NOS Nieuws - Algemeen

Voor het invallen van de winter probeert Rusland meer terrein te winnen in Oekraïne. Binnen een paar dagen worden ook nog duizenden militairen uit Noord-Korea ingezet. Wat betekent de huidige situatie voor de voortgang van de oorlog, die inmiddels tweeëneenhalf jaar duurt? De stand van zaken nu.

Vooral in de Donbas en in het oosten van Oekraïne zijn Russische troepen actief. Vandaag meldden Russische persbureaus op basis van het ministerie van Defensie dat drie nederzettingen zijn ingenomen. Het zou gaan om Leonidivka, Novoöekrajinka en Sjachtarske. Of dat zo is, kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Gisteren maakte Rusland al melding van de inname van de stad Selydove in de regio Donetsk, die voor de oorlog 20.000 inwoners telde. De afgelopen week werd de stad voortdurend door Russische troepen bestookt.

De Russische minister van Defensie Andrej Beloöesov feliciteerde daarnaast Russische troepen met de inname van de plaats Hirnyk, dat ongeveer 12 kilometer van Selydove ligt.

Strategisch doel

Het Oekraïense leger heeft niet rechtstreeks gereageerd op de Russische beweringen, maar rapporteerde gisteren 31 frontgevechten aan het front, waaronder bij Selydove. Persbureau Reuters meldde op basis van de Oekraïense Deep State open-source inlichtingenkaart dat een deel van Selydove onder Russische controle stond, met ongeveer een derde als "grijze zone".

Volgens analisten heeft Rusland sinds begin dit jaar niet zo snel zo veel terrein gewonnen. Maar dat wil nog niet zeggen dat het opeens heel snel gaat, zegt oud-commandant landstrijdkrachten Mart de Kruif in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is echt met honderden meters tot kilometers per dag, maar wel over de hele breedte. We zien dat de Russen proberen heel veel tempo te maken. Om voor het invallen van de winter nog zoveel mogelijk terrein te kunnen winnen."

Ook is het te vroeg om te zeggen dat Rusland de overhand heeft, meent De Kruif. Dat er terrein wordt opgegeven, heeft ook een strategisch doel. "Oekraïne heeft te weinig troepen en kan zich niet veroorloven zich dood te vechten in elke stelling, loopgraaf of bunker. Dus wat ze doen is heel gecontroleerd terrein ruilen voor tijd. Die tijd willen ze gebruiken om de oorlog zo lang mogelijk vol te kunnen houden."

Daarmee hoopt Kyiv dat aan de Russische kant ook barsten komen in de logistiek, de bevoorrading of in personeelstekorten. En voor een gedeelte lijkt dat ook te werken, zegt De Kruif, omdat Rusland binnenkort versterkt gaat worden door Noord-Koreaanse militairen. NAVO-chef Rutte bevestigde maandag dat Noord-Koreaanse militairen door Rusland worden ingezet in de Russische grensregio Koersk.

Zuid-Korea en andere landen schatten dat er zo'n 11.000 Noord-Koreaanse militairen zijn ingezet in Rusland. Van hen zouden er zo'n 3000 in de buurt van het front zijn. Omdat ze in Koersk worden ingezet, dat Russisch grondgebied is, kan Poetin zeggen dat het is om het eigen land te verdedigen, zegt De Kruif. "Dus dat is meer een verdedigende inzet dan een offensieve inzet. Dat is hoe hij het verkoopt naar de buitenwereld en naar zijn eigen mensen."

Van de inzet van ruim 10.000 militairen moet niet veel worden verwacht, meent de oud-commandant. "Er vechten zo'n 600.000 militairen in Oekraïne en daar komen dat 10.000 Koreanen bij, die bovendien weinig ervaring hebben. En wetende dat de Russen 1200 mensen per dag verliezen in deze fase, dan is 10.000 niet zoveel. Dat gaat niet het verschil maken."

Presidentsverkiezingen VS

De NAVO kan weinig doen aan de samenwerking tussen de twee landen, maar de zorgen in Zuid-Korea zijn groot. Het land is bang voor de technologie die de Russen waarschijnlijk gaan overdragen aan Noord-Korea, zegt De Kruif. Hierdoor bestaat de kans dat Zuid-Korea ook actief betrokken raakt bij de oorlog.

"Dat kan zijn met het leveren van wapens, want de wapenindustrie is daar heel groot. Als Zuid-Korea actief betrokken wordt, dan wordt het echt anders. En het is niet voor niks dat Noord-Korea die raket heeft afgevuurd, als waarschuwing: 'wees heel voorzichtig met wat je doet: want wij hebben een hele grote militaire macht en die kunnen we gebruiken'."

Voorlopig is het voor Oekraïne zaak om de strijd zolang mogelijk vol te houden en meer troepen te mobiliseren, totdat het front waarschijnlijk spoedig nagenoeg tot stilstand komt vanwege de naderende winter.

Daarnaast is het hopen op steun van het Westen. Het Europees Parlement ging onlangs akkoord met een lening van 35 miljard euro aan Oekraïne, maar de (financiële) steun van de VS wordt gezien als cruciaal. Daarom zal ook worden gekeken naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Het beleid van de nieuwe president zal doorslaggevend zijn voor het verloop van het conflict.

De 66 vakantiehuisjes op het villapark Duinrijk in het Zeeuwse Burgh-Haamstede zijn zonder natuurvergunning gebouwd. Omdat het vakantiepark vlak bij een Natura 2000-gebied ligt, moest de initiatiefnemer uitzoeken of de bouwactiviteiten schadelijk zouden zijn voor de natuur. Dat is niet gebeurd.

De vakantiehuisjes zijn een jaar of drie geleden gebouwd, schrijft Omroep Zeeland. Ze staan op een lap grond van camping Duinhoeve.

Twee natuurorganisaties hadden de omgevingsdienst Zeeland gevraagd om handhaving van de regels. In eerste instantie werd dat verzoek afgewezen, maar nadat de organisaties daar bezwaar tegen maakten is toch besloten op te treden.

Uitzoeken

En dus moet de initiatiefnemer van het park alsnog onderzoek doen naar hoe veel stikstof er geproduceerd is bij de bouw en of er sprake was van licht- en geluidsoverlast. Ook moet worden uitgezocht of het gebruik van de huisjes op dit moment schadelijk is voor de natuur.

"Waarschijnlijk komt eruit dat er te veel natuurschade zou ontstaan", zegt Gert-Jan Buth van de Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland. Die organisatie vroeg samen met de stichting Duinbehoud om handhaving.

Volgens Buth had er nooit een vakantiepark mogen staan in het gebied. "Dit is het kwetsbaarste gebied in Zeeland. Projecten eromheen lopen ook tegen stikstofbelemmeringen op. En dit is ook nog eens een klassiek park, met huisjes met een gasaansluiting en een open haard."

Verwijderen?

Hoe deze kwestie verder zal verlopen is nog onduidelijk. Als uit het onderzoek blijkt dat de huisjes niet in het gebied mogen staan omdat ze te veel schade aanrichten, is niet duidelijk of ze dan worden verwijderd. "Het ligt eraan hoe ver de provincie durft te gaan", zegt Buth daarover. "Ik verwacht dat dit uiteindelijk voor de Raad van State komt."

De huisjes zijn inmiddels niet meer in het bezit van de initiatiefnemers van het project, omdat ze zijn verkocht. De bedrijfsleider van de camping waarop het villapark gebouwd is, wil niet reageren.

Noord-Korea zal Rusland steunen tot de overwinning op Oekraïne is behaald. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Choe Son-hui tijdens een ontmoeting in Moskou met haar Russische ambtsgenoot Sergei Lavrov.

Bij deze ontmoeting werd de goede relatie tussen de twee landen bejubeld. Lavrov sprak van "zeer nauwe banden" en Choe noemde de militaire samenwerking "onoverwinnelijk".

De ministers bevestigden niet dat Noord-Korea troepen heeft gestuurd naar Rusland om te helpen in de oorlog met Oekraïne, zoals de afgelopen weken door zowel de VS, de NAVO en Zuid-Korea is gezegd. Het zou gaan om zo'n 10.000 Noord-Koreaanse militairen in de Russische grensregio Koersk. Volgens de VS zijn die binnenkort klaar om op Oekraïens grondgebied te vechten.

Choe zei verder er niet aan te twijfelen dat Rusland de oorlog zal winnen. Lavrov zei Noord-Korea dankbaar te zijn voor hun "principiële standpunt".

Verder beweerde Choe dat de Verenigde Staten en Zuid-Korea van plan zijn een kernaanval uit te voeren op Noord-Korea. Ze leverde daarvoor geen bewijs, maar sprak van een "explosieve" situatie op het Koreaanse schiereiland. De Noord-Koreaanse minister zei dat haar land zijn nucleaire wapenarsenaal moet uitbreiden om klaar te zijn voor een tegenaanval.

Gisteren werd bekend dat Noord-Korea een test heeft uitgevoerd met een mogelijk nieuwe intercontinentale ballistische raket. Het zou gaan om de langste vluchtduur tot nu toe voor een Noord-Koreaanse raket. De raket kwam neer in de Japanse Zee, ten oosten van Noord-Korea.

In Parijs begint maandag het proces tegen acht mensen die worden verdacht van betrokkenheid bij de moord op Samuel Paty. De geschiedenisleraar werd in 2020 onthoofd door een moslimextremist.

De dader werd destijds doodgeschoten. De acht verdachten zouden hem op verschillende wijzen hebben geholpen. En hoewel de gruwelijke moord al weer van vier jaar geleden dateert, is de onrust onder Franse leraren niet minder geworden.

"De moord heeft duidelijk gemaakt dat docenten dagelijks blootstaan aan druk, bedreigingen of agressie", schrijft een onderzoekscommissie van de Senaat in een rapport dat dit jaar verscheen. "Er is sprake van endemisch geweld."

In één jaar tijd hadden in het basis- en voortgezet onderwijs meer dan 95.000 leraren te maken met allerhande bedreigingen. Zo'n 900 leraren werden met een wapen bedreigd: vier per dag.

Mondelinge en fysieke bedreigingen komen van ouders, leerlingen en anderen, en gaan over zeer uiteenlopende kwesties. Maar volgens de Senaat speelt de islamitische achtergrond van kinderen steeds vaker een rol, net zoals bij Samuel Paty het geval was.

"Meer dan de helft van de leraren durft in de klas niet meer over sommige zaken te praten, in de hoop om zo ruzies over religie te voorkomen", schrijft de onderzoekscommissie van de Senaat. De docenten doen aan zelfcensuur, zeggen de Eerste Kamer en lerarenvakbonden.

"De moorden op Paty en Bernard zijn geen geïsoleerde incidenten", aldus voorzitter Jean-Rémi Girard van onderwijsvakbond SNALC. "De daders zijn moslimextremistische terroristen. En zij hebben Franse scholen expliciet als doelwit aangewezen. Het staat in hun eigen geschriften."

Het ministerie van Onderwijs houdt bij hoeveel conflicten er op scholen zijn rond religie. "Dat zijn er enkele honderden per maand", aldus Girard. Wel zijn zulke extreme en gewelddadige acties als de moorden op Samuel Paty en Dominique Bernard zeer uitzonderlijk. Veel vaker zijn het ruzies, al dan niet met fysiek geweld. "Bijvoorbeeld over islamitische kleding op school, zoals een hoofddoek. Dat is verboden."

Nauwelijks beveiliging

Veel docenten voelen zich niet gehoord en niet gesteund door de onderwijsinspectie of de overheid, zegt de SNALC. Zo had de regering beloofd om leraren beter te beveiligen. Op slechts 400 van de 60.000 scholen is er nu beveiliging, aldus de vakbond. "Er zijn volop scholen waar niemand bij de ingang staat: iedereen kan daar gewoon in en uit lopen. Dat voelt niet veilig natuurlijk."

Wel is er een loket waar ze achteraf kunnen aankloppen en waar ze medische of juridische hulp kunnen krijgen na bedreigingen. In 2023 werden er zo'n 5000 van zulke hulpverzoeken gedaan, ongeveer 1000 meer dan het jaar ervoor.

Docenten krijgen ook zelf meer les en bijscholing over de scheiding van kerk en staat, en over waarom religieuze symbolen zijn verboden op scholen. Leraren wordt daarbij geleerd hoe ze die informatie moeten overdragen aan schoolkinderen. Dat zou conflicten over religie in de klas moeten voorkomen.

"In sommige delen van Frankrijk wordt dat heel serieus aangepakt, maar in andere delen nog helemaal niet", zegt Girard. "Bovendien is het natuurlijk niet dé oplossing. Een goede opleiding als leraar is geen garantie dat je nooit doelwit van een aanslag wordt."

Televisiemaker en cabaretier Arjen Lubach (45) stapt over van de VPRO naar RTL. Dat meldt Lubach op Instagram en het bericht wordt bevestigd door Peter van der Vorst, directeur content bij de commerciële omroep.

De presentator gaat samen met zijn Avondshow-team voor RTL een satirisch nieuwsprogramma maken dat vier dagen per week wordt uitgezonden. Hij tekent een contract voor drie jaar bij de omroep, zegt Van der Vorst. Er werd sinds de aankondiging van het vertrek van Lubach bij de VPRO al gespeculeerd of de televisiemaker de overstap naar een commerciële zender zou maken.

Volgens Van der Vorst "helpt Lubach ons om de wereld beter te begrijpen vanuit zijn eigen unieke perspectief." De RTL-directeur zegt verheugd te zijn met de komst van Lubach. "Ik ben superblij dat we nu officieel kunnen bevestigen dat Arjen Lubach en zijn team naar RTL komen. Arjen heeft de afgelopen jaren laten zien dat hij op dat vlak de allerbeste is."

De "humoristische en geëngageerde wijze waarin hij Nederlanders laat ontsnappen aan de waan van de dag" past perfect bij RTL, vindt hij.

Tien jaar bij de VPRO

Gisteren presenteerde de presentator voor de laatste keer zijn programma De Avondshow bij de publieke omroep VPRO. "Dit was 'm dan, de laatste Avondshow", sloot de presentator af. "Ik wil jullie bedanken voor het kijken, het was een feest."

Lubach heeft zo'n tien jaar satirische video's voor de VPRO gemaakt, met zowel op lineaire tv als op sociale media een miljoenenpubliek. Politici, journalisten, influencers, bekendheden, instanties en bedrijven werden op de hak genomen in Zondag met Lubach (2014 - 2021) en vervolgens in De Avondshow met Arjen Lubach (2021 - 2024).

In het programma Humberto op NPO Radio 1 zegt Lubach dat hij blij is dat het nieuws bekend is. Hoewel vaak wordt aangenomen dat een overstap van de publieke naar een commerciële omroep een hoger salaris oplevert, stelt hij niet om die reden van omroep te wisselen: "Mijn bankrekening is al vol", zegt hij grappend. "Bij de overweging om voor RTL te gaan werken heb ik het het belangrijkst gevonden wat voor baat het programma bij een overstap zou hebben"

Zo zegt hij redactionele onafhankelijkheid te houden. Hij mag bedrijven op de korrel blijven nemen, ook als dat botst met de commerciële belangen van RTL. Daarnaast zijn er voor hem nog meer redenen om het programma elders te maken.

"Er zijn ook voordelen in het schema, er is meer budget voor het programma en de medewerkers, waardoor ook zij stappen kunnen maken". Daarnaast vindt hij het belangrijk dat er bij de NPO ruimte komt voor nieuwe makers, nu hij verhuist.

Het programma zal niet De Avondshow gaan heten, er wordt aan het format geschaafd en het krijgt een nieuwe "feel". "Het is belangrijk dat we ons geluid behouden. We gaan keihard ons best doen."

De eerste uitzending van het nieuwe programma van Lubach is in het voorjaar van 2025 bij RTL 4 en het streamingplatform Videoland te zien, meldt RTL.

Overstap niet altijd succesvol

In het filmpje op Instagram wordt Lubach voorgesteld aan een 'overstapcoach', oud-presentator Jack Spijkerman. Hij zou zogenaamd Lubach tot diens schrik begeleiden bij de overstap naar de commerciëlen.

Spijkerman presenteerde tien jaar voor de VARA het satirische televisieprogramma Kopspijkers, dat op zijn hoogtepunt door 3,6 miljoen mensen werd bekeken. In 2005 stapte Spijkerman na een conflict met de VARA over naar Talpa, waar hij programma's presenteerde die bij lange na niet dezelfde kijkcijfers haalden.

In de stad Poitiers in West-Frankrijk zijn bij een grote schietpartij vijf mensen zwaargewond geraakt, onder wie een 15-jarige jongen. Hij werd in het hoofd geraakt en verkeert in kritieke toestand, schrijven lokale media.

De schietpartij begon in een restaurant, waarna het vuurgevecht buiten verder ging. Daarbij raakten tussen de vierhonderd en zeshonderd mensen betrokken, zegt minister van Binnenlandse Zaken Retailleau. Twee van de zwaargewonden zijn 16 jaar oud.

Volgens de minister gaat het om drugsgerelateerd geweld. "Het begon met een schietpartij en het eindigde met een gevecht tussen rivaliserende bendes", zegt hij. In de wijk waar de schietpartij plaatsvond wordt extra politieversterking ingezet.

Banden met het drugsmilieu

De minister zegt dat Frankrijk op een "kantelpunt" staat als het gaat om geweld in de drugshandel. Hij reist vandaag naar Rennes, waar vorige week zaterdag een vijfjarige jongen zwaargewond raakte nadat hij in het hoofd werd geschoten. De jongen zat tijdens de schietpartij in de auto bij zijn vader, die banden zou hebben met het drugsmilieu.

De krant Le Monde schrijft dat vannacht ook een geweldsincident plaatsvond in Saint-Péray, een voorstad van Valence in het zuidoosten van het land. Daar raakten drie twintigers gewond bij een schietpartij. In oktober werden bij incidenten in Marseille een onschuldige taxichauffeur en een jongen van vijftien op gruwelijke wijze vermoord.

Het vervangen van de versleten blauwe borden boven de snelwegen rond Utrecht wordt uitgesteld. Rijkswaterstaat zou er eind dit jaar mee aan de slag gaan, maar dat is uitgesteld. Volgens de nieuwe planning moeten in de loop van 2026 alle borden zijn vervangen.

De leesbaarheid van de borden boven de A12 en A27 wordt al jaren steeds slechter, tot ergernis van weggebruikers. Plaatsnamen vallen weg, snelweg- en afslagnummers ontbreken en in sommige borden zitten gaten.

Budget en planning

Vorig jaar juni liet Rijkswaterstaat weten dat het probleem bekend is, maar dat het niet kon worden verholpen vanwege "budget, prioriteit en planning". Ook de verwachting dat de twee snelwegen op de schop zouden gaan, maakte dat Rijkswaterstaat tot dusver niets heeft gedaan om de borden te vervangen, schrijft RTV Utrecht.

Rijkswaterstaat meldde eerder dat de borden uiterlijk in maart 2025 vervangen zouden zijn. Nu zegt een woordvoerder tegen de regionale omroep dat het project later zal beginnen. De borden op de A27 worden in de loop van volgend jaar vervangen en die op de A12 in de loop van 2026.

Grote onderhoudsopgave

Niet alles in de regio Utrecht kan tegelijk worden aangepakt, zegt de woordvoerder. "Rijkswaterstaat staat voor een grote onderhoudsopgave. Daarom moeten sommige objecten, waaronder de bebording, langer op hun opknapbeurt wachten."

De kosten van het vervangen van de borden op de A27 zijn al wel bekend: zo'n 1 miljoen euro. "Hieronder valt het produceren en vervangen van de borden, maar ook het afsluiten van de weg, doorgaans in de nachtelijke uren."

Het dodental door de ongekende overstromingen in Spanje van dinsdag is opgelopen naar 205. Er worden nog steeds mensen vermist, dus de verwachting is dat het dodental verder zal oplopen.

Het gevaar is nog niet over. Weerbureaus waarschuwen voor meer hevige regenval in Tarragona, Catalonië, en een deel van de Balearen.

In Valencia wordt er gevreesd voor een damdoorbraak door de ophoping van water. De dam, die zich in Sot de Chera bevindt, wordt goed in de gaten gehouden. Vijftig mensen zijn preventief geëvacueerd. Het dreigingsniveau is stabiel en het lijkt erop dat het water begint te dalen, dat schrijft de krant El Pais.

Geen stroom en water

Door het noodweer was bij bijna 150.000 huishoudens de stroom uitgevallen. Driekwart van de huizen zou inmiddels weer stroom hebben, toch zijn er nog altijd gebieden waar moeilijk contact mee te krijgen is. Ook zijn er huizen waar geen stromend water beschikbaar is.

500 militairen komen vandaag naar de regio om te helpen met het puin op te ruimen en de lichamen te bergen. Geborgen slachtoffers onder meer overgebracht naar het beursgebouw in Valencia, omdat er elders een tekort is aan plekken om lichamen te bewaren.

De omvang van de materiële schade loopt naar schatting in de miljarden euro's. Voor verzekeraars gaat het een van de duurste rampen worden in de Spaanse geschiedenis. Er zijn bedrijven die geld willen doneren, zo heeft Real Madrid al 1 miljoen euro geschonken.

In voornamelijk geïsoleerde dorpjes zijn ook plunderingen gaande. Op sociale media zijn video's te zien van mensen die een supermarkt leeghalen. Woensdag heeft de politie 39 mensen aangehouden.

Er worden agenten ingezet om verdere diefstallen uit huizen, auto's en winkels te voorkomen.

Koudeput

Het extreme noodweer kwam door een weerfenomeen, een zogeheten koudeput: dat is een bel met koude lucht in een lagedrukgebied dat zich hoog in de lucht bevindt. Het zit ingeklemd tussen hogedrukgebieden en kan daardoor moeilijk weg.

De Middellandse Zee is momenteel 20 graden, terwijl het in de koudeput -20 is. "Dat grote temperatuurverschil zorgt voor sterke verticale luchtstromen, waardoor snel enorme buienwolken kunnen ontstaan. Zo kan er in korte tijd heel veel regen vallen, zeker in een bergachtig gebied", zei NOS-weerman Marco Verhoef al eerder.

Doordat de aarde opwarmt, zullen dit soort weersextremen steeds vaker voorkomen. Het water in de Middellandse Zee was deze zomer warmer dan ooit: in augustus werd een watertemperatuur van 28,47 graden gemeten. Ook deze maand is het water een stuk warmer dan normaal.

Correspondent Miral de Bruijne sprak gisteren inwoners van het zwaarst getroffen stadje:

Twee mensen zijn vanochtend om het leven gekomen bij een ernstig verkeersongeluk op de A4 bij het Brabantse Woensdrecht. Een derde persoon raakte gewond en is volgens de politie naar het ziekenhuis gebracht.

Het ongeluk vond rond 08.15 uur plaats. De drie slachtoffers zaten allemaal in hetzelfde voertuig, meldt de politie.

Hoe het ongeval heeft plaats kunnen vinden, is nog niet duidelijk. Er wordt nu onderzoek gedaan naar de oorzaak. De personenauto is vermoedelijk achterop een stilstaande vrachtwagen op de vluchtstrook gebotst.

In Botswana is voor het eerst sinds 58 jaar een andere partij dan de Botswana Democratic Party (BDP) als winnaar uit de verkiezingen gekomen. Een coalitie van oppositiepartijen, de Umbrella for Democratic Change (UDC), kreeg de meeste zetels in het parlement van het land in zuidelijk Afrika.

De stemmers rekenden massaal af met de zittende partij BDP, die volgens de voorlopige uitslag eindigde met slechts 2 zetels in het parlement. UDC werd met 35 zetels de grootste partij.

President Mokgweetsi Masisi heeft zijn nederlaag erkend. "Hoewel ik wilde aanblijven als uw president, respecteer ik de wil van het volk en feliciteer ik de verkozen president. Ik zal een stap opzij zetten en de nieuwe regering steunen", zei Masisi tegen journalisten in de hoofdstad Gaborone.

UDC-leider Duma Boko heeft nog niet gereageerd op de verkiezingswinst van zijn partij.

De BDP was in Botswana sinds de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië in 1966 aan de macht. Het land met zo'n 2,3 miljoen inwoners staat bekend om zijn diamantmijnen en het natuurgebied de Okavangodelta. Ondanks de rijkdom aan diamanten kampt Botswana al jaren met een zwakke economische groei, een gebrek aan industriële ontwikkeling en een hoge werkloosheid.

Naast de mijnbouw is de safari-industrie de grootste inkomstenbron van het land. De toeristen komen vooral af op de circa 130.000 olifanten die het land telt.

Internetgebruikers op het Oost-Afrikaanse eiland Mauritius kunnen tot 11 november geen sociale media gebruiken. De Mauritiaanse regering heeft internetproviders in aanloop naar de parlementsverkiezingen de opdracht gegeven om de toegang tot alle sociale media te blokkeren.

De autoriteit voor informatie- en communicatietechnologieën ICTA noemt de maatregel een reactie op "illegale berichten die een ernstige bedreiging vormen voor de nationale veiligheid". De afgelopen weken zijn er zo'n twintig geluidsopnames van afgeluisterde gesprekken van journalisten, politici en politieagenten op sociale media uitgelekt, meldt mediawaakhond Reporters Without Borders.

Volgens premier Kumar Jugnauth en de politie zijn de opnames gemanipuleerd met kunstmatige intelligentie. Vijf journalisten van wie gesprekken zijn uitgelekt, spreken die claim tegen en zouden de opnames hebben geverifieerd.

Ontwrichting

Organisaties The Internet Governance Forum en The Internet Society zeggen in een gezamenlijke verklaring dat het besluit ontwrichtende gevolgen heeft voor het land. "Het inperken van toegang tot digitale platforms onderdrukt niet alleen het democratische proces, maar schaadt ook de economie en beperkt toegang tot essentiële informatie en diensten."

10 november kunnen inwoners van Mauritius naar de stembus voor de parlementsverkiezingen. De partij van de huidige premier heeft nu een meerderheid in het parlement.

Bij de galerie in het Brabantse Oisterwijk waar vannacht een explosie plaatsvond, zijn twee werken van Andy Warhol gestolen. Twee andere werken uit dezelfde serie, Reigning Queens, zijn achtergelaten op straat. Dat bevestigt de eigenaar van MPV Gallery, Mark Peet Visser.

De zeefdrukken stonden opgeslagen in de galerie om tussen 24 november en 1 december verkocht te worden op kunstbeurs PAN Amsterdam. "Het is georganiseerd", zegt Visser over de inbraak bij zijn galerie.

De daders gebruikten zware explosieven om het pand binnen te komen. Dat lukte, maar de dieven slaagden er niet in om alle Warhols mee te nemen. Op beelden is volgens Visser te zien dat de vier werken niet in de auto van de dieven pasten.

"Het is zo knullig", zegt de galerijhouder. "Ze gooiden er twee op straat, bij de andere twee rukten ze de lijsten eraf."

In en rondom de galerie is veel schade:

De inbraak is volgens Visser mislukt, want de vier werken zijn "onherstelbaar beschadigd". "Het is vreselijk zonde." Over de waarde van werken wil hij niets kwijt. Wel is hij naar eigen zeggen goed verzekerd voor de financiële schade.

Meerdere zeefdrukken

Andy Warhol maakte de werken in de jaren 80. Op de zeefdrukken zijn vier regerende koninginnen uit die periode te zien: de Nederlandse Beatrix, de Britse Elizabeth II, de Deense Margrethe II en koningin Ntombi Twala van Swaziland. De werken van Elizabeth en Margrethe zijn meegenomen, de andere twee lagen op straat.

Warhol maakte nog veel meer zeefdrukken van de vier koninginnen. In 2021 werden vier zeefdrukken van Beatrix voor 217.000 euro verkocht aan een buitenlandse kunstliefhebber. Bij Paleis het Loo is op dit moment een tentoonstelling met vier zeefdrukken van iedere koningin.

"Ze zijn niet per se zeldzaam", zegt kunsthistoricus Willem Baars over de zeefdrukken van Warhol. "Je kunt Warhols overal ter wereld kopen, maar omdat Beatrix erop staat heeft het kunstwerk hier extra bekendheid."

Het zal volgens Baars moeilijk zijn om de gestolen werken te verkopen. Enerzijds omdat ze genummerd zijn, en dus direct herkenbaar als de uit Oisterwijk meegenomen werken. Anderzijds omdat ze beschadigd zijn. "Als er al een scheur in papier zit, zijn ze vernietigd en niets waard. Ze zijn enorm kwetsbaar."

Verder zonder de Queens

De kracht van de explosie was volgens Visser enorm. De voordeur van de galerie werd eruit geblazen en overal rondom het pand ligt glas. Ook in de rest van de straat liggen de ramen eruit, zegt hij.

"We gaan opruimen", zegt Visser. "En we gaan verder waar we zijn gebleven, maar dan zonder de Queens."

De twaalf provincies voldoen niet aan de opgave in de spreidingswet. Samen moesten zij dit en volgend jaar 96.000 plekken beschikbaar hebben, maar dat aantal halen zij niet. Dat schrijven de commissarissen van de Koning in hun verslag aan de minister van Asiel en Migratie, Marjolein Faber (PVV).

"Ondanks dat de Spreidingswet zeker al effect heeft, tellen de provinciale plannen helaas nog niet voldoende op tot de totaal gevraagde capaciteit", schrijven de twaalf commissarissen aan Faber. Zeven van de twaalf provincies halen hun opgave niet, zo blijkt uit de provinciale plannen.

De provincies noemen een aantal redenen. "Zo zorgde de aankondiging tot het voornemen van intrekking van de wet, kort na de inwerkingtreding, voor onduidelijkheid en vertraging. Lokale bestuurders kwamen hierdoor regelmatig in een lastig parket bij het geven van uitleg over beoogde opvanglocaties aan omwonenden."

Beter verdelen

De spreidingswet moet de opvang van asielzoekers beter over het land verdelen. De wet is sinds februari van kracht en uiterlijk vandaag moeten de gemeentelijke plannen via de provincies worden ingediend bij PVV-minister Faber van Asiel en Migratie. Het kabinet wil zo snel mogelijk af van de wet, maar vooralsnog is die gewoon nog van kracht.

Op basis van prognoses van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moeten er 96.000 plekken beschikbaar komen. Die zijn naar inwonertal verdeeld over de provincies. Zo moet Zeeland bijvoorbeeld 2109 asielzoekers opvangen en Noord-Holland 16.290.

De provincie met de grootste opgave, Zuid-Holland, voldoet ook niet helemaal aan het aantal opvangplekken uit de wet. Van de 19.776 verlangde opvangplekken biedt Zuid-Holland er 15.180 aan per 1 februari 2026, oftewel 77 procent "Ik ben vooral trots op wat we wel bereikt hebben", zegt de Zuid-Hollandse commissaris van de Koning Wouter Kolff.

Hij wijst erop dat Zuid-Holland komt van 1800 plekken. "Over anderhalf jaar zitten we op ruim 15.000 plekken. Voor een drukke en dichtbevolkte provincie als de onze vind ik dat niet niks. Wij hebben altijd gezegd dat vooral kijken naar inwonertal niet helemaal eerlijk is. De druk op woningen en ruimte is gigantisch, een kwart van het land woont hier."

'Brengt rust'

In Noord-Brabant en Gelderland wordt aan 90 procent van de opgave voldaan, zo laten de provincies weten. Voor hen is dat een bewijs dat de spreidingswet werkt. "Voor de spreidingswet vingen 19 van de 51 gemeenten in Gelderland asielzoekers op; straks zijn dat er 33", zegt de Gelderse commissaris van de Koning, Henri Lenferink (PvdA).

"Daarom roep ik de minister graag op om deze wet in stand te houden. We hebben met deze wet een middel in handen dat eindelijk rust brengt in de opvang en dus ook in de samenleving. Schaf deze niet af voordat we een nog beter middel hebben."

Het COA zegt in een reactie positief te zijn dat er in alle provincies meer opvangplekken gaan komen. "Provincies en gemeenten hebben zich flink ingespannen om dit voor elkaar te krijgen en dat waarderen we enorm", aldus het COA.

Het toont volgens het COA het nut van de spreidingswet, die leidt tot "een werkwijze waarmee we samen tot stabiele opvang kunnen komen". Tegelijk onderstreept het orgaan dat er nog altijd niet voldoende plekken zijn en dat het tijd kost om "duurzame" opvanglocaties op te zetten, dus dat er de komende tijd nog veel gedaan moet worden.

Opvangcrisis voorbij?

De afgelopen tijd hebben diverse gemeentelijke en provinciale bestuurders kritiek geuit op het kabinetsvoornemen om de spreidingswet in te trekken. Door de onzekerheid rond de toekomst van de wet zijn er nu al meerdere gemeenten die voorlopig geen plannen maken om asielzoekers op te vangen.

De twaalf commissarissen onderstrepen in hun brief nogmaals het belang van het behoud van de wet. "Alle commissarissen van de Koning staan onverkort achter de spreidingswet die beoogt, door een evenwichtige spreiding van opvanglocaties, rust en stabiliteit te brengen in de asielopvang. We kunnen constateren dat de spreidingswet nu dat effect sorteert: de gemeentelijke plannen laten zien dat de komende twee jaren meer gemeenten dan voorheen asielopvang bieden en we zien ook een beweging van noodopvang naar duurzame opvang."

Als je kijkt naar alle provinciale plannen voor de asielopvang samen, dan ligt er "een heel mooi pakket" volgens de Zuid-Hollandse Kolff. "Natuurlijk zijn er diverse plannen wel vragen over hoe concreet ze zijn. Soms moeten locaties nog worden onderzocht, moet er onderhandeld worden met het COA of zijn er andere obstakels", zegt hij, maar "als we dit de komende jaren daadwerkelijk kunnen leveren, is die opvangcrisis echt voorbij".

Het Nederlandse bodemonderzoeksbedrijf Fugro wordt niet vervolgd voor een dodelijke dambreuk in Brazilië. Dat meldt Fugro vanmorgen bij de publicatie van de nieuwe kwartaalcijfers. Bij de dambreuk kwamen in januari 2019 in het zuidoosten van Brazilië 270 mensen om het leven, onder wie medewerkers van Fugro zelf.

Fugro zegt dat het Openbaar Ministerie in Brazilië twee maanden geleden het onderzoek naar de gebeurtenissen definitief heeft afgesloten. Hoewel de conclusies van het onderzoek nog niet officieel zijn gepubliceerd, meldt Fugro wel dat op basis hiervan is besloten het bedrijf niet aan te klagen of verder aansprakelijk te stellen.

Vijf lokale medewerkers van het Nederlandse bedrijf waren op 25 januari 2019 bezig met metingen bij een mijn in de Braziliaanse staat Minas Gerais op de Brumadinho-dam, waar slib van de mijn werd opgeslagen. Op dat moment brak de dam door. Hierbij kwamen vier van de vijf Fugro-medewerkers om het leven.

Aandelen onderuit

Twee jaar terug ging het aandeel Fugro nog hard onderuit op de beurs na berichten dat het bedrijf wel schuld zou hebben aan de ramp. Dat nieuws noemde het bedrijf toen "eenzijdig en suggestief".

"In een eerste onderzoek van de lokale autoriteiten was al geconcludeerd dat Fugro en medewerkers niet aansprakelijk zijn. En dat heeft de federale aanklager nu ook bevestigd", laat een woordvoerder weten.

Kandidaten die duizenden kilometers afleggen, campagnes van honderden miljoenen dollars en peilingen met kleine marges: de eindfase van de Amerikaanse presidentsverkiezingen is ongemeen spannend. Lees in dit artikel de laatste ontwikkelingen.

De campagnes:

Kamala Harris heeft fel uitgehaald naar opmerkingen van Donald Trump dat hij als "beschermer van vrouwen" zal optreden, "of ze dat nou willen of niet". Op een bijeenkomst in Las Vegas noemde ze dat beledigend voor iedereen. "Hij respecteert de vrijheid en intelligentie van vrouwen niet om in hun eigen belang te handelen. Wij hebben wel vertrouwen in vrouwen."

Trump had eerder verklapt dat adviseurs hem aanraadden zichzelf niet meer beschermer van vrouwen te noemen vanwege de bevoogdende ondertoon. "Nou, ik doe dat gewoon, of ze het nou willen of niet. Ik ga ze beschermen, tegen de migranten die binnenkomen en landen die ons willen raken met raketten."

Net als Harris voerde ook Trump campagne in het westen van de VS, met bezoeken aan swing states Arizona en Nevada en een uitstapje naar New Mexico, waar de Democraten de winst verwachten. Hij gebruikte zijn reis om het grensbeleid van de Democraten te bekritiseren. Zo nodigde hij de nabestaanden uit van een veteraan die recent in Mexico door leden van een drugskartel was vermoord.

Trump schetste een naargeestig beeld van zijn land: "De Verenigde Staten zijn een bezet land. Ongelofelijk dat ik dat moet zeggen: we zijn een bezet land. Ze komen met duizenden binnen met militair materieel." Alleen zijn herverkiezing zou een bevrijdingsdag brengen, drukte hij aanhangers op het hart.

Republikeinen zijn boos over een verkiezingsspotje van Harris-aanhangers dat vrouwen erop wijst dat ze mogen liegen over op wie ze stemmen. In het door Julia Roberts ingesproken filmpje van een progressief-evangelische kiesgroep kijken twee vrouwen veelbetekenend naar elkaar als ze het stemformulier invullen. "Op de enige plek in Amerika waar vrouwen nog mogen kiezen, mag je stemmen wat je zelf wil. En niemand hoeft erachter te komen", zegt de actrice bij beelden van een vrouw die haar stereotiepe Trump-echtgenoot toelacht terwijl ze net op de Democraat heeft gestemd.

"Ik vind dit vergelijkbaar met een affaire hebben", reageerde Fox-commentator Jesse Waters. De rechtse activist Charlie Kirk had medelijden met de onwetende echtgenoot, "die waarschijnlijk hard werkt om een leuk leventje te hebben en voor zijn gezin te zorgen en dan liegt zij tegen hem."

De organisatie achter het spotje zegt dat de verontwaardigde reacties juist bewijzen dat het advies nodig is. "Wij willen mensen helpen in het stemhokje te doen wat hun hart ingeeft." Er is inmiddels ook een versie met George Clooney die stoere kerels erop wijst dat ze stiekem Democratisch mogen stemmen.

Het laatste nieuws:

Elon Musk hoeft voorlopig nog niet te stoppen met het weggeven van miljoenen aan kiezers in swing states. Musks advocaten hadden gevraagd de zaak over te hevelen naar een federale rechtbank en de rechter in Philadelphia bepaalde dat daarom een federale rechter eerst moet kijken of de weggeefactie toegestaan is voor hijzelf uitspraak kan doen. Een verbod voor de stembusgang is nu onwaarschijnlijk.

Al bijna twee weken geeft Musk dagelijks 1 miljoen dollar weg aan een kiezer die een petitie van hem ondertekent. De aanklager noemt dat verkiezingsbeïnvloeding en een illegale loterij. De rechter had Musk opdracht gegeven aanwezig te zijn voor de hoorzitting, maar zijn advocaten zeiden dat de drukbezette miljardair niet op stel en sprong kon verschijnen. Ze vonden bovendien dat de aanklager met Musks komst een circus wilde maken van het proces.

Donald Trump eist 10 miljard dollar van CBS omdat de zender de verkiezingen zou hebben beïnvloed door een interview met Harris te hermonteren. De Trump-campagne spreekt van misleiding van kiezers. Op 7 oktober werd een lang interview met Harris uitgezonden door 60 Minutes, waarin ze onder meer werd bevraagd over de relatie met Israël. In een eerder uitgezonden fragment gaf Harris een antwoord van 146 woorden, maar in het programma zelf was dat teruggesnoeid tot 20. Trump noemde dat eerder al "het grootste bedrog uit de geschiedenis van de televisie" en wilde dat de CBS-zendvergunning zou worden ingetrokken. CBS erkende dat er was gesneden in het antwoord maar blijft benadrukken dat toon en inhoud geen geweld is aangedaan.

De officiële stenografen van het Witte Huis hebben geprotesteerd dat woordvoerders een vrijgegeven transcript met omstreden uitspraken van Biden eigenhandig hebben aangepast. Toen er ophef ontstond omdat Biden Trump-aanhangers "afval" leek te noemen, veranderde de persafdeling in overleg met de president het woord "supporters" in "supporter's", waardoor de zin niet meer ging over de hele Trump-achterban, maar de ene komiek die Puerto Rico een berg drijvend afval had genoemd.

Persbureau AP kreeg een mail in handen waarin de stenografen officieel protest aantekenen tegen die wijziging, die overlegd had moeten worden met de afdeling. "Als er twijfels zijn, dan mag woordvoering weigeren het hele transcript vrij te geven, maar niet zelf wijzigingen aanbrengen", maant de ambtenaar die verantwoordelijk is voor de taak. "Nu verschilt het officiële verslag dat bijvoorbeeld naar het Nationaal Archief gaat met de vrijgegeven versie." Over of de verandering terecht was, doet de ambtenaar geen uitspraak.

De komende dag

Inwoners van de grootste stad van Wisconsin kunnen vandaag kiezen of ze Trump of Harris live willen zien: allebei bezoeken ze Milwaukee. Allebei bezoeken ze ook nog een andere zogenoemde Blue Wall-staat: Trump gaat in Michigan naar de stad Warren bij Detroit, Harris bezoekt in Wisconsin Appleton. Michigan is met zestien kiesmannen een van de belangrijkste staten aanstaande dinsdag, Wisconsin heeft er met tien iets minder.

Het heeft niet direct te maken met de verkiezingen, maar wel een pijnlijk politiek schandaal voor de Democraten: burgemeester Eric Adams van New York moet voor het eerst voorkomen omdat hij wordt beschuldigd van corruptie. Hij zou van verschillende landen smeergeld hebben aangenomen om hun belangen illegaal te behartigen. Adams ontkent schuld.

Tot de Amerikaanse verkiezingsdag op 5 november maken we dit dagelijkse verzamelartikel met laatste nieuws. Als er aanleiding is voor meer artikelen over de Amerikaanse verkiezingsstrijd lees je die uiteraard ook op nos.nl. Tot morgen!

Bij een galerie in het centrum van het Brabantse dorp Oisterwijk is vannacht een kunstroof gepleegd. De daders gebruikten zware explosieven om het pand binnen te komen.

De schade aan de galerie is groot. Ook bij een tiental panden in de omgeving zijn er door de explosie ramen gesprongen. De knal was tot ver in het dorp te horen, schrijft Omroep Brabant.

De voordeur van de MPV Gallery aan de Dorpsstraat werd eruit geblazen en de daders sloegen hun slag in de galerie, waarna ze met de auto op de vlucht sloegen.

Buit onduidelijk

Het is onduidelijk wat er precies is buitgemaakt. De politie kan daar nog niets over zeggen. "Ik zie veel lege plekken aan de muur", zegt een verslaggever van Omroep Brabant in het NOS Radio 1 Journaal. "En de vloer ligt bezaaid met troep."

De vluchtauto is verderop in het dorp teruggevonden, schrijft de regionale omroep. Het gebied rond het voertuig is afgezet, omdat er mogelijk nog explosieven in liggen. De kunstdieven zijn nog niet gevonden.

Met zware veiligheidsmaatregelen begint vandaag in de rechtbank bij Schiphol het proces tegen de oudste zoon van Ridouan Taghi. Hij zou de drugshandel van zijn vader draaiende hebben gehouden en hebben meegewerkt aan een plan om hem te bevrijden uit de gevangenis.

Vorig jaar liet Nederland Faissal T. oppakken in Dubai op verdenking van drugshandel, witwassen en het voorbereiden van geweldsmisdrijven. Het nieuwe uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten was toen nog maar een paar weken van kracht.

Net als zijn vader zit de 24-jarige Faissal T. inmiddels zelf ook in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Ze mogen elkaar daar overigens niet zien.

Zaakwaarnemer

Zijn naam dook een paar jaar geleden op in de zaak rond de advocaat die stiekem boodschappen doorgaf van Ridouan Taghi in de EBI. Via de advocaat belandden er onder meer opdrachten van Taghi bij Faissal.

Die gingen volgens het OM over het draaiende houden van Taghi's drugsimperium. Faissal zou hebben opgetreden als zaakwaarnemer van zijn vader.

In het dossier stond destijds: "Deels nog onder de vleugels van zijn vader, wordt hij in positie gebracht door zijn vader om de organisatie aan te sturen en zaken te organiseren."

De rechtbank in Amsterdam stelde later vast dat Faissal en een jongere broer "in de buitenwereld een essentiële, uitvoerende en aansturende rol vervulden binnen de criminele organisatie".

IJsfabriek

Uit onderschepte berichten blijkt dat Faissal contact had met verschillende zakenpartners van zijn vader. Met twee van die contacten zou hij partijen cocaïne hebben gesmokkeld via verschillende Europese havens.

Ook communiceerde hij veel met de Nederlands-Italiaanse maffiabaas Raffaele Imperiale. Die zou miljoenen cash naar hem hebben verscheept.

Vanuit de EBI gaf Taghi opdracht in welke bedrijven en vastgoedprojecten geïnvesteerd moest worden. Zo zou Faissal in 2020 bezig zijn geweest met het kopen van een ijsfabriek, waarbij hij aangaf dat die perfect was om valse facturen op te kunnen maken. Het OM denkt dat hij van crimineel geld ook onder meer een kapperszaak en een Bentley kocht.

'Geen levenslang'

Faissal zou zich ook hebben bemoeid met de plannen die zijn vader smeedde voor een gewelddadige uitbraak uit de EBI. De politie werd daar al in 2020 over getipt. Zo kreeg Faissal opdracht om informatie te verzamelen over EBI-medewerkers.

De plannen om te ontsnappen uit de EBI werden op tijd doorkruist door het Openbaar Ministerie. Dat Faissal T. nu zelf ook in het zwaarste gevangenisregime van Nederland zit, wordt op dit moment aangevochten door zijn advocaten.

Die benadrukken dat hij geen strafblad heeft, niet wordt verdacht van liquidaties en in Dubai nog op de jeugdafdeling van de gevangenis zat, in afwachting van zijn uitlevering aan Nederland.

Of het zijn advocaten ook lukt hem uit de EBI te krijgen, is afwachten. Eén uitkomst is wel zeker, stelt raadsman Michael Ruperti: "Hij gaat geen levenslang krijgen".

Huisartsen kunnen patiënten vanaf vandaag doorverwijzen naar speciale longcovidklinieken in de academische ziekenhuizen van Amsterdam, Rotterdam en Maastricht. Later zullen de vier andere academische ziekenhuizen ook poliklinieken openen.

Naar verwachting kunnen de eerste tijd ongeveer duizend patiënten bij de drie klinieken worden onderzocht en eventueel worden geholpen om diverse symptomen van de chronische ziekte te verzachten. Een genezende behandeling bestaat nog niet.

Dat aantal is maar een klein percentage van het totaal aantal patiënten met long covid in Nederland. Naar schatting hebben 450.000 mensen nog steeds beperkt last van de ziekte. Ze kunnen bijvoorbeeld nog maar gedeeltelijk werken. Voor 100.000 mensen zijn de gevolgen ingrijpender. Ze zijn vaak bedlegerig, uitgeput en hebben nauwelijks nog een sociaal leven omdat ze snel overprikkeld raken en nog zieker worden.

Toch verwacht Leon van den Toorn, longarts aan het Erasmus MC en nauw betrokken bij de klinieken, binnen enkele jaren hulp voor veel meer patiënten. "We zullen onze bevindingen verwerken in nieuwe behandelrichtlijnen voor bijvoorbeeld huisartsen. Zij kunnen dan vaker zelf hun patiënten behandelen waardoor er hulp op veel grotere schaal komt."

De poliklinieken die nu openen, zijn tot stand gekomen in samenwerking met patiëntenorganisaties als Long Covid Nederland en PostCovidNL. Zij zijn erg blij dat de klinieken er bijna vijf jaar na het begin van de pandemie eindelijk zijn. Vorige kabinetten wilden hiervoor lange tijd geen geld vrijmaken.

Volgens longcovidpatiënt Sasja Heetveld is de grote meerwaarde van deze klinieken dat er een plek is waar artsen zich kunnen specialiseren in de ziekte. In bijvoorbeeld Duitsland kan dat al langer: daar werd in 2021 een beroepsvereniging voor longcovidspecialisten opgericht.

Heetveld werd in 2022 ziek en moest toen nog zelf uitzoeken wat haar klachten precies waren en wat ertegen kon worden gedaan.

Ze ontdekte dat long covid bij haar dysautonomie veroorzaakte. Het autonome zenuwstelsel, dat organen als hart, longen en bloedvaten aanstuurt, werkt dan niet goed. Bij Heetveld zorgde dat ervoor dat haar hartslag bij het opstaan omhoogschoot, er onvoldoende bloed rondgepompt werd en ze uitgeput raakte.

Na het vinden van een in dysautonomie gespecialiseerde arts kreeg ze "huis-, tuin- en keukenmiddelen" in de vorm van steunkousen en elektrolyten om haar klachten te stabiliseren. Maar ze ondervond ook zware terugvallen tijdens haar menstruatie. De anticonceptiepil bleek een oplossing. Voor de onschuldige verkoudheden die haar situatie verslechterden, was de griepprik een uitkomst.

"Deze combinatie heeft echt geholpen. Ik kan nu weer enigszins leven met mijn gezin. Samen eten en voorlezen aan mijn zoontje. Dat kon twee jaar geleden echt niet."

Minder belastend

Toch heeft haar zoektocht schade aangericht. Net zoals velen met long covid lijdt Heetveld aan inspanningsintolerantie (PEM). Bij fysieke of psychische inspanning raakt iemand dan zo uitgeput dat het lichaam zichzelf begint af te breken, tot het punt dat iemand bedlegerig kan worden.

Heetveld: "Dat patiënten niet meer zelf op zoek hoeven te gaan, is de andere meerwaarde van deze klinieken. Alle kennis is op één plek. Als ik niet zelf had hoeven zoeken, was mijn gezondheid nu beter geweest."

Op basis van ervaringen van patiënten en onderzoeken in binnen- en buitenland is nu een eerste opzet gemaakt van stappen die artsen met hun patiënten kunnen doorlopen. Alle patiënten worden op dezelfde manier onderzocht. Creatieve symptoombestrijding, bijvoorbeeld via bestaande medicijnen voor andere aandoeningen, wordt vastgelegd om patronen in ziektebeelden en behandeling te ontdekken.

"Maar we zijn er nog niet", waarschuwt voorzitter Pascal Grootveld van Long Covid Nederland. "Langdurige financiering voor onderzoek is er nog niet. En geld voor klinisch onderzoek binnen de klinieken zelf ontbreekt." Zij hoopt dat er een Kamermeerderheid zal zijn voor het amendementsvoorstel van GroenLinks-PvdA om 21 miljoen euro vrij te maken voor deze onderzoeken.

Andere infectieziekten

Daarnaast voelen longcovidpatiënten ongemak bij het feit dat de in het leven geroepen poliklinieken niet beschikbaar zijn voor mensen met bijvoorbeeld ME, Q-koorts en Lyme. Deze chronische ziekten lijken sterk op long covid. Kennis van deze ervaringsdeskundigen is al vaak nuttig gebleken voor de symptoombestrijding van long covid.

"Wij hebben daarvan geprofiteerd, daarom is het belangrijk dat deze patiëntengroepen niet worden vergeten", aldus Grootveld.

Al in 2018 adviseerde de Gezondheidsraad de kennisachterstand rondom deze andere infectieuze ziekten aan te pakken door gespecialiseerde klinieken op te richten. Dit advies werd destijds niet opgevolgd door het kabinet.

Goedemorgen! Patiënten kunnen vanaf vandaag terecht in longcovidklinieken en de zoon van Ridouan Taghi staat voor de rechter.

Eerst het weer: de dag verloopt overal grijs en regionaal valt soms motregen. Daarbij is het vrij zacht met maxima rond 14 graden. De wind waait matig uit het westen. Vanaf zaterdag wordt het minder zacht en vaker zonnig. Vooral zondag en maandag schijnt de zon volop. In de nachten koelt het flink af.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van files en werkzaamheden. Check hier waar wordt gewerkt aan het spoor en waar storingen zijn.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

In Brazilië zijn twee voormalige politieagenten veroordeeld voor de moord op politica Marielle Franco. De populaire linkse Frank werd in 2018 doodgeschoten. De politieke moord veroorzaakte een golf van verontwaardiging in Brazilië.

De twee mannen die zijn veroordeeld, zijn de schutter en de bestuurder van de auto van waaruit werd geschoten. Ronnie Lessa en Élcio de Queiroz kregen straffen van respectievelijk 79 en 60 jaar. Ze werden een jaar na de moord aangehouden en zitten sindsdien vast.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

We dossen ons met het jaar meer en meer uit voor Halloween, dat gisteren werd gevierd. Grimeur Rhodé van Lenthe wordt steeds vaker benaderd door particulieren en bedrijven voor de engste creaties:

Fijne dag!

Op het Noordereiland in het centrum van Rotterdam woedt een grote brand in een woonhuis. Er was niemand binnen toen het vuur uitbrak. De brand is inmiddels overgeslagen naar een naastgelegen pand.

Het vuur heeft daar drie woningen bereikt, schrijft de regionale zender Rijnmond. De bewoners waren uit voorzorg al geëvacueerd.

Het pand waar de brand uitbrak staat volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio op instorten. Daarom kan er alleen vanaf de buitenkant worden geblust.

Waterschade

Het gebouw komt uit 1896 en telt zes woningen. Die zijn ontruimd, zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio. "Je kunt het pand als verloren beschouwen." De brandweer krijgt hulp van een blusboot van het Havenbedrijf.

Bij de bluswerkzaamheden wordt heel veel water gebruikt. De brandweer vreest dat er meerdere huizen onbewoonbaar verklaard gaan worden vanwege de waterschade.

De rook is in groot deel van het centrum van Rotterdam te ruiken. De veiligheidsregio adviseert mensen om ramen en deuren dicht te houden.

Eerder al brand

In hetzelfde pand brak gisteravond rond 20.30 uur ook al brand uit, schrijft Rijnmond. Het vuur woedde toen in de keuken van een woning een verdieping lager.

Dat vuur was snel onder controle. Wel is de brandweer tot ongeveer middernacht bezig geweest met sloopwerkzaamheden om er zeker van te zijn dat het vuur echt uit was. Toch brak rond 04.00 uur opnieuw brand uit in het gebouw.

Dat kan toeval zijn, zegt de woordvoerder. "Maar het pand komt uit 1896 en er is veel verbouwd en getimmerd. Misschien zitten er wel driedubbele plafonds in, waar de brand nog heeft kunnen zitten." De politie doet onderzoek naar de oorzaak van de tweede brand.