NOS Nieuws - Algemeen

Amsterdamse huizenbezitter moet sleutels sociale huurwoning inleveren

3 weeks 4 days ago

Een man die in Amsterdam een corporatiewoning huurt maar intussen ook zelf meerdere koophuizen heeft en die verhuurt, raakt zijn sociale huurwoning kwijt. Dat heeft de rechter geoordeeld, meldt woningcorporatie Ymere.

Ymere was naar de rechter gestapt omdat de man zijn sociale huurwoning niet uit wil, terwijl hij zelf huiseigenaar is. Hij had drie koophuizen die hij volgens Ymere vermoedelijk voor duizenden euro's per maand verhuurde. Onlangs verkocht hij een van de huizen met overwaarde.

De rechter stelt dat het maatschappelijk belang zwaarder weegt dan het belang van de man om goedkoop te kunnen huren. "Hij heeft namelijk nog twee alternatieven." Het Parool schreef eerder dat de man in de rechtszaal had aangevoerd dat hij niet zelf in de huizen kon wonen vanwege de hoge kosten en omdat er al huurders wonen die hij er niet uit kan zetten. Hij sprak van een hetze.

Uniek vonnis

Volgens de woningcorporatie is het voor het eerst dat de rechter zich hierover uitspreekt. "In de uitspraak wordt uitgebreid stilgestaan bij de situatie van al die woningzoekenden die geen betaalbare woning kunnen vinden. Voor hen hebben we deze zaak ook aangespannen", zegt topman Erik Gerritsen.

Hij zegt dat Ymere gaat onderzoeken of er meer huurders zijn met koopwoningen. "Als het niet anders kan, zullen we ook die sociale woningen terugvragen via de rechter."

Zwaargewonde Oosterhout in kritieke toestand, politie zoekt nog naar dader

3 weeks 4 days ago

De man die gisteren zwaargewond raakte bij de dodelijke schietpartij in Oosterhout vecht in een ziekenhuis voor zijn leven. Dat zegt een woordvoerder van de politie.

Het schietincident was gistermiddag rond 16.00 uur en eiste al twee levens. De slachtoffers werden gevonden in twee auto's. In een daarvan lag ook het derde slachtoffer. Hij werd met schotwonden naar een ziekenhuis gebracht.

De politie rukte gistermiddag uit na meerdere meldingen over een schietpartij aan de Loevensteinlaan. Ter plekke vonden agenten twee zwaargewonde mannen in een auto, van wie er een bezweek aan zijn verwondingen. Op een andere plek in de straat troffen de agenten "een tiental kogelhulzen" aan.

Enkele minuten later was er een aanrijding tussen twee andere auto's in de Sint Antioniusstraat, iets verderop. In een van deze auto's zat een zwaargewonde man met schotwonden, die later op straat aan zijn verwondingen overleed.

Meer betrokkenen

De politie houdt er ernstig rekening mee dat er meer betrokkenen waren bij de schietpartij. Er zouden mensen zijn gevlucht nadat de schoten waren gelost. In Teteringen werd 's avonds een auto aangetroffen die mogelijk iets met de schietpartij had te maken. Die auto is door de politie in beslag genomen.

"Door te horen van getuigen, het horen van familieleden proberen we te kijken of we zo snel mogelijk in de richting van een dader kunnen komen", zegt de woordvoerder. Eerder hield de politie rekening met het scenario dat de twee dodelijke slachtoffers op elkaar hadden geschoten.

Op het moment van de schietpartij waren er veel ooggetuigen, omdat er wat winkels in de straat zitten. Zij worden opgeroepen zich te melden. Dat geldt ook voor mensen die beschikken over relevante beelden.

Over de toedracht en het motief is nog weinig bekend. Buurtbewoners denken dat het mogelijk gaat om een drugsconflict, maar daar zegt de politie niets over. Ook de identiteit van de slachtoffers is niet bekendgemaakt.

Zo reageerden getuigen gisteren:

Ook vannacht ging de politie door met het onderzoek. Na de schietpartij was de sfeer in de wijk een tijd lang onrustig en emotioneel. De families van de slachtoffers wonen in dezelfde buurt, bevestigt de politie. Er zijn politiehonden ingezet om de mensen uit elkaar te drijven. Er waren veel agenten in kogelwerende vesten aanwezig.

Beelden slachtoffers gedeeld

Op sociale media worden beelden gedeeld van de slachtoffers in de auto. De politie is daar niet over te spreken. "Van de slachtoffers zijn er voordat wij arriveerden filmpjes opgenomen, die vervolgens op het internet zijn verspreid. Ik heb ze zelf niet gezien, maar ik heb me laten vertellen dat ze er zijn en ik hoef ze ook niet te zien", zegt de woordvoerder.

Bijna-botsing bij luchthaven Washington, twee maanden na dodelijke crash

3 weeks 4 days ago

De Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA is een onderzoek begonnen naar een incident in het luchtruim bij de hoofdstad Washington D.C. Een Airbus die net was opgestegen van Reagan National Airport kwam daar bijna in botsing met een militair toestel. Door ingrijpen van de gezagvoerder en de luchtverkeersleiding werd een ramp voorkomen.

Bij dezelfde luchthaven botsten eind januari een passagiersvliegtuig en een legerhelikopter op elkaar. Daarbij kwamen toen 67 mensen om het leven. Daarvoor waren er al vaker incidenten in het drukke luchtruim bij Washington.

Alarmsignalen in cockpit

De Airbus A319 van Delta Airlines had gisteren groen licht gekregen voor de start. In de buurt vloog ook een straaljager. Die zou een zogeheten fly-over doen boven Arlington National Cemetery, een begraafplaats op enkele kilometers van de luchthaven.

In de cockpit van het Delta-toestel gingen alarmsignalen af, melden Amerikaanse media. De FAA zegt dat beide piloten van de verkeerstoren instructies hebben gekregen. Zo werd een ongeluk afgewend.

De Delta-piloot vroeg later aan de verkeerstoren of er inderdaad een vliegtuig 150 meter onder hem had gevlogen. Dat werd toen bevestigd. De standaard ligt in de VS bij ruim 300 meter (1000 voet) verticale afstand.

Wekdienst 29/3: Geen treinen van en naar Amsterdam Centraal • Protesten Turkije

3 weeks 4 days ago

Goedemorgen! Vanwege werkzaamheden rijden er de hele dag geen treinen van en naar Amsterdam Centraal. Ook gaan er in Turkije weer mensen de straat op in protest tegen de arrestatie van de inmiddels geschorste burgemeester van Istanbul.

Eerst het weer: het blijft droog, met een mix van zon en stapelwolken. Daarbij waait een matige noordwestenwind. De maxima liggen tussen 11 graden in de Kop van Noord-Holland en 13 graden in Limburg.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Turkije is een Zweedse journalist opgepakt. De verslaggever kwam aan in het land om daar verslag te doen van de grote protesten tegen de regering die al ruim een week bezig zijn. Volgens Turkse media wordt de journalist ervan beschuldigd president Erdogan te hebben beledigd en lid te zijn van een terroristische organisatie.

De verslaggever stuurde meteen nadat hij was meegenomen een bericht aan de redactie van zijn krant. Daarna heeft de redactie geen contact meer met hem gehad. De Zweedse minister Stenergard van Buitenlandse Zaken zegt de zaak serieus te nemen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het einde van de ramadan is in zicht en vastende moslims bereiden zich voor op Eid al-Fitr, waarbij ze het vasten breken. Uit onderzoek blijkt dat moslims het idee hebben dat er steeds meer acceptatie komt voor de ramadan en het Suikerfeest.

Het gaat om een kwalitatief onderzoek van onderzoeksbureau Ipsos I&O in opdracht van de NTR. Het onderzoeksbureau interviewde begin maart uitgebreid twintig moslims met verschillende achtergronden. Ook werd een representatieve peiling onder 1052 Nederlanders gehouden.

Schaduwoorlog in volle gang, maar Russische invasie van NAVO-land 'onwaarschijnlijk'

3 weeks 4 days ago

Met honderden miljarden aan investeringen in defensie willen EU-landen zich 'herbewapenen'. Rusland wordt expliciet genoemd als grootste dreiging. Russische cyberaanvallen en sabotageacties in Europa laten zien dat er al een schaduwoorlog woedt. Toch zijn experts verdeeld over de vraag hoe groot de Russische dreiging nu precies is voor Europese NAVO-landen.

Ruslandkenner Mark Galeotti, verbonden aan diverse internationale denktanks, benadrukt dat we niet in het hoofd van president Poetin kunnen kijken. "Sommige mensen zeggen vol overtuiging dat hij de NAVO wil aanvallen en de Sovjet-Unie wil herstellen, maar dat weten we simpelweg niet."

Galeotti heeft het idee dat er vanuit de NAVO en de EU te alarmistisch wordt gesproken over de militaire dreiging van Rusland. "Het Russische gevaar zit hem vooral in de sabotage, inmenging en aanslagen. Daar gaan meer tanks niet tegen helpen." Wel vindt hij, net als de andere deskundigen die voor dit artikel zijn benaderd, dat Europa zijn veiligheid beter moet organiseren, zonder te leunen op de VS.

Los van de verwoesting en het leed in Oekraïne heeft Poetins invasie ook het Russische leger zwaar aangetast. Honderdduizenden doden en gewonden, en duizenden verwoeste tanks zijn niet zomaar te vervangen. Ook niet met enorm verhoogde defensiebudgetten en een oorlogsindustrie die op volle toeren draait.

Galeotti: "Ik denk dat het zeker acht jaar duurt voordat het leger weer op kracht is en in die tijd zal de NAVO ook zichzelf versterken. Zelfs als je teruggaat tot de Russische capaciteit van voor de invasie van 2022: zou Poetin echt de sterkste militaire alliantie ter wereld aanvallen?" Hij acht dat onwaarschijnlijk, omdat Rusland meer te verliezen dan te winnen heeft.

In deze special kun je zelf vergelijken hoe het Russische leger en NAVO-strijdmachten zich op papier tot elkaar verhouden:

Daarentegen ziet oud-luchtmachtofficier en defensie-expert Patrick Bolder wel degelijk een groot militair risico voor de NAVO binnen enkele jaren. Hij verwijst naar waarschuwingen van onder meer Deense en Duitse inlichtingendiensten dat Rusland binnen vijf jaar klaar kan zijn om een NAVO-lidstaat binnen te vallen.

"Het is maar de vraag hoe sterk artikel 5 van de NAVO nog is", refereert Bolder aan de komst van president Trump naar het Witte Huis. Europese bondgenoten vrezen dat de VS zijn militairen zal weghalen uit Europa en dat er niet meer gerekend kan worden op nucleaire rugdekking vanuit Washington.

Afschrikking valt weg

"Als dat wegvalt, dan is een heel belangrijk stuk afschrikking weg. Het risico is dan groot dat Poetin zijn invloed in Europa verder uitbreidt, zoals hij al deed met de invallen in Georgië en Oekraïne." Een Russische aanval op de Baltische staten om de eenheid van Europa te testen, is volgens Bolder op termijn een realistisch scenario.

We kunnen het ons niet veroorloven zo'n risico te nemen, meent Bolder. "Afschrikking heeft NAVO-landen al bijna tachtig jaar veilig gehouden."

Emotie

Hoogleraar internationale politiek Tom Sauer (Universiteit Antwerpen) kijkt er anders naar. De retoriek vanuit de EU over Rusland is "te emotioneel en te weinig rationeel", vindt hij. "Veel mensen in Nederland en België schrikken ervan en kunnen denken dat de Derde Wereldoorlog aanstaande is."

Sauer stelt dat Rusland de intentie noch de capaciteit heeft EU-landen aan te vallen. "Kijk naar de defensiebudgetten. Zelfs zonder de VS geven NAVO-landen vier keer zo veel uit als Rusland." Al die miljarden moeten volgens hem efficiënter worden gebruikt en EU-landen moeten nauwer samenwerken.

"Ik ben het ermee eens dat wij onze veiligheid en defensie als Europa in eigen hand moeten nemen. Los van de Russen of Amerikanen", zegt Sauer, ook verbonden aan vredesorganisatie Pax Christi Vlaanderen. Maar hij stelt dat Europa niets doet om de onderliggende oorzaak van de oorlog in Oekraïne op te lossen.

Sauer vindt, net als bijvoorbeeld de Amerikaanse politicoloog John Mearsheimer en andere experts, dat de Russische vrees voor uitbreiding van de NAVO serieus moet worden genomen. "Het is geen vredesorganisatie maar een militair bondgenootschap, gericht tegen een externe vijand."

Hoe moreel verwerpelijk het ook is na de bloedige inval in Oekraïne, met Rusland als kernmacht en regionale grootmacht, moeten er volgens Sauer uiteindelijk wel afspraken gemaakt worden over deze veiligheidszorgen. Dit standpunt is zeer omstreden voor Kyiv en zijn bondgenoten.

Ook Bolder vindt de redenering kwalijk en onzinnig. Volgens hem heeft Rusland het NAVO-uitbreidingsargument slechts als excuus gebruikt om Oekraïne binnen te vallen. "En laten we niet vergeten dat de NAVO een verdedigend bondgenootschap is."

Tientallen aanslagen

Feit is dat Rusland nu al een campagne van desinformatie en sabotage voert in Europese landen. Denktank CSIS registreerde bijvoorbeeld 34 aanslagen op kritieke infrastructuur, zeekabels en transportdoelwitten in 2024 die worden toegeschreven aan Rusland.

"Poetin wil dat Europa pijn voelt voor de steun aan Oekraïne", zegt Galeotti. "Wat hem betreft zijn Europeanen en Rusland al met elkaar in oorlog." Toch lijkt Moskou volgens de Ruslandkenner de aanslagen en sabotageacties enigszins beperkt te houden. "We zien niets dat een artikel-5-reactie zou rechtvaardigen, maar er is altijd risico op een al dan niet bedoelde escalatie."

Raket startklaar voor eerste lancering in baan om de aarde vanuit Noorwegen

3 weeks 4 days ago

Dit weekend wordt vanaf een basis in Noorwegen een raket in een baan om de aarde gelanceerd. De Duitse Spectrum-raket begint zijn reis vanaf Andøya, een basis in het noorden van het land.

De lancering was gepland voor vandaag, maar de weersomstandigheden gooiden roet in het eten. Morgen, om 12.30 uur, wordt een nieuwe poging gewaagd.

Het is voor het eerst dat een raket in een baan om de aarde wordt gestuurd vanuit West- of Noord-Europa. Wel werden in de Tweede Wereldoorlog door de nazi's V2-raketten de ruimte in gestuurd om hun bereik te testen. Dat waren echter sub-orbitale vluchten: ze vielen meteen terug naar de aarde.

Vanaf de Sovjet-basis Plesetsk, geografisch ook in Europa, zijn sinds de jaren 60 satellieten in een baan om de aarde gelanceerd, maar West-Europa moest wachten tot 2023 voordat Virgin Orbit de eerste poging waagde vanuit het Britse Newquay. Die mislukte en vier maanden later ging het bedrijf ter ziele.

Harde wind

Vandaag gaat het Duitse Isar Aerospace het dus opnieuw proberen met de 28 meter hoge Spectrum-raket. De vlucht staat al sinds maandag gepland, maar de afgelopen dagen gooide harde wind roet in het eten.

Tijdens deze eerste poging neemt de raket nog geen satellieten mee. Het doel voor Isar Aerospace is zo veel mogelijk vluchtgegevens te verzamelen. Voor latere vluchten heeft het bedrijf al een aantal klanten.

Het vernieuwde deel van de Andøya-ruimtebasis werd in 2023 geopend door de Noorse kroonprins Haakon. Normaal gesproken is een ligging ver van de evenaar niet voordelig voor een ruimtebasis, omdat raketten dan minder kunnen profiteren van de draaiing van de aarde.

De ligging in het hoge noorden is echter wel geschikt voor satellieten die in een baan rond de polen moeten draaien. Zo'n baan heeft als voordeel dat een satelliet gedurende zijn omwentelingen iedere plek op aarde in beeld kan brengen.

De lancering van de Spectrum-raket is, als hij doorgaat, vanmiddag hier te volgen.

Brand in oude brandweerkazerne Urk

3 weeks 5 days ago

In Urk is vannacht een grote brand uitgebroken in een brandweerkazerne die niet meer werd gebruikt.

Het vuur ontstond rond 01.00 uur. Voor zover bekend was er niemand in het pand aanwezig. Bij de brand kwam veel rook vrij. Omwonenden kregen het advies ramen en deuren gesloten te houden. Rond 03.00 uur was de brand geblust, meldde de brandweer op X.

Volgens lokale persfotografen waren er sloopwerkzaamheden aan de gang bij het pand aan de Noord:

De lokale krant Het Urkerland meldde eind vorig jaar dat de gemeente zo snel mogelijk wilde beginnen met de sloop van de oude kazerne vanwege brandgevaar.

Op de plek van de oude kazerne moet een wooncomplex komen met 24 appartementen.

Zweedse journalist opgepakt bij aankomst in Turkije

3 weeks 5 days ago

In Turkije is een Zweedse journalist opgepakt die daar verslag wilde doen van de protesten tegen de regering. Joakim Medin, werkzaam voor de krant Dagens ETC, werd meteen na de landing donderdagmiddag meegenomen voor verhoor.

De verslaggever stuurde meteen nadat hij was meegenomen een bericht aan de redactie van zijn krant. Daarna heeft de redactie geen contact meer met hem gehad. Hij wordt verdacht van belediging van de Turkse president Erdogan, meldt de openbaar aanklager in Ankara. Ook wordt hij ervan beschuldigd lid te zijn van een "terroristische organisatie".

Hoofdredacteur Andreas Gustavsson van Dagens ETC meldde op X dat Joakim Medin naar een Turkse gevangenis is gebracht, maar dat er nog geen formele verdenking is. "Het gaat hier dus niet om een snelle uitzettingszaak. Dit is heel ernstig", aldus Gustavsson.

BBC-journalist

De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Maria Malmer Stenergard zegt de zaak serieus te nemen. "We hebben contact gehad met de Turkse ambassadeur in Zweden om de beschuldigingen tegen Joakim Medin op te helderen en om dringend consulaire toegang te eisen", heeft Stenergard aan de Zweedse omroep SVT laten weten.

Tien jaar geleden werd Medin ook al eens in Syrië opgepakt en gevangengezet, nadat hij in de Koerdische gebieden van het land was geweest. Hij bracht toen een week in eenzame opsluiting door voordat hij werd vrijgelaten.

De protesten in Turkije braken ruim een week geleden uit na de arrestatie van de burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu. Sindsdien zijn er bijna 1900 mensen opgepakt. Onder hen waren twee Turkse journalisten.

Afgelopen woensdag werd een BBC-verslaggever het land uit gezet, nadat hij zeventien uur lang was vastgehouden. Volgens de BBC werd Mark Lowen door de Turkse autoriteiten meegedeeld dat hij "een "bedreiging voor de openbare orde" was.

De Turkse autoriteiten hebben zelf over de zaak bekendgemaakt dat de Brit geen persvisum had, terwijl dit verplicht is, en dat hij daarom het land uit is gezet.

Elon Musk voegt AI-bedrijf xAI en platform X samen

3 weeks 5 days ago

Elon Musk voegt het online platform X samen met zijn AI-bedrijf xAI. Om de fusie te realiseren is X overgenomen door xAI. De deal is volledig in aandelen afgehandeld. Musk bracht het nieuws vrijdagavond naar buiten op X.

Musk heeft beide bedrijven voor het grootste deel in bezit. xAI heeft onder meer een chatbot ontwikkeld, die Grok heet. Grok maakt nu al gebruik van data die door X worden aangeleverd. De fusie moet dat nog makkelijker maken.

Hoe het samengevoegde bedrijf er precies uit gaat zien, wordt nog niet duidelijk uit het bericht van Musk. Omdat geen van beide bedrijven beursgenoteerd is, zijn ze zelf niet verplicht mededelingen te doen over de overname.

Met xAI wil de techmiljardair de concurrentie aangaan met andere AI-bedrijven zoals ChatGPT-ontwikkelaar OpenAI.

Hij heeft laten weten dat de bedrijven na de overname data, computerinfrastructuur en werknemers zullen combineren. X heeft volgens hem op dit moment 600 miljoen actieve gebruikers.

'Zoeken naar waarheid'

"Het gecombineerde bedrijf zal slimmere, betekenisvollere ervaringen bieden aan miljarden mensen terwijl we trouw blijven aan onze kernmissie van het zoeken naar waarheid en het bevorderen van kennis", schrijft Musk op X. "Dit zal ons in staat stellen een platform te bouwen dat niet alleen de wereld weerspiegelt, maar actief de menselijke vooruitgang versnelt."

Bij de transactie is xAI volgens Musk gewaardeerd op 80 miljard dollar en X op 33 miljard dollar. In het najaar van 2022 betaalde hij ongeveer 44 miljard dollar voor Twitter, wat hij tot X heeft omgevormd. In ruil daarvoor sloot hij leningen af ter waarde van ongeveer twaalf miljard dollar.

Nachtelijk sporenonderzoek in Oosterhout na dodelijke schietpartij

3 weeks 5 days ago

Na het dodelijke schietincident in Oosterhout is de politie vannacht doorgegaan met forensisch onderzoek. In de Noord-Brabantse plaats vielen vrijdagmiddag twee doden; een derde persoon raakte zwaargewond.

De slachtoffers werden op twee locaties gevonden. Eerst trof de politie in een auto op de Loevensteinlaan twee zwaargewonde mannen aan, van wie er een bezweek aan zijn verwondingen. Agenten waren erheen gegaan vanwege meerdere meldingen over een schietpartij.

In de Sint Antioniusstraat, iets verderop, was enkele minuten later een aanrijding tussen twee andere auto's. In een van de auto's zat een zwaargewonde man, die op straat aan zijn verwondingen overleed.

De politie dacht aanvankelijk dat ook op de Sint Antoniusstraat was geschoten, maar onderzoek heeft uitgewezen alleen op de Loevensteinlaan is geschoten. Onderzocht wordt of het tweede slachtoffer betrokken was bij de schietpartij. De politie houdt onder meer rekening met het scenario dat de twee op elkaar hebben geschoten.

Het motief van de schietpartij is niet duidelijk. De identiteit van de slachtoffers is nog niet bekendgemaakt.

Een buurtbewoner zegt dat ze schoten hoorde toen ze haar auto geparkeerd had:

De politie houdt er rekening mee dat er nog verdachten voortvluchtig zijn. In het onderzoek heeft de politie de afgelopen avond een voertuig aangetroffen dat mogelijk te maken heeft met de gebeurtenissen. De auto, gevonden in het nabij gelegen Teteringen, is in beslag genomen. De achterruit was kapot.

Beelden op sociale media

Van de gebeurtenissen in Oosterhout zijn volgens de politie "nare beelden" gemaakt, die rondgestuurd worden. "We willen benadrukken dat het verspreiden van deze beelden niet alleen respectloos is, maar ook enorm pijnlijk voor de nabestaanden", aldus de politie, die oproept de privacy van betrokkenen te respecteren.

De sfeer in de wijk was na de schietpartij een tijdje onrustig en emotioneel. Volgens ooggetuigen zijn er politiehonden ingezet om mensen uit elkaar te drijven. Agenten met kogelwerende vesten waren in groten getale aanwezig.

Hele dag geen treinen van en naar Amsterdam Centraal door werkzaamheden

3 weeks 5 days ago

Er rijden vandaag geen treinen van en naar Amsterdam Centraal. Spoorbeheerder ProRail voert daar werkzaamheden uit. Reizigers kunnen in de regio Amsterdam de metro nemen en moeten rekening houden met een langere reistijd.

Het grootste station van de hoofdstad wordt verbouwd omdat in de toekomst meer reizigers worden verwacht. Volgens de gemeente Amsterdam maken nu dagelijks zo'n 200.000 mensen gebruik van het station. In 2030 zullen dat er 275.000 zijn.

Om zulke aantallen aan te kunnen, worden de perrons door ProRail breder en langer gemaakt. Ook krijgt het station een ondergrondse fietsenstalling en worden de versleten spoorbruggen vervangen.

Vermijd de spits

Morgen en maandag is het station weer open, maar is het treinverkeer vanwege de werkzaamheden zeer beperkt. De dienstregeling is aangepast en de NS zet bussen in. De NS adviseert reizigers om maandag in de spits niet te reizen tussen Amsterdam Centraal en Haarlem.

Van 1 tot en met 23 april is de dienstregeling van Amsterdam Centraal richting Amsterdam Muiderpoort en Weesp aangepast vanwege de werkzaamheden. De dienstregeling voor de internationale treinen wordt dan ook aangepast.

Buurtbewoners geschrokken na steekpartij bij de Dam: 'Emoties zaten hoog'

3 weeks 5 days ago

De steekpartij van gistermiddag vlak bij de Dam heeft veel indruk gemaakt op buurtbewoners. Er is een bewonersbijeenkomst georganiseerd en politie, gemeente en Slachtofferhulp waren vanmiddag op de Dam om daar te praten met ondernemers, bewoners, toeristen en anderen die dat wilden.

"Ik heb zelf heel slecht geslapen, moet ik zeggen. Het voelt heel erg als een katterig gevoel en het is ook een gek idee dat dat gewoon hier in ons leuke straatje is gebeurd", zegt een buurtbewoner tegen stadsomroep AT5. "Voor mijn deur zag ik allemaal zand liggen, waar waarschijnlijk bloed heeft gelegen."

Ook burgemeester Halsema was vanmiddag op de Dam om met mensen te praten. Zij zag dat bewoners en ondernemers erg geschrokken zijn. "Ze zijn weliswaar drukte en overlast gewend, maar dit is toch echt van een andere orde", zei ze.

'Je ziet die beelden voor je'

Het incident gebeurde gisteren aan het einde van de middag in het centrum van de hoofdstad. Daar stak een man vijf mensen neer met verschillende messen. Vier van hen liggen nog in het ziekenhuis, zegt de politie. Twee slachtoffers raakten zwaargewond. Kort na het incident werd een verdachte aangehouden.

Buurtbewoners zeggen tegen AT5 dat meerdere omwonenden de nasleep van de steekpartij van dichtbij hebben meegemaakt. "Er waren natuurlijk mensen die veel hadden gezien, gewonde mensen hadden geholpen, de politie hadden geholpen, dus de emoties zaten hier hoog", zegt een bewoner.

Een andere buurtbewoner zegt: "Je ziet die beelden voor je. Gewoon onschuldige mensen, toeristen, die van onze mooie stad willen genieten. Die zijn getraumatiseerd voor het leven. Dus daar moet ik dan even over nadenken, ja."

Veel onduidelijk

Over de identiteit van de verdachte is weinig bekend. Eerder vandaag liet de politie weten aanknopingspunten te hebben bij het vaststellen van de identiteit van de verdachte.

Ook over het motief achter de steekpartij is nog veel onduidelijkheid. Hoofdofficier van justitie René de Beukelaer zei eerder tegen AT5 dat het onderzoek geleid wordt door zowel een zware criminaliteitsofficier als een terreurofficier. "Er is aanleiding om meteen alle scenario's te onderzoeken", aldus De Beukelaer.

Bax Music vraagt uitstel van betaling aan

3 weeks 5 days ago

Voor veel muziekliefhebbers en muzikanten is het een begrip: Bax Music. Het bedrijf uit Zeeland heeft uitstel van betaling aangevraagd, bevestigt de firma na berichtgeving van de regionale krant PZC. Een bewindvoerder gaat kijken of er een doorstart mogelijk is.

Bax Music zou enorme schulden hebben. Deze week probeerde de directie een saneringstraject in gang te zetten. Een plan daarvoor lag klaar, maar door "verschil van inzicht" tussen de aandeelhouders kan het niet worden uitgevoerd.

Dit jaar kwam naar buiten dat er een conflict speelde bij Bax Music tussen Jochanan Bax en de andere aandeelhouders: zijn schoonvader Hans van Deursen, zijn broer Nathanael en investeerder Rabo Participaties. Zij verschilden van mening over het al dan niet verkopen van het bedrijf. Uiteindelijk werd Jochanan Bax, het enige directielid, ontslagen.

"De directie heeft alles in het werk gesteld om de onderneming vanaf december/januari zoveel mogelijk te stabiliseren en de organisatie te verstevigen, hetgeen nodig was", staat in een persbericht van Bax Music dat vanavond is verspreid.

"De directie en het versterkte team hebben alles in het werk gesteld om schade voor klanten, leveranciers en andere partijen te voorkomen. De directie had een plan in voorbereiding en was in gesprek met partijen om nieuw kapitaal aan te trekken voor Bax. Belangrijke aandeelhouders steunden de directie en het plan. De directie betreurt het dat zij de kans niet heeft gekregen, in het belang van alle betrokkenen, om het plan uit te voeren."

Een begrip onder muzikanten

Daniël Verheij, hoofdredacteur van webshop-vakblad Twinkle, noemt Bax Music een bedrijf dat onder muzikanten grote bekendheid geniet: "Voor een nieuwe gitaar ga je naar Bax Music. In die wereld is het een begrip." Het bedrijf uit Goes is - naar eigen zeggen - de grootste online muziekwinkel van de Benelux. Het werd ruim twintig jaar geleden opgericht door de Zeeuwse broers Jochanan en Nathanaël Bax.

Jochanan Bax zegt tegen de NOS dat de coronatijd moeilijk was: "Al die festivals die toen niet doorgingen. Muzikanten zaten wel veel thuis te spelen, maar ja, op die instrumenten zit minder marge dan op producten voor festivals. Toen kwam er nog een brand overheen met een schade van 10 miljoen euro." Dat zou mede hebben geleid tot de huidige problemen.

Een reddingsoperatie mocht volgens hem niet baten. "Dit uitstel van betaling draait natuurlijk uit op een faillissement. Daarna zal ik me als potentiële koper melden voor een doorstart. Het is toch mijn kindje hè", aldus Jochanan Bax.

Bij Bax Music werken ongeveer 300 werknemers, voornamelijk in Nederland.

OM van internet af om mogelijk veiligheidsincident ICT

3 weeks 5 days ago

Het Openbaar Ministerie is sinds vanmiddag afgesloten van het internet vanwege een mogelijk ICT-veiligheidsincident. Dat bevestigt een woordvoerder van het OM na berichtgeving van NRC. "Het OM neemt dit serieus en een crisismanagementteam onderzoekt voortvarend de situatie", laat het OM weten.

In verband met het onderzoek is het OM tijdelijk niet meer aangesloten op de buitenwereld, meldt het OM. Hoe lang het duurt is onduidelijk. Een woordvoerder kan ook niet zeggen om wat voor incident het gaat en wat de gevolgen zijn voor de werkzaamheden van het OM.

Andere organisaties en het ministerie zijn op de hoogte gesteld van het onderzoek en zullen worden geïnformeerd over de uitkomst daarvan, meldt het OM daarnaast.

Al langer ICT-problemen

Het OM kampt al langer met ICT-problemen. Vorig jaar melde NRC dat het werk van het OM daardoor ernstig wordt bemoeilijkt. Zo konden officieren van justitie en hun medewerkers steeds vaker geen mails ontvangen, versturen en openen. Ook konden ze vaak niet in de gedigitaliseerde dossiers kijken.

Vorig jaar december riepen bijna alle partijen in de Tweede Kamer het kabinet op de ICT-problemen bij de overheid aan te pakken. Die zijn ook bij andere overheidsinstanties aanzienlijk. Zo werkt de Belastingdienst met zulke verouderde computersystemen dat meerdere kabinetsplannen de afgelopen jaren niet uitgevoerd kunnen worden.

Het door burgeroorlog verscheurde Myanmar zat voor de beving al in een diepe crisis

3 weeks 5 days ago

Het zal nog lang duren voordat de gevolgen van de aardbeving in Myanmar in volle omvang duidelijk worden, maar zeker is dat ze enorm zijn. Het dodental is inmiddels opgelopen tot meer dan duizend; verwacht wordt dat het nog verder stijgt.

De aardbeving zal de humanitaire situatie in het land dat al jaren in een diepe crisis verkeert waarschijnlijk nog verder verslechteren. Sinds het leger in 2021 de democratisch gekozen regeringsleider Aung San Suu Kyi aan de kant zette, woedt er een bloedige burgeroorlog tussen de militaire machthebbers en verschillende verzetsgroepen.

Met bruut geweld tegen de burgerbevolking houdt het regime stand, maar een coalitie van prodemocratische milities en gewapende etnische groepen, de People's Defence Force (PDF), boekt overwinning op overwinning. Volgens de BBC had de junta eind vorig jaar nog maar de volledige controle over 21 procent van het land, al heeft het de belangrijke grote steden, inclusief luchthavens en transportroutes, stevig in handen.

De schaarse informatie over de gevolgen van de beving komt vooralsnog vooral vanuit gebied waar de junta het voor het zeggen heeft, waaronder Mandalay en Naypyidaw. Hoe groot de schade elders is, valt moeilijk te zeggen.

Dit zijn beelden van de beving in Myanmar, de schade is enorm:

Volgens mensenrechtenorganisaties leven miljoenen als gevolg van de oorlog in voortdurende onzekerheid. Het Wereldvoedselprogramma van de VN schreef dit jaar dat de voedselonzekerheid in het land ongekende niveaus heeft bereikt. De organisatie sprak van "de ergste humanitaire crisis in de geschiedenis van het land".

De gezondheidszorg die nu zo hard nodig is, is door die oorlog grotendeels ingestort. In 2022 was 70 procent van de zorgmedewerkers het land ontvlucht, schatte de BBC In grote delen van het land heeft de bevolking geen toegang tot gezondheidszorg.

Dat komt niet in de laatste plaats door doelgerichte aanvallen op ziekenhuizen en artsen. Volgens Insecurity Insight, een organisatie die gegevens verzamelt over de gevolgen van conflicten wereldwijd, waren er in de drie jaar sinds de staatsgreep bijna 1200 aanvallen op gezondheidswerkers en gezondheidsinstellingen.

Artsen, hulpverleners en ander medisch personeel zijn gearresteerd omdat ze demonstranten behandelden of deelnamen aan protesten. Ook enkele etnische milities zouden zich schuldig hebben gemaakt aan aanvallen op ziekenhuizen.

USAID

Daar komt bij dat het stopzetten van USAID, het belangrijkste Amerikaanse agentschap voor buitenlandse hulp, al voor de beving voelbaar was in Myanmar. "Door het besluit zijn ziekenhuizen in vluchtelingenkampen abrupt gesloten", schreef Amnesty International vorige maand.

Kyi Minn, die de leiding heeft over hulporganisatie World Vision in Myanmar, verwacht dan ook dat zijn organisatie niet genoeg middelen heeft om alle getroffenen te helpen. "De watertanks in veel gebieden zijn kapot. Als er watertekorten ontstaan, zal dat het risico op ziektes verhogen. Los van de basisbehoeften hebben we bij lange na niet genoeg middelen om de infrastructuur te herstellen."

Hij noemt het daarom een goed teken dat het bewind heeft gezegd open te staan voor hulp van andere landen. Of die hulp alle hulpbehoevenden onder de junta zal bereiken, zal moeten blijken. De machthebbers hebben in het verleden meermaals hulpverlening voor gebieden die zij niet onder controle hebben geblokkeerd.

Zin Mar Aung, een leider van de People's Defence Force, heeft verzekerd dat iedereen die noodhulp wil bieden in het gebied welkom is. Toch zal veel hulpverlening alleen kunnen plaatsvinden met toestemming van de junta.

Azië wil af van de alleenheerschappij van de dollar in de wereldhandel

3 weeks 5 days ago

Nu de Amerikaanse president Trump een handelsoorlog heeft ontketend, waarschuwt China dat Azië zich economisch beter moet beschermen. Op de achtergrond bereidt China een monetaire tegenaanval voor, met de yuan als wapen. Een van de strategieën: meer samenwerking in Azië, meer handel in de yuan.

Deze week kwamen politieke leiders en zakenmensen uit tientallen landen samen op het Boao Forum in China om te spreken over de toekomst van Azië. "De wereld ondergaat diepgaande veranderingen met ontwikkelingen in unilateralisme, protectionisme en machtspolitiek", zei Chinees Zhang Jun bij de opening van het forum. Een duidelijke verwijzing naar de Verenigde Staten.

Vrees voor bewapening van de dollar

Dat de VS een krachtmiddel in handen heeft, daar is president Trump zich van bewust. Hij dreigde herhaaldelijk dat hij tarieven van 100 procent zou invoeren op goederen van landen als ze een poging zouden doen af te stappen van de dollar.

Ook zouden adviseurs van Trump bezig zijn met een valuta-akkoord waarbij hij de waarde van de dollar wil verlagen. Een hoge dollar is ongunstig voor de VS, want dat maakt Amerikaanse producten duur. De lage waarde van de yuan is hem dan ook een doorn in het oog, want dat maakt het voor Amerikanen nog aantrekkelijker om goedkope spullen uit China te importeren.

China, de grootste handelspartner van meer dan 150 landen en regio's, handelt steeds vaker met de eigen munt. Dat China actief beleid voert op het promoten van de Chinese yuan, ziet ook Amba Tadaa, onderzoeker bij Geopolicity. "Niet alleen binnen Chinese initiatieven als de Belt and Road Initiative worden afspraken gemaakt over het gebruik van de yuan. China gebruikt ook samenwerkingsverbanden als de BRICS en de Asian Infrastructure Investment Bank om yuan-leningen te verstrekken."

In 2023 deed China voor het eerst meer internationale transacties in eigen munt dan in de dollar. Vooral de handel met Rusland speelt daar een rol in. Sinds Rusland uitgesloten is van het internationale betalingssysteem Swift doet het land meer dan de helft van zijn internationale betalingen in de yuan.

Ook dit is een reden waarom Trump de oorlog in Oekraïne wilt beëindigen en de sancties tegen Rusland wil laten opheffen.

Volgens Tadaa is het belangrijkste langetermijnvoordeel voor China van toegenomen internationaal gebruik van de yuan toegang tot goedkopere leningen. "Toegang tot kapitaal wordt in de 21ste eeuw steeds belangrijker. Of het nu gaat om investeringen te doen in klimaatmaatregelen, technologie of het vergroten van militaire paraatheid."

Geen vervanging voor de dollar

Dat de Chinese yuan steeds populairder wordt, ziet ook professor Xu Dingbo, verbonden aan de China Europe International Business School. Volgens Xu gaat het China er niet om de dollar te vervangen, maar om een "eerlijkere internationale economische orde te creëren waar er betrouwbare alternatieven zijn voor de dollar".

Ook volgens Tadaa is het niet waarschijnlijk dat de dollar vervangen zal worden. Wel verwacht hij een meer gefragmenteerde wereldeconomie waarin verschillende machtspolen proberen om prioriteit te geven aan hun eigen monetaire autonomie.

Of China landen zover krijgt om vaker gebruik te maken van de yuan zal eraan liggen of China vertrouwen kan opbouwen in het buitenland, aldus Tadaa. Fora als het Boao zijn een perfecte gelegenheid zich als ideale partner te presenteren.

Binnenkijken bij nieuwe rechtszaal in PI Vught: 'Dikke muren en heel veel staal'

3 weeks 5 days ago

In de gevangenis in Vught, met daarin ook de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) voor zware delinquenten, is vandaag een rechtszaal geopend. Strafzaken kunnen hierdoor voortaan binnen de gevangenismuren plaatsvinden, waardoor gedetineerden uit de EBI het terrein minder vaak moeten verlaten.

Het transport van deze gedetineerden naar een rechtbank op een andere locatie levert veiligheidsrisico's op, zoals bijvoorbeeld gewelddadige uitbraakpogingen of pogingen tot liquidatie. Het heeft ook impact op de verkeersveiligheid in Vught: de zwaar beveiligde auto's rijden in colonnes met hoge snelheden.

Daarom is besloten op het terrein een eigen rechtszaal te bouwen. Als gedetineerden hun zaak binnen de penitentiaire inrichting kunnen bijwonen, scheelt dat een hoop capaciteit en kosten, is het idee.

'Dikke muren, heel veel staal en heel veel camera's'

Omroep Brabant mocht alvast binnenkijken in de speciale zittingzaal. Wat opvalt: de ruimte heeft alleen boven op het dak ramen, maar ook daardoor komt geen licht van buiten naar binnen. "Je kijkt naar een mooi gepantserd dak. Het is allemaal kunstlicht", zegt gevangenisdirecteur Cees Niessen. De lampen zijn bevestigd op een flinke laag beton met veel staal erin.

Bekijk hier hoe de rechtszaal er van binnen uitziet:

De rechtszaal is officieel 'grondgebied' van de rechtspraak, maar omdat hij zich bevindt op het terrein van de PI Vught, is de locatie voorzien van allerlei extra veiligheidsmaatregelen.

Er is veel geld besteed om het gebouw te laten voldoen aan het hoogste veiligheidsniveau, net als de EBI. "Dikke muren, heel veel staal en heel veel camera's. Zodat iedereen zich veilig kan voelen", zegt Erik Tuijp, programmamanager bij De Rechtspraak.

Volgens Tuijp worden er bij het transport van een EBI-gedetineerde als Ridouan Taghi zo'n 500 mensen worden ingezet. Dat kost tonnen. "Deze zittingszaal kostte 22 miljoen euro. Die investering verdien je echt terug."

Streng gecontroleerd

Bij binnenkomst wordt iedereen streng gecontroleerd. Iedereen moet langs een scanstraat. Er is er eentje voor journalisten en advocaten, en ook een voor rechters en officieren.

Het vervoer van een gedetineerde die hier berecht wordt, verloopt via een heel protocol. Iedere verdachte gaat in een beveiligde auto naar de zittingszaal, ook al is het maar een paar honderd meter rijden. Simpelweg het terrein over wandelen, is geen optie. "Er wordt met dit soort verdachten geen enkel risico genomen", benadrukt Tuijp.

Ruimte voor extra rechter

In de zaal is plek voor twee officieren van justitie, vier rechters en twee griffiers. In normale rechtszalen is er doorgaans plek voor drie rechters, maar omdat de zaken die hier behandeld worden lang kunnen duren, is er een extra.

"Die is er voor uitzonderlijke zittingen met lang tijdsverloop, zoals Marengo en Iris", legt Tuijp uit. "Als een rechter uitvalt, kan de vierde rechter die vervangen en kan de zaak doorgaan." In de zittingszaal is geen ruimte voor publiek. Daar is voor gekozen omdat de zittingszaal op gevangenisterrein staat, zegt hij.

Wanneer hier de eerste zitting plaatsvindt en in welke zaak, is nog niet bekend. Of er in de rechtszaal hele processen gevoerd gaan worden, is nog de vraag. De inschatting is dat het in ieder geval delen van rechtszaken zullen zijn, zo klinkt het. Naar verwachting gaat het om enkele tientallen zittingen per jaar.

Kabinet tegen oplopen staatsschuld, ondanks wensen van coalitie

3 weeks 5 days ago

Het kabinet voelt er weinig voor om de Nederlandse begrotingsregels te versoepelen om tegemoet te komen aan miljarden kostende wensen van de coalitiepartijen. Dit is de boodschap van premier Schoof aan het begin van aankomende de onderhandelingen over de voorjaarsnota.

"We gaan de lasten niet bij latere generaties neerleggen", aldus de premier op zijn wekelijkse persconferentie. "Het gaat niet om of we het durven, maar of we het afwijzen van de begrotingsregels verantwoord vinden."

Schoof reageerde op vragen op een voorstel van coalitiepartij BBB, die het een goed plan vindt om de staatsschuld te laten oplopen. BBB zegt al langer dat Nederland niet "kapot bezuinigd moet worden". Bij BNR Nieuwsradio zei Kamerlid Vermeer dat hij denkt aan een maximum van 50 procent van het bbp en dat zou betekenen dat bijna 70 miljard euro extra geleend zou worden. Afgelopen jaar kwam de staatsschuld uit op 43,3 procent van het bbp. "Daar is minister Heinen geen voorstander van", zei Schoof over de VVD-minister van Financiën die bekendstaat als "zuinige boekhouder".

Geen taboe

De afgelopen tijd wordt er steeds vaker gepleit voor het soepeler omgaan met de regels om rijksbegroting op orde te houden. Ook de Europese Commissie zegt dat dit mag, althans om het 800 miljard euro kostende project om Europa te 'herbewapenen' mee te bekostigen. Lenen is geen taboe meer, zo lijkt het.

Daar denkt het Nederlandse kabinet anders over. "Alles wat je doet, moet ook weer betaald worden. Je moet op lange termijn de consequenties zien", aldus Schoof.

Boodschappen

In de voorjaarsnota kunnen de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB de begroting van dit jaar aanpassen. De wensenlijsten van zowel deze vier partijen als individuele ministers is groot. Het gaat om minder dure boodschappen, het oplossen van het stikstofprobleem, lagere energiekosten, meer aansluitingen op het stroomnet en nog meer.

Kijk hieronder naar een overzicht:

Premier Schoof zegt begrip te hebben voor de druk die de partijen opvoeren om hun wensen te realiseren en spreekt over een "bijna natuurlijk politiek proces".

Maar het kabinet is zover nog niet. "Dat moment is bij ons nog niet aangebroken", aldus Schoof. Hij laat in het midden of er de komende tijd nog wel zo'n moment aanbreekt. Over twee weken moeten de voorjaarsnota-gesprekken rond zijn. Op vrijdag 11 april wordt duidelijk of en hoe het kabinet die wensen honoreert.

Amerikaanse vicepresident Vance na bliksembezoek aan Groenland weer naar huis

3 weeks 5 days ago

De Amerikaanse vicepresident JD Vance en zijn vrouw Usha Vance zijn na een kort bezoek aan Groenland weer naar de VS gevlogen. Ze kwamen vanmiddag aan op de Amerikaanse militaire basis in het noordwesten van Groenland en vertrokken enkele uren later weer. Het bezoek was omstreden en leidde bij veel Groenlanders en ook de Denen tot irritatie.

Usha Vance kondigde eerder aan dat ze naar Groenland zou afreizen samen met een van haar zoons. Het zou volgens de second lady gaan om een bezoek om "de Groenlandse cultuur en eenheid te vieren". Ze wilde een sledehondenrace bijwonen en het plaatselijke erfgoed bezoeken. Later maakte Vance bekend dat hij zich bij zijn vrouw zou voegen.

De reis kwam op een gevoelig moment: president Trump heeft meermalen gezegd dat hij het eiland wil inlijven vanwege de grondstoffen en de strategische ligging. Groenland hoort bij het Deense koninkrijk en heeft sinds 1979 enige autonomie.

Russische en Chinese schepen

Vance zei tegen de pers op Groenland dat de Denen niet genoeg hebben gedaan om Groenland veilig te houden tegen Rusland en China. Volgens hem zijn die beide landen ook geïnteresseerd in Groenland. Vance beweert dat Denemarken "te weinig heeft geïnvesteerd" in de veiligheid van Groenland.

Trump zei eerder vandaag in Washington tegen de pers dat de Verenigde Staten Groenland nodig hebben voor de internationale veiligheid. Volgens hem bevinden zich in het gebied Chinese en Russische schepen die niet aan Denemarken of een ander land kunnen worden overgelaten.

'Buitenlandse inmenging'

De Amerikaanse delegatie bezocht alleen de militaire basis in Pituffik. Ook was het bezoek, dat overigens niet werd overlegd met Groenland of Denemarken, ingekort van drie dagen naar één dag. De Amerikaanse veiligheidsadviseur Mike Waltz en energieminister Chris Wright waren ook aanwezig.

Premier Egede van Groenland had de komst van de Amerikaanse delegatie veroordeeld. Volgens hem is het bezoek een vorm van machtsvertoon en hij beschouwt het als "buitenlandse inmenging". Ook de Deense premier Frederiksen had kritiek en noemde de druk op Groenland die de VS verder opvoert "onaanvaardbaar".

Eid al-Fitr steeds gewoner in Nederland? Moslims zeggen in onderzoek van wel

3 weeks 5 days ago

Dadels en slingers in grote winkelketens, steun voor een om te ruilen vrije dag en een 'open houding' van niet-moslims. De aandacht voor en acceptatie van Eid al-Fitr (Suikerfeest) lijkt de afgelopen jaren toegenomen.

Dat zeggen respondenten in een kwalitatief onderzoek van onderzoeksbureau Ipsos I&O in opdracht van de NTR. Het onderzoeksbureau interviewde begin maart uitgebreid twintig moslims met verschillende achtergronden. Ook werd een representatieve peiling onder 1052 Nederlanders gehouden.

'Vrolijk winkelen'

Een van de meestgenoemde veranderingen, is de toegenomen aandacht voor het feest van grote winkelketens. Een trend die ook blijkt uit ander onderzoek, zoals de jaarlijkse suikerfeestmonitor van onderzoeksbureau Labyrinth.

Voor veel mensen is dit een belangrijke positieve verandering. Zo zegt een respondent: "Ik vind het fijn dat er meer in winkels ligt. Het is makkelijker om aan spullen te komen en je krijgt er ook meer zin in (in het feest)."

Iemand anders zegt: "Het is allemaal heel commercieel. Wel fijn dat ze het doen. Vijf jaar geleden was dat nog niet zo." Een derde zegt zelfs "vrolijker te winkelen" door de toegenomen aandacht.

Ook wordt veel genoemd dat werkgevers en scholen beter weten wat het feest inhoudt en daar rekening mee houden. Zo is een veelgehoord probleem dat het voor veel moslims pas kort van tevoren duidelijk is wanneer de feestdag valt. Hier wordt rekening mee gehouden.

Ook blijkt uit een peiling onder Nederlanders steun voor een vrije dag. 55 procent van de Nederlanders zegt in de vragenlijst dat het mogelijk moet zijn voor mensen om een vrije dag als kerst te ruilen voor Eid al-Fitr. 24 procent is hierop tegen.

De steun om er voor iedereen een vrije dag van te maken is wel een stuk geringer. Maar 20 procent vindt dit een goed idee.

De kennis over het feest is minder dan over het kerstfeest. Toch zegt 88 procent van alle Nederlanders Suikerfeest of Eid al-Fitr te kennen. De helft daarvan zegt ook te weten wat er gevierd wordt.

Dat Eid al-Fitr en de ramadan meer geaccepteerd worden, herkent ook Maurits Berger, hoogleraar Islam en het Westen aan de Universiteit Leiden. "Het is een ontwikkeling die geleidelijk is toegenomen."

Volgens Berger onderscheiden Nederlandse moslims zich daarbij van moslims in omliggende landen. "Ze organiseren hier bijvoorbeeld meer iftars op het werk. Dat doet het goed. Het heeft een uitstraling van gastvrijheid en gezelligheid."

Ook deze mensen ervaren dat er meer bekendheid en acceptatie is:

De toegenomen acceptatie is een positief signaal, vindt Berger. Maar hij wijst ook op recent onderzoek waarin wordt gesteld dat discriminatie van moslims steeds normaler is geworden in alle lagen van de samenleving. "Dat is ook de realiteit. Discriminatie is vaak anoniem en gebeurt op straat, op je werk of bij loketten. Het gaat om sollicitatiebrieven die worden geweigerd vanwege een naam, of banken die sneller een transactie tegenhouden", zegt Berger.

Ook religiewetenschapper Anne Dijk ziet dat Eid al-Fitr en de ramadan steeds normaler worden. "Dat je nu slingers bij de Action of Wibra kan krijgen, betekent dat iedereen het ziet. Dat wat zichtbaar is, normaliseert. Dat is positief." Ze vreest wel voor commercialisering van het feest en de ramadan. "Deze periode gaat over bezinning. Die kant dreigt zo minder aandacht te krijgen."

Overigens laten respondenten in het onderzoek van Ipsos I&O weten dat de spirituele kant voor hen ook heel belangrijk is. Bij de invulling van het feest ligt bij veel mensen de nadruk op samenzijn met anderen en het ochtendgebed.

Dijk ziet in de toegenomen aandacht voor de ramadan en Eid al-Fitr verder een tegenbeweging voor anti-islamsentimenten in de samenleving. "Je ziet dat organisaties die diversiteit erg belangrijk vinden, dat nu extra willen laten zien. Dat is tegelijkertijd ook weer brandstof voor mensen die anti-islam zijn. Het zijn wat dat betreft spannende tijden."

Checked
1 hour 11 minutes ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed