Aggregator

Raad van State: begroting op lange termijn niet houdbaar

1 day 9 hours ago

Op de middellange termijn is de vanmiddag gepresenteerde begroting van het demissionaire kabinet-Schoof niet houdbaar, concludeert de Raad van State. Het belangrijkste adviesorgaan van de regering kijkt elk jaar naar hoe het kabinet de in- en uitgaven boekt en of dat volgens de regels gaat.

Hoewel de begroting op papier dit jaar en volgend jaar wel sluitend is en aan de Europese en nationale regels voldoet, worden rekeningen doorgeschoven naar de toekomst en daarmee naar volgende kabinetten.

Het huidige niveau van collectieve voorzieningen kan dan in gevaar komen, waarschuwt de Raad van State. Alleen gokken op economische voorspoed is volgens de raad geen goed idee, gezien de economisch onzekere tijden en de geopolitieke spanningen.

Sowieso is er vanwege de vergrijzing in de toekomst steeds meer geld nodig voor de zorg en de AOW.

Brandstofaccijns

De Raad van State ziet dat het demissionaire kabinet wel een eerste aanzet heeft gedaan om de overheidsfinanciën verder op orde te krijgen, maar de echte slag moet nog gemaakt worden, zegt vicepresident Thom de Graaf.

Zo wordt de verlaging van de brandstofaccijns nog een jaar doorgezet. Goed nieuws voor de automobilist, die anders per 1 januari 25 cent meer kwijt zou zijn per liter benzine. Maar deze lastenverlichting betekent een gat in de begroting die pas na 2026 volledig wordt gedekt, met toch weer een lastenverzwaring van 135 miljoen voor de burger, stelt de Raad van de State. "Dit verdient geen schoonheidsprijs."

Ook is de Raad van State kritisch over het besluit om geld weg te halen bij de ministeries door ze niet volledig te compenseren voor de hogere prijzen. Dat kan ten koste gaan van de dienstverlening van de overheid, waarschuwt het instituut. Sommige ministeries hebben bovendien meer last van stijgende kosten dan andere, waardoor deze kaasschaafmethode ongelijk uitvalt. Bouwen en wegen aanleggen is bijvoorbeeld veel duurder geworden.

Kijk verder vooruit

De Raad van State maakt zich zorgen over de kortetermijnfocus van de politiek. Juist omdat we te maken hebben met onzekere tijden moeten we scherpe keuzes maken om Nederland op de lange termijn financieel sterk te houden. Het advies van De Graaf: "Kijk dan verder dan de cyclus van vier jaar."

Maar dat is niet aan het huidige kabinet en de huidige Tweede Kamer, stelt hij. Zelfs de nieuwe Tweede Kamer zou na de verkiezingen in het begin terughoudend moeten zijn, tot er een nieuw kabinet op het bordes staat.

De nieuwe Tweede Kamer moet voor het einde van het jaar stemmen over deze begroting, maar als die nog vol in de verkiezingskoorts de begroting helemaal verbouwt en dichttimmert, wordt een nieuw kabinet klemgezet.

Helemaal gerust zijn ze er bij de Raad van State niet op. "De ervaring leert bovendien dat het gemakkelijker is om ad-hoccoalities te vormen voor extra uitgaven of lastenverlichting dan voor bezuinigingen of lastenverzwaring."

Celstraf voor Palestijn die Israëliër mishandelde bij Ajax-Maccabi-rellen

1 day 9 hours ago

De Palestijnse Mahmoud A. is door de rechter in Amsterdam veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf. Hij heeft zich rondom de wedstrijd Ajax tegen Maccabi Tel Aviv vorig jaar november schuldig gemaakt aan openlijke geweldpleging en poging tot zware mishandeling van een Israëliër. Ook moet de 22-jarige man zijn slachtoffer een schadevergoeding betalen van 2000 euro.

Op camerabeelden is te zien dat het slachtoffer wordt belaagd en wegrent. A. duwt hem hard tegen een hek, waardoor de Maccabi-aanhanger valt. De veroordeelde schopt hem vervolgens meerdere keren hard tegen het hoofd, concludeert de rechter.

Na de Maccabi-rellen in november 2024 werden meerdere verdachten vervolgd. Mahmoud A. hing de zwaarste straf boven het hoofd. Hij werd ook verdacht van poging tot doodslag. De rechter acht dit niet bewezen, onder andere omdat er geen sprake was van levensbedreigend letsel.

Zwakbegaafdheid

A. komt uit de stad Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook. De stad is vaak gebombardeerd door Israël. Volgens zijn advocaat is hij via Libanon naar Nederland gevlucht en heeft hij hier vorig jaar asiel aangevraagd.

Bij de Palestijn is een traumastoornis vastgesteld. Ook is er sprake van zwakbegaafdheid. De rechter acht A. dan ook verminderd toerekeningsvatbaar. De man zegt dat hij in paniek raakte "door de dreigende taal en de gewelddadige actie van de andere groep". Hij omschreef de situatie als "een herbeleving van de gewelddadige ervaringen" die hij in "zijn thuisland" heeft meegemaakt. De rechter acht aannemelijk dat dit deels heeft geleid tot zijn gewelddadige reactie.

Beeldmateriaal gewist

Al voor de voetbalwedstrijd was er veel ophef over de komst van het Israëlische voetbalteam en zijn supporters. De ophef had te maken met het "bij een deel van de Nederlandse bevolking levende ongenoegen over de huidige situatie in Israël en Palestina", schrijft de rechter. Er is over en weer geweld gebruikt en er werden winkelpanden en auto's vernield. In Amsterdam-West werd een tram in brand gestoken.

Er zijn ook aangiftes ingediend tegen Maccabi Tel Aviv-aanhangers. Het Openbaar Ministerie besloot uiteindelijk om een groot deel van hen niet te vervolgen. Beeldmateriaal dat mogelijk als bewijs kon dienen, bleek al te zijn gewist, meldden het OM en het Amsterdamse vervoerbedrijf GVB.

Weinig nieuwe plannen in koffertje van Heinen, Defensie krijgt er 3,4 miljard bij

1 day 9 hours ago

Minister Heinen van Financiën vindt het "eeuwig zonde" dat hij vandaag de Miljoenennota naar de Tweede Kamer heeft gestuurd namens een demissionair kabinet. Bij de aanbieding van het traditionele koffertje refereerde hij aan vorig jaar, toen hij dat voor de eerste keer deed namens het kabinet-Schoof.

"Het vertrouwen in het kabinet was groot", aldus Heinen. Het zou de problemen van de gewone Nederlanders gaan aanpakken. Maar omdat de coalitie in juni uit elkaar viel, rest hem nu het aanbieden van een Miljoenennota met nauwelijks nieuwe plannen.

Dat vertrouwen is in een jaar tijd gedaald. "Niet alleen in het kabinet, maar in de hele politiek. Dat moet echt anders. We moeten het landsbelang weer vooropstellen", zei de VVD-minister. "We lijken onvoldoende te beseffen wat er op het spel staat."

Het is goed mogelijk het tij te keren, denkt Heinen. "Onze uitgangspositie is goed. De economie groeit, de koopkracht stijgt, de staatsschuld is laag. En we leven in een van de gelukkigste en welvarendste landen ter wereld. Ook dat beseffen we te weinig."

Volgens Heinen liggen er voor het komend jaar drie grote opgaves voor de politiek. Allereerst het op orde brengen van onze internationale veiligheid, met de oorlog in Oekraïne. Daarom gaat er 3,4 miljard euro meer dan afgelopen jaar naar defensie. Ook zet het kabinet in op een sterkere economie door onder meer de vrije handel te bevorderen. De derde opgave is de portemonnee van mensen met een middeninkomen, zei de minister.

'Belangrijke stappen'

Er worden "belangrijke stappen" gezet om het tij te keren, schrijft de minister van Financiën in zijn toelichting op de Rijksbegroting voor 2026.

Hij noemt onder meer:

Stikstofbeleid

Eerder was al naar buiten gekomen dat er 2,6 miljard extra wordt uitgetrokken voor het stikstofbeleid. En vandaag is duidelijk geworden hoe de speciale ministeriële commissie onder leiding van premier Schoof dit bedrag wil inzetten: er komen vrijwillige stoppersregelingen voor boeren, bedragen voor innovaties in stallen en subsidies voor natuurverbeteringsprojecten.

De commissie zet in op "doelsturing", dat wil zeggen dat boeren "vanuit hun eigen expertise en ondernemerschap" mogen bepalen hoe ze de opgelegde stikstofreductiedoelen willen bereiken. Het is de bedoeling dat daarbij een toezicht- en handhavingssysteem wordt ontwikkeld.

De Tweede Kamer vraagt al lang om concrete plannen die ervoor moeten zorgen dat Nederland van het stikstofslot kan en er weer natuurvergunningen kunnen worden afgegeven voor bijvoorbeeld bouwprojecten. Het is de vraag of dit voldoende is om de inmiddels zeer grote oppositie over de streep te trekken.

Andere opvallende maatregelen: vliegtaks en bodycams

Vorige week werd al bekend dat het kabinet bijna een half miljard euro extra voor de techindustrie uittrekt.

Verder wordt de nationale CO2-heffing voor de industrie buiten werking gesteld. Deze regeling blijft op papier bestaan, maar wordt zo ingericht dat bedrijven er geen last meer van hebben.

Wat ook al gelekt was, is dat huishoudens volgend jaar gemiddeld 1,3 procent meer te besteden hebben. Dat is meer te danken aan economische ontwikkelingen dan aan beleid. Gepensioneerden gaan er met 1.5 procent het meest op vooruit.

De staatsschuld komt volgend jaar uit op 47,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Met een begrotingskort van 2,9 procent blijft het kabinet net binnen de marge die de EU heeft gesteld.

Wadlopen is pittiger dan ooit, zeggen gidsen: 'Iets anders dan een strandwandeling'

1 day 9 hours ago

Wadlopen is momenteel moeilijker door meer slibvorming, zeggen wadloopgidsen. Meer slib leidt tot meer gladheid en je zakt er dieper in weg. Het risico dat mensen komen vast te zitten, is groter. De wadlooproute vanaf Holwerd is daarom aangepast.

Een deel van oorspronkelijke route is onbegaanbaar geworden, zegt wadloopgids Herman van der Geest tegen Omrop Fryslân. De nieuwe route is drie kilometer langer. Van der Geest sluit niet uit dat de route de komende jaren opnieuw moet worden aangepast vanwege een overschot aan slib.

Slib is een soort natte, plakkerige modder die je vooral in de lagere delen van het zeegebied vindt. Van der Geest: "Wat me opvalt, is dat we steeds vaker een noordwestelijke wind hebben. Die zorgt ervoor dat het water met slib naar de kust wordt geblazen." Ook door baggeren komt er meer zand en slijk in het Waddengebied.

'Pittige tochtjes'

Wadloopgids Johan de Lange zegt dat wadlopen door meer slib vooral een uitdaging is voor mensen die wat minder sportief of wat ouder zijn. "Dan worden het pittige tochtjes hoor", zegt hij tegen de omroep. "Meestal waarschuwen we dat we door het slib gaan. Dat is vooral het eerste stukje."

Het stuk van Holwerd naar Ameland is volgens Van der Geest het moeilijkst. "Naar Terschelling is ook lastig, ook omdat we een paar uur eerder starten. Daar loop je een paar uur flink door het slib."

Van echt gevaar wil hij niet spreken, maar hij wil ook niet dat mensen wadlopen onderschatten. "Het is iets anders dan een strandwandeling, maar ze krijgen goede begeleiding."

Bodem stijgt

Het extra slib is niet fijn voor lopers, wel voor vogels, zegt Van der Geest: "Die hebben mooie rustplekken en er komen weinig mensen. Je ziet allemaal begroeiing ontstaan.

Liefhebbers hoeven niet te vrezen dat wadlopen straks helemaal niet meer mogelijk is, zeggen de gidsen. Het aanslibben lijkt te stagneren. Van der Geest: "De komende 25 tot 30 jaar is er sowieso niets aan de hand. De bodem stijgt sneller dan de zee."

Klimaatdoel met huidig beleid niet gehaald: 'Van vooruitkijken nauwelijks meer sprake'

1 day 9 hours ago

Met minder dan vijf procent kans is het "heel erg onwaarschijnlijk" dat Nederland zijn klimaatdoelen voor 2030 haalt. Vorig jaar maakte het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) al dezelfde inschatting. De situatie is een jaar later niet verbeterd, maar het PBL heeft daar geen zwaardere kwalificatie voor dan "heel erg onwaarschijnlijk".

Nederland legde in de Klimaatwet vast dat het in 2030 minimaal 55 procent minder CO2 moet uitstoten dan in 1990. Jaarlijks neemt het PBL alle maatregelen door die tot extra of tot minder CO2-uistoot leiden, om te kijken of Nederland nog op koers ligt.

Sinds 1990 is de uitstoot van Nederland met 36 procent gedaald, maar die daling zet niet door. Het PBL constateert zelfs dat het regeringsbeleid er het afgelopen jaar nauwelijks voor heeft gezorgd dat de uitstoot harder daalt. Dat er toch sprake van een daling is, komt vooral door andere oorzaken, bijvoorbeeld doordat de chemische industrie naar verwachting minder produceert.

Afgelopen weekend merkte de NOS al op dat diverse maatregelen het afgelopen jaar zijn geschrapt of versoepeld. Er ligt een aantal plannen, maar de effecten hiervan zijn beperkt blijkt nu.

"Stagnatie betekent in feite achteruitgang", schrijft de Raad van State, een belangrijke adviseur van de regering, in een reactie. "Het kabinet lijkt met deze keuzes vooral meer in de tijd vooruit te schuiven."

Overschatting van ministerie

Vorig jaar constateerde het PBL een gat van 16 tot 24 megaton CO2 tussen de doelen en de plannen. Deze tool van de NOS laat zien welke maatregelen zo'n gat zouden kunnen opvullen.

Demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) beloofde in de maanden erna te zoeken naar plannen om die extra megatonnen CO2 te besparen en zo het halen van de doelen weer 'waarschijnlijk' te maken. Bij de Voorjaarsnota bleek dat lastig: de minister stond voor grote dilemma's. Uiteindelijk werden haar plannen losgetrokken van de Voorjaarsnota, en kwamen die weken later.

Hermans' plannen zouden volgens haar ministerie leiden tot zo'n 10 megaton aan extra CO2-besparing: niet voldoende, maar wel een stap in de richting. Nu blijkt dat een forse overschatting te zijn. Het PBL komt met de maatregelen van de minister uit op 4 megaton CO2-besparing.

Daar komt nog bij dat de berekeningen van het Planbureau zijn gebaseerd op beleid tot 1 mei van dit jaar. Twee belangrijke wijzigingen uit juni zijn dus niet meegenomen, terwijl die de uitstoot opstuwen. Zo is de CO2-belasting voor de industrie opgeschort, waardoor bedrijven moesten betalen voor de CO2 die ze uitstoten. Ook het sluiten van maatwerkafspraken tussen grote bedrijven en de overheid is grotendeels definitief mislukt. Het idee was dat dertig vervuilende bedrijven subsidies zouden krijgen in ruil voor verregaande verduurzaming.

'Horizon dichtbij'

Met nog vier jaar te gaan, zal Nederland de uitkomsten waarschijnlijk niet meer kunnen bijsturen, concludeert het Planbureau. Om beleid te maken is politieke stabiliteit en tijd nodig, en beide ontbreken. "Intussen is de horizon zo dicht genaderd, dat van vooruitkijken nauwelijks meer sprake is", schrijft het PBL. Wil het kabinet het doel echt halen, dan kan dat bijna niet meer zonder economische pijn en maatschappelijke weerstand, aldus het Planbureau.

Dit rapport gaat alleen over de effecten tot 2030. Voor daarna is er, op nationaal niveau, geen wettelijk doel vastgelegd. Op Europees niveau is dat er wel: in 2050 mag er geen extra CO2 de lucht meer inkomen.

Juist die tussenliggende jaren worden lastig, voorspelt het PBL. Waar we 40 jaar de tijd hebben om 55 procent van de uitstoot af te halen, resteert er nog maar 20 jaar voor de laatste 45 procent. Terwijl juist het begin het makkelijkst is, want dan valt de meeste winst te behalen met de minst ingrijpende maatregelen.

'Knelpunten voorkomen'

Inmiddels blijkt onder meer dat wind op zee het minder goed doet dan verwacht, dat bedrijven uit klimaatafspraken stappen, dat een grote duurzame subsidiepot onder druk staat en dat veel ander klimaatbeleid is geschrapt of versoepeld.

Demissionair minister Hermans zegt in een reactie niets over het niet halen van de doelen, maar kiest ervoor "om zich volledig te richten op het oplossen van de knelpunten om te voorkomen dat de energietransitie tot stilstand komt."

Robert Redford was een wereldster met een groen hart

1 day 10 hours ago

Acteur, regisseur en milieuactivist Robert Redford (89), die vandaag overleed, werd in de jaren 70 wereldberoemd door de western Butch Cassidy and the Sundance Kid van regisseur George Roy Hill. Een paar jaar later maakten ze samen de eveneens zeer succesvolle film The Sting.

Ook werkte Redford vaak samen met regisseur Sidney Pollack, zoals in Three Days of the Condor en Out of Africa. Hij had hoofdrollen in politieke films als The Candidate (1972) en All The Presidents Men (1976) over het Watergate-schandaal.

Als regisseur had hij succes met films als Ordinary People en The Horse Whisperer en hij is de oprichter van het Sundance Film Festival.

Naast zijn werk in de filmwereld zette Redford zich actief in voor de bescherming van het milieu, onder meer door het opzetten van een ecologisch park in de Amerikaanse staat Utah.

Honkballer en schilder

Redford groeide op in Los Angeles als zoon van een melkboer die het tot accountant had geschopt. Op school blonk hij uit in honkbal en daarmee wist hij een beurs te bemachtigen voor de universiteit van Colorado. Daar werd hij al snel weer vanaf gestuurd, omdat hij zwaar begon te drinken en weinig aan zijn studie deed, mogelijk een gevolg van het onverwachte overlijden van zijn moeder op zijn achttiende.

Redford interesseerde zich voor kunst en maakte een reis door Europa waar hij veel schilderde. Bij terugkomst schreef hij zich in aan het Pratt Institute waar hij schilderkunst studeerde en aan de toneelschool in New York.

Zijn carrière begon met een aantal rollen in televisieseries zoals The Untouchables, Perry Mason en The Twilight Zone. Ook stond hij in het theater op Broadway in de succesvolle productie Barefoot in the Park, later ook verfilmd met Redford en Jane Fonda in de hoofdrollen.

Zijn filmdebuut maakte hij met een bijrol in Tall Story (1960). Twee jaar later kreeg hij zijn eerste grote rol in War Hunt.

In 1965 mocht hij zijn eerste grote filmprijs in ontvangst nemen, een Golden Globe voor zijn rol in Inside Daisy Clover. Het jaar daarop speelde hij voor het eerst in een film van Sidney Pollack: This Property is Condemned. Met Pollack zou hij nog zes films maken, waaronder The Way We Were met Barbra Streisand en de politieke thriller Three Days of the Condor.

Blond sekssymbool

Redford werd in zijn beginjaren voornamelijk gecast als blond, mannelijk sekssymbool en daar wilde hij vanaf. George Roy Hills western Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969) bood hem die gelegenheid. De film werd bekroond met vier Oscars en maakte van Redford op zijn 32ste een wereldster.

Dat maakte het voor hem mogelijk eisen te gaan stellen aan zijn filmmaatschappij. Zo kreeg hij in ruil voor zijn medewerking aan het romantische drama The Way We Were de ruimte om maatschappijkritische films als Downhill Racer en The Candidate te maken.

In Butch Cassidy speelde Redford voor het eerst samen met Paul Newman, met wie hij zeer goed bevriend raakte. Een paar jaar later speelden ze onder leiding van Hill opnieuw samen in de heistfilm The Sting (1973), die nog altijd geldt als een van de best bezochte films allertijden.

Met het geld dat hij verdiende met Butch Cassidy kocht Redford in de jaren 60 een groot stuk land in Utah waar hij een natuurpark van maakte en ecologisch toerisme ontwikkelde. Daarnaast probeerde hij groene thema's op de politieke agenda in Amerika te krijgen.

In een interview in The Telegraph in 2013 noemde hij de aarde een "zieke planeet vanwege ons eigen gedrag". Hij keerde zich tegen ondernemingen als Chevron, Exxon en Shell "voor wie geld belangrijker is dan het milieu".

Redford protesteerde met succes tegen de aanleg van de omstreden Keystone pijpleiding en zette zich in voor de rechten van indianen en lesbiënnes, homo's, biseksuelen en transgenders (LHBT's).

Onafhankelijk filmfestival

Hij was ook de oprichter van het Sundance Film Festival, het grootste Amerikaanse filmfestival voor de onafhankelijke film dat jaarlijks wordt gehouden in Utah. Regisseurs als Quentin Tarantino (Pulp Fiction, Kill Bill) en Robert Rodriguez (El Mariachi en Desperado) hebben hun doorbraak te danken aan dat festival.

Toen zijn acteercarrière van de grond was gekomen, kreeg Redford steeds minder tijd om te schilderen. Daar worstelde hij mee, want hij zag zichzelf ook als een kunstenaar. "Ik wilde schilderen en schetsen en verhalen vertellen met mijn tekeningen. En toen bedacht ik me, waarom kan ik die twee niet combineren? Dat leidde ertoe dat ik ging regisseren", vertelde hij in 2016 in een interview met zijn kleinzoon Dylan.

Dylan is de zoon van James Redford, een van de vier kinderen die Robert Redford kreeg met Lola van Wagenen. De oudste zoon, Scott Anthony, overleed na twee maanden aan wiegendood. In 1985 gingen ze na een huwelijk van 27 jaar uit elkaar. Redford trouwde voor de tweede keer in 2009, met Sibylle Szaggars met wie hij sinds de jaren 90 een relatie had.

Twee Oscars

Robert Redfords eerste film, Ordinary People (1980) werd onderscheiden met vier Oscars, waaronder één voor Redford voor beste regie. Het was zijn eerste Oscar. In 2002 kreeg hij een tweede, een ere-Oscar, voor zijn hele carrière.

In de jaren 80 heeft hij als acteur opnieuw een grote hit met Out of Africa (1985) van Sydney Pollack. De film, waarin hij Meryl Streep als tegenspeelster heeft, was een wereldwijd succes en kreeg zeven Oscars.

Ook de jaren 90 waren goed voor Redford. Indecent Proposal, waarin hij tegenover Demi Moore stond, werd een van de best bezochte films van het jaar en ook Up Close & Personal, met Michelle Pfeiffer, deed het goed in de bioscopen.

The Horse Whisperer, naar het gelijknamige boek van Nicholas Evans, kwam uit in 1998. Het was de eerste film waarin hij zichzelf als hoofdrolspeler regisseerde.

In 2001 speelde Redford samen met Brad Pitt in Spy Game. Na een wat minder geslaagde hereniging met Meryl Streep in Lions for Lambs (2007) schitterde hij in 2013 in All is Lost. Deze film, over een man die verdwaalt op zee, kreeg heel goede kritieken.

In 2016 kreeg Robert Redford van president Obama de hoogste burgeronderscheiding in Amerika, de Presidential Medal of Freedom.

Dat jaar kondigde hij ook aan dat hij ging stoppen met acteren. In het interview met zijn kleinzoon Dylan vertelde hij dat hij er genoeg van kreeg. Hij wilde zich volledig gaan richten op het regisseren van films en hij wilde ook zijn oude liefde, het schilderen, weer oppakken.

Toch bleef hij ook hierna nog acteren. Voor zijn rol in The Old Man & The Gun (2018) werd hij genomineerd voor een Golden Globe Award. Robert Redford was dit jaar voor het laatst te zien in een figurantenrol in Dark Wind.

Amerikaanse acteur en regisseur Robert Redford (89) overleden

1 day 11 hours ago

De Amerikaanse acteur Robert Redford is op 89-jarige leeftijd overleden. Hij is in zijn woning in Provo, in de Amerikaanse staat Utah, gestorven in zijn slaap, heeft publiciteitsbedrijf Rogers & Cowan PMK laten weten aan The New York Times.

Redford was een van de grootste mannelijke sterren in Hollywood. Hij maakte zijn filmdebuut in 1962 in de film War Hunt en werd in zijn beginjaren vooral gecast als blond, mannelijk sekssymbool. In 1969 werd hij wereldberoemd door zijn rol in de western Butch Cassidy and the Sundance Kid, waarin hij samen speelde met acteur Paul Newman.

Later maakte hij ook indruk in meer politieke films zoals All the President's Men (1976), waarin hij Bob Woodward speelt, één van de journalisten van de Washington Post die het Watergate-schandaal in het Witte Huis aan het licht brengt.

Een van zijn grootste hits was Out Of Africa uit 1986 waarin hij samenspeelde met Meryl Streep. Het is het verhaal van de Deense Karen Blixen (Streep) die ten tijde van het Britse koloniale tijdperk op de koffieplantage van haar en haar man in Kenia, een liefdesrelatie heeft met vrijbuiter Denys Finch-Hatton, gespeeld door Redford.

Storyteller

In 1980 maakte hij zijn debuut als regisseur met Ordinary People, een drama over een gezin dat plotseling een zoon verliest tijdens een boot-ongeluk. Redford won er een Oscar voor. Hij was ook meerdere keren genomineerd en in 2001 kreeg hij een ere-Oscar voor zijn hele carrière.

Redford is ook de grondlegger van het Sundance Film Festival, het grootste filmfestival voor onafhankelijke films in de VS. Redford wilde met het Sundance Institute onafhankelijke films en nieuwe filmmakers stimuleren. "Storytellers verbreden onze geest: ze boeien, dagen uit, inspireren en uiteindelijk verbinden ze ons", zei hij.

Redford is altijd actief gebleven als (stem)acteur, regisseur en producent. Zo was hij dit jaar nog uitvoerend producent van de tv-serie Dark Winds, waarin hij ook een klein figurantenrolletje speelt.

Milieuactivist

Redford stond ook bekend om zijn milieuactivisme. Zo richtte hij The Redford Center op, een non-profit productiemaatschappij die zich uitsluitend richt op films over de impact op het milieu. In 1997 opende hij het ecologische park Utah Open Lands, met meer dan 340 hectare aan beschermd leefgebied voor wilde dieren.

Minderjarige jongens tijdens code geel gered van boot bij Urk, krijgen vermaning

1 day 11 hours ago

De KNRM heeft gisteren vier jongeren gered die in de problemen waren gekomen op een boot in Urk. Op dat moment gold code geel vanwege harde windstoten.

De boot kwam al snel na vertrek in de problemen. Vlak bij de haven viel de motor uit en botste de boot via de hoge golven tegen de keien.

Op beelden is te zien dat de minderjarige jongens, zonder reddingsvesten, zich stevig vast moeten houden om niet overboord te slaan:

Het was niet mogelijk om de jongens van de boot af te halen en op de boten van de reddingsdienst te krijgen. Ze zijn daarom via de wal geëvacueerd, schrijft Omroep Flevoland.

Vermaning

De jongens zijn vervolgens naar het boothuis van de KNRM gebracht. Daar hebben ze een "ernstige vermaning" gehad omdat ze met deze weersomstandigheden gingen varen, zegt een woordvoerder van de reddingsdienst. De jongens bleven ongedeerd. Volgens de woordvoerder hebben ze enorm geluk gehad.

De boot van zo'n zes meter lang is flink beschadigd geraakt.

Koning in Troonrede: mensen staan tegenover elkaar, handreikingen nodig

1 day 11 hours ago

Mensen lijken steeds vaker tegenover elkaar te staan, bijvoorbeeld op straat, online, op universiteiten en in de politiek. Dat zei koning Willem-Alexander in de Troonrede die hij namens de regering voorlas in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.

"Debat en verschil van inzicht horen bij een levende democratie", voegde hij eraan toen. "Wat er ook bij hoort, is de bereidheid om elkaar over die verschillen heen op een volwassen manier de hand te reiken." De koning benadrukte dat het gelijk van de een niet automatisch het ongelijk van een ander betekent. "De maatschappelijke werkelijkheid is bijna altijd oneindig meer complex dan dat."

Namens het kabinet zei de koning tegen de verzamelde parlementariërs "dat nog meer dan anders de polsstok van het regeringsbeleid niet verder reikt dan u toestaat". Hij doelde daarmee op de coalitie die na het vertrek van PVV en NSC nog maar bestaat uit twee partijen.

Grote vraagstukken

Dat maakt volgens de koning dat de oproep tot handreiking ook geldt voor het kabinet "om tot oplossingen te komen voor problemen die leven in de samenleving". Volgens Willem-Alexander bestaan er geen "snelle en gemakkelijke antwoorden" op de grote vraagstukken die spelen in de politiek en samenleving.

De koning sprak namens het kabinet de wens uit om elkaar in de samenleving én de politiek meer de hand te reiken:

In de Troonrede ging de koning in op allerlei beleidsterreinen waaraan het demissionaire kabinet-Schoof nog aandacht wil geven. Hij noemde onder meer migratie, de hersteloperaties Groningen en Toeslagen, zorg en stikstof.

Volgens de koning kennen "de dagelijkse zorgen van mensen over werk, wijk en woning geen pauzeknop". Hij noemde een fatsoenlijk inkomen, een huis, toegankelijke zorg, een sociaal vangnet en onderwijs "dat kinderen allereerst de basisvaardigheden leert". Dat zijn onderwerpen die mensen primair bezighouden, zei hij.

Ook ging de koning in op veiligheid van de eigen omgeving. Die moet beter en dat vraagt "een stevige aanpak", zei Willem-Alexander. "We kunnen niet accepteren dat meisjes en vrouwen zich op straat niet veilig voelen, of mensen met een keppeltje op of hoofddoek om. Of dat twee mensen van hetzelfde geslacht niet hand in hand kunnen lopen."

NAVO en Gaza

Aan het begin van de toespraak blikte Willem-Alexander terug op de NAVO-top afgelopen zomer in Den Haag. Hij sprak van een succesvolle top, die volgens hem "vrijwel meteen" historisch werd genoemd. De koning stelde dat tachtig jaar na de Tweede Wereldoorlog "vraagstukken van vrede en veiligheid" opnieuw urgent zijn.

De koning had het ook over de oorlog in Gaza, die tot veel maatschappelijke discussie leidt. Hij zei dat iedereen wil dat zo snel mogelijk een einde komt aan het menselijk lijden. Het demissionaire kabinet hoopt volgens hem "vurig" dat mensen op dit onderwerp niet nog verder tegenover elkaar komen te staan.

Vierde Troonrede in Koninklijke Schouwburg

Het was voor de vierde keer dat de Troonrede werd voorgelezen in de Koninklijke Schouwburg van Den Haag. Vanwege de verbouwing van het Binnenhof is de Ridderzaal geen optie.

Voor koning Willem-Alexander was het de dertiende Troonrede die hij voorlas. De rede van dit jaar was een stuk korter dan de afgelopen jaren: zo'n 1800 woorden. Vorig jaar waren het er nog bijna 2600 en het jaar daarvoor ongeveer 2550.

Ouders van in Amsterdam doodgeschoten Sammy Baker (23) schikken met politie

1 day 12 hours ago

De ouders van Sammy Baker (23) hebben een schikking getroffen met de politie. De civiele rechtszaak is daarmee beëindigd. De Duitse Baker werd in 2020 doodgeschoten door agenten in Amsterdam.

De ouders van Sammy Baker spanden in 2021 een civiele zaak aan tegen de politie. De afgelopen maanden is er een bemiddelingstraject geweest tussen de politie en de ouders. Wat er bij de schikking is afgesproken, is niet bekendgemaakt.

De ouders proberen ondanks de schikking nog steeds strafrechtelijke vervolging van de betrokken agenten af te dwingen. Ze zijn een artikel-12-procedure gestart, schrijft stadsomroep AT5. Dat is een procedure die mensen kunnen aanspannen als ze het niet eens zijn met de beslissing van de officier van justitie om een zaak niet voor de rechter te brengen.

Noodweer

De Duitse influencer, die eigenlijk Samuel Seewald heet, was in augustus 2020 Amsterdam op vakantie. Hij werd in verwarde toestand aangetroffen nadat hij onder meer spacecake had gegeten. Hij had een mes in zijn handen en werd tijdens de politieactie geraakt door meerdere kogels van agenten.

De rijksrecherche deed daarna onderzoek naar het wapengebruik van de agenten. Het Openbaar Ministerie concludeerde dat de agenten uit noodweer handelden. Ze zijn daarom niet vervolgd.

Onderzoeken

Meerdere deskundigen deden tijdens de civiele procedure onderzoek naar de gebeurtenissen op 13 augustus 2020. Een van hen was politiesocioloog Jaap Timmer. In een conceptversie van een vertrouwelijk rapport in handen van AT5, was hij in eerste instantie kritisch op het handelen van de politie. Hij vroeg zich onder meer af waarom er niet meer afstand is gehouden tot de verwarde Baker.

Later, in de definitieve versie van het rapport, was hij milder en genuanceerder. De politie zou de uitdrukkelijke bedoeling hebben gehad om de vermiste Baker te vinden en in veiligheid te brengen. Dat instructies van leidinggevenden binnen de politie niet werden opgevolgd, kwam vooral door het onvoorspelbare en gevaarlijke gedrag van Baker, concludeerde de onderzoeker.

Twee mannen opgepakt voor grootschalige afpersing gebruikers sekswebsite

1 day 12 hours ago

De politie heeft twee mannen van 30 en 35 jaar uit Hellevoetsluis en Spijkenisse aangehouden. Ze worden verdacht van het op grote schaal afpersen van gebruikers van een sekswebsite.

Agenten hebben zes doorzoekingen gedaan in Rotterdam, Utrecht, Spijkenisse, Hellevoetsluis en Brielle. Daarbij zijn enkele duizenden euro's, twee auto en telefoons in beslag genomen.

Met nepprofielen op de sekswebsite achterhaalden de verdachten contactgegevens van gebruikers. Ze legden contact met gebruikers en probeerde ze geld afhandig te maken. Soms werden slachtoffers op grove wijze afgeperst. Zo werd er gedreigd met geweld en met bezoekjes aan het woonadres.

De landelijke opsporingsdienst gaat ervan uit dat er honderden slachtoffers door heel het land zijn gemaakt. Vermoedelijk hebben de verdachten tienduizenden euro's verdiend met de oplichting.

Op dit moment zijn er geen andere verdachten, laat een woordvoerder van de politie weten aan de NOS. Het onderzoek loopt nog.

Er zijn twee aangiftes binnengekomen bij de politie en tientallen meldingen. "Het gegeven dat slechts twee van de vermoedelijk honderden slachtoffers aangifte durven te doen baart zorgen", aldus de politie. Die roept mogelijke slachtoffers op om alsnog aangifte te doen.

Britse architect Grimshaw overleden, ontwerper Amsterdamse 'BH-brug'

1 day 12 hours ago

De Britse architect Sir Nicholas Grimshaw is op 85-jarige leeftijd overleden in Cornwall, aan de zuidkust van Engeland. Dit maakte zijn architectenbureau bekend. Grimshaw ontwierp onder andere de internationale terminal van Waterloo Station en heeft ook in Nederland zijn stempel gedrukt.

Zijn doel was het ontwerpen van gebouwen "die blijven bestaan omdat ze zowel nuttig als opbeurend zijn en, in Nicks woorden, een soort vreugde brengen", zegt de voorzitter van Grimshaws architectenbureau.

De vertrekhal in Waterloo Station staat bekend om de samenstelling van glas en staal in de constructie. Dat ontwerp won ook vele prijzen, waaronder de prestigieuze prijs Gebouw van Het Jaar van het Koninklijke Instituut voor Britse Architecten (RIBA).

In Cornwall, waar Grimshaw overleed, had de architect het Eden Project ontworpen. Dat bouwwerk bestaat uit koepels die de verschillende klimaten op aarde nabootsen. Er worden duizenden plantensoorten en dieren gehuisvest.

Met zijn ontwerpen zorgde Grimshaw voor "allemaal keerpunten in het architectenberoep", schrijft zijn bureau. "Hij bracht architectuur en bouw samen met duurzaam, klimaatvriendelijk ontwerp."

Begin deze eeuw werd de architect door de Britse monarchie geridderd vanwege zijn bijdragen aan de architectuur. In 2019 ontving hij van de RIBA Koninklijke Gouden Medaille, een oeuvreprijs.

Amsterdamse bruggen

De vooraanstaande architect heeft ook in Nederland gebouwen ontworpen, zoals de Enneüs Heermabrug in Amsterdam ontworpen. Dit is de 230-meter lange brug op IJburg, die het Zeeburgereiland met het Steigereiland verbindt.

De brug is vernoemd naar Enneüs Heerma, oud-CDA wethouder in Amsterdam en voormalig fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Door zijn opvallende vorm heeft de brug in de loop der jaren verschillende bijnamen gekregen, waaronder BH-brug en de Kamelenbrug. Met zijn ontwerp won Grimshaw de Nationale Staalprijs in de categorie Infrastructuur en Overige Staalconstructies.

Zijn bureau heeft ook twee nieuwe bruggen ontworpen voor op IJburg. Deze bruggen gaan twee eilanden in het IJ met elkaar verbinden. De bruggen hebben vleugelmuren met nestplekken voor oeverzwaluwen en vleermuizen. De verwachting is dat de bruggen in 2026 klaar zijn.

Levenslang voor Afghaan na mesaanval op Duitse anti-islammanifestatie

1 day 13 hours ago

Een Afghaanse vluchteling die vorig jaar instak op een anti-islammanifestatie in het Duitse Mannheim is veroordeeld tot levenslang. Bij de aanslag op de bijeenkomst van de anti-islamactivist Michael Stürzenberger kwam een politieagent om het leven, vijf anderen raakten gewond.

De aanval op Stürzenberger en zijn aanhangers werd eind mei vorig jaar vastgelegd op de livestream van de organisatoren van de betoging, de anti-islam Burgerbeweging Pax Europa. Te zien is hoe de toen 25-jarige Sulaiman A. meerdere personen aanvalt, onder wie Stürzenberger.

Een agent die door A. werd verwond, overleed twee dagen later aan zijn verwondingen. De dader raakte zelf ook zwaargewond toen de politie het vuur op hem opende.

De beelden van de aanval:

De rechter acht moord en vier pogingen daartoe bewezen. Hoewel A. bekende een IS-aanhanger te zijn, werd hij niet vervolgd voor terrorisme. A. bood in de rechtszaal excuses aan en zei dat hij berouw had. Hij zou tot zijn daad zijn gekomen uit frustratie over de situatie in Gaza.

Door de aanslag laaide in Duitsland de discussie weer op over uitgeprocedeerde asielzoekers. A. had geen verblijfsvergunning gekregen toen hij als jonge tiener naar Duitsland was gevlucht, maar werd ook niet uitgezet vanwege zijn jonge leeftijd.

De discussie werd verder gevoed door een reeks aanvallen in de publieke ruimte in Duitsland door migranten. Zo had een Palestijn eerder al ingestoken op treinreizigers, stak een Syriër feestgangers dood in Solingen, vermoordde een Afghaan twee mensen in een park en pleegde een Saudiër een aanslag met een auto op de kerstmarkt in Maagdenburg.

De toenmalige Duitse regering worstelde met een daadkrachtig antwoord op het geweld, maar voerde wel weer grenscontroles in en maakte het mogelijk gewelddadige criminelen uit te zetten naar Afghanistan, ondanks de slechte humanitaire situatie in het land. Dat kon niet voorkomen dat het rechts-extremistisch AfD keer op keer goed scoort bij verkiezingen.

Toch weer subsidie voor windparken op de Noordzee

1 day 14 hours ago

Het kabinet kondigt vanmiddag de terugkeer van subsidie voor windparken op zee aan. Dat bevestigen bronnen aan de NOS. Volgend jaar wordt er een kleine miljard euro uitgetrokken om te voorkomen dat de bouw van windparken stilvalt. De afgelopen jaren werden grote windparken op de Noordzee zonder subsidie aanbesteed.

In het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, België en Denemarken zijn de laatste tijd aanbestedingsprocedures voor windparken op zee mislukt. Geen enkel energiebedrijf durfde de investering aan.

Dat komt omdat de bouwkosten de afgelopen jaren met dertig tot veertig procent zijn toegenomen. Bovendien is er onzekerheid over de toekomstige afname van elektriciteit door de industrie. Volgens het kabinet is er geen alternatief voor windparken op zee als het gaat om het opwekken van hele grote hoeveelheden duurzame elektriciteit.

Risico's bij vertragingen

Landelijk netbeheerder Tennet is al ver gevorderd met de aanleg van de infrastructuur voor toekomstige windparken op de Noordzee. Vertraging van de bouw van die windparken zorgt voor enorme kostenverhogingen bij Tennet. De 'gewone' subsidieregeling zoals die volgend jaar wordt toegepast is tijdelijk. Het kabinet bereidt wetgeving voor om de financiering in de toekomst gelijk te trekken met die in landen als Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.

Het gaat dan om de zogenoemde 'contracts for difference.' Dat betekent dat bij een lage elektriciteitsprijs er subsidie verleend wordt. Bij een heel hoge elektriciteitsprijs wordt de winst van het energiebedrijf afgeroomd. Binnen een bepaalde bandbreedte doet de markt zijn werk.

Hoeveel de subsidie voor windparken op zee de belastingbetaler precies gaat kosten is onzeker. Dat hangt uiteindelijk af van de toekomstige elektriciteitsprijs waar de bouwer van de windparken mee te maken krijgt.

Israël begint grote aanval op Gaza-Stad: tientallen Palestijnen gedood

1 day 14 hours ago

Het Israëlische leger is een grootschalige aanval begonnen in Gaza-Stad. Dat heeft de Israëlische premier Benjamin Netanyahu bevestigd.

Netanyahu sprak van een "intensieve operatie". De premier kwam volgens The Times of Israel met zijn verklaring bij aanvang van een zitting voor een corruptiezaak tegen hem. Hij vroeg of zijn geplande getuigenis in die zitting opgeschort kon worden, omdat er "belangrijke dingen gaande zijn".

Medische bronnen melden vandaag aan het Palestijnse persbureau Wafa dat afgelopen nacht 38 Palestijnen zijn gedood door geweervuur en beschietingen van het leger in verschillende delen van de Gazastrook. Minstens 24 mensen werden gedood bij luchtaanvallen. De meeste slachtoffers zouden vrouwen en kinderen zijn.

De eerste beelden van de nasleep van de nachtelijke aanvallen:

Niet veilige humanitaire zone

Het Israëlische leger zei dat het "is begonnen met de vernietiging van de infrastructuur van Hamas in Gaza-Stad". "Gaza-Stad wordt beschouwd als een gevaarlijke gevechtszone. Blijf je in het gebied, dan loop je risico", zei de Arabisch-sprekende woordvoerder van het Israëlische leger in een bericht op X.

Burgers kregen opnieuw de opdracht het gebied onmiddellijk te verlaten en te vertrekken naar een door Israël aangewezen "humanitaire zone" in het zuiden van de Gazastrook.

Het gebied waar het leger naar verwijst, is vaker aangewezen als een 'humanitaire zone'. De aanwijzing van het gebied als veilige zone, maar met weinig infrastructuur, is meermaals bekritiseerd door hoge VN-hulpfunctionarissen. Ook is het gebied niet veilig, omdat Israël ook daar aanvallen uitvoert. Zo werd in maart dit jaar een Hamas-kopstuk in een tent in het gebied gedood bij een luchtaanval. Bij dergelijke aanvallen komen ook geregeld veel burgers om.

'Israël schuldig aan genocide'

Het massaal verdrijven van Gazanen in combinatie met het vernietigen van hun leefgebied en de retoriek van politici maakt dat veel experts Israël beschuldigen van etnische zuivering of genocidaal geweld.

Vandaag zegt een VN-commissie die geweld onderzoekt in Israël en de bezette Palestijnse gebieden dat Israël zich in de Gazastrook schuldig maakt aan genocide. Volgens de onderzoekers tonen de uitlatingen en daden van Israëlische leiders aan dat er sprake is van de moedwillige vernietiging van het Palestijnse volk.

De Israëlische VN-ambassadeur doet het rapport van vandaag onmiddellijk af als lasterlijk en "een eenzijdige aanval op Israël".

'Wij gaan niet weg'

Zender Al Jazeera sprak met Palestijnen in Gaza-Stad die ontheemd raakten door het Israëlische bombardement op het hoogste woongebouw in de stad, de al-Ghafri-toren. Het Israëlische leger heeft tal van hoge gebouwen met de grond gelijkgemaakt, met het argument dat die door Hamas worden gebruikt. Het leidt er ook toe dat woningen van Gazanen massaal worden vernietigd.

Een oudere man ontkende de bewering van Israël dat de al-Ghafri-toren door Hamas werd gebruikt en zei dat de Palestijnen Gaza niet zullen verlaten, wat er ook gebeurt.

"Israël zegt dat het dit gebouw heeft aangevallen vanwege verdachte activiteiten. Maar sinds het begin van deze oorlog wonen hier alleen maar burgers. Niemand met politieke banden", zei hij. "Ondanks wat Israël aan het doen is, gaan we niet weg. Wat er ook gebeurt. Zelfs als ze met hun tanks komen opdagen. Wij gaan niet weg."

Griekse douane onderschept 2435 containers, grootste vangst ooit in de EU

1 day 15 hours ago

Het Europese Openbaar Ministerie (EOM) heeft 2435 containers in beslag genomen in de Griekse haven van Piraeus. In de containers zitten geïmporteerde goederen waarbij douanerechten en btw zijn ontdoken. Er zijn zes personen aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij criminele netwerken, die de Europese markten overspoelen met illegaal geïmporteerde goederen uit China.

In de containers zaten onder meer e-bikes, kleding en schoenen met een totale waarde van zeker 250 miljoen euro. Het EOM spreekt van de grootste vangst in de EU tot nu toe. Alle containers worden onderzocht in de Griekse haven, er is nog maar een beperkt aantal geopend. Zeker 500 containers waren gevuld met e-bikes waarvan 360 containers niet waren aangegeven bij de haven.

Twee douanemedewerkers worden verdacht van het veelvoudig vervalsen van invoercertificaten en medeplichtigheid aan douanefraude. De overige vier douanemedewerkers worden verdacht van veelvoudige douanefraude en het aanzetten tot het vervalsen van certificaten.

Onderzoek Calypso

Het EOM-onderzoek Calypso richt zich langere tijd op criminele netwerken die het volledige goederentransport vanuit China naar Europa beheren, terwijl ze invoerrechten ontduiken. Het onderzoek richt zich op alle schakels in de distributie van de producten in heel Europa. In juni werden tijdens een grootschalige inval in vier landen de eerste 500 containers in de Griekse haven in beslag genomen, ook werden tien verdachten gearresteerd.

"De netwerken worden voornamelijk aangestuurd door Chinese staatsburgers die zich mogelijk ook bezighouden met witwassen en winst versturen naar China", schrijft het EOM. Het netwerk is vermoedelijk al acht jaar actief en de totale schade voor de EU wordt door het EOM geschat op minstens 350 miljoen euro aan douanerechten en 450 miljoen euro aan btw. Het onderzoek loopt nog.

Volgens Europees hoofdofficier Laura Codruta Kövesi specialiseren criminele netwerken zich al jaren in dit soort fraude die "enorme schade toebrengt aan de Europese economie". "Calypso geeft deze criminelen een simpele boodschap: de spelregels zijn veranderd, geen veilige havens meer voor jullie!"

Europees Openbaar Ministerie

Het Europese Openbaar Ministerie (EOM) is een onafhankelijk vervolgingsorgaan van de Europese Unie. Het EOM is sinds 2021 operationeel en gevestigd in Luxemburg. Het vervolgingsorgaan is bevoegd om strafbare feiten die ten koste gaan van de EU-begroting te onderzoeken en mensen te vervolgen. Dit gaat onder meer over fraude, corruptie, witwassen, verduistering en ernstige grensoverschrijdende btw-fraude. Van de 27 EU lidstaten zijn op dit moment 24 landen lid van het EOM, waaronder Nederland.

Het EOM bestaat uit twee niveaus, het centrale Europese niveau en het nationale niveau. Het centrale niveau is onder meer het college van het EOM, een hoofdaanklager en 22 Europese aanklagers, een uit elke lidstaat, van wie twee ook plaatsvervangers zijn voor de hoofdaanklager. Daarnaast is er het gedecentraliseerde (nationale) niveau met Europese aanklagers in elk deelnemend land.