Aggregator

Europese burgers die naar VK willen hebben vanaf vandaag reisvergunning nodig

3 weeks 2 days ago

Nederlanders die naar of via het Verenigd Koninkrijk willen reizen moeten vanaf vandaag beschikken over een speciale reisvergunning. Deze zogeheten ETA is online aan te vragen via een speciale app en is twee jaar geldig. Binnen die periode kunnen vergunninghouders meermaals naar het VK reizen. Daarmee is de ETA vergelijkbaar met regelingen in de VS en Canada.

De Britse regering stelde de reisvergunning begin dit jaar al verplicht voor reizigers uit vijftig niet-Europese landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Australië. Vanaf vandaag zijn ook Europese burgers verplicht zich voorafgaand aan hun reis online te registreren. De beslissing zou vervolgens binnen drie dagen bekend moeten zijn, al kan het ook veel sneller gaan.

De Britse douane wil door de aanvragen beter zicht krijgen op wie het Verenigd Koninkrijk in wil reizen en voorkomen dat personen "die een bedreiging vormen" binnenkomen.

Vakantie en familiebezoek

De ETA is bedoeld voor wie naar Engeland, Schotland, Noord-Ierland of Wales wil voor vakantie, bezoek aan familie en vrienden, een zakenreis of korte studieperiode. Met de reisvergunning op zak kun je maximaal zes maanden aaneengesloten blijven. Wie wil werken of een volledige studie wil volgen moet een regulier visum aanvragen.

De kosten van de ETA-aanvraag bedragen 10 pond per persoon, omgerekend zo'n 12 euro. Volgende week woensdag gaat dat tarief omhoog naar 16 pond, een kleine 20 euro. Ook baby's en kinderen hebben een reisvergunning nodig.

Nederlandse reisorganisaties houden er rekening mee dat vakantiegangers die naar het Verenigd Koninkrijk reizen vanaf vandaag langer moeten wachten aan de grens. Ze hebben klanten erop gewezen dat ze op tijd hun reisvergunning moeten aanvragen. Zonder dat document kunnen ze worden geweigerd op een vlucht, trein of boot naar het VK.

Faber doet beladen debat alleen, premier Schoof is er niet bij

3 weeks 2 days ago

Minister Faber van Asiel en Migratie (PVV) gaat vandaag alleen in debat met de Tweede Kamer over haar weigering om de voordracht van een aantal koninklijke onderscheidingen goed te keuren. Minister-president Schoof zal niet aanwezig zijn, bevestigt een woordvoerder.

Een groot deel van de oppositie in de Tweede Kamer wil de premier er wel bij hebben, omdat de eenheid van zijn kabinet in het geding zou zijn. Zij zullen daar bij aanvang van het debat, om 10.15 uur nogmaals om vragen.

Faber heeft inmiddels laten weten dat zij de handtekeningen van premier Schoof en minister Uitermark (NSC) onder de vijf koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) volledig steunt.

In een brief aan de Tweede Kamer schrijft zij: "Ik hecht eraan te benadrukken dat ik 100 procent achter het besluit van de minister-president sta en dat er dus volledige eenheid van kabinetsbeleid is", aldus Faber.

Die brief volgde gisteravond laat op een tumultueuze dag. Faber weigerde in het Vragenuur excuses aan te bieden voor het niet tekenen van de lintjesvoordrachten. PVV-leider Wilders liet vanmorgen op X weten dat hij het zeer terecht vindt dat zij dit niet doet.

Overigens zal Wilders het debat vandaag niet voeren namens zijn fractie. Ook Yesilgöz (VVD), Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB) zijn niet aanwezig. De oppositiepartijen vaardigen wel allemaal hun fractieleiders af.

Dinsdagavond was er overleg in de coalitie over de lintjesaffaire. Dat werd in allerhaast ingepland. Faber zelf was daar niet bij. Premier Schoof moest er zijn bezoek aan België voor afzeggen.

Het overleg was nodig omdat er door Fabers optreden in het Vragenuur grote onrust en verontwaardiging was ontstaan.

Een groot deel van de oppositiepartijen vindt dat Faber vrijwilligers schoffeert die zich inzetten om asielzoekers te helpen en Nederlands te leren. Ook regeringspartijen NSC en BBB hebben kritiek op het standpunt van Faber, omdat zij vrijwilligers belangrijk vinden voor de samenleving.

De lintjes die jaarlijks voorafgaand aan Koningsdag worden uitgereikt zijn daarbij een waardevolle traditie, vinden de partijen. "Laten we niet zo'n mooie traditie die we met elkaar hebben als de lintjesregen op deze manier verstieren", zegt VVD-Kamerlid Aartsen.

Een ander punt van kritiek gaat over de eenheid van kabinetsbeleid. Dat wil zeggen dat ministers in het openbaar geen verschillende meningen hebben over kabinetsbesluiten. Dat is hiermee geschonden: Faber heeft een andere mening dan de minister-president en dat kan niet, zeggen ze. In 2021 leidde zo'n openlijk meningsverschil binnen het kabinet tot het ontslag van toenmalig staatssecretaris Keijzer.

Volgens Faber is er geen sprake van een meningsverschil met de premier, schrijft ze in haar brief. Ze heeft toegelicht waarom zij zelf niet wilde tekenen, maar het besluit om Schoof en Uitermark wel hun handtekening te laten zetten is mede namens haar genomen, schrijft ze.

"Dit is blijkbaar niet voldoende overgekomen in het vragenuurtje vandaag. Ook heb ik te vaak gewezen op mijn overwegingen om de voordrachten niet te ondertekenen en dat betreur ik."

Geen herhaling van zetten

Regeringspartij NSC staat achter het debat dat vandaag zal plaatsvinden en heeft laten weten dat Faber dan meer moet zeggen dan zij gisteren in het vragenuurtje deed. Het mag geen herhaling van zetten worden, zeggen bronnen rond de partij. CDA-leider Bontenbal, die schande sprak van de opstelling van Faber, eist excuses.

Partijleider Bikker van de ChristenUnie laat weten dat zij de brief van Faber "ronduit teleurstellend" vindt. "Kamervragen worden niet serieus genomen en het kabinet lijkt langs elkaar heen te werken." Ze wil in het debat meer duidelijkheid van premier Schoof over de "eenheid van beleid".

SP-leider Dijk, die in de Kamer zei zelf niet veel met lintjes te hebben, maar vrijwilligers wel te willen waarderen, schrijft op X: "Gaat Faber nu zelf ook tekenen voor de lintjes van vijf vrijwilligers?"

Een motie van wantrouwen van de oppositie tegen Faber is in het debat zeker niet uitgesloten. Of die motie een meerderheid haalt ligt vooral aan het optreden van Faber, zo laten diverse partijbronnen weten.

Boete voor grote autofabrikanten vanwege kartelafspraken

3 weeks 2 days ago

De Europese Commissie heeft 15 autofabrikanten beboet omdat deze jarenlang hebben samengewerkt in een kartel. Ook de Europese autobrancheorganisatie (ACEA) krijgt een boete. In totaal bedraagt deze 458 miljoen euro.

Het zestiende bedrijf dat bij de kartelvorming betrokken was, Mercedes-Benz, krijgt geen boete, omdat het bedrijf de Europese Commissie van het bestaan van het kartel op de hoogte stelde. Alle andere fabrikanten hebben tegenover de Commissie erkend dat ze onderdeel van het kartel waren.

In een kartel maken bedrijven onder meer prijsafspraken. Zoiets ondermijnt de onderlinge concurrentie waardoor bedrijven niet meer naar streven het beste product voor de beste prijs. In het geval van de autofabrikanten hadden de bedrijven afspraken gemaakt over het recyclen van oude auto's.

Auto kiezen

Ze hadden onderling afgesproken dat ze bedrijven die oude auto's uit elkaar halen, daar niet voor betalen, omdat die al genoeg winst zouden maken op de gesloopte onderdelen. Ook werd onderling afgesproken om niet naar buiten te brengen hoeveel procent gerecycled materiaal er in een nieuwe auto was verwerkt of hoeveel van een oude auto werd hergebruikt.

"Hun doel was om te voorkomen dat consumenten informatie over recycling in overweging zouden nemen bij het kiezen van een auto", schrijft de Europese Commissie. "Dit zou de druk op bedrijven om verder te gaan dan de wettelijke vereisten kunnen verlagen."

Vijftien jaar

De kartelsamenwerking bestond ruim vijftien jaar, tussen 2002 en 2017. De brancheorganisatie ACEA begeleidde het kartel. De samenwerkende autofabrikanten waren BMW, Ford, Honda, Hyundai/Kia, Jaguar Land Rover, Mazda, Mercedes Benz, Mitsubishi, Opel, Renault/Nissan, Stellantis, Suzuki, Toyota, Volkswagen en Volvo.

De hoogste boete krijgt Volkswagen (bijna 128 miljoen euro). Vorig jaar boekte het autobedrijf een nettowinst van 12,4 miljard euro. Autogigant Stellantis moet bijna 75 miljoen euro betalen. De fabrikant zag zijn nettowinst vorig jaar dalen naar 5,5 miljard euro.

Met de boete zegt de Europese Commissie "stevige actie te hebben ondernomen tegen bedrijven die samenspanden om concurrentie bij recycling te voorkomen". De Commissie benadrukt dat het geen enkele vorm van kartels tolereert, inclusief de kartels die "klantbewustzijn en de vraag naar meer klimaatvriendelijke producten onderdrukken".

Justitieminister VS wil doodstraf voor moordverdachte Luigi Mangione

3 weeks 2 days ago

De Amerikaanse minister van Justitie Pam Bondi wil dat de doodstraf wordt geëist tegen de 26-jarige Luigi Mangione. Hij werd vorig jaar december aangehouden in verband met de moord op topman Brian Thompson van UnitedHealth Group, de grootste verzekeringsmaatschappij in de VS. Mangione zegt onschuldig te zijn.

Pam Bondi noemt de vermoorde Thompson een "onschuldige man en vader van twee jonge kinderen" en heeft het over een "voorbedachte, koelbloedige moord die Amerika schokte". De 50-jarige topman werd in december vorig jaar doodgeschoten voor een hotel in Manhattan in New York.

Bondi spreekt van "een daad van politiek geweld". Na een vijf dagen durende klopjacht werd Mangione gearresteerd in een fastfoodrestaurant in Altoona, in de staat Pennsylvania. Een klant had hem van foto's herkend.

De Amerikaanse politie zegt dat Mangione op dat moment een manifest bij zich droeg waarin hij zich negatief uitliet over zorgverzekeraars. Ook zou hij een valse identiteitskaart en een wapen bij zich hebben gedragen dat overeenkwam met het wapen dat tijdens de dodelijke schietpartij is gebruikt.

Doodstraf

Tegen Mangione liggen meerdere aanklachten. Zo is hij in de staat New York, waar de moord werd gepleegd, aangeklaagd voor moord en een terroristisch misdrijf. Hij kan daarvoor levenslang krijgen zonder kans op vervroegde vrijlating. De staat New York legt geen doodstraf op.

Tegelijkertijd is Mangione op federaal niveau aangeklaagd. Dat betekent dat een federale rechtbank die de zaak behandelt hem de doodstraf kan opleggen als hij schuldig wordt verklaard.

Trump tekende op de eerste dag van zijn tweede termijn als president een decreet dat het ministerie van Justitie verplicht om in zaken van nationaal belang de doodstraf te eisen. Het is nu voor het eerst dat minister Bondi het decreet in praktijk brengt.

De advocaat van Mangione, noemt de opstelling van Bondi "barbaars". "Terwijl de federale overheid beweert bescherming te bieden tegen moord, onderneemt ze stappen om Luigi de doodstraf te geven", aldus Karen Friedman Agnifilo.

Steunbetuigingen

Na de moord op de verzekeringstopman, kreeg Mangione, oud-student van een prestigieuze Ivy League-school, opvallend veel online steunbetuigingen. Aanhangers zeggen dat hij met zijn daad de hoge kosten van het zorgstelsel aan de kaak stelde, net als de macht van verzekeraars die medische behandelingen en medicijnen kunnen afwijzen.

Zo schreef iemand op sociale media: "Hij doodde iemand die miljoenen heeft gedood. Sorry, maar hij is een held."

Academische vrijheid VS onder druk: 'Trump als Big Brother in de collegezaal'

3 weeks 2 days ago

De prestigieuze privé-universiteiten in de Verenigde Staten hadden decennialang niets te vrezen van inhoudelijke bemoeienis van politiek Washington. Maar nu Donald Trump aan de macht is, lijkt dat te veranderen. De president vindt topuniversiteiten als Harvard en Princeton te links en heeft ook zijn pijlen gericht op Columbia University. Door 400 miljoen dollar aan overheidssubsidies in te houden, heeft Trump het universiteitsbestuur van het New Yorkse instituut nu op de knieën gekregen.

Na felle kritiek van studenten en hoogleraren stapte vrijdag interim-president Katrina Armstrong op, na een bestuursperiode van zeven maanden. Ze was niet langer bestand tegen de politieke spanningen en onrust binnen de universiteit.

Antisemitisme

Trump tekende meteen na zijn aantreden in januari al een decreet waarin hij stelde dat universiteiten te weinig hebben gedaan om antisemitisme aan te pakken tijdens de pro-Palestijnse studentenprotesten in april 2024 en in de nasleep ervan. Columbia werd hiermee een doelwit. Joodse studenten zeiden zich onveilig te voelen rond de campus.

Nick Baum, een Joodse student, zegt leuzen te hebben gehoord waarin Joden worden beledigd en Hamas wordt geprezen. Maar Baum voelt zich onveiliger buiten de hekken van Columbia. Hij vertelt dat een Joodse vriend van hem is aangevallen nadat hij de campus had verlaten. Volgens hem kan de universiteit daar niet alleen verantwoordelijk voor worden gehouden: "Het probleem van antisemitisme is groter."

Columbia zwicht

Op 13 maart kreeg Armstrong een brief van de regering-Trump met een lijst van eisen en het dreigement: als er niet aan de eisen werd voldaan, zou de 400 miljoen dollar aan subsidie worden stopgezet. Het universiteitsbestuur is gezwicht, wat leidt tot meer extern toezicht op het curriculum van onder andere de Midden-Oostenstudies en strengere straffen voor demonstranten.

Voor veel studenten voelt dit als een mes in de rug door het universiteitsbestuur. Ze gaan opnieuw de straat op, maar niet iedereen durft dat. "Mensen zijn bang," zegt Andrew Little, de voorzitter van een studentenvakbond. Na de arrestatie van voormalige Columbia-student en activist Mahmoud Khalil, die ondanks zijn verblijfsvergunning met uitzetting wordt bedreigd, voelen internationale studenten zich op hun beurt onveilig.

Khalil is niet de enige pro-Palestijnse demonstrant wiens verblijfsvergunning of studentenvisum dreigt te worden ingetrokken. Minister van Buitenlandse Zaken Rubio heeft gezegd dat hij op jacht is naar "deze gekken" en 300 studentenvisa gaat intrekken.

Zo werd de Turkse student Rumeysa Öztürk door gemaskerde immigratieagenten in burger in de boeien geslagen, meegenomen in een auto en vastgezet in Louisiana.

Dit zijn beelden van de arrestatie:

Vakbondsleider Little vindt het daarom belangrijker dan ooit om te demonstreren: "Wij staan hier zodat onze internationale studenten weer vertrouwen krijgen."

Strengere regels

Een van Trumps eisen is dat studenten niet mogen protesteren met maskers of mondkapjes op. Als dat toch gebeurt, moet de identiteitskaart van studenten goed zichtbaar zijn, anders kan de beveiliging ingrijpen. Student Jacob Hodapp van Columbia University, die op Trump heeft gestemd: "Ik wil dat studenten die iets illegaals doen gewoon opgepakt kunnen worden."

Hodapp wil dat de focus weer op de studie komt te liggen in plaats van op protest. Hoewel Columbia een particuliere universiteit is, is hij blij met de financiële druk die de president op het bestuur uitoefent. Er is volgens hem een "dominant linkse cultuur", die bestreden zou moeten worden door selectie aan de poort.

Op een persconferentie op de stoep aan een drukke straat in New York komen hoogleraren bijeen om aandacht te vragen voor hun rechtszaak tegen de Trump-regering. Todd Wolfson, voorzitter van de vakbond van hoogleraren, zegt: "Trump wil bepalen hoe onderzoek wordt uitgevoerd, hoe college wordt gegeven en wat studenten moeten lezen. Dit voelt als Big Brother in de collegezaal."

De hoogleraren zien Trumps eisen en het inhouden van overheidssubsidie als een aanval op de academische vrijheid, en niet alleen op die van Columbia University, maar van alle Amerikaanse universiteiten. Zo loopt Harvard University mogelijk 8,7 miljard dollar aan overheidssubsidie mis vanwege een onderzoek naar antisemitisme op de campus. Ook de University of Pennsylvania verliest een deel van zijn subsidie, vanwege een transgender atleet die in het vrouwenteam zwemt.

Volgens Dhananjay Jagannathan, hoogleraar filosofie aan Columbia, zou je Trumps aanval op het hoger onderwijs eerder in een autocratie verwachten: "Het is verschrikkelijk, onze universiteit collaboreert met Trump."

Universiteiten hebben zich altijd ingezet voor een zoektocht naar "waarheid, zonder angst of partijdigheid", zegt Jagannathan. Maar nu is hij bang dat die waarden niet meer gewaarborgd kunnen worden. "Trump wil geen andere bron van macht of gezag dan zichzelf."

Vervanging 13 Nederlandse bruggen nodig door verhoogd risico op haarscheurtjes

3 weeks 2 days ago

Dertien bruggen en viaducten in Nederland worden vervroegd vervangen vanwege het risico op haarscheurtjes in de constructies. Dat schrijft minister Madlener van Infrastructuur in een brief aan de Tweede Kamer.

Bij de bouw van bruggen en viaducten in de jaren 50 en 60 is waterstof in het staal terechtgekomen. Dit maakt het staal kwetsbaar voor corrosie. Dit proces (waterstofverbrossing) kan haarscheurtjes veroorzaken in het staal dat in het beton van de bruggen is verwerkt. Dat verzwakt de constructie en kan in sommige gevallen leiden tot instortingsgevaar.

Rijkswaterstaat startte het onderzoek nadat in Dresden in Duitsland de Carolabrug vorig jaar september was ingestort. De hoofdoorzaak voor de instorting was corrosie in het staal van de brug. Daarop onderzocht Rijkswaterstaat de staat van bruggen en viaducten in Nederland, met name die met voorspanstaal in de constructies. Dat soort staal is extra gevoelig voor waterstofverbrossing.

Uit het onderzoek van Rijkswaterstaat blijkt dat dertien bruggen en viaducten in Nederland, opgeleverd tussen 1957 en 1969, kwetsbaar zijn voor waterstofverbrossing. Daarnaast zijn er vier viaducten (in beheer van de gemeente Rotterdam en de provincie Overijssel) die risico lopen op haarscheurtjes, omdat die zijn gebouwd met voorspanstaal.

Volgens Rijkswaterstaat krijgen de bruggen prioriteit in de planning voor vervanging, maar is er geen sprake van acuut veiligheidsrisico. De bruggen en viaducten zullen wel gemonitord worden op scheurvorming en schade. Onderzoeksorganisatie TNO, die een second opinion gaf, adviseert om dit elk half jaar te doen.

Verder schrijft TNO dat nader onderzoek uit Duitsland duidelijk moet maken of er, op basis van de nieuwe kennis, aanleiding is om alle bruggen en viaducten in Nederland met voorspanstaal als kritiek te beschouwen. In Duitsland zijn naar schatting 700 bruggen gevoelig voor waterstofverbrossing.

Veilig voor verkeer

Rijkswaterstaat adviseert om de dertien bruggen en viaducten binnen vijf jaar te vervangen. TNO schrijft dat deze termijn onvoldoende is onderbouwd. Wanneer de bruggen en viaducten wel precies vervangen worden, is nog niet duidelijk.

Minister Madlener schrijft dat de Nederlandse bruggen en viaducten die onderzocht zijn, veilig zijn voor verkeer. Ook de second opinion bevestigt dat er geen directe maatregelen nodig zijn, zoals het beperken van verkeer of het omleiden van vrachtwagens.

In 2016 werd besloten dat trucks van 60 ton of zwaarder niet meer over de Merwedebrug over de A27 mogen rijden, omdat er haarscheurtjes in de draagbalken zitten.

Van alle bruggen, sluizen, viaducten en wegen in Nederland is 80 procent in beheer van gemeenten. Veel van de infrastructuur die in de jaren 50 en 60 werd gebouwd, bevindt zich aan het einde van zijn levensduur en is aan vervanging toe, bleek vorig jaar. Bovendien worden Nederlandse wegen steeds zwaarder belast, waardoor slijtage sneller optreedt dan voorheen.

Hulpdiensten houden rekening met dijkdoorbraak bij Leiden na verzakking

3 weeks 2 days ago

Hulpdiensten houden rekening met een dijkdoorbraak bij Leiden, nadat eerder vandaag een deel van de oever van het Valkenburgse Meer is verzakt. De hulpdiensten hebben opgeschaald, zegt de Veiligheidsregio.

Een camping en boerderij in de buurt zijn op de hoogte gesteld. Ze hoeven niet ontruimd te worden omdat het inzakken van de dijk geen gevaar oplevert. Wel zou het gebied zo'n 10 tot 15 centimeter onder water komen te staan. "Achter de dijk liggen verder geen woningen, maar landbouwgrond. Maar dat neemt niet weg dat de gevolgen voor die grondeigenaren enorm zijn", aldus een woordvoerder van de Veiligheidsregio Hollands Midden tegen Omroep West.

Of het echt tot een dijkdoorbraak komt, is nog onduidelijk. "Er is nog heel veel expertise onderweg en het Hoogheemraadschap doet onderzoek. Tot we de uitkomsten weten houden we gewoon met alles rekening." De Veiligheidsregio bereidt zich daarom naar eigen zeggen voor op een 'worst case scenario'. "We overwegen onder meer om vast zandzakken neer te leggen, voor het geval dat."

Stoomtrein

De oever loopt vlak langs de spoorlijn van een historische stoomtrein. De beheerder meldt dat het nog onduidelijk is welke gevolgen de inzakking heeft voor de treindienst. "We hopen met het Paasweekend open te gaan. Mogelijk met een aangepaste treinrit", zegt Stroomtrein Katwijk Leiden.

Hoe de oever kon instorten, is nog niet duidelijk. Het Valkenburgse Meer is in de jaren 50 van de vorige eeuw ontstaan door zandwinning voor het maken van kalkzandsteen voor de bouwindustrie.

Gasleiding

De brandweer meldde eerder dat er problemen dreigden met een grote gasleiding en elektrische kabel. Van een gasleiding bleek toch geen sprake te zijn. De elektriciteitskabel in het gebied is veiliggesteld.

Circulaire economie heeft impuls nodig, helpt het om de btw te schrappen?

3 weeks 2 days ago

Verlaag de btw op reparaties en schrap die helemaal op tweedehandsspullen. Dat staat in een oproep van Bol.com, Zeeman en acht andere bedrijven in een brief aan het kabinet.

De maatregelen moeten helpen om de samenleving circulair te maken. Circulair is een economie zonder afval, waarin alle grondstoffen uit herbruikbare spullen en materialen komen, zegt het RIVM.

Het doel van de overheid is ambitieus: in 2030 moet de helft van de economie circulair zijn, twintig jaar later helemaal. Het Planbureau voor de Leefomgeving is sceptisch en waarschuwde recent dat de doelen voor 2030 niet haalbaar lijken te zijn.

Kan het schrappen of verlagen van de btw helpen om de circulaire economie een impuls te geven?

Onderzoek andere landen

In veel landen heeft dat wel gewerkt. Dat zegt Devrim Yazan, onderzoeker duurzame toeleveringsketens en circulaire economie aan de Universiteit in Twente. Hij verwijst onder meer naar onderzoek naar btw-verlagingen op gerecyclede materialen in China, Canada en de VS.

"De btw verlagen of schrappen heeft een sterke signaalwaarde voor consumenten. Zij ervaren zo'n maatregel als een directe beloning van de overheid. Dat leidt ertoe dat burgers positiever staan tegenover circulaire producten. Zo groeit de vraag en vervolgens het aanbod", zegt Yazan.

Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal beaamt dit. "Een btw-verlaging zou er zeker voor kunnen zorgen dat er meer vraag komt naar circulaire producten en diensten. Dat zie je ook terug in andere landen", zegt woordvoerder Sandra Koopmans.

Omdat Milieu Centraal geen beleidsadviezen geeft, wil de organisatie niet zeggen of een btw-verlaging op circulaire producten en diensten goed of slecht is voor het milieu (wat het doel is van de circulaire economie).

Wel beaamt Milieu Centraal dat als circulaire producten aantrekkelijk geprijsd zijn mensen afzien van splinternieuwe spullen. En dat is de meest efficiënte manier om de circulaire economie te laten groeien, zegt Milieu Centraal.

Fast fashion-verbod

Deskundigen onderstrepen dat alleen aanpassing van de btw niet genoeg is om Nederland circulair te maken. Dit wordt ook onderkend door de bedrijven in hun brief aan de Tweede Kamer. Daarom komen ze met meer suggesties. Zo stellen ze onder meer een verbod voor op heel goedkope kleding van slechte kwaliteit en strengere sorteerregels bij het vuilnis.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving is het lastig voor bedrijven om een lening te krijgen voor het ontwikkelen en maken van producten die circulair zijn. Dat komt doordat dit soort producten relatief onbekend zijn. Daardoor blijft het aanbod achter.

"In de hele toeleveringsketen moeten we meer doen, ook de bedrijven zelf", zegt onderzoeker Yazan van de Universiteit in Twente. Een circulaire economie betekent dat je helemaal geen olie, mineralen en andere grondstoffen meer uit de grond haalt om de maatschappij te laten draaien.

Essentiële grondstoffen

Nederland kent schaarste wat betreft essentiële grondstoffen. Dat zijn nikkel, koper, kobalt en 31 andere stoffen die volgens de Europese Commissie extra belangrijk zijn om de Europese industrie draaiend en veerkrachtig te houden.

"Nederland is heel afhankelijk van de import van dit soort grondstoffen", zegt Yazan. Daarom is het economisch extra interessant om in te zetten op circulariteit." Het zou volgens hem de Nederlandse economie veel sterker en onafhankelijker kunnen maken.

Muziekinstrumentenzaak Bax Music failliet, vakbond hoopt op doorstart

3 weeks 2 days ago

Bax Music is door de rechtbank failliet verklaard. Het bedrijf vroeg vorige week uitstel van betaling. Bax Music is een van de grootste winkels voor muziekinstrumenten en -apparatuur in Europa.

Het bedrijf kampte al langer met financiële problemen. Zo had het een schuld bij de Belastingdienst als gevolg van de coronapandemie. Ook zou een brand in een pand in Goes twee jaar geleden geldproblemen hebben opgeleverd.

Bax Music werd in 2003 opgericht door twee broers, Nathanael en Jochanan Bax. Vanwege een conflict met de andere aandeelhouders werd Jochanan, het enige directielid, begin dit jaar ontslagen.

Het bedrijf had een plan voor een saneringstraject, maar vanwege een "verschil van inzicht" tussen de aandeelhouders is dat niet uitgevoerd.

Vorige week zei Jochanan Bax tegen de NOS dat hij met het bedrijf een doorstart wil maken bij een faillissement.

'Slechtste werkgever'

Vakbond CNV hoopt ook op een doorstart, maar dan wel zonder Jochanan. CNV-onderhandelaar Henry Stroek noemt de oud-directeur "verreweg de slechtste werkgever die ik in de afgelopen jaren ben tegengekomen".

"Hij heeft het bedrijf op een vreselijke manier geleid, daar hebben we helaas talloze voorbeelden van gezien. We zien het daarom totaal niet zitten als hij in de toekomst hier nog een rol krijgt."

Volgens Stroek willen de ondernemingsraad en de werknemers van Bax Music dat ook niet. De vakbond heeft de curator op de hoogte gesteld van de zorgen.

Doorstart

"We gaan er als vakbond natuurlijk niet over, maar we hopen dat hij er rekening mee houdt in de gesprekken met mogelijke geïnteresseerden voor de doorstart. Deze werknemers verdienen een goede werkgever en een gezond werkklimaat", aldus CNV.

De curator zegt dat meerdere partijen zich hebben gemeld voor een doorstart. Een daarvan is oud-directeur Jochanan Bax. Hoeveel geïnteresseerden er zijn, is niet bekend. De komende dagen wordt volgens de curator besloten of de webshop en winkels weer open kunnen.

Bij Bax Music werken zo'n 300 mensen. Het bedrijf heeft naast de webwinkel zes winkels in Nederland en België.

Partij Le Pen wil straatprotest, maar veel Fransen kunnen zich vinden in veroordeling

3 weeks 2 days ago

Een dag na de geruchtmakende veroordeling van Marine Le Pen proberen kopstukken van haar partij het protestvuur onder Fransen op te stoken. De radicaal-rechtse Le Pen, een van de populairste politici van Frankrijk, werd gisteren veroordeeld tot jarenlange celstraf en vijf jaar onverkiesbaarheid vanwege fraude met Europese subsidies.

In een toespraak tegenover parlementariërs van haar partij noemt zij dat vonnis een 'atoombom' waarmee het politieke establishment haar probeert uit te schakelen: haar kandidatuur voor het presidentschap in 2027 wordt nu vrijwel onhaalbaar.

Le Pens rechterhand binnen de rechts-radicale partij Rassemblement National, Jordan Bardella, noemde het vonnis gisteren al "de doodsteek van de Franse democratie". Hij riep zijn landgenoten vandaag op om massaal de straat op te gaan.

"Ik zeg tegen alle Fransen: wees woedend", zo zei hij tegen Franse media. "We gaan komend weekend massaal protesteren, overal in Frankrijk. We zijn nu overal bijeenkomsten aan het organiseren en gaan overal flyers uitdelen." Hij voegde eraan toe dat dat protest wel "democratisch en vredig" moet verlopen.

Gisteren noemde Le Pen de uitspraak ook al een politieke uitspraak "die tegen de rechtsstaat ingaat":

Bardella kan in sommige peilingen al op meer stemmen rekenen dan Le Pen, maar er is nog geen sprake van dat hij het stokje gaat overnemen. Zij zei gisteren: "Ik ga mezelf niet laten uitschakelen op deze manier" en gaat in beroep tegen haar veroordeling. Bardella schaart zich achter haar.

Inhoudelijke argumenten waarom het vonnis niet terecht is heeft Le Pen nog niet gegeven. De rechter verwees in de uitspraak naar de grote hoeveelheid bewijzen die er in deze zaak zijn tegen de politica.

Le Pen heeft al eerder gezegd dat ze in 2027 voor het laatst wil meedoen aan de verkiezingen: sinds 2012 probeert ze elke vijf jaar president te worden, en ze kwam de afgelopen jaren steeds dichter bij dat doel. "We geven niet op", zei ze tegen haar partijgenoten.

Ondertussen lijken de meeste Fransen zich te kunnen vinden in het vonnis: uit een eerste peiling in opdracht van de nieuwszender BFMTV blijkt dat 57 procent van hen de celstraf en uitsluiting uit de politiek als een passende straf zien voor Le Pens misdrijven.

42 procent ziet het vonnis als politiek gemotiveerd. Van de ondervraagden is 42 procent blij met het vonnis, 29 procent is er niet tevreden over en 29 procent heeft geen mening.

'Shock in publieke opinie'

Politieke tegenstanders van Le Pen doen dan ook schamper over Bardella's oproep aan Fransen om de straat op te gaan. "Geloof je nou echt dat er 300.000 mensen door Parijs gaan marcheren om Le Pen te steunen? Welnee", zo zei Pieyre-Alexandre Anglade, een parlementariër uit de partij van president Macron. De president zelf, die in 2027 hoe dan ook moet aftreden, heeft nog niet gereageerd op het vonnis, evenmin als andere kopstukken uit zijn partij Renaissance.

Een opvallende reactie kwam wel van Macrons premier Bayrou, die gisteren tegen journalisten zei "bezorgd" te zijn over de veroordeling van Le Pen. "Als zij niet kan meedoen aan de verkiezingen, riskeren we een shock in de publieke opinie."

De centristische Bayrou werd jaren geleden aangeklaagd voor precies hetzelfde misdrijf als Le Pen, maar vorig jaar vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Zijn partij MoDem en acht functionarissen daarvan werden wel veroordeeld tot hoge boetes en uitsluiting uit de politiek.

Zo snel mogelijk beroep

De stelling van Bayrou kwamen hem op kritiek van linkse politici te staan, die hem verweten het gezag van de rechterlijke macht te ondermijnen. Vandaag kwam hij van zijn uitspraken terug tijdens het vragenuur in het parlement: de premier zei de rechters die Le Pen veroordeelden "onvoorwaardelijk te steunen" en hun vonnis ook niet te zien als gevaar voor de democratie.

Wel vindt hij het nog steeds een probleem dat Le Pen per direct uitgesloten wordt van gekozen functies, nog voordat ze in hoger beroep heeft kunnen gaan. Hierin wordt de premier gesteund door minster Darmanin van Justitie, die tijdens het vragenuur zei dat hij het hoger beroep van Le Pen graag behandeld ziet "op een zo redelijk mogelijke termijn". De Franse justitie staat erom bekend traag te functioneren.

Maar het kabinet gaat niet over de planning van de rechtbank. Het wordt gezien als een teken dat de ministersploeg van Macron toch wat in zijn maag zit met het mogelijke verbod voor Le Pen op de kandidatuur voor haar partij.

In podcast De Dag een analyse van de politieke en juridische context waarbinnen de rechters tot hun uitspraak en strafmaat kwamen. En de gevolgen die de zaak heeft voor het politieke landschap en het vertrouwen in de rechtsspraak.