NOS Nieuws - Algemeen

De Syrische interim-president al-Sharaa heeft de leden van zijn nieuwe overgangsregering bekendgemaakt. "De vorming van een nieuwe regering is een blijk van onze gezamenlijke wil om een nieuwe staat te bouwen", zei al-Sharaa in een toespraak. Het kabinet moet het land leiden gedurende een vijf jaar lange overgangsfase.

Het kabinet, dat uit 23 leden bestaat, moet de stabiliteit in het door oorlog verscheurde land herstellen. Al-Sharaa blijft zelf aan het hoofd staan van de regering.

De regering krijgt één vrouwelijke minister, schrijft persbureau Reuters. Het gaat om de christelijke Hind Kabawat, die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onder haar hoede krijgt. Kabawat was een felle tegenstander van de verdreven dictator Bashar al Assad en zette zich in voor vrouwenrechten.

Yarub Badr, een alawiet, is benoemd tot minister van Transport. Amgad Badr, die tot de Druzengemeenschap behoort, zal het ministerie van Landbouw gaan leiden. De huidige ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken - die gelden als getrouwen van al-Sharaa - houden hun posten in de nieuwe regering.

Grondwet

Anas Khattab, ook een naaste van de interim-president, wordt minister van Binnenlandse Zaken. De regering krijgt geen premier, wat betekent dat Al-Sharaa de regering de komende jaren zelf zal leiden.

Eerder deze maand presenteerden de machthebbers al een tijdelijke grondwet, waarin onder meer vrijheid van meningsuiting en politieke rechten voor vrouwen stonden vastgelegd. De tijdelijke grondwet blijft vijf jaar van kracht, waarna verkiezingen moeten worden gehouden. In de grondwet staat dat het islamitische recht de belangrijkste bron moet zijn van alle wetgeving, zoals ook gold in de oude grondwet.

Sektarisch geweld

Al-Sharaa, de leider van rebellengroep HTS, werd afgelopen januari benoemd tot interim-president van Syrië. Als leider van HTS was hij in feite al de machthebber van het land, nadat zijn groep het regime van Assad ten val had gebracht. De internationale gemeenschap drong sinds de machtsovername aan op het vormen van een regering waarin minderheden zijn vertegenwoordigd.

De druk nam toe door geweldsuitbarstingen in het westen van Syrië. Volgens ooggetuigen hebben milities die verbonden zijn aan het regime zich op grote schaal schuldig gemaakt aan moordpartijen. De gemelde slachtoffers waren alawieten, de minderheid waartoe ook Assad behoort.

De benoeming van leden van minderheidsgroepen zou neer kunnen komen op een boodschap aan westerse landen. Sharaa presenteerde zich na zijn aantreden als gematigd en tolerant, in de hoop dat westerse landen de sancties tegen Syrië zouden terugschroeven. Die waren ingesteld vanwege de onderdrukking van de Syrische bevolking door het Assad-regime.

Op het Correspondents' Dinner, het traditionele diner voor Witte Huis-verslaggevers, zal dit jaar geen komiek optreden. Journalistenvereniging WHCA, die het diner organiseert, heeft het geplande optreden van komiek Amber Ruffin geannuleerd. Het Witte Huis had eerder kritiek op de keuze voor Ruffin, die regelmatig de draak steekt met de regering-Trump.

In een e-mail schrijft de organisatie dat het accent "op dit kritieke moment voor de journalistiek" niet op politieke verdeeldheid, maar op "het uitmuntende werk van journalisten" moet liggen.

WHCA-voorzitter Eugene Daniels kondigde Ruffin vorige maand aan als hoofdact. Ze zou zijn gekozen omdat "haar unieke talenten perfect passen bij het huidige politieke en culturele klimaat".

Perspool

De verhoudingen tussen het Witte Huis en de WHCA zijn gespannen. De journalistenvereniging had sinds 1914 zeggenschap over de perspool - de groep journalisten die verslag doet vanuit het Witte Huis en meereist met president Trump. Onder de nieuwe regering is echter besloten dat het Witte Huis zelf selecteert welke nieuwsorganisaties toegang tot de perspool krijgen.

Vorige maand werd het Amerikaanse persbureau Associated Press (AP) "voor onbepaalde tijd" verbannen uit het Oval Office, het officiële kantoor van president Trump. Ook mag het persbureau niet meer met de president meereizen in Air Force One, het regeringsvliegtuig.

President Trump was ontstemd over het besluit van AP om de watermassa tussen Mexico en de zuidelijke staten van de VS de Golf van Mexico te blijven noemen. De Amerikaanse president had kort na zijn aantreden besloten dat die de naam Golf van Amerika moest krijgen.

WHCA reageerde daarop dat Trump het persbureau "straft omdat het niet meegaat in het taalgebruik dat de regering graag zou zien". Volgens de journalistenorganisatie komt dat neer op discriminatie.

Roast

De persvereniging van het Witte Huis organiseert het Correspondents' Dinner al ruim honderd jaar, waar de Amerikaanse president traditiegetrouw de belangrijkste gast is. Pers, politici en beroemdheden komen samen om te laten zien dat ze elkaar op waarde schatten en om elkaar op de hak te nemen.

Het hoogtepunt van de avond is doorgaans de speech van de president en de roast van een komiek die daarop volgt. Tijdens zijn eerste presidentschap heeft Trump alle edities aan zich voorbij laten gaan.

De dodelijke slachtoffers van de schietpartij in Oosterhout gisteren zijn mannen van 32 jaar. Het derde slachtoffer, dat zwaargewond raakte en in kritieke toestand in het ziekenhuis ligt, is een man van 25. De slachtoffers komen allemaal uit Oosterhout.

De twee overleden mannen zijn een Turkse en een Marokkaanse Nederlander. Dat bevestigen de moskeeën in Oosterhout waar de mannen naartoe gingen aan Omroep Brabant.

Tiental kogelhulzen

Het schietincident was gistermiddag rond 16.00 uur. Toegesnelde agenten vonden in een auto twee zwaargewonde mannen, van wie er een bezweek aan zijn verwondingen. In de buurt van de auto troffen de agenten "een tiental hulzen" aan.

Een paar minuten later was er iets verderop een frontale aanrijding tussen twee andere auto's. In een van deze auto's zat een man met schotwonden, die later op straat aan zijn verwondingen overleed.

De politie houdt er ernstig rekening mee dat er meer betrokkenen waren bij de schietpartij. Er zouden mensen zijn gevlucht nadat de schoten waren gelost. De politie zoekt naar mogelijke schutters, die waarschijnlijk in een auto zaten die later gevonden werd in het nabijgelegen Teteringen.

Over de toedracht van de schietpartij is nog weinig bekend. Buurtbewoners spreken over een drugsconflict, maar de politie kan dat niet bevestigen.

'Rust bewaren'

De schietpartij vond plaats in de wijk waar ook de families van de slachtoffers wonen, zegt de politie. De sfeer in de buurt was enige tijd onrustig en emotioneel. De burgemeester van Oosterhout, Gerdo van Grootheest, riep op de rust te bewaren.

De politie spreekt met buurtbewoners en getuigen van de schietpartij, en roept op om relevante camerabeelden te delen.

Afgelopen donderdag is journalist Dick Verkijk overleden. Hij was 95 jaar. In de jaren 90 heeft hij jarenlang verslag gedaan van de oorlog in voormalig Joegoslavië, onder meer voor de NOS. Verkijk was daar sinds 1984 correspondent.

Hij was een aanzienlijk deel van zijn loopbaan actief in Oost-Europa, in de jaren van de Koude Oorlog. Verkijk was aanwezig bij historische gebeurtenissen als de Praagse Lente in 1968 en de val van de Muur in 1989.

In de jaren 60 werkte hij voor de VARA en later voor de VPRO. Ook schreef hij voor kranten en tijdschriften als Het Vrije Volk, Het Parool en Vrij Nederland.

Hij kreeg een conflict met de VARA toen de programmaleiding de uitzending verbood van een reportage die hij had gemaakt over een verzwegen zeeramp uit 1942.

In de doofpot

Het ging om het zinken van het Nederlandse koopvaardijschip de Van Imhoff bij Sumatra, met bijna vijfhonderd Duitse gevangenen aan boord die naar India moesten worden verplaatst. Toen het schip door de Japanners tot zinken werd gebracht deed de Nederlandse bemanning niets om de Duitse burgers te redden. 411 van hen verdronken.

Verkijk maakte in 1965 een reportage voor het actualiteitenprogramma Achter het Nieuws, waarin hij liet zien hoe de zaak in de doofpot was gestopt. Maar de VARA-leiding verbood uitzending, Verkijk werd de laan uitgestuurd en de reportage verdween spoorloos.

In 2017 heeft de VARA alsnog een documentaire in meerdere delen over dit onderwerp uitgezonden, met medewerking van Verkijk en gebruikmaking van zijn oorspronkelijke materiaal.

Omroep in de oorlog

Een ander wapenfeit van Verkijk is een lijvig boek over de rol de publieke omroep in de Tweede Wereldoorlog, Radio Hilversum, 1940-1945: De omroep in de oorlog (1974), waarin hij kritisch schreef over de meegaande houding van de omroepbestuurders ten tijde van de Duitse bezetting.

Zijn graf had Verkijk al gereserveerd, vertelde hij enkele jaren geleden aan zijn neef, Volkskrantverslaggever Paul Onkenhout. De steen was al gemaakt, die stond klaar in Driehuis bij begraafplaats Westerveld.

Denemarken reageert geprikkeld op de stevige kritiek die de Amerikaanse vicepresident JD Vance gisteren op het land uitte bij zijn bezoek aan Groenland. Minister van Buitenlandse Zaken Rasmussen: "Zo spreek je je naaste bondgenoten niet aan."

"En ik beschouw Denemarken en de Verenigde Staten nog steeds als naaste bondgenoten", ging hij verder. Gisteren beschuldigde Vance Denemarken ervan te weinig te hebben gedaan voor de veiligheid van Groenland en het eiland onvoldoende te beschermen tegen Rusland en China.

Vance stelt dat hier verandering in moet komen en hij ziet een belangrijke rol weggelegd voor de Verenigde Staten. "We zouden ze veel beter kunnen beschermen en ik denk dat ze het ook economisch veel beter zouden doen." President Trump heeft al meermaals aangegeven Groenland te willen inlijven.

In Denemarken zijn de uitspraken van Vance dus niet onopgemerkt gebleven, "We staan open voor kritiek, maar om eerlijk te zijn waarderen we de toon waarop die is geuit niet", zegt Rasmussen in een videoboodschap.

Deense premier op bezoek

De Deense premier Frederiksen gaat volgende week naar Groenland. Op het programma staat onder meer een gesprek met de nieuwe premier van Groenland, Jens-Frederik Nielsen, over de samenwerking tussen Groenland en Denemarken.

"Ik heb het diepste respect voor hoe de Groenlandse bevolking en Groenlandse politici omgaan met deze grote druk. De situatie vraagt om eenheid tussen politieke partijen", stelt Frederiksen, die spreekt over "samenwerking op een respectvolle en gelijkwaardige manier". Groenland was lang een kolonie van Denemarken en is sinds 1979 een gedeeltelijk autonoom gebied dat onder Denemarken valt.

Reisplannen omgegooid

Gisteren brachten Vance en zijn vrouw Usha een omstreden en veelbesproken bezoek aan het eiland. De reis laat zich het beste omschrijven als een bliksembezoek, al was dat oorspronkelijk niet de bedoeling.

Usha Vance had aangekondigd met een van haar zoons een meerdaags bezoek aan Groenland te brengen om de "cultuur en eenheid te vieren". De plannen wekten de nodige ergernis bij zowel de Denen als de Groenlanders, waarna de reisplannen werden omgegooid. De Amerikaanse delegatie bezocht uiteindelijk alleen de Amerikaanse militaire basis Pituffik.

Demonstraties

Honderden mensen verzamelden zich vandaag bij de Amerikaanse ambassade in Kopenhagen en in Aarhus, de op een na grootste stad van Denemarken, om te protesteren tegen de Amerikaanse inmenging. Op protestborden stonden teksten als "Groenland is niet te koop".

"Trump probeert verdeeldheid te zaaien tussen Denemarken en Groenland, maar daar moeten we niet intrappen", zegt een van de organisatoren van de protesten tegen de krant Berlingske. "In plaats daarvan moeten we eensgezind blijven. Ik denk dat we dat hebben laten zien met deze demonstratie, waaraan Denen en Groenlanders zij aan zij hebben deelgenomen."

In het centrum van de Noorse stad Trondheim zijn vier mensen gewond geraakt bij een steekpartij bij een appartementencomplex. Een van hen is zwaargewond en moest worden gereanimeerd. Alle gewonden, waaronder ook de aanvaller, zijn naar het ziekenhuis gebracht.

De politie kon de verdachte ter plekke arresteren, het gaat om een 40-jarige man. Er wordt nog onderzoek gedaan, maar de politie denkt niet dat er meer mensen bij de steekpartij betrokken zijn.

De slachtoffers zijn tussen de 20 en 40 jaar oud. Volgens de politie zijn het geen willekeurige slachtoffers; ze wonen allemaal in hetzelfde gebouw.

Bewoners van dat appartementencomplex zeggen tegen de Noorse publieke omroep NRK dat er eerder ook al gewelddadige incidenten in het gebouw zijn geweest.

De Maasbrug in Gennep is zwaar beschadigd doordat er een graafmachine tegenaan is gereden. De machinist is lichtgewond geraakt.

Ook twee voorbijgaande auto's raakten beschadigd, nadat ze waren geraakt door een graafbak die van de machine afvloog, meldt L1 Nieuws. De inzittenden van de auto's bleven ongedeerd.

Door de botsing schoot de voorkant van de graafmachine omhoog:

Het ongeluk gebeurde vanmiddag toen de graafmachinist de brug tussen de provincies Limburg en Noord-Brabant opreed en door nog onbekende oorzaak met de voorkant van de graafmachine tegen de bovenkant van de brug opreed.

Bestuurder vast

De voorkant van het voertuig schoot omhoog, waardoor de bestuurder vast kwam te zitten. De brandweer heeft hem weten te bevrijden.

De brug over de Maas is onderdeel van de provinciale weg N264 tussen Gennep en Oeffelt. Die was helemaal afgesloten, zodat de machine kon worden weggetakeld en deskundigen konden beoordelen of de brugconstructie nog veilig is.

Het dodental in Myanmar na de aardbeving is verder opgelopen. De militaire junta meldt zeker 1644 doden. Ook het aantal mensen dat gewond is geraakt door de aardbeving is naar boven bijgesteld. Volgens de junta zijn er zeker 3400 gewonden en worden nog 139 anderen vermist. Aangenomen wordt dat de werkelijke aantallen veel hoger liggen.

Vrijdag werd Zuidoost-Azië getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,7, gevolgd door een naschok met een kracht van 6,4. Mandalay, de op een na grootste stad van Myanmar, ligt dicht bij het epicentrum. Volgens lokale media zijn daar ook de meeste doden gevallen. Vrijwel alle gebouwen in de stad zijn beschadigd geraakt.

Reddingswerkers zijn nog op zoek naar overlevenden en vermisten die zich onder het puin bevinden. Naar verwachting zullen de doden- en gewondentallen nog verder oplopen. Het Amerikaanse geologische instituut USGS schat in dat het dodental van de aardbeving in Myanmar kan oplopen tot boven de 10.000.

De humanitaire hulp wordt ernstig belemmerd door schade aan de infrastructuur, zoals wegen en vliegvelden. Ook ziekenhuizen zijn beschadigd geraakt door de aardbeving.

De verwoestende gevolgen van de aardbeving in beeld:

Hoe groot de impact van de aardbeving is blijkt uit de oproep van het militaire regime aan de internationale gemeenschap om hulp te sturen. Bij eerdere rampen gebeurde dit niet of pas later. Zo weigerde de junta in 2008 in eerste instantie internationale hulp toen cycloon Nargis het land trof. Er kwamen naar schatting zo'n 140.000 mensen om als gevolg van de natuurramp.

De internationale hulp is inmiddels op gang gekomen. China heeft een team met aardbevingsdetectoren en drones gestuurd. Rusland heeft volgens het Russische staatspersbureau Tass twee vliegtuigen met 120 reddingswerkers en hulpgoederen gestuurd. Beide landen onderhouden nauwe banden met de junta en leveren al langer wapens aan het regime.

Ook India, Maleisië en Zuid-Korea sturen hulp. De Verenigde Naties hebben 5 miljoen dollar toegezegd voor hulpacties. De Europese Unie heeft 2,5 miljoen euro uitgetrokken voor noodhulp. Ook is de EU-satellietdienst Copernicus ingezet. De EU had al 32,5 miljoen euro aan humanitaire hulp begroot voor dit jaar. Ook veel andere landen steunen Myanmar al op humanitair gebied.

Luchtaanvallen gaan door

Volgens hulporganisaties zal de ramp de humanitaire situatie in Myanmar nog verder verslechteren. Al voor de aardbeving was volgens cijfers van de VN ongeveer een derde van de bevolking, zo'n 20 miljoen inwoners, afhankelijk van humanitaire hulp.

De militaire junta kwam begin 2021 aan de macht. Sinds het leger de democratisch gekozen regeringsleider Aung San Suu Kyi terzijde schoof, is er een bloedige strijd gaande tussen de militaire machthebbers en verschillende verzetsgroepen.

Ook zaterdag meldden lokale media dat de junta doorgaat met het uitvoeren van luchtaanvallen op meerdere plekken, ook in het getroffen gebied.

De zomertijd is ingegaan. Om 02.00 uur is de klok een uur vooruitgezet en werd het 03.00 uur. Mensen in de nachtdienst hoeven dus een uurtje minder te werken.

De zomertijd werd in 1977 in Nederland ingevoerd om energie te besparen. In het voorjaar en de zomer is het daardoor 's ochtends langer donker en 's avonds langer licht.

Sinds 1980 is de zomertijd ook Europees geregeld. In 2018 stelde de Europese Commissie voor om binnen de EU permanent de zomertijd aan te houden. Maar na enige discussie veranderde dat in het standpunt dat elk land zelf mag bepalen welke tijd het wordt.

Geen meerderheid

Sindsdien is er weinig van het plan vernomen. Uit een peiling van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken bleek dat er in Nederland voor geen enkele variant (altijd zomertijd, altijd wintertijd of doorgaan met verzetten) een meerderheid te vinden was.

Op zondag 26 oktober wordt de klok een uur teruggezet naar de standaardtijd, die ook wintertijd wordt genoemd.

Een Amerikaanse jury heeft artiest Sean Kingston en zijn moeder schuldig bevonden aan fraude ter waarde van omgerekend bijna 1 miljoen euro. Dat melden Amerikaanse media. Kingston en zijn moeder Janice Turner werden ervan beschuldigd dat ze verschillende bedrijven hebben opgelicht om onder meer luxe horloges en sieraden in bezit te krijgen.

Kingston, wiens echte naam Kisean Anderson is, brak in 2007 door met het nummer Beautiful Girls. Hij werkte samen met Justin Bieber, Nicki Minaj en Chris Brown.

De 35-jarige artiest heeft volgens de jury zijn beroemdheid misbruikt om bedrijven over te halen hun spullen te leveren. Betaling zou dan later volgen, maar de bedrijven wachtten tevergeefs op hun geld. Kingston en zijn moeder toonden valse bankoverschrijvingen en probeerden de spullen te houden.

Zo verklaarde een slachtoffer in de rechtbank dat hij Kingston een horloge van omgerekend ruim 250.000 euro gaf in ruil voor de belofte een ingang in de artiestenwereld te krijgen. In plaats daarvan kreeg het slachtoffer naar eigen zeggen iets dat leek op een betalingsbevestiging, die volgens de bank nep was. Aanklagers noemden het tweetal "meesters in bedrog en fraude".

Huisarrest

Na de uitspraak werd de moeder van Kingston meteen vastgezet, omdat ze volgens de jury het meesterbrein achter de fraudezaak is. Ze heeft al eens een celstraf uitgezeten voor fraude. Kingston is onder huisarrest geplaatst.

In juli horen de twee hun strafmaat. De artiest en zijn moeder kunnen allebei een gevangenisstraf van maximaal twintig jaar krijgen.

Het Openbaar Ministerie zegt dat zijn ICT-systemen weer worden opgestart. Gisteren kwam het werk bijna helemaal tot stilstand. Er was sprake van een hardnekkige storing diep in het systeem, aldus het OM. Het kon niet uitsluiten dat kwaadwillenden waren binnengedrongen. Uit voorzorg werden alle verbindingen met het internet verbroken.

Uit het onderzoek van een crisismanagementteam is naar voren gekomen dat er geen sprake was van een verstoring van buitenaf, maar dat oorzaak waarschijnlijk in het systeem zelf zit. De verwachting is dat deze middag alle eigen systemen weer werken en de verbinding met de buitenwereld wordt hersteld.

Het OM kampt al langer met ICT-problemen. Zo konden officieren van justitie en hun medewerkers steeds vaker geen e-mails ontvangen, versturen en openen. Ook konden ze vaak niet in de gedigitaliseerde dossiers kijken. Het is onbekend of die problemen dezelfde oorzaak hadden als de storing van gisteren.

Het aangepaste cruiseschip MPS De Zonnebloem heeft vanochtend vroeg averij opgelopen in Duitsland. Het schip werd aangevaren en raakte zodanig beschadigd dat alle 149 opvarenden van boord moesten worden gehaald. Voor zover bekend is niemand gewond geraakt.

Het is nog onduidelijk wat er precies is gebeurd. Het schip was met 69 gasten, 65 vrijwilligers en 15 bemanningsleden onderweg op de Rijn toen het niet ver van Nederland werd aangevaren door een vrachtschip. Er ontstond een fors gat in de romp.

Marcel van der Kaa, plaatsvervangend directeur van De Zonnebloem in Breda, is vooral blij dat alle mensen aan boord veilig zijn. "Natuurlijk is iedereen enorm geschrokken. Hun welzijn is dan ook onze grootste zorg", zegt hij bij Omroep Brabant. "Er wordt slachtofferhulp aangeboden voor iedereen die dat nodig heeft."

Iedereen naar huis

De Zonnebloem probeert iedereen zo snel mogelijk thuis te krijgen. "Zowel in Duitsland als in Nederland zijn onze medewerkers bezig om dit te regelen", zegt Van der Kaa. Volgens hem heeft vervoersbedrijf Valys, gespecialiseerd in het vervoer van mensen met een handicap, aangeboden om iedereen met aangepaste busjes terug te brengen naar Nederland.

Het schip MPS De Zonnebloem is ingericht op vervoer van mensen met een beperking. Het is voorzien van allerlei hulpmiddelen zoals tilliften en hoog-laagbedden. Tijdens de vaarvakanties gaan gediplomeerde zorgvrijwilligers mee.

Het schip vaart zo'n 40 weken per jaar over de Rijn van en naar Duitsland en maakt ook cruises over de Belgische en Nederlandse wateren. Per jaar gaan er een kleine 3000 mensen met een lichamelijke beperking mee op vakantie.

Alternatieve vakantie

Maandag zou een nieuwe groep mensen aan boord gaan, maar gezien de schade aan de romp kan dat niet doorgaan. Mogelijk is het schip zelfs geruime tijd niet beschikbaar.

"Het is heel verdrietig dat we deelnemers en vrijwilligers die de komende periode mee zouden varen, moeten informeren dat hun reis niet door kan gaan", aldus Van der Kaa. De Zonnebloem probeert om een alternatieve vakantie te regelen.

Zelfs met het blote oog was het goed te zien: om 12.10 uur vanmiddag was een kwart van de oppervlakte van de zon bedekt. De maan nam eventjes een flinke hap uit de zon. Nederland beleefde voor het eerst sinds oktober 2022 weer een gedeeltelijke zonsverduistering en dat is veel mensen niet ontgaan.

"Het was zo leuk om het enthousiasme van mensen te zien, toen ze merkten dat er écht een hapje uit de zon werd genomen", zegt Mark Kristel, een van de vrijwilligers van Stichting Vesta Sterrenwacht in Oostzaan. Al ver voordat de eclips begon, stonden de eerste bezoekers voor de deur, "We hebben hier de hele tuin vol staan. Overal mensen die door telescopen kijken. Door verrekijkers. Het is echt bijzonder om dat samen mee te maken."

Er was wat meer bewolking dan voorspeld. Toch was in grote delen van Nederland, zeker met een speciale eclipsbril, goed te zien hoe de maan precies tussen de aarde en de zon in schoof. De maan nam in eerste instantie een hap uit de rechterkant van de zon. Rond 12.00 uur bevond die hap zich aan de bovenkant, en tegen het einde van de eclips 'verdween' de maan weer via de linkerkant van de zon.

Kijk hier in anderhalve minuut een versnelde opname van de verduistering terug:

Ook bij de volkssterrenwacht in het Gelderse Bussloo was het druk.

"Sinds 1999 ben ik helemaal verkocht", vertelt een bezoekster bij Omroep Gelderland. "Toen heb ik de totale zonsverduistering gezien. Hier ben ik nu met mijn kleinkinderen, als voorbereiding op de zonsverduistering volgend jaar in Spanje. Daar ga ik met ze naartoe."

Sterrewacht anno 1633

In de Sterrewacht in Leiden, opgericht in 1633 en daarmee "het oudste nog operationele universitaire observatorium ter wereld", was de sfeer minstens even goed als in Oostzaan en Bussloo. Een aantal studenten Sterrenkunde kreeg daar uitleg van gepensioneerd natuurkundige Martien Jacobs (81).

"Er gebeurt nu zo veel in de sterrenkunde - met allerlei mogelijkheden die er vroeger niet waren", legt Jacobs uit bij Omroep West. Hij doelt vooral op de steeds nauwkeurigere metingen van de afstanden van de sterren tot elkaar en de aarde.

Vandaag bedient natuurkundige Jacobs de heliostaat (zonnetelescoop), een apparaat dat met een spiegel boven op de sterrenwacht de zon reflecteert op de muur waardoor je zonder bril naar de gedeeltelijk verduisterde zon kunt kijken.

Astronaut

"Het is de eerste keer dat ik een partiële zonsverduistering zie en dat maakt het heel bijzonder. Ook omdat er zo veel wiskundige principes achter zitten, die nu echt zichtbaar worden", zegt student Dave Kroos.

"Dit is een jongensdroom. Ik wilde altijd astronaut worden vroeger. En ik ben nu niet in de ruimte, maar zo voelt het wel", zegt medestudent Melvin Alken. "Als je zo'n bril op doet wordt alles zwart. Het enige wat je ziet is de zon en nu zit er dan nog wat voor. Ik vind het zelf supercool."

Via NOS Ooggetuige stuurden veel mensen foto's in. Een selectie:

Iedereen met een paar zonnepanelen op het dak kon zien dat de opbrengst terugliep. Maar voor stroombeheerder Tennet betekende de zonsverduistering een 'stresstest'. Als miljoenen panelen in een keer minder stroom leveren, moet je dat kunnen opvangen. Vraag én aanbod van stroom moeten altijd in balans zijn. In het uiterste geval, kondigde Tennet aan, zou zelfs even gas bijgestookt moeten worden. Het is nog onbekend of dat is gebeurd.

De gedeeltelijke zonsverduistering van vandaag was de eerste die in Nederland zichtbaar was sinds 25 oktober 2022. Maar voor de volgende eclips hoeven we niet opnieuw 2,5 jaar te wachten. Op 12 augustus volgend jaar is de volgende gedeeltelijke zonsverduistering al. Op 2 augustus 2027 is er weer een.

De bekendste alien aller tijden is op dit moment te koop in New York. Een klein model van E.T. uit Steven Spielbergs gelijknamige film uit 1982 wordt geveild door Sotheby's, samen met enkele andere werken van de ontwerper Carlo Rambaldi.

Bieden kan vanaf 500.000 dollar (bijna 460.000 euro). De geschatte opbrengst van de alien ligt tussen de 600.000 en 900.000 dollar.

De sciencefictionfilm over een jongen die bevriend raakt met de op aarde gestrande E.T., was destijds een enorm succes. Hij bracht bijna 800 miljoen dollar op, tachtig keer meer dan hij had gekost, en leverde vier Oscars op.

"Ik weet nog dat ik tegen Carlo zei: 'Hier heb je wat foto's van Albert Einstein, Ernest Hemingway en Carl Sandburg'", zegt Spielberg tegen Sotheby's. "'Hoe kunnen we E.T.'s ogen net zo werelds en gerimpeld en ook zo verdrietig maken?'"

Ogen

Carlo Rambaldi (1925-2012) was maanden in de weer met pen en papier en klei. Uiteindelijk gebruikte hij de ogen van de Himalayakat van zijn familie als voorbeeld. Het 92 centimeter hoge model dat nu wordt geveild, is een van de drie die in de film zijn gebruikt. Dit model was onder meer te zien in de scène waarin E.T. zich in een kledingkast verstopt hield.

Rambaldi werkte ook mee aan andere bekende films als King Kong (1975), Close Encounters of the Third Kind (1977), Alien (1979) en Dune (1984).

De veiling sluit in de nacht van donderdag op vrijdag.

Bij een verkeersongeluk in België is een Nederlandse wielrenner omgekomen. Het slachtoffer is de 22-jarige Beau van Izerloo uit Dordrecht.

Hij deed gisteren mee met een wielerkoers in Hotton. Volgens Belgische media kwam hij na de wedstrijd op een brug in botsing met een vrachtwagen. Reanimatie mocht niet meer baten.

De burgemeester van Hotton noemt het een grote tragedie en betuigt zijn medeleven met de nabestaanden en teamgenoten van de jonge renner.

Ook de ploeg van Van Izerloo rouwt. Willebrord Wil Vooruit zegt dat woorden tekortschieten. "Onbegrijpelijk, niet te bevatten. Wij wensen de familie en al wie hem lief had heel veel sterkte toe."

In Istanbul is opnieuw gedemonstreerd tegen de arrestatie van de geschorste burgemeester Imamoglu. Ruim 100.000 mensen gingen de straat op. De betoging in het Aziatische deel van de stad was georganiseerd door de partij van Imamoglu, de centrumlinkse CHP. De aanwezigen zwaaiden met Turkse vlaggen en er waren spandoeken met de tekst "Vrijheid voor Imamoglu".

De familie van de burgemeester was ook bij het protest aanwezig. De vrouw van Imamoglu, Dilek, sprak de betogers toe. "Gerechtigheid kan niet worden verbannen, een geweten kan niet worden opgesloten. Dit is nog maar het begin. We gaan door met de strijd", zei ze.

Imamoglu zit vast. Er werd een brief van hem voorgelezen, waarin hij schrijft dat de stappen die president Erdogan neemt "bewijzen dat hij wegrent van verkiezingen en bang is voor zijn tegenstander".

Op luchtbeelden van de bijeenkomst is goed te zien hoe groot de mensenmassa was:

Ekrem Imamoglu werd vorige week opgepakt. Hij wordt verdacht van corruptie en zit vast in afwachting van zijn proces. Zijn aanhangers zijn ervan overtuigd dat de aanklachten politiek gemotiveerd zijn en dat justitie van hogerhand de opdracht heeft gekregen om iets te vinden waarmee Imamoglu politiek kan worden uitgeschakeld.

Sinds de arrestatie zijn er in het hele land protesten uitgebroken. De afgelopen week gingen honderdduizenden mensen de straat op na oproepen van de oppositie. Daarbij zijn bijna 2000 mensen gearresteerd. Het gaat om de grootste protesten in Turkije in de afgelopen ruim tien jaar.

Presidentskandidaat

Vorige week zondag hield de CHP een voorverkiezing waarin Imamoglu werd aangewezen als de partijkandidaat voor de volgende presidentsverkiezingen. De burgemeester wordt gezien als de belangrijkste tegenstander van president Erdogan.

De verkiezingen staan gepland voor 2028. De CHP pleit echter voor vervroegde verkiezingen en stelt dat de regering haar legitimiteit heeft verloren.

Op het Malieveld in Den Haag was een demonstratie van Turkse Nederlanders. Naar schatting deden er een paar honderd mensen aan mee. Er liepen betogers met borden met teksten als: "Waarom doet onze dictator zulke slechte dingen?"

Een demonstrant vertelde dat de situatie in Turkije haar pijn doet. "Al die jongeren die niet vrij hun mening kunnen uiten en ook vrouwen die door dit regime worden onderdrukt. Daarom zijn we hier gekomen om te demonstreren. Het is nog steeds mijn land."

De politie in Amsterdam heeft de identiteit vastgesteld van de man die donderdag in de buurt van de Dam vijf mensen zou hebben neergestoken. Hij is een 30-jarige Oekraïner uit de regio Donetsk. Dat is een regio in het oosten van Oekraïne die voor een groot deel door Rusland is bezet. Het is onduidelijk of hij uit het bezette deel van Donetsk komt.

De man wordt dinsdag voorgeleid bij de rechter-commissaris. Die bepaalt of hij langer blijft vastzitten. Over het motief kan de politie nog niets zeggen.

Bij het onderzoek zijn een zware-criminaliteitsofficier en een terrorismeofficier betrokken. "Er is aanleiding om meteen alle scenario's te onderzoeken", zei hoofdofficier van justitie De Beukelaer gisteren tegen stadszender AT5.

Verschillende identiteiten

Het kostte de politie moeite om de identiteit van de verdachte vast te stellen, omdat hij bij zijn aanhouding identiteitspapieren met meerdere namen bij zich had. Hij raakte zelf ook gewond en is daarvoor behandeld in het penitentiair ziekenhuis in Scheveningen.

De steker viel donderdag aan het einde van de middag meerdere mensen aan, zonder dat duidelijk was waarom. Vier slachtoffers lagen gisteren nog in het ziekenhuis. Twee van hen zijn zwaargewond.

Een Britse toerist werkte hem tegen de grond, waarna de politie hem aanhield:

Het dodental van de aardbeving in Myanmar blijft oplopen. Volgens de militaire leiding van het land zijn zeker 1002 mensen omgekomen. De junta maakte ook bekend dat 2376 gewonden zijn geteld. Tientallen mensen worden nog vermist.

De meeste doden vielen in Mandalay, de op een na grootste stad van Myanmar, en de stad die het dichtst bij het epicentrum van de aardbeving ligt. Vrijwel alle gebouwen in Mandalay zijn beschadigd en ziekenhuizen worden overspoeld met gewonden.

In de hoofdstad Naypyidaw wordt gewerkt aan het herstel van beschadigde wegen. In het grootste deel van de stad hebben mensen nog geen toegang tot elektriciteit en internet- en telefoondiensten. Veel gebouwen zijn ingestort, waaronder meerdere overheidscomplexen.

Generaal Min Aung Hlaing en andere leden van het militair bewind van Myanmar bezochten een noodopvang in de hoofdstad Naypyidaw. Ook gingen ze kijken in het verwoeste presidentieel paleis:

Vandaag hebben de landen van het Zuidoost-Aziatische samenwerkingsverband Asean in een gezamenlijke verklaring de dringende behoefte aan humanitaire hulp voor Myanmar nog eens benadrukt.

De ministers van Buitenlandse Zaken zeggen in de verklaring gezamenlijk op te trekken in de coördinatie van de humanitaire hulp die wordt geboden aan het getroffen gebied.

Dat de impact groot is, bleek gisteren al toen het geïsoleerde militaire regime de internationale gemeenschap vroeg om hulp. Die hulp wordt ook geboden. Die komt onder meer van China en Rusland. Die landen hebben een nauwe band met het regime en leveren al wapens aan het leger van Myanmar.

Persbureau AP meldt dat China een team van 37 mensen heeft gestuurd met aardbevingsdetectoren en drones en Rusland heeft volgens het Russische staatspersbureau Tass twee vliegtuigen gestuurd met 120 reddingswerkers en hulpgoederen.

India stuurde een zoek- en reddingsteam, een medisch team en levensmiddelen, Maleisië heeft 50 mensen gestuurd om hulp te verlenen aan de zwaarst getroffen gebieden. Zuid-Korea heeft 2 miljoen dollar aan humanitaire hulp toegezegd. De Verenigde Naties hebben 5 miljoen dollar toegewezen om hulpacties te starten.

Ingestort flatgebouw

De aardbeving heeft ook buurland Thailand getroffen, vooral het gebied rond de hoofdstad Bangkok. Volgens de Thaise autoriteiten zijn er tot nu toe zes doden gevonden. Daarnaast zijn er 26 gewonden en worden nog tientallen mensen vermist.

De meeste vermisten zijn mensen die zich in de buurt bevonden van het flatgebouw in aanbouw dat gisteren instortte. Vandaag wordt zwaarder materieel ingezet om de tonnen puin te verplaatsen.

Beelden van vandaag:

Aardbevingen treffen Bangkok niet vaak. In Myanmar, dat op een grote aardplatenbreuklijn ligt, zijn aardbevingen minder zeldzaam.

Het Amerikaanse aardbevingsbureau United States Geological Survey (USGS) schat dat het dodental van de aardbeving in Myanmar kan oplopen tot boven de 10.000. Dat doet het op basis van onder meer de hevigheid van de beving, de bebouwing, de bevolkingsdichtheid en eerdere aardbevingen in het getroffen gebied.

Een man die in Amsterdam een corporatiewoning huurt maar intussen ook zelf meerdere koophuizen heeft en die verhuurt, raakt zijn sociale huurwoning kwijt. Dat heeft de rechter geoordeeld, meldt woningcorporatie Ymere.

Ymere was naar de rechter gestapt omdat de man zijn sociale huurwoning niet uit wil, terwijl hij zelf huiseigenaar is. Hij had drie koophuizen die hij volgens Ymere vermoedelijk voor duizenden euro's per maand verhuurde. Onlangs verkocht hij een van de huizen met overwaarde.

De rechter stelt dat het maatschappelijk belang zwaarder weegt dan het belang van de man om goedkoop te kunnen huren. "Hij heeft namelijk nog twee alternatieven." Het Parool schreef eerder dat de man in de rechtszaal had aangevoerd dat hij niet zelf in de huizen kon wonen vanwege de hoge kosten en omdat er al huurders wonen die hij er niet uit kan zetten. Hij sprak van een hetze.

Uniek vonnis

Volgens de woningcorporatie is het voor het eerst dat de rechter zich hierover uitspreekt. "In de uitspraak wordt uitgebreid stilgestaan bij de situatie van al die woningzoekenden die geen betaalbare woning kunnen vinden. Voor hen hebben we deze zaak ook aangespannen", zegt topman Erik Gerritsen.

Hij zegt dat Ymere gaat onderzoeken of er meer huurders zijn met koopwoningen. "Als het niet anders kan, zullen we ook die sociale woningen terugvragen via de rechter."

De man die gisteren zwaargewond raakte bij de dodelijke schietpartij in Oosterhout vecht in een ziekenhuis voor zijn leven. Dat zegt een woordvoerder van de politie.

Het schietincident was gistermiddag rond 16.00 uur en eiste al twee levens. De slachtoffers werden gevonden in twee auto's. In een daarvan lag ook het derde slachtoffer. Hij werd met schotwonden naar een ziekenhuis gebracht.

De politie rukte gistermiddag uit na meerdere meldingen over een schietpartij aan de Loevensteinlaan. Ter plekke vonden agenten twee zwaargewonde mannen in een auto, van wie er een bezweek aan zijn verwondingen. Op een andere plek in de straat troffen de agenten "een tiental kogelhulzen" aan.

Enkele minuten later was er een aanrijding tussen twee andere auto's in de Sint Antioniusstraat, iets verderop. In een van deze auto's zat een zwaargewonde man met schotwonden, die later op straat aan zijn verwondingen overleed.

Meer betrokkenen

De politie houdt er ernstig rekening mee dat er meer betrokkenen waren bij de schietpartij. Er zouden mensen zijn gevlucht nadat de schoten waren gelost. In Teteringen werd 's avonds een auto aangetroffen die mogelijk iets met de schietpartij had te maken. Die auto is door de politie in beslag genomen.

"Door te horen van getuigen, het horen van familieleden proberen we te kijken of we zo snel mogelijk in de richting van een dader kunnen komen", zegt de woordvoerder. Eerder hield de politie rekening met het scenario dat de twee dodelijke slachtoffers op elkaar hadden geschoten.

Op het moment van de schietpartij waren er veel ooggetuigen, omdat er wat winkels in de straat zitten. Zij worden opgeroepen zich te melden. Dat geldt ook voor mensen die beschikken over relevante beelden.

Over de toedracht en het motief is nog weinig bekend. Buurtbewoners denken dat het mogelijk gaat om een drugsconflict, maar daar zegt de politie niets over. Ook de identiteit van de slachtoffers is niet bekendgemaakt.

Zo reageerden getuigen gisteren:

Ook vannacht ging de politie door met het onderzoek. Na de schietpartij was de sfeer in de wijk een tijd lang onrustig en emotioneel. De families van de slachtoffers wonen in dezelfde buurt, bevestigt de politie. Er zijn politiehonden ingezet om de mensen uit elkaar te drijven. Er waren veel agenten in kogelwerende vesten aanwezig.

Beelden slachtoffers gedeeld

Op sociale media worden beelden gedeeld van de slachtoffers in de auto. De politie is daar niet over te spreken. "Van de slachtoffers zijn er voordat wij arriveerden filmpjes opgenomen, die vervolgens op het internet zijn verspreid. Ik heb ze zelf niet gezien, maar ik heb me laten vertellen dat ze er zijn en ik hoef ze ook niet te zien", zegt de woordvoerder.