkoppel Geert-Jan en Carry Knoops, aan het woord. De uitspraak in de zaak volgt later.

Tetrodotoxin (TTX) is best known as the neurotoxin of the puffer fish, though it also appears in a range of other marine species. You might remember it from an episode …read more

De bus van Emmen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel wordt toch niet gratis. Demissionair asielminister Keijzer (BBB) zet een streep door het plan daartoe van de gemeenten Westerwolde en Emmen. In plaats daarvan komt er meer beveiliging op de bus, die vooral door asielzoekers wordt gebruikt.

De gemeenten besloten de pendelbus vorig week gratis te maken. Asielzoekers, die veel gebruikmaken van de bus, weigerden soms de ritprijs van 4,52 euro te betalen of misdroegen zich. Incidenten namen toe en werden steeds heftiger. Minister Keijzer wil niet dat de pendelbus gratis wordt.

"In Nederland als je in de bus stapt, koop je een kaartje", zegt Keijzer tegen RTV Noord. "Dat geldt voor Nederlanders maar zeker ook voor mensen die hier te gast zijn. Ik vind dat als mensen zich misdragen, je het niet gratis voor ze moet maken, maar moet zorgen dat het misdragen stopt. Dat is wat ik aan het doen ben."

Keijzer bezocht vandaag het asielzoekerscentrum in Ter Apel en sprak met ondernemers in het dorp. Ze belooft meer maatregelen te nemen om de overlast in Ter Apel te verminderen. Zo wil ze de groep overlastgevers aanpakken, asielzoekers uit veilige landen beter spreiden over andere asielzoekerscentra en extra politietoezicht en boa's.

Keijzer kondigde verder aan de vreemdelingenpolitie terug te brengen naar Ter Apel, zodat asielzoekers die zich misdragen sneller kunnen worden vastgezet. Medewerkers van de vreemdelingenpolitie controleren de papieren van vluchtelingen die Nederland binnenkomen. Wanneer die vreemdelingenpolitie aan het werk gaat, weet Keijzer nog niet. "Zo snel mogelijk."

'Vertrouwen heb ik al jaren in de ijskast gezet'

Ondernemers in Ter Apel die schade hebben geleden door asielproblemen, krijgen eenvoudiger een vergoeding van het ministerie. Ook krijgen ze geld terug voor extra werkzaamheden en beveiliging. Die belofte heeft Keijzer vandaag ook gedaan, tot veel vreugde van ondernemers. "Daar vechten we al jaren voor", zegt een eigenaar van een supermarkt in Ter Apel.

De schadevergoedingsregel geldt op termijn ook voor ondernemers in Emmen die overlast ervoeren. Burgemeester Eric van Oosterhout zegt tegen RTV Drenthe dat hij blij is met de maatregelen. Maar hij wil niet te vroeg juichen. "Eerst zien, dan geloven. Deze toekomstplannen hebben we al eerder gehoord."

Zo wordt er al jaren gesproken over een schadevergoeding voor ondernemers. Ook toen Marjolein Faber (PVV) vorig jaar Ter Apel bezocht was het voor veel mensen in het dorp de zoveelste bewindspersoon die langskwam om te horen over de problemen die er spelen. Diefstal, bedreigingen en intimiderend gedrag zijn de grootste problemen waar ondernemers tegenaan lopen.

Ook burgemeester Jaap Velema en wethouder Giny Luth van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel bij hoort, zagen Den Haag de afgelopen jaren wel vaker iets beloven, maar de problemen in Ter Apel werden er niet minder door. "Vertrouwen heb ik al jaren in de ijskast gezet", zegt Velema. "Je kunt wel een toezegging doen; de uitdaging is om die ook waar te maken", zegt Luth.

De pendeldienst werd georganiseerd door het ministerie van Asiel en Migratie in samenwerking met beide gemeenten. De uitvoerder van de ritten is Drenthe Tours. Dat betekent dat het gaat om besloten vervoer, niet om openbaar vervoer.

Datacenters zijn grootverbruikers van elektriciteit en verbruiken ook steeds meer, blijkt uit cijfers van het CBS. De grootste datacenters van ons land gebruiken net zoveel stroom als bijna een kwart van alle woningen. Wat is het nut van deze gebouwen en wat leveren ze ons op? Vijf vragen over datacenters.

Waarvoor worden datacenters gebruikt?

Voor zo ongeveer alles. Datacenters zijn gebouwen met servers, krachtige computers die digitale informatie opslaan en verwerken. Een ziekenhuis dat zijn klantendossier opslaat, betalen bij een online webshop, een video streamen of bellen met een vriend of vriendin, het gaat allemaal via een datacenter.

Ook de opkomst van kunstmatige intelligentie speelt een belangrijke rol in de uitbreiding van datacenters. "Een chatbot op een site kan je nu vragen stellen in plaats van een medewerker, en dat gaat veel sneller", zegt Rob Stevens, directeur van datacenter Interconnect.

Hoeveel nu en in de toekomst?

Nederland telt bijna 200 datacenters. Vorig jaar gebruikten zij 4,6 procent van alle elektriciteit in Nederland. Zo'n 90 procent van die stroom gaat naar ongeveer 45 grote datacenters.

Je hebt datacenters waar meerdere bedrijven samen hun data laten beheren. Er zijn ook enkele grote datacenters die in gebruik zijn van één techbedrijf. Nederland heeft er hier drie van, twee van Google en één van Microsoft.

Landelijk netbeheerder Tennet heeft een goed beeld van de verwachte groei van het datacenterverbruik. Tennet denkt dat de vraag naar elektriciteit van datacenters de komende jaren minstens verdubbelt naar 10 tot 15 procent van het totale stroomverbruik in 2030.

Tennet verwacht dat dit rond 2030 afvlakt, maar benadrukt dat de lange termijn onzeker is. "Blijft de AI-investeringsgolf aanhouden of niet?", is bijvoorbeeld een vraag die daarbij een rol speelt.

Wat kost het?

Momenteel wordt veel ingezet op het uitbreiden van datacenters wereldwijd, ziet Roel Dobbe, AI- en veiligheidsonderzoeker aan de TU Delft. Kunstmatige intelligentie wordt gezien als oplossing voor economische en maatschappelijke problemen. Er zou met meer zorgvuldigheid naar deze datacenters moeten worden gekeken, zegt hij. "We gaan overal meer energie gebruiken, en dat is zeker niet alleen groene energie."

Zodra de vraag toeneemt op een beperkt stroomnet, zullen we meer fossiele brandstof gaan gebruiken, zegt Alex de Vries-Gao, onderzoeker naar de duurzaamheid van datacenters en AI. Want de hoeveelheid groene energie is beperkt. Als de vraag naar stroom stijgt, zal die met fossiele brandstoffen moeten worden opgevangen.

Dan heb je ook nog 'opofferingskosten', dat gaat over sectoren die geen stroom meer kunnen krijgen omdat er een datacenter staat. Als we prioriteit geven aan datacenters kan deze stroom bijvoorbeeld niet gaan naar toekomstige woningbouw.

Zo bleek dit jaar dat een hogeschool geen ruimte kreeg om uit te breiden omdat het elektriciteitsnet in Almere vol zit. Voor een groot nieuw datacenter was wel ruimte, omdat dat eerder om een aansluiting vroeg.

Wat levert het op?

Oud-topman van ASML Peter Wennink kwam vorige week met een rapport over de toekomstbestendigheid van de Nederlandse economie. Volgens hem moeten we blijven investeren in digitale infrastructuur, waaronder AI.

De overheid zou geld moeten steken in deze sector om Nederland hierin te laten uitblinken, en zo te kunnen blijven concurreren met andere landen. Op de lange termijn zou dit Nederland economische groei opleveren.

Daarnaast zijn we de afgelopen jaren steeds verder aan het digitaliseren, zegt directeur van het datacenter Stevens. "Vroeger deed je de belastingaangifte in een envelop, nu kan dit online en digitaal". Dit zorgt er voor dat we alles dus sneller en efficiënter kunnen doen, maar wel tegen een bepaalde prijs.

Moeten we dit willen?

Het elektriciteitsnet in Nederland zit erg vol: meerdere provincies zeggen dat er geen nieuwe aansluitingen komen voor bedrijven en woningen. Voor nieuwe datacenters zou het dus kunnen betekenen dat ze over de grens worden gebouwd, waar meer ruimte op het stroomnet is.

Maar Stijn Grove, directeur van branchevereniging voor datacenters DDCA, ziet dat niet zitten. "Het is de basisbehoefte voor de online wereld. Je wil die data dichtbij hebben."

Of er nog meer datacenters komen in ons land is een politieke keuze. De provincies en gemeenten bepalen waar en hoeveel er worden gebouwd.