Belarus claimt een aanval met drones uit buurland Litouwen te hebben afgeslagen. Dat meldt het Russische staatspersbureau TASS op basis van de KGB, de veiligheidsdienst van Belarus. NAVO-lid Litouwen ontkent dat er een aanval heeft plaatsgevonden.
Veel details geeft Belarus niet, volgens het hoofd van de KGB om de veiligheid van zijn land niet in gevaar te brengen. Hij zegt alleen dat er gevechtsdrones vanaf Litouws grondgebied op Minsk en omgeving zijn afgestuurd. Wie daarvoor verantwoordelijk zou zijn, wordt in het TASS-bericht niet gemeld. Bewijs voor de aanval wordt daar evenmin genoemd.
Een woordvoeder van het Litouwse leger bezweert dat zijn land geen aanval heeft uitgevoerd of dat van plan is. Een aanval vanaf NAVO-grondgebied zou een flinke escalatie van het conflict zijn, aangezien Belarus nauwe banden heeft met Rusland. "Het is totale onzin, ik heb er geen andere woorden voor", reageert een legerwoordvoerder.
KernwapensJuist vandaag maakte de Belarussische leider Loekasjenko bekend dat Rusland "enkele tientallen" tactische kernwapens naar zijn land heeft verplaatst. Het is de eerste keer sinds de Sovjettijd dat Russische kernwapens naar het buitenland zijn overgebracht. Belarus en Rusland sloten vorig jaar een akkoord dat dat mogelijk maakt.
Loekasjenko waarschuwde dat zijn land en Rusland allerlei wapens kunnen inzetten als Belarus wordt aangevallen.
Volgens het Russische staatspersbureau Ria noemde Loekasjenko de komst van de wapens een reactie op de agressieve houding van andere landen richting Belarus. Volgens hem zijn er 120.000 Oekraïense troepen aan de grens met zijn land gestationeerd en voeren westerse landen wekelijks zo'n vijftig spionagevluchten uit langs de grens.
Ook werden aan Oekraïense zijde recent nieuwe wapens ingezet, ATACMS-langeafstandsraketten die de VS de afgelopen weken in het geheim aan het land leverde. Doelen op de door Rusland illegaal geannexeerde Krim werden onder vuur genomen. Het Kremlin noemde levering van dergelijke wapens die ook doelen diep in Rusland kunnen bereiken een escalatie.
In zijn toespraak voor topfunctionarissen betichtte Loekasjenko de oppositie ervan een district in het westen van het land te willen overnemen, om daarna om NAVO-steun te vragen. Voor zover bekend leverde hij geen bewijs voor die beschuldigingen. De oppositie wordt al jaren hard aangepakt in het land en veel leiders zitten vast of zijn gevlucht.
Loekasjenko zei ondertussen ook dat het tijd wordt voor vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne, omdat er een patstelling zou zijn ontstaan aan het front. De twee landen zouden moeten doorpraten op basis van de gesprekken die ze vlak na het begin van de oorlog in Turkije voerden.
De overheid heeft onvoldoende zicht op de hoeveelheid chemische stoffen waaraan mensen worden blootgesteld, concludeert de Gezondheidsraad. De raad adviseert om met een blijvend meetprogramma te komen.
De blootstelling aan chemische stoffen wordt nu niet gemeten, maar gebeurt op basis van een schatting. Daardoor ontbreken volgens de raad gegevens die nodig zijn om beleid te kunnen controleren en verbeteren.
Om te weten aan hoeveel chemische stoffen mensen blootgesteld worden, controleert de overheid bijvoorbeeld lucht, water en producten. Hoeveel stoffen mensen ook echt binnenkrijgen, is alleen vast te stellen door biomonitoring, waarbij onder meer bloed en urine worden onderzocht. Dat gebeurt volgens de Gezondheidsraad in Nederland alleen in incidentele gevallen, bijvoorbeeld in reactie op maatschappelijke onrust.
De adviesraad wil daarom dat de overheid investeert in een langdurig meetprogramma, zodat burgers beter beschermd kunnen worden tegen de blootstelling aan schadelijke stoffen. Dan kunnen risico's ook beter worden ingeschat per regio of sociale verschillen en worden trends zichtbaar.
PFASIn Vlaanderen en Duitsland bestaan de zogenoemde biomonitoringsprogramma's al jaren. De Gezondheidsraad zegt dat die gegevens kunnen helpen bij het opzetten van een Nederlands programma. Mensen kunnen zowel via het milieu als via producten chemische stoffen binnenkrijgen. Het gaat dan om stoffen als PFAS en landbouwgif.
In Nederland bestond in de vorige eeuw wel een meetprogramma. "Dat werd beëindigd in 1997. Het aantal chemische stoffen in het lichaam leek toen te dalen", zegt Silvia Viergever van de Gezondheidsraad. "We zien nu nieuwe, andere stoffen, die we toen nog niet kenden."
De Gezondheidsraad vindt dat er aanleiding is om opnieuw zo'n programma te starten, maar zegt dat het advies losstaat van de recente ophef over PFAS. In verschillende regio's van het land zijn zorgen over de aangetroffen hoeveelheden PFAS, bijvoorbeeld in de Westerschelde en in de omgeving van chemiefabriek Chemours in Dordrecht.
Woensdag stapten elf organisaties waaronder vakbonden naar de rechter. Ze stellen de staat aansprakelijk voor de verontreiniging en gezondheidsschade die worden aangericht door PFAS. Ze vinden dat de overheid haar zorgplicht onvoldoende vervult.
In België zijn twee Nederlandse militairen gewond geraakt bij een parachutesprong. Het gaat om mariniers van de Braam Houckgeestkazerne in Doorn, zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie.
De militairen sprongen bij een oefening uit een C-130 transportvliegtuig in Diest, niet ver van Hasselt. Een van hen raakte gewond toen zijn parachute verstrengeld raakte met die van een collega. De militair van begin 20 liep lichte verwondingen op, de andere bleef ongedeerd.
Een derde marinier die ook uit het vliegtuig was gesprongen, raakte gewond tijdens de landing. Volgens Defensie zijn alle betrokkenen goed aanspreekbaar en zijn hun families op de hoogte gebracht.
Dodelijk ongelukVorige maand overleed een Nederlandse officier van de landmacht bij een ongeluk in Duitsland. Een paar dagen later raakte een militair van dezelfde brigade gewond. Beiden waren aangereden door een militair voertuig.
Een deel van het personeel van Dirk van den Broek gaat bodycams dragen. Hiermee hoopt de supermarktketen onveilige situaties in de winkels tegen te gaan. De ontwikkeling leidt bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) tot gefronste wenkbrauwen.
Winkelmedewerkers krijgen geregeld te maken met agressie en geweld. "De bodycams zijn voor ons een aanvulling op de werkvloer om dreigende situaties snel te de-escaleren," zegt directeur Marcel Huizing. "Want elk incident is er één te veel voor onze collega's en klanten."
De cameraatjes zullen niet continu aanstaan. Het supermarktpersoneel kan de bodycams zelf aan- en uitzetten bij "gespannen of dreigende situaties". Op de bodycam zit een schermpje waarop te zien is wat gefilmd wordt. Zo wordt iemand geconfronteerd met zijn of haar eigen gedrag, en dat zou de-escalerend werken, zegt de supermarkt
De keten start in veertig winkels met de bodycams, na een naar eigen zeggen succesvolle proef in 2023. Het is de eerste winkelketen die bodycams introduceert. Alleen teamleiders en afdelings- en supermarktmanagers krijgen er één.
AgressieAgressie in supermarkten neemt steeds meer toe, laat brancheorganisatie CBL weten. "Het komt echt vaak voor", zegt een woordvoerder. "Niet alleen verbaal, maar het komt ook voor dat er dingen naar medewerkers worden gegooid of dat iemand wordt aangevlogen. De maatschappij verhardt, er is veel meer agressie voelbaar."
De hele branche heeft er last van, maar het is aan de supermarktketens zelf om er iets aan te doen. "Het is ook een onduidelijke grens waar de taak van het supermarktpersoneel stopt en vanaf wanneer de politie moet worden ingeschakeld."
'Zeer invasief'Toezichthouder AP vindt het zorgelijk dat er "blijkbaar zo veel en zulke ernstige incidenten zijn bij Dirk van den Broek dat het bedrijf het nodig vindt om bodycams te gebruiken", maar de privacywaakhond benadrukt dat het gebruik hiervan aan strenge voorwaarden gebonden is. "We zien bodycams normaal gesproken alleen bij politie en boa's. Cameratoezicht is zeer invasief. Daar moeten bedrijven dan ook zeer terughoudend mee zijn."
De AP gaat de supermarktketen snel om een toelichting vragen. "Zij moeten kunnen aantonen dat het noodzakelijk is."
Vaak is het geweld gerelateerd aan diefstal. Sommige supermarkten zetten hiervoor sinds kort "slimme" camera's in, die bijvoorbeeld kunnen oppikken wanneer iemand iets in een zak stopt. Ook voor deze software gelden strenge regels.
Bij de Nationale Bijentelling van dit jaar zijn vooral bijen gespot die goed tegen onstuimig weer kunnen. Uit de resultaten van de jaarlijkse bijentelling blijkt dat de honingbij net als vorig jaar het vaakst werd gezien: 6734 keer.
Ook de aardhommel, het vosje en de gehoornde metselbij werden vaak waargenomen. Samen met onder meer de rosse metselbij en de bijvlieg (een soort zweefvlieg, die ook werd meegeteld) staan ze in de top-10. Er deden meer dan 2300 mensen mee aan de telling. In totaal telden zij 40.803 bijen, hommels en zweefvliegen.
Bijen koelen snel afVolgens bijenexpert Koos Biesmeijer van Naturalis is de uitkomst van de honingbij geen verrassing met het wisselvallige weer van de afgelopen weken. "Als bijen vliegen, koelen ze heel snel af. Om te vliegen moet de vliegspier 34 graden zijn." Omdat honingbijen met tienduizenden tegelijk in een bijenvolk zitten, warmt die spier ook weer sneller op.
De hommel heeft daarentegen veel meer moeite met dit regenachtig weer. Die koelen sneller af, omdat ze in veel kleinere kolonies van ongeveer honderd soortgenoten leven. Om die reden liggen er ook vaak hommels op de grond: het is te koud om te vliegen en opwarmen duurt langer. Wie de beestjes een handje wil helpen, kan volgens Biesmeijer het beste suikerwater geven of de hommel in de handen opwarmen. "Hommels steken namelijk ook niet zomaar."
Deze resultaten betekenen niet gelijk dat het ook goed gaat met de bijenpopulatie in ons land. Volgens de bijenexpert is meer dan de helft van de bijensoorten in ons land bedreigd.
Koos Biesmeijer liet vorig jaar zien wat de bij allemaal nodig heeft:
Twee paarden die gisteren op hol sloegen in Londen zijn daarbij ernstig gewond geraakt. De Britse minister van Defensie Cartlidge zegt dat de toestand van de zwarte Quaker en de witte Vida zorgelijk is. Op beelden van hun dolle tocht was al te zien dat Vida hevig bloedde.
Het ging gisteren mis tijdens de ochtendspits bij een oefening van de Household Cavalry, de ceremoniële garde van Buckingham Palace. Bij een exercitie in de wijk Belgravia schrokken de dieren van vallend puin op een bouwterrein. Van de zeven paarden die schrokken, steigerden er vijf en sloegen er vier op hol.
Van de vier ruiters die bij het incident van hun paard werden geworpen, moesten er drie worden opgenomen in het ziekenhuis. Twee hebben daar de nacht doorgebracht, al vallen hun verwondingen volgens de defensieminister mee. Bij de tocht van Buckingham Palace tot ver in Oost-Londen raakte ook een fietser gewond.
Verbaasde Londenaren filmden de op hol geslagen paarden:
Op de 8 kilometer die de dieren door Londen renden, beschadigden ze verschillende voertuigen. Een taxibusje liep een flinke deuk op, bij een dubbeldekkerbus sneuvelde een ruit. Afgelopen nacht zijn de dieren geopereerd aan de verwondingen die ze daarbij opliepen.
"Met drie van hen gaat het prima, helaas zijn de andere twee ernstig verwond", lichtte minister Cartlidge toe. "We houden hun toestand uiteraard scherp in de gaten." Hij zei er niet bij wat de dieren precies mankeert.
Cartlidge benadrukte dat het om een ongebruikelijke situatie gaat: dagelijks gebruikt de garde in Londen 150 dieren en vrijwel nooit gaat dat fout. De dieren worden juist zorgvuldig getraind op de harde geluiden en onverwachte situaties in de drukke stad.
Een anonieme legerbron van de krant The Sun zegt dat hengst Vida in het verleden al vaker problemen veroorzaakte vanwege zijn "pittige" gemoed. Zo zou hij tijdens de kroning van Charles vorig jaar een militair tegen het hoofd hebben geschopt.
Alle pogingen om Nederland van het gas te halen ten spijt, is aardgas in de provincie Utrecht en andere regio's de komende jaren hard nodig om woningen te kunnen blijven bouwen. Dat melden demissionair minister Jetten van Klimaat, netbeheerders Stedin en Tennet en de provincie. Ze kondigen een reeks 'fossiele' maatregelen aan om het overvolle elektriciteitsnet te ontlasten, zodat nieuwe adressen toch stroom kunnen krijgen.
Om te beginnen krijgen inwoners van Utrecht die hun huis willen verduurzamen het advies om een hybride warmtepomp te nemen in plaats van een warmtepomp die volledig op stroom draait. Ook is er zogeheten 'regelbare opwek' nodig, zoals extra gasturbines. Een maatregel waar ook veel van wordt verwacht, is het op piekmomenten uitzetten van publieke laadpalen voor elektrische auto's. Daarvoor deed Stedin eind februari al een oproep.
Als de maatregelen niet worden ingezet, dan is in grote delen van de provincie Utrecht nieuwbouw niet meer mogelijk, vertraagt uiteindelijk de energietransitie en ontstaan er onderbrekingen van de stroomvoorziening, waarschuwen de partijen. Het gaat om een tekort op het stroomnet voor kleinverbruikers, zoals huishoudens en winkeliers, dat gelijkstaat aan het verbruik van 125.000 woningen.
Ook in Flevoland en GelderlandMet de maatregelen willen ze zoveel mogelijk voorkomen dat nieuwbouw en consumenten die hun huis willen verduurzamen of een laadpaal willen plaatsen op een wachtlijst komen te staan. "Het zijn maatregelen die een aanzienlijke impact hebben op het terugdringen van de overbelasting van het stroomnet", zegt gedeputeerde Huib van Essen van de provincie Utrecht. Laadpalen op piekmomenten pauzeren en op piekmomenten tijdelijk overstappen op gasinstallaties zijn hiervoor "helaas noodzakelijk."
In eerste instantie gaat het om de provincie Utrecht, waar de situatie volgens de partijen bijzonder nijpend is. Op andere plekken wordt aan soortgelijke maatregelen gedacht. Voor de zomer moet duidelijk worden welke maatregelen nodig zijn in de Flevopolder en Gelderland.
Zonder maatregelen dreigen tot 2030 anderhalf miljoen kleinverbruikers, waaronder huishoudens, in het ergste geval te maken met stroomuitval. Andere problemen waar mensen mee te maken kunnen krijgen zijn knipperende lampen en apparatuur die niet goed werkt, afschakeling van zonnepanelen en het risico op meer stroomonderbrekingen.
Deze gevolgen voor kleinverbruikers komen boven op de problemen voor grootverbruikers die er al langer zijn. De wachttijden voor nieuwe of zwaardere aansluitingen, bijvoorbeeld als een bedrijf wil verduurzamen, lopen op.
De gemeente Amsterdam gaat borden neerzetten in een straat in Amsterdam-Noord om te voorkomen dat kampeerders de regels overtreden. Het gaat om een deel van de Meeuwenlaan, een straat van bijna 2 kilometer lang.
Bewoners klagen bij AT5 en NH dat de straat is uitgegroeid tot een populaire kampeerplek. Zo staan er in weekenden en in schoolvakanties dagelijks zo'n zeven campers geparkeerd van Europeanen die vakantie vieren. Parkeren mag, maar een aantal mensen slaapt volgens bewoners in de camper en dat is niet toegestaan. Bovendien wordt er soms aan de zijkant van campers geplast en poepen mensen in bosjes.
Een van de bewoners weet wel waarom uitgerekend deze straat populair. "Het is lekker centraal, vlak bij de pont. Je kunt zo naar het centrum. Dus natuurlijk snap ik dat."
Het is niet bekend hoeveel campereigenaren alleen parkeren in de straat en hoeveel van hen er overnachten. Toch komt dat laatste volgens de bewoners regelmatig voor. "Ik houd het niet meer bij", zegt iemand. Onlangs stonden er nog twee campers bij haar voor de deur. "Daar zat wel een hele familie in. Ik denk dat ze erin sliepen."
Ook is er geluidsoverlast. "Ze ronken ook met de motoren en het is hier gehorig, dus dat hoor je heel hard."
Een bewoner spotte twee weken geleden alweer de eerste campers van het 'kampeerseizoen' in Amsterdam Noord.
De gemeente en de wijkagent zijn op de hoogte van het probleem. Een woordvoerder laat weten dat handhavers regelmatig kampeerders wegsturen en dat er dus borden komen waarop de regels worden uitgelegd.
