Op een kanaal in het westen van Engeland zijn bij een dijkdoorbraak twee boten in een gat gestort. Er zijn geen gewonden.
Een derde schip hangt deels over de rand, is te zien op beelden:
Het gat bij de plaats Whitchurch is zo'n vier meter diep en circa vijftig meter lang. De hulpdiensten spreken van een zinkgat.
Vannacht begaf een van de oevers van het Llangollen-kanaal het door nog onbekende oorzaak. De brandweer kreeg rond 04.22 uur een melding dat het water uit het kanaal het omliggende land op stroomde.
AardbevingEr waren geen mensen op de boten die in het gat zijn gestort, wel op de twee vaartuigen die dicht bij het gat liggen. Zij zijn door de brandweer in veiligheid gebracht. Zo'n twaalf bewoners zijn elders opgevangen.
Sommige omwonenden dachten dat er een aardbeving was toen de oever instortte, schrijft de BBC. Het geluid was zo hard dat bewoners hun schip ontvluchtten.
Harde klap"We werden rond 04.20 uur wakker van een harde klap. Er vielen ook spullen uit de kasten. We zijn daarna van boord gegaan", zegt de bewoner van een boot die op zo'n tachtig meter van de instorting lag. Volgens een lokale politicus is het "een wonder" dat er geen slachtoffers zijn.
De brandweer heeft in het kanaal een dam geplaatst om te voorkomen dat er nog meer water wegloopt.
Een Russische generaal die in Moskou gedood wordt door een autobom, een drone-aanval op een Russische haven bij de Krim en eentje op een olietanker in de Middellandse Zee. Oekraïne lijkt de afgelopen dagen flink toe te slaan met mediagenieke aanvallen op Russische doelen, al is de aanslag met de autobom nog niet opgeëist. De aanvallen zijn ver weg van de frontlinie in Oost-Oekraïne.
Zulke aanvallen vinden al jarenlang plaats en zijn niet nieuw, zegt defensie-expert Patrick Bolder van het The Hague Centre for Strategic Studies. "In 2022 had je al de aanval op de Kertsj-brug, en daarna drone-aanvallen op Russische schepen in de Zwarte Zee."
Wat wél nieuw is, is dat Oekraïne er in slaagt om steeds verder van het eigen land Russische doelen te treffen, zoals de tanker uit de Russische 'schaduwvloot' bij Libië. "Om dat te bereiken heeft Oekraïne óf een drone gebruikt die op duizenden kilometers afstand kan toeslaan, of ze zijn ook drones gaan gebruiken die gelanceerd worden van reguliere koopvaardijschepen", zegt defensie-expert Erik Stijnman van Instituut Clingendael. "Hoe dan ook is het een bijzondere ontwikkeling."
Geen game-changerZulke aanvallen zullen de situatie aan de frontlinie niet direct doen kantelen, benadrukken defensie-deskundigen tegenover de NOS. "Ik ben niet zo van de gamechangers", zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif. Maar ze hebben wel degelijk effect op het vermogen van Rusland om oorlog te voeren, zegt hij: "Met zulke 'diepe operaties' in vijandelijk gebied slaagt Oekraïne er al langer in om de logistieke lijnen van het Russische leger aan te tasten. En nu beschadigen ze dus ook het verdienmodel van de Russen: de productie en export van olie."
De Russische capaciteit om olie te produceren is door Oekraïense aanvallen al met zo'n 20 procent afgenomen, zegt Bolder. En dat levert niet alleen problemen op voor de Russische oorlogsmachine. "Het is een gigantisch land, en ze hebben nu al moeite alle regio's van benzine te voorzien. De prijzen zijn gestegen, er staan rijen bij tankstations, en de economie staat er in zijn algemeen slecht voor. Dat vergroot de angst onder gewone Russen: welke gevolgen gaan wij op een gegeven moment voelen?"
UitputtingsslagAlle experts die de NOS sprak hebben het over een 'uitputtingsoorlog' die nu woedt tussen beide landen. Rusland teistert de Oekraïense energievoorziening en valt burgerdoelen aan, in de hoop de ruggengraat van burgers en bestuurders te breken. Oekraïne doet hetzelfde bij de Russische olie-industrie. Ze móeten wel, want aan het front verschuift er weinig meer. "Op de grond krijgt Oekraïne de oorlog niet gewonnen", zegt Stijnman, "en dus grijpen ze naar doelen op afstand."
Nieuwsuur onderzocht de impact van die Oekraïense aanvallen:
"Aan de andere kant zijn de Russen ook nauwelijks meer in staat om terrein te winnen", zo zegt De Kruif. "Dat zie je bij steden als Koepjansk en Slovjansk, die ze maar niet veroverd krijgen."
Bij de stad Siversk hebben de Russen 40 maanden nodig gehad om 20 kilometer vooruit te komen, vult Bolder aan. "Rusland heeft nu bijna 1,2 miljoen militairen verloren. Het land heeft nog steeds minder Oekraïens grondgebied in handen dan vlak na de invasie in 2022. Ze hebben de oorlog eigenlijk al verloren, maar Poetin wil en kan niet meer terug."
OnderhandelingenVan de 'vredesonderhandelingen' die nu onder Amerikaanse druk gevoerd worden met Oekraïne en Rusland, los van elkaar, hoeven we in ieder geval weinig te verwachten. "Poetin heeft zichzelf aan de onderhandelingstafel gebluft door te verwijzen naar militaire successen die er niet zijn", aldus de Kruif, "en te suggereren dat een doorbraak van Russische kant aanstaande is. Als die bluf uitkomt, krijg je weer een heel ander verhaal."
Hoe dan ook slaan de onderhandelingen nergens op, stelt Bolder: "De onderhandelingen tussen Russen en Amerikanen worden gevoerd tussen zakenlui onderling, die het vooral hebben over zakelijke belangen. Met Oekraïne wordt vooral onderhandeld over militaire zaken, over het afstaan van grondgebied en dergelijke. Ze hebben het over totaal verschillende zaken, en die werelden zullen nooit bij elkaar komen."
Welke kant gaat de oorlog dan op, blijft het de patstelling die het nu is? "Ergens komt er een keer een 'culminatiepunt'", zegt Stijnman, een moment waarop al die losse aanvallen ineens optellen tot een doorbraak. "Het is alleen lastig te voorspellen wanneer en aan welke zijde."
China voert voorlopige importheffingen van bijna 22 tot ruim 42 procent in op bepaalde Europese zuivelproducenten. FrieslandCampina behoort tot de zwaarst getroffen bedrijven. De Chinese maatregel vloeit voort uit een Chinees onderzoek naar Europese zuivelproducten, waarschijnlijk uitgevoerd in een reactie op Europese heffingen op Chinese elektrische auto's.
Volgens het Chinese ministerie van Handel heeft de binnenlandse zuivelindustrie "substantiële schade" ondervonden door gesubsidieerde Europese zuivel. Het onderzoek loopt sinds augustus vorig jaar en kijkt specifiek naar kazen en ongezoete room. Het grootste zuivelexportproduct van Nederland naar China, babymelkpoeder, valt er niet onder.
Elektrische auto'sHet onderzoek is destijds gestart om Europese landen tegen elkaar uit te spelen, zeggen diplomaten en experts. De Europese Commissie kondigde in 2024 heffingen aan op Chinese elektrische auto's, waarover toen nog gestemd moest worden door de lidstaten. Door anti-subsidieonderzoeken te starten tegen Europese voedselproducten zoals zuivel, varkensvlees en cognac, probeerde China de stemming te beïnvloeden. De heffingen op Chinese elektrische auto's kwamen er wel vorig jaar.
Het afgelopen jaar is de handelsrelatie tussen de EU en China zwaar onder druk komen te staan. China produceert meer dan de eigen markt kan opnemen en dumpt goederen op de Europese markt, wat de Europese Commissie ziet als een groot probleem. Bovendien zette het land de monopoliepositie op het gebied van zeldzame aardmetalen in als wapen tijdens de onderhandelingen dit jaar.
Maar ook tussen Nederland en China liep de spanning op, nadat demissionair minister Karremans ingreep bij Nexperia en zich de woede van Peking op de hals haalde.
FrieslandCampina is het enige Europese zuivelbedrijf dat na deelname aan het onderzoek de hoogste importheffing heeft gekregen. Een woordvoerder van FrieslandCampina zegt kennis te hebben genomen van het onderzoek en zich te kunnen voorstellen dat ook andere handelsfactoren een rol speelden bij de beslissing om het Nederlandse bedrijf de hoogste heffing toe te kennen.
Eigen zuivel eerstEuropese zuivelbedrijven heffingen opleggen is ook een uitgelezen kans om meer vaart te zetten achter de ontwikkeling van de eigen zuivelsector in China. Zuivelproducten worden door de Chinese overheid al lange tijd gezien als een sleutel voor economische ontwikkeling. Omdat de productie ervan relatief weinig middelen vereist vergeleken met vlees, vormt de zuivelsector een belangrijke pijler voor voedselzekerheid. Daarom zet China al jaren in op het vergroten van de binnenlandse zuivelproductie en consumptie, om zo minder afhankelijk te zijn van importen.
In algemene zin lijkt dat te lukken. De Chinese import van zuivel piekte in 2021, sindsdien is het aandeel van buitenlandse zuivel in de totale consumptie gedaald van ongeveer 10 naar 6 procent. Voor kaasproducten ligt dit echter anders. De consumptie van buitenlandse kaas in China steeg vorig jaar fors, zo komt naar voren uit cijfers van het Japanse onderzoeksbureau Ashu.
Varkensvlees importheffingIn juni vorig jaar startte China ook een anti-subsidieonderzoek naar geïmporteerde bijproducten van varkensvlees en varkens afkomstig uit de Europese Unie. In september stelde het Chinese ministerie van Handel voorlopige heffingen van 15,6 tot 62,4 procent in. De hoogte van de heffing werd per bedrijf bepaald.
Na onderhandelingen met de betrokken partijen kondigde China vorige week definitieve antidumpingheffingen van bijna 5 tot bijna 20 procent aan. Die heffingen zijn dus flink omlaag gegaan ten opzichte van wat er eerst werd aangekondigd. Ze zijn nu van kracht voor een periode van vijf jaar.
China zal op 21 februari de definitieve antidumpingheffingen voor zuivelproducten bekendmaken.
Moet een verkoper van een huis wel of geen inzicht hebben in de biedingen, al tijdens de biedingstermijn? Daarover is onenigheid in de woonsector. De NVM, de grootste makelaarsvereniging van Nederland, vindt van wel. Maar veel andere partijen in de sector willen er juist vanaf. De overheid vindt dat de partijen er met elkaar uit moeten komen.
Afgelopen week kwam de NVM met een nieuwe, eigen richtlijn. Daarin blijft de mogelijkheid bestaan voor verkopers en makelaars om tussentijds naar de biedingen te kijken. Mensen die een huis willen kopen, krijgen die toegang niet.
Dat is oneerlijk, vindt Vereniging Eigen Huis (VEH), de belangenorganisatie die opkomt voor bestaande en toekomstige huizenbezitters. "De verkoopmakelaar kan te makkelijk informatie doorspelen aan de aankoopmakelaar", zegt een woordvoerder van VEH. "Makelaars kunnen elkaar onderling bellen om biedingsbedragen uit te wisselen en hun klant te informeren hoe ze daarmee een iets beter bod kunnen doen."
Opdrijving prijzen"Daarvan profiteren de makelaars en de verkoper, omdat het de prijzen opdrijft", zegt VEH. Daarom wil Vereniging Eigen Huis dat makelaars en verkopers van woningen alleen naar de biedingen kunnen kijken nadat de biedingstermijn is afgelopen. Daarin worden zij onder andere gesteund door Vastgoed Nederland, een andere makelaarsvereniging.
"Dat verkopers en makelaars al tijdens de biedingstermijn inzicht hebben in de biedingen, kan bij ons niet door de beugel," zegt Tristan Bons van Vastgoed Nederland. "Dat is juist waar de meeste klachten over komen. Dit is waar handjeklap en kartelvorming plaatsvindt", zegt hij.
Drie manieren om een huis te verkopenSinds 2023 moet er een 'biedlogboek' worden bijgehouden. Daarin staan alle biedingen die op een huis worden gedaan. Verkopers kunnen verschillende manieren kiezen om hun huis te verkopen.
De NVM wil dat er ook nog een vierde methode blijft bestaan. Die is vergelijkbaar met eerstgenoemde, maar verkopers en makelaars kunnen tussentijds de biedingen inzien. De NVM is voor, veel sectorgenoten zijn juist tegen.
Eerder dit jaar kwam de woonsector met een gezamenlijk plan om de koop en verkoop van huizen "transparanter en eerlijker" te maken. Maar de NVM tekende die niet.
Regie houdenDe grootste makelaarsvereniging vindt dat biedingen inzichtelijk moeten blijven voor de verkoper en zijn of haar verkoopmakelaars: "Zo hebben de verkoper en de makelaar meer zicht en regie tijdens het verkoopproces."
"Het merendeel van de verkopers wil zien hoeveel biedingen er binnenkomen", zegt een woordvoerder van de NVM. "Als er weinig biedingen binnenkomen, kunnen ze hun verkoopstrategie aanpassen. Bijvoorbeeld door meer te adverteren of mee te doen aan een Open Huizen Dag." Volgens de NVM kan het verkoopproces anders onnodig lang duren.
NabiedenOver één ding zijn de partijen het eens: met nabieden blijft het mogelijk om na de biedingstermijn alsnog een hoger bod te doen. Die mogelijkheid is wettelijk verplicht. Voor de NVM is dat een reden om vast te houden aan de eigen richtlijn. "Met nabieden is er alsnog sprake van een gelijk speelveld."
Het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) heeft tot nu toe zijn handen afgehouden van wetgeving. Demissionair woonminister Keijzer vindt dat de branche eerst zelf met een oplossing moet komen.
"Een groot kunstenaar", "één brok dansgeschiedenis", "een geniale man". Familie, vrienden, collega's en bewonderaars namen vandaag afscheid van choreograaf Hans van Manen, die woensdag op 93-jarige leeftijd overleed. "De hele Nederlandse danswereld is ondenkbaar zonder Hans van Manen."
Behalve een besloten afscheidsbijeenkomst was er vanochtend voor iedereen de gelegenheid om een laatste groet te brengen aan de grootmeester van de Nederlandse dans, "vanwege een overstelpende hoeveelheid reacties", zegt directeur Ted Brandsen van de Nationale Opera & Ballet in Amsterdam. Daar lag Hans Van Manen opgebaard en konden mensen langs zijn kist lopen en een condoleanceregister tekenen.
Om half negen op maandagochtend, bij "niet echt een Hanswaardige entree", stonden toch al tientallen mensen te wachten voor de deuren openden. De hoofdingang van het theater wordt verbouwd. Langs de bouwhekken liepen mensen naar de tijdelijke ingang. In totaal ruim tweehonderd mensen.
'Fan dankzij hem'Onder hen veel mensen die hem persoonlijk kenden. Maar ook bewonderaars komen afscheid nemen, zoals oud-politicus Dick Benschop. "In de jaren 80 ben ik een keer de schouwburg ingelopen om te kijken wat ballet was. Sindsdien ben ik fan, dankzij hem." Een andere bezoeker heeft jarenlang met hem gewerkt, en is hier "uit respect voor wat hij heeft gedaan, in zijn werk en als mens. Hij zal door heel veel mensen gemist worden."
Bijna iedereen die het wordt gevraagd, noemt de iconische voorstelling Live als meest memorabele stuk. "Die met die danseres die over de Amstel loopt", herinneren aanwezigen zich. De voorstelling ging in 1979 in première, maar kwam nog vijftien seizoenen terug, tot in 2021.
In première op de uitvaartDe besloten afscheidsbijeenkomst was te volgen via YouTube. Daar keken ruim 1300 mensen mee. Van Manen had grotendeels zelf bepaald hoe de bijeenkomst eruit moest zien. Zo kregen de aanwezigen onder meer een deel uit de voorstelling Simple Things te zien, die het Nationale Ballet vanaf volgend jaar september opvoert. "Dan heb ik een première op mijn uitvaart", zei Van Manen daarover.
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema vertelde in een toespraak hoe ze als puber met tegenzin werd meegesleept naar een voorstelling van Van Manen. "Ik dacht iets tuttigs te gaan zien, maar werd diep ontroerd door de schoonheid en de vrijheid die het uitademde."
Dat Hans van Manen niet altijd een heilige was, is ook algemeen bekend, vertelt directeur Brandsen, die het "Nee nee nee! Ziet er niet uit, stop!" dat Van Manen nog wel eens kon roepen, citeert. Maar dat hij een unieke manier van dans maken had, daar zijn alle aanwezigen het vandaag over eens. "Hopelijk kan ik nog heel lang naar zijn balletten blijven gaan", zegt een bezoeker. Dat kan in elk geval komend voorjaar: dan organiseert het Nationale Ballet een groot eerbetoon aan Hans van Manen in Carré.
De vertraging bij het bevolkingsonderzoek borstkanker neemt weer toe. Dat blijkt uit recente brieven van staatssecretaris Judith Tielen van Volksgezondheid aan de Tweede Kamer. Dat betekent dat er minder sterfgevallen kunnen worden voorkomen.
Vrouwen tussen de 50 en 75 jaar moeten eigenlijk om de twee jaar een uitnodiging krijgen voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Op die manier worden eventuele tumoren eerder opgespoord. Dat is volgens het ministerie van Volksgezondheid en het RIVM van groot belang. Het zorgt ervoor dat behandelingen vaker succesvol zijn en minder belastend, bijvoorbeeld omdat chemotherapie in een aantal gevallen niet nodig is. Ook leidt het tot minder sterfte.
'Alle mogelijkheden ingezet'De termijn van twee jaar wordt sinds 2019 niet meer gehaald, vooral vanwege personeelstekort. In 2022 moesten vrouwen gemiddeld 2 jaar en 8 maanden wachten op hun volgende uitnodiging. De afgelopen twee jaar werd de tijd tussen twee uitnodigingen teruggedrongen tot gemiddeld 2 jaar en 4 maanden. Maar dat gaat dus weer toenemen, verwacht Tielen.
Want personeel blijft moeilijk te vinden, ondanks alle inspanningen om bijvoorbeeld mensen intern op te leiden. "De problemen op de arbeidsmarkt houden aan", zegt Tielen. En verder zijn "alle mogelijkheden al ingezet". Zo wordt personeel in regio's waar de wachttijden minder lang zijn, tijdelijk ingezet in drukkere regio's. Ook worden de 58 'borstkankerbussen' minder vaak verplaatst om meer tijd over te houden voor het doen van screenings, en de bussen beter te kunnen bemannen.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) liet eerder weten hier bezorgd over te zijn omdat het een belemmering voor deelname kan zijn voor minder validen en vrouwen met een lagere sociaal-economische status.
Het RIVM berekende eerder dat de vertragingen op termijn leiden tot tussen de 30 en 60 sterfgevallen per jaar die anders voorkomen hadden kunnen worden.
Minder vrouwen willen meedoenAan de andere kant neemt het aantal vrouwen dat op de uitnodiging ingaat nog altijd af. Vorig jaar lieten zo'n 875.000 vrouwen een mammografie maken in de borstkankerbus, dat is bijna twee derde van alle vrouwen die een uitnodiging kregen. Het jaar ervoor lag dat nog iets hoger.
Het is nog onduidelijk of het datalek bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker dat in augustus bekend werd, dit jaar een negatief effect heeft gehad op de deelname.
OntwikkelingenEr zijn veel ontwikkelingen rond het bevolkingsonderzoek borstkanker. Zo krijgen vrouwen vanaf 2030 een aanvullende MRI bovenop de normale mammografie als zij dicht klierweefsel hebben. Deze vrouwen, ongeveer 1 op de 12 in de bevolkingsonderzoeksleeftijd, hebben een grotere kans op borstkanker, terwijl juist bij hen tumoren lastig te zien zijn op een mammografie.
Op zijn vroegst in 2028 wordt bij het onderzoek kunstmatige intelligentie ingezet. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat AI helpt om eerder en sneller tumoren te vinden bij het bevolkingsonderzoek.
Bevolkingsonderzoek borstkankerVrouwen in de leeftijd van 50 tot 75 jaar kunnen deelnemen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. In 2019 is de maximale tijd die tussen twee uitnodigingen mag zitten, tijdelijk opgerekt van twee naar drie jaar. Die termijn werd in 2022 nog bij een op de acht vrouwen overschreden; die moesten dus langer dan drie jaar wachten op hun volgende uitnodiging. Vorig jaar ging dat nog maar om 1 op de 63 vrouwen.
Doel van het bevolkingsonderzoek is om borstkanker zo vroeg mogelijk op te sporen zodat de behandeling minder zwaar is en de kans op genezing groter. In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen borstkanker. Jaarlijks overlijden meer dan 3000 vrouwen aan borstkanker.
Vrouwen die meedoen aan het bevolkingsonderzoek, hebben gemiddeld een 50 procent kleinere kans om te overlijden aan borstkanker dan vrouwen die niet meedoen. Door het bevolkingsonderzoek overlijden ieder jaar 1300 vrouwen minder aan borstkanker.
Presentatoren van podcast De Dag Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek trekken deze week het land in om mensen te spreken die in 2025 iets bijzonders maakten of meemaakten. Vandaag: het jaar van hoofdduider van het NOS Achtuurjournaal Marleen de Rooy.
Marleen volgde in het voorjaar van 2025 Xander van der Wulp op als politieke hoofdduider van de NOS. Tijd om aan die nieuwe rol te wennen was er niet, want al na een paar weken viel het kabinet en volgde er een jaar vol politiek nieuws. "Het was het meest interessante en bizarre jaar uit mijn carrière."
Reageren? Mail dedag@nos.nl
Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek
Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!
Onze podcasts:De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.
Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.
Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.
Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.
De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.
Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.
Het kabinetsplan om de stikstofdoelen uit de wet te halen, is in de huidige vorm geen goed idee. Dat staat in een advies van de Raad van State (RvS). Het plan was een speerpunt van de BBB tijdens de verkiezingen.
Het voorstel van demissionair minister Wiersma is om de stikstofdoelen uit de Omgevingswet te halen. Nu is Nederland verplicht om overbelasting door stikstof in stikstofgevoelige natuur te stoppen. In 2025, 2030 en 2035 moet respectievelijk 40, 50 en 74 procent van de stikstofgevoelige natuur daaraan voldoen.
Wiersma (BBB) wil de drie stikstofdoelen uit de wet halen. In plaats daarvan zou de uitstoot van stikstof in 2035 "aanzienlijk minder" moeten zijn dan in 2019. Later zou een plan moeten volgen om dat doel te halen.
Dat is de Raad van State, het hoogste adviesorgaan van het kabinet, te vaag. Het is onduidelijk wat "aanzienlijk minder" concreet betekent en hoe Wiersma dat alternatieve doel wil halen. Europese regels schrijven voor dat beschermde Natura 2000-gebieden hersteld moeten worden en al helemaal niet mogen verslechteren. Hoe Wiersma daaraan wil voldoen, is niet duidelijk, zegt de RvS.
Doorn in oog van WiersmaNu wordt nog vastgesteld of beschermde natuur overbelast is door stikstof aan de hand van de 'kritische depositiewaarde' (KDW). Die waarde geeft de maximale hoeveelheid stikstof aan die de natuur aankan en is een doorn in het oog van Wiersma.
Dat komt doordat de KDW's kunnen veranderen. Wetenschappers stellen ze elke tien jaar vast na uitgebreid onderzoek. Dat gebeurde voor het laatst in 2023: veel stikstofgevoelige natuur bleek nog gevoeliger dan gedacht, waarna de KDW's werden aangepast. Dat leidde ertoe dat het nog moeilijker werd om de wettelijke stikstofdoelen van 2025, 2030 en 2035 te halen.
Daarom wil Wiersma van de KDW af. Ze omschreef het als een "bewegend doel" waar maar moeilijk op te sturen valt. Ook Wiersma's voorganger Van der Wal wilde er vanaf, maar haar zoektocht leverde destijds geen goed alternatief op.
AlternatiefToen Wiersma het wetsvoorstel naar de Raad van State stuurde, stelde de demissionaire landbouwminister dat het wel mogelijk was. "De juridische check is gedaan, dit is een houdbaar alternatief", zei ze er in juli over.
De Raad van State ziet dat dus anders. In het vandaag gepubliceerde advies is te lezen dat de bezwaren over het wetsvoorstel zo serieus zijn dat het niet naar de Tweede Kamer gestuurd zou moeten worden.
In het advies is ook te lezen dat de RvS bedenkingen heeft bij het plan om de focus van neerslag van stikstof te verleggen naar de uitstoot ervan. Veel boeren zijn daar voorstander van, omdat ze veel meer invloed hebben op uitstoot dan op waar stikstof neerdaalt.
Daar heeft de Raad van State niets op tegen, maar dan moet Wiersma wel aantonen dat zo'n nieuw systeem voldoet aan Europese natuurbeschermingsregels. Die motivering is "niet overtuigend", staat in het advies.
De Raad van State sluit niet uit dat het voorstel later alsnog naar de Tweede Kamer kan. Daarvoor zijn wel stevige aanpassingen nodig. Wiersma zegt in een reactie het advies te gaan bestuderen en te bekijken of het meegenomen kan worden "in de verdere uitwerking van het wetsvoorstel".
Thailand en Cambodja gaan later deze week weer in gesprek om tot een staakt-het-vuren te komen. Twee weken geleden escaleerde een grensconflict dat al decennia speelt.
In juli van dit jaar sloten beide landen al een staakt-het-vuren nadat het conflict in mei voor het eerst in tijden weer oplaaide. Volgens de Thaise minister van Buitenlandse Zaken Phuangketkeow moest destijds echter zeer gehaast onderhandeld worden omdat de Amerikaanse president Trump erbij aanwezig was en hij bij de ondertekeningsceremonie wilde zijn.
Phuangketkeow zegt dat er toen alleen op hoofdlijnen is gesproken en dat het daarom moeilijk was om het bestand te handhaven. "Hoe eerder er een akkoord is, hoe beter natuurlijk, maar soms moeten we echt even de tijd nemen", zegt de buitenlandminister. "Zodat de dingen die we afspreken echt standhouden en gerespecteerd worden."
Het voorstel voor de nieuwe gesprekken werd gedaan door Cambodja. Het doel is om tot een duurzame oplossing te komen. Thailand zegt de gesprekken "te verwelkomen".
Tientallen dodenDe afgelopen weken zijn bij de gevechten zeker dertig doden gevallen. Meer dan een half miljoen mensen zijn op de vlucht geslagen.
Het conflict draait om drie tempelcomplexen in het grensgebied. De grens werd in de koloniale tijd door Frankrijk bepaald. De tempels liggen volgens het internationaal recht op Cambodjaans grondgebied. De Thaise regering zegt dat de tempels en het omliggende gebied bij Thailand horen. Het conflict speelt al meer dan honderd jaar. Eerdere confrontaties waren beperkt en van korte duur.
Beide landen beschuldigen elkaar van bombardementen en artilleriebeschietingen. Cambodja zegt dat Thaise gevechtsvliegtuigen doelen in Cambodja hebben gebombardeerd. Thailand beschuldigt Cambodja van het afvuren van raketten en het leggen van landmijnen op Thais grondgebied.
Marwa Far'an staat muurvast in een file in Al-Eizariya, op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ze is onderweg naar een school in de buurt waar ze haar kinderen naartoe moet brengen en waar ze zelf ook werkt. Verderop heeft het Israëlische leger een checkpoint opgezet, met een kilometerslange verkeerschaos tot gevolg.
Haar raam staat open en door het getoeter van alle auto's heen roept ze: "Normaal doe ik er een kwartier over, maar nu staan we hier al twee uur. Ik ben vanmorgen om 06.00 uur vertrokken en we komen pas rond 10.00 uur aan. Ik mis zo twee lesuren."
De grote vertragingen zijn dagelijkse kost voor Palestijnen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Sinds 7 oktober 2023, de dag dat Hamas Israël aanviel, worden steeds meer wegen op de Westoever afgesloten met checkpoints, hekken of stenen en modder.
Volgens Israël gebeurt dat om veiligheidsredenen. Maar de afsluitingen maken het dagelijks leven voor mensen die naar werk of studie moeten zwaar en soms zelfs onmogelijk.
KankerbehandelingOndertussen komt er bij de file in Al-Eizariya een ambulance aan. De sirene en zwaailichten brengen geen beweging in de kilometerslange opstopping.
Verderop staat een taxi met een rode koffer op het dak gebonden. Die is van Omar El Namura uit de stad Hebron, in het zuiden van de Westoever.
Hij moet naar Jordanië, de grens over dus. Hij heeft kanker en krijgt speciale behandelingen in het ziekenhuis in de Jordaanse hoofdstad Amman. "We zijn al drieënhalf uur onderweg terwijl we over dit stuk maar een uurtje zouden moeten doen. En we zijn er nog niet. Er zijn veel mensen die opgeven en omkeren", zegt El Namura.
Want voor veel mensen in de rij is dit niet de eerste file vandaag. Een paar kilometer terug was er ook al een Israëlisch checkpoint waar mensen uren vaststonden. "Ik ben al een half uur geen meter vooruitgekomen", zegt vrachtwagenchauffeur Hathim Shahid. "De situatie is heel erg moeilijk. Sinds 7 oktober hebben ze alles afgesloten en zijn overal Israëlische militairen. Niet normaal wat hier gebeurt."
Vliegende checkpointsInmiddels zijn er bijna 900 checkpoints en andere wegafsluitingen over de hele bezette Westelijke Jordaanoever. Palestijnen worden afgesloten van de snelste routes die voornamelijk door Israëliërs worden gebruikt.
Naast de permanente controlepunten zijn er ook 'vliegende checkpoints'. Die komen onverwachts op allerlei locaties. Militairen stoppen er auto's en controleren rijbewijzen en ID-kaarten. Soms worden er ook foto's van gemaakt. Niemand weet waar en wanneer het leger besluit zo'n checkpoint op te zetten en voor hoe lang.
Deze kaart toont een overzicht van de controlepunten op de Westelijke Jordaanoever:
Via een speciale app en groepen op WhatsApp proberen mensen elkaar te informeren over de situatie op de weg. "Elke keer als ik de stad verlaat check ik de apps om te kijken welke wegen wel of niet open zijn", zegt Khalil Abu Alaa. Hij laat de app zien met alle wegen waar een rode balk voor staat, afgesloten dus. Maar soms is er zoveel afgesloten dat er geen andere routes mogelijk zijn, zoals vandaag.
HekkenIsraël heeft ook metalen hekken geplaatst bij toegangswegen tot Palestijnse dorpen. Voertuigen kunnen er niet meer door en dus moeten mensen omrijden of te voet verder. Ook bij het dorpje Beit Einun zijn toegangswegen afgezet door het Israëlische leger.
Vrouwen uit het dorp worden door een taxibusje bij het hek afgezet. Met hun boodschappen gaan ze lopend langs het hek het dorp in.
Vrachtwagens moeten wegEen vrachtwagen staat geparkeerd met de laadruimte naar het hek toe. Vanuit het dorp heeft een andere vrachtwagen hetzelfde gedaan om de lading zo makkelijk over te laden van de ene in de andere wagen. Het is een stuk sneller dan helemaal omrijden, zeker met de vele opstoppingen.
Maar dan komt er een Israëlisch legervoertuig aan. Drie gewapende militairen stappen uit en lopen naar de vrachtwagens. Het overladen moet stoppen en als beide trucks niet binnen vijf minuten vertrekken wordt alles in beslag genomen, is de boodschap. Wat de veiligheidsreden van Israël is om het dorp deels af te sluiten, weet niemand.
"Overal staan hekken, bij wegen waarvan we nooit gedacht hadden dat ze die zouden afsluiten, waarvan we ook niet snappen wat daar het punt van is", zegt vrachtwagenchauffeur Shahid gefrustreerd. "Nog even en ze komen een hek bij mijn voordeur zetten."
Kweekvleesmaker Meatable uit Leiden gaat stoppen. De Britse investeerder Agronomics laat weten dat het bedrijf wordt ontbonden vanwege tegenvallende financiële resultaten.
De Leidse start-up werkte sinds 2018 aan de ontwikkeling van echte stukken vlees, waar geen dier voor hoefde te sterven. Afgenomen stamcellen van bijvoorbeeld een varken kunnen in een lab worden opgekweekt tot een spier- of vetcel. Als je er daar genoeg van hebt, kun je een stukje vlees maken. Ook zou er op deze manier minder water en land nodig zijn dan bij de reguliere veehouderij.
Een in het lab gekweekte hamburger ligt nog lang niet in de schappen van de Nederlandse supermarkt. Het maken van kweekvlees is nog erg duur en de Europese toestemming voor de productie ervan laat op zich wachten.
Chef-kok Ron Blaauw en de NOS proefden vorig jaar op uitnodiging kweekvleesworstjes:
Dit jaar kreeg Meatable te maken met "diverse voorzienbare en onvoorzienbare risico's en onzekerheden", staat in het persbericht. Het lukte niet om structureel geld te krijgen van bestaande aandeelhouders of nieuwe investeerders. Daarom heeft Agronomics besloten het bedrijf op te heffen.
"Hoewel de uitkomst teleurstellend is, geloven we dat de beslissing op een verantwoordelijke manier is genomen en in het belang is van alle belanghebbenden", laat Agronomics weten in de verklaring.
Hoeveel mensen hun baan verliezen door de sluiting, vermeldt de verklaring niet. In 2023 waren er meer dan negentig mensen werkzaam bij Meatable.
Niet alle klinieken die tatoeages verwijderen beschikken over de juiste papieren. Dat zegt Monique van Bekkum, directeur van de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH), tegen de NOS na berichtgeving van het AD.
Volgens Van Bekkum schieten de klinieken als paddenstoelen uit de grond, maar is een groot deel niet gecertificeerd. Daarom wil ze dat er nieuwe regels komen waarin wordt vastgelegd wie bevoegd is om de behandelingen uit te voeren.
"We zien een enorme toename aan klinieken die licht- en laserbehandelingen doen", legt Van Bekkum uit. "In principe mag dat nu. In de wet is niet geregeld wie de behandelingen mag uitvoeren." Daardoor staan niet alle behandelaars geregistreerd.
Volgens Van Bekkum is zo een vrije markt ontstaan waarin mensen zelf apparatuur kunnen aanschaffen die niet altijd is goedgekeurd, met alle gevolgen van dien. "Zeker bij tatoeageverwijdering zie je dat je daar forse verbrandingen bij krijgt, dus enorme blaarvorming, littekenvorming en daarbij ook blijvende littekens of pigmentverkleuringen."
Te weinig meldingenDe complicaties ontstaan vaak door een verkeerde behandeling. "Als je te weinig kennis hebt van de huid of van de techniek dan is het moeilijk om de apparatuur goed in te stellen", legt Van Bekkum uit. "En als de apparatuur niet gekeurd is, is de techniek vaak niet correct."
Ze adviseert mensen die een tatoeage willen laten verwijderen goed te zoeken in registers. Daarin staat wie de juiste papieren heeft. Dat kan via het kwaliteitsregister paramedici en via de website van de NVH.
Na dertien jaar proberen is het volgens Van Bekkum nog altijd niet gelukt om niet gekwalificeerde bedrijfjes aan te pakken. "De overheid ziet tot nu toe onvoldoende meldingen bij het Landelijk Meldpunt Zorg. Daarom heeft de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten vorig jaar zelf een meldpunt ingericht. Daar komen wekelijks meldingen binnen.
Jeuk en pijnIn een onderzoek dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in september publiceerde staat dat drie op de tien Nederlanders een tatoeage heeft. De gemiddelde leeftijd waarop mensen een tatoeage laten zetten is 27 jaar. Favoriete lichaamsdelen voor tatoeages zijn armen en handen, het liefst in zwart en grijstinten.
Een op de drie Nederlanders heeft na het zetten van een tatoeage klachten als jeuk, pijn en zwellingen. Meestal verdwijnen die klachten binnen twee weken.
Van alle mensen met een tatoeage, zegt 19 procent daar spijt van te hebben. Jongeren tot 24 jaar hebben vaker spijt; bij deze groep gaat het om een derde. Na het verwijderen van een tatoeage zegt zo'n 80 procent gezondheidsklachten te hebben. Het gaat dan vooral om pijn, bulten, bloedingen en zwelling. Die klachten verdwijnen voor een groot deel binnen drie maanden.
Het Openbaar Ministerie in België eist anderhalf jaar cel tegen de Nederlandse sterrenchef Nick Bril. Hij reed bijna twee jaar geleden onder invloed van alcohol over een Britse medewerker heen op de parkeerplaats van zijn restaurant in Antwerpen. Die raakte zeer ernstig gewond, lag anderhalve maand in coma en verloor beide benen.
Justitie in België eist ook boetes van bij elkaar 4400 euro en een rijverbod van een half jaar. Verder moet Bril wat het OM betreft opnieuw rijexamen doen. Justitie acht hem schuldig aan onder meer rijden onder invloed en verwijt hem dat hij wilde wegrijden toen de hulpdiensten er waren.
Flink gedronkenHet ongeluk gebeurde in de vroege ochtend van maandag 8 januari 2024. Bril had de avond ervoor gewerkt in The Jane, een restaurant met twee Michelinsterren in Antwerpen. Daarna was er een nieuwjaarsfeest, dat tot in de kleine uurtjes duurde.
Uit het strafdossier blijkt dat Bril flink had gedronken. Twee uur na het ongeluk had hij 1,7 promille in zijn bloed, veel meer dan is toegestaan. Vanaf 0,5 promille is het strafbaar om achter het stuur te kruipen.
"Een glas wijn, daarna een tweetal negroni's (cocktails, red.) en twee biertjes. Daarna rondde ik met het team af met een aantal shots tequila", zei Bril volgens de Vlaamse omroep VRT in een verklaring bij de politie.
Bril stapte achter het stuur en reed even na 06.00 uur op de parkeerplaats de hulpkok aan, die daar op de grond lag en ook flink had gedronken. Volgens de advocaat van het slachtoffer was hij door onbekende oorzaak gevallen. "Hij kan in slaap gevallen zijn, hij kwam ook uit de warmte. Hij had serieus gedronken, dat wordt niet betwist. Maar het oorzakelijke verband tussen het alcoholgebruik en het ongeval, dat blijkt nergens uit."
"Op de beelden is te zien hoe Bril traag achteruitrijdt, dan schuin met het rechterachterwiel over het slachtoffer rijdt", aldus justitie in de rechtbank. "Hij stopt voor 7 à 8 seconden en rijdt dan verder. Op dat ogenblik stopt hij, en rijdt hij opnieuw voorwaarts, waarbij het rechterachterwiel opnieuw over het slachtoffer rijdt."
Volgens het OM wachtte Bril vervolgens zo'n tien minuten voor hij de hulpdiensten inschakelde. "Tegen een jogger die voorbijkwam zei hij dat er iemand stomdronken op de grond lag. Hij zei niet dat hij over hem was gereden. Ook aan de hulpdiensten vertelde hij niet het hele verhaal."
Culinaire samenwerkingDe 41-jarige Bril zelf zei in de rechtbank dat het ongeval zowel privé als zakelijk een grote impact op hem heeft. "Ik ben niet naar hier gekomen om een onschuldig persoon te zijn of om te doen alsof ik dat ben", zei Bril, die ook verklaarde dat hij elke dag aan het ongeluk denkt.
De advocaat van de chef pleit voor vrijspraak. Hij stelt dat Bril niet doorhad dat hij over de stagiair heen reed. "Wie gaat er nog kijken of er niemand op de grond ligt? Het had iedereen kunnen overkomen. Dat had niets met alcohol te maken."
Bril zal "levenslang de hand blijven reiken" aan het slachtoffer en zijn familie, citeert Het Laatste Nieuws de advocaat. "Wij hebben alle begrip dat de familie dat nog te vroeg vindt. Wie weet - het leven zit vol verrassingen - dat de twee met een aangepaste keuken samen ooit nog een culinaire samenwerking kunnen aangaan."
Het slachtoffer was niet aanwezig in de rechtbank. Op 27 januari volgt de uitspraak.
Bij een bewaakte spoorwegovergang bij Gramsbergen is vanochtend een botsing geweest tussen een auto en een trein. Het treinverkeer tussen Hardenberg en Gramsbergen lag tijdelijk stil. Er rijden naar verwachting tot 14.15 uur minder treinen.
Het is nog onbekend hoe de auto op het spoor is beland. Een woordvoerder van de veiligheidsregio zegt tegen RTV Oost dat de bestuurder van de auto gewond raakte, maar zelf uit het wrak kon klimmen. De vrouw is naar het ziekenhuis gebracht. Het is onbekend hoe het met haar gaat.
De botsing vond plaats rond 09.30 uur. In de trein zaten ongeveer dertig mensen. Zij bleven allemaal ongedeerd. De passagiers zijn uit de trein gehaald. Naar verwachting ligt het treinverkeer tot 12.45 uur stil. De kop van de trein raakte door de botsing beschadigd.
De politie doet ter plekke onderzoek. Ook zijn brandweer, ambulance en spoorbeheerder ProRail aanwezig.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft dit jaar een derde van het aantal eerste asielaanvragen goedgekeurd. Vorig jaar was dat nog 56 procent. De Telegraaf schrijft daar ook over.
Het lagere aantal inwilligingen heeft meerdere oorzaken. Een daarvan is dat asielaanvragen vanuit Syrië nu anders worden beoordeeld. Sinds juni dit jaar worden de meeste asielaanvragen van Syriërs afgewezen, omdat het land voor de meesten van hen veilig wordt geacht na de val van het regime van Assad.
"Vorig jaar was het daar nog oorlog, dus als je uit Syrië kwam, dan had je een vrij grote kans om asiel te krijgen", zegt woordvoerder Gerard Spierenburg van de IND. "Inmiddels is dat niet meer zo, dus dat heeft effect."
Gülen-bewegingMaar het dalende aantal heeft ook andere oorzaken, vervolgt hij. "De mensen die al elders in Europa asiel hebben aangevraagd, krijgen ook geen verblijfsvergunning, bijvoorbeeld."
Dit jaar werden 38.000 asielaanvragen gedaan. Ongeveer 13.000 zijn ingewilligd, 25.000 zijn afgewezen. De aanvragen komen grotendeels van mensen uit landen als Syrië, Eritrea, Turkije, Jemen en Somalië. "Mensen uit gebieden waar grote conflicten zijn, zoals Eritrea en Somalië, krijgen vrij gemakkelijk asiel."
Ook mensen uit Turkije doen relatief veel aanvragen, maar die worden minder vaak ingewilligd. "In Turkije speelt geen groot conflict. Als je aanhanger bent van de Gülen-beweging bijvoorbeeld, dan is het best nog wel mogelijk dat je asiel krijgt. Maar dan moet je aantonen dat je persoonlijk gevaar loopt."
Verdwijnen in de illegaliteitNa een afgewezen aanvraag is het de bedoeling dat de aanvragers Nederland verlaten. In de praktijk verdwijnen ook mensen uit beeld bij de autoriteiten. Mensen die Nederland moeten verlaten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de Dienst Terugkeer en Vertrek, die dat kan begeleiden, zegt Spierenburg.
Deels verloopt dat vertrek zelfstandig, deels gaat het om gedwongen vertrek. "We weten dat er dit jaar ongeveer 17.510 mensen zijn vertrokken uit Nederland. Dat zijn niet alleen afgewezen asielzoekers, maar ook mensen die illegaal in Nederland verbleven."
Er zijn ook mensen "die met onbekende bestemming vertrekken", zoals de IND dat noemt, zegt Spierenburg. "Dat zijn mensen die ook in de illegaliteit verdwijnen. Ja, daar hebben we dan geen zicht op."
