NOS Nieuws - Algemeen

Het Israëlische parlement heeft een wet aangenomen waarmee het VN-organisatie UNRWA wordt verboden om nog langer te werken in Israël. Het wetsvoorstel werd met 92 stemmen voor en 10 stemmen tegen aangenomen in de Knesset.

De wet gaat niet meteen in. Volgens Adalah, een Palestijnse mensenrechtenorganisatie in Israël, treedt de wet over drie maanden in werking.

De nieuwe wet zou grote gevolgen kunnen hebben voor de toch al beperkte hulpverlening aan Gaza in de oorlog tussen Israël en Hamas. Miljoenen Gazanen zijn voor hulpverlening afhankelijk van UNRWA. De VN-organisatie voor hulp aan Palestijnen in de hele regio is de belangrijkste distributeur van hulp in Gaza.

'Catastrofe'

Veel hulp aan Palestijnen komt via Israël Gaza binnen. Als UNRWA niet meer in Israël mag werken, wordt die route voor de organisatie onmogelijk. UNRWA spreekt van een "ongekende escalatie" en zegt dat het verbod "het lijden van de Palestijnen alleen maar erger maakt, vooral in Gaza".

António Guterres, secretaris-generaal van de VN, noemde het wetsvoorstel vooraf al een "catastrofe binnen een toch al complete ramp". Ook de VS toonde zich als belangrijkste bondgenoot van Israël bezorgd. Het land benadrukte dat UNRWA een "onvervangbare" rol speelt bij de humanitaire hulp aan Palestijnen.

In de Knesset is het wetsvoorstel met grote meerderheid aangenomen:

In januari kwam UNRWA in opspraak, nadat medewerkers door Israël waren beschuldigd van betrokkenheid bij de Hamas-aanvallen van 7 oktober vorig jaar. Daarna kwam de roep in Israël om UNRWA te verbieden. De Israëlische premier Netanyahu legt de verantwoordelijkheid voor het besluit in de Knesset om UNRWA te verbieden bij de medewerkers "die betrokken waren bij terroristische activiteiten tegen Israël".

In een bericht op X onderstreepte Netanyahu daarnaast het belang van humanitaire hulp aan Gaza en hij zei bereid te zijn om samen te werken met "internationale partners" om die hulp mogelijk te blijven maken, "op een manier die niet de veiligheid van Israël bedreigt".

VN-onderzoek

Volgens Israël waren ten minste twaalf van de 13.000 medewerkers van UNRWA in Gaza betrokken bij de aanslagen van Hamas op 7 oktober 2023. De medewerkers die daarvan werden beschuldigd, zijn door de VN-organisatie ontslagen.

In een onderzoek in opdracht van de VN werd dit voorjaar geconcludeerd dat er geen bewijs was geleverd dat medewerkers van de hulporganisatie banden hadden met leden van Hamas of de Islamitische Jihad. Het rapport stelde wel dat er ruimte was voor verbetering met betrekking tot het waarborgen van de neutraliteit van de medewerkers. Maar de onderzoekers schreven ook dat ze al strenger waren dan vergelijkbare VN-organisaties.

Oxfam Novib noemde UNRWA in Nieuws & Co vandaag op NPO Radio 1 "onvervangbaar". Volgens de hulporganisatie heeft de VN-organisatie een systeemfunctie voor alle humanitaire ngo's die in Gaza actief zijn. "Als UNRWA wegvalt, valt het hele kaartenhuis in elkaar. De organisatie levert al decennialang onderwijs, gezondheidszorg en sociale voorzieningen. Miljoenen Palestijnen, niet alleen in Gaza, maar ook in Libanon en Syrië, zijn afhankelijk van UNRWA."

In de Georgische hoofdstad Tbilisi hebben duizenden mensen bij het parlement geprotesteerd tegen de uitslag van de parlementsverkiezingen. De meeste demonstranten zijn inmiddels vertrokken.

De demonstranten hadden zich verzameld omdat de regeringspartij Georgische Droom, die Russisch-gezind is, volgens hen door fraude tot winnaar is uitgeroepen.

De pro-Europese president Salome Zoerabisjvili en de oppositie hadden opgeroepen tot de betoging. Volgens de onafhankelijke president is het land slachtoffer van "een Russische speciale operatie".

De oppositie eist nieuwe verkiezingen die door internationale verkiezingswaarnemers worden begeleid. In een verklaring zeiden ze tegen hun aanhangers dat "zowel u als wij deze verkiezingen onwettig verklaren". De uitslag zal worden aangevochten en "we zullen samen winnen", klonk het.

"Wij gaan niet onderhandelen, we gaan geen dialoog voeren. Het enige waar onderhandelingen en overeenstemming over zouden moeten gaan is over nieuwe verkiezingen", aldus de oppositie in de verklaring.

Duizenden Georgiërs gaven gehoor aan de oproep om te protesteren:

Zoerabisjvili schaarde zich dit weekend achter de oppositiepartijen, die eerder al lieten weten de verkiezingsuitslag niet te accepteren. Kort nadat de stembussen gesloten waren, kwamen verschillende exitpolls naar buiten.

Regeringsgezinde kanalen lieten daarop een overwinning zien voor regeringspartij Georgische Droom, terwijl andere exitpolls de verkiezingszege aan de gezamenlijke oppositiepartijen toeschreven. De kiescommissie meldde uiteindelijk dat Georgische Droom de verkiezingen had gewonnen met bijna 55 procent van de stemmen.

Buitenlandse agenten-wet

Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben vastgesteld dat er sprake was van intimidatie en het onder druk zetten van kiezers. Zo waren er tal van vechtpartijen bij stembussen. Ook werden stembureaumedewerkers geïntimideerd. In sommige gevallen werd volgens lokale media geweld gebruikt tegen journalisten.

Georgië kreeg eind vorig jaar de status van kandidaat-lidstaat van de Europese Unie. Sindsdien nam de regering meerdere wetten naar Russisch voorbeeld aan, zoals de zogenoemde buitenlandse agenten-wet en de anti-lhbti-propagandawet. Het Europees Parlement noemt deze koers antidemocratisch. De EU schortte om die reden de onderhandelingen over toetreding op.

Viktor Orbán

De Hongaarse premier Orbán is in Tbilisi voor een officieel bezoek. Hij is een van de weinige regeringsleiders die Georgische Droom onmiddellijk feliciteerden met de overwinning.

Vandaag uitten de Europese ministers van Europese of Buitenlandse Zaken hun zorgen over de situatie in Georgië. Ze wezen op de misstanden die door waarnemers zijn gemeld rond de verkiezingen.

De bewindslieden, onder wie de Nederlandse minister Veldkamp, zeiden de zorgen van de waarnemers te delen. Ze eisten een onpartijdig onderzoek.

"De schendingen van de electorale integriteit zijn onverenigbaar met de normen die van een kandidaat voor de Europese Unie worden verwacht. Ze zijn een verraad aan de legitieme Europese aspiraties van het Georgische volk", stond er.

De ministers benoemden daarbij dat vrije en eerlijke verkiezingen "een integraal onderdeel" zijn van de stappen die Georgië moet zetten voor toetreding tot de EU. Ook kreeg Orbán kritiek. "Wij bekritiseren het voortijdige bezoek van premier Orbán aan Georgië. Hij spreekt niet namens de EU", benadrukten de ministers.

De Italiaanse regering verhoogt de straffen voor bepaalde vormen van vreedzaam demonstreren. Wie nu een weg blokkeert, bijvoorbeeld bij een staking of een klimaatactie, krijgt daarvoor alleen een boete.

Met een nieuwe veiligheidswet, die de komende tijd wordt behandeld in de Senaat, wordt dat een celstraf van een maand tot twee jaar. Hetzelfde geldt voor vreedzaam verzet tegen de ordediensten.

De wet is bedoeld om ordediensten te beschermen, beargumenteert de regering: "Als demonstraties een excuus worden om de ordediensten aan te vallen of te bedreigen, is dat onaanvaardbaar," stelt onderminister van Binnenlandse Zaken Nicola Molteni in Italiaanse media.

Een bijkomende ergernis van de regerende rechtse partijen is dat burgers die naar hun werk willen worden klemgezet door wegblokkades. Maar critici zijn bezorgd dat het demonstatierecht in gevaar komt door de wet.

Strenger veiligheidsbeleid

Het decreto sicurezza, de overkoepelende wet over veiligheid, wordt in Italië regelmatig bijgewerkt. Onder de wet vallen uiteenlopende onderwerpen, zoals de regels voor demonstreren en drugsbeleid, maar ook gedragscodes voor gevangenissen en azc's.

Op verschillende vlakken maakt de rechtse regering van premier Meloni de regels nu strenger. Zo wordt het strafbaar om simkaarten te verkopen aan migranten zonder verblijfsvergunning. Wie in hongerstaking gaat in de gevangenis of in een azc, kan daarvoor één tot vijf jaar cel krijgen. Op het kraken of bezetten van een gebouw komt twee tot zeven jaar cel te staan.

"Allemaal manieren om het demonstratierecht te onderdrukken", vindt Debora Serrachiani, Tweede Kamerlid namens de linkse Partito Democratico. Haar partij stemde tegen alle artikelen van de nieuwe wet, maar is in de minderheid.

"Er komen fundamentele rechten onder druk, zoals de vrijheid van meningsuiting. Dit is een gevaarlijke beweging in de richting van een non-democratie, het niet respecteren van de grondwet."

Om diezelfde reden toonde Amnesty International zich bezorgd over de nieuwe wet en gingen in Rome afgelopen week duizenden vakbondsleden de straat op. In Italiaanse media, waar over de wet duchtig wordt gedebatteerd, wordt inmiddels gesproken van de 'anti-Ghandiwet'.

Ook bij actiegroepen als Extinction Rebellion gaat het bijna nergens anders meer over, vertelt klimaatactivist Dario Cevoli. "De nieuwe regels komen niet uit het niets. Wij zien al maanden dat er steeds harder tegen onze acties wordt opgetreden. De nieuwe veiligheidswet gaat nog een stap verder. Dit beperkt het gezond functioneren van de democratie."

Wegblokkades

Extinction Rebellion organiseert in Italië steeds minder vaak wegblokkades, vertelt Cevoli, maar bezet bij acties bijvoorbeeld wel overheidsgebouwen of openbare werken. Zo wil de beweging volgens hem "de overlast plaatsen bij wie we echt willen bereiken: de overheid." Als de activisten zich daarbij in de toekomst niet laten wegleiden door de politie, lopen ze kans op een gevangenisstraf.

"Natuurlijk heeft dat emotioneel een impact", zegt Cevoli. Hij kan zich voorstellen dat op termijn minder activisten zich zullen melden voor acties. Zelf gaat hij wel door met demonstreren. "Ik ben erg ongerust over klimaatverandering, demonstreren is voor mij een manier om daarmee om te gaan. Als ons dat recht wordt afgenomen, voel ik juist nog meer de noodzaak om de straat op te gaan."

'Demonstreren binnen de regels'

In de vele debatten die in de media zijn gevoerd over het thema heeft Meloni zelf niet van zich laten horen. Haar partij- en coalitiegenoten benadrukken dat aan het recht op demonstreren niet wordt getornd.

"Dit jaar zijn zo'n 9500 demonstraties goedgekeurd, tegen zo'n 8000 vorig jaar", zei onderminister Molteni. "We beschermen het recht om te demonstreren dus zeker, maar wel met respect voor de regels."

De Tweede Kamer heeft de veiligheidswet al goedgekeurd. Met een meerderheid van rechtse en radicaal-rechtse partijen is de verwachting dat hij ook door de Senaat zal worden aangenomen. Wanneer daar precies zal worden gestemd, is niet duidelijk.

De weerstand tegen een enorme afvalberg op Bonaire is aan het groeien na een recent rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport, waarin wordt gesproken van "ernstige milieurisico's". Omwonenden hopen dat er eindelijk iets wordt gedaan met hun zorgen die ze al jaren uiten.

Want de strijd tegen de stortplaats van Selibon op Bonaire is allesbehalve nieuw. Al jarenlang beloofden opeenvolgende bestuurders van het eiland een oplossing te zoeken voor de problemen rondom de 'landfill', zoals de vuilstort wordt genoemd. Concrete verbeteringen bleven uit. Maar nu de ILT opnieuw alarm slaat over de zorgwekkende situatie, eisen omwonenden dat de overheid daadwerkelijk ingrijpt.

Farid Ayubi is een van de bewoners die al jarenlang in de schaduw van de stortplaats van Selibon wonen. De landfill is de officiële plek waar al het vuil van Bonaire wordt gebracht. Wat ooit een paradijs was, is volgens hem veranderd in een helse plek die zijn gezondheid en levenskwaliteit ernstig heeft aangetast.

Ayubi kampt met hartklachten, ademhalingsproblemen en neurologische aandoeningen die hij rechtstreeks toeschrijft aan de vervuiling. "Toen ik hier kwam wonen, was het nog een paradijs. Ik kon de zee zien en rondlopen bij de lagoon, het binnenwater en flamingo's bewonderen" zegt hij. Nu zijn de ramen van zijn huis dichtgeplakt met karton en is elk kiertje gedicht met siliconen, allemaal om de giftige dampen buiten te houden .

'Alles gaat dood'

De gezondheidsproblemen van Ayubi zijn divers en ernstig. Hij beschrijft hoe hij kortademig werd na een hartaanval en nu dagelijks moeite heeft met ademhalen. "Ik word heel moe en de hitte maakt het nog erger. De airco draait hier 24 uur per dag. Drie stuks, want zonder die koude, schone lucht kunnen we niet leven."

De gevolgen van de vervuiling reiken verder dan alleen Ayubi's eigen gezondheid. Ook zijn dieren worden getroffen. "We hadden twee honden die op dezelfde dag zijn gestorven, vlak nadat ik zelf een hartaanval had gekregen. Overal zie je hier dode dieren: vogels, leguanen, katten. Alles gaat dood, en dat raakt me diep."

Zijn buren hebben vergelijkbare ervaringen: ook zij vinden vaak dode dieren in hun tuin en kampen met gezondheidsklachten. Vooral kinderen in de buurt zijn kwetsbaar voor de luchtvervuiling, die leidt tot ademhalingsproblemen en huidirritaties.

Het inspectierapport van de ILT onderschrijft de zorgen van de omwonenden van de Selibon-landfill: er is sprake van ernstige milieurisico's, waaronder vervuiling van lucht, grondwater en zelfs de zee. Sinds maart 2024 hebben er meerdere branden gewoed op de stortplaats, die ondergronds nog steeds smeulen en voortdurende overlast veroorzaken.

Farid Ayubi beschrijft hoe hij meubels verloor door de brand en de bijbehorende stank. "Al mijn meubels, alles wat stof had, heeft de geur van de brand geabsorbeerd. Ik kon ze niet houden, want die stank gaat er nooit meer uit."

Bestuurder Nina den Heyer gaf in een reactie aan dat de zorgen van de bewoners terecht zijn en dat het bestuurscollege nu actie onderneemt. Ze benadrukt dat de situatie niet nieuw is, maar stelt dat er met het ILT-rapport nu wel een concrete aanleiding is om door te pakken.

Toch klinkt deze boodschap veel omwonenden bekend in de oren. "Hoe geloofwaardig is dit nog?" vraagt Ayubi zich hardop af. "De overheid heeft ons al zo vaak beloofd dat er iets zou veranderen, maar er gebeurt niets."

Ayubi en andere bewoners zijn duidelijk: ze willen dat de stortplaats voldoet aan alle milieuregels, en dat de overheid eindelijk verantwoordelijkheid neemt. Ayubi: "Het is genoeg. Deze vervuiling kan niet langer doorgaan, het bedreigt onze gezondheid en onze kinderen".

Toch heeft hij nu toch meer hoop dan ooit. "De buurtbewoners vormen samen een hechte gemeenschap die vastbesloten is om verandering eindelijk af te dwingen. We hebben steun in de rug van de ILT en we hebben nu meer mensen die samen met ons strijden, nieuwe warriors die zich bij ons hebben aangesloten."

"Er is een nieuwe energie en de aandacht die we eindelijk krijgen van de instanties geeft me het gevoel dat dit keer het verschil gemaakt kan worden."

In Shanghai was afgelopen weekend de politie massaal aanwezig om te zorgen dat er zo min mogelijk Halloween gevierd werd in de stad. De politie leek daarmee herhaling van vorig jaar te willen voorkomen, toen Halloween-vierders kostuums aan hadden waarmee ze kritiek leverden op de Chinese overheid.

Op foto's op sociale media lijkt een handvol verklede mensen te worden opgepakt. Ooggetuigen vertellen de BBC dat de politie feestgangers uit elkaar heeft gedreven.

Verkleed als beveiligingscamera

Mensen in Shanghai zagen het politieoptreden als een poging van de autoriteiten om grote openbare bijeenkomsten en de vrijheid van meningsuiting te beperken.

Vorig jaar gingen er mensen verkleed als beveiligingscamera, instortende aandelenmarkt of een coronatest. Dit werd gezien als kritiek op de overheid, die strenge coronamaatregelen had genomen, en de economische problemen van het land. De politie heeft toen enkele mensen weggeleid.

In Shanghai was er nu officieel geen verbod op het vieren van Halloween, maar de autoriteiten riepen wel op om familievriendelijke activiteiten te houden. Volwassenen werd afgeraden om verkleed te gaan.

Batman opgepakt

Op de beelden op sociale media zijn mensen te zien in traditionele verkleedpakken, zoals Batman, die in een politiebusje worden geladen. Sommige feestgangers zeggen gedwongen te zijn hun schmink te verwijderen op het politiebureau.

Het blijft onduidelijk op welke outfits de autoriteiten zich precies hebben gericht. Er waren ook feestgangers die met rust werden gelaten.

NAVO-chef Rutte bevestigt dat Noord-Koreaanse militairen door Rusland worden ingezet in de Russische grensregio Koersk, waar Oekraïne in augustus een offensief begon en een aantal dorpen bezet houdt.

Op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel waarschuwde Rutte dat de inzet van Noord-Koreaanse militairen in de grensregio Koersk een "aanzienlijke escalatie in de illegale oorlog van Rusland" betekent.

De secretaris-generaal van de NAVO noemt de inzet van Noord-Koreaanse troepen een "bedreiging voor zowel de veiligheid in de Indo-Pacific als voor de Euro-Atlantische veiligheid". Hij roept Rusland en Noord-Korea op om de acties onmiddellijk te staken, omdat de aanwezigheid van Noord-Koreaanse troepen in Rusland ook de vrede tussen Noord- en Zuid-Korea ondermijnt.

Militaire technologie

Daarbij verwijst Rutte naar de Noord-Koreaanse wapenleveranties aan Rusland. Algemeen wordt aangenomen dat de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un miljoenen artilleriegranaten en ballistische raketten aan Rusland heeft geleverd. De Verenigde Staten en Oekraïne zeggen dat die ook zijn ingezet op het slagveld in Oekraïne.

Volgens experts krijgt Noord-Korea in ruil voor wapens en manschappen de beschikking over militaire technologie van het Russische leger die het zelf niet heeft. Ook krijgt het land vermoedelijk grote sommen geld en belangrijke grondstoffen als olie en aardgas die Rusland rijk is.

Satellietbeelden

Al enige tijd doen berichten de ronde dat Noord-Koreanen Russische militairen gaan bijstaan in de oorlog tegen Oekraïne. Amerikaanse en Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten leverden als bewijs satellietbeelden waarop te zien zou zijn dat Noord-Koreaanse militairen zich op militaire bases in het oosten van Rusland bevinden.

Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie bevinden zich op dit moment 10.000 Noord-Koreaanse militairen in Rusland. De VS zegt informatie te hebben dat die eenheden over enkele weken klaar zijn om op Oekraïens grondgebied te vechten.

Het Kremlin noch Noord-Korea heeft bevestigd dat troepen meevechten met het Russische leger. Op de BRICS-top in Rusland gaf de Russische president Poetin vorige week donderdag een ontwijkend antwoord op een vraag of er inderdaad Noord-Koreaanse troepen in Rusland zijn.

NAVO-chef Rutte noemt de inzet van Noord-Koreaanse troepen een teken van wanhoop van het Kremlin, omdat er inmiddels meer dan 600.000 Russische militairen zijn omgekomen of gewond geraakt.

Offensief in Koersk

Het Oekraïense leger viel in augustus de Russische grensregio Koersk binnen. Bij de verrassingsaanval wisten de Oekraïners in korte tijd tientallen dorpen en 1300 vierkante kilometer land te bezetten.

Het offensief in de streek duurt inmiddels drie maanden en na een snelle opmars is het tij nu gekeerd. Het front schuift elke dag een beetje op in het nadeel van Oekraïne. De Russen hebben de afgelopen maanden zeker 40 procent van het terrein terugveroverd.

Ruim zeshonderd mensen zitten vast in een buurtschap bij het Zuid-Franse dorp Le Muy. Ze raakten ingesloten nadat dicht bij het dorp een brug was ingestort, melden lokale media. Zuid-Frankrijk werd afgelopen weekend getroffen door zware regenbuien, met overstromingen tot gevolg. De rivier de Couloubrier trad buiten zijn oevers, waardoor een brug over deze rivier gisteren in tweeën brak en instortte. Omdat het de enige toegangsweg naar dit gedeelte van het dorp is, kunnen bewoners en toeristen niet meer weg.

De bewoners en andere aanwezigen hebben nog toegang tot water en elektriciteit, maar voor sommige mensen in het gebied is de situatie problematisch. Mensen die kampen met medische problemen zijn per helikopter naar het ziekenhuis gebracht. Vandaag proberen de politie en de brandweer met vierwielaangedreven auto's het gebied te bereiken om mensen die dat willen te evacueren.

Tijdelijke weg

De mensen in Le Muy zullen geen tekort hebben aan eten, omdat er volgens de burgemeester "een groot gevoel van solidariteit heerst" en er een supermarkt in het dorp is die mensen meerdere dagen van levensmiddelen kan voorzien.

Omdat de brug particulier eigendom is en overgaat in een weg naar een landgoed, moet de beheerder van het landgoed zorgen voor de reparatie. Die zegt dat het nog wel even zal duren voordat de brug weer gebruikt kan worden. In de tussentijd probeert het bestuur van het departement Var een tijdelijke weg aan te leggen om het gebied te bereiken.

De vele neerslag van het afgelopen weekend is gevallen door de zogeheten 'Episode Cévenol'. Jaarlijks stroomt in de herfst warme lucht van de Middellandse Zee tegen de bergen, met dagenlange buien tot gevolg waardoor de rivieren buiten hun oevers treden.

André Rieu en zangeres Emma Kok zijn ongewild te zien in een promotievideo voor de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump. Elon Musk, tech- en ruimtevaartondernemer en aanhanger van Trump, deelde de video op zijn socialemediaplatform X.

Te zien is een optreden van Rieu en Kok op het Vrijthof in Maastricht. Onder de beelden, die ook fragmenten van een leeuw, straaljagers en Hulk Hogan bevatten, klinkt opzwepende muziek.

Pierre Rieu, zoon en woordvoerder van André Rieu, noemt het filmpje "vreselijk" en zegt tegen L1 Nieuws: "We zien er de lol zeker niet van in." Hij benadrukt dat zijn vader en hij niet achter het gebruik van de concertbeelden staan. Waarom het beeld van zijn vader is gebruikt voor deze video, is voor hem een grote vraag.

Ook de 16-jarige zangeres Kok neemt afstand van de video. Op Instagram zegt ze dat de video zonder haar toestemming is gebruikt en dat ze niet betrokken is bij de Amerikaanse politiek.

De video:

Pierre Rieu is niet van plan om juridische stappen te ondernemen tegen Musk of X, vertelt hij aan de regionale omroep. "Gelukkig maakt Musk veelvuldig gebruik van zijn eigen socialemediaplatform. Het filmpje is dus alweer flink naar beneden gezakt in zijn tijdlijn."

Volgens hem zijn er bovendien weinig reacties op de video gekomen. "Verder laten we het gewoon overwaaien, als er al commotie over is ontstaan."

Miljoen dollar per dag

Elon Musk, die eerder op Democraten Barack Obama en Joe Biden stemde, heeft in de loop der jaren zijn standpunten veranderd. Recent beloofde hij 1 miljoen dollar per dag (omgerekend zo'n 927.000 euro) te geven aan mensen die zich registreren voor de verkiezingen en een grondwetpetitie ondertekenen. Hiermee hoopt hij Trump-kiezers in swing states naar de stembus te krijgen.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft Musk echter gewaarschuwd dat het mogelijk tegen de wet is om kiezers miljoenen te geven om zich te laten registreren om te stemmen, schrijft CNN.

Het is overigens niet de eerste keer dat beeld- of muziekfragmenten ongevraagd in een politieke campagne worden gebruikt. In augustus werd het nummer My Heart Will Go On van Céline Dion afgespeeld op een Trump-bijeenkomst in Montana. Het management van de Canadese zangeres liet weten dat dit zonder toestemming was gebeurd.

Ook Beyoncé's nummer Freedom werd gebruikt in een Trump-campagnevideo. Amerikaanse media meldden dat de zangeres juridische stappen overwoog, waarop de video offline werd gehaald. Beyonce sprak onlangs haar steun uit voor de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris.

Het Amsterdams Andalusisch Orkest (AAO) heeft dit jaar de Cultuurfonds Prijs gewonnen. Er is een bedrag van 100.000 euro aan verbonden. Ieder jaar wordt de prijs uitgereikt aan een instelling of persoon die zich langdurig inzet voor cultuur of natuur.

"Het AAO verbindt op een unieke manier cultureel erfgoed met het heden," zegt de directeur van het Cultuurfonds, Cathelijne Broers. "Met hun vernieuwende en genre-overstijgende muziekproducties, die variëren van Arabische muziek tot jazz en flamenco, weet het AAO een groot en divers publiek te bereiken, zowel in Nederland als internationaal."

'Mooie investering'

De zakelijk directeur van het orkest zegt dat deze "fantastische prijs" als geroepen komt. "Het is een mooie investering in ons als orkest, maar ook voor ons publiek en is een boost voor cultuur."

AAO wil het prijzengeld gaan besteden aan project Hadra Immersive, een muzikale ervaring gebaseerd op de Hadra, een eeuwenoude Noord-Marokkaanse spirituele ceremonie. Het project wordt een theatervoorstelling met een speciaal ontwikkelde lichtinstallatie.

Het orkest bestaat uit twintig mensen uit het binnen- en buitenland. Het is opgericht in 2011 en speelt verschillende muziekvormen van Granada tot en met Bagdad uit diverse tijdsperiode en stijlen.

Een optreden van het Amsterdams Andalusisch Orkest:

Vorig jaar won het theatercollectief Female Economy de Cultuurfonds Prijs. In 2023 is de naam van de prijs veranderd. Daarvoor heette de organisatie het 'Prins Bernhard Cultuurfonds', maar de naam is aangepast nadat een lidmaatschapskaart van de NSDAP, de partij van Adolf Hitler, van de overleden prins was gevonden.

De uitreiking van de prijs is op 27 november in het Meervaart Theater in Amsterdam.

Staten als Rusland en China hebben hun aanvallen op Nederland opgevoerd en geïntensiveerd. Dat zegt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), Pieter-Jaap Aalbersberg, in zijn nieuwste cybersecuritybeeld (CSBN). Niet alleen de veiligheidsdiensten van die landen houden zich ermee bezig: voor datadiefstal, chantage en sabotage worden ook hackerscollectieven, bedrijven en universiteiten ingezet.

"Voor China geldt dat het tempo van cyberoperaties op westerse doelwitten hoog ligt en dat Chinese inlichtingendiensten de activiteiten om westerse doelwitten aan te vallen steeds verder opschroeven", aldus Aalbersberg in het Cybersecuritybeeld Nederland 2024. Als voorbeeld wordt een digitale aanval op militaire en civiele watervoorziening in de VS genoemd.

Opvallend daar was dat de Chinese hackersgroep niet alleen wilde spioneren, maar mogelijk ook voorbereidingen voor sabotage trof. "De Chinese capaciteit op dit gebied groeit hard en zou binnen betrekkelijk korte tijd overal ter wereld ingezet kunnen worden", meldt Aalbersberg. "Dit maakt het Chinese cybersabotageprogramma de komende jaren in potentie een dreiging voor onder andere Nederland."

Maar ook andere landen vergroten hun capaciteit om computersystemen van derde landen binnen te dringen. "Het tempo en de complexiteit van statelijke cybercampagnes wordt opgevoerd", zegt de Nationaal Coördinator.

De eerste Noord-Koreaanse troepen arriveren naar verwachting deze dagen aan het front in Oekraïne. Dat is niet alleen een zorg voor Oekraïne, maar ook voor Zuid-Korea, dat in reactie nu forse wapenleveranties aan Oekraïne overweegt. Hoe komt het dat de Korea's in een oorlog op Europees grondgebied worden gezogen? En wat zijn de risico's?

Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden, legt in deze podcast uit wat de actieve inmenging in de oorlog Noord-Korea oplevert én waarom dat een serieus veiligheidsprobleem voor Zuid-Korea betekent. Hij waarschuwt voor een proxy-oorlog op Europees grondgebied met potentieel grote gevolgen.

Correspondent in Rusland Geert Groot Koerkamp schetst het Russische perspectief. Rusland als vragende partij in Noord-Korea; wat zegt dat over de positie van Poetin op dit moment?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: IJsbrand Terpstra

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren op allerlei platformen en hier via NPO Luister. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

In de Oostenrijkse gemeente Kirchberg ob der Donau zijn zeker twee mensen doodgeschoten, onder wie de burgemeester. De vermoedelijke dader is de 56-jarige jager Roland Drexler, die na de schietpartij op de vlucht is geslagen. De politie is bezig met een grootschalige zoekactie.

Volgens berichten van het Oostenrijkse persbureau APA en de Kronen Zeitung werd de 64-jarige burgemeester Franz Hofer rond 08.30 uur doodgeschoten in een weiland. Even verderop trof de politie rond het middaguur nog een lichaam aan.

Dat slachtoffer zou, net als de burgemeester, ook een hobbyjager zijn. Oostenrijkse media schrijven daarnaast over een mogelijk derde slachtoffer, maar dat is nog niet officieel bevestigd.

Motief onbekend

Over een mogelijk motief is nog niets bekend. De burgemeester en de dader kenden elkaar, schrijven Oostenrijkse media. Daar wordt ook gesproken van een hoog opgelopen conflict, verdere details daarover zijn nog onduidelijk.

De politie is met onder meer speciale antiterreureenheden, een pantservoertuig en een helikopter op zoek naar de schutter. Omdat hij gewapend is en een gevaar vormt, heeft de politie zijn naam en een foto gedeeld.

Hofer was lid van de ÖVP, de politieke partij van de Oostenrijkse bondskanselier Karl Nehammer. In een eerste reactie tegen de Kronen Zeitung reageert de partij geschokt: "Dit is waanzin."

In Nijmegen is vandaag een demonstratie gehouden tegen het verbieden van een lezing door de pro-Palestijnse activist Mohammed Khatib. De demonstratie werd georganiseerd door Nijmegen Encampment, een activistische studentenbeweging.

Ongeveer honderd demonstranten kwamen samen bij het Spinozagebouw en liepen vanaf die plek naar een veld op de campus van de Radboud Universiteit. Daar was de lezing van de omstreden Khatib via een laptop en speakers te volgen.

Hij zou vandaag spreken op de universiteit, maar het kabinet verbood de voorman van de pro-Palestijnse organisatie Samidoun naar Nederland te komen. Samidoun is een internationale beweging die zegt op te komen voor Palestijnse gevangenen.

Lof voor 7/10

Khatib steunt terreurorganisatie Hamas en noemt de gedode Hamas-leider Yahya Sinwar "een voorbeeld van een leider die op het slagveld stierf terwijl hij de Gazanen verdedigde" Ook prijst hij de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023 ("een grote dag"). Hij spreekt van "een normaal antwoord door een volk dat sinds 2006 wordt belegerd en dat sinds 1948 onder koloniaal bewind leeft".

Volgens inlichtingendiensten heeft Samidoun banden met het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, dat in Nederland op de lijst van terroristische organisaties staat. Minister Faber van Asiel en minister Van Weel van Justitie stelden in een verklaring dat "deze man tot een organisatie behoort die steun uitspreekt voor verschillende terroristische organisatie." In de uitleg van de ministers staat dat "voor het zaaien van haat en verheerlijking geen plek in Nederland is".

Premier Schoof wil dat het Openbaar Ministerie gaat kijken naar een verbod van Samidoun, zei hij enkele weken geleden. Het kabinet kijkt ook of het mogelijk is de organisatie in EU-verband te verbieden.

'Inperking vrijheid van meningsuiting'

Tegenstanders van het besluit van de ministers vinden dit een inperking van de vrijheid van meningsuiting. Khatib zelf noemde het besluit van het kabinet racistisch en zei vorige week tegen Nieuwsuur tegen de beslissing in beroep te gaan. Hij vindt dat er geen juridische basis is om hem de toegang tot het land te ontzeggen.

Faber en Van Weel benadrukken dat de vrijheid van meningsuiting een groot goed is en dat het "ook best mag schuren", maar dat dat dan wel binnen de democratische waarden moet blijven.

In juni was Khatib ook uitgenodigd bij de universiteit. Toen grepen de burgemeester van Nijmegen Bruls en het bestuur van de universiteit in vanwege de veiligheid en de kans op onrust. Hij mocht niet spreken in het universiteitsgebouw, maar op een parkeerplaats.

Khatib woont sinds 2010 in Brussel als vluchteling met een verblijfsstatus. In België loopt een procedure om hem tot ongewenst vreemdeling te verklaren.

Casting-director Hans Kemna (84) is na een kort ziekbed overleden. Dat hebben vrienden bekendgemaakt op zijn Facebookpagina. Met zijn bureau Kemna Casting was hij lange tijd de belangrijkste leverancier van acteurs voor toneel-, film- en tv-producties in Nederland.

De jonge Kemna had zelf ook acteerambities. Na de middelbare school bezocht hij de Toneelschool Amsterdam. In de jaren 60 speelde hij bij de Nieuwe Komedie in Den Haag en Ensemble/Zuidelijk Toneel Globe in Eindhoven. Ook presenteerde hij jongerenprogramma's op de televisie.

"Ik was niet slecht, ik was bruikbaar. Inzetbaar voor kleine rollen", zei hij in 2017 in een interview met de Volkskrant. "Dat is het meest vreselijke dat je van een acteur kunt zeggen." Filmproducent Matthijs van Heijningen raadde hem aan om te gaan casten.

Naam veranderd

In 1970 richtte hij Hans Kemna Casting op, dat in 1980 verder ging als Kemna Casting. Het werd een groot succes. In de toneel-, film- en tv-wereld kon bijna niemand om hem heen. "Ik heb ook wel eens gezegd: ik ben de navel van acterend Nederland", zei hij in het interview met de Volkskrant.

In 2000 droeg hij zijn bedrijf over aan Job Gosschalk. Zelf bleef hij de casting doen voor Toneelgroep Amsterdam en later Internationaal Theater Amsterdam. Toen Gosschalk in 2017 bij Kemna Casting vertrok vanwege een MeToo-schandaal werd de naam van het castingbureau op Kemna's verzoek veranderd in Casting Post Castelijn.

Kemna ontving in 2005 een Gouden Kalf voor zijn castingwerk uit handen van de toenmalige staatssecretaris van Cultuur Medy van der Laan.

In Waalwijk zijn deelnemers van een Halloweentocht dit weekend geschopt, geslagen en uitgescholden door een moeder en haar dochter.

De politie kreeg zaterdagavond rond 20.30 uur een melding dat de 43-jarige vrouw en haar 13-jarige dochter ruzie zochten met zowel volwassenen als kinderen tijdens de optocht. Toen agenten de vrouw wilden arresteren, verzette zij zich hevig door te duwen en te slaan. Een agent liep hierbij lichte verwondingen op, meldt Omroep Brabant. Ook de dochter gedroeg zich agressief en werd aangehouden.

Aan de optocht deden zo'n 350 kinderen mee. Veel van hen waren getuige van de mishandelingen en bedreigingen, zegt de politie. De organisatie van het evenement treft volgens de politie geen blaam. De recherche onderzoekt waarom de moeder en dochter zich zo misdroegen. Meerdere deelnemers van de tocht en een agent deden aangifte.

Volkswagen wil in Duitsland zeker drie fabrieken sluiten en tienduizenden banen schrappen, zegt de ondernemingsraad van de autofabrikant. De medewerkers zijn over de plannen geïnformeerd. De automaker wil zelf niet reageren op het bericht.

Het gaat al een tijd minder goed met de Duitse auto-industrie. Er worden minder auto's verkocht en daardoor daalt de winst. Eerder werd bekendgemaakt dat Volkswagen in juli 2025 daarom personeel zou willen ontslaan en mogelijk fabrieken zou sluiten.

Loonsverlaging

Volkswagen heeft meer dan 100 productielocaties wereldwijd. Alleen al in Duitsland werken er bijna 300.000 mensen.

Daniela Cavallo, de voorzitter van de ondernemingsraad van Volkswagen stelt dat er "nog meer producten, ploegendiensten en complete productielijnen worden geschrapt." Ook stelt de raad in de plannen dat er een loonsverlaging komt van 10 procent voor alle medewerkers.

De informatie komt nu van de ondernemingsraad, dus nog niet officieel van Volkswagen zelf. De onderhandelingen over de bezuinigingen lopen nog.

Volgens Duitse media hangt bijvoorbeeld de fabriek in Osnabrück, dicht bij de Nederlandse grens, een sluiting boven het hoofd. Onlangs werd duidelijk dat Porsche een van de nieuwe automodellen toch niet in die fabriek laat maken.

Ieder jaar overlijden er ongeveer 1300 mensen in Nederland vroegtijdig door de schadelijke stoffen die vrijkomen bij het koken op gas. Dat blijkt uit een groot onderzoek van de Spaanse Jaume I-universiteit. Het is langer bekend dat koken op gas slecht is voor de luchtkwaliteit, maar voor het eerst is duidelijk gemaakt dat mensen hierdoor daadwerkelijk korter leven.

In heel Europa overlijden bijna 40.000 mensen door de schadelijke stoffen die in hun longen belanden bij het koken op gas. "Het probleem is veel groter dan we dachten", zegt hoofdonderzoeker Delgado-Saborit. Volgens de onderzoekers leven mensen in Europa gemiddeld bijna twee jaar korter als ze een gasfornuis gebruiken.

Nederland behoort samen met landen als Italië, Roemenië en Hongarije tot de landen waar nog veel met gas gekookt wordt. Zo'n 80.000 mensen in Nederland hebben astma opgelopen als gevolg van het koken op gas.

'Nederland gasland'

Onderzoeksinstituut TNO concludeerde een jaar geleden al dat de luchtkwaliteit in keukens met gas een stuk slechter is dan waar elektrisch wordt gekookt. Uit dat onderzoek bleek dat een kwart van de Nederlandse huishoudens die op gas kookten de aanbevolen hoeveelheid stikstofdioxide overschreden die door de Wereldgezondheidsorganisatie wordt aangehouden.

Een overmatige blootstelling aan stikstofdioxide wordt volgens onderzoekers in verband gebracht met een hogere kans op longkanker. Daarnaast komen er hele kleine deeltjes fijnstof vrij bij het koken op gas.

Voor TNO-onderzoeker Piet Jacobs komen deze nieuwe uitkomsten dus niet als een verrassing, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal: "Nederland is echt een gasland. We hebben hier gas gevonden en gasleidingen aangelegd." Ongeveer 60 procent van de Nederlandse huishouden kookt op gas, terwijl in landen als Duitsland en Denemarken bijna iedereen elektrisch kookt.

"Eigenlijk is het heel raar dat mensen nog op gas koken, want het is gewoon open vuur zonder afvoer. Je gaat ook niet een barbecue binnen zetten, met koken doen we dat wel omdat we het gewend zijn", zegt Jacobs.

Afzuigkap

Volgens TNO is er een belangrijk advies voor mensen die niet over kunnen stappen op elektrisch: zet de afzuigkap aan. "Altijd, dus ook als je alleen maar water aan het koken bent. Ook dan komen er verbrandingsgassen vrij. Met een afzuigkap kan je die gassen afvoeren."

Na een ongeluk op de provinciale weg tussen Tilburg en Den Bosch zijn de bestuurder en bijrijder van een auto op de vlucht geslagen. Rond 06.30 uur reed de auto met hoge snelheid over een zijweg van de N65, waarbij het voertuig onder andere door een heg ging en een verkeersbord raakte.

Op de N65 botste de auto vervolgens op een andere personenwagen en kwam tot stilstand. Direct na de aanrijding vluchtten de bestuurder en bijrijder. Ooggetuigen zeiden tegen Omroep Brabant dat het tweetal nog een tas uit het voertuig pakte voordat ze ervandoor gingen.

Een vrachtwagenchauffeur zag het ongeluk gebeuren en wist op tijd uit te wijken. De vrachtwagen kwam uiteindelijk in de berm tot stilstand.

Met een helikopter ging de politie op zoek naar het duo. Iets na 09.00 uur werd een man aangehouden. Naar de tweede verdachte wordt nog gezocht. Waarom het duo de benen nam, wordt onderzocht, zegt een politiewoordvoerder.

De inzittende van de aangereden auto, een vrouw, raakte bij het ongeluk gewond en is naar het ziekenhuis gebracht.

De Franse acteur Gérard Depardieu verschijnt vandaag niet bij de start van zijn zedenzaak in Parijs. Volgens zijn advocaat laat de gezondheid van 75-jarige acteur dit niet toe. Depardieu, die meerdere malen wordt beschuldigd van seksueel misbruik, heeft om uitstel gevraagd.

"Hij is enorm aangedaan. Helaas verbieden zijn artsen hem de hoorzitting bij te wonen", zei zijn advocaat tegen de Franse radiozender France Info.

De zaak die vandaag start gaat over twee beschuldigingen van aanranding. In het eerste geval gaat het om een aanklacht van een 53-jarige decorontwerpster tegen wie Depardieu zou hebben gezegd dat hij zijn "grote parasol" in haar zou steken.

Ook zou de acteur haar tussen zijn benen hebben geklemd en haar bij haar buik, borsten en heupen hebben gegrepen. Drie getuigen zagen dat de vrouw zich probeerde los te maken en zeggen dat ze geschokt leek.

De tweede aanklacht komt van een regieassistente die op dezelfde filmset werkte. Daar zou Depardieu meerdere keren haar billen hebben aangeraakt. Toen ze aangaf hier niet van gediend te zijn, zou Depardieu haar hebben uitgescholden.

'Aanklagers zijn op geld uit'

Depardieu beweert dat hij onschuldig is. "De getuigen en de bewijzen die mijn cliënt zal aandragen, zullen aantonen dat hij het doelwit is van valse beschuldigingen", zegt advocaat Jérémie Assous.

De vrouwen zouden alleen maar op geld uit zijn. "Het nagejaagde doel is duidelijk geworden aan de hand van de schadeclaims: zelfverrijking met 30.000 euro."

Steunbetuigingen

Depardieu is de afgelopen jaren vaker beschuldigd van seksueel misbruik. In 2018 deed de toen 22-jarige actrice Charlotte Arnould aangifte tegen de acteur. Hij zou haar tweemaal hebben verkracht in zijn huis in Parijs. De acteur was een vriend van haar vader en ze was bij hem in huis om acteeradvies te vragen.

Het politieonderzoek naar de verkrachting werd een jaar later gesloten en de acteur werd wegens gebrek aan bewijs toen niet vervolgd. Later heropende het Openbaar Ministerie de zaak en concludeerde dat er alsnog vervolging moet komen. Of het tot een zaak komt, moet nog worden besloten.

Dertien vrouwen

Vorig jaar kwam nieuwssite Mediapart met een artikel waarin dertien vrouwen hem beschuldigden van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarbij zou hem regelmatig de hand boven het hoofd zijn gehouden door regisseurs en leden van de filmcrew die stelden dat mensen er maar aan moesten wennen dat hij zich zo gedroeg.

Ook publiekelijk schaarden collega's uit de filmwereld zich achter Depardieu. Na de uitzending van de documentaire La Chute de l'ogre eind vorig jaar, met meerdere onthullingen over zijn grensoverschrijdende gedrag, publiceerden vijftig collega's een steunbetuiging in dagblad Le Figaro.

Ook president Macron nam het voor hem op. "Ik zeg dit als president, maar ook als burger: hij maakt Frankrijk trots", zei Macron in een interview met France 5. "Als er iets is wat ik niet wil is dat een heksenjacht. Die haat ik."

Toen daar kritiek op kwam, zei de president dat hij vergeten was te zeggen dat hij het ook voor de vrouwen heel erg vond.

Grote filmster

Depardieu is een van de grootste nog levende Franse acteurs. Hij verdiende onder meer een Oscarnominatie voor de titelrol in Cyrano de Bergerac (1990). Hij kwam echter naast zijn filmwerk steeds meer in het nieuws met zijn gedrag.

Zo was hij herhaaldelijk betrokken bij verkeersongelukken terwijl hij onder invloed was. In 2011 plaste hij in een vliegtuig in een fles, nadat hem de toegang tot het toilet was geweigerd. In 2013 vertrok Depardieu uit Frankrijk na plannen voor een belastingverhoging voor vermogenden. Hij emigreerde naar België en kreeg van president Poetin een Russisch paspoort. Later keerde hij toch terug naar zijn geboorteland.

Grappen op een campagnebijeenkomst van Trump over het Amerikaanse eiland Puerto Rico leiden tot felle reacties. De Puerto Ricaanse superster Bad Bunny sprak onmiddellijk erna zijn steun uit voor Harris en zelfs Republikeinen hadden kritiek. Ook de Trump-campagne zelf neemt er inmiddels afstand van.

In aanloop naar een speech van Trump kwam komiek Tony Hinchcliffe de menigte in Madison Square Garden alvast opwarmen. De presentator van de komische theatershow Kill Tony staat bekend om zijn harde grappen over alles en iedereen.

"Ik weet niet of jullie dit weten, maar er drijft midden in de oceaan letterlijk een eiland van afval", grapte Hinchcliffe. "Het heet volgens mij Puerto Rico."

Ook nam hij latino's in het algemeen op de korrel met een vulgaire woordspeling, omdat die "ervan houden om baby's te maken". De grappen deden het goed bij het aanwezige publiek.

Bekijk hier wat Hinchcliffe zei:

De hoon is opvallend omdat juist latino's een belangrijke kiezersgroep zijn die zowel Trump als Harris voor zich probeert te winnen.

Harris ging juist gisteren nog langs bij een Puerto Ricaans restaurant in Pennsylvania. In die swing state wonen ongeveer een half miljoen Puerto Ricanen.

Omdat de marges tussen Trump en Harris zo klein zijn, kan de latinostem doorslaggevend blijken. Deze kiezersgroep stemt niet per definitie Democratisch: een belangrijk deel ervan is religieus en sociaal-conservatief of kleine ondernemer, groepen die zich thuis voelen bij de Republikeinen. Een groot deel voelt zich bovendien niet aangesproken door Trumps felle retoriek over illegale migranten.

Het belang van deze kiezers blijkt in staten als Virginia en New Mexico. Ooit swing states, maar onder meer door de demografische ontwikkelingen bij latino's stemmen ze inmiddels Democratisch. Dit verkiezingsjaar kan de groep vooral in swing state Nevada een doorslaggevende rol spelen.

Wat het belang van de latino's vergroot, is dat deze bevolkingsgroep sinds 2000 bijna is verdubbeld, van 35 miljoen naar 65 miljoen. De invloed wordt wel enigszins gedempt door het feit dat minder kiesgerechtigden gebruikmaken van hun stem en de groep bovendien jong is, traditioneel een bevolkingsgroep met een matig opkomstcijfer.

'Racistisch'

Geen wonder dus dat Democratische politici fel reageren op de grappen van Hinchcliffe. "Als zo'n zak Puerto Rico 'drijvend afval' noemt, weet je dus meteen wat ze over je denken", maant Congreslid Alexandria Ocasio-Cortez, zelf van Puerto Ricaanse afkomst.

Ook Puerto Ricaanse beroemdheden reageren gepikeerd. Grootste opsteker voor Harris is de reactie van rapper Bad Bunny, die zijn steun uitsprak voor de Democraat met een filmpje van haar. De Harris-campagne hengelde al langer naar steun van de populaire artiest, maar die had dat afgehouden omdat hij zich wil richten op de politiek van het eiland zelf.

Andere Puerto Ricaanse artiesten deelden eveneens Harris' boodschap met hun tientallen miljoenen volgers, zoals Ricky Martin en Jennifer Lopez. Despacito-zanger Luis Fonsi reageerde het felst en sprak van hatelijke taal.

"Ik ben dol op scherpe spot maar dit is geen komedie meer", schreef hij op Instagram. "Je mag best andere denkbeelden hebben en ik respecteer iedereen die andere opvattingen heeft, maar dat heeft niets te maken met dit racisme. Ik ben trots Puertorriqueño en latino!"

Trump kreeg in het verleden vaker kritiek op zijn houding jegens Puerto Rico. Zo was er veel kritiek toen hij na orkaan Maria, waarbij in 2017 honderden mensen omkwamen, hulpgelden tegenhield en het eiland maandenlang met stroomuitval kampte.

Republikeinse kritiek

Zelfs voor enkele Republikeinen gingen de opmerkingen te ver. Afgevaardigde María Elvira Salazar uit Florida sprak van walgelijk racisme. "Deze retoriek vertegenwoordigt de Republikeinse Partij niet."

"De grap sloeg niet voor niks dood: het was niet lollig en niet waar", meende eveneens senator Rick Scott uit Florida. Hij hoopt herkozen te worden als Republikeins senator van die staat met een grote latinominderheid.

Ook de Trump-campagne nam met een korte mededeling afstand van Hinchcliffe. "De grap is niet het standpunt van president Trump of de campagne."

'Geen gevoel voor humor'

Hinchcliffe zelf werpt alle ophef verre van zich: "Deze mensen hebben geen gevoel voor humor."

"Ik ben dol op Puerto Rico en ga er zelfs op vakantie. Ik maak iedereen belachelijk, kijk gewoon naar mijn hele optreden."