NOS Nieuws - Algemeen

Een Kamermeerderheid wil dat overlastgevende asielzoekers rond Ter Apel zo snel mogelijk 24 uur per dag worden vastgezet. Minister Faber moet uiterlijk 1 maart een zogeheten procesbeschikbaarheidslocatie (pbl) openen, zeggen de vier coalitiepartijen en de oppositiepartijen CDA, JA21, D66 en SGP. In een debat in de Tweede Kamer zei Faber dat ze dat zelf ook graag wil, maar dat ze ook te maken heeft met juridische bezwaren.

De overlast rond Ter Apel is al tijden onderwerp van politieke discussie. Vorige maand deed de Inspectie Justitie en Veiligheid een dringend beroep op Faber om met een snelle aanpak te komen. De inspectie noemde de situatie rond het aanmeldcentrum voor asielzoekers onveilig voor bewoners en medewerkers. De problemen worden vooral veroorzaakt door asielzoekers die weinig kans maken op een verblijfsvergunning.

Tot vorig voorjaar bestond er een pbl waar asielzoekers die overlast veroorzaakten onder verscherpt toezicht vastzaten. Maar Fabers voorganger, staatssecretaris Van der Burg, moest die sluiten na een rechterlijke uitspraak.

'Ze blaft hard, maar bijt niet'

Vorige week kwam Faber met een nieuwe aanpak van 'veiligelanders' in Ter Apel die overlast veroorzaken. Zij moeten zich dan twee keer per dag melden. Wanneer ze niet meewerken worden ze verplaatst naar een zogeheten verscherpttoezichtslocatie (vtl). Vanuit daar kunnen ze de andere gebouwen van het aanmeldcentrum niet in, maar wel de straat op. Ook is er een programma dat hen van de straat moet houden, maar de deelname daaraan is vrijwillig.

Faber zei in het debat dat ze steeds ervan is uitgegaan dat dit juridisch gezien nu het maximaal haalbare is. Ze zei haar uiterste best te doen, maar kreeg van links tot rechts forse kritiek. Meerdere Kamerleden stelden dat ze al zeven maanden bezig is en nog niets heeft bereikt.

CDA-leider Bontenbal zei dat Faber elke dag "heel hard blaft, maar niet bijt". D66-Kamerlid Podt suggereerde dat PVV-leider Wilders het beleid van zijn eigen minister Faber "slappe hap" zou kunnen noemen.

Avondklok

Geconfronteerd met zo veel ongeduld bij de Kamer opperde de minister de mogelijkheid van de invoering van een avondklok in het aanmeldcentrum. "Als uw Kamer dat zou willen, wil ik best gaan nadenken over strengere regels." Volgens haar vindt de meeste overlast plaats in de avonduren. Het duurt ongeveer twee maanden om de mogelijkheid van een avondklok te onderzoeken, zei de minister.

Volgens de Kamermeerderheid is het wel degelijk mogelijk om de probleemveroorzakers vast te zetten. In de Vreemdelingenwet is daar voldoende juridische grondslag voor te vinden, zei VVD-Kamerlid Rajkowski. Faber erkende uiteindelijk dat ze "sinds een week" weet dat er wellicht toch mogelijkheden zijn om de pbl te heropenen.

Vanaf begin deze week heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een handboek dat moet helpen te voorkomen dat moslims zonder nabestaanden worden gecremeerd. Crematie is in de islam verboden, maar soms worden overleden moslims zonder nabestaanden niet als moslim herkend, waardoor ze toch worden gecremeerd.

Het handboek moet dat helpen voorkomen. Zo kan de ambtenaar aan de naam zien of iemand een islamitische achtergrond had, en de basisregistratie persoonsgegevens (brp) van de gemeente raadplegen.

Ook kan een snelle check op sociale media aantonen of iemand zich identificeerde als moslim. Het handboek bevat daarnaast richtlijnen over een uitvaart volgens islamitische geloofsregels.

Wanneer iemand overlijdt en nabestaanden geen uitvaart regelen, is de gemeente daar verantwoordelijk voor. Volgens artikel 18 van de Wet op de lijkbezorging zijn gemeenten verplicht zorgvuldig om te gaan met de uitvaartwensen van alle inwoners, ongeacht hun geloof.

Ongewenste crematies

"Helaas wordt hier in de praktijk niet altijd rekening mee gehouden", zegt de schrijver van het handboek, Sofyan al Kandoussi van de Brancheorganisatie Islamitische Uitvaartorganisaties Nederland en het islamitische uitvaartzorgbedrijf Al-Qadr.

"Voor moslims is een begrafenis volgens islamitische richtlijnen een religieuze verplichting met grote spirituele en emotionele betekenis. Bij een islamitische uitvaart horen een dodenwassing en een gebed, en moet de overledene begraven worden in de richting van Mekka", zegt hij.

Als voorbeeld van een ongewenste crematie noemt al Kandoussi de recente crematie van een Marokkaanse man met islamitische achtergrond, die in Nederland geen familieleden had. Hij overleed in een woonzorgcentrum in Wassenaar. Zijn familieleden in Marokko en Nederlandse moslimorganisaties reageerden zeer geschrokken toen ze over de crematie hoorden.

Onderzoek naar uitvaartwensen

"Crematies zijn strikt verboden binnen de islam", zegt al Kandoussi. Volgens de uitvaartzorgondernemer heeft dat te maken met overleveringen van de profeet Mohammed en het respecteren van het lichaam van de overledene. "Wanneer iemand in leven is, mag je diegene geen pijn doen. Dat mag ook niet met het lichaam van een overledene".

De richtlijnen in het handboek zijn nog te vrijblijvend, vindt Mahmut Sungur, gemeenteraadslid van DENK in Utrecht. "Volgens de wet zijn gemeenten verplicht om zorgvuldig om te gaan met de uitvaartwensen van alle inwoners ongeacht geloofsovertuiging, maar dan moet de gemeente wel weten wat die wensen zijn".

In zijn gemeente merkt Sungur op dat ambtenaren op zoek gaan naar nabestaanden van overledenen. Dit wordt gedaan aan de hand van de gemeentelijke basisadministratie. "Maar een onderzoek naar de geloofsovertuiging en uitvaartwensen van overledenen zonder nabestaanden gebeurt niet regelmatig".

Van vrijblijvend naar beleid

Sungur vertelt over een overleden moslimman zonder nabestaanden die vorig jaar bijna werd gecremeerd. Op het laatste moment werd het tegengehouden door iemand uit de moslimgemeenschap die ontdekte dat de man een islamitische naam had. "Dit gebeurde toevallig. En dat willen we voorkomen, omdat de gemeente uiteindelijk verantwoordelijk is voor de uitvaart van de overledene en het respecteren van diens geloofsovertuiging".

Daarom werkt het gemeenteraadslid aan een voorstel voor de Utrechtse gemeenteraad. Hij wil dat ambtenaren verplicht worden onderzoek te doen naar de geloofsovertuiging en uitvaartwensen van overledenen zonder nabestaanden. Als het voorstel wordt aangenomen, moet het gelden voor alle religies, niet alleen moslims.

"Ik denk dat de verantwoordelijke ambtenaren hiermee worden geholpen, maar ook de overledene beter recht wordt gedaan", zegt Sungur. "Als het tot een beleid komt, zou dat een voorbeeld zijn voor andere gemeenten in Nederland".

Er moet snel beter passende huisvesting komen voor mensen die verward gedrag vertonen, voor overlast zorgen en potentieel gevaarlijk zijn. Daarvoor pleiten de landelijke voortrekkers van de Levensloopaanpak, een samenwerkingsgroep van onder meer politie, reclassering en het Openbaar Ministerie, gericht op deze doelgroep.

De aanpak is in het leven geroepen na de moord op oud-minister Els Borst door een man met ernstige psychische problemen. "Het gaat om een doelgroep waarbij eigenlijk alles al is geprobeerd", zegt Elza Doze van de Levensloopaanpak.

Nieuwegein

600 mensen vallen inmiddels onder die doelgroep. Onder hen is Hamza L., die verdacht wordt van het doodsteken van de 11-jarige Sohani in Nieuwegein.

"Het is een heel moeilijke en potentieel gevaarlijke doelgroep", zegt Doze, die verbonden is aan de forensische zorgverlener Fivoor. "Helaas kunnen dit soort vreselijke incidenten gebeuren, ook al werken we er met zijn allen keihard aan om deze mensen goed te begeleiden en op tijd in te grijpen wanneer hun situatie verslechtert."

Zo worden volgens Doze sommige cliënten voor een aantal weken opgenomen om intensieve behandeling te ondergaan voor bijvoorbeeld een verslaving of psychische problematiek.

"Het overleg tussen alle verschillende partijen is inmiddels steeds beter geregeld in zogenoemde Zorg- en Veiligheidshuizen, maar er is voor deze cliënten vrijwel geen geschikte woonruimte", zegt Anneke Aanstoot namens de Zorg- en Veiligheidshuizen. Ze is ook betrokken bij de Levensloopaanpak.

Midden in woonwijk

De dood van Sohani roept de vraag op of deze cliënten wel midden in een woonwijk kunnen wonen. "Eigenlijk niet, dat kan slechts in een enkel geval en onder strenge voorwaarden", zegt Doze. "Het zou veel beter zijn als we ze in speciale woningen kunnen onderbrengen aan de rand van een stad of dorp, met meer en structureel toezicht. De naasten van deze cliënten, zorgverleners en de politie kunnen hen gewoonweg niet 24/7 in de gaten houden."

Dit soort woonvormen is er nog maar op enkele plekken in Nederland en dus worden cliënten uit nood toch in sociale huurwoningen midden in de wijk geplaatst. Maar ook dat lukt lang niet altijd. Van de 600 mensen die nu onder deze aanpak vallen is een derde dakloos. "Hulpverleners moeten op de fiets door de wijk op zoek naar de cliënten om ze in beeld te houden", zegt Doze.

Ook de politiechef Midden-Nederland, Michel de Roos, benoemt het gebrek aan geschikte woonplekken als grootste probleem bij de aanpak van mensen met verward gedrag. "Complexe patiënten, die in het verleden al geweld hebben gebruikt en bepaalde diagnoses hebben, moet je niet in een prikkelrijke wijk zetten waar kinderen op straat spelen", zei hij dit weekend tegen de Volkskrant. Hij roept de politiek op tot actie.

1500 woningen

Op basis van gegevens van de Zorg- en Veiligheidshuizen wordt verwacht dat de potentiële doelgroep voor de Levensloopaanpak niet bestaat uit 600 maar uit 1500 cliënten. "Daar geschikte woningen voor bouwen zou zoveel druk en overlast wegnemen uit de wijken", stelt Aanstoot. "We trekken hier al jaren over aan de bel bij de ministeries van VWS en Justitie en Veiligheid, maar dat heeft niet tot concrete oplossingen geleid. Terwijl het wel noodzakelijk is. De aantallen zijn overzichtelijk."

In een reactie aan de NOS laten de desbetreffende ministeries weten dat ze het belangrijk vinden dat deze groep mensen de juiste zorg krijgt. "Juist ook om het risico op gevaarlijk gedrag zo veel mogelijk te verkleinen. Voor een deel van de groep is een beschermde woonplek met intensieve begeleiding het meest passend, anderen hebben baat bij een zelfstandige, prikkelarme woonplek."

Belangrijkste reden dat dat niet altijd lukt is volgens de ministeries "de algehele schaarste op de woningmarkt en de tijd die nodig is om passende woonplekken te realiseren". Daarnaast is het niet eenvoudig om geschikte locaties te vinden. "Ook het gebrek van draagvlak van omwonenden voor het huisvesten van deze groep kan ervoor zorgen dat de realisatie van deze woonplekken lang duurt."

Belarus heeft drie gevangenen vrijgelaten. Het gaat om een journalist en een activist uit Belarus en een Amerikaanse burger, meldt het Witte Huis. De drie worden voorlopig opgevangen door Litouwen.

Activist Alena Maushuk werd in april 2021 veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf vanwege het "deelnemen aan rellen". Oppositieleider Svetlana Tichanovskaja heeft haar vrijlating bevestigd. Ze zegt op X dat Maushuk ernstige gezondheidsproblemen heeft.

De journalist Andrei Kuznechik werkte voor Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), een radiozender die wordt gefinancierd door de Verenigde Staten. In november 2021 werd hij opgepakt vanwege "het oprichten van of deelnemen aan een extremistische organisatie". Een half jaar later werd hij veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf tijdens een rechtszaak die enkele uren duurde. De Verenigde Staten noemden hem een politieke gevangene.

"Dit is een vreugdevolle dag voor Andrei, zijn vrouw en hun twee jonge kinderen", zegt Stephen Capus, de president van RFE/RL in een reactie. "Na meer dan drie jaar uit elkaar te zijn geweest, is dit gezin weer bij elkaar." Het radiostation is tijdens de Koude Oorlog opgericht om informatie over te brengen naar Oost-Europa.

Over de achtergrond van de vrijgelaten Amerikaanse burger zijn geen details bekendgemaakt.

Op sociale media deelt oppositieleider Tichanovskaja een video van Kuznechik die zijn familie voor het eerst weer ziet.

De vrijlatingen komen nadat de Belarussische bondgenoot Rusland eerder deze week de Amerikaanse leraar en oud-diplomaat Marc Fogel had vrijgelaten. In ruil hiervoor liet Amerika gisteren de Russische cryptocrimineel Alexander Vinnik vrij.

Vorige maand liet Belarus ook al een Amerikaanse vrouw vrij die betrokken was bij de protesten tegen het Belarussische regime in 2020. Een Belarussische diplomaat sprak toen tegen het persbureau AP van "een gebaar van goede wil".

Protesten

De arrestaties worden gezien als onderdeel van de onderdrukking van onafhankelijke media en activisten in Belarus. Met name gedurende 2020 en 2021 protesteerden veel inwoners tegen de regering van president Loekasjenko. De president won afgelopen januari nogmaals de presidentsverkiezingen, maar dat waren schijnverkiezingen zonder echte oppositie.

De VS roept Belarus op om de bijna 1300 andere politieke gevangenen, zoals journalist Ihar Losik die ook voor RFE/RL werkte, eveneens vrij te laten.

De rechtbank heeft twee mannen uit Oss veroordeeld tot achttien jaar cel. De twee zouden in april 2022 de 23-jarige Mo Ahmed midden in een woonwijk in Oss hebben doodgeschoten na een ruzie over drugs. Twee medeverdachten werden vrijgesproken.

"Een openbare executie", noemde de rechtbank in Den Bosch de moord. "Het is moeilijk om woorden te vinden die het ultieme gebrek aan respect voor het leven van de jongeman en de gruwelijkheid van de gedragingen tegen hem en zijn vader goed weergeven."

Tijdens de rechtszaak bleek dat er sprake moet zijn geweest van een ruzie tussen twee drugsbendes in Oss, schrijft Omroep Brabant.

Ahmed was rechterhand en loopjongen van een van die bendes. Op 14 april 2022 zag hij een concurrent, de nu 28-jarige Efehan I., door 'zijn' wijk lopen. Hij ging op hem af en probeerde hem te slaan. I. trommelde vervolgens in de buurt zes anderen op en reed samen met hen in twee auto's naar de Leeuwerikhof.

Afgeslacht

Toen vier van hen Mo met zijn vader achter op de scooter zagen rijden, sprongen ze uit de auto en begonnen ze te schieten. Volgens justitie werd Mo 'afgeslacht' met vijf schoten, waarvan een van dichtbij in het achterhoofd. De vader viel tijdens de rit van de scooter en zag alles gebeuren.

In het proces werd een van de vier belagers, de 27-jarige Semih Z., door de andere drie als schutter genoemd. Maar de rechtbank twijfelt daar aan, ook omdat de vader van het slachtoffer heeft verklaard dat Efehan I. had geschoten.

Omdat niet duidelijk is geworden wie heeft geschoten, zijn beide mannen alleen veroordeeld voor medeplegen van de moord. Het vonnis van achttien jaar cel is iets lager dan de eis van het Openbaar Ministerie van twintig jaar.

Vrijgesproken

De rechtbank ziet te weinig bewijs dat de twee andere verdachten wisten van het vuurwapen en het eventuele voornemen om dat te gebruiken. Zij zijn dus vrijgesproken. Tegen hen was veertien jaar cel geëist. Ook zijn ze vrijgesproken van openlijke geweldpleging, omdat niet bewezen kan worden dat zij tegen Ahmed of zijn scooter hebben getrapt.

Semih Z. was overigens niet bij de uitspraak. Hij is na de schietpartij gevlucht naar Turkije en is nog niet gepakt.

Oekraïne gaat geen vredesovereenkomst tekenen als het land niet wordt betrokken bij de onderhandelingen daarover. Dat zegt de Oekraïense president Zelensky in reactie op het telefoongesprek dat president Trump en president Poetin hadden over de toekomst van Oekraïne.

Ook de Europese Unie en Oekraïne moeten aan de onderhandelingstafel zitten, zegt hij. "Het is belangrijk dat niet alles gaat zoals Poetin wil."

De Oekraïense minister Sybiha van Buitenlandse Zaken reageerde op eenzelfde wijze: "Er kan niets besproken worden over Oekraïne zonder Oekraïne, of over Europa zonder Europa." Sybiha zegt ook dat een NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne nog steeds "de goedkoopste optie" is voor de alliantie om de eigen veiligheid te garanderen.

Oproep van Europese Unie

Europese buitenlandministers en de EU-buitenlandchef Kallas deden vannacht een soortgelijke oproep. "Oekraïne en Europa moeten deel uitmaken van alle onderhandelingen", schreven ze in een gezamenlijke verklaring na een ontmoeting met Sybiha en twee Eurocommissarissen in Parijs.

Ook premier Schoof benadrukt dat zowel Oekraïne als Europa moet meepraten. Hij zegt dat het wat hem betreft altijd het idee is geweest dat Europa zou meepraten, maar Trump noemde Europa niet in zijn verklaring over het gesprek met Poetin. "Ik ga er niet over wat de Amerikanen doen, maar wij hebben altijd gezegd: met Oekraïne en Europa", aldus de premier. "Als de Amerikaanse president een andere route kiest, dan heb je je daartoe te verhouden."

De Europese leiders bespreken de kwestie de komende twee dagen op een veiligheidstop in München. Ook Schoof is daarbij.

Trump en Poetin belden gisteren anderhalf uur met elkaar en spraken onder meer over de oorlog in Oekraïne. De twee zijn het er volgens Trump over eens dat er onmiddellijk moet worden begonnen met onderhandelen. Trump belde daarna met Zelensky. Het werd niet duidelijk welke rol de Amerikaanse president voor Oekraïne ziet weggelegd bij de onderhandelingen.

'Onder de indruk'

Ook het Kremlin bevestigt het gesprek tussen de twee leiders. Volgens een woordvoerder is Rusland onder de indruk van de standpunten van Trump. "De vorige Amerikaanse regering wilde vooral de oorlog laten doorgaan. We zijn meer onder de indruk van de huidige regering en staan open voor dialoog."

De woordvoerder zegt ook dat er voorbereidingen worden getroffen voor een ontmoeting tussen Trump en Poetin. Waar en wanneer dat moet plaatsvinden is nog niet bekend. Trump noemde eerder Saudi-Arabië als optie.

De Amerikaanse minister Hegseth van Defensie zei gisteren op de NAVO-top in Brussel dat Oekraïne het door Rusland bezette grondgebied en de wens om NAVO-lid te worden moet opgeven.

EU-buitenlandchef Kallas zegt dat de EU Oekraïne zal blijven steunen, ook als het land besluit een eventuele vredesovereenkomst te weigeren. Daarnaast noemt ze het een "slechte tactiek" van de VS om al toe te geven aan Ruslands eisen voordat de onderhandelingen zijn begonnen.

Een woordvoerder van de Europese Commissie zegt in een reactie dat Rusland "niet mag worden beloond voor zijn agressie".

Het Openbaar Ministerie eist levenslang tegen de man die wordt verdacht van de moord op twee mensen in Weiteveen vorig jaar. Volgens het OM was Richard K. volledig toerekeningsvatbaar toen hij het echtpaar met fors geweld om het leven bracht.

De 51-jarige K. heeft bekend dat hij Sam (38) en Ineke (44) heeft gedood. Zijn advocaat stelt dat de verdachte handelde in een opwelling en dat hij vanwege stoornissen niet volledig toerekeningsvatbaar is. Het OM vindt echter dat K. berekenend te werk is gegaan en dat sprake is van moord met voorbedachten rade.

Een slepende ruzie over de verkoop van K.'s geboortehuis ging vooraf aan de daad. "Hij koos ervoor het recht in eigen hand te nemen", sprak de officier van justitie.

'Slachtpartij'

De vrouw werd door het hoofd geschoten en ook in haar hals getroffen. Volgens het OM wilde K. hetzelfde doen bij haar man, maar dat mislukte. De officier van justitie beschreef dat er vervolgens een "slachtpartij" plaatsvond. K. stak en sloeg de man herhaaldelijk, in het bijzijn van diens 12-jarige zoon.

"Door jouw misdaden kan ik niks meer met mijn ouders doen", zei de zoon vandaag in de rechtszaal. "Door jouw misdaden heb ik trauma's opgelopen." Andere nabestaanden noemden K. "een beest".

De slachtofferverklaringen werden voorgelezen in de rechtbank:

De verdachte zei in de rechtbank dat het "verschrikkelijk" is wat er is gebeurd. Geconfronteerd met camerabeelden verklaarde K. dat hij niet precies wist wat er op dat moment door zijn hoofd ging. Wel zei hij dat zich bedreigd had gevoeld door het echtpaar.

De advocaat van K. stelt dat zijn cliënt ten onrechte wordt afgeschilderd als iemand die geen empathie toont. Verder betoogde hij dat zijn cliënt aan alle onderzoeken heeft meegewerkt. Drie deskundigen van het Pieter Baan Centrum hebben vastgesteld dat K. in beperkte mate leed aan stoornissen. De experts beschreven hem als iemand die zijn agressie onder controle heeft.

Op het eiland Amsterdam in de Indische Oceaan woedt al bijna een maand een bosbrand. De brand heeft meer dan de helft van het eiland verwoest, melden Franse media.

Het Amsterdam-eiland heeft een Nederlandse naam maar hoort bij de Franse Zuidelijke Gebieden (TAAF), een overzees deel van Frankrijk. Het eiland, op ruim 3200 kilometer van Mauritius, is een van de meest geïsoleerde plekken ter wereld.

De Franse regering zegt machteloos te zijn: de brand is niet te blussen doordat het eiland te ver van de bewoonde wereld ligt. Er moet daarom worden gewacht worden tot het regent. Dat is de enige manier om zoetwater op land te krijgen.

De brand brak door onbekende oorzaak uit in de buurt van de enige bewoonde nederzetting Martin-de-Viviès. Daar is een station waar onderzoek wordt gedaan naar broeikasgassen en luchtvervuiling. Op satellietbeelden van drie dagen geleden is te zien dat meer dan de helft van het eiland is verwoest door de brand.

De 31 bewoners van het dorp, voornamelijk wetenschappers en personeel van het onderzoeksstation, konden dankzij een kreeftvissersboot op tijd worden geëvacueerd. Die voer volgens de Franse autoriteiten op 16 januari per toeval langs het eiland en kon de mensen meenemen.

De impact van de brand is volgens natuurbeschermers enorm. Het eiland heeft een biodiversiteit die bijna nergens anders op de wereld te vinden is. Het is onder meer het leefgebied van verschillende albatrossensoorten, waaronder de Amsterdamalbatros. Die soort broedt uitsluitend op het eiland. Ook de bedreigde Atlantische geelneusalbatros leeft op Amsterdam.

De Franse autoriteiten hebben een verkenningsmissie voor deze week gepland om de impact van de brand in kaart te brengen.

Xander van der Wulp wordt hoofdredacteur van NOS Sport. De 50-jarige Van der Wulp is nu verslaggever op de politieke redactie van de NOS en maakt met ingang van 1 april de overstap naar NOS Sport.

"Naast mijn passie voor politiek heb ik ook een grote passie voor sport", zegt Van der Wulp. "Sport is meer dan wat dan ook in staat om mensen in de samenleving te verbinden. Het is een eer om leiding te geven aan de grootste sportredactie van Nederland en samen te bouwen aan een sterke toekomst voor NOS Sport."

De functie van hoofdredacteur is vacant sinds het vertrek van Gert-Jaap Hoekman, afgelopen november. Sindsdien is Jacqueline Smit interim-hoofdredacteur. Een van Van der Wulps eerste taken wordt het samenstellen van de rest van de hoofdredactie.

NOS-directeur Renate Eringa is blij met de aanstelling van Van der Wulp. "Hij is met zijn journalistieke ervaring, sterke netwerk en kennis van zowel de NOS als het medialandschap de ideale hoofdredacteur voor NOS Sport", zegt ze. "Hij weet mensen te verbinden, kan de redactie duidelijk richting geven en doet dat met energie, een open blik en een gezonde dosis humor."

Al 33 jaar bij de NOS

Van der Wulp komt uit een journalistiek nest: zijn vader Gerard van der Wulp was journalist en was jarenlang hoofdredacteur van het NOS Journaal. Xander zelf begon op 17-jarige leeftijd bij de NOS, aanvankelijk als onder meer autocue-assistent.

Later werd hij buitenlandredacteur, eindredacteur televisie en chef van de afdeling 24 uur. Sinds 2008 is hij politiek duider in Den Haag.

De overstap van Xander van der Wulp naar NOS Sport betekent dat hij stopt als Haagse duider, en dus ook als host van podcast De Stemming en de online serie Rondje Binnenhof. De redactie zal zo snel mogelijk besluiten hoe met deze twee programma's wordt doorgegaan.

De nabestaanden van het echtpaar uit het Drentse Weiteveen dat vorig jaar werd doodgeschoten, hebben gebruikgemaakt van hun spreekrecht in het proces tegen Richard K.

De ouders van Ineke richtten zich tot de schutter. "Was het het allemaal waard? Wat jij gedaan hebt, is onomkeerbaar. Denk aan de vreselijk lange pijn die je hebt aangedaan bij de twee kindertjes. Dat ze nooit meer kunnen terugvallen op hun vader en moeder. Wat een loser ben je."

Ze vervolgden: "Jij hebt levens van deze kinderen en de hele familie geruïneerd. Jij wordt in de gevangenis in leven gehouden. Dat zit ons dwars, iedereen in Nederland betaalt mee om jou in leven te houden."

Richard K. werd ook meermaals "een beest" genoemd door de nabestaanden. De familie van Sam zei dat ze nog steeds aangeslagen zijn door wat er gebeurd is. Ook zeiden ze de politie kwalijk te nemen dat er niet is ingegrepen toen het nog kon.

De minderjarige zoon en dochter hadden gevraagd om een exemplaar van hun verklaring aan K. te geven. Toen hem gevraagd werd of hij die in ontvangst wilde nemen, reageerde hij met "100 procent".

Beide kinderen zeiden ze dat ze hun ouders heel erg missen. "Door jouw misdaden kan ik niks meer met mijn ouders doen. Door jouw misdaden heb ik trauma's opgelopen", zei de zoon die erbij was toen zijn vader werd omgebracht. "Ik kan niet meer met mijn vader het weiland verzorgen en met mijn moeder paarden verzorgen. Ik kan niet meer met mijn ouders lachen, op vakantie gaan, stoeien."

De jongen noemde de moord "echt gestoord gedrag", en zei: "Ga maar lekker terug naar je cel."

'Hun leed veel groter dan dat van mij'

Zijn jongere zusje richtte eerst het woord aan haar ouders: "Lieve mama en papa, ik mis jullie heel erg. Met mama ging ik paardrijden, met papa ging ik grasmaaien en op de trekker rijden. Ik vind het heel erg wat er is gebeurd. Hoe kan iemand het in zijn hoofd halen om dat met mama en papa te doen. Het raakt me echt heel erg."

De nabestaanden spraken zelf niet in de rechtbank in Assen. Ze lieten hun verklaringen voorlezen door een advocaat en een vertegenwoordiger van Slachtofferhulp.

Richard K. reageerde emotioneel op de verklaringen en zei dat "niemand hun leed kan verzachten of begrijpen wat ze voelen". Hij zei dat hij vaak dacht aan het terugdraaien van de feiten. "Dat ik op 16 januari in bed was blijven liggen. Ik kan het niet goedmaken. De familie heeft levenslang, ik ook."

Hierop reageerde de voorzitter van de rechtbank dat het leek alsof K. toch alles weer terug leek te brengen naar zijn eigen leed. Daarop gaf hij K. de gelegenheid dat te corrigeren. K. zei dat hij dat niet zo bedoelde. "Hun leed is veel groter dan dat van mij. Dat kan niemand zich voorstellen."

Vanmiddag komt de officier van justitie met de strafeis.

Bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie op Vlieland zijn verhoogde concentraties PFAS aangetroffen. De giftige combinatie van chemische stoffen zat zowel in het binnenkomende als het 'gezuiverde' water, blijkt uit metingen van het Wetterskip Fryslân. Waar de vervuiling vandaan komt, wordt nu onderzocht.

Het waterschap heeft vorig jaar het instromende rioolwater bij alle 27 rioolwaterzuiveringen in Friesland gecontroleerd. Daarbij werden niet alleen op Vlieland maar ook bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties in Heerenveen en Sneek "verhoogde en/of afwijkende PFAS-concentraties" aangetroffen, meldt Omrop Fryslân. Ook in het geloosde water van de drie rioolwaterzuiveringen waren de PFAS-concentraties verhoogd.

Omdat dit water direct na lozing sterk verdund wordt in het oppervlaktewater, zijn er volgens GGD Fryslân geen risico's voor de volksgezondheid, meldt het waterschap. Ook het drinkwater in Friesland is schoon: waterleidingbedrijf Vitens gebruikt op het Friese vasteland en Vlieland geen oppervlaktewater voor drinkwater.

Immuunsysteem

PFAS is een verzamelnaam voor een combinatie van chemische stoffen die onder meer zijn terug te vinden in anti-aanbaklagen van pannen, maar ook in regenjassen en verf. PFAS breken niet tot nauwelijks af. Wel zijn ze over het algemeen giftig. Ze binden zich aan dierlijk en menselijk weefsel, stapelen zich op in de voedselketen en tasten het immuunsysteem aan. Sommige types zijn bij langdurige blootstelling kankerverwekkend.

De afgelopen jaren zijn PFAS op allerlei plekken aangetroffen, maar meestal was de herkomst dan snel duidelijk. Bekende voorbeelden zijn de verhoogde concentraties PFAS die in 2023 werden gevonden in sloten en (zwem)plassen in de wijde omtrek van chemisch bedrijf Chemours in Dordrecht.

Vorig jaar mei bleek uit metingen van het Wetterskip Fryslân dat het ook mis was bij de vliegbasis Leeuwarden. Op de basis was bij oefeningen gebruikgemaakt van blusschuim met PFAS. De gevolgen waren duidelijk: vorig voorjaar werd de officiële norm meer dan 2000 keer overschreden. De vliegbasis is die vervuiling nu aan het opruimen.

Monsters

Waar de 'nieuwe' vervuiling met PFAS op Vlieland en in Heerenveen en Sneek vandaan komt, is onduidelijk. Samen met de drie betrokken gemeenten en de provinciale milieudienst gaat het waterschap dat nu onderzoeken. Daarvoor worden monsters genomen bij de rioolgemalen en de verschillende 'instromen'. Op grond daarvan kunnen de gemeenten dan verder onderzoek doen naar de mogelijke herkomst. Dat kan er toe leiden dat de bedrijven die de stoffen hebben geloosd, worden verplicht om ze op te ruimen.

In november zei staatssecretaris Jansen ook al dat alle bedrijven die PFAS lozen de uitstoot zouden moeten aanpakken.

"Geen afval ingooien alleen bewoners" is gekozen als Taalvout van 2024. De tekst stond op een bord boven op afvalcontainers ergens in Nederland. Een duidelijke boodschap, dacht de maker waarschijnlijk, maar door een missend woordje kreeg het bord een heel andere betekenis.

"Een goede buur is beter dan een verre vriend. Maar die vlieger gaat niet op voor de mensen die in de buurt wonen van de Taalvout van 2024," schrijft de organisatie van het ludieke taalplatform. De vrijwilligers achter Taalvoutjes onthulden de winnaar op de dertiende verjaardag van de website.

De afgelopen weken konden mensen stemmen op de grappigste taalfouten van het afgelopen jaar. Het bord boven de afvalcontainer kreeg met 35 procent de meeste stemmen.

Op de tweede plek kwam een vraag op een forum van een bekend datingplatform: "Oeps! Ik heb iemand gelikt die ik niet wilde liken!" en op de derde plek stond de kop van een artikel van RTV Drenthe: "Drentse darter zonder benen doet mee aan Dutch Open Darts: Als ik één leg win, mag ik blij zijn."

De winnaar van 2023 was een oproep aan hondeneigenaren om zakjes voor hondenpoep mee te nemen: "Vergeet ook de tassen voor het stoffelijk overschot van de hond niet."

Hij wilde nog een laatste poging doen om met Ineke te praten. Enkele seconden later schoot hij haar dood in haar auto. Schutter Richard K. wordt vandaag opnieuw ondervraagd over de dubbele moord in Weiteveen begin vorig jaar. Het is de tweede en laatste dag van het proces tegen hem.

K. heeft bekend het echtpaar Sam (38) en Ineke (44) te hebben gedood. Hij had met de slachtoffers een conflict over de verkoop van zijn ouderlijk huis. Geëmotioneerd zei K. in de rechtszaal dat "het nooit te laat is om te praten".

Op dashcambeelden is te zien dat K. en Ineke elkaar tegenkomen op de weg in de buurt van het ouderlijk huis van K. Eerst lijkt hij haar te laten passeren. Dan verspert hij haar de weg, waarop Ineke begint te toeteren. Niet lang daarna schiet K. vier keer door het raam van haar auto. Twee kogels raken Ineke, in het hoofd en in de hals.

Op het moment dat Ineke begon te toeteren, knapte er volgens K. iets. "Dat was heel groot voor mij." Waarom Ineke dood moest, weet hij zelf niet. "Dat blijft de vraag", zei hij. Daarom sprak hij naar eigen zeggen ook met deskundigen in het Pieter Baan Centrum, om erachter te komen.

Zoon probeert te helpen

De ondervraging van K. werd gisteren onderbroken nadat hij had geklaagd over vermoeidheid en hoofdpijn. De onderbreking kwam vlak voordat er camerabeelden van de moord zouden worden getoond. De advocaat van de verdachte wees in zijn verzoek om de ondervraging te staken op het feit dat K. vorige week nog een tia heeft gehad.

Nadat K. Ineke had doodgeschoten, reed hij met zijn auto het erf bij haar man Sam op. Op camera's die buiten hangen is te zien en horen dat hij tegen de zoon des huizes roept dat er een ongeluk is gebeurd met zijn moeder en dat hij zijn vader moet halen. De rechter merkte daarbij op dat het leek dat K. Sam naar buiten wilde lokken.

De jongen loopt naar binnen en roept zijn vader, die in bed ligt. Richard K. loopt de slaapkamer binnen en schiet. Sam probeert te vluchten, zijn zoon probeert hem te helpen. Als Sam weer buiten is, wordt hij ook neergestoken met een mes dat K. op zak had. De jongen heeft ook nog geprobeerd om K. neer te steken met een mes uit de keuken, maar volgens de rechter was het een klein mesje dat ook snel kapotging.

Daarop rent Sam bloedend het huis uit. K. rent niet achter hem aan, maar loopt terug naar zijn auto om zijn vuurbuks te pakken. Dan loopt hij terug naar Sam. Zijn zoon belt in paniek de politie. Dan klinken er opnieuw schoten. De zoon rent naar binnen.

'Sorry'

De rechter sprak in de rechtszaal van twee executies. Sam en Ineke hadden geen enkele kans, zei hij. Daarbij sloeg Richard K. de vuurbuks nagenoeg kapot op het hoofd van Sam en stak hij meermaals op hem in. Dat gebeurde nadat hij Sam al meerdere keren van dichtbij had beschoten met het geweer.

Geconfronteerd met de beelden, zei K. niet precies te weten wat er op dat moment door zijn hoofd ging. "Misschien 'het moet stoppen, het moet stoppen'". K. zei ook meermaals dat hij zich niet alles van zijn daad kon herinneren, dat hij bepaalde "fragmenten" had onthouden. Eén moment zei hij nooit te zullen vergeten. Dat de zoon van Sam en Ineke "sorry" tegen hem zei. "Die jongen hoeft toch geen sorry tegen mij te zeggen? Ik heb net zijn vader en moeder omgebracht."

Hierop reageerde de rechter dat de jongen dat waarschijnlijk zei omdat hij doodsbang was om ook te worden doodgemaakt door K. "Ik snap dat de jongen bang was", zei K. daarop. Hij noemde het "verschrikkelijk" wat er is gebeurd.

Later vandaag komen de nabestaanden aan het woord. Daarna komt het OM met de strafeis tegen K.

In de Zuid-Duitse stad München is een automobilist ingereden op een demonstratie. Daarbij zijn ten minste 28 mensen gewond geraakt, van wie er twee slecht aan toe zijn.

De bestuurder is volgens de politie een 24-jarige asielzoeker uit Afghanistan. Hij is aangehouden. De man is een bekende van de politie en is eerder opgepakt voor vergrijpen als winkeldiefstal en drugsbezit.

Volgens Duitse media is de asielaanvraag van de man afgewezen, maar kon hij door de autoriteiten niet worden uitgezet. De reden daarvoor is onduidelijk. De man staat in München ingeschreven, meldt de politie.

Onder de slachtoffers zijn ook kinderen, zegt burgemeester Dieter Reiter tegen de Beierse publieke omroep. Een van hen zou zijn gereanimeerd op straat. "Ik ben in shock", aldus Reiter.

'Vermoedelijk een aanslag'

Volgens de Beierse deelstaatpremier Markus Söder gaat het om een vermoedelijke aanslag. Ook het Openbaar Ministerie houdt daar rekening mee. "Er zijn aanwijzingen voor een extremistische achtergrond", zegt een woordvoerder tegen weekblad Der Spiegel.

Het Duitse persbureau DPA en Der Spiegel melden dat de verdachte voor de aanval "vermoedelijk islamitische berichten" op sociale media heeft geplaatst.

Het incident komt tien dagen voor de parlementsverkiezingen in Duitsland, waarbij migratie een belangrijk thema is. Joachim Herrmann, de deelstaatminister van Binnenlandse Zaken, zegt dat hij er niet van uitgaat dat er een verband is met de grote jaarlijkse veiligheidsconferentie, die komend weekend in de stad plaatsvindt.

Dit zijn de beelden van de arrestatie en van kort na het incident:

Het incident gebeurde niet ver van het centraal station van München. In het gebied was een betoging aan de gang van Verdi, een van de grootste vakbonden van Duitsland. "Er ligt een persoon op straat en een jongeman is door de politie meegenomen. Mensen zitten op de grond, huilend en trillend", aldus een lokale journalist.

Volgens een woordvoerder van de politie reed de dader rond 10.30 uur achter de demonstratie aan en haalde hij politieauto's in die de groep begeleidden. Vervolgens reed hij de staart van de betoging in. Agenten schoten op de auto om de man tot stilstand te brengen. De verdachte werd meteen gearresteerd.

Duitsland werd recentelijk opgeschrikt door meer aanslagen: vlak voor Kerst afgelopen jaar reed een automobilist in op het publiek bij een kerstmarkt in Maagdenburg, waarbij zes mensen om het leven kwamen. De vermoedelijke dader was daar een Saudische man, die zich eerder profileerde met kritiek op de islam en op immigratie van moslims.

Vorige maand stak een Afghaanse man een 2-jarig kind en een 41-jarige man dood in een park in Aschaffenburg, ook in Beieren. Deze man was al eerder veroordeeld voor een geweldsdelict, en had eigenlijk niet vrij mogen rondlopen, zo bleek later.

Minister Keijzer van Volkshuisvesting wil dat het makkelijker wordt om op een erf een woning bij te bouwen, met de bedoeling om daar kinderen of ouders te laten wonen. Dat voornemen had ze al eerder bekendgemaakt, maar ze dient vandaag een wetsvoorstel in waarvan het een onderdeel is.

Nu is voor zo'n familiewoning nog een vergunning nodig, maar daar wil de minister vanaf. Hoe de voorwaarden voor zo'n extra woning er precies uit moeten zien, moet Keijzer nog uitwerken. Zo is onduidelijk wat er met het huis gebeurt als er geen directe familie meer woont.

Op dit moment mag je zonder vergunning een mantelzorgwoning voor iemand op het erf plaatsen. Maar daarvoor zijn wel regels: zo moet je aantonen dat er sprake is van intensieve mantelzorg. Als de mantelzorg stopt, mag er niemand anders in de woning gaan wonen.

Twee derde betaalbare huur

Het plan is een opmerkelijk detail in het langverwachte wetsvoorstel van de minister. Belangrijkste speerpunt van die wet is de verplichting voor gemeenten dat twee derde van de nieuwbouwwoningen betaalbaar moet zijn.

Het wetsvoorstel is vorig jaar door haar voorganger Hugo de Jonge ingediend en heeft sindsdien op de plank gelegen.

Nu dient Keijzer de wet met aanpassingen opnieuw in. De belangrijkste wijziging is dat de doelen niet meer op gemeentelijk niveau hoeven te worden gehaald, maar op regioniveau. Daardoor kunnen individuele gemeenten van de percentages afwijken.

"Dit geeft gemeenten de ruimte om bij de verdeling van de twee derde betaalbare woningen te kijken naar wat nodig is en passend bij iedere afzonderlijke gemeente", schrijft de woningbouw-minister in een brief aan de Tweede Kamer.

Aedes, de koepelorganisatie van woningcorporaties, waarschuwde eerder dat gemeenten door deze wijziging te veel ruimte krijgen om geen haast te maken met het bouwen van sociale huurwoningen.

"Ik heb de zorg dat dit geitenpaadje een olifantenpad wordt", zei toenmalig Aedes-voorzitter Martin van Rijn tegen het FD. "Je moet oppassen dat er discussie in de regio ontstaat over wie wat moet doen."

'Straatje erbij'

Een andere wijziging in Keijzers wetsvoorstel is dat gemeenten niet meer uitgebreid hoeven uit te leggen waarom ze buiten de bebouwde kom willen bouwen. Daardoor wordt het nog makkelijker om bijvoorbeeld 'het straatje erbij' te bouwen.

Het gaat om de zogeheten 'ladder voor duurzame verstedelijking'. De afschaffing ervan was een wens van de meerderheid van de Tweede Kamer en ook bouwers en projectontwikkelaars zijn er blij mee.

Het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs is juist tegen de afschaffing. Volgens het adviesorgaan werkte de 'ladder' goed en zorgde het in de praktijk niet echt voor vertraging bij bouwprojecten.

Ook waarschuwt het college ervoor dat beleggers zullen voorsorteren op de afschaffing ervan door grond te kopen aan randen van steden en dorpen. Dat kan uiteindelijk de grondprijs op die plekken opdrijven.

Het is onrustig in België door een landelijke staking en een grote protestmars in Brussel. De politie heeft een waterkanon ingezet en traangas gebruikt tegen demonstranten. Er is flinke onvrede over de geplande bezuinigingen van de nieuwe regering.

Demonstranten verzamelden zich voor het partijkantoor van de politieke partij MR en bekogelden de politie. Er zou zijn gegooid met verf, appels, citroenen, stenen en glazen flessen.

Christelijke vakbond ACV zegt dat er zo'n 100.000 betogers op de been zijn, maar de politie houdt het op 60.000.

Drie grote vakbonden en andere maatschappelijke organisaties demonstreren tegen de plannen van het nieuwe kabinet, dat begin deze maand werd beëdigd. De actievoerders zijn boos over geplande bezuinigingen op openbaar vervoer en de gezondheidszorg, maar ook over plannen voor hervormingen van het pensioenstelsel.

De nieuwe regering wil pensioenregelingen voor ambtenaren versoberen, en ervoor zorgen dat eerder met pensioen gaan minder aantrekkelijk wordt. Volgens veel actievoerders worden vooral minder vermogende Belgen getroffen door de plannen van de regering.

Openbare leven verstoord

Een van de ingrijpendste gevolgen van de landelijke staking is dat er de hele dag geen vluchten zullen opstijgen of landen vanaf Belgische luchthavens. Ook ligt het openbaar vervoer voor een groot deel plat: in Wallonië verwacht vervoersmaatschappij TEC "ernstige verstoringen". De Vlaamse maatschappij De Lijn denkt dat de helft van de trams en bussen in dat gebied zullen rijden: in de grote steden waarschijnlijk nog minder.

Ook bij de postbezorging en afvalinzameling in grote steden wordt door de staking hinder verwacht. Een op de drie scholen in Antwerpen is vanwege de staking gesloten. Leerkrachten demonstreren tegen de nieuwe pensioenplannen.

Rond 10.30 uur vertrok de protestmars vanaf treinstation Brussel-Noord naar Brussel-Zuid. De nationale treinmaatschappij NMBS rijdt wel als normaal, deels ook om actievoerders te kunnen af- en aanvoeren. In de stad is vandaag ook een NAVO-top, en zijn er al veel voetbalsupporters in aantocht voor de wedstrijd Union-Ajax in de Europa League. De Brusselse politie waarschuwt dan ook voor een "verkeerschaos".

In de komende maanden worden er nog veel meer stakingen verwacht, onder meer op het Belgische spoor.

De gesprekken over vergaande samenwerking tussen Honda, Nissan en Mitsubishi zijn mislukt. Ook een beoogde fusie tussen Honda en Nissan is daarmee van de baan. De bedrijven zijn er niet in geslaagd om tot een overeenkomst te komen, melden ze.

De Japanse autofabrikanten wilden hun bedrijven samenvoegen om zo de concurrentie, vooral uit China, het hoofd te kunnen bieden. In december zei de bestuursvoorzitter van Honda dat een deal met Nissan "de opkomst van Chinese macht" zou tegengaan.

De groeiende markt voor elektrische auto's wordt steeds meer gedomineerd door Chinese fabrikanten, zoals BYD. Bij een fusie zou er een nieuwe mondiale autogigant ontstaan, naast Toyota, Volkswagen, General Motors en Ford.

Honda en Nissan maakten in december bekend dat ze gesprekken gingen voeren om een gezamenlijke holding op te richten. Mitsubishi had gezegd dat het overwoog zich bij die groep aan te sluiten.

Waarom de gesprekken zijn mislukt, is niet bekendgemaakt. Honda en Nissan hadden eerder gezegd dat ze in juni een overeenkomst wilden hebben. De fusie moest dan in augustus zijn afgerond.

Foxconn als investeerder

Persbureau AP meldt dat er de afgelopen tijd in Japanse media al gesproken werd over het klappen van een deal. Anonieme bronnen zeiden dat Nissan er geen zin in had om een kleinere rol te spelen in de samenwerking met Honda. Honda verkeert in een veel betere financiële situatie dan Nissan.

De drie autofabrikanten melden vandaag te blijven samenwerken op het gebied van elektrische voertuigen en slimme auto's, zoals autonoom rijden.

Ondertussen is de Taiwanese technologiegigant Foxconn naar voren gekomen als mogelijke investeerder in Nissan, meldt de BBC.

In een woonwijk in Den Bosch is vannacht opnieuw brand geweest in een busje van een dakdekker. De politie gaat uit van brandstichting. Daarmee lijkt de brand direct verband te houden met de harde concurrentiestrijd tussen de talloze dakdekkers in de Brabantse hoofdstad.

De eerste melding van de band was rond 02.40 uur vannacht, meldt Omroep Brabant. Volgens de omroep was het busje in bruikleen bij iemand die voor een dakdekkersbedrijf zou werken.

De politie heeft de telefoon van de bestuurder van de bus in beslag genomen voor onderzoek. Dat deed de politie ook bij eerdere brandstichtingen bij dakdekkers.

In Den Bosch vechten dakdekkers een onderling conflict uit, waarbij de afgelopen zeven maanden al 26 keer explosieven zijn geplaatst. Soms gebeurt dat in auto's, soms in huizen. Waarover het conflict precies gaat, is onduidelijk. In oktober zei een dakdekker bij Omroep Brabant dat ondernemers elkaar willen uitschakelen door het plaatsen van explosieven, zodat ze het werk kunnen overnemen.

Malafide praktijken

Uit een geheim politierapport dat in december verscheen en waaruit werd geciteerd door de regionale omroep, blijkt dat er waarschijnlijk meer aan de hand is. "De dakdekkersoorlog is ontstaan door malafide praktijken, oplichting, slechte kwaliteit, agressieve verkoop, geweld, explosieven en witwaspraktijken."

De onderzoekers schatten het aantal dakdekkers in de Brabantse hoofdstad op 1200. Dat is een enorm hoog aantal, waarbij niet duidelijk is waarom dat zo hoog is. Het is werk waarvoor je geen opleiding hoeft te volgen. Toch kan een dakdekker met weinig kosten 2000 à 3000 euro per dag verdienen. De onderzoekers stellen dat er nu twee groepen dakdekkers zijn: een groep die betrouwbaar is en de agenda twee tot drie jaar vol heeft staan en een groep beunhazen die voor "het snelle werk en geld" gaat en elkaar het licht in de ogen niet gunt.

Omroep Brabant schreef vorige maand dat ruim een kwart van de Bosschenaren zich minder veilig voelt door het conflict dat de dakdekkers uitvechten. Burgemeester Jack Mikkers zegt dat de gemeente de problemen aanpakt. "We hebben veel ruimte en capaciteit gecreëerd bij zowel politie als justitie om verbanden te leggen tussen de verschillende explosies. Er zijn mensen aangehouden en maatregelen genomen."

De ijsjesdivisie die door Unilever in de verkoop was gezet, blijft in Nederland. Dat maakt Unilever vandaag bekend bij de presentatie van de jaarcijfers over 2024.

Vorig jaar kondigde het Britse bedrijf aan dat de ijstak zou worden afgesplitst. Toen werd al uitgegaan van verzelfstandiging met een eigen beursnotering, in plaats van een directe verkoop aan een ander bedrijf. Het nieuwe zelfstandige ijsbedrijf wordt naar de beurs gebracht en krijgt een notering in New York, Londen en Amsterdam.

Unilever maakt onder meer ijsjes van de merken Ola, Magnum, Hertog en Ben & Jerry's. Eerder nam Unilever afscheid van merken als Lipton, Conimex en Unox.

In maart 2024 zei topman Hein Schumacher dat de productie en verkoop van ijs niet meer bij het bedrijf past. "IJs is een diepvriesproduct. Dat is een heel ander businessmodel dan persoonlijke verzorging of wasmiddelen."

IJsfabriek Hellendoorn

Het hoofdkantoor van het het ijsbedrijf komt in Nederland te staan. Volgens Unilever blijft het nieuwe bedrijf ook in Nederland ijs maken. "We hebben een fabriek in Hellendoorn. Die blijft gewoon bestaan," zegt Schumacher. "Maar ook de merken zijn gevestigd in Nederland. Ook in de toekomst is Nederland een belangrijk ijsland."

Bij de fabriek in Hellendoorn werken 180 mensen. Schumacher verwacht dat het Nederlandse hoofdkwartier banen zal opleveren en dit ook weer banen zal creëren voor adviseurs en mensen die zich met doorontwikkeling van ijs bezighouden.

De afsplitsing en beursgang moet in goede banen worden geleid door Jean-François van Boxmeer die momenteel bij Vodafone werkt en eerder bij Heineken zat.

Vestigingsklimaat

Zowel Unilever als het ministerie van Economie Zaken zegt dat er regelmatig overleg is geweest over de toekomst van de ijsproductie en de bijbehorende werkgelegenheid in Nederland. Het kabinet laat weten dat het blij is met het bericht dat de ijsjes in Nederland blijven.

"Dit besluit bevestigt het vertrouwen van Unilever in Nederland en onderstreept de concurrentiekracht en aantrekkelijkheid van ons vestigingsklimaat", zegt minister Beljaarts van Economische Zaken. Ook denkt hij dat een zelfstandig ijsbedrijf een belangrijke speler kan worden op de Amsterdamse beurs.

Begin 2024 installeert Douwe* (54) een datingapp. Hij chat met wat vrouwen, en met één klikt het goed: Julia, die zich presenteert als een Duitse alleenstaande moeder van begin veertig en werkt in de financiële sector. Ze wisselen telefoonnummers uit.

Wat Douwe niet weet: hij heeft contact gelegd met oplichters. Een leuk, flirterig gesprek, is vaak de eerste stap van een truc waarmee slachtoffers worden overtuigd om zogenaamd in cryptomunten te investeren. Om die vervolgens allemaal kwijt te raken.

Vorig jaar meldden 943 financieel gedupeerden van beleggingsfraude zich bij de Fraudehelpdesk; in totaal verloren zij ruim 25 miljoen euro.

Douwe en 'Julia' appen dagelijks en de hartjes-emoji's vliegen heen en weer. Afspreken lukt telkens net niet: Julia is bezig met een verhuizing en heeft slechte ervaringen met daten. Ze stuurt wel veel foto's van zichzelf. Achteraf blijken die van een Duitse influencer.

Op een avond noemt ze terloops dat ze op de cryptomarkt 9000 euro heeft verdiend. Het geld staat nu al op haar rekening. Douwes interesse is gewekt. Julia wil hem wel helpen.

Julia stuurt een link naar het platform en helpt Douwe aan een account. Ze stuurt duidelijke screenshots met pijltjes. Het platform lijkt echt: het staat wereldwijd bekend als betrouwbaar en staat in het register van De Nederlandsche Bank. Douwe meldt zich aan.

Volgens Julia is beginnen met 1000 euro al genoeg. Douwe begint te handelen in cryptovaluta Ethereum en Tether: hij maakt winst. Julia helpt hem dat om te zetten naar euro's en inderdaad, de winst verschijnt op zijn rekening. Dat is de laatste keer dat Douwe geld uit zijn handelen terugziet.

Douwe voelt zich zeker van zijn zaak en verhandelt tienduizenden euro's aan crypto, onder begeleiding van Julia. Ze steken zijn geld in riskante koersen en maken veel winst. Ondertussen blijven de gesprekken flirterig: als ze beiden rijk zijn, gaan ze op reis.

Julia doet alsof ze geld bijlegt om Douwe te helpen en overtuigt hem ook geld uit zijn bedrijf te gebruiken. Buiten zijn accountant om, want die snappen crypto toch niet, zegt ze.

Douwe vertelt zijn ex-vrouw over de investeringen. Zij vertrouwt het niet en Douwe begint ook te twijfelen. Hij wil geld opnemen, maar zou dan vooraf nog 32 procent extra belasting moeten afdragen, legt Julia uit. De helpdesk, ook van de oplichters, bevestigt dit en zegt dat dat hem tienduizenden euro's kost.

Douwe wordt afstandelijker, zegt dat zijn geld opraakt en dat hij gestrest is. Julia blijft lief, maar spoort hem ook aan dan maar geld te lenen. Als hij haar rechtstreeks vraagt of hij wordt opgelicht, praat ze eroverheen.

Hij speelt het spelletje nog mee in de hoop zijn geld terug te krijgen, maar tevergeefs. In drie maanden tijd stak hij meer dan 150.000 euro in crypto. Douwe doet uit angst geen aangifte. Hij deelde immers veel zeer persoonlijke informatie met de oplichters.

Waar Douwes geld uiteindelijk terechtkwam, is bijna niet te achterhalen, maar vermoedelijk zat een Aziatische criminele organisatie erachter. Het oplichten van mensen is daar een miljardenindustrie geworden.

Die criminele organisaties dwingen mensen om de scams uit te voeren, onder erbarmelijke omstandigheden. Correspondent Mustafa Marghadi bezocht in Thailand de mensen die in zo'n scam farm moesten werken: