NOS Nieuws - Algemeen

Via wijziging van de Archiefwet wil het kabinet het mogelijk maken dat een omstreden archief over collaboratiezaken toch op internet mag worden gepubliceerd. Het archief bevat de dossiers van honderdduizenden Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog met de bezetter zouden hebben samengewerkt.

Die dossiers zouden vanaf januari dit jaar stapsgewijs worden gepubliceerd, maar eind 2024 gaf de Autoriteit Persoonsgegevens minister Bruins een zeldzame publieke tik op de vingers. Publicatie zou in strijd zijn met de wet, tenzij elk dossier afzonderlijk op de aanwezigheid van gevoelige persoonsgegevens zou worden beoordeeld.

De wetswijziging regelt expliciet dat dossiers in dit soort gevallen toch openbaar mogen worden gemaakt, zonder dat de dossiers afzonderlijk hoeven te worden beoordeeld. Minister Bruins kondigde eerder al aan dat hij dat wilde regelen. Een deel van de dossiers was overigens al wel toegankelijk in het Nationaal Archief in Den Haag.

Gevoelige gegevens

De dossiers mochten niet zomaar worden gepubliceerd omdat er gevoelige persoonsgegevens in kunnen zitten, die door de wet extra worden beschermd. Het gaat dan om strafrechtelijke informatie, maar ook over zogenoemde bijzondere persoonsgegevens, zoals politieke of seksuele voorkeur of religieuze gezindheid.

Publicatie is in dat geval verboden, tenzij er een wettelijke uitzondering bestaat, stipte de Autoriteit Persoonsgegevens aan. Die was er in dit geval niet, maar met de wetswijziging zou dus aan die voorwaarde moeten worden voldaan.

De privacywaakhond benadrukte dat het geen inhoudelijk oordeel over de zaak velde, maar dat publicatie volgens de huidige regels simpelweg verboden is. Een wetswijziging zou daarbij uitkomst kunnen bieden, gaf de waakhond toen al aan.

De wet wordt nu in een zogenoemde internetconsultatie gepubliceerd, waarbij iedereen een mening erover kan geven. Daarna kan de wet nog worden aangepast en moeten ook de Raad van State, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer zich erover buigen.

Niet zomaar

Ook met de nieuwe wet mogen archieven niet zomaar worden gepubliceerd. De archivaris moet een belangenafweging maken, waarbij algemeen belang zwaarder moet wegen dan de privacy. Het gaat daarbij enkel om de privacy van nog levende personen: overledenen hebben volgens de wet namelijk geen recht op privacy.

De wijziging heeft ook gevolgen voor andere archieven die informatie openbaar willen maken. Zij hoeven dan ook niet meer per dossier te beoordelen of informatie openbaar mag worden gemaakt, maar dat in één keer goedkeuren voor een verzameling documenten. Overigens kan daar wel weer bezwaar tegen worden aangetekend.

Openbaarmaking via internet is belangrijk, schrijft het ministerie, omdat het laagdrempeliger is dan een fysiek bezoek aan een archief. Ook kan het archief zo toch toegankelijk zijn voor mensen die door lichamelijke klachten, geldgebrek of verblijf in het buitenland niet naar het archief kunnen komen.

Ook voor jongeren is het belangrijk, benadrukt minister Bruins in een schriftelijke verklaring. "Om jongeren in contact te brengen met dit pijnlijke verleden is het belangrijk hen aan te spreken op hun eigen terrein, en dat is online."

Ophef

Eerder werden wel al de namen van mogelijke collaborateurs gepubliceerd; wie het hele dossier wil bekijken, moet naar het archief in Den Haag. Omdat de achterliggende dossiers niet werden gepubliceerd, leidde dat juist weer tot ophef. Of de personen op de lijst schuldig of onschuldig zijn, blijkt namelijk niet uit de lijst, en er stonden ook onschuldigen op.

Omdat er voor een fysiek bezoek aan het archief een wachttijd is ontstaan, kan het daarbij lang duren totdat mensen het hele dossier kunnen lezen. Aanwezigheid op de lijst betekent niet dat iemand schuldig is, benadrukt het archief, alleen dat er indertijd ten minste onderzoek is gedaan.

De ontvoering van de broer en zus waar een amber alert voor is uitgegeven, is gebeurd in de relationele sfeer, laat een politiewoordvoerder aan de NOS weten. De 11-jarige Leya en de 6-jarige M'Qaydi uit Dalfsen in Overijssel zijn rond 08.00 uur voor het laatst gezien bij het treinstation in Dalfsen.

De politie kan vanwege het onderzoek niet vertellen waar en met wie de kinderen zijn, welke kleding ze dragen en hoe ze zich verplaatsen. Mensen wordt gevraagd om uit te kijken naar de kinderen en bij tips de politie te bellen.

Inval woning

De regionale krant Tubantia meldt dat de politie een inval heeft gedaan in een woning in Enschede. Daar zou niemand zijn aangetroffen. De politie wil dit tegenover de NOS niet bevestigen.

Ook meldt de krant dat de kinderen in een gezinsvervangend huis verblijven en dat de pleegouders worden bijgestaan door Namens de Familie. Dat is een stichting die de woordvoering doet namens familie en nabestaanden van slachtoffers. Vanwege het onderzoek wil Namens de Familie dit niet bevestigen.

De politie over de vermoedelijke ontvoering in Dalfsen:

Via een amber alert doet de politie een oproep aan iedereen om uit te kijken naar een vermist kind dat in levensgevaar is, bijvoorbeeld bij een ontvoering. "Je moet een amber alert dus echt zien als het allerzwaarste middel dat we als politie inzetten bij vermissingen", legde een politiewoordvoerder eerder uit.

Amber alert werd in 2008 ingevoerd in Nederland. De afgelopen jaren zette de politie dit middel zelden in.

Een van de laatste keren dat een amber alert werd ingezet was in 2022, toen de destijds 11-jarige Jayden uit Den Haag was vermist. Hij werd een dag later in goede gezondheid teruggevonden. Ook bij de vermissing van Hebe (10) uit Vught en Gino (9) uit Kerkrade werd dat jaar een amber alert uitgegeven.

In 2022 werd het waarschuwingsbericht zes keer ingezet, meldt de politie. In 2023 slechts een keer, maar die melding werd na een paar minuten weer ingetrokken. Vorig jaar werd het alarm niet ingezet.

Een 21-jarige man is veroordeeld tot negen jaar cel en tbs met dwangverpleging voor de moord op een 17-jarig meisje uit Winsum. De rechtbank in Groningen acht bewezen dat Jamesley S. vooraf van plan was zijn ex-vriendin van het leven te beroven.

Op woensdagavond 21 februari 2024 werd de 17-jarige Jet aangevallen toen ze vanaf haar bijbaan naar huis fietste. Ze overleed op straat aan haar verwondingen.

De destijds 19-jarige S. werd kort na het incident aangehouden door de politie. Hij bekende. Hij zou boos zijn geweest op het meisje omdat zij hun relatie enkele dagen eerder had beëindigd.

Snapchatbewijs

Bij de zitting van twee weken geleden eiste het Openbaar Ministerie twaalf jaar cel en tbs. Volgens het OM is er voldoende bewijs dat hij vooraf een plan had. Dat leidt tot de conclusie dat sprake is van moord en niet van doodslag, waar een lagere straf op staat.

Ook voor de rechters is er genoeg bewijs dat er sprake was van voorbedachte raad. Daarbij gaat het onder meer om filmpjes en gesprekken op Snapchat. Daaruit blijkt volgens de rechtbank dat S. vooraf een plan had gemaakt om het meisje om het leven te brengen, schrijft RTV Noord.

De straf valt iets lager uit dan de eis van het OM. Bij het bepalen van de straf hield de rechtbank rekening met de jonge leeftijd van de verdachte en dat hij verminderd toerekeningsvatbaar is. Naast de celstraf moet S. ook 80.000 euro aan schadevergoedingen betalen aan de nabestaanden van het meisje.

De rechtspraak kan niet uitsluiten dat schulden door de toeslagenaffaire problemen veroorzaakten waardoor rechters kinderen uit huis hebben laten plaatsen. Wel is het zo dat bij die beslissingen schulden nooit de enige reden zijn geweest. Dat concludeert de Raad voor de Rechtspraak in een onderzoek naar de dossiers van 397 uit huis geplaatste kinderen van toeslagenouders.

De uitkomsten zijn vandaag bekendgemaakt. Het is het sluitstuk in een reeks onderzoeken waarmee de rechtspraak haar eigen rol in de kinderopvangtoeslagenaffaire onder de loep heeft genomen. De beslissing om een kind uit huis te plaatsen wordt uiteindelijk door een rechter genomen.

'Onbevredigend'

Geen enkel kind is alleen vanwege financiële problemen uit huis geplaatst, schrijft de onderzoekscommissie van de Raad. Rechters zagen schulden wel terug in de meeste dossiers, maar bij de beslissing om kinderen uit huis te plaatsen stonden andere problemen in het gezin op de voorgrond.

Het onderzoeksrapport geeft geen antwoord op de vraag of die andere problemen zijn versterkt of misschien zelfs veroorzaakt door de geldzorgen waarin gezinnen waren beland. De onderzoekscommissie zegt zich wel te realiseren dat die conclusie "onbevredigend" kan zijn voor de getroffen ouders. "Het is immers algemeen bekend dat het hebben van schulden veel stress geeft", erkennen de onderzoekers.

Schuldenproblematiek kan zeker het beginpunt zijn, zegt kinderrechter Peter Martens tegen de NOS. "Maar vergeet niet: dat is allemaal achteraf bekeken. Je ziet het pas op het eind, op het moment dat al die andere problemen op de voorgrond gaan spelen. En dan moeten we wel beslissen tot uit uithuisplaatsing van een kind."

Commissie-Hamer

Dat schulden en stress kunnen andere problemen in het gezin veroorzaken of versterken, wordt ook benoemd in het rapport. Gezinnen kunnen bijvoorbeeld huisvestingsproblemen krijgen. Ook kan psychische problematiek ontstaan of worden versterkt. Alleen kan de onderzoekscommissie daar niet over oordelen. "De volgorde waarin multi-problematiek ontstaat is op basis van een analyse van rechterlijke beslissingen en de daaraan ten grondslag liggende stukken niet vast te stellen", aldus de onderzoekers.

Ze geven als aanbeveling de beslissingen van de kinderrechters inzichtelijker te maken en de rechtsbescherming van ouders en kinderen te verbeteren. Ook moet er structureel aandacht zijn voor het effect van schulden op gezinnen.

Afgelopen donderdag kwam een commissie onder leiding van Mariëtte Hamer in een ander onderzoek tot de conclusie dat de toeslagenaffaire een grote rol speelde bij de uithuisplaatsing van kinderen van gedupeerde gezinnen. Daardoor ontstonden volgens dat rapport in de gezinnen problemen die eerder niet waren zoals financiële stress, mentale problemen, conflicten tussen partners en een verslechterde relatie tussen de kinderen en hun ouders.

Bijna de helft van de basisscholen (46 procent) ervaart weerstand van ouders als het gaat om lessen in relationele en seksuele vorming. Dat meldt kenniscentrum Rutgers op basis van onderzoek dat het heeft laten uitvoeren door onderzoeksbureau DUO. Het gaat per school om een kleine groep van meestal één tot vijf ouders.

Volgens de schoolleiders zijn de voornaamste redenen voor de weerstand bij ouders angst, culturele achtergrond, geloofsovertuiging, berichtgeving vanuit de media en dat ouders hun kind te jong vinden.

De voornaamste reden voor schoolleiders om geen aandacht te besteden aan relationele en seksuele vorming is dat het weerstand oproept bij ouders (38 procent). Een kwart van de schoolleiders die ermee gestopt zijn, zegt dit te hebben gedaan vanwege "alle commotie (in de media) rondom het thema".

Puberteit en verliefdheid

Vandaag is de Week van de Lentekriebels van start gegaan. Het is de 20e keer dat kenniscentrum Rutgers en de GGD's deze week organiseren. Wat er in het lichaam verandert in de puberteit en hoe het voelt om verliefd te zijn, zijn thema's die aan bod komen.

De conservatief-christelijke stichting Civitas Christiana kwam voorafgaand aan deze editie van de Lentekriebels-week met een 'Zwartboek'. Volgens Rutgers verspreidt deze "extreem conservatieve" organisatie leugens en laster over de Week van de Lentekriebels.

Rutgers spande daarom vorige week een kort geding aan tegen de stichting. Civitas Christiana vindt deze beschuldigingen "onjuist en ongefundeerd". Het kort geding dient komende donderdag.

"We snappen heel goed dat ouders zich zorgen maken als ze online leugens en desinformatie lezen", zegt Elsbeth Reitzema van Rutgers over de weerstand die ouders ervaren. "We nemen die zorgen serieus en bieden ouders en leerkrachten betrouwbare informatie om deze belangrijke gesprekken aan te gaan."

Verplichte lessen

Het aantal basisscholen dat meedoet aan de Week van de Lentekriebels is afgenomen, blijkt uit het onderzoek. Deed in 2022 nog 43 procent van de basisscholen mee, dit jaar is dit 36 procent.

Het aantal scholen dat aandacht besteedt aan relationele en seksuele vorming, is juist toegenomen van 92 procent in 2022 tot 96 procent dit jaar. Andere projectweken waarin scholen aandacht besteden aan relationele en seksuele vorming, wat verplicht is, zijn de zogeheten Gouden weken en Zilveren weken.

De belangrijkste redenen voor schoolleiders om op hun school wel aandacht te besteden aan relationele en seksuele vorming zijn dat het in de kerndoelen staat (48 procent) en dat het belangrijk is "dat kinderen leren hoe je een gezonde relatie kunt aangaan en onderhouden" (47 procent).

Talentenjacht The Voice of Holland keert begin volgend jaar terug op televisie. De makers zeggen extra maatregelen te hebben genomen om de veiligheid van de deelnemers te garanderen en grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen. Een half jaar geleden liet RTL al weten te werken aan een terugkeer van het programma dat wekelijks een miljoenpubliek trok.

Het populaire tv-programma raakte drie jaar geleden in opspraak toen online BNNVARA-programma BOOS van Tim Hofman seksueel grensoverschrijdend gedrag aan het licht bracht. Oud-kandidaten beschuldigden coaches Marco Borsato en Ali B en bandleider Jeroen Rietbergen daarvan. Daarop legde RTL de opnames halverwege het seizoen stil.

Onderzoek in opdracht van productiemaatschappij ITV stelde twee jaar geleden inderdaad ongepast gedrag vast. ITV bood excuses aan toen was vastgesteld dat er te weinig maatregelen waren genomen om ongepast gedrag tegen te gaan en dat er na meldingen niet tijdig en correct werd ingegrepen.

Ali B werd vorig jaar veroordeeld tot een celstraf van twee jaar voor verkrachting en poging tot verkrachting. De zaak tegen bandleider Rietbergen werd geseponeerd vanwege onvoldoende bewijs. Borsato werd niet vervolgd voor gedrag rond het tv-programma. Wel loopt er al jaren een zedenonderzoek na aangifte van een minderjarige.

Extra meldpunten

Om machtsongelijkheid en grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen hebben de makers van The Voice een protocol opgesteld. Daarin staat onder meer dat een kandidaat nooit meer alleen met een coach of medewerker zal zijn. Alle online contacten zullen via een speciale uit te lezen app gaan om privécommunicatie te vermijden.

Daarnaast gaan speciale begeleiders de kandidaten bijstaan bij alle gebeurtenissen rond het programma, zoals het intakegesprek en de repetities. Ook houden zij in de gaten hoe het gaat met de deelnemers. Verder stelt het programma extra vertrouwenspersonen aan. Op sleutelposities achter de schermen zijn nieuwe mensen aangesteld.

Nieuwe coaches

Chantal Janzen en Edson da Graça zullen de aankomende editie presenteren. Janzen presenteert het programma sinds 2019. Martijn Krabbé, die sinds de start in 2010 aan het programma was verbonden, kan voor het eerst de presentatie niet op zich nemen. De presentator heeft een ongeneeslijke vorm van longkanker.

Ook is duidelijk wie de nieuwe coaches van de deelnemers zijn. Willie Wartaal, Dinand Woesthoff en Suzan en Freek nemen voor het eerst plaats in de draaiende stoelen. Ilse DeLange is de enige artiest die terugkeert als coach bij The Voice.

Programmadirecteur Peter van der Vorst zegt blij te zijn met de terugkeer van de talentenjacht. "Samen met producent ITV hebben we alles in het werk gesteld om The Voice op een veilige manier terug te kunnen brengen. We hebben niet alleen intensief samengewerkt op de kwaliteit van de inhoud, maar ook op de kwaliteit van het proces."

The Voice Kids

Naast The Voice keert ook The Voice Kids terug, per wanneer is nog niet duidelijk. Ook daar is Ilse DeLange van de partij als coach, net als nieuwkomers Claude, Flemming en Emma Heesters.

Jamai Loman, de eerste winnaar van een voorloper van The Voice, en Quinty Misiedjan presenteren de kindervariant van het programma.

Iedere dag komen in Nederland tientallen mensen vast te zitten in een lift. Vaak duurt het zo lang dat de brandweer eraan te pas moet komen. Vorig jaar gebeurde dat ruim 6000 keer, blijkt uit onderzoek van de regionale omroepen en de NOS.

Het vaakst werd de brandweer opgeroepen op station Purmerend Weidevenne: zestien keer. Bij een winkelcentrum in Lisse werd de brandweer dertien keer groepen om iemand te bevrijden, bij een flatgebouw in de Bijlmer in Amsterdam tien keer.

Niet altijd is de brandweer nodig om mensen te bevrijden, want de brandweer komt alleen als er niet snel een lifttechnicus kan komen. Het werkelijke aantal liftopsluitingen is daardoor hoger dan 6000.

Tekort aan personeel

De Nederlandse Vereniging voor Lift- en Roltraptechniek (VLR) becijferde dat tussen 2021 en 2023 het aantal incidenten is gestegen van ruim 10.000 naar ruim 12.000. Voor 2024 is er nog geen cijfers. De VLR schat dat er in het land ruim 107.000 liften zijn.

VLR-directeur Kees van der Sluijs verklaart het hoge aantal opsluitingen onder meer uit een tekort aan deskundig personeel. "Helaas kampen wij net als de gehele technische sector met een groot tekort aan kwalitatieve vakmensen", zegt hij. Steeds meer liften zijn aan het eind van hun levensduur en krijgen ook niet het noodzakelijke onderhoud.

Een lift gaat gemiddeld vijftien tot twintig jaar mee. "Dat is het moment waarop een beheerder moet overgaan tot modernisering. Om allerlei redenen blijft dat vaak uit", zegt Van der Sluijs. Daarnaast leidt vandalisme tot storingen. Denk aan mensen die in de liften plassen of springen, of aan de liftdeuren trekken.

Brandweerlieden worden ingeschakeld als een liftmonteur op zich laat wachten. "Mensen die op de noodknop drukken krijgen te horen dat de monteur van een andere klus moet komen, soms zelfs uit een andere provincie", zegt Herman Wesseling van de Veiligheidsregio Utrecht. "Het kan dan anderhalf tot twee uur duren voordat die er kan zijn." In zulke gevallen bellen mensen de hulpdiensten.

Ook in bijvoorbeeld Rotterdam gaat het zo, zegt Erik Linthuis, plaatsvervangend wachtcommandant in die regio. De brandweer kan wel altijd snel helpen, zegt Linthuis. "We hebben een vaste sleutel die op elke lift past. Daarmee kunnen we negen van de tien keer de deur open krijgen. Meestal is de lift tussen twee vloeren stil komen te staan. Dan helpen we de mensen om uit de lift te klimmen."

Zo makkelijk gaat het niet altijd. Krijgt de brandweer de deur niet open, dan moeten hulpverleners boven op de lift zien te komen om vanuit die positie de lift open te krijgen. "Ook dat lukt niet altijd. In dat geval gaan we naar de machinekamer om de lift handmatig te laten zakken." Dat is vaak nog een hele klus vanwege de vele type liften die in bedrijf zijn.

Nieuwe opleiding

In een poging het personeelstekort te verhelpen ontwikkelt de Nederlandse Vereniging voor Lift- en Roltraptechniek nu een liftmonteursopleiding. Deze opleiding moet vanaf komend schooljaar beschikbaar zijn.

Toch is het aanpakken van het personeelstekort niet de enige oplossing. De VLR ziet ook een verantwoordelijkheid voor gebouweigenaren, vooral bij oudere liften.

Ook veiligheidsregio's sporen gebouweigenaren aan om betere afspraken te maken met een onderhoudsbedrijf, als ze merken dat de brandweer herhaaldelijk naar dezelfde liften wordt geroepen.

Paul Marchant is per direct opgestapt als topman van kledingketen Primark. Volgens het Britse moederbedrijf Associated British Foods (ABF) volgt zijn vertrek op beschuldigingen van ongepast gedrag naar een vrouw "uit zijn sociale omgeving". Of het om een werknemer gaat en wat er precies is voorgevallen, zegt ABF niet.

Marchant spreekt van een inschattingsfout en werkt mee aan een extern onderzoek naar zijn gedrag. De CEO gaf zestien jaar leiding aan de kledingkoopjesketen.

George Weston, topman van moederbedrijf ABF, geeft aan enorm teleurgesteld te zijn in Marchant. "Wij vinden een hoge integriteitsstandaard essentieel. Verantwoordelijk gedrag is de enige manier om een bedrijf te bouwen en te managen op de lange termijn." Financieel directeur Eoin Tonge van ABF neemt tijdelijk het stokje van Marchant over.

Excuses

Zelf geeft Marchant aan dat zijn gedrag niet voldeed aan de normen voor gepast gedrag. Volgens ABF heeft Marchant excuses aangeboden aan de vrouw in kwestie, het bestuur en zijn collega's bij Primark.

Primark heeft ongeveer 460 winkels in zeventien landen in Europa en de VS en heeft ruim 80.000 werknemers. De kledingketen levert bijna de helft van de totale omzet van ABF.

De Franse politica Marine Le Pen is schuldig bevonden aan het verduisteren van Europees geld. De rechtbank heeft haar veroordeeld tot vier jaar cel, waarvan twee voorwaardelijk.

Haar celstraf moet ze uitzitten met een elektronische enkelband, dat betekent dat Le Pen niet daadwerkelijk de gevangenis in hoeft.

Ook mag ze vijf jaar niet meedoen aan verkiezingen. Dat betekent dat ze is uitgesloten van de volgende Franse presidentsverkiezingen in 2027. Le Pen verliet de rechtbank voordat de volledige uitspraak was voorgelezen.

Populair

De leider van de rechts-radicale partij Rassemblement National (RN) stond terecht met acht andere Europarlementariërs. De rechter acht ook de anderen schuldig. Er zou voor miljoenen Europees geld zijn verduisterd. Volgens de aanklager is er zo'n 4,5 miljoen euro verduisterd.

Marine Le Pen is één van de populairste politici in het land en maakte kans de volgende presidentsverkiezingen te winnen. In de laatste peilingen voor de verkiezingen van 2027 gaat haar partij RN aan kop.

Hoger beroep

Le Pen heeft altijd ontkend en gaf eerder al aan in hoger beroep te zullen gaan. Volgens de Franse wet wordt een vonnis van de rechter normaal gesproken opgeschort als de veroordeelde beroep aantekent. In sommige gevallen mag de rechter ook een straf per direct opleggen. De rechtbank stelt dat het vonnis van Le Pen onmiddellijk in werking treedt, waarmee ze zich per direct niet verkiesbaar kan stellen.

Partijvoorzitter Jordan Bardella, tevens de rechterhand van Le Pen, noemt de veroordeling van de politica onterecht. "Vandaag is niet alleen Marine Le Pen onterecht veroordeeld: het is de doodsteek van de Franse democratie", reageert Bardella op X.

De 29-jarige Bardella wordt gezien als opvolger van Le Pen en kreeg volgens de laatste opiniepeilingen meer steun dan zijn mentor.

Le Pen liep nog voordat de rechter klaar was met praten de rechtbank in Parijs uit:

Tussen 2004 en 2016 hebben Le Pen en haar partijgenoten miljoenen Europees geld verduisterd. De partij, toen nog onder de naam Front National, kreeg financiële bijdragen voor assistenten in het Europees Parlement, maar deze werkten in werkelijkheid voor de partij in Frankrijk.

Le Pen deed drie keer eerder mee aan de presidentsverkiezingen in Frankrijk. De laatste twee keer, in 2017 en 2022, eindigde ze als tweede achter Emmanuel Macron.

Tijdens de Franse verkiezingen vorig jaar maakte NOS op 3 onderstaande video over de machtige familie Le Pen in Frankrijk:

In België is er op de luchthavens en in het openbaar vervoer grote overlast door een aangekondigde landelijke 24 uursstaking. Het protest is gericht tegen de hervormingsplannen van de regering van premier Bart De Wever.

Op Brussels Airport in Zaventem staakt het luchthavenpersoneel, waardoor er vandaag geen passagiersvluchten vertrekken. Er waren 250 vluchten gepland. Ook op het vliegveld van Charleroi zijn bijna alle vluchten geannuleerd. Volgens de website van de luchthaven worden enkele van de ruim 55 vluchten door Maastricht Aachen Airport overgenomen.

Sommige reizigers hebben begrip voor de stakingen:

Volgens openbaarvervoersbedrijf De Lijn rijdt gemiddeld de helft van alle bussen en trams niet. De hinder is het grootst in de provincies Antwerpen en Limburg, meldt de VRT. Spoorbedrijf NMBS heeft gewaarschuwd dat de helft van de IC-treinen niet rijdt, en dat er ook veel stoptreinen uitvallen. Ook gaan er minder internationale treinen naar Nederland en Frankrijk. Bij de hogesnelheidstreinen van Eurostar zijn meerdere treinen geannuleerd.

Ondanks de overlast in het openbaar vervoer blijft het uitzonderlijk rustig op de weg. "Er staan nergens files van enige betekenis", zegt verkeersexpert Hajo Beeckman tegen de Vlaamse omroep. Waarschijnlijk hebben mensen zich voorbereid op de staking en werken ze veel thuis.

Blokkade aangereden

De landelijke acties hebben ook gevolgen voor de veerdiensten, het ophalen van huisvuil, de postbezorging, de supermarkten, de zorg en het onderwijs. Ook sommige fabrieken liggen stil, zoals bij Volvo Trucks in Gent. De impact van de staking op scholen is nog niet duidelijk. Dat hangt, net als in andere sectoren, af van hoe veel werknemers meedoen aan de acties. Volgens onderwijsvakbond ACOD is de actiebereidheid vooral in het lager onderwijs groot. Sommige scholen geven vandaag afstandsonderwijs andere blijven helemaal dicht.

Ook in de havens veroorzaken de acties veel overlast. Voor de haven van Antwerpen lagen vanochtend zo'n dertig vrachtschepen te wachten. Er zijn minder sleepboten om de schepen binnen te loodsen en niet alle sluizen zijn operationeel. In Zeebrugge is de hinder minder groot.

Op sommige plekken hebben actievoerders blokkades opgeworpen. Een zo'n blokkade bij een bedrijventerrein in het Waalse Verviers werd vanochtend aangereden door een pick-uptruck. Twee vakbondsmedewerkers raakten gewond. Een van hen werd zo'n 30 meter meegesleurd, zegt een woordvoerder van de vakbond CSC. De bestuurder van de auto wordt gezocht door de politie.

Lager pensioen

Met de algemene staking onder aanvoering van de grote bonden ABVV en ACV wordt geprotesteerd tegen aangekondigde maatregelen van de regering. Ze vrezen daardoor langer te moeten werken voor een lager pensioen, financieel gestraft te worden bij ziekte of werkloosheid, en dat werknemers nog flexibeler moeten worden. De liberale vakbond ACLVB doet niet mee met de staking. Die bond wil het sociaal overleg nog een kans geven.

Minister van Financiën en Pensioenen Jan Jambon wil vanmiddag met de vakbonden overleggen. In een video op sociale media reageert hij op de acties. Hij zegt daarin dat de pensioenhervormingen van de regering "geleidelijk" en "sociaal rechtvaardig" zullen zijn.

Een flat in Amsterdam is vannacht volledig ontruimd vanwege een grote brand op de bovenste verdieping van het gebouw. De vlammen sloegen uit de achterkant van de flat aan Overschiestraat in Nieuw-West. Inmiddels is de brand geblust en zijn de meeste bewoners weer thuis. Er vielen geen gewonden.

De brandweer kreeg rond 02.30 uur de melding van de brand binnen. Veel eenheden kwamen ter plaatse om de brand te blussen. Vanwege de grootte van de brand werd besloten om het volledige flatgebouw te ontruimen.

De bewoners werden opgevangen in een hotel in de buurt. Meerdere mensen moesten worden nagekeken door het ambulancepersoneel vanwege het inademen van rook, maar niemand hoefde naar het ziekenhuis, meldt AT5.

Enkele uren later was de brand geblust en liet de brandweer weten dat de meeste bewoners weer terug waren naar hun eigen woning. Voor de bewoners van het appartement waar de brand ontstond en de naastgelegen woningen is opvang geregeld. Wat de oorzaak was van de brand, is nog niet duidelijk.

Steeds minder jongeren zijn financieel gezond. Dat blijkt uit onderzoek van Deloitte, in samenwerking met het Nibud, Tilburg University en Universiteit Leiden. Zij houden bijvoorbeeld structureel geen geld over aan het einde van de maand of hebben geen financiële plannen.

Vorig jaar was 12 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar nog financieel gezond, tegen 18 procent in 2023. Ongeveer een kwart van de jongeren (24 procent) voelt zich machteloos over de financiële situatie.

"Bij jongeren heeft de balans tussen inkomsten en uitgaven onder druk gestaan", zegt Peter van Loon, partner bij Deloitte. Jongeren werken vaker in tijdelijke, kleine contracten waardoor ze bijvoorbeeld minder hebben geprofiteerd van loonsverhogingen afgelopen jaren, terwijl ze wel te maken hebben met stijgende prijzen en hoge woonlasten. Ook hebben jongeren vanwege hun leeftijd minder tijd gehad om een buffer op te bouwen.

Jongeren zijn ook minder bezig met later. Dertig procent van de jongeren zegt alleen bezig te zijn met rekeningen die ze nu moeten betalen, de rest zien ze later wel. Gemiddeld geldt dit voor 15 procent van de huishoudens.

De onderzoekers hebben niet alleen naar jongeren gekeken. Over het geheel genomen is het percentage financieel gezonde huishoudens licht gestegen, van 26 procent naar 30 procent.

Meer werken lijkt te lonen, zeggen de onderzoekers. Twee derde van de Nederlanders die fulltime werken geeft aan (zeer) makkelijk rond te kunnen komen. Toch blijft er ook een substantieel deel van fulltime werkenden over die financieel kwetsbaar of financieel ongezond is. Bij die groep lijken de uitgaven te hoog te zijn om te kunnen dekken met het inkomen.

Dat zou volgens de onderzoekers kunnen komen door de steeds duurder wordende boodschappen en vaste lasten.

Meer uren werken

Praat over financiële problemen, is één van de aanbevelingen van de onderzoekers. Dat kan ook leiden tot meer financieel inzicht.

Daarnaast zou voor bepaalde groepen meer uren werken wel degelijk lonen, zeggen de onderzoekers. Niet alleen voor de korte termijn, maar ook voor de lange termijn, doordat je dan meer pensioen opbouwt.

"Niemand helpt ons. Niemand", roept Ko Nyan verbolgen via een slechte telefoonverbinding. Hij woont in Amarapura, een buitenwijk van de door de aardbeving zwaar getroffen stad Mandalay. Ko en zijn familie hebben de aardbeving van vrijdag overleefd. Toevallig, omdat ze buiten waren toen de aarde in Myanmar hevig begon te schudden.

"Maar ik ben niet thuis. Ons huis is niet meer veilig. 85 procent van de huizen in de stad is kapot", zegt hij. Op tv-beelden is te zien dat reddingswerkers in de stad mensen van onder het puin proberen te halen. Maar die hebben Amarapura volgens Ko Nyan nog niet bereikt. "De overheid werkt niet."

Na ruim vier jaar burgeroorlog is Myanmar in veel opzichten verwoest. Gebouwen en wegen die zijn gebombardeerd, een samenleving met 3,5 miljoen binnenlandse vluchtelingen en een economie die altijd al fragiel was. Volgens experts is het militaire regime daardoor totaal niet uitgerust om een ramp van deze omvang aan te pakken. En dan spreken we niet eens over het feit dat het militaire regime maar 30 tot 35 procent van het land controleert.

Hulp van bevriende landen

Myanmar wil normaliter geen bemoeienis vanuit het buitenland, maar in dit zeldzame geval heeft het leger om internationale hulp gevraagd. Tot nu toe zijn alleen bevriende landen toegelaten. China heeft een team van 37 medische reddingswerkers gestuurd. Thailand vliegt militairen in om te helpen bergen. India stuurde tonnen aan voedsel, slaapzakken, tenten en andere hulpgoederen.

Ook Singapore en Japan hebben hulp toegezegd. Maar internationale hulporganisaties tasten nog af wat er mogelijk is. Uit een belronde van de NOS blijkt dat veel hulporganisaties de situatie erg complex vinden. De wil om te helpen is er wel, maar het leger probeert de touwtjes strak in handen te houden. En dat alles in een land dat nog in burgeroorlog is.

Maar de tekorten spelen nu. "We hebben water, voedsel en medicijnen nodig", zegt Ko. "De situatie is echt verschrikkelijk." Er worden zo'n 1700 doden gemeld, maar alles wijst erop dat het er veel meer zijn. Volgens het onafhankelijke nieuwsmedium Myanmar Now zijn crematoria overbelast. "Gisteren hebben we 300 mensen gecremeerd. Vandaag al 200", meldde een anonieme bron aan het medium.

Journalisten in de rij

Journalisten zouden heel graag met eigen ogen willen zien wat de omvang van de ramp is. Maar het Myanmarese regime heeft bijna nooit pottenkijkers geduld, of er nu oorlog, vrede of een natuurramp was.

In de Thaise hoofdstad Bangkok bellen en appen journalisten elkaar suf met vragen over de mogelijkheid om Myanmar binnen te kunnen. Ze sluiten aan in de rij bij de Myanmarese ambassade voor een visumaanvraag, waarvan iedereen vermoedt dat die waarschijnlijk wordt afgewezen.

En ondertussen lijkt de burgeroorlog nog altijd door te woeden. De grootste verzetsgroep die uit de coup in 2021 is ontstaan heeft een staakt-het-vuren afgekondigd van twee weken. Maar volgens de BBC heeft het leger meerdere luchtaanvallen uitgevoerd waarbij doden zijn gevallen. Ná de aardbeving.

"Ze zijn het leger, ze hebben wapens, ze vechten", zegt de nog altijd verbolgen Ko Nyan. "Ze houden zich alleen maar met de burgeroorlog bezig."

Acteur Bruce Glover is op 92-jarige leeftijd overleden. Zijn zoon Crispin Glover maakte dit weekend bekend dat zijn vader eerder deze maand is gestorven.

Glover was jarenlang een bijrolacteur in films, tv-series en Broadwaytoneelstukken. Het bekendst was hij van zijn rol als Bond-schurk Mr. Wint in Diamonds are forever, waar hij als handlanger van Bonds aartsvijand Blofeld Sean Connery naar het leven staat.

Deze Bond-film, waarin Connery terugkeerde in de hoofdrol na het eenmalige optreden van George Lazenby, is nog altijd het enige deel in de reeks dat zich gedeeltelijk afspeelt in Nederland. Mr. Wint vermoordt er met zijn partner Mr. Kidd een smokkelaar die voor Blofelds geheime ruimteproject diamanten verdonkeremaande.

In de film kijken Glovers Wint en Putter Smiths Kidd toe vanaf de Magere Brug in Amsterdam terwijl het slachtoffer in het zicht van toeristen op een passerende rondvaartboot uit het water wordt gevist.

De komst van 's werelds beroemdste spion leidde in 1971 tot veel media-aandacht in Nederland. De scène bij de Amstel leidde tot beroering bij omwonenden, van wie er een met een alarmpistool schoot om opnames te verstoren. Ook bleek dat de crew niet de sluiswachter had ingelicht, waardoor de brug tijdens de opnames open moest om schepen te laten passeren.

Daarnaast was er veel aandacht voor de komst van Sean Connery, al was die volgens een krantenverslaggever "kalend en met een duidelijke aanzet tot een buikje en onderkin". De Telegraaf schreef teleurgesteld "de vrouwelijke Bond-menagerie is in Londen achtergebleven".

Na één draaidag trok het circus weer door. Glovers Wint wordt aan het eind van de film vermoord door Bond: hij probeert de spion op te blazen met een explosief verstopt in een bombe-surprisetoetje, maar wordt zelf met bom en al in de oceaan gegooid. "Roger Moore vond dat het geinigste Bond-moment ooit", zei Glover trots over het oordeel van Connery's opvolger.

Glover zei dat hij als kind tijdens een kerstvoorstelling al merkte hoe hij het publiek kon bespelen. Omdat de aanwezigen moesten lachen toen hij als herbergier Jozef en Maria wegstuurde met een luidkeels "Geen plek in de herberg", zette hij zijn enige zinnetje bij de volgende voorstelling nog meer aan. "De dominee probeerde me te pakken maar ik rende rond het altaar schreeuwend 'Geen plek in de herberg'. Hilarisch."

Hoewel je in het keiharde arbeidersmilieu van Chicago voor mietje werd uitgemaakt als je wilde acteren, volgde Glover toch zijn hart. Zijn eerste betaalde baantje was bij een stripshow, waar hij de danseres moest belagen in een gorillapak. Om zich in te leven, bezocht hij Bushman, de gorilla in de zoo van Chicago.

"Hij gaf me mijn eerst acteerles. Hij vertelde me: denk mijn gedachten en doe mijn bewegingen", vatte Glover die ervaring samen. "Ik wilde begrijpen wat hij meemaakte door mijn lichaam hetzelfde te laten doen."

Bekende zoon

Glover acteerde daarna in toneelstukken op Broadway met Bette Davis en Anne Bancroft, had een bijrolletje in Chinatown en kwam voorbij in uiteenlopende series als The Six Million Dollar Man, The A-team, Kojak, Dukes of Hazzard, Murder, she wrote en Battlestar Galactica. Daarnaast gaf hij acteerles in Hollywood.

Ook zijn zoon Crispin ging het vak in, waar hij bekend werd als bijvoorbeeld de laffe vader in Back to the future en schurk in Charlie's Angels. Crispin zou zijn vader op hoge leeftijd ook nog regisseren in de film It Is Fine! Everything Is Fine.

De Franse politica Marine Le Pen krijgt vandaag te horen hoe haar politieke toekomst eruitziet. Ze wordt verdacht van verduistering van overheidsgeld en de Franse rechter doet vandaag uitspraak in die zaak.

Justitie heeft geëist dat Le Pen de cel in gaat. Maar de gevoeligheid ligt ook bij een ander punt: de aanklager eiste ook dat Le Pen zich de komende vijf jaar niet verkiesbaar mag stellen. Als de rechter die eis volgt zou Le Pens politieke carrière weleens voorbij kunnen zijn.

Ze wil namelijk meedoen aan de presidentsverkiezingen in 2027. Maar als ze zich niet verkiesbaar mag stellen kan ze ook niet meedoen aan die verkiezingen. Ze mag wel gewoon in het parlement blijven zitten, omdat ze daarvoor al eerder is verkozen.

Bijval

Le Pen noemde de strafeis van het Franse OM buitenproportioneel. "De Fransen zouden daardoor niet kunnen stemmen op degenen op wie ze willen stemmen." Haar rechts-radicale partij Rassemblement National ziet de strafeis als een aanslag op de democratie. Marine Le Pen is één van de populairste politici in het land en haar partij heeft de meeste zetels in het Franse parlement.

Le Pen krijgt ook bijval van anderen. Critici vinden dat een rechter niet op de stoel van de kiezer moet gaan zitten. "Het zou choquerend zijn als Marine Le Pen zich niet verkiesbaar kan stellen", zei Gérald Darmanin november vorig jaar, toen hij nog geen minister van Justitie was. "De strijd met Le Pen voer je in de stemlokalen en nergens anders."

Ook de huidige premier, François Bayrou, sprak zich uit. "Het zou heel gek zijn als deze straf wordt opgelegd en uitgevoerd."

Volgens de Franse wet wordt een vonnis van de rechter normaal gesproken opgeschort als de veroordeelde beroep aantekent tegen dat vonnis. Als Le Pen vandaag wordt veroordeeld zou ze in dat geval in beroep kunnen gaan en zou de uitvoering van haar straf worden opgeschort. En omdat beroepszaken in Frankrijk soms jaren op zich kunnen laten wachten, zou Le Pen gewoon mee kunnen doen aan de verkiezingen in 2027.

Maar de rechter mag in sommige gevallen bijvoorbeeld als het gaat om niet-verkiesbaar zijn ook beslissen om die straf, of een deel van de straf, per direct op te leggen. Dat betekent dat het vonnis tegen Le Pen meteen wordt uitgevoerd, óók als ze beroep aantekent. Het Franse OM heeft geëist dat ze zich per meteen vijf jaar lang niet verkiesbaar mag stellen, dus van 2025 tot 2030. De rechter kan die strafeis vandaag in haar vonnis volgen of naast zich neer leggen.

Zo komt Le Pen aan bij de rechtbank:

De rechtszaak tegen Le Pen en meer dan twintig andere verdachten gaat over het ontvreemden van Europees geld. De Europese Unie geeft politieke partijen financiële bijdragen om assistenten van te betalen in het Europees parlement. De Franse justitie verdenkt Le Pen ervan die assistenten niet voor het Europees parlement te hebben laten werken maar voor haar eigen partij in Frankrijk.

Het geld uit Brussel werd dus oneigenlijk gebruikt, aldus justitie. Dat zou zijn gebeurd van 2004 tot en met 2016 en het gaat volgens justitie om zo'n 4,5 miljoen euro die is verduisterd.

De maximale straf die ze daarvoor kan krijgen is 10 jaar cel, een boete van 1 miljoen euro en dus ook het verbod om zich verkiesbaar te stellen.

Sommigen verwachten dat Le Pen mogelijk haar 'tweede man', Jordan Bardella wil laten meedoen aan de komende presidentsverkiezingen als ze zelf niet mee mag doen. Bardella zou dan vervolgens Marine Le Pen als premier of minister kunnen aanstellen, dat zijn namelijk geen gekozen functies. Maar grondwetspecialisten zijn het er niet over eens of zo'n benoeming, na een veroordeling tot 'niet verkiesbaar zijn', is toegestaan.

Goedemorgen! Een grote NAVO-oefening met tegen de honderd vliegtuigen begint in Leeuwarden. En een 24 uursstaking in België tegen de sociaaleconomische plannen van de regering.

Eerst het weer: vanochtend nog vrij veel bewolking. Vanmiddag wordt het zonniger met 12 tot 15 graden. Er waait een noordenwind. Komende dagen blijft het zonnig en wordt het steeds warmer.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In de Myanmarese stad Mandalay is bijna 60 uur na de aardbeving van vrijdag nog iemand levend onder het puin vandaan gehaald. Volgens de Chinese ambassade in Myanmar heeft een Chinees reddingsteam een vrouw gevonden onder een ingestort hotel. De reddingsactie duurde volgens de Chinezen meer dan 5 uur. De vrouw zou het relatief goed maken.

Het dodental is volgens het militaire bewind in Myanmar opgelopen tot boven de 1700, met daarnaast zo'n 3400 gewonden en 300 vermisten.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Suske en Wiske bestaan 80 jaar. De stripfiguren van Willy Vandersteen hebben nog altijd veel fans. Verslaggever Henrik-Willem Hofs sprak er een paar in het Suske en Wiske-museum in Kalmthout:

Fijne dag!

In de zwaar getroffen stad Mandalay in Myanmar hebben Chinese reddingswerkers de afgelopen uren vier mensen levend onder het puin gehaald, melden Chinese staatsmedia.

Drie van hen werden gered uit een ingestort appartementencomplex. Het gaat om een zwangere vrouw en een meisje van 5. Wie de derde persoon is, is niet duidelijk.

Het kind zou in stabiele toestand verkeren, details over de gesteldheid van de vrouw zijn niet bekendgemaakt. Beiden zijn naar het ziekenhuis gebracht.

Een vierde slachtoffer werd onder het puin van een verwoest hotel gevonden. Een Chinees team, geholpen door Russische en Myanmarese hulpverleners, was 5 uur bezig om de vrouw eruit te halen. De Chinese ambassade in Myanmar zegt dat ze in stabiele toestand verkeert.

Dit zijn beelden van reddingswerkers:

Mandalay ligt vlak bij het epicentrum van de aardbeving van vrijdag die met een kracht van 7,7 veel verwoestingen aanrichtte in Myanmar en ook buurland Thailand raakte.

In Myanmar meldden staatsmedia vanochtend dat het dodental is opgelopen tot boven de 1700. Een exact aantal gaf een woordvoerder van de militaire machthebbers niet. Net als gisteren zouden er 3400 gewonden zijn en 300 vermisten. De junta heeft een week van nationale rouw afgekondigd.

Het dodental in Thailand staat op 19. De meeste slachtoffers kwamen om het leven toen in de hoofdstad Bangkok een kantoorgebouw in aanbouw instortte. 33 mensen raakten gewond en er zijn meer dan 70 vermisten.

De zoekactie op de bouwplaats wordt bemoeilijkt doordat de constructie erg instabiel is. Wel zijn er volgens de gouverneur van Bangkok tekenen van leven waargenomen van drie mensen.

In delen van de provincie Ontario in Canada zitten 300.000 huishoudens zonder stroom door ijzelbuien die afgelopen weekend over het gebied trokken.

"De stroomuitval wordt grotendeels veroorzaakt door takken van bomen die door de opeenhoping van ijzel worden verzwaard", meldt energieleverancier Hydro One. Daarnaast meldt de leverancier dat er in centraal Ontario een risico is op overstromingen. Volgens de energieleverancier waren er zondagmiddag meer dan 350.000 klanten getroffen. Naar verwachting is de stroomvoorziening op 1 april weer hersteld.

Nutsbedrijf Alectra zei zondag dat er ongeveer 35.000 klanten zonder stroom zaten. Dat was voornamelijk in Barrie het geval, een stad ten noorden van Toronto. Om de problemen te verhelpen worden alle beschikbare middelen ingezet, meldt Alectra. "De voortgang is traag vanwege het ijs op de leidingen", zei het bedrijf.

Op sociale media worden beelden gedeeld van bomen die door het ijs zijn omgevallen:

De stad Orillia in Ontario heeft de noodtoestand uitgeroepen vanwege het noodweer. "Dit is een zeer ernstige situatie met gevaarlijke wegomstandigheden, omgevallen bomen en elektriciteitsleidingen, en schade aan de openbare en particuliere infrastructuur", aldus de stad in een verklaring.

Het Canadase weerinstituut Environment Canada heeft waarschuwingen afgegeven voor winterse buien met ijzel in hoofdstad Ottawa en delen van Quebec. De kans op sneeuw gemengd met ijskorrels houdt in sommige regio's naar verwachting tot maandagochtend aan.

Gisteravond heeft bij winkelcentrum Mall of the Netherlands in Leidschendam een explosie plaatsgevonden. Bij de gevel van een ingang van het winkelcentrum ontstond een klein brandje dat snel kon worden geblust. De schade aan het pand lijkt mee te vallen.

De explosie gebeurde bij de ingang van het winkelcentrum aan de kant van de Jumbo en Daka. De politie werd gebeld door getuigen die mensen hadden zien lopen bij de plek waar de explosie was geweest. Een woordvoerder van de politie meldt dat er nog geen aanhoudingen zijn verricht.

Het winkelcentrum in Leidschendam was vorige maand ook al doelwit van een explosie.

De vakbonden in België hebben opnieuw opgeroepen tot een staking uit protest tegen de hervormingsplannen van de onlangs aangetreden regering-De Wever. De voor vandaag aangekondigde algemene staking had zondag al gevolgen.

Op de luchthavens van Zaventem en Charleroi was het gisteren extra druk, schrijft de VRT in een liveblog. Mensen die niet het risico willen lopen dat ze hun bestemming niet bereiken, probeerden zondag alvast een vlucht te nemen. Dat leidde tot lange rijen. Morgen worden veel vluchten geannuleerd.

Er zullen vandaag opnieuw ook minder internationale treinen rijden van en naar Nederland en Frankrijk. De spoorwegen staakten de hele vorige week al en dat duurt tot morgenavond.

Scheepvaart ligt al stil

Het scheepvaartverkeer van de Noordzee naar Gent lag gisteren al sinds 19.00 uur stil. En het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust meldde dat er al 34 schepen lagen te wachten om vanaf de Noordzee een haven - in veel gevallen die van Antwerpen - binnen te kunnen varen of om een haven uit te varen. De loodsen leggen naar verwachting vrijwel allemaal het werk neer.

De havenarbeiders staken niet de hele dag, maar houden werkonderbrekingen van een uur per ploeg. Er is nog veel onduidelijkheid over de impact van de geplande hervormingen op hun sector.

Ook het onderwijs zal niet helemaal platliggen. Voor het weekeinde leek het erop dat een vijfde van het personeel van plan is te staken. Veel scholen zullen de leerlingen wel opvangen als er geen les wordt gegeven.

Ziekenhuizen, gevangenissen, supermarkten

In zorginstellingen zijn ludieke acties en werkonderbrekingen gepland. Sommige ziekenhuizen werken met een minimale bezetting, waardoor niet-dringende behandelingen kunnen worden uitgesteld.

De gevolgen van de staking zullen ook merkbaar zijn bij gemeenten, in gevangenissen, bij grote bedrijven, in supermarkten en in andere winkels.