Aggregator

Omzet A-merken in supermarkt krijgt historische knauw

1 month ago

De grote A-merken in de supermarkt, zoals Heineken, Unox, Douwe Egberts en Calvé, hebben een slecht jaar achter de rug. Mede door het einde van de verkoop van sigaretten daalde de totale verkoop van de 100 grootste A-merken in 2024 ten opzichte van 2023 met 9 procent. In de lijst stonden tien tabaksmerken, maar sinds 1 juli vorig jaar is de verkoop van tabak in de supermarkt verboden. Hun aandeel in de lijst zakt dan ook aanzienlijk.

Ook als de ban op tabak buiten beschouwing wordt gelaten, resteert er een uiterst mager jaar. "A-merken worden steeds minder relevant in de supermarkt", zegt directeur detailhandel bij onderzoeksbureau Circana, Irene Hendriksen.

Circana stelt al decennialang jaarlijks een top 100 van A-merken samen. "In 2005 hadden de merkfabrikanten nog een aandeel in de totale supermarktverkopen van bijna 25 procent, nu zakken ze onder de 20 procent", aldus Hendriksen.

Andere verklaringen voor de verslechterende positie van A-merken: supermarktklanten kopen steeds vaker verse producten en vers is niet echt de big business van A-merken. "En de groei van huismerken ten koste van de grote merken zette ook afgelopen jaar stevig door."

De talloze ruzies tussen fabrikanten en supermarktketens helpen de omzet ook niet. De effecten daarvan zijn duidelijk zichtbaar in de top 100. Tot de grootste dalers in de lijst behoren Bonduelle, Senseo, De Ruijter en Quaker, allemaal merken die kortere of langere tijd niet verkrijgbaar waren bij Jumbo en Picnic.

"Als mensen door zo'n boycot of leverstop lege schappen aantreffen, kiezen ze of voor een ander merk of voor het huismerk. Als na de boycot de producten van het A-merk dan weer wel beschikbaar zijn, is het altijd maar de vraag of de consumenten jou dan weer uitkiezen", aldus Hendriksen. De omzetschade kan dus langer duren.

Maar soms zijn er ook loyale klanten die een straatje omfietsen om toch hun favoriete merk te scoren. "Die gaan dan naar een andere supermarkt. Dan kost het de retailer met de lege schappen juist weer omzet, en niet het A-merk."

Jarenlang stond sigarettenmerk Marlboro op 1 in de top 100, maar daar is door het verbod op tabaksverkoop een einde aan gekomen. Het merk staat nu nog op 4 en zal volgend jaar helemaal zijn verdwenen.

Coca-Cola is nu het grootste A-merk in de supermarkt. Wat opvalt, is de verschuiving van de originele drank naar Cola Zero. De calorievrije variant is inmiddels goed voor 44 procent van de omzet.

Een ander opvallend feit in de top 10: Hertog Jan is sinds 2022 het grootste biermerk in de Nederlandse supermarkt, en de kloof met concurrent Heineken wordt gestaag groter.

In 2022 was het verschil nog 17 miljoen euro, maar afgelopen jaar verkocht Hertog Jan voor 87 miljoen euro meer in de supers dan Heineken. Ook energiedrank Red Bull is Heineken voorbij. Nederland drinkt inmiddels voor meer geld Red Bull dan Heineken.

'Veel goedkoper'

In supermarkt Dirk in Hoofddorp vinden veel klanten het logisch dat het niet goed gaat met veel A-merken. "Of ik meer of minder A-merken koop? Nou, minder natuurlijk", zegt een vrouw die met de reclamefolder in de hand door de winkel loopt. "Iedereen moet toch op de kleintjes letten. En huismerken zijn vaak net zo goed hoor." "En 30 tot 40 procent goedkoper", zegt een toehoorder.

Een andere klant komt net teleurgesteld van de Albert Heijn, die tegenover Dirk is gevestigd. "Ik ben op zoek naar mijn Senseo-koffie, maar die is bij de AH nog steeds niet te koop. Het conflict is geloof ik bijgelegd, stond in de krant, en de schappen zouden weer gevuld zijn. Maar niet dus. Net zo leeg als vorige week. Dus daarom kom ik de Senseo hier kopen."

Universiteiten wijzen honderden buitenlandse onderzoekers en samenwerkingen af

1 month ago

Op universiteiten zijn de laatste jaren honderden internationale samenwerkingen en sollicitaties van buitenlandse onderzoekers niet doorgegaan, omdat die mogelijk te veel risico's zouden opleveren.

Dat is gebeurd op advies van speciale teams die de Nederlandse universiteiten hebben opgericht om te voorkomen dat gevoelige kennis en technologie in verkeerde buitenlandse handen komen. Die interne adviezen wegen zwaar, al kan er soms van worden afgeweken.

Een en ander blijkt uit antwoorden op vragen die de NOS heeft gesteld aan de tien universiteiten die in de praktijk het meest te maken hebben met dilemma's op het gebied van 'kennisveiligheid'.

Nederland doelwit

Daarbij gaat het niet alleen om het weglekken van sensitieve informatie. Nederlandse kennisinstellingen - inclusief hogescholen en wetenschappelijke instituten zijn dat er 68 - letten er ook op dat buitenlandse mogendheden als China, Rusland of Iran geen invloed krijgen op het onderwijs en onderzoek of studenten uit eigen land onder druk zetten. En dat er geen mensenrechten in het geding zijn bij internationale samenwerkingen.

Vooral sinds 2022 wordt er in de academische wereld harder gewerkt aan het verhogen van de veiligheid. Dat was ook het jaar dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) waarschuwde voor met name China.

Dat land zou ervoor zorgen dat "Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en wetenschappers op grote schaal doelwit zijn van diverse (digitale) aanvalscampagnes die proberen hoogwaardige technologie buit te maken".

'Open waar mogelijk'

Op de TU Delft, de grootste technische universiteit van het land, krijgt het adviesteam inmiddels zo'n 700 zaken per jaar voorgelegd. Niet vreemd, want Delft ontwikkelt veel 'sleuteltechnologie' en doet bijvoorbeeld raketonderzoek dat voor andere landen zeer interessant kan zijn.

Meestal valt de risicoanalyse positief uit. Volgens programmadirecteur Peter Weijland is dat in lijn met het Nederlandse beleid zoals dat door de vorige minister van Onderwijs Dijkgraaf is ingezet: "Open waar mogelijk, gesloten waar nodig."

Het idee daarachter is dat wetenschap het per definitie moet hebben van wereldwijde kennisdeling en dat Nederlandse universiteiten daarbij toptalent uit binnen- én buitenland willen aantrekken.

Gevoelige informatie wissen

In ongeveer 15 procent van de gevallen is het advies in Delft echter negatief; aan de Technische Universiteit Eindhoven is dat 30 procent, mogelijk omdat daar een ander soort zaken wordt voorgelegd.

Reden voor zo'n negatief advies is bijvoorbeeld dat uit het cv van een onderzoeker blijkt dat die banden heeft met een van de "Seven Sons of National Defence", een groep universiteiten die verbonden is aan de strijdkrachten van China, het Chinese Volksbevrijdingsleger.

Soms is het advies positief onder voorwaarden. Zoals bij een reis naar een risicoland waarbij het verstandiger is dat Nederlandse wetenschappers eerst alle gevoelige informatie van hun laptops halen.

Screenen van wetenschappers

Komen universiteiten er zelf niet uit, dan kunnen zij voor advies terecht bij een in 2022 opgericht landelijk Loket Kennisveiligheid. Dat is sinds de start meer dan 500 keer geraadpleegd.

De adviesteams van universiteiten baseren hun inschattingen nu nog op een vrij beperkt aantal gegevens: enerzijds de informatie die de buitenlandse kandidaat voor een functie over zichzelf opgeeft. En anderzijds de vraag of het veld waarin hij actief is gevoelig is, bijvoorbeeld omdat het onder internationale sancties valt. Of op de lijst staat van technologie die wordt ontwikkeld voor vreedzame toepassingen, maar die ook kan worden ingezet voor militaire doeleinden of voor schending van mensenrechten.

Daadwerkelijk screenen van buitenlandse onderzoekers of masterstudenten kunnen universiteiten en andere instellingen niet. De bedoeling is dat Justis dat voor zijn rekening gaat nemen, de organisatie die ook al de verklaring omtrent gedrag (vog) uitgeeft.

Volgens het ministerie van Onderwijs wordt binnenkort de eerste versie van een wetsvoorstel gepubliceerd die dat mogelijk moet maken. Duidelijk is al wel dat de uitkomsten van die screening bindend zullen zijn: wie geen groen licht krijgt van Justis, mag niet worden aangenomen.

Alertheid

Zorgen zijn er ook over die Screeningswet: gaat die er niet voor zorgen dat gewilde sollicitanten voor een andere werkplek in de wereld kiezen omdat de administratieve procedures in Nederland te lang duren?

De PVV noemde het onlangs in een Kamerdebat "bespottelijk" dat daarbij volgens juristen niet uitsluitend mag worden ingezoomd op risicolanden zoals China, omdat dat discriminerend is. Daardoor moeten er jaarlijks mogelijk wel 10.000 buitenlandse onderzoekers en masterstudenten worden gescreend die met sensitieve technologie te maken krijgen.

De huidige minister van Onderwijs Bruins (NSC) beloofde de Kamer in hetzelfde debat een "uitvoeringstoets" die duidelijk moet maken hoe tijdrovend de screening in de praktijk precies gaat worden. Maar hij prees vooral de huidige "alertheid" van universiteiten, waarmee zij volgens hem vooroplopen: "Er zijn al buitenlandse delegaties gekomen om te zien hoe wij dat doen."

Constitutioneel hof Zuid-Korea zet streep door afzetting interim-president Han

1 month ago

Het constitutioneel hof van Zuid-Korea heeft de afzetting van interim-president Han Duck-soo verworpen. Daarmee keert Han terug als interim-president van het land, dat de afgelopen maanden een grote politieke crisis doormaakte.

Zeven van de acht rechters stemden niet in met het besluit om Han af te zetten. Volgens hen waren zijn handelingen niet in strijd met de wet of niet ernstig genoeg om hem uit zijn ambt te ontheffen. Twee rechters verwierpen de motie waarmee Han werd afgezet zelfs volledig omdat volgens hen bij de stemming het vereiste aantal parlementsleden niet werd gehaald. Om de afzetting in stand te houden was de steun van minimaal zes rechters nodig.

Militaire noodtoestand

Premier Han werd interim-president nadat het parlement president Yoon Suk-yeol had afgezet na een mislukte machtsgreep. Yoon riep op 3 december plotseling de militaire noodtoestand uit, waarmee hij het parlement buitenspel zette. Hij beschuldigde de oppositie van het platleggen van het landsbestuur en het sympathiseren met aartsvijand Noord-Korea.

Yoons besluit leidde tot chaos, waarop hij de noodtoestand zelf weer introk. Uiteindelijk nam het parlement een motie aan waarin Yoon werd afgezet. Hij werd later gearresteerd en aangeklaagd voor rebellie en het leiden van een opstand. Hij kwam begin deze maand vrij en mag zijn proces in vrijheid afwachten.

Ook interim-president weggestuurd

Han werd aangewezen als zijn tijdelijke opvolger, maar twee weken later moest ook hij het veld ruimen nadat een meerderheid van het parlement zich daarvoor had uitgesproken. Hij zou het proces tegen Yoon hebben gedwarsboomd. Han zei daarop in het landsbelang een stap opzij te zullen doen, in afwachting van een uitspraak van het constitutioneel hof. Sindsdien was vicepremier en minister van Financiën Choi Sang-mok waarnemend president.

Het hof heeft nu besloten dat Han in functie moet worden hersteld. Er volgt nog een uitspraak over de afzetting van Yoon. Als het hof ook een streep zet door zijn afzetting, komt hij opnieuw aan de macht. Als de afzetting wordt bekrachtigd, volgen er nieuwe presidentverkiezingen in het land.

Parijzenaren stemmen voor autovrij maken van 500 straten, opkomst onder 4 procent

1 month ago

Inwoners van Parijs hebben zich in een referendum uitgesproken voor het autovrij maken van 500 straten in de stad. Krap 4 procent van de stemgerechtigden bracht een stem uit. Van hen stemde ongeveer twee derde voor en een derde tegen.

Het referendum was een initiatief van het gemeentebestuur, dat al langer probeert om de stad beter begaanbaar te maken voor fietsers en voetgangers, en de luchtkwaliteit te verbeteren.

Het was het derde referendum in drie jaar tijd. In 2023 koos een grote meerderheid van de stemmers voor een verbod op elektrische steps, waar veel ongelukken mee gebeurden. Vorig jaar stemde een krappe meerderheid voor hoge parkeertarieven voor zware voertuigen zoals SUV's.

Lage opkomst

De opkomst was niet eerder zo laag als bij het laatste referendum, wat door tegenstanders wordt aangedragen om vraagtekens te plaatsen bij het referendum. "De zeer lage opkomst (3,89 procent) - een record - toont het falen van deze nieuwe schijnvertoning van participatieve democratie", citeert Le Parisien oppositiegroep Changer Paris. Burgemeester Anne Hidalgo stelt desalniettemin dat de "waarde van deze stem niet mag worden gedevalueerd".

Als gevolg van de referendumuitslag komen 10.000 parkeerplaatsen in de stad te vervallen, boven op de 10.000 die sinds 2020 al waren geschrapt. Met de aanleg van 500 nieuwe verkeersvrije straten komt het aantal groene straten in Parijs op zo'n 700, ruim een tiende van het totaalaantal straten. Welke straten autovrij worden gemaakt, wordt later op wijkniveau besloten.

Ondanks de maatregelen blijft Parijs vergeleken met andere Europese hoofdsteden achter op het gebied van groene infrastructuur, zoals privétuinen, parken en straten met bomen. Volgens het Europees Milieuagentschap maken die gebieden slechts 26 procent uit van het totale stadsoppervlak, terwijl het gemiddelde van de Europese hoofdsteden op 41 procent ligt.

Inwoners van Parijs over het autovrij maken van 500 straten:

Tientallen natuurbranden vanwege aanhoudende droogte

1 month ago

Tot nu toe zijn in maart in Nederland naar schatting meer dan 80 natuurbranden gemeld. Zo ging donderdag in Weert een gebied van zeker 20.000 vierkante meter in vlammen op. Gisteren woedde een grote bosbrand op de Sallandse Heuvelrug. En vandaag stonden twee natuurgebieden in Zeeuws-Vlaanderen in brand.

In heel 2024 zijn 211 natuurbranden gemeld, zo blijkt uit cijfers van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). Uiteindelijk bleek het in 170 gevallen ook daadwerkelijk om een natuurbrand te gaan. Het is niet bekend hoe vaak de brandweer deze maand ten onrechte is uitgerukt.

Grond uitgedroogd

Dat er nu al zoveel natuurbranden worden gemeld, heeft te maken met de droogte. Op sommige plekken in Nederland is deze maand nog geen neerslag gevallen. Daardoor is een deel van de grond uitgedroogd.

Vorig jaar was het juist erg nat. Er viel in 2024 gemiddeld 986 millimeter neerslag, bijna 200 millimeter meer dan normaal. Daardoor waren er toen veel minder bosbranden.

Bij Biervliet in Zeeuws-Vlaanderen brak vanmiddag brand uit op een stuk akker met drie meter hoog siergras. Door de droogte en wind breidde het vuur zich snel uit, meldde de veiligheidsregio Zeeland Veilig. De brandweer zette vier blusvoertuigen in, ook vanuit België kwamen twee waterwagens. Na enkele uren was de brand onder controle.

Bijna alle branden ontstaan door menselijk handelen, bewust of onbewust. De brand op de Vughtse Heide van afgelopen vrijdag zou zijn veroorzaakt door jongeren die met vuur speelden. Vijfhonderd vierkante meter bos is verwoest.

'Wees voorzichtig'

"Een natuurbrand kan zich in droge periodes snel en onvoorspelbaar ontwikkelen, zeker bij harde wind", aldus de brandweer op natuurbrandrisico.nl.

In meerdere regio's geldt daarom een verhoogd risico op natuurbranden. Het gaat om gebieden in het midden, zuiden en (noord)westen van het land. Mensen worden opgeroepen voorzichtig te zijn met vuur in de natuur.

"Een barbecue met dit mooie weer is een risico, maar ook een weggegooide sigaret kan een brand veroorzaken. Wees dus echt voorzichtig", zegt de Veiligheidsregio Limburg-Noord tegen L1. Op de Utrechtse Heuvelrug geldt de komende maanden een rookverbod.

Weer protest Turkse steden, massale steun voor Imamoglu bij voorverkiezing

1 month ago

Voor de vijfde avond op rij is in Turkse steden gedemonstreerd tegen de arrestatie van oppositiepoliticus Imamoglu. Onder meer in Istanbul, Ankara en Bursa waren zondag betogingen, op de dag dat de 53-jarige Imamoglu door de landelijke autoriteiten werd geschorst als burgemeester van Istanbul.

Zijn partij CHP heeft gisteren voorverkiezingen gehouden en zoals verwacht werd Imamoglu, als enige op het stembiljet, massaal aangewezen als kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2028. Imamoglu wordt beschouwd als belangrijkste tegenstander van president Erdogan, die al ruim twintig jaar aan de macht is.

Miljoenen stemmen

CHP had de voorverkiezing omgedoopt tot referendum van onvrede over de rechtszaak tegen Imamoglu. Volgens de oppositiepartij hebben miljoenen mensen symbolisch hun stem uitgebracht in zogenoemde solidariteitsstembussen, die bij de officiële stembussen stonden.

Via sociale media liet de gevangen gezette oppositieleider weten dat hij heel blij is met het resultaat. Imamoglu stelt dat 15 miljoen mensen op hem hebben gestemd, fors meer dan de ruim 1,5 miljoen leden die de grootste oppositiepartij van Turkije telt. "Genoeg is genoeg, dat hebben de mensen gezegd tegen Erdogan", aldus Imamoglu op X.

In Istanbul waren wederom vele tienduizenden betogers op de been. Op foto's en video's is te zien dat agenten pepperspray tegen hen inzetten. Net als de voorgaande avond zijn agenten bekogeld met vuurwerk. Ook in Bursa worden confrontaties tussen demonstranten en de politie gemeld. In Ankara zijn demonstranten samengekomen in het openbare park Kugulu.

In onder meer Istanbul en Ankara werd door tienduizenden mensen gedemonstreerd:

Door de ontwikkelingen van deze week wordt het wel steeds onwaarschijnlijker dat de geschorste burgemeester kan meedoen met de presidentsverkiezingen over drie jaar. Afgelopen week werd zijn academische titel ongeldig verklaard (het hebben van een diploma is een voorwaarde om president te kunnen worden).

Imamoglu zit vast op verdenking van allerlei klachten, zoals fraude, corruptie en deelname aan een criminele organisatie. Hij doet deze beschuldigingen af als onzin. "Het is een executie zonder proces", zei hij in een bericht op sociale media.

Bekijk hier foto's van de betogingen en bijeenkomsten gisteren:

President Erdogan heeft demonstranten opgeroepen het proces tegen Imamoglu af te wachten. "Als je moed hebt, laat de democratie en het recht dan hun werk doen", wordt hij geciteerd door de Turkse nieuwssite Hurriyet Daily News. Hij zou deze uitspraken zaterdagavond hebben gedaan. "Laat de rechtbanken besluiten nemen namens het Turkse volk, zonder enige druk."

Hoe Italië drie miljoen inwoners al jaren tussen gedumpt afval laat leven

1 month ago

"Zie je die kleinste brokjes?" Langs een landweg even ten oosten van Napels wijst Alessandro Cannavacciuolo op een strook aarde die eruitziet als een begroeide berm, zo'n anderhalve meter hoog. "Maar dit is asbest, vermengd met andere soorten industrieel afval. Het ligt er al enkele maanden."

Rustig wandelen is het met Cannavacciuolo bepaald niet. Onafgebroken wordt hij gebeld door media, scholen, buurtbewoners. Enkele weken geleden heeft de activist immers iets voor elkaar gekregen wat niemand nog was gelukt.

In een rechtszaak die hij was begonnen oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat Italië in deze regio jarenlang het recht op leven van zo'n drie miljoen burgers heeft geschonden. "Eindelijk", verzucht hij. Zijn strijd tegen de staat duurt al jaren.

Land van vuur

Cannavacciuolo, de 36-jarige zoon uit een lokale boerenfamilie, groeide op met de vervuiling. Al sinds de jaren 90 verdient de camorra, de Napolitaanse maffia, goud geld aan afval.

Bedrijven betalen hen om het te verwerken, maar eigenlijk dumpen ze het gewoon her en der op braakliggend terrein om het later te verbranden. Terra dei fuochi heet de regio in de Italiaanse volksmond: land van vuur.

Cannavacciuolo laat tijdens een wandeling zien wat er zoal wordt gedumpt:

De schadelijke gevolgen van de afvalverbrandingen voor bewoners zijn de afgelopen jaren uitgebreid vastgesteld. Onder de ruwweg drie miljoen inwoners van de regio komen verschillende vormen van kanker significant vaker voor dan in de rest van Italië, sommige wel 30 procent meer. Borstkanker bijvoorbeeld, maar ook hersentumoren bij kinderen.

"Vorige maand zijn er acht kinderen overleden", vertelt Marzia Caccioppoli (49). "Ik begeleid op dit moment nog verschillende andere gezinnen." Zelf verloor ze twaalf jaar geleden haar 9-jarige zoon Antonio aan een agressieve hersentumor. Sindsdien zet ze zich in voor families die hetzelfde meemaken.

Van de overheid verwacht ze daarbij geen hulp. "Door de jaren heen zijn wij moeders uitgelachen", vertelt Caccioppoli. "We werden voor gek verklaard. Een minister suggereerde zelfs dat we onze kinderen ongezond te eten gaven, terwijl deze regio juist de bakermat is van het gezonde, mediterrane dieet."

Staat wist ervan

Toch weet de Italiaanse staat al lang welk gevaar inwoners van het 'land van vuur' lopen, stelt het Hof in Straatsburg in zijn uitspraak. Al eind jaren 90 had een spijtoptant van de camorra het Openbaar Ministerie over de afvaldumpingen verteld. Maar omdat de verslagen van die gesprekken onder het staatsgeheim vielen, kregen inwoners pas veel later te horen wat er speelde.

"De staat heeft ons niet de mogelijkheid gegeven om onze kinderen te redden", verzucht Caccioppoli. De muren van haar piepkleine appartement hangen vol met foto's van haar overleden zoon, haar enige kind. In de hoek van de kamer staat nog steeds zijn elektrische kindergitaar.

Op zoek naar gerechtigheid was Caccioppoli een van de tientallen burgers en organisaties die zich aansloten bij de zaak die Cannavacciuolo in Straatsburg aanspande.

"Het proces daar heeft lang geduurd, maar de uitspraak is glashelder", stelt advocaat Valeria Centonze. Niet alleen moet precies in kaart worden gebracht welke gebieden zijn vervuild, zodat inwoners weten welk risico ze lopen door er te wonen, ook moet de Italiaanse staat met een plan komen om de illegale afvaldumpingen aan banden te leggen.

Gebeurt dat niet, dan volgen er herstelbetalingen aan slachtoffers. "Het Hof wil de regering stimuleren om het geld uit te geven aan structurele verbetering, in plaats van aan individuele betalingen", legt Centonze uit.

Bestuur te zwak

Kan zo'n uitspraak uit Straatsburg een einde maken aan een praktijk die al 30 jaar bekend is? "Alleen als de staat echt de wil gaat tonen om het op te lossen", denkt Caccioppoli. Tot nu toe heeft ze daar nog weinig van gemerkt.

Ook toen er steeds meer bewijs kwam van de misstanden in de regio, bleef de regering in Rome voor een oplossing wijzen naar het lokale bestuur, dat formeel over afvalverwerking gaat. Dat bestuur bleek echter te zwak, en in sommige gevallen te nauw verweven met de camorra, om iets aan de situatie te kunnen veranderen.

"Alleen de regering in Rome heeft de bevoegdheden en de middelen om dit te doen", stelt activist Cannavacciuolo. Een overwinning wil hij de uitspraak niet noemen. "We krijgen er de doden niet mee terug."

Maar, zegt hij, een duwtje in de rug is het wel voor iedereen die in deze regio vecht tegen de maffiose afvaldumpingen. "We willen hier ook in de toekomst blijven wonen."

Meerdere natuurbranden Zeeland, een hectare akker afgebrand

1 month ago

In Zeeland zijn vandaag meerdere natuurbranden uitgebroken. In een natuurgebied tussen de dorpen Clinge en Kapellebrug, nabij de Belgische grens begon het in een stuk bos.

De brandweer kreeg de melding rond 14.00 uur. Er stond uiteindelijk een gebied van zo'n 4500 vierkante meter in brand De brandweer kon er lastig bij komen, zegt de veiligheidsregio, omdat de brandhaarden midden in het bos lagen. Om 16.30 uur waren de meeste brandhaarden op deze locatie geblust.

Akker in Biervliet

Zo'n 40 kilometer verderop in de stad Biervliet, bij Terneuzen, is ook een brand uitgebroken. Daar greep het vuur om zich heen op een stuk akker van 10.000 vierkante meter aan de Zachariasweg, schrijft Omroep Zeeland. Er staat olifantsgras van 3 meter hoog in brand.

Een nabijgelegen boerderij is ontruimd en de veiligheidsregio heeft opgeschaald naar zeer grote brand. Door de droogte en wind kon het vuur zich snel uitbreiden. De brandweer rukte met vier blusvoertuigen uit, ook vanuit België kwamen twee waterwagens te hulp. Iets na 17.30 is het sein brand meester gegeven.

In diverse regio's in het land geldt momenteel een verhoogd risico op natuurbranden door de langdurige droogte.

Gisteren woedde er ook een bosbrand op de Sallandse Heuvelrug bij Haarle. Volgens de brandweer is toen een gebied van zo'n 2500 vierkante meter getroffen. Ook in Naarden vatte een stuk natuur vlam.

Veiligheidsregio's in het midden, zuiden en (noord)westen van het land hebben opgeschaald naar de hoogste alarmfase, wat betekent dat mensen "extra alert" moeten zijn. Bij de hoogste alarmfase rukt de brandweer bij een brand met meer wagens en mensen uit.

OM wil meer inzetten op boetes en taakstraffen, agenten hebben kritiek

1 month ago

Door een nieuwe richtlijn van het Openbaar Ministerie zal er volgens critici minder vaak een gevangenisstraf worden geëist. Er klinken in de rechtspraak en in de politiek veel bezwaren tegen koerswijziging van het OM en nu laten ook agenten van zich horen. "Dit past niet meer bij ons rechtvaardigheidsgevoel", zegt Ramon Meijerink, voorzitter van politievakbond ACP.

Meestal gaat het zo dat het OM een straf eist en dat de rechter vervolgens beslist of die een straf oplegt en wat voor straf dan. Maar het OM kan ook zelf een straf opleggen, via een zogenoemde strafbeschikking. Dat gebeurt al, het gaat sneller dan een gang naar de rechter en het kost de strafrechtketen minder werk. Ten minste, als de verdachte geen bezwaar maakt tegen de opgelegde straf en niet alsnog naar de rechter stapt.

Zo'n strafbeschikking heeft dus voordelen, maar kent ook een belangrijke beperking: het OM mag niet zelf een gevangenisstraf opleggen, hoogstens een boete of een taakstraf. En omdat het OM meer wil inzetten op die strafbeschikkingen, vrezen critici dat er te weinig gevangenisstraffen geëist zullen worden.

'Voelt zuur'

Het OM heeft namelijk een nieuwe richtlijn waarin het zegt dat het de mogelijkheid voor strafbeschikkingen meer wil benutten. Bij zaken waar een rechter maximaal 6 jaar gevangenis voor zou kunnen geven, wil het OM het zo veel mogelijk op deze manier doen. Dat kan bijvoorbeeld bij diefstal of bedreiging gebeuren. Het OM wil deze koerswijziging mede omdat het nu erg lang duurt voor een strafzaak voor de rechter komt, als die door alle drukte daar al komt.

Bij politievakbond ACP zien ze dat agenten zich zorgen maken omdat 'hun' zaken na hard werk dan worden afgedaan met een boete of taakstraf. "Dat geeft niet de voldoening die je zou willen hebben uit een strafonderzoek", zegt vakbondsvoorzitter Meijerink. "Dit voelt zuur voor de benadeelden", zegt hij over slachtoffers, "maar dit voelt ook zuur voor agenten die keihard hebben gewerkt om een steentje bij te dragen."

Volgens de voorzitter van de politievakbond is het wrang voor agenten om te horen dat het OM met deze richtlijn komt vanwege de tekorten in de strafrechtketen en het tekort aan cellen. Meijerink hoopt dat er hieruit geleerd wordt dat er meer geïnvesteerd moet worden in de strafrechtketen.

Volgens het OM is de richtlijn niet alleen ingevoerd vanwege het cellentekort. "We dienen de belangen van slachtoffer en verdachten door zelf snel(ler) te straffen", schreef voorzitter Rinus Otte van het college van procureurs-generaal in een toelichting. Daarin benadrukte hij ook dat een taakstraf niet per se als lichter wordt ervaren dan een celstraf.

Niet lichter maar meer

Justitieminister Van Weel (VVD) verdedigt de nieuwe richtlijn in gesprek met de NOS. "Mits je dit goed toepast, kan ik me er zeker in vinden." Hij denkt dat er niet lichter gestraft zal worden door het gebruik van de nieuwe richtlijn, maar meer gestraft. De VVD'er ziet namelijk dat er nu veel zaken helemaal niet worden opgepakt door bijvoorbeeld het OM vanwege capaciteitstekorten, dus die komen al niet voor de rechter en krijgen nu geen strafbeschikking.

Van Weel ziet in de strafbeschikkingen een kans om met relatief weinig werk in elk geval wel een straf op te leggen voor die delicten, ook al is dat dan geen gevangenisstraf. "Dat zorgt ervoor dat je dan toch gerechtigheid hebt." Hij benadrukt bovendien dat als het OM denkt dat het verstandig is, het nog steeds naar de rechter zal gaan.

Taakstrafverbod

In de Tweede Kamer klinkt het verzet tegen de richtlijn inmiddels steeds luider. Vooral de regeringspartijen, die samen juist hebben ingezet op strenger straffen, laten flink van zich horen. De PVV ging er in debat al tegen tekeer en Pieter Omtzigt van NSC stelde er meerdere vragen over. "Dit moet niet kunnen in onze rechtsstaat", zegt Omtzigt over de plannen.

Volgens hem gaat dit betekenen dat het OM voor "relatief zware delicten" geen gevangenisstraf zal eisen. Hij noemt voorbeelden als bezit van kinderporno en mishandeling. Hij vreest dat het OM bovendien taakstraffen zal eisen in zaken waarvan de politiek heeft gezegd dat er een taakstrafverbod moet gelden.

Rechters ook kritisch

De Tweede Kamer gaat komende weken praten over deze nieuwe richtlijn. Aanstaande woensdag staat er eerst een rondetafelgesprek met experts op de agenda. De korpsleiding van de politie gaat daar juist een redelijk positief verhaal houden en zit dus niet op een lijn met de politievakbond. De korpsleiding snapt het idee van het OM omdat het in veel zaken nu lang duurt voor er een strafzaak komt door alle wachtlijsten.

De Raad voor de Rechtspraak is juist heel kritisch en heeft "principiële bezwaren". Bijvoorbeeld omdat de korte gevangenisstraf tot 6 maanden in de praktijk gaat verdwijnen volgens de Raad en die straf voelt voor veel mensen als een betere vergelding dan bijvoorbeeld een taakstraf.

Jonge sporters gewond na valpartij bij wielerwedstrijd in Limburg

1 month ago

Meerdere wielrenners zijn gewond geraakt bij een valpartij tijdens een afdaling bij een wielerwedstrijd in Limburg. In de plaats Berg en Terblijt was een etappe van de Toekomst Cup, een wedstrijd voor junioren en nieuwelingen in het wielrennen.

De valpartij gebeurde op de Vogelzangweg. Hoeveel wielrenners zijn gevallen, is niet bekend. Maar na de valpartij kwamen zeker zes ambulances ter plaatse, zag L1 Nieuws. Ook de politie werd opgeroepen. In elk geval vier deelnemers zijn meegenomen naar het ziekenhuis voor verdere controle. Het is niet bekend hoe het met hen gaat.

De organisatie van de Toekomst Cup heeft na het incident besloten de wedstrijd in Berg en Terblijt af te gelasten voor alle categorieën. Dat komt onder meer door de weersverwachting, die duidt op regen. "De steilte van de afdaling in combinatie met regen en een zachte berm blijkt voor deze jonge, relatief onervaren categorie te gevaarlijk."

Tien wedstrijden

De Toekomst Cup is een wedstrijd voor een nieuwe generatie wielrenners in de leeftijd 15 tot 18 jaar. De doelgroep krijgt steeds vaker te horen dat een wedstrijd niet doorgaat vanwege een tekort aan politiebegeleiding. Bij de Toekomst Cup is die begeleiding niet nodig, omdat de wedstrijden worden gereden op omlopen (een afgesloten parcours).

De wedstrijd bestaat uit meerdere onderdelen die in heel Nederland worden gereden, verdeeld over tien wedstrijddagen. Zo krijgen deelnemers de kans om zich te laten zien bij vlakke wedstrijden, klimkoersen en tijdritten.

Vandaag werd een bergomloop gereden, de derde wedstrijd uit de serie. De volgende wedstrijd staat gepland op 13 april in Breda. De reeks eindigt op 6 september bij de IJsseldata.

Prinses Margriet heeft breuk in bovenarm door val op ijsbaan Thialf

1 month ago

Prinses Margriet heeft vanochtend een breuk in haar bovenarm opgelopen door een val op de ijsbaan Thialf in Heerenveen. Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) bekendgemaakt. De 82-jarige prinses ging na de val voor controle naar het ziekenhuis.

Margriet schaatste bij het sportevenement De Hollandse 100, een jaarlijks terugkerend sportevenement waarmee geld wordt opgehaald voor onderzoek naar lymfeklierkanker. Prins Bernhard, de zoon van Margriet, is de organisator van het evenement. Hij is zelf behandeld voor het non-hodgkinlymfoom, een vorm van lymfeklierkanker.

Even na de val liet een woordvoerder van het evenement weten dat de prinses "goed aanspreekbaar" is. Een fotograaf van het ANP die aanwezig was in Thialf meldt dat de prinses op het moment van de val bezig was met een van haar laatste ronden.

Gevangen gezette politicus Imamoglu geschorst als burgemeester Istanbul

1 month ago

Burgemeester Imamoglu van Istanbul is door de landelijke autoriteiten van Turkije voorlopig uit zijn functie gezet. Hij stond op het punt aangewezen te worden als presidentskandidaat, maar werd woensdag opgepakt en zit vast op verdenking van een reeks aanklachten. Imamoglu en zijn partij spreken van een politiek gemotiveerd proces.

De minister van Binnenlandse Zaken heeft bekendgemaakt dat Imamoglu is geschorst als burgemeester. Turkse media spraken in eerdere berichten over ontslag, maar later is de woordkeus veranderd en is er sprake van schorsing.

Het besluit lag in de lijn der verwachting, nu de aanklachten tegen Imamoglu zoals fraude en deelname aan een criminele organisatie zijn bekrachtigd door de rechtbank. De 53-jarige politicus werd gisteravond urenlang verhoord door de onderzoeksrechter en overgebracht naar een gevangenis, waar hij moet blijven in afwachting van zijn proces.

Naast Imamoglu zijn ook twee districtsburgemeesters van miljoenenstad Istanbul op non-actief gesteld. De gemeenteraad, waar oppositiepartij CHP in de meerderheid is, besluit de komende dagen wie de openstaande bestuursfuncties tijdelijk op zich neemt.

Imamoglu: 'Ik zal nooit buigen'

De aanhouding van Imamoglu heeft tot massademonstraties geleid in het hele land. Afgelopen avond en nacht is voor de vierde dag op rij betoogd. Op sociale media heeft de geschorste burgemeester opnieuw opgeroepen om de straat op te gaan. "Hand in hand zullen wij deze coup, deze schandvlek op onze democratie, wissen. Ik sta rechtop en zal nooit buigen."

Het gaat om de grootste demonstraties in Turkije in een decennium. Voor zover bekend zijn de manifestaties grotendeels vreedzaam verlopen. Wel waren er gisteren in onder meer Istanbul, Ankara en Izmir confrontaties tussen demonstranten en agenten.

De politie trad hard op en zette traangas, pepperspray en waterkanonnen in. Agenten werden bekogeld met stenen en vuurwerk:

Er waren naar schatting enkele honderdduizenden deelnemers, gisteren zijn landelijk honderden mensen aangehouden. Binnenlandminister Yerlikaya noemt een aantal van 323 arrestaties.

Imamoglu wordt gezien als de belangrijkste uitdager van president Erdogan bij de presidentverkiezingen van 2028. Vandaag bepalen de leden van oppositiepartij CHP wie ze naar voren willen schuiven, maar Imamoglu is de enige kandidaat. Ook niet-leden worden opgeroepen hun stem uit te brengen in zogenoemde 'solidariteitsbussen'.

Universiteitsdiploma ongeldig verklaard

De dag voor Imamoglu's arrestatie werd zijn universiteitsdiploma ongeldig verklaard. De universiteit verklaarde dat bij zijn afstuderen niet de juiste procedures zijn gevolgd. Dit besluit kan grote gevolgen hebben voor zijn kansen om mee te doen aan de verkiezingen, omdat kandidaten volgens de grondwet hoger onderwijs moeten hebben afgerond.

Erdogan is sinds 2014 president en in die periode is oppositievoeren steeds moeilijker geworden. Kritische media zijn aan banden gelegd en talloze politici zijn opgepakt op beschuldiging van bijvoorbeeld terrorisme of corruptie.