Aggregator

De Europese Commissie wil regels aanpassen die de aanleg van energieprojecten en verzwaring van het elektriciteitsnet in de weg zitten. Nu liggen veel van zulke projecten in Nederland stil vanwege de stikstofuitstoot die ermee gepaard gaat. De sector is blij met de plannen, al gaat het lang duren voordat er iets verandert.

De Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, schrijft in een voorstel dat lidstaten ervoor moeten zorgen dat de snelle aanleg van elektriciteitsinfrastructuur "in geen enkel opzicht mag worden belemmerd door de tijdelijke uitstoot die vrijkomt bij de constructie".

De voorgestelde aanpassing van de stikstofregels is onderdeel van een breder pakket aan maatregelen van de Commissie. Dat is erop gericht hindernissen weg te nemen die de versterking van de energie-infrastructuur bemoeilijken. Het plan moet ook de energierekening van Europeanen verlagen en energie-afhankelijkheid van Rusland verminderen.

Wel uitstoot bij bouw, daarna juist minder

Bij de bouw van windmolens, hoogspanningsmasten en de aanleg van nieuwe kabels en buizen zitten stikstofregels nu nog in de weg. Doordat er jarenlang te veel stikstof is neergekomen in beschermde Natura 2000-gebieden, mag er van de rechter geen extra stikstof meer bij komen en liggen veel projecten stil.

Dat is tegenstrijdig, vinden bedrijven in de energiesector. Want hoewel er bij de bouw van energie-infrastructuur stikstof vrijkomt, leiden zulke projecten op termijn juist vaak tot mínder stikstofneerslag. Toch kan er ook voor dat soort projecten vaak geen vergunning worden afgegeven omdat de Nederlandse stikstofemmer al overvol zit.

Bouwvrijstelling

Tijdelijke stikstofneerslag vormde niet altijd een probleem voor het verlenen van vergunningen. Tot 2022 regelde de zogeheten 'bouwvrijstelling' dat stikstof die alleen vrijkwam tijdens het bouwen niet meetelde. Er hoefde alleen een vergunning te worden aangevraagd voor projecten die ook na de bouw nog stikstofneerslag op beschermde natuur veroorzaakten. Toen de Raad van State daar eind 2022 een streep door haalde, kwam de vergunningverlening verder stil te liggen.

Demissionair minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) pleit al langer voor aanpassing van de stikstofregels voor dergelijke projecten. Ze vroeg haar Europese collega's in september nog om een uitzondering op de stikstofregels voor elektriciteitsinfrastructuur die slechts tijdelijk stikstof uitstoten. Daar is de Europese Commissie het dus mee eens.

Directeur Huibert Baud van de grootste regionale netbeheerder Liander is blij dat de Commissie nu met het voorstel komt. "Alleen al bij Liander leidt de stikstof-impasse tot vertraging bij ruim 300 projecten. Met ruim 14.000 grote klanten op de wachtlijst in Nederland is elke barrière die de bouw vertraagt er één te veel."

Ook de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) juicht het plan toe. "Ik denk dat dit voorstel voor Nederland een doorbraak kan opleveren", reageert NVDE-voorzitter Olof van der Gaag. "Hierdoor zouden honderden energieprojecten weer door kunnen. Dat hebben we nodig."

Vervolgstappen

Toch zal het nog een tijd duren voordat het voornemen in de praktijk wordt gebracht. Het voorstel is nog niet definitief. Hoe het bijvoorbeeld naar de Nederlandse situatie wordt vertaald en welke regels er moeten worden aangepast, zegt de Commissie nog niet.

Als er een definitief plan ligt, gaat dat eerst naar het Europees Parlement. Wanneer dat gebeurt, is niet bekend. Daarna moeten de EU-lidstaten zich nog over het voorstel buigen.

Het is waarschijnlijk inmiddels ingeburgerd bij Amerikaanse ambtenaren: het gebruik van het lettertype Calibri. Dat wordt sinds januari 2023 gebruikt voor de officiële communicatie van Amerikaanse diplomaten en overheidsinstanties. Maar minister Rubio van Buitenlandse Zaken wil er vanaf, kiezen voor Calibri was volgens hem "een verspilde stap op het gebied van diversiteit".

Gisteren verzocht hij alle diplomatieke posten in de VS om het oude Times New Roman-lettertype weer te gaan gebruiken. Calibri is slachtoffer geworden van de Amerikaanse "strijd tegen woke", kopt The New York Times. De ontwerper van de Calibri-letter, de Nederlander Lucas de Groot, reageert verbolgen op Rubio's besluit.

De Groot noemt de opgegeven reden "treurig". In januari van 2023 koos oud-minister Blinken van regering Biden juist voor zijn letter, als modern alternatief voor het oude Times New Roman. Bovendien was het nieuwe lettertype schreefloos - zonder kleine streepjes en haakjes - en daarmee toegankelijker, was het idee.

De Groot ontwerpt al sinds de jaren 80 letters. Eerst ontwierp hij koppen voor de schoolkrant, later kwamen opdrachten voor Nederlandse ministeries. Daarnaast is hij al dertig jaar leraar in letterontwerp.

In 2002 begon hij met het ontwerp van Calibri, in opdracht van Microsoft. Op dat moment wist hij nog niet dat het lettertype zo veel jaren zo belangrijk zou zijn: van 2006 tot 2024 was het het standaard aanbevolen lettertype bij Microsoft Office-programma's, waarna het werd vervangen door Aptos.

De Groot kreeg de opgave om een modern en "vriendelijk" lettertype te ontwerpen, zonder schreven, de haakjes dus. Het moest toegankelijk en goed leesbaar zijn op beeldschermen, omdat alles steeds vaker digitaal geregeld werd.

Waar komt de naam Calibri vandaan?

Het lettertype moest een vriendelijke uitstraling krijgen, en toegankelijk zijn. De naam moest daarbij passen. De naam van het lettertype moest beginnen met de letter C.

Ontwerper Lucas de Groot bedacht de naam niet zelf, dat deed Microsoft. De Groot had wel namen aangedragen, zoals Curvai en Clas. Het eerste voorstel werd doorgestreept omdat het lijkt op een Slavisch scheldwoord. En ook Clas kwam er niet doorheen, "omdat het scheten laten betekent op z'n Grieks".

Het meestgebruikte lettertype vóór Calibri, was Times New Roman. Het werd ontwikkeld in de jaren 30 voor de Britse krant The Times. De krant werd gedrukt met loodzetsel, waarbij loden plaatjes met daarop letters werden gebruikt om kranten te drukken. "Times New Roman was heel geschikt voor de drukkunst bij kranten", legt de letterontwerper uit. "Het was een dik lettertype, het sprong duidelijk van het papier."

Struikelpunten

Times New Roman werd eind jaren 90 gedigitaliseerd en als standaard gebruikt in Office-programma's als Word. "Maar het digitale font was voor computers veel minder geschikt dan de gedrukte letters voor kranten", benoemt De Groot. Volgens hem is de digitale versie veel te mager, en daardoor moeilijker te lezen op een computerbeeldscherm. "De schreven zijn te dun, en als het geprint wordt ziet het er te scherp uit."

De Groot noemt nog een ander struikelpunt bij de digitale versie van Times New Roman. "Omdat de technologie bij het overnemen van het lettertype nog in de kinderschoenen stond, zijn de afstanden tussen letters niet goed uitgewogen. Zo staan bijvoorbeeld de hoofdletter T en de kleine letter o verder van elkaar dan bij modernere lettertypen, door het vroegere loodzetten."

Calibri werd bestempeld als makkelijk leesbaar, zeker op beeldschermen. Ook voor mensen met leesbeperkingen als dyslexie zijn lettertypen zonder schreven mogelijk beter te lezen. Al denkt De Groot dat het vooral ook ligt aan gewenning. "Het lettertype dat je het meest gebruikt, is waarschijnlijk het makkelijkst te begrijpen." Hij noemt letters zonder schreven in ieder geval rustiger.

Rubio wil 'waardigheid herstellen'

Minister Rubio wil met het besluit om Times New Roman weer vaker te gebruiken "de waardigheid en professionaliteit van de schriftelijke producten van het ministerie herstellen". Hij schrijft dat Calibri informeler is dan schreeflettertypen.

De Groot snapt dat er liefhebbers kunnen zijn van de klassieke look van Times New Roman. "Schreefletters kunnen inderdaad mooi zijn, maar ze kunnen mensen wel storen en onduidelijk zijn. De digitale versie is daarom niet professioneel", zegt de ontwerper. Maar als er goed met de letters wordt omgegaan, en er wellicht een betere digitale versie komt, kan de ontwerper het begrijpen. Al blijft de reden om te wisselen in zijn ogen "echt absurd".

IJsland heeft zich in navolging van Nederland, Spanje, Ierland en Slovenië teruggetrokken van deelname aan het Eurovisie Songfestival van komend jaar.

Het land is net als de andere vier niet blij dat Israël opnieuw mag meedoen ondanks de humanitaire situatie in Gaza. Organisator EBU besloot vorige week dat Israël ondanks bezwaren van een aantal landen niet wordt uitgesloten.

"Gezien het publieke debat in IJsland en de reacties op de beslissing van de EBU van vorige week, is het duidelijk dat er geen vreugde of vrede zal heersen met betrekking tot de deelname van RÚV aan het Eurovisie Songfestival", schrijft de IJslandse nationale publieke omroep RÚV.

IJsland organiseert jaarlijks een nationale finale waarin een deelnemer wordt gekozen. Of die wel doorgaat, is nog niet bekend.

Laatste land

IJsland was het laatste land dat nog twijfelde aan deelname dat nu de knoop heeft doorgehakt. België, dat ook een boycot overwoog, liet vrijdag weten wél te gaan. Vlaamstalige omroep VRT en Franstalige omroep RTBF beslissen om het jaar over een Belgische deelnemer.

Dit jaar was het de beurt aan RTBF, die zegt een deelnemer te sturen, maar wel kritisch te blijven. "De redactie van RTBF zal de situatie ter plaatse blijven volgen, en de periode van het songfestival zal ook een belangrijke gelegenheid zijn om de uitdagingen en tragedies van de getroffen bevolking onder de aandacht te brengen."

De organisatie van het Songfestival is - in samenwerking met EBU - de komende editie in handen van Oostenrijk. Dat land won de vorige editie met Wasted Love van zanger JJ en is net als Duitsland fel tegenstander van een boycot.

Opnieuw is vogelgriep vastgesteld op een vleeskuikenbedrijf, dit keer in Uitwijk in de gemeente Altena in Noord-Brabant. De NVWA heeft de ongeveer 80.000 kippen op het bedrijf gedood.

Het gaat om het eerste geval van vogelgriep in de provincie Brabant, meldt Omroep Brabant.

De zeer besmettelijke vogelziekte was al wel dichtbij: hemelsbreed ruim twintig kilometer verderop in het Zuid-Hollandse Streefkerk werd in november vogelgriep vastgesteld op een biologisch leghennenbedrijf.

Kippen en kalkoenen

Het aantal gevallen van vogelgriep neemt snel toe, ondanks het feit dat sinds 16 oktober een landelijke ophok- en afschermplicht geldt voor alle commercieel gehouden vogels, zoals kippen, eenden en kalkoenen. Sinds 26 november geldt ook een landelijk bezoekverbod voor bedrijven waar kippen of kalkoenen worden gehouden.

Sinds vorige week dinsdag zijn ook tentoonstellingen, wedstrijden en beurzen met 'commerciële' en hobbyvogels verboden. Dat is vooral om te voorkomen dat het virus ook mensen besmet.

Vervoersverbod

Rond het besmette bedrijf in Uitwijk is nu, zoals gebruikelijk, een 10-kilometerzone ingesteld. Binnen deze zone geldt een vervoersverbod voor vogels, eieren, mest en gebruikt strooisel. In de buurt van het besmette bedrijf liggen nog vier andere pluimveebedrijven.

De NVWA is ook begonnen met een traceringsonderzoek. Daarbij wordt onderzocht of er in de dagen vóór de besmetting dieren, eieren of materialen van en naar het bedrijf zijn vervoerd. Dat onderzoek kan leiden tot aanvullende maatregelen.

Politieke partijen moeten worden verplicht leden toe te laten en die inspraak geven in het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst. Dat staat in een voorstel van D66 dat in ieder geval wordt gesteund door GL-PvdA en CDA.

"De kern van mijn voorstel is dat in een democratie elke politieke partij intern ook democratisch moet zijn", zegt D66-Kamerlid Sneller. "Hoe ze dat precies doen moeten partijen zelf bepalen, maar in de wet komt wat mij betreft een bodem."

Het gaat Sneller om partijen die meedoen aan verkiezingen voor de Tweede Kamer en het Europees parlement. Bij die verenigingen moeten leden minstens een keer in de vier jaar meebeslissen over het partijprogramma en over de personen die zich namens de partij verkiesbaar gaan stellen. De stem van elk lid weegt even zwaar.

Voldoet een politieke vereniging niet aan de voorwaarden dan mag de partij niet meedoen aan de verkiezingen. Dat zou nu gelden voor de PVV, waarvan alleen Geert Wilders lid is.

'Niemand is onaantastbaar'

"Het gaat niet alleen over de PVV", zegt CDA-leider Bontenbal. "In de toekomst zullen zich nieuwe partijen aandienen en die moeten hier ook aan voldoen." Voor de verkiezingen zei Bontenbal al dat dit wat hem betreft de laatste keer was dat een partij zonder partijdemocratie mocht meedoen.

"Niemand is onaantastbaar", zegt hij. "Als ik iets doe wat mijn partij niet leuk vindt dan corrigeren de leden mij ook." Bontenbal ziet het als een noodzakelijkheid, niet als een manier om de PVV te weren. "De PVV sluit zichzelf uit als ze niet aan de voorwaarden willen voldoen."

"Ik gun elke kiezer dat hij of zij lid van zijn favoriete partij kan worden", zegt GL-PvdA-Kamerlid Tseggai. "Kiezers van de PVV kunnen dan ook lid worden." Maar dit voorstel gaat niet over de PVV, benadrukt ook zij. Het gaat haar om "basale grondprincipes" waarbij mensen mogen meebeslissen en leden "de baas" zijn.

Toekomstig aantal PVV-leden

Gevraagd aan PVV-Kamerleden wat zij vinden, zegt Hidde Heutink: "Ik ben lid van de fractie en daar ben ik heel trots op. Voor mij voegt het niets toe."

"Lid worden? Hoeveel kost me dat?", grapt Gidi Markuszower in de wandelgangen. Hij kent het voorstel niet maar denkt dat er grotere problemen zijn in Nederland. "U kunt deze vraag het beste aan onze partijvoorzitter - want we zijn een echte partij - voorleggen."

Die partijvoorzitter zegt dat het voor hem een principieel punt is. Wilders: "Het is een totalitaire reflex als de overheid gaat bepalen hoe een partij eruit gaat zien. Wij moeten de regering controleren en niet andersom. Het is Noord-Koreaans, niet iets wat bij Nederland hoort."

De nummer twee op de kieslijst Sebastiaan Stöteler heeft haast maar zegt dat hij vooral de wetsbehandeling afwacht. Op de vraag of hij zich zorgen maakt over het aantal PVV-leden zegt hij: "We hebben 1,7 miljoen stemmen, dus we gaan het zien."

Niet op het stembiljet

De nog op te richten Nederlandse autoriteit politieke partijen (Napp) controleert de partijen jaarlijks, zo staat in het voorstel. Voldoet de partij niet, dan zet de Kiesraad ze niet op het stembiljet. Een partij kan in beroep gaan bij de rechter.

Het voorstel van Sneller komt niet uit de lucht vallen. In mei dit jaar antwoordde toenmalig minister Uitermark (NSC) op Kamervragen dat aan strengere regels bezwaren kleven. Zo is er al veel geregeld in het verenigingsrecht en de Wet financiering politieke partijen. En het werpt een extra drempel op om mee te doen aan de verkiezingen.

Nog meer regels aan partijen opleggen en ze tegelijkertijd vrij laten dit zelf in te vullen kan leiden tot een "dode letter", iets wat in de praktijk niet gaat werken. Ook vindt Uitermark het lastig om te bepalen hoeveel leden een vereniging dan minimaal moet hebben. Alleen Portugal schrijft voor dat een politieke partij minimaal 7500 kiesgerechtigde leden moet hebben.

Evengoed is het in een derde van alle Europese landen door regels onmogelijk om een politieke partij zonder leden te hebben. D66'er Sneller wijst zelf naar Duitsland waar partijdemocratie is geregeld onder de noemer Willensbildung "von unten nach oben", Besluitvorming "van onder naar boven".

Zijn voorstel gaat nu voor advies naar de Raad van State.

Acteur en komiek Hans Otjes is op 78-jarige leeftijd overleden. Otjes was onder meer bekend van zijn werk als stemacteur en zijn rollen in de revues van André van Duin.

Otjes begon zijn carrière als bouwkundig tekenaar, maar stapte al gauw over naar cabaret. Hij trad meerdere keren op bij cabaretfestival Cameretten, had zijn eigen cabaretvoorstellingen en speelde in een aantal theaterproducties.

Vanaf 1973 was hij ook steeds vaker op televisie te zien. Hij had onder meer een rol in kleuterprogramma Bibelebons en opvolger De Holle Bolle Boom en een gastrol in Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? Ook speelde hij in 1982 de rol van de kapitein in de televisieserie Bassie & Adriaan: De Huilende Professor.

Revue

Die serie was geproduceerd door Joop van den Ende, die hem in 1984 vroeg om mee te doen met de theaterrevue van André van Duin. Tot en met 1989 was hij in meerdere revues te zien met Van Duin, Frans van Dusschoten en Corrie van Gorp.

In die tijd sprak hij ook stemmen in van animatieseries als Sinbad de Zeeman, de Freggels, Ducktales en Alfred Jodocus Kwak. Daarnaast was hij onder meer te zien in televisiereclames. Zo was hij drie jaar lang het gezicht van een wc-papiermerk.

Met André van Duin speelde Otjes in 1987 de rol van rotje in een Sire-campagne om veilig met vuurwerk om te gaan:

Aan het einde van de jaren 80 kreeg hij onder meer stemproblemen. Hij werd alternatief therapeut en legde zich onder meer toe op het maken van kinderboekenillustraties.

"Hij had een geweldig komisch talent, een perfecte aangever", zegt Van Duin in De Telegraaf. "Hij vulde alles prachtig in. We hebben zó veel gelachen samen. Voor mij was hij een van mijn fijnste collega's ooit."

For less than $30 USD, you can get a 10×10 centimeter hotplate with 350 Watts of power. Sounds mighty fine to us, so surely there must be a catch? Maybe …read more

De P.C. Hooft-prijs voor beschouwend proza gaat dit jaar naar Anja Meulenbelt. Het is de belangrijkste Nederlandse literatuurprijs voor een oeuvre.

Het oeuvre van de 80-jarige activist en feminist strekt zich uit over een halve eeuw en bestaat uit ruim vijftig boeken, vele artikelen, lezingen, toespraken, interviews, pamfletten, posts en commentaren.

Haar autobiografische boek De schaamte voorbij uit 1976 was haar doorbraak als auteur en maakte haar tot een kopstuk van de tweede feministische golf.

De jury noemt De schaamte voorbij een van de weinige politiek uitgesproken en vernieuwende boeken uit de jaren 70 die anno 2025 "niet in de categorie curiosa uit een onherroepelijk tijdperk liggen te verstoffen. Nog altijd pakken nieuwe generaties het op." De jury, bestaande uit Tijs Goldschmidt, Chris Keulemans, Christine Otten, Marjan Slob en Gijsbert Pols, roemt de "directe, rauwe en staccato stijl" van het boek.

'De afwas die nog gedaan moet worden'

Andere bekende boeken van Meulenbelt zijn Een kleine moeite, Alba en De bewondering. Daarnaast was ze actief in de vrouwenbeweging en had ze een politieke loopbaan, onder meer als lid van de Eerste Kamer voor de SP.

Sinds een bezoek aan Gaza in 1994 zette ze zich in voor de rechten van Palestijnen in Gaza. Daar schreef ze ook een aantal boeken over, waaronder Het beroofde land en De tweede intifada.

"Meulenbelt is er diep van doordrongen dat beschrijven altijd plaatsvindt vanuit een positie, vanuit een lichaam dat betekenissen krijgt opgedrongen op grond van klasse, gender, etniciteit, gezondheid en vanuit een geest die beheerst wordt door taboes, ideologie en de afwas die nog gedaan moet worden", schrijft de jury verder over het oeuvre van Meulenbelt.

Structurele benadeling

Samen met een aantal andere vrouwelijke schrijvers riep Meulenbelt in de jaren 80 de Anna Bijns Prijs in het leven. Ze deden dit uit onvrede over de structurele benadeling van vrouwen bij het vergeven van literaire prijzen. Die gaan meestal naar mannen. Tot nu toe ging de P.C. Hooft-prijs voor beschouwend proza ook nog nooit naar een vrouwelijke auteur.

Meulenbelt was dan ook zeer verrast toen haar verteld werd dat zij de P.C. Hooft-prijs krijgt. "Dit kan helemaal niet, dat was mijn eerste gedachte, ik ben veel te controversieel voor deze prijs. Ik ben zelden gezien als iemand die qua literatuur een rol speelde. Tegelijkertijd weet ik dat mijn werk er wel degelijk toe doet. Ik weet wie mijn boeken lazen, wat ze ermee hadden. En nog steeds, want er is een soort revival gaande. Het winnen van deze prijs ligt misschien wel in het verlengde daarvan."

Meulenbelt ziet schrijven ook als een manier om grip op de wereld en op haar leven te houden. "Te begrijpen waar ik woon en wat er aan de hand is. Het spaart een psychiater uit, zeg ik wel eens."

Ze vindt het fijn om te merken dat veel mensen haar werk waarderen. "Vaak hoor ik 'jij zegt wat ik denk' en dat vind ik een reuzemooi compliment. Dat me hiervoor nu de literatuurprijs met de meeste status in Nederland is toegekend, dat had ik echt achter geen enkele jury gezocht."

De P.C. Hooft-prijs wordt sinds 1947 jaarlijks toegekend, afwisselend voor verhalend proza, beschouwend proza en poëzie. Er is een geldbedrag van 60.000 euro aan verbonden. Meulenbelt krijgt de prijs uitgereikt op een feestelijke bijeenkomst in mei.

Iets meer dan anderhalve maand hebben D66, CDA en VVD om eruit te komen. Tot 30 januari hebben de drie partijen de tijd voor de volgende fase van de formatie, onder leiding van de nieuwe D66-informateur Rianne Letschert. Dat bleek vandaag in het debat over het verslag van afzwaaiend informateur Buma.

Hij raadt de partijen aan samen een akkoord te schrijven, en tegelijk "in een vroeg stadium" te praten met andere partijen. Of het "regeerbasisakkoord" dan leidt tot een minderheids- of meerderheidscoalitie, ligt nog open. Wat betreft Buma wordt er na januari een kabinet geformeerd.

'Schetsen'

De afgelopen weken zijn Jetten van D66 en Bontenbal van CDA al tot een gezamenlijk stuk gekomen. Nu is het dus de beurt aan VVD om zich erin te mengen. VVD-leider Yesilgöz prees in het debat het "harde werk" van de twee andere partijen. Een aantal punten uit de "schetsen" van D66 en CDA onderschrijft Yesilgöz; ze noemde de plannen voor woningbouw, stikstof en defensie.

Maar onder meer op migratie, integratie, buitenlandbeleid, veiligheid en financiën ziet de VVD nog ruimte voor verbetering. Verder zei ze dat het stuk van D66, CDA en VVD niet helemaal "dichtgetimmerd" hoeft te worden. "We kunnen ook een aantal zaken aan de Tweede Kamer laten."

'Permanente formatie'

GroenLinks-PvdA-leider Klaver zei in de Kamer nog maar eens dat hij het oneens is met de keuze van informateur Buma. Hij vreest dat de gesprekken van D66, VVD en CDA uitdraaien op een minderheidskabinet. "Dit zorgt voor een permanente formatie de komende jaren en dat leidt tot permanente onzekerheid."

JA21-leider Joost Eerdmans vindt het "een gemiste kans" dat zijn partij niet meepraat met D66, CDA en VVD over een "centrumrechtse coalitie", al komt die met 75 zetels in de Tweede Kamer net tekort voor een meerderheid. Wat hem betreft was die coalitie - ook de favoriet van VVD-leider Yeşilgöz - de inzet. "We zouden het op zijn minst moeten proberen."

'Logisch advies'

Overigens bleek in het debat bij geen enkele partij enthousiasme voor een minderheidskabinet. Toch is het nog steeds goed mogelijk dat het de uitkomst wordt van de formatie, want werkbare meerderheidsopties zijn er dit moment niet, concludeerde Buma.

D66-leider Jetten, die het voortouw heeft in de formatie, herhaalde op zijn beurt nog maar eens dat hij liever ook met GL-PvdA had gesproken, maar dat de VVD-blokkade dat onmogelijk maakt. Jetten zei wel achter zijn keuze te staan om nu met VVD te gaan praten, omdat hij vaart wil houden. Ook CDA-leider Bontenbal noemde de volgende stap niet ideaal, maar vindt het desondanks onontkoombaar, omdat er geen alternatief is.

Zorg en sociale zekerheid

In het debat uitten verschillende andere partijen inhoudelijke zorgen over plannen uit het D66-CDA-stuk. Onder meer PVV, SP en GL-PvdA vrezen bezuinigingen op zorg en sociale zekerheid. "De Nederlander zal moeten bloeden", was de conclusie van PVV-leider Wilders. Zijn partij staat buitenspel in de formatie, omdat een groot deel van de Kamer niet met de PVV wil regeren.

D66-leider Jetten gaf toe dat in het formatiedocument niet uitgebreid is stilgestaan bij de sociale zekerheid en de zorg. "Ik denk dat dat een opdracht is voor de volgende fase van de formatie."

Klassieke vrijheden

ChristenUnie en de SGP vroegen in het debat aan de formerende partijen om terughoudendheid met voor hen belangrijke thema's. Partijleider Bikker van de ChristenUnie vindt het belangrijk om "aan de slag" te gaan op grote thema's als de zorg en stikstof. Maar ze vroeg om "niet op elkaars tenen te gaan staan", bijvoorbeeld als het gaat om onderwijsvrijheid, waar gisteren discussie over ontstond.

SGP-Kamerlid Van Dijk koppelde de bereidheid tot samenwerking van zijn partij expliciet aan keuzes van een coalitie op christelijke thema's. De SGP gaat niet meewerken aan "belangrijke dossiers" als tegelijkertijd "klassieke vrijheden of de bescherming van het ongeboren leven worden afgebroken", benadrukte hij.

"We zullen een aantal suggesties uit dit debat meenemen", beloofde Jetten aan het eind. Vanaf nu heeft de nieuwe informateur Letschert dus ruim vijf weken om met dit alles tot een akkoord te komen. Overigens gaat daar nog wel een week of twee vanaf, omdat er wordt gedacht aan een formatiepauze van Kerstavond tot Oud en Nieuw.

Bij een fokkerij in Paasloo, niet ver van Steenwijk, heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gisteren 84 honden in beslag genomen. Bij die actie werd een politieagent mishandeld en werden medewerkers van de NVWA bedreigd. Twee bewoners zijn opgepakt.

Veel van de honden zaten opgesloten in soms opeengestapelde, kleine benches, meldt RTV Oost.

Een aantal dieren had gezondheidsproblemen en kreeg volgens de NVWA niet de juiste zorg. De honden zijn elders opgevangen.

Het was gisteren niet de eerste keer dat de NVWA de dierenhouder in Paasloo bezocht.

Last onder bestuursdwang

Al in maart van dit jaar bleek bij inspectie dat de huisvesting van de dieren ondermaats was. De NVWA legde toen een last onder bestuursdwang op. Dat betekent dat de houder de huisvesting van de dieren moest verbeteren. Gisteren bleek volgens de NVWA dat dat onvoldoende was gebeurd.

Al bij aankomst roken inspecteurs een sterke ammoniaklucht in de woning, stelt de NVWA. Een aantal honden van het ras Rhodesian Ridgeback zat in benches opeengestapeld. Volgens de NVWA waren de grote honden vuil en hadden ze geen schoon drinkwater. Ook konden ze zich verwonden aan scherpe delen van de benches.

Schoon drinkwater

In de stallen op het terrein rond de woning troffen inspecteurs in zelfgemaakte hokken nog meer Rhodesian Ridgebacks aan. Die honden stonden in hun eigen uitwerpselen. Ook die dieren hadden geen toegang tot schoon drinkwater.

Bij de inval werd een politieagent mishandeld en een aantal medewerkers van de NVWA bedreigd. Wat er precies gebeurde, wil de politie niet zeggen. "Ter plaatse zijn meerdere gesprekken gevoerd", aldus politiewoordvoerder Suzan Scholten eerder bij RTV Oost. " Uiteindelijk werden beide bewoners aangehouden vanwege bedreiging, belediging en mishandeling."

The “Long Dark” is upon us, at least for those who live north of the equator, and while it’s all pre-holiday bustle, pretty lights, and the magical first snow of …read more

De rechtbank in Alkmaar heeft twee meisjes van 14 en 16 jaar veroordeeld tot taak- en leerstraffen. Ook moeten ze zich onder behandeling stellen. Volgens de rechtbank zijn de twee schuldig aan brandstichting op acht verschillende plekken in Alkmaar.

De twee mogen ook geen contact meer hebben met elkaar, meldt NH Nieuws.

De rechtbank somt in zijn vonnis op wat er op 16 augustus vorig jaar gebeurde, "De twee verdachten hebben in de binnenstad van Alkmaar brand gesticht in achtereenvolgens de bibliotheek, de McDonald's, de HEMA, de Xenos, de Grote Kerk, de Decathlon en de bioscoop Vue", aldus de rechtbank.

"Na deze brandstichtingen in het centrum zijn ze naar winkelcentrum De Mare gegaan waar zij rond 19:15 uur brand hebben gesticht in de winkel Kik. Die winkel is volledig uitgebrand."

Uit gegevens van de politie blijkt dat de twee bij Kik, een kledingzaak, een nekkussen in brand staken en dat tussen de winkelschappen plaatsten. Even later stond het hele pand in lichterlaaie. Veel bewoners van de nabijgelegen flats hadden last van dikke, zwarte rookwolken.

Onduidelijk waarom

In het vonnis staat dat de branden "grote impact" hadden in de stad. Minstens even vervelend vindt de rechtbank het dat tot op de dag van vandaag onduidelijk is waarom de meisjes acht achtereenvolgende pogingen tot brandstichting deden. De rechtbank noemt dat "onbevredigend voor de slachtoffers en de overige betrokkenen".

De enige die iets over hun motief heeft gezegd, is de advocaat van de twee tieners. Hij noemde ze in augustus 'kwetsbare meisjes' die uit verveling zouden hebben gehandeld zonder dat sprake was van een gerichte actie.

Heel erg geschrokken

"Het was niet hun bedoeling om hele winkels of gebouwen in brand te steken. Ze hebben zich niet gerealiseerd dat dit wel kon gebeuren. Ze zijn heel erg geschrokken", aldus de Alkmaarse advocaat Boskma.

De rechter stelt nu dat een langere celstraf eigenlijk op zijn plaats zou zijn. Maar noemt die "niet in het belang van de ontwikkeling van de kinderen". In plaats daarvan krijgen de twee een voorwaardelijke jeugddetentie van 90 dagen opgelegd, met een proeftijd van twee jaar.

De twee moeten niet alleen taak- en leerstraffen doen maar zich ook melden bij de jeugdreclassering en een verplichte behandeling volgen. Doen ze dat niet, dan gaan ze alsnog de jeugdgevangenis in.

Daarnaast moeten ze een schadevergoeding van samen ongeveer 130.000 euro betalen. Omdat de jongste verdachte tijdens de brandstichtingen jonger was dan 14 jaar, zijn haar ouders verantwoordelijk voor de betaling van haar deel van de schadevergoeding.

Het duurt waarschijnlijk nog tien jaar voordat de Betuweroute ook in Duitsland is uitgebreid met een derde spoor en dus daadwerkelijk helemaal is afgerond. Dat schrijft demissionair staatssecretaris Aartsen (Openbaar Vervoer) in een brief aan de Tweede Kamer vandaag.

Het Nederlandse deel is al jaren klaar en het wachten is op de Duitse spoorwegbeheerder om de laatste zeventig kilometer van Zevenaar naar Oberhausen af te maken. Tot en met mei 2026 wordt er intensief aan het spoor gewerkt in het buurland, maar daarna vinden er vooral werkzaamheden op andere plekken plaats.

Aartsen ziet het niet snel gebeuren dat Duitsland de Betuweroute voorrang geeft. "In de periode 2025-2035 zullen in Duitsland grootschalige werkzaamheden plaatsvinden voor vervanging en opwaarderen naar Europese standaarden van de infrastructuur. Deze werkzaamheden kunnen impact hebben op de capaciteit om te kunnen bouwen aan het Derde Spoor, ook na 2030."

Belangrijk voor Nederland

Bij Zevenaar komt de Betuweroute voor vrachtverkeer uit op het normale spoor. Tussen Zevenaar en de Duitse grens is al drie kilometer extra spoor aangelegd. Maar bij de grens houdt dit derde spoor abrupt op.

Vooralsnog heeft de Duitse evenknie van ProRail, DB InfraGO, nog geen definitieve opleverdatum gecommuniceerd. Dat baart de staatssecretaris zorgen. "Ik betreur deze situatie, omdat de oplevering van het Derde Spoor belangrijk is voor het Nederlands spoorwegnetwerk, met name de Betuweroute."

Aartsen stelt in de brief dat hij de gesprekken met Duitsland wil voortzetten en de "samenwerking wil intensiveren om tot een concrete opleverdatum te komen".

De Betuweroute is een 160 kilometer lang goederenspoor tussen de Rotterdamse haven en de Duitse grens dat in 2007 in gebruik werd genomen. Nederland en Duitsland hebben al in 1992 afgesproken dat het spoor tot Oberhausen doorgetrokken zou worden om het goederenvervoer tussen de Rotterdamse haven en het Duitse Ruhrgebied te verbeteren.

Tot op de dag van vandaag is er van een spoor tot Oberhausen nog geen sprake in Duitsland. Het verwachte opleverjaar blijft maar opschuiven en ook zijn nog steeds niet alle vergunningen rond voor de werkzaamheden.

De politie heeft twee mannen opgepakt voor betrokkenheid bij de dood van een 49-jarige treinschoonmaker vorig jaar juli. Ook worden zij verdacht van het veroorzaken van letsel bij de 63-jarige collega van het slachtoffer.

Op 9 juli raakten de twee medewerkers onwel na een schoonmaakdienst op een opstelterrein bij Utrecht Centraal. Collega's zagen dat het niet goed ging met de mannen en schakelden de hulpdiensten in.

Beide schoonmakers moesten naar het ziekenhuis, een dag later overleed de 49-jarige. Uit onderzoek is gebleken dat de twee mannen na hun dienst hadden gedronken uit een fles waar vloeibaar MDMA in zat, meldt de politie. Dit stofje is het hoofdbestandsdeel van xtc. Waar ze de fles vandaan hadden is niet bekend.

Nog twee aanhoudingen

In hetzelfde onderzoek zijn nog twee mannen opgepakt. Die worden verdacht van het veroorzaken van ernstig blijvend letsel bij een man uit Capelle aan den IJssel, vorig jaar december. De destijds 46-jarige man raakte toen ook onwel na het drinken van vloeibaar MDMA. Dat was in zijn eigen woning.

Een van de mannen die verdacht worden voor betrokkenheid bij de dood van de schoonmaker, werd vorig jaar september al opgepakt. Hij had zich gemeld bij het politiebureau na een uitzending van Opsporing Verzocht. De verdachte werd later vrijgelaten maar is vandaag opnieuw aangehouden, meldt de politie.

Het viertal wordt ook verdacht van deelname aan een criminele organisatie. Ze zitten vast voor verhoor.

Ana Corina Sosa Machado, de dochter van de Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado, heeft de Nobelprijs voor de Vrede in naam van haar moeder aangenomen bij de uitreiking in Oslo.

Het lukte Machado niet om op tijd voor de uitreiking in de Noorse hoofdstad te arriveren. Volgens de voorzitter van het Noorse Nobel comité, heeft ze "alles gedaan wat in haar macht lag om vandaag bij de ceremonie te kunnen zijn, een reis onder uiterst gevaarlijke omstandigheden".

Volgens The Wall Street Journal heeft Machado Venezuela gisteren verlaten. De krant hoorde van Amerikaanse bronnen dat ze in een strikt geheime operatie per boot naar Curaçao is overgestoken, om op tijd in Oslo te zijn. Het is niet bekend of de Nederlandse autoriteiten daarvan op de hoogte waren. Machado staat op goede voet met president Trump. Waar ze nu is, is niet bekend.

Machado's dochter sprak daarom een dankwoord uit:

Machado zit vanwege haar kritiek op de Venezolaanse president Maduro al meer dan een jaar ondergedoken. Daarnaast hebben de autoriteiten haar ook een reisverbod opgelegd.

De voorzitter zei dat hij verheugd was te kunnen bevestigen dat Machado veilig is en "dat ze in Oslo bij ons zal zijn". Wanneer ze in Oslo aankomt, is niet bekendgemaakt.

In een telefoongesprek met het Nobelcomité, vlak voor ze in een vliegtuig naar Noorwegen stapte, maakte Machado bekend dat ze het niet ging redden, maar wel onderweg was naar Oslo.

In het gesprek zei ze dat veel mensen "hun leven hadden geriskeerd" zodat zij in Oslo kon komen. "Zodra ik aankom, kan ik mijn hele familie en mijn kinderen omarmen, die ik al twee jaar niet heb gezien, en zoveel Venezolanen en Noren die ik ken en die onze strijd en ons gevecht delen", aldus Machado.

'Zeker snel weer terug'

Haar dochter nam de prijs in ontvangst. "Mijn moeder wil in een vrij Venezuela wonen en ze zal nooit opgeven. Daarom weet ik zeker dat ze daar snel weer terug zal zijn" zei ze tijdens de ceremonie.

Ook las ze een boodschap van haar moeder voor. "Om democratie te hebben, moeten we bereid zijn te vechten voor vrijheid. En we moeten elke dag opnieuw voor vrijheid kiezen, bereid zijn en moedig genoeg om die te verdedigen", besloot Machado haar boodschap.

Bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de vrede waren onder meer de Noorse koninklijke familie en de zittende presidenten van vier Zuid-Amerikaanse landen aanwezig: Paraguay, Ecuador, Argentinië en Panama.

De Britse schrijfster Sophie Kinsella is op 55-jarige leeftijd overleden. Kinsella werd het bekendst met haar Shopaholic-reeks, die wereldwijd populair was.

Kinsella, echte naam Madeleine Sophie Wickham, kampte sinds 2022 met een kwaadaardige hersentumor. Na een korte carrière als financieel journalist schreef ze in 1995 onder haar echte naam haar debuutwerk The Tennis Party. Dat boek was vooral in het Verenigd Koninkrijk succesvol en kreeg goede kritieken. Ze publiceerde nog zes boeken onder haar eigen naam.

Maar haar echte populariteit kwam na 2000 toen ze onder het pseudoniem Sophie Kinsella de Shopaholic-reeks begon. Die boeken gaan over financieel journalist Becky Bloomwood die worstelt met financiële problemen en relatieproblemen. In 2009 werden de eerste twee delen van de reeks verfilmd onder de naam Confessions of a Shopaholic, met Isla Fisher in de hoofdrol. De film kreeg veelal negatieve recensies, maar bracht in de bioscopen meer dan 90 miljoen euro op.

Veertig talen

Met haar luchtige, humorvolle toon en een vleugje romantiek wist ze met haar boeken vooral een groot vrouwelijk publiek te bereiken. Ze verkocht meer dan 50 miljoen boeken in meer dan zestig landen en werd in meer dan veertig talen vertaald, waaronder het Nederlands.

Haar laatste boek, What Does It Feel Like?, in het Nederlands vertaald als Hoe voelt het?, kwam in 2024 uit. Daarin kampt haar hoofpersoon met kanker, net zoals Kinsella zelf. "Ik verwerkte wat er in mijn leven gebeurde altijd al door erover te schrijven", zei ze vorig jaar in een interview met tijdschrift Linda. "Of het nu te veel winkelen, verliefd worden of kantoorperikelen waren: ik schrijf erover. Dus ook over deze ervaring."

Op haar Instagram-pagina werd haar dood bekendgemaakt. "We kunnen ons niet voorstellen hoe het leven zal zijn zonder haar stralende persoonlijkheid en levenslust", is er te lezen. "Ondanks haar ziekte, die ze met onvoorstelbare moed doorstond, beschouwde Sophie zichzelf als gezegend met haar geweldige familie en vrienden, en met het buitengewone succes van haar schrijfcarrière."

Kinsella was getrouwd en kreeg met haar man vijf kinderen.

Meerdere Gelderse gemeenten met kwetsbare natuurgebieden hebben niet voldoende middelen om toekomstige natuurbranden te bestrijden. Zo zijn waterbunkers soms leeg, of zijn ze moeilijk bereikbaar. De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland gaat samen met de gemeenten maatregelen nemen.

Zo zijn in Apeldoorn de bestaande voorzieningen om natuurbranden te bestrijden onvoldoende. Vooral bij Radio Kootwijk vormen de huidige waterbunkers een risico: ze zijn soms leeg, moeilijk bereikbaar of van onvoldoende kwaliteit, schrijft Omroep Gelderland. Bovendien zijn de bunkers niet in bezit van de gemeente. De brandweer kan daardoor niet altijd snel genoeg water krijgen bij een brand.

Om de situatie te verbeteren, gaat Apeldoorn 41 nieuwe waterputten aanleggen. De putten worden diep in de grond geboord en vullen zich automatisch met grondwater. Als de brandweer er water uit haalt, vult het peil automatisch aan, zodat meerdere voertuigen tegelijk kunnen blussen.

Elke put levert minstens 120 kubieke meter water per uur. "Dat is aanmerkelijk meer dan de normale brandkranen in bebouwd gebied die tussen de 30 en 60 kuub per uur leveren", zegt een woordvoerder namens de gemeente en de veiligheidsregio tegen de regionale omroep. Met elektrische pompen kan water omhoog worden gehaald.

Andere gemeenten

Apeldoorn is niet de enige gemeente waar de veiligheidsregio dit doet. In Gelderland zijn ook andere gemeenten met natuurgebieden geselecteerd. Ook in Putten, Epe, Harderwijk, Nunspeet en Brummen wil de organisatie extra natuurbrandmaatregelen uitvoeren, waaronder het boren van putten.

Volgens de Veiligheidsregio maakt klimaatverandering de maatregelen extra belangrijk. Droge periodes en hoge temperaturen zorgen dat planten en struiken snel kunnen ontvlammen. Wisselende regen- en droogteperiodes zorgen dat er veel brandbaar materiaal ligt. Hierdoor worden natuurbranden sneller groter en moeilijker te blussen.

Natuurbranden beheersbaar houden

Het project past in een bredere aanpak in de provincie Gelderland, waarbij allerlei partijen zoals de provincie, gemeenten en de drie veiligheidsregio's samenwerken om natuurbranden beheersbaar te houden.

Naast de extra waterputten probeert de provincie, met hulp van terreineigenaren, het landschap zo in te delen dat een brand beperkt blijft tot één gebied. Ook wordt gekeken naar de inrichting van de natuur, bijvoorbeeld welke soorten bomen goed kunnen overleven bij lange droge periodes.

De maatregelen moeten voorkomen dat natuurbranden in de provincie dusdanig groot worden dat ze moeilijk onder controle zijn te krijgen. In april was dat het geval, toen op de heide bij Ede een grote brand uitbrak door een oefening van de Koninklijke Landmacht. Door de harde wind en de droge grond breidde het vuur zich snel uit.

In totaal werden zo'n 500 brandweermensen uit verschillende regio's ingezet om het vuur te bestrijden. Ook Defensie schoot te hulp met een Chinook, die in totaal 182.000 liter water nodig had om het vuur te bestrijden.

Verspreid over Nederland zijn gemeenten naarstig op zoek naar wegen om het gebruik van fatbikes aan banden te leggen.

Zij volgen daarmee het voorbeeld van Enschede, dat vooroploopt in de strijd tegen de fiets met dikke banden. De Twentse gemeente was de eerste in Nederland die het plan voor een verbod op de fietsen in de binnenstad door de raad kreeg. Daarmee loopt Enschede vooruit op eventuele landelijke wetgeving.

'Scooter vermomd als fiets'

Wethouder Marc Teutelink presenteerde gisteravond eerste ideeën over mogelijkheden om de fietsen te weren. Enschede kiest ervoor om fatbikes uit het winkelgebied te weren tijdens openingstijden. Dat zou juridisch haalbaar zijn, zei Teutelink gisteravond bij de raadsvergadering. Raadsleden noemden de fatbike eerder een "scooter vermomd als fiets".

"We hebben dit voorstel gepolst bij de politie, bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en bij mensen met een juridische achtergrond", zegt Teutelink. Hij is trots dat Enschede vooroploopt in de aanpak van de fatbike-overlast. "Het is echt pionieren."

Helmplicht

Meer gemeenten worstelen met het vraagstuk om fatbikes aan banden te leggen. Amsterdam kondigde vorige maand net als Enschede onderzoek aan naar plaatselijke verbanning, bijvoorbeeld in het Vondelpark. Amsterdam definieert een fiets als fatbike als de banden breder dan 7 centimeter zijn.

Die definitie kan het Rijk niet geven. Landelijk beleid blijft uit: het ministerie van Infrastructuur zegt na verschillende onderzoeken dat het juridisch onuitvoerbaar is. Fabrikanten zouden de regels makkelijk kunnen omzeilen met aanpassingen aan de fietsen. Wel komt er vanaf 2027 waarschijnlijk een helmplicht voor jongeren tot 18 jaar op fat- en e-bikes.

Plaatselijk verbod

Ondanks het gebrek aan regels, proberen tal van gemeenten toch om de overlast van fatbikes te verminderen.

In Groningen wordt vanavond gepraat om in navolging van Enschede en Amsterdam te onderzoeken of de fietsen op bepaalde plekken geweerd kunnen worden. Ook de Utrechtse raad stemde in meerderheid in met onderzoek naar een fatbikeverbod binnen de singels en parken. Volgens raadsleden neemt de overlast van en aantal ongelukken door de fietsen toe.

De gemeente Breda heeft onlangs ingestemd met een motie die de wethouder vraagt om uit te zoeken of een plaatselijk fatbikeverbod mogelijk is. "Er zijn plekken in Breda waar echt veel overlast is. Ik krijg wekelijks meerdere berichten van incidenten", zegt wethouder Eddie Förster (Ruimtelijke ordening).

In de gemeente Hoogeveen, in Drenthe, leeft de vraag over wat te doen met fatbikes "heel erg", laat een woordvoerder weten. "Onze aanpak is nu een combinatie van preventie en handhaving, We zouden graag andere manieren inzetten om het roekeloze gedrag van vaak jonge fatbikerijders te beteugelen."

Alle fietsen

De gemeente Almelo denkt na over een geheel fietsverbod in het winkelgebied. De VVD diende afgelopen zomer een motie in om enkel fatbikes te weren uit het centrum, maar een meerderheid stemde tegen. "Een meerderheid vindt dat we niet kunnen zien wat een fatbike is", zegt initiatiefnemer van de motie Ger Vermeulen van de VVD. "Dan denk ik: we zijn toch niet gek, je ziet dat toch?"

Nu overweegt het gemeentebestuur dus een algeheel fietsverbod in het centrum. "Zo tref je ook de fatbikes", zegt Vermeulen. Hij vindt het jammer dat de motie om het verbod alleen op fatbikes te richten niet is aangenomen. "Want je treft nu ook mensen die slecht ter been zijn en afhankelijk zijn van een fiets."

Wethouder Van Rees (Openbare ruimte) is bezig met onderzoek naar deze maatregel. Hij steunde de eerste motie van de VVD niet. "Ik vermoed dat een verbod op fatbikes juridisch niet haalbaar is", zegt hij. "Overlast komt bovendien niet alleen van fatbikes. Ook van bijvoorbeeld voedselbezorgers op normale elektrische fietsen."

Ook Zoetermeer kijkt naar een algeheel fietsverbod in winkelgebieden. "Het is anders juridisch niet mogelijk", zegt een woordvoerder. De gemeente wil bovendien strenger optreden bij overtredingen. Over het plan wordt later gestemd door de gemeenteraad.

Februari

De raad van Enschede stemt eind januari over het voorstel van gisteravond. Als een meerderheid voor is, zijn fatbikes vanaf februari niet meer welkom in het winkelgebied tijdens openingstijden. Andere fietsen wel.

Pizza, pasta, risotto en tiramisu, het zijn allemaal gerechten uit de wereldwijd bekende en geliefde Italiaanse keuken. Vanaf vandaag staat die keuken op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de VN-organisatie Unesco. Het is een lijst met belangrijke tradities die nooit verloren mogen gaan.

Bij de vermelding werden geen specifieke gerechten, recepten of regionale specialiteiten genoemd. De nadruk ligt op het culturele belang dat Italianen hechten aan de rituelen van koken en eten, zoals de zondagse familielunch, de traditie waarbij grootmoeders hun kleinkinderen leren hoe ze tortellinideeg moeten vouwen en zelfs het samenkomen om een maaltijd te delen.

Luca Adámo, de eigenaar van Trattoria Enoteca in Haarlem die dit jaar is uitgeroepen tot het beste Italiaanse restaurant van Nederland, herkent die enorme belangstelling voor eten van Italianen. "Het is gewoon iets waar ze continu mee bezig zijn", zei hij in het Radio 1 Journaal.

"Ik weet nog dat ik vroeger met mijn ouders op vakantie in Italië was. Dan lag ik op het strand naast een familie met Italianen en het enige dat ik de hele dag hoorde, was hoe ze bepaalde gerechten maakten. Die gesprekken gingen gewoon de hele dag door, over niks anders dan eten. Het zit zo in die cultuur verweven dat eten superbelangrijk is."

Er zijn in Italië twintig regio's en in iedere regio hebben ze een iets andere keuken. Al die keukens hebben volgens Adámo één ding gemeen: ze zijn er meester in om met weinig ingrediënten een mooi gerecht te maken. "Om een idee te geven, pasta is eigenlijk bloem en water. En daarmee kunnen ze iets heel moois toveren."

Hij vindt het dan ook terecht dat de Italiaanse keuken nu op de Unesco-lijst is gezet. "De passie waarmee de Italianen koken, is heel anders dan in de rest van de wereld. Dus ja, ik vind het een mooi initiatief."

Ook premier Giorgia Meloni juicht de erkenning toe, die volgens haar een eerbetoon is aan de Italianen en hun nationale identiteit. "Want voor ons Italianen is de keuken niet zomaar eten of een verzameling recepten. Het is veel meer: het is cultuur, traditie, werk, rijkdom", zegt ze in een verklaring.

Het is niet de eerste keer dat de keuken van een land of streek op de Unesco-lijst komt van immaterieel cultureel erfgoed. Sinds 2010 staan ook de "gastronomische maaltijden van de Fransen" op de lijst en de laatste jaren werden onder meer de cidercultuur van de Spaanse regio Asturië, de culinaire Ceebu Jen-traditie uit Senegal en de manier van kaasmaken in Minas Gerais in Brazilië toegevoegd.

Andere toevoegingen dit jaar aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed zijn onder meer het hindoeïstische festival Diwali uit India, mandenvlechttradities uit Polen, de zwembadcultuur in IJsland en de traditie van Belgische staafmarionetten.

De Europese politiedienst Europol heeft een Nederlander op de lijst met meest gezochte criminelen gezet. Het gaat om een 57-jarige man die is veroordeeld voor drugshandel.

Brian Y. werd in 2023 veroordeeld tot twee jaar cel omdat hij in 2017 cocaïne had gesmokkeld vanuit Suriname, via Schiphol. Volgens Europol kan hij gewapend zijn en is hij gevaarlijk.

Naast de Nederlander zijn ook zeventien andere voortvluchtige criminelen aan de 'EU Most Wanted'-lijst toegevoegd. In totaal staan er nu vijftig mensen op de lijst.

Jos L.

Naast de nieuwe Nederlander staan er nog twee Nederlanders op de lijst. Een van hen is Jos L., die ook bekendstaat als Bolle Jos. Hij staat sinds 2022 op de lijst. Naar verluidt zit hij nog steeds in Sierra Leone.

Vorig jaar werd ook Wim B. toegevoegd. België zoekt hem. B. is veroordeeld tot 29 jaar cel voor de moord op zijn vriendin in 2008 in hun woning in de Vlaamse gemeente Merksplas.

Al 172 arrestaties

De lijst met meest gezochte criminelen bestaat sinds 2016. Sindsdien zijn er mede dankzij de site 172 voortvluchtigen opgepakt. 54 van deze arrestaties waren een rechtstreeks gevolg van een binnengekomen tip.