Aggregator

Keniaanse intellectueel en schrijver Ngugi wa Thiong'o (87) overleden

4 weeks 2 days ago

De Keniaanse schrijver, academicus en activist Ngugi wa Thiong'o is op 87-jarige leeftijd overleden. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste intellectuelen van Oost-Afrika.

De schrijver werd in 1938 als James Ngugi geboren in een kleine plaats in het zuiden van Kenia, toen nog een Britse kolonie. Zijn familieleden werden gedwongen in interneringskampen te wonen tijdens de Mau Mau-opstand, het verzet tegen de Britse overheersing. Twee van zijn broers kwamen bij die opstand om het leven.

Ngugi ging Engels studeren aan de prestigieuze Makerere Universiteit in de Oegandese hoofdstad Kampala. Daar bezocht hij in 1962 de Afrikaanse schrijversconferentie, waar zijn eerste toneelstuk De zwarte kluizenaar in première ging. Het stuk vertelt het verhaal van een jongen die als eerste van zijn stam gaat studeren.

Zijn debuutroman Weep not, child uit 1964 was het eerste werk van een schrijver uit Oost-Afrika dat in het Engels verscheen. Het verhaal gaat over de liefde tussen een christen en een niet-christen in de tijd van de Mau Mau-opstand.

Keniaanse onafhankelijkheid

In 1967 verscheen zijn boek Slechts een korrel graan, over de Keniaanse onafhankelijkheidsstrijd. Tien jaar later werd de schrijver marxist en veranderde hij zijn naam naar Ngugi wa Thiong'o omdat hij niets meer te maken wilde hebben met koloniale invloeden. Ook besloot hij het Engels te verruilen voor zijn moedertaal Gikuyu.

Waar hij voorheen vooral kritisch schreef over de Britse koloniale overheersing, richtte hij zich in Petals of Blood uit 1977 op de inmiddels onafhankelijke Keniaanse staat. In datzelfde jaar verscheen het toneelstuk Ik zal trouwen als ik dat wil.

De toenmalige regering van president Kenyatta nam aanstoot aan zowel het boek als het theaterstuk en besloot Ngugi zonder proces gevangen te zetten in een zwaarbewaakte gevangenis. Tijdens zijn celstraf schreef hij zijn eerste roman in zijn moedertaal. Volgens de BBC schreef hij dit boek op toiletpapier omdat hij niets anders had.

Ballingschap en ziekte

Toen president Kenyatta niet meer aan de macht was, werd Ngugi vrijgelaten. Enkele jaren later betichtte hij bij een boeklancering in Londen de Keniaanse dictator Daniel arap Moi van een moordcomplot tegen hem. Uit voorzorg keerde hij daarom 22 jaar lang niet terug naar zijn thuisland. Hij woonde in ballingschap in het Verenigd Koninkrijk en in de VS.

Toen dictator Moi in 2002 was afgetreden, keerde Ngugi terug naar Kenia. Hij werd er door duizenden als held ontvangen, maar enkele dagen daarna drongen criminelen zijn huis binnen. Ngugi werd mishandeld, er werden waardevolle bezittingen gestolen en zijn vrouw werd verkracht. Volgens Ngugi was deze mishandeling "politiek gemotiveerd".

In 1995 werd bij Ngugi prostaatkanker vastgesteld. Artsen zeiden dat hij nog maar enkele maanden te leven zou hebben, maar hij herstelde toch. De afgelopen jaren ging zijn gezondheid weer achteruit: in 2019 kreeg hij een drievoudige bypassoperatie en had hij last van nierfalen. Hij overleed gisteren in de Verenigde Staten.

Kantoorpand in Lelystad jaren in verval: 'Er wordt hard gewerkt aan een plan'

4 weeks 2 days ago

Er zijn plannen voor sloop en nieuwbouw van een enorm gebouw bij station Lelystad Centrum dat al bijna tien jaar leegstaat. Het is verpauperd en de omgeving is overwoekerd met groen. Het gebied is een trekpleister geworden voor daklozen en vandalen.

"Het is geen parel", geeft de eigenaar van het gebouw toe bij Omroep Flevoland, maar slopen is vooralsnog geen optie. "Nee. Het is een groot complex en heel duur om te slopen. Dat doe je alleen als er een goed plan tegenover staat."

Voor veel treinreizigers is het vervallen gebouw het eerste wat ze zien als ze Lelystad binnenrijden. Pal tegenover het provinciehuis en vlak bij het gemeentehuis ligt wat in de volksmond het oude Getronics-gebouw wordt genoemd.

Soort bunker

Lange tijd gebruikte ICT-bedrijf Getronics het pand als datacenter. De onderkant van het gebouw is een soort bunker, met dikke muren zonder ramen. Het witte deel van het gebouw was kantoorruimte.

Inmiddels is er nog maar weinig van over. Bijna alle ramen zijn ingegooid, de muren beklad. Overal groeit onkruid en het terrein ligt vol met rommel.

Soms haalt het gebouw het nieuws, bijvoorbeeld in 2021 toen twee koperdieven dachten dat de stroom van het transformatorhuisje op het terrein af was. Dat was niet het geval. De twee veroorzaakten een stroomstoring. Een deel van Lelystad zat anderhalf uur zonder stroom. Eén van de dieven raakte verbrand: uiteindelijk moest zijn hand worden geamputeerd.

Vorig jaar bleek dat veel Lelystedelingen zich zorgen maakten over de verloedering van het stadshart. Ook vroegen ze zich af waarom het vervallen oude Getronics-gebouw zo gemakkelijk toegankelijk was. "Mijn zoon is er binnen geweest," aldus een moeder toen. "Hij is dertien en vond het wel spannend om dat met vrienden te doen."

Woningnood

"Pak het aan. Gooi het plat, of maak er mooie appartementen van", stelde een andere ouder voor. "Er is woningnood!"

Het gebouw is sinds 2001 in het bezit van een Amsterdamse vastgoedonderneming die nu Opportunity Vastgoed heet. Een woordvoerder zegt dat er, ook al is het niet zichtbaar, wel degelijk ontwikkelingen zijn. "We voeren al jaren gesprekken met de gemeente Lelystad, maar eerst had het gebouw alleen een kantoorbestemming", zegt hij. "Dat was niet kansrijk."

Opportunity zegt dat inmiddels verschillende voorstellen zijn gedaan. "Ook voor een hotel of woningen in combinatie met zorg. Maar dat was allemaal niet naar wens van de gemeente", zegt hij.

Kink in de kabel

In 2021 kwamen de vastgoedontwikkelaar en de gemeente overeen dat er woningen moeten komen. Vier jaar later liggen er concrete plannen voor 240 appartementen, maar is er toch weer een kink in de kabel. De gemeente stelt als voorwaarde dat Opportunity Vastgoed de (ook al enorme) parkeerplaats achter het gebouw overneemt, maar het is nog niet duidelijk voor welke prijs.

Verantwoordelijk wethouder stedelijke vernieuwing Piet van Dijk wil geen commentaar geven. Volgens Opportunity gaan het bedrijf en de gemeente volgende maand weer om tafel om die laatste horde voor sloop en nieuwbouw weg te werken. "Er wordt hard gewerkt aan een plan, maar het gaat stap voor stap", zegt de woordvoerder. "Er ligt nu een concreet voorstel en we realiseren het liever gisteren dan vandaag."

Politie bekeurt 135 mensen vanuit bus voor telefoongebruik in de auto

4 weeks 2 days ago

Bij een politiecontrole op de A58 tussen Rucphen en Middelburg zijn gisteren 135 automobilisten bekeurd omdat ze een elektronisch apparaat vasthielden tijdens het rijden.

Voor de actie gebruikte de politie een touringcar van waaruit agenten weggebruikers in de gaten hielden. Ook werden zogenoemde MONO-camera's gebruikt. Dat zijn camera's die afleiding in het verkeer registreren. De camera's laten agenten zien dat een automobilist een telefoon gebruikt of op een andere manier is afgeleid tijdens het rijden. De camera's stonden op viaducten in Hoek en Kloetinge in Zeeland.

Naast de 135 bekeuringen voor het vasthouden van een elektronisch apparaat werden nog 18 bekeuringen uitgedeeld voor andere verkeersovertredingen, zoals het niet dragen van autogordels, rechts inhalen en onnodig links rijden.

Eerder recordaantal boetes

De politie doet dit soort controles om afleiding in het verkeer tegen te gaan. Agenten gaan in gesprek met mensen die een bekeuring hebben gekregen om ze bewust te maken van de gevaren van het gebruik van hun telefoon tijdens het rijden.

Vorig jaar deed de politie ook zo'n controle in Zeeland en West-Brabant. Toen werden bijna 300 automobilisten bekeurd omdat ze een telefoon vasthielden. Volgens de politie Zeeland-West-Brabant was dat een recordaantal in de regio.

Regenboogsenioren maken zich zorgen: 'Kan ik in de zorg nog wel mezelf zijn?'

4 weeks 2 days ago

Opnieuw uit de kast moeten komen of zelfs terug in de kast gaan; veel ouderen die gay zijn of een andere seksuele voorkeur of genderidentiteit hebben, zijn er bang voor, met name wanneer ze afhankelijk worden van zorg. Daarvoor waarschuwt de stichting Roze 50+.

Veel zorginstellingen zijn vooral gericht op hetero's, zegt Manon Linschoten, projectleider bij Roze 50+. Er zijn genoeg voorbeelden van: cliënten die tijdens intakegesprekken steevast de vraag krijgen wie hun echtgenoot of echtgenote is in plaats van hun partner, zorginstellingen die zeggen dat ze geen cliënten hebben die niet heteroseksueel zijn en geroddel over een cliënt uit de lhbti-gemeenschap.

Het stoort Linschoten dat er veel gebrek aan kennis is. "De meeste hetero's realiseren zich niet dat een coming-out niet eenmalig is, maar een proces waar lhbti'ers voortdurend doorheen gaan bij nieuwe situaties met mensen die ze niet kennen."

Zodra mensen ouder worden, wordt dit erger, zegt Linschoten. "Veel mensen durven zolang ze van zorg afhankelijk zijn niet uit de kast te komen, vanwege ervaringen uit het verleden. Dan komt pijn van vroeger omhoog. Daardoor zitten mensen in angst, soms terecht, soms onterecht."

'Liever niet afhankelijk van zorg'

Marjet Bos (73) heeft een relatie met een vrouw en hoopt dat ze voorlopig geen zorg nodig heeft. Ook bij haar speelt een ervaring van vroeger een rol. Een tante vroeg haar of ze "al een vriendje" had. "Ik heb toen eerlijk, maar niet helemaal onbevangen gezegd dat ik meisjes leuker vond dan jongens. Een andere tante reageerde: 'Dat wordt later wel anders.' Blijkbaar kon wat ik voelde niet."

Door zulke ervaringen is Bos nog steeds op haar hoede voor reacties van mensen. Dat wordt sterker op latere leeftijd. "Als je eenmaal in een zorginstelling zit en de sfeer is niet veilig, dan is er vrijwel geen mogelijkheid meer om te verhuizen. Lichamelijk gaat dat niet en ook hebben regenboogsenioren vaak geen kinderen die kunnen helpen."

Veel ouderen blijven daarom liever thuis wonen. "Dat betekent vaak dat ze vereenzamen. Ze krijgen minder bezoek en komen sneller in een sociaal isolement als ze zichzelf niet kunnen zijn."

Om het onderwerp op de agenda te zetten, ontwikkelde Roze 50+ in 2010 het Roze Loper-certificaat. "Dat idee ontstond bij een groep senioren van het COC in Nijmegen", zegt projectleider Linschoten.

Om voor een Roze Loper in aanmerking te komen, moet een zorginstelling beleid en activiteiten ontwikkelen. "Cliënten, zorgpersoneel, management en vrijwilligers gaan vooraf bezig om het beleid en de activiteiten door te nemen: hoe inclusief zijn we nou eigenlijk?"

Bij zorgcentrum Cleijenborch van de Stichting Ouderenzorg Noord-Beveland stond seksuele diversiteit niet erg op de radar. Dat veranderde door de komst van een zorgstudent, vertelt bestuurslid Jolanda Meijer. "Die had diversiteit als onderwerp gekozen. De cliëntenraad heeft toen unaniem besloten om dit thema te omarmen."

Trainen van voelsprieten

De zorginstelling in Colijnsplaat heeft nu meerdere jaren een Roze Loper-certificaat. De Zeeuwse instelling traint zijn medewerkers nu op het ontwikkelen van voelsprieten: "Als je als zorgmedewerker op een kamer komt bij een vrouwelijke cliënt en je ziet alleen een foto van een vrouw staan, dan hoeft dat niets te betekenen, maar je kunt wel een gesprek voeren over wie die persoon op de foto is."

Ook het eerste gesprek met een potentiële cliënt verloopt nu anders. "We willen dat medewerkers er niet zomaar van uitgaan dat iemand een partner van het andere geslacht heeft of kinderen. We stellen actief een open vraag: heeft u een partner? Het is dan aan de cliënt om er wel of niet over te vertellen." Meijer benadrukt dat het niet alleen om regenboogsenioren te doen is, maar om alle vormen van diversiteit.

Voor Bos zijn voelsprieten en de persoonlijke aandacht het allerbelangrijkste. "Iedereen is gelijkwaardig, maar niet gelijk. Integendeel: iedereen heeft eigen behoeften. Daarom is het belangrijk dat medewerkers in de zorg moeite doen om iemand persoonlijk te leren kennen. Zo kun je goede zorg bieden."

Toch komen ook in zorginstellingen met een Roze Loper nog vervelende situaties voor. Bij een zorginstelling in de regio Haarlem schreeuwde een kritische cliënt bij een dragshow: "Homopropaganda". De directeur was er niet blij mee, maar vond het wel positief dat zulke opmerkingen niet onder de oppervlakte blijven. Daardoor is volgens haar een gesprek mogelijk en kunnen mensen dichter tot elkaar komen.

Problemen nog niet voorbij voor bedolven Zwitsers dorp: overstroming dreigt

4 weeks 2 days ago

De verwoesting van het bergdorpje Blatten door een afbrokkelende gletsjer blijkt niet het einde te zijn van de problemen voor het Zwitserse Lötschental. Doordat de rotsmassa een rivier blokkeert, dreigt er elders in het dal wateroverlast. De paar huizen die in Blatten nog overeind staan, zijn inmiddels al ondergelopen, is op beelden te zien.

Een grote massa ijs, puin en smeltwater stortte gisteren van de Kleines Nesthorn, een massa van 3 miljoen kubieke meter. Dat is volgens de Zwitserse omroep SRF genoeg om ruim 36.000 goederenwagons mee te vullen. De lawine, die Blatten onder een laag puin van 2 kilometer lang en 50 tot 200 meter breed bedolf, vaagde 90 procent van alle gebouwen daar weg.

De verwoesting werd vastgelegd op beeld:

De autoriteiten hadden de 300 inwoners van het dorpje eerder al geëvacueerd, inclusief al hun vee. Toch wordt er nog een 64-jarige man vermist die in het gebied was op het moment dat de rotswand naar beneden kwam. De autoriteiten hebben zoekspecialisten ingevlogen en een drone met warmtecamera ingezet, maar een dag zoeken heeft nog niets opgeleverd.

Afgedamd

Ondertussen maakt men zich ook zorgen over de toenemende waterstand in de rivier Lonza. De dam die door het puin is ontstaan, houdt dagelijks een miljoen kubieke meter water tegen. Er is al een stuwmeertje ontstaan en de vrees is dat het water zich op onvoorspelbare wijze een weg door het dal zal banen.

In het ergste geval zal de dam in één keer wegspoelen als het water over het hoogste punt begint te lopen. In dat geval zullen lager gelegen delen van het dal met een verwoestende modderstroom te maken krijgen.

Vanwege het rijzende water zijn er gisteravond laat al enkele inwoners geëvacueerd uit de twee stroomafwaarts gelegen plaatsen Kippel en Wiler. Het gaat vooralsnog alleen om een voorzorgsmaatregel voor de zestien bewoners die het meeste gevaar lopen.

Vandaag vliegen deskundigen naar de top van de berg om inspecties uit te voeren. Ze zullen onder meer kijken of de berg nog altijd instabiel is en proberen te voorspellen hoe het water een weg zal vinden door het dal.

Klimaatverandering

Milieuminister Rösti zei gisteren op een persconferentie dat de volledige instorting van de berghelling "het zwartste scenario" was waarmee rekening werd gehouden. "We zijn totaal in shock." Hij zegde de bewoners van Blatten toe te zullen helpen bij de wederopbouw van hun woonplaats.

De aardverschuiving leidt in Zwitserland tot een hernieuwde discussie over welke voorzorgsmaatregelen er getroffen moeten worden om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Hoewel de oorzaak van dit specifieke incident nog verder onderzocht moet worden, is duidelijk dat de vele gletsjers in het land smelten door de opwarming van de aarde. Dat vergroot de kans op dit soort problemen.

Vorig jaar stortte er bij het dorpje Brienz nog een rotswand in. Het puin miste daar net een aantal gebouwen.

Cannabis aangetroffen in Haribo-snoep, politie doet onderzoek

4 weeks 2 days ago

In Haribo-snoepjes die gisteren zijn teruggeroepen is cannabis aangetroffen. Dat bevestigt een woordvoerder van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) na berichtgeving van Hart van Nederland.

De woordvoerder meldt dat meerdere mensen onwel waren geworden, nadat ze van het snoep hadden gegeten. Een gezin dat ook klachten kreeg, maakte daar vervolgens melding van bij de politie.

Het gaat om kilozakken van het product Happy Cola F!ZZ, met een houdbaarheidsdatum tot januari 2026. Haribo waarschuwde eerder dat er zakken snoep in omloop waren die bij consumptie "kunnen leiden tot gezondheidsklachten zoals duizeligheid".

Moedwillig ingestopt?

Hoeveel zakken snoep cannabis bevatten, is vooralsnog niet bekend. Uit voorzorg roept Haribo de hele voorraad terug. Ook is niet duidelijk hoe de cannabis in de snoepjes terecht is gekomen. Er zijn vermoedens dat het er moedwillig in is gestopt, maar dat moet nog worden onderzocht. Dat onderzoek wordt nu gedaan door de politie.

Ook Raad van State kraakt kabinetsplan voor bevriezen van huren

4 weeks 2 days ago

De kans dat het coalitieplan doorgaat om nog dit jaar de huren voor sociale woningen te bevriezen, lijkt opnieuw kleiner te worden. De Tweede Kamer heeft er al grote twijfels over geuit en maandag komt ook de Raad van State met zware kritiek op de plannen. Dat bevestigen Haagse bronnen aan de NOS na berichtgeving in de Telegraaf.

Het gaat om het negatiefste oordeel mogelijk, het zogeheten 'dictum D'. Dat betekent dat de Raad adviseert om het plan helemaal niet naar de Kamer te sturen.

Het gebeurt niet vaak dat het hoogste adviesorgaan van het kabinet dit advies geeft, hoewel dat onlangs ook het geval was met het plan van NSC voor meer pensioeninspraak. Dat werd uiteindelijk door de Kamer nipt verworpen.

Over het coalitieplan om de huren dit jaar te bevriezen komt de Raad, net als ambtenaren en Kamerleden, tot de conclusie dat het vooral haastwerk is: het wetstraject is niet goed doorlopen. Ook het gebrek aan tijd voor woningcorporaties om zich voor te bereiden zou de Raad als groot probleem zien.

Negatieve bij-effecten

Coalitiepartijen PVV, NSC, BBB en VVD onderhandelden over het plan, een grote wens van de PVV, bij de gesprekken over de voorjaarsnota. De bevriezing zou huurders tussen de 16 tot 25 euro per maand kunnen schelen.

Om het plan erdoor te krijgen moet er ook steun komen van oppositiepartijen, anders strandt het in de Eerste Kamer. Op zich is de oppositie niet tegen het bevriezen van de huren om mensen zo meer financiële armslag te geven, maar tegen het huidige plan is toch veel verzet.

De lagere huurinkomsten voor corporaties zorgen ervoor dat zij minder nieuwe huurwoningen kunnen bouwen. Daardoor wordt het probleem in de sociale sector op termijn alleen maar groter, vrezen de partijen.

Bij de onderhandelingen over het plan werd door coalitiepartijen ook niet stilgestaan bij het gegeven dat een half miljoen sociale huurwoningen van particuliere verhuurders zijn, die hun huren wel mogen verhogen. Oppositiepartijen vinden dat niet eerlijk voor die huurders. In de Eerste Kamer kan het plan daardoor waarschijnlijk niet op een meerderheid rekenen.

Extra compensatie

Minister Keijzer voor Wonen reageert niet op het advies van de Raad van State voordat het officieel naar buiten is gekomen, maar ze was eerder ook kritisch op de plannen. Ze vindt dat corporaties structureel gecompenseerd moeten worden en dat zou in de jaren van bevriezing al gauw oplopen tot 35 miljard euro.

Dat geld moet ergens vandaan komen en daar zouden in de coalitie nieuwe afspraken over gemaakt moeten worden. Achter de schermen zouden er nog gesprekken over plaatsvinden. Ook de gevolgen voor de woningmarkt zijn daarbij onderwerp van gesprek, want de bevriezing van de huren zou niet alleen de bouw van 85.000 sociale huurwoningen op het spel zetten, maar ook die van 70.000 woningen in andere sectoren, zei Keijzer eerder.

Inmiddels zijn corporaties naar de rechter gestapt en dient er woensdag een kort geding. De kans bestaat dat de rechter het vraagstuk te ingewikkeld vindt voor een kort geding. Dan maakt het traject nog ingewikkelder en de politieke steun, ook van binnen de coalitie, onzekerder.

Het kritische advies van de Raad van State dat maandag wordt verwacht, komt voor velen niet als een verrassing. De kans dat minister Keijzer kan regelen dat het coalitieplan voor 1 juli, de datum waarop huren doorgaans aangepast worden, nog kan ingaan, wordt al met al steeds kleiner.

Nijmegen legt alcoholverkoop aan banden tijdens Vierdaagsefeesten

4 weeks 2 days ago

Nijmegen legt tijdens de Vierdaagsefeesten de verkoop van alcohol in de binnenstad aan banden. Supermarkten en andere winkels mogen tussen 12.00 uur en middernacht geen drank verkopen, heeft de gemeenteraad gisteravond besloten. Van de 39 gemeenteraadsleden stemden alleen de drie SP'ers tegen.

Met de maatregel wil Nijmegen overlast door dronken feestgangers beperken. Ook moet het zwerfafval worden tegengegaan. De plaatselijke horeca gebruikt herbruikbare bekers en ondernemers vonden het oneerlijke concurrentie als bezoekers elders goedkoop alcohol konden inslaan.

"De verkoop van heel goedkope drank, met name bier in blikjes is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Er liggen gewoon stapels blikjes op pallets in de winkels", legt burgemeester Bruls het probleem uit. "Het gaat niet alleen om supermarkten, je ziet ook panden die leegstaan en toevallig in derde de week van juli helemaal worden volgestoken met alcohol."

"Het is echt veel forser geworden de voorbije jaren. We hadden de maatregel vorig jaar al willen invoeren, maar hebben het toen nog even aangekeken of we het met andere maatregelen konden tegengaan. Nu moeten we constateren dat het alleen maar erger is geworden."

Reguliere boodschappen in de ochtend

Jaarlijks doen er ruim 45.000 wandelaars mee aan de Vierdaagse maar het aantal bezoekers dat op de festiviteiten rond het evenement afkomt, is ongeveer het tienvoudige. Bruls noemt het ondoenlijk om in die massa individuen op hun gedrag aan te spreken en is daarom voor een verkoopverbod.

De maatregel geldt van 12 tot 18 juli in een gebied dat wordt begrensd door onder meer de Waal, de St. Canisiussingel en de spoorlijn Arnhem-Nijmegen. Er is voor gekozen om alcoholverkoop daar in de ochtend nog wel toe te staan, om inwoners van de stad de kans te geven hun boodschappen te doen. Een voorstel van de Stadspartij om de drooglegging pas om 14.00 uur in te laten gaan, haalde het niet.

'Oudere broer van crimineel Bolle Jos aangehouden in Turkije'

4 weeks 2 days ago

De oudere broer van de Nederlandse crimineel 'Bolle Jos', is aangehouden in Turkije en staat op het punt om naar Nederland te worden gebracht. Dat meldt het AD op basis van bronnen. De 49-jarige Harry L. zou volgens de Turkse justitie banden hebben met de criminele organisatie van zijn jongere broer Jos en betrokken zijn geweest bij het witwassen van drugswinsten.

Het AD schrijft dat Harry L. in Nederland nog een kleine straf heeft uitstaan en dat Nederland om zijn uitlevering heeft gevraagd. Het OM heeft dat niet bevestigd aan de krant. De advocaat van Harry L. zegt alleen uit de media te hebben vernomen over de arrestatie en noemt het mogelijke uitleveringsverzoek "disproportioneel".

Klopjacht in Turkije

In de zomer van 2023 werd in Turkije een grote klopjacht geopend op leden van de criminele organisatie van Bolle Jos. 23 handlangers werden opgepakt, schrijft de krant, onder wie zijn broer Harry L. Die werd vervolgens een half jaar later samen met veel andere verdachten vrijgelaten. De Turkse officier van justitie maakte daar recent bezwaar tegen, waarna Harry L. opnieuw werd opgepakt.

In 2019 werd Harry L. in Nederland veroordeeld tot anderhalf jaar cel, nadat hij een jaar daarvoor in Breda samen met twee anderen was klemgereden. Het drietal reed toen in een gestolen auto.

L. had meerdere vuurwapens bij zich en daarnaast vond de politie boksbeugels, een bivakmuts, een stroomstootwapen, tiewraps en handboeien in de auto. Deze voorwerpen zouden erop wijzen dat het drietal naar een misdaad onderweg was of daar net vandaan kwam. Vlak voordat hij werd veroordeeld, vluchtte hij naar Turkije.

Criminele broer

Jos L., ook wel bekend als 'Bolle Jos', is vorig jaar in Nederland bij verstek veroordeeld tot 24 jaar celstraf voor de smokkel van cocaïne en het opdracht geven tot moord. Hij is een van de meest gezochte criminelen van Europa.

In januari bleek dat de Brabander in het West-Afrikaanse Sierra Leone verblijft. Op beelden was te zien dat hij zich ophield in kringen van hoogwaardigheidsbekleders, zoals het hoofd van de immigratiedienst van het land. Mogelijk heeft hij een relatie met de dochter van de president van Sierra Leone. Nederland heeft officieel om zijn uitlevering gevraagd, maar tot op heden is hij niet opgepakt.

De Erfgenamen volgens lezers beste Nederlandse thriller: 'In een ruk uitlezen'

4 weeks 2 days ago

De Erfgenamen van A.C. Porter is dit jaar de beste thriller van Nederland. Dat vinden honderd ervaren thrillerlezers. Zij bogen zich samen met een vakjury over de vraag wie het beste spannende boek van het afgelopen jaar heeft geschreven.

De lezersjury stelde een shortlist samen voor de Hebban Thrillerprijs. Daarop stonden ook onder andere De Nomade van Anya Niewierra, die al twee keer eerder won, en De wraak van Balthazar van Jeroen Windmeijer. De vakjury koos vervolgens unaniem voor het boek van A.C. Porter, wiens echte naam Arjan Alberts is.

De Erfgenamen is een politieke en historische thriller. Het boek gaat over vier Joodse wezen die ondergedoken zitten vlak bij het zomerverblijf van Adolf Hitler. Die periode verbindt Alberts met de presidentsverkiezing van John F. Kennedy.

"Het is voor veel lezers herkenbaar om te lezen over deze mensen", zegt hij. "Ze zijn beroemd en het zijn heel interessante tijden. De kinderen die ondergedoken zitten, gaan naar Amerika en groeien daar op." Het verhaal maakt dan een sprong naar 1959. "Dat is de periode dat John F. Kennedy start met zijn campagne. Ezra (een van de hoofdpersonen) wordt zijn spindoctor. Zij helpt hem door die eerste periode. Veel mensen kennen de strijd met Nixon om het presidentschap, maar dit boek speelt in de periode van de voorverkiezingen."

De winnaar werd vanochtend bekendgemaakt in het NOS Radio 1 Journaal:

Veel mensen weten niet dat er dan een aantal momenten is dat Kennedy het eigenlijk niet ziet zitten, vertelt Alberts. "Het is helemaal waargebeurd, alleen Ezra is verzonnen. Die heb ik in het team gezet en neemt de plek in van iemand anders. Verder hebben alle mensen in het verhaal echt bestaan. Dat maakt het heel interessant."

Vele plotwendingen

"De Erfgenamen is een intelligente thriller die zich duidelijk onderscheidt van de andere genomineerden door de originaliteit en de gelaagdheid ervan", vindt de vakjury. "A.C. Porter is erin geslaagd een groot verhaal te vertellen dat zich uitstrekt over verschillende continenten en periodes, en belangrijke momenten uit de wereldgeschiedenis op een geloofwaardige manier met elkaar verbindt."

Verder zegt de jury dat feiten en fictie naadloos met elkaar worden verweven en moeiteloos worden verbonden aan thema's als racisme, antisemitisme, macht en manipulatie", zegt de jury verder. "De plot staat als een huis, de complottheorie is goed doordacht en de vele plotwendingen zorgen ervoor dat je het boek in één ruk wilt uitlezen."

Alberts is ook strafrechtjurist. Hij werkte bij het ministerie van Justitie en Veiligheid en was eerder gevangenisdirecteur. Aan De Erfgenamen heeft hij drie jaar gewerkt. "In de kleine uurtjes zullen we maar zeggen." Onder zijn echte naam schreef hij al drie thrillers, waarmee hij ook een prijs won. Die verhalen speelden zich binnen justitie af. Bij De Erfgenamen is dat niet het geval. Vanwege die andere stijl, en de hoop op internationaal succes, koos hij voor het pseudoniem A.C. Porter.

Gratis e-book

Het is voor de zesde keer dat de Hebban Thrillerprijs is uitgereikt. De bekendmaking valt in dezelfde periode als de start van de Thriller Weken, op 1 juni. Van die datum tot en met 17 juni krijgen mensen bij de boekhandel of in de bibliotheek een boekenlegger met een QR-code. Die geeft toegang tot een gratis e-book met zes nieuwe verhalen. Die verhalen kunnen gelezen worden via een gratis lees-app.

Vorige week werd ook de Gouden Strop uitgereikt. De winnaar van die literatuurprijs, voor het beste (oorspronkelijk) Nederlandstalige spannende boek, wordt alleen door een jury gekozen. Dit jaar wonnen Marcel van de Ven en Willem Asman met hun boek De prijs.

VS gaat visa van Chinese studenten intrekken, onduidelijk hoeveel

4 weeks 2 days ago

De Amerikaanse regering wil de visa intrekken van Chinese studenten in het land. Het gaat onder meer om mensen die banden hebben met de communistische partij of die werkzaam zijn in een "cruciaal onderzoeksveld", schrijft minister Rubio van Buitenlandse Zaken in een korte mededeling op zijn website.

Rubio belooft "voortvarend" te werk te zullen gaan, maar het is nog niet duidelijk hoe hij precies invulling wil geven aan het besluit. Daardoor is ook nog niet bekend om hoeveel mensen het zal gaan. Na India is China het land waar de meeste buitenlandse studenten in de VS vandaan komen; vorig jaar waren het er zo'n 270.000.

De Republikeinse Partij pleit al langer voor een kritischer houding wat betreft Chinese studenten. De Republikeinen zijn bang dat de studenten op Amerikaanse universiteiten informatie in handen krijgen waar China economisch of militair van kan profiteren. Sinds zijn aantreden in januari liet Trump de bestaande rivaliteit met het land al hoog oplopen, met bijvoorbeeld torenhoge importheffingen.

'Huichelachtige VS'

China noemt de maatregel onredelijk en heeft protest aangetekend. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken noemt het "een gepolitiseerde en discriminerende maatregel" die laat zie hoe huichelachtig de VS is: vrijheid en openheid met de mond belijden, maar dan zo'n beperking instellen. "Dit zal zal het imago van de VS in de wereld alleen maar verder ondermijnen."

De aankondiging komt een dag nadat de regering-Trump bekend heeft gemaakt alle aanvragen van buitenlandse studenten tijdelijk op te schorten. Er moeten eerst strengere regels komen om sociale media van de aanvragers beter te controleren.

"Ik wil er zeker van zijn dat die buitenlandse studenten wel van ons land houden", legde president Trump uit. Hij trad eerder al streng op tegen personen die bijvoorbeeld opkomen voor de Palestijnse zaak.

Academische vrijheid onder druk

Beide maatregelen betekenen opnieuw een klap voor universiteiten in de VS. Draaide Trump eerder al de geldkraan dicht om door hem geëiste beleidsveranderingen af te dwingen, nu komt opnieuw een belangrijke inkomstenbron voor de onderwijsinstellingen in gevaar. Jaarlijks studeren er ruim een miljoen buitenlanders in de VS, al is het aantal Chinezen het afgelopen jaar afgenomen wegens de oplopende spanning en coronareisbeperkingen aan Chinese zijde.

Naast die algemene maatregelen is Trump de laatste tijd in het bijzonder vijandig tegenover Harvard: hij wilde die prestigieuze universiteit bij Boston afgelopen week verbieden überhaupt nog buitenlandse studenten les te geven. Hoewel een rechter daar tijdelijk een stokje voor stak, waarschuwen critici dat Trump met alle maatregelen de academische vrijheid in gevaar brengt.

Zorginstellingen doen steeds vaker beroep op familie van cliënten

4 weeks 2 days ago

"In deze tijd kunnen we uw hulp meer dan ooit gebruiken." Zo vroeg ouderenzorginstelling De Wever eind maart familieleden van cliënten om hulp. De zorginstelling heeft last van het nijpende personeelstekort. Dat werd de afgelopen maanden nog nijpender toen de organisatie stopte met de inzet van zzp'ers.

Veel zorginstellingen in bijvoorbeeld de ouderen- en gehandicaptenzorg zijn al enkele jaren bezig om familieleden te betrekken bij de zorg. Vanwege de groeiende personeelstekorten en de groeiende zorgvraag wordt dat steeds meer de norm, zeggen instellingen.

Net als veel andere organisaties stopte De Wever dit jaar met de inhuur van schijnzelfstandigen, zzp'ers die eigenlijk in loondienst zouden moeten. De Belastingdienst handhaaft daar sinds januari strenger op. Vier zorginstellingen bevestigen aan de NOS dat ze de afgelopen maanden ook zo'n oproep deden aan familieleden vanwege het oplopende personeelstekort.

Simpele handelingen

Ook voor ouderenzorginstelling Laurens bleek de overgang lastig. Rond de meivakantie kwam het voor dat een afdeling zonder personeel zat en cliënten tijdelijk bij een andere afdeling ondergebracht moesten worden. "Omdat ook uitzendkrachten niet beschikbaar waren", vertelt Matthijs Overdijk, directeur Wonen met Zorg. Het aantal zzp'ers dat in dienst trad, nam vervolgens wel toe.

Laurens deed dus ook een oproep de deur uit: "Samen met u kijken we naar wat u kunt doen, eventueel met hulp van familie of vrienden." Veel taken in een verpleeghuis hebben niet met een zorgvraag te maken, maar zijn simpel, zoals het smeren van een boterham, opmaken van een bed of toezicht houden in de woonkamer. "Wij vinden het erg belangrijk, ook met oog op de niet al te fleurige arbeidscijfers in de toekomst, om met familie tot het einde door het leven te gaan", zegt Overdijk.

Bij een van de zorginstellingen van Laurens is een appgroep aangemaakt waarin de instelling hulp vraagt aan mantelzorgers. 's Ochtends lukt het vaak nog wel om een vrijwilliger te vinden, maar voor het eind van de middag is het moeilijk, vertelt een van hen. "En dat is juist een tijdstip dat het voor zorgmedewerkers heel druk is. Als je komt helpen, kunnen ze je niet genoeg bedanken."

'Emotionele chantage'

De meeste familieleden reageren begripvol en willen helpen, vertelt Marcel van der Priem, bestuurder van De Wever. Maar er zijn ook verontwaardigde reacties. "Daar zijn jullie toch voor?", horen ze dan of "weten jullie niet hoe zwaar wij het hebben?" Medewerkers voelen zich vaak bezwaard om familie om hulp te vragen.

Stichting Mantelzorgelijk herkent de verontwaardiging, nu er meer wordt gevraagd. "Vaak zijn mantelzorgers overbelast als de keuze gemaakt moet worden om een dierbare naar een zorginstelling te laten verhuizen", zegt bestuurder Marjolijn Bruurs. "Het is een soort emotionele chantage, want je wil niet dat jouw familie zonder zorg zit, dus je doet het toch. Maar je komt gewoon niet meer aan jezelf toe."

Ook koepelorganisatie MantelzorgNL ziet de vraag toenemen. "Natuurlijk is het mooi als mensen willen helpen, maar het kan niet de norm worden dat mantelzorgers inspringen wanneer de zorg hapert."

'Wake-up call'

"Het is niet zo dat familieleden de tekorten kunnen oplossen, maar de extra hulp is welkom", zegt Van der Priem van De Wever. Hoewel er best wat zzp'ers in dienst zijn gegaan, maakt de bestuurder zich zorgen over de bezetting van een aantal locaties.

"We hopen dat de urgentie die er nu is ook een soort wake-up call is, dat we in Nederland niet alle ondersteuning meer met professionals kunnen doen. Eigenlijk zou het heel normaal moeten zijn dat naasten net als thuis een bijdrage leveren aan het welzijn van hun ouders."

In 2023 waren er zo'n 44.000 zorgmedewerkers te weinig. De verwachting is dat dit tekort in 2034 oploopt tot boven een kwart miljoen, bleek uit cijfers die minister Agema deelde. Tegelijkertijd zijn er dan juist minder mantelzorgers voor ouderen, onderzocht de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.

In 1950 waren er voor iedere 85-plusser 62 potentiële mantelzorgers. In 2022 waren dit er nog veertien en de verwachting is dat dit aantal in 2050 gekrompen is naar vijf. Dit komt bijvoorbeeld doordat gezinnen kleiner worden en ouderen ouder worden en dus langer hulp nodig hebben.

Wekdienst 29/5: Hemelvaartsdag vol evenementen • Herdenking Heizeldrama

4 weeks 2 days ago

Goedemorgen! Het is Hemelvaartsdag, veel mensen trekken het land in om te gaan dauwtrappen, een evenement te bezoeken of gaan een lang weekend weg. In België is de herdenking van het Heizeldrama, de ramp in een voetbalstadion in Brussel.

Maar eerst het weer: in de ochtend in het oosten eerst wat zon, vanuit het westen toenemende bewolking en af en toe regen. De maxima liggen tussen 17 en 19 graden.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Een Amerikaanse federale rechter heeft de importheffingen van president Trump geblokkeerd. De rechtbank voor internationale handel in New York oordeelt dat de president zijn boekje te buiten is gegaan met zijn voornemen om vele tientallen procenten aan heffingen op te leggen aan diverse landen wereldwijd. Zijn besluit ontketende begin april een grote handelsoorlog en leidde ertoe dat de beurskoersen wereldwijd kelderden.

Het besluit van Trump werd genomen op basis van een economische noodwet uit 1977, maar de rechtbank zegt dat die wet in de huidige situatie de president niet de bevoegdheid geeft om zelf heffingen in te voeren. Het Congres heeft daar het laatste woord in.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

"Niet alleen 3FM, maar heel Nederland houdt van Susan & Freek." Met die woorden startte Ivo van Breukelen gisteren het nummer Lichtje branden in. Het nummer was op bijna alle Nederlandse radiozenders te horen om het zangduo een hart onder de riem te steken na de kankerdiagnose van de 32-jarige zanger.

Fijne dag!

Noodtoestand en evacuaties door bosbranden Canadese provincie Manitoba

4 weeks 2 days ago

In de Canadese provincie Manitoba is de noodtoestand afgekondigd vanwege bosbranden. Zeker 17.000 mensen moeten hun huis verlaten. Het gaat om de grootste evacuatie van de eeuw, zegt premier Kinew van de centraal gelegen provincie.

Onder meer de 5000 inwoners van de stad Flin Flon worden geëvacueerd, net als diverse inheemse gemeenschappen. Het merendeel van de mensen wordt naar de hoofdstad Winnipeg gebracht, waar ze worden opgevangen in gemeenschapscentra en voetbalstadions.

Leger helpt bij evacuatie

De Canadese premier Carney heeft het verzoek van de provinciale regering ingewilligd om het leger naar Manitoba te sturen. Militairen zullen met helikopters helpen bij de evacuatie. De noodtoestand blijft zeker dertig dagen van kracht, maar kan daarna nog verlengd worden als dat nodig is.

De brand ontstond eerder deze week in Creighton, in de aangrenzende provincie Sasketchewan, en verspreidde zich over de grens, richting Flin Flon. De brand is inmiddels uitgegroeid tot een vuurzee van zo'n 20.000 hectare en heeft Flin Flon tot op 2 kilometer genaderd.