NOS Nieuws - Algemeen

In Rotterdam-Zuid is een besloten bewonersbijeenkomst geweest om te praten over de enorme explosie waarbij een week geleden drie mensen om het leven kwamen. De bijeenkomst in Inloophuis ZuidRijk in de buurt Zuidwijk werd door tientallen bewoners bezocht.

"Het was een emotionele bijeenkomst", zegt de Rotterdamse locoburgemeester Robert Simons. "Vorige week waren er de verslagenheid en de shock. Na een week is boosheid de emotie die bovenkomt." Volgens Simons zijn mensen ook bang en hebben ze vragen. Zo waren er mensen die zeiden dat ze er niet meer willen wonen en weg willen. "Heel begrijpelijk", zegt de locoburgemeester.

"Er waren niet veel verwijten, maar wel veel zorgen", vertelt een van de leden van de wijkraad. "Mensen willen niet terug en hun kinderen kunnen niet slapen."

De vrouw noemt de bijeenkomst ook "emotioneel" en "pittig". Mensen konden hun emoties kwijt:

"Mensen boden elkaar hulp aan", vertelt Simons. Volgens Simons haalt de gemeente alles uit de kast om te zorgen dat mensen zich gehoord en gezien voelen. "Er gaan dingen goed, maar ook minder goed."

Simons kan niet bevestigen dat er inderdaad een drugslab was gevestigd in het pand waar de explosie plaatsvond. Ook het wijkraadslid zegt dat er niet echt een antwoord kwam op die vraag.

Genoeg spullen gedoneerd

De gemeente Rotterdam riep vanmiddag mensen op om geen spullen meer te brengen voor de getroffen mensen. Er is geen ruimte meer om alle gedoneerde spullen op te slaan.

"Het is hartverwarmend; na het incident aan de Schammenkamp zijn veel spullen gedoneerd voor bewoners", schrijft de gemeente. "Op dit moment is zo gul gegeven dat er geen ruimte meer is om al deze spullen op te slaan."

Uit het ziekenhuis

Een man die vorige week bij de explosie gewond raakte is weer uit het ziekenhuis, meldt Rijnmond. Daar was hij naartoe gebracht met brandwonden en verwondingen door glas. Hij is nu bij familie. "Naar omstandigheden gaat het redelijk goed met het slachtoffer, hij is vooral erg geschrokken", schrijft de regionale omroep.

Door de explosie werd de vloer uit het huis van de man geblazen. Daardoor viel hij "met bankstel en al" naar beneden in het vuur. "Het lukte hem om uit het puin en de brand naar buiten te kruipen, waarbij hij de laatste meters geholpen werd door buurtbewoners."

Onbewoonbaar

Vanochtend bracht demissionair premier Rutte een bezoek aan de Schammenkamp. Rutte zei over het mogelijke drugslab dat dat "in algemene zin niet de bedoeling kan zijn". Hij wilde verder niet inhoudelijk ingaan op vragen over het onderzoek: "Ik ben hier om te praten met mensen in de buurt."

Door de explosie raakten tientallen woningen beschadigd. Zeker tien, maar mogelijk nog meer woningen moeten als verloren worden beschouwd. Rijnmond meldde woensdag dat er twaalf tot vijftien huizen "voorgoed onbewoonbaar zijn".

Op verschillende plaatsen in het land hebben boeren gisteravond actie gevoerd. Daarbij zijn onder meer hooibalen en hout in brand gestoken, werd vuurwerk afgestoken en reden landbouwvoertuigen op de snelweg. Ook werd er asbest in brand gestoken op de snelweg A50 ter hoogte van Beekbergen, meldt de politie. Een deel van de weg werd daarom afgesloten vanwege opruimwerkzaamheden.

Bij Oldenzaal is vannacht de oprit naar de snelweg A1 geblokkeerd met puin en ander afval. De oprit is voorlopig afgesloten. Ook iets verderop bij Hengelo is een oprit afgesloten vanwege een demonstratie, meldt Rijkswaterstaat.

Er gisteravond ook gedemonstreerd op onder meer de A2 bij Breukelen, de A7 ter hoogte van Purmerend en de A32 bij Steenwijk. Ook op de A28 op de afrit 't Harde bij Nunspeet en op de A15 bij Vuren werd brand gesticht. Ook op de A12 bij Veenendaal werd er brand gesticht.

'Veel incidenten'

De politie Oost-Nederland zegt dat er op meerdere plaatsen is opgetreden, maar dat het niet lukte om bij alle protesten in te grijpen. Volgens de politie werd de inzet van agenten "op veel locaties in Gelderland en Overijssel tegelijk verwacht" en ontstonden er ook onveilige situaties. "Het dumpen en in brand steken van afval is een gevaar voor de gezondheid en voor het milieu. Er ontstaan ook gevaarlijke situaties op de weg."

Er zijn volgens de politie strafbare feiten gepleegd, en de politie zegt deze zaken "serieus op te nemen". Er waren volgens de politie gisteravond veel incidenten.

Ook op de A7 werd de weg ter hoogte van Purmerend richting Hoorn volledig geblokkeerd. Volgens NH gingen zo'n 25 trekkers daar de snelweg op om te protesteren. De boeren staken hooibalen en autobanden in brand. Het verkeer werd via een tankstation omgeleid.

Enkele persfotografen zeggen tegen RTV Noord dat er een "grimmige sfeer" heerste bij de protesten op de A7 richting Groningen. De aanwezige pers zou ter plekke zijn "geïntimideerd".

Op de afrit van de A32 bij Steenwijkerwold blokkeerden tractoren de weg en is een stapel hout in brand gestoken, schrijft RTV Oost.

Op de A50 bij Apeldoorn moest het verkeer door de rookwolken heen rijden:

Ook de afrit Staphorst op de A28 werd afgesloten vanwege brand. Volgens de omroep werd er rond 21.30 uur een grote hoeveelheid afval gedumpt en in brand gestoken.

De burgemeester van de gemeente Vijfheerenlanden schrijft op X dat tientallen boeren met tractoren actievoerden in Meerkerk, vlak bij de A27. Ook daar zijn hooibalen in brand gestoken.

Belgische grens

Eerder op de dag waren er al protesten elders in het land. Boeren hebben urenlang de A2 bij Eijsden in Zuid-Limburg geblokkeerd. Tientallen boeren reden volgens 1Limburg vlak voor het middaguur vanuit België de snelweg op om de grens te blokkeren. Het waren volgens de omroep vooral Belgische boeren. Voor de avondspits waren de boeren weer vertrokken.

Voor het Provinciehuis in Leeuwarden was gistermiddag een kleinschalig protest met zo'n vijftig mensen en drie tractoren. Twee boeren zijn vervolgens uitgenodigd om in gesprek te gaan met de Friese gedeputeerde Femke Wiersma (BBB) en provinciedirecteur Jelmer Agra.

De Amerikaanse brandweerman Bob Beckwith, die wereldberoemd werd in de nasleep van de aanslagen van 11 september 2001, is op 91-jarige leeftijd overleden. Beckwith stond samen met George W. Bush op een verwoeste brandweerwagen bij de ingestorte Twin Towers toen de president de reddingswerkers toesprak.

Op de bewuste dag in 2001 was de toen 69-jarige Beckwith al zeven jaar met pensioen. Op het moment dat hij hoorde van de aanslagen besloot hij zijn oude uniform uit de kast te halen en naar Ground Zero af te reizen.

Drie dagen na de aanslagen bezocht president Bush voor het eerst de rampplek. Om een beter beeld van Bush te krijgen, klom Beckwith op de verwoeste brandweerwagen.

'Jij blijft hier!'

Niet veel later vroeg een man aan hem of de plek veilig was en of Beckwith wellicht een belangrijk iemand omhoog wilde helpen. Kort daarop stak president Bush zijn arm omhoog. Nadat Beckwith de president op de brandweerauto had geholpen, wilde hij ervan afstappen, maar Bush hield hem tegen. "Waar ga je heen? Jij blijft hier", zei hij.

President Bush begon vervolgens via een megafoon aan zijn speech, met een arm om Beckwith heen:

"Ik kan je horen. De rest van de wereld hoort je. En de mensen die deze gebouwen hebben neergehaald, zullen ons binnenkort allemaal horen", schreeuwde Bush. Waarna de menigte juichte en scandeerde: "USA, USA, USA." Beckwith lachte.

Bush omschreef het moment later als zeer emotioneel. "Ik wilde dat er een brandweerman naast mij stond. Het was een verklaring van solidariteit."

Contact gehouden met Bush

Ook daarna bleef Bush contact houden met Beckwith. Zo werd de brandweerman uitgenodigd in het Witte Huis en stuurde Bush hem de Amerikaanse vlag waarmee hij op de cover van tijdschrift Time stond. Toen Beckwith enkele jaren geleden problemen kreeg met zijn gezondheid kreeg hij een steunbetuiging van de oud-president. Vandaag heeft Bush de vrouw van Beckwith gebeld en haar zijn medeleven overgebracht.

In een verklaring schrijft Bush trots te zijn dat hij in de dagen na 9/11 naast Beckwith stond. "En het was een voorrecht om door de jaren heen contact met hem te houden."

Blaricum vangt binnenkort maximaal 250 statushouders op in de voormalige locatie van het Tergooiziekenhuis. De statushouders mogen er 2,5 jaar blijven, daarna moet het pand plaatsmaken voor woningen op het terrein, schrijft omroep NH. De eerste mensen worden in maart verwacht.

Afgelopen zomer waren er al geruchten over de opvang van asielzoekers in het voormalige ziekenhuis. De gemeente ontkende de geruchten, maar in oktober maakte de gemeente bekend dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) inderdaad een verzoek had ingediend voor opvang in het oude ziekenhuis.

Verbouwing

Het grote ziekenhuisgebouw in Blaricum staat sinds mei vorig jaar leeg. Het ziekenhuis werd met de locatie in Hilversum samengevoegd in het nieuwe Tergooi MC in Hilversum. Het pand wordt de komende weken nog verbouwd zodat de groep statushouders er kan verblijven.

De meeste statushouders die in het pand zullen verblijven, wachten op een sociale huurwoning in de regio Gooi- en Vechtstreek. De hoop is dat ze zo alvast kunnen integreren in hun nieuwe omgeving.

Omwonenden krijgen binnenkort een uitnodiging voor een informatieavond van het COA.

De snelheidsbeperking bij het viaduct bij Rijpwetering op het hsl-traject duurt tot zeker eind volgend jaar. Daarover spreekt de commissie van Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer komende woensdag.

Bij dit viaduct werden in 2022 scheurtjes gevonden. Daarop werd in het najaar van dat jaar besloten dat de treinen er maximaal 80 kilometer per uur in plaats mogen rijden in plaats van 300 kilometer per uur.

De scheurtjes in het viaduct waren volgens ProRail ontstaan doordat bij de bouw een verkeerde berekening was gemaakt. Ook was de ondergrond van het viaduct gaan bewegen.

In een eerdere versie van dit artikel stond ten onrechte dat de snelheidsbeperking op het hsl-deel tussen Leiderdorp en Hoofddorp zou duren tot eind 2025. Dit geldt alleen voor de snelheidsbeperking bij het viaduct bij Rijpwetering.

Snap, het moederbedrijf achter de berichtenapp Snapchat, gaat tien procent van het personeel ontslaan. Net als veel andere techbedrijven verdient Snap op dit moment te weinig aan advertenties.

Via Snapchat kunnen gebruikers berichten en foto's sturen die na een dag weer verdwijnen. De app is vooral populair bij jongeren. Volgens Snap zitten er ruim 400 miljoen mensen op het platform, van wie zo'n 7 miljoen een betaald abonnement hebben.

Snap probeerde afgelopen jaren nieuwe markten aan te boren met producten voor deze doelgroep. Zo ontwikkelde het bedrijf een slimme zonnebril met camera en een drone die selfies maakt. Beide projecten slaagden niet.

Personeel Amsterdam

Voor Snap werken wereldwijd ongeveer 5400 mensen. Er zullen dus ruim 500 banen verdwijnen. Of er ook mensen van het kantoor in Amsterdam moeten vertrekken, is nog niet bekend.

Veel meer grote techbedrijven hebben begin dit jaar ontslagrondes aangekondigd, zoals Google, Microsoft en Meta. Het ging in januari alleen al om 24.000 mensen.

Volgens The New York Times schrappen de techgiganten deze banen vooral om meer geld te kunnen te investeren in kunstmatige intelligentie.

Niet te vergelijken met 2022

Deze ontslagrondes zijn veel beperkter dan in 2022, toen er tienduizenden banen per techgigant verdwenen. Ook Snap schrapte toen een flink aantal banen.

Dat kwam vooral doordat de bedrijven tijdens de coronaperiode in korte tijd heel veel personeel aantrokken, omdat er veel vraag was naar hun producten. Ondanks de massaontslagen werken er bij veel bedrijven nog altijd meer mensen dan voor de pandemie.

Het voorstel van demissionair minister Jetten (Klimaat en Energie) om de zogeheten salderingsregeling voor zonnestroom af te schaffen, lijkt te sneuvelen in de Eerste Kamer. Dat betekent dat eigenaren van zonnepanelen ook in de toekomst waarschijnlijk subsidie krijgen voor de stroom die ze opwekken en niet zelf gebruiken.

Morgen debatteert de senaat over het voorstel om de gunstige regeling vanaf volgend jaar af te bouwen. Maar uit een rondgang blijkt dat er geen meerderheid is. De twee grootste fracties, BBB en GroenLinks-PvdA, willen de steunmaatregel behouden, net als PVV, SP en JA21.

Ferd Crone, senator voor GroenLinks-PvdA: "De regeling werkt heel goed. En nu zijn eindelijk de lagere inkomensgroepen en huurders toe aan zonnepanelen, omdat ze goedkoper zijn geworden en dan schaffen we de regeling af."

Hij voelt wel voor een versobering, bijvoorbeeld door vanaf een bepaald aantal panelen geen steun meer te geven. Crone: "Maar zomaar afschaffen is oude schoenen weggooien voordat je nieuwe hebt."

'Pure belastingmaatregel'

Ook Tekke Panman van BBB vindt het geen goed idee om de saldering af te bouwen. "De minister kan beter eerst de netcongestie aanpakken en dan pas dit doen. Deze afbouw van de saldering is een pure belastingmaatregel om de komende jaren 2,8 miljard euro op te halen bij de burgers."

De salderingsregeling is in 2004 ingevoerd. Mensen kunnen daardoor de stroom die ze in de zomer opwekken wegstrepen tegen de duurdere stroom die ze in de winter afnemen van het net. Dat levert een lagere energierekening op, waardoor de aanschaf van de panelen sneller terugverdiend kan worden.

Jetten wil van de regeling af, omdat zonnepanelen inmiddels zo goedkoop zijn geworden dat ze ook zonder saldering nog een goede investering zijn. Bovendien wordt een deel van het financiële voordeel nu betaald door mensen zonder panelen, zo redeneert hij.

Door de toename van het aantal zonnepanelen zijn er meer pieken en dalen in het aanbod van elektriciteit. Energiebedrijven moeten steeds meer geld uitgeven om het net in balans te houden en die kosten berekenen ze door aan al hun klanten.

De energiesector is dan ook een groot voorstander van het afschaffen van de regeling. De bedrijven denken dat consumenten dan geprikkeld zullen worden om andere manieren te zoeken om de door hen opgewekte stroom te gebruiken, en dus minder zullen terug leveren aan het toch al overbelaste net.

Tegelijkertijd riepen organisaties als de Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond de Eerste Kamer vorige week op om juist niet in te stemmen met de afbouw. Zij vrezen dat veel mensen zullen afhaken als ze onzeker worden over het financiële voordeel. Dat gaat ten koste van de nodige verduurzaming, vooral van huurhuizen.

Kost tot 800 miljoen

Het in stand houden van de salderingsregeling kost de schatkist honderden miljoenen per jaar aan gemiste belastinginkomsten. Dat bedrag kan door de populariteit van de panelen oplopen tot 800 miljoen euro per jaar.

Van de partijen die nu onderhandelen over een nieuw kabinet wil de VVD van de subsidieregeling af. De PVV wilde dat aanvankelijk ook, maar partijleider Wilders floot begin vorig jaar zijn Tweede Kamerlid Kops daarover terug.

De PVV stemde in de Tweede Kamer dus tegen, net als de BBB en NSC-oprichter Omtzigt. De stemming in de Eerste Kamer staat gepland voor volgende week dinsdag, 13 februari.

"Jullie willen het verdrag kapotmaken en onze taal belachelijk maken? Hell no!" Activist en Maori-man Hone Harawira schreeuwt in de microfoon. Hij richt zich op de leden van de regering van Nieuw-Zeeland, die ongemakkelijk tegenover hem zitten op witte plastic stoelen.

"Jullie kunnen wat mij betreft samen met je rottige wetsvoorstel door de wc worden gespoeld", roept Harawira, die bijval krijgt van honderden joelende Maori.

In Nieuw-Zeeland is vooral onder de Maori-gemeenschap grote onrust ontstaan over de koers van de centrumrechtse regering. Sinds het aantreden van de regering in november vorig jaar zijn in rap tempo plannen gemaakt om specifiek beleid gericht op de inheemse bevolking af te schaffen en het Verdrag van Waitangi aan te passen.

Morgen is het Waitangi Dag. Dan wordt de ondertekening van het verdrag tussen de Britse Kroon en Maori-leiders op 6 februari 1840 herdacht. Het verdrag wordt gezien als het stichtingsdocument van Nieuw-Zeeland.

Vandaag gingen kopstukken van de regering van premier Chris Luxon in gesprek met Maori, op de historische plek aan de Waitangi-rivier in het noorden van het land waar het document 184 jaar geleden werd ondertekend.

Niet voor het eerst discussie

De discussie stond op scherp. Onlangs lekte een wetsvoorstel uit om de "principes van het Verdrag van Waitangi te herzien". Het is een voorstel van de uiterst rechtse coalitiepartij ACT, die ruim 8,5 procent van de stemmen kreeg bij de verkiezingen.

Mogelijk worden verwijzingen naar de Maori als oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland verwijderd uit het document. "Hoe durven ze te denken dat ze de Maori uit het verdrag kunnen verwijderen?", aldus Rueben Taipari, een van de organisatoren van de demonstraties.

Het is niet voor het eerst dat er discussie is over het verdrag. Er is zowel een Engelse versie als een Maori-versie, en er is geen letterlijke vertaling. In beide documenten staat dat Maori ongestoord bezit behouden van hun land, bossen en visserijen. Maar in het Engelse document staat dat Maori hun soevereiniteit afstaan aan de Britse Kroon, terwijl dat belangrijke punt ontbreekt in het verdrag in de Maori-taal.

Al jaren strijden Maori om de naleving van hun versie van het originele document 'Te Tiriti o Waitangi' af te dwingen.

Levensverwachting zeven jaar lager

Het is niet het enige beleidsplan van de regering dat woede oproept. Dat geldt ook voor het voornemen van premier Luxon om de Maori-gezondheidsraad af te schaffen. Deze was door Jacinda Arderns regering opgericht om de gezondheid van Maori te verbeteren.

In zijn eerste week draaide Luxon al het rookverbod terug, dat roken op termijn moest verbieden. Omdat zo'n 20 procent van de inheemse bevolking rookt, tegenover een nationaal gemiddelde van 8 procent, was het een klap voor mensen die zich bekommeren om de gezondheid van deze bevolkingsgroep.

Het specifiek op Maori gerichte beleid was er volgens voorstanders niet voor niets. Op veel vlakken doet de inheemse groep, die zo'n 17 procent van de bevolking uitmaakt, het slechter dan de rest van de Nieuw-Zeelandse bevolking. De levensverwachting is gemiddeld zeven jaar lager. Ook maken Maori's een onevenredig groot deel uit van de gevangenispopulatie, de werkloosheid is bijna twee keer zo hoog en er is naar verhouding veel meer armoede.

Beperking Maori-taal

Ook de taal en cultuur van de Maori staan onder druk. Tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw was het gebruik van het Maori verboden op scholen. Veel Maori groeiden op zonder de taal van hun voorouders te spreken, wat een bron was van veel trauma. Dankzij een grote emancipatiebeweging in de jaren zeventig en tachtig werd de Maori-taal in 1987 erkend als een van de officiële talen van Nieuw-Zeeland.

In de afgelopen jaren werd de taal steeds vaker gebruikt in reclames, door bedrijven, in het dagelijks leven en door de overheid. Maar de huidige regering wil het gebruik van de Maori-taal in overheidsinstellingen nu juist weer beperken. Premier Luxon breekt hiermee met het beleid van zijn voorgangers Jacinda Ardern en haar opvolger Chris Hipkins.

Chaos

De dag in Waitangi verliep chaotisch. Toespraken van politici werden onderbroken door vurige haka's, de Maori ceremoniële dans. Demonstranten zongen zo hard dat de toespraken van ministers niet meer te horen waren. Premier Luxon probeerde zalvende woorden te spreken, maar veel aanwezigen liepen weg toen hij aan het woord was. Vicepremier Winston Peters, die van Maori-afkomst is, maakte zich kwaad. Hij sneerde naar de joelende menigte dat ze "manieren moeten leren", wat hem op boegeroep kwam te staan.

Toch zei Luxon dat hij een "gevoel van eenheid" had ervaren. "We hebben een gemeenschappelijk doel: iedereen wil Nieuw-Zeeland beter maken", zei de premier. De activiteiten rond Waitangi Dag hebben meer dan 60.000 bezoekers getrokken, de grootste opkomst in bijna twee decennia. De verwachting is dat de demonstraties van morgen die van veel voorgaande jaren zullen overtreffen.

De NS zet tijdens carnaval zo'n 250 extra schoonmakers in. Komend weekend worden de steden beneden de rivieren weer overspoeld met feestvierders uit het hele land. Al die bezoekers laten afval en viezigheid achter in treinen en op stations.

Zowel 's nachts als overdag gaan er meer schoonmakers aan de slag, tijdens de dienstregeling, maar ook daarna. Verder staan op veel stations extra vuilnisbakken en zijn toiletten langer open.

Vorig jaar reisden er "meer feestvierders dan ooit" tijdens carnaval met de trein, meldde de NS toen. Het schoonmaakbedrijf waar de NS mee samenwerkt, sprak van "echt ongekend veel mensen".

"Ik werk al 21 jaar in de treinreiniging en heb dit nog nooit gezien met carnaval", zei voorman Saïd Mussati. Schoonmakers vonden in Eindhoven een boom in een treintoilet. "En nog een zware ook, dus die moesten we er met meerdere mensen uittillen. Dat zal vast heel grappig zijn geweest toen die daar neer werd gezet, maar voor ons zorgt het wel voor veel extra werk."

Maatregelen

De gemeente Breda liet donderdag weten maatregelen te nemen om gevaarlijke carnavalsdrukte te voorkomen. Vorig jaar ontstonden onveilige situaties toen carnavalsvierders op sommige plekken nauwelijks konden bewegen door de drukte.

Daarom wordt de binnenstad dit jaar anders ingericht: als een groot evenemententerrein. Met deze nieuwe aanpak is ruimte voor tussen de 8000 en 10.000 bezoekers extra.

De Britse koning Charles heeft kanker en legt zijn publieke taken voorlopig neer, meldt Buckingham Palace. Wat voor soort kanker het is, is niet bekendgemaakt. Wel zegt de koning dat hij positief is over de behandeling en dat hij ernaar uitkijkt om weer volledig aan het werk te gaan. De behandeling is vandaag van start gegaan.

De 75-jarige Charles werd onlangs in het ziekenhuis behandeld vanwege een vergrote prostaat. Tijdens het onderzoek bleek dat hij nog een ander medisch probleem had, wat later kanker bleek te zijn.

De Britse omroep BBC schrijft dat hij geen prostaatkanker heeft. Het is niet bekend in welk stadium de ziekte zich bevindt. Ook is er geen prognose bekendgemaakt.

Charles zal achter de schermen wel blijven werken. Dat gaat bijvoorbeeld om papierwerk en de wekelijkse ontmoeting met premier Sunak.

Speculaties voorkomen

Buckingham Palace schrijft dat Charles ervoor kiest om de diagnose bekend te maken om speculatie te voorkomen en omdat hij hoopt zo bij te dragen aan begrip voor mensen met kanker.

De Britse prins Harry reist in de komende dagen vanuit de Verenigde Staten naar het Verenigd Koninkrijk om zijn vader te zien, schrijft BBC. De relatie tussen Harry en de rest van de koninklijke familie is gespannen sinds de prins naar de VS verhuisde en hij zijn boek Spare uitbracht, waarin hij vertelt over aanvaringen met zijn vader en broer William.

Premier Sunak wenst de koning een spoedig herstel toe. Hij twijfelt er niet aan dat Charles binnen de kortste keren weer op krachten zal zijn, schrijft hij. De Londense burgemeester Sadiq Khan wenst hem "namens alle Londenaren een spoedig en volledig herstel toe". De Amerikaanse president Biden "maakt zich zorgen" over de diagnose, zegt hij tegen journalisten van persbureau Reuters. Hij is van plan Charles spoedig te bellen.

Charles is koning sinds september 2022, toen zijn moeder koningin Elizabeth overleed. In mei vorig jaar werd hij officieel gekroond.

Bij de kaartverkoop van Lowlands afgelopen weekend waren volgens het festival zogenoemde 'opkoopbots' actief die bijna 6200 kaartjes hadden gereserveerd. Dat is ongeveer 10 procent van het totale aantal tickets. Ticketmaster slaagde erin om de bots uit te schakelen en zal de tickets zaterdag opnieuw in de verkoop doen, maakt Lowlands bekend op Instagram.

Handelaren die de bots gebruiken, hebben volgens Lowlands "als enige doel om de kaartjes tegen een veel hogere prijs door te verkopen". Een opkoopbot kan automatisch en in grote hoeveelheden tickets opkopen.

De kaartjes voor Lowlands waren dit weekend binnen een kwartier uitverkocht. Sommige geïnteresseerden kregen de melding dat er 100.000 wachtenden voor hen zijn en veel mensen grepen naast een ticket.

De 6200 tickets die eerst door bots waren gereserveerd, zullen zaterdag "voor de oorspronkelijke prijs aan echte Lowlanders" worden aangeboden, schrijft de organisatie. Er kunnen maximaal twee kaartjes per persoon worden gekocht, in plaats van maximaal acht tickets zoals afgelopen weekend.

'We hebben gewonnen'

Het gebruik van bots bij het opkopen en doorverkopen van tickets is niet nieuw, maar dat er zoveel tickets worden onderschept, heeft festivaldirecteur Eric van Eerdenburg nog niet meegemaakt, zegt hij tegen het AD. "Het lukte de handelaren om de hele boel voor langere tijd te frustreren en te saboteren. Het was echt een taaie dit keer."

Alle bots moesten handmatig worden uitgeschakeld, zegt hij. "Enorm veel tijd en gedoe heeft dat gekost, maar we hebben gewonnen."

Forse prijsstijging

De kosten van tickets zijn dit jaar weer gestegen; bezoekers moeten nu 325 euro neerleggen voor het festival. Vorig jaar was dat nog 300 euro en het jaar daarvoor 250 euro. Handelaren bieden tickets op Marktplaats aan voor 400 euro.

Hoofdacts van Lowlands zijn dit jaar onder andere Queens of the Stone Age, Peggy Gou, Fred Again en Goldband. Het festival vindt 16, 17 en 18 augustus plaats in Biddinghuizen.

De vier partijen die spreken over de vorming van een nieuw kabinet (PVV, BBB, NSC, en VVD) hebben vandaag op het ministerie van Justitie en Veiligheid gesproken over de onderlinge chemie en de oplopende spanningen.

Bronnen bevestigen dat na een bericht van De Telegraaf. Informateur Plasterk was er niet bij. De locatie werd geheim gehouden om partijen buiten het zicht van camera's te kunnen laten praten.

Het gesprek volgde na twee weken van oplopende spanningen en een moeizaam weekend met onenigheid en kritiek over en weer. Mogelijk zitten de partijen morgen weer bijeen zonder Plasterk.

Wilders schreef vanavond op X dat de inzet van de onderhandelende partijen moet zijn om er samen uit te komen. VVD-Leider Yesilgöz en Van der Plas (BBB) sluiten zich daarbij aan. NSC-leider Omtzigt heeft op X niet gereageerd.

Oplopende spanning

Na een eerste periode van gesprekken die in rustige sfeer leken te verlopen, liep de spanning afgelopen twee weken op. Dat begon met teksten op X van PVV-leider Wilders die, nadat de Eerste Kamer inclusief de VVD met de spreidingswet had ingestemd, zinspeelde op nieuwe verkiezingen. Op het congres van haar partij sneerde VVD-leider Yesilgöz richting de PVV-leider dat je met "boze berichten op X verkiezingen kunt winnen". Daarop schreef Wilders op X over "zure Yesilgöz".

BBB-leider Van der Plas sneerde vorige week richting NSC-leider Omtzigt dat de "gratis bier" motie (een voorstel om het minimumloon te verhogen zonder bijpassende dekking) waarover ze bij de Algemene Beschouwingen onder vuur lag, eigenlijk van hem kwam.

Dit weekend uitte Omtzigt weer kritiek op Van der Plas, Hij vond dat ze de "verkapte dreigementen" van Farmers Defence Force-leider Mark van den Oever aan het adres van demissionair minister Adema (Landbouw) had moeten veroordelen.

Naast deze oplopende irritaties hebben de formerende partijen van begin af aan geen eenvoudige uitgangspositie: in de achterbannen van VVD en NSC zijn twijfels over de samenwerking met de PVV. Zo schreef Omtzigt meteen bij de start een brief waarin hij zijn zorgen uitte over sommige opvattingen van de partij van Wilders die volgens hem in strijd zijn met de rechtstaat. Afgelopen vrijdag meldde de NOS dat er bij NSC nog altijd grote twijfels bestaan over de samenwerking.

Ook bij de PVV klonk vorige week weinig optimisme. PVV-leider Wilders zei een aantal keer dat het spannend was. Op vragen of partijen het nog lang volhouden zei hij: "Laten we eerst maar eens de komende week zien te halen".

'Minder geld uitgeven komende jaren'

Over de financiën zitten de partijen ook niet op één lijn. Ze denken verschillend over het huishoudboekje van de overheid. Zo willen VVD en NSC wel bezuinigen om dat op orde te houden, maar hebben PVV en BBB daar meer moeite mee.

Onder meer president Knot van De Nederlandsche Bank en CPB-directeur Hasekamp hielden de formerende partijen in speciale gesprekken al voor dat het geld de komende jaren niet zo overvloedig kan worden uitgegeven als de afgelopen jaren.

Informateur Plasterk wil half februari met zijn verslag over de afgelopen weken komen en bepalen of partijen verder kunnen formeren. Feitelijk heeft hij daar dus nog deze week voor. Bronnen meldden dat partijen mogelijk ook morgen zonder Plasterk doorspreken. De uitkomst van deze gesprekken zal allesbepalend zijn voor hoe het verder gaat.

Meerdere gemeenten zijn gestopt met toezicht houden op voor terrorisme veroordeelde jihadisten, die na hun straf weer op vrije voeten zijn. Het zijn mensen die geen Nederlander meer zijn, omdat hun paspoort is ingetrokken. Daardoor zijn ze hier illegaal, kunnen geen beroep meer doen op sociale voorzieningen en zijn niet meer zichtbaar voor de overheid.

Een landelijke pilot om deze voormalige Nederlanders toch in de gaten te houden, is nog steeds niet van start gegaan, ondanks eerdere beloften. De steden leggen nu de verantwoordelijkheid voor eventuele veiligheidsrisico's bij het Rijk.

De gezamenlijke onderzoeksredactie van NOS en Nieuwsuur vroeg negentien betrokken gemeenten naar hun ervaringen met de strafmaatregel. Daaruit blijkt dat gemeenten zich grote zorgen maken over het veiligheidsrisico's dat deze ex-jihadisten vormen. Het uitzetten van deze mensen verloopt moeizaam.

Het merendeel heeft Marokkaanse ouders en is daarmee automatisch Marokkaan. Maar Marokko weigert hen op te nemen, ondanks de afspraken die met Nederland zijn gemaakt over het accepteren van onderdanen.

Het innemen van de Nederlandse nationaliteit kan overigens alleen als iemand nog een andere nationaliteit heeft. Een veroordeelde jihadist die alleen een Nederlands paspoort heeft, blijft dus Nederlander, met alle rechten en plichten die daarbij horen.

'Marokko zit niet op ze te wachten'

Zo'n 300 mensen zijn sinds 2012 naar Syrië of Irak vertrokken om zich aan te sluiten bij IS, of ze hebben vanuit Nederland de jihadistische terreur actief gesteund. Negentig volwassenen keerden volgens de AIVD terug.

Volgens Jelle van Buuren, terrorisme-onderzoeker aan de universiteit van Leiden, zit Marokko niet te wachten op het terugnemen van in Nederland veroordeelde terroristen. "Zij zien ze ook als een gevaar voor de nationale veiligheid, dus hebben ze geen belang bij dit soort mensen. Het lijkt erop dat deze groep is uitgesloten van de afspraken die Nederland in 2021 met Marokko heeft gemaakt."

Van Buuren informeerde onlangs de gemeenteraad van Arnhem over deze situatie, omdat uit die stad meerdere mensen zich in het verleden bij IS hebben aangesloten.

Uit cijfers van het ministerie van Justitie blijkt dat tot nu toe van 29 mensen die in Nederland verblijven het paspoort is afgenomen.

Het is de bedoeling dat van nog meer mensen het paspoort wordt ingetrokken, maar dat kan pas als iemand onherroepelijk is veroordeeld. In de vrouwengevangenis in Zwolle zitten bijvoorbeeld vrouwen die zijn opgehaald uit gevangenkampen in Syrië. Hun strafproces loopt nog.

Handvol vrijwillig vertrokken

Het ministerie zegt dat zo'n vijf mensen inmiddels vrijwillig zijn vertrokken naar het land waar ze ook een paspoort van hebben, zoals Marokko. Justitie bevestigt dat een deel van de in Nederland verblijvende jihadisten niet kan vertrekken. Dat komt doordat het land waar ze naartoe willen niet meewerkt aan uitzetting of aan het verstrekken van een reisdocument.

In 2022 stuurden Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Den Haag een brandbrief aan de minister omdat zij vrezen dat de maatregel averechts werkt. Rotterdam, Arnhem en Utrecht zijn sinds april vorig jaar gestopt met het monitoren van veroordeelde terroristen die hun straf hebben uitgezeten.

Ook Reclassering Nederland en de Jeugdbescherming west spreken van een onwenselijke situatie. Jeugdbescherming is door de kinderrechter aangewezen om kinderen van de vrouwen die uit 'het kalifaat' zijn teruggekeerd te begeleiden.

'Afhankelijk van jihadistische omgeving'

Ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid constateerde in opeenvolgende dreigingsanalyses dat er grote risico's kleven aan het illegale verblijf van de ex-jihadisten. Als zij Nederland niet verlaten, hebben ze niet of nauwelijks toegang tot sociale voorzieningen. Dit kan volgens de NCTV leiden tot een "verhoogde afhankelijkheid van hun bestaande sociale jihadistische omgeving". De NCTV deelt desgevraagd de zorg van de gemeenten over het gebrek aan toezicht op deze groep.

In een reactie beloofde minister Yesilgöz de gemeenten een landelijke pilot om deze groep nog enigszins in de gaten te houden. Maar die is nog steeds niet van start gegaan. Volgens de minister wordt er wel aan gewerkt. De gemeenten zouden binnenkort het definitieve plan van aanpak ontvangen van het 'Landelijk Afstemmingsoverleg Vertrek'. Maar volgens Yesilgöz kan de pilot pas beginnen als die juridisch is getoetst. Deze toets "wordt op dit moment uitgevoerd", zegt het ministerie.

Een Nederlandse zangeres maakt kans om voor Duitsland deel te nemen aan het Eurovisie Songfestival in Malmö. De 23-jarige Bodine Monet uit Zandvoort heeft geen Duitse roots, maar staat binnenkort wel in de finale van het Duitse nationale songfestival in Berlijn.

Als ze wint, wordt ze de eerste Nederlander die de oosterburen op het Songfestival vertegenwoordigt.

Elk land kiest de inzending voor het songfestival op een eigen manier. In Duitsland wordt de winnaar gekozen tijdens een grote televisie-uitzending. Nederland houdt al een aantal jaren vast aan een selectie door een groep deskundigen. Zo werd het nog onbekende lied van Joost Klein dit jaar uit een recordaantal van ruim zeshonderd inzendingen gekozen.

Landen mogen zich laten vertegenwoordigen door artiesten met een andere nationaliteit. Nederland heeft daar nog nooit gebruik van gemaakt. Andere landen wel: een bekend voorbeeld is de Canadese Céline Dion die in 1988 meedeed voor Zwitserland. Duitsland stuurde eerder al artiesten uit Oostenrijk, Noorwegen, Denemarken en Zweden naar het songfestival. De Utrechtse Stefania Liberakakis deed in 2021 mee voor Griekenland.

In Duitsland kan iedereen zich aanmelden met een eigen nummer. "Als kind droomde ik er al van om aan het Eurovisie Songfestival mee te doen", zegt Bodine Monet tegen de regionale omroep NH. "Ik wist dat het lastig zou worden om voor Nederland uit te komen. Tijdens een writer's camp werkte ik samen met muzikanten uit andere landen. Zo ontstond het idee om een nummer voor het Duitse songfestival te maken."

Er werden bijna 700 liedjes ingezonden. Een jury maakte een eerste selectie. De artiesten moesten auditie doen en daar zijn zeven finalisten uitgekomen.

In de finale beslissen een vakjury en het publiek wie er naar het Eurovisie Songfestival mag. Omdat Duitsland bij de Big Five hoort - de vijf landen die verzekerd zijn van een finaleplek vanwege een grote financiële bijdrage - staat de winnaar sowieso op 11 mei op het podium in Malmö.

Duits oefenen

De 23-jarige Bodine is de enige niet-Duitse finalist dit jaar. In de aanloop naar de landelijke finale op 16 februari heeft ze haar Duits flink bijgespijkerd.

Tijdens de liveshow wordt ze voorgesteld aan het Duitse publiek, met een introductiefilmpje en een interview. "Dat is allemaal al eerder opgenomen. Toen ik naar Duitsland moest voor het interview heb ik eerst nog drie hele dagen Duits zitten studeren. Het helpt ook dat ik Zandvoort woon. In de zomer hoor je hier eigenlijk alleen maar Duits om je heen. Ik denk dat ik dat gewoon al heb opgepikt."

Bodine Monet staat met het nummer Tears Like Rain in de finale van het Duitse songfestival:

Duitsland heeft de afgelopen jaren weinig succes gehad op het Eurovisie Songfestival. Vorig jaar eindigde de Duitse rockband Lord Of The Lost met het nummer Blood & Glitter op de laatste plek. Duitsland won het liedjesfestival voor het laatst in 2010 dankzij zangeres Lena met het nummer Satellite.

Op de grote jaarlijkse kunst- en antiekbeurs Tefaf in Maastricht is dit jaar het schilderij Kop van een oude boerin met witte muts van Vincent van Gogh te koop. Het is een doek van 63 bij 48 centimeter en het is geschilderd met olieverf.

Van Gogh schilderde het portret omstreeks 1884, toen hij in Nuenen woonde. Uit die periode stamt ook zijn wereldberoemde schilderij De aardappeleters. Hij portretteerde in die tijd (Van Gogh woonde van december 1883 tot november 1885 in Nuenen) veel mensen van het boerenland.

Het schilderij wordt te koop aangeboden door de Amerikaanse galerie M.S. Rau uit New Orleans. De vraagprijs is niet bekendgemaakt.

De galerie roemt het talent van Van Gogh om zowel de gelijkenis als het karakter van zijn modellen te vangen. "Met dikke, doeltreffende penseelstreken weet hij de zelfverzekerde blik van de vrouw te treffen", staat in de begeleidende tekst.

Focus

The European Fine Art Foundation Tefaf is open voor publiek van 9 tot en met 14 maart. Meer dan 270 galeriehouders en antiquairs uit zo'n 22 landen hebben er een stand. Hun aanbod varieert van de oudheid tot hedendaagse kunst en bestaat onder meer uit schilderijen, beelden, sieraden en foto's.

Nieuw dit jaar is Tefaf Focus, een deel van de beurs dat is gericht op het dieper ingaan op het werk van afzonderlijke kunstenaars of concepten. De organisatie wil bezoekers daarmee laten nadenken over de mogelijkheden van verbinding van verschillende kunstvormen.

Kroonprinses Amalia woont weer in Amsterdam, meldt Het Parool op basis van bronnen. Ze woonde vanwege een dreiging de afgelopen anderhalf jaar niet in haar studentenhuis in de binnenstad van Amsterdam. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) wil tegenover de NOS geen details kwijt over de veiligheidssituatie van de prinses.

In het najaar van 2022 kwam naar buiten dat de nu 20-jarige prinses niet in Amsterdam kon gaan wonen voor haar studie vanwege de dreiging. Ze bleef bij haar ouders wonen en kon alleen naar buiten om naar de universiteit te gaan.

Koning Willem-Alexander vertelde in de podcast Door de ogen van de koning onder meer dat de situatie er "heel hard had ingehakt" bij zijn dochter en zijn gezin. "De onzekerheid, de onvrijheid, dat is niet zoals je je kinderen wil opvoeden en wat je je kinderen wil meegeven", zei hij. Ook zei hij dat hij trots was op haar, om hoe ze het allemaal volhield.

Amalia zei bij haar bezoek aan Sint-Maarten vorig jaar dat ze het "normale leven, het leven van een student" miste en het erg moeilijk had:

Details over de overwegingen rond de mogelijke terugkeer van Amalia naar Amsterdam worden niet bekendgemaakt. Ook over veiligheidsmaatregelen rond haar studentenwoning, waar Het Parool over schrijft, wordt niets bekendgemaakt.

De brandweer gaat aangifte doen na ongeregeldheden tijdens het blussen van een grote brand vrijdag in Poeldijk. Dat zegt brandweercommandant Martin Evers tegen Omroep West. Brandweerlieden zijn tijdens de brand door omstanders belaagd en bekogeld. De ME greep in.

De brand brak uit in een loods van een botenbedrijf op een bedrijventerrein. Volgens de politie waren er veel mensen op de brand afgekomen. Terwijl het gebied werd afgezet, drongen zij zich op en hinderden de brandweer. Daarbij zou er ook gegooid zijn met voorwerpen.

Bij de brand en de rellen raakte niemand gewond. Vooralsnog is ook nog niemand opgepakt.

Beelden van de brand en de inzet van de ME:

Brandweercommandant Evers zegt dat nu wordt onderzocht wat er precies is gebeurd. Als dit duidelijk is, wordt er aangifte gedaan. "We hebben in ieder geval camerabeelden, dus als er mensen zijn die second thoughts hebben over hun gedrag: meld je bij de politie."

Omroep West meldt dat de VVD van de gemeente Westland, waar Poeldijk onder valt, collegevragen heeft gesteld naar aanleiding van de ongeregeldheden. "We zijn verbaasd over de stupiditeit. De brandweer wil die bedrijven helpen, waarom zou je zoiets doen?", zegt fractievoorzitter Guus Bakker.

McDonald's heeft een tegenvallend kwartaal achter de rug. De totale omzet van het bedrijf steeg in het vierde kwartaal wereldwijd met 8 procent naar 6,4 miljard dollar. Er was gerekend op 100 miljoen meer.

De kipnuggets en hamburgers gingen volgens het bedrijf vooral in het Midden-Oosten minder vaak over de toonbank, vanwege een oproep tot een boycot door pro-Palestijnse activisten.

Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël ijveren activisten voor een boycot van grote multinationals. De groep Boycott, Divestment, Sanctions (BDS) richt zich naar eigen zeggen op bedrijven die Israël steunen of die banden hebben met dat land. Volgens de groep heeft McDonald's gratis maaltijden uitgedeeld aan Israëlische militairen.

Topman Chris Kempczinski sprak dat tegen en zei dat er "desinformatie" werd gedeeld over het bedrijf." Kempczinski zei vorig jaar al dat McDonald's een "aanzienlijke zakelijke impact ervaart als gevolg van de oorlog".

Meer multinationals doelwit

BDS is al zo'n twintig jaar actief. De groep heeft ook internationale artiesten opgeroepen niet in Israël op te treden. Bedrijven als Zara, Starbucks en Ben & Jerry's zijn ook mikpunt van de boycot.

De NPO laat een extern onderzoek uitvoeren naar aanleiding van signalen dat directeur video Remco van Leen mogelijk betrokken was bij grensoverschrijdend gedrag in zijn periode bij de TROS. Daar werkte hij tot 2014. Gedurende het onderzoek legt Van Leen zijn werkzaamheden neer bij de NPO.

Afgelopen weekend verschenen op sociale media en sites berichten over grensoverschrijdend gedrag door Van Leen, zegt een woordvoerder van de NPO. Ook waren er "recentelijk signalen binnenkomen". Dit alles was volgens hem aanleiding om te besluiten tot een onderzoek. Van Leen zegt zich volgens de NPO niet te herkennen in de signalen, "maar neemt ieder signaal zeer serieus".

Hoewel de NPO niet zegt op welke sociale media en sites de berichten zijn verschenen, gaat het waarschijnlijk om het Instagramaccount van juicevlogger Yvonne Coldeweijer. Zij schreef zaterdag dat het NPO-bestuur wist van verschillende klachten over Remco van Leen van grensoverschrijdend gedrag. Tientallen vrouwen zouden hebben aangegeven te zijn betast, aangerand en seksueel te zijn geïntimideerd.

Bij De Telegraaf reageerde Van Leen aanvankelijk dat dit "klinkklare onzin" is. Later hij zei: "Ik zit echt wel in de put nu en mijn hoofd is in de war."

'Eén melding bekend'

De NPO en Van Leen waren eerder al op de hoogte van één melding van mogelijk grensoverschrijdend gedrag door Van Leen in zijn tijd bij de TROS, staat in een verklaring van de NPO. Dit signaal zou de NPO hebben bereikt toen Van Leen net was begonnen als waarnemend directeur video, in december 2022. Nadat er gesprekken met betrokkenen waren gevoerd en er afspraken waren gemaakt, werd besloten dat Van Leen zijn werkzaamheden kon blijven uitvoeren.

Naar aanleiding van de nieuwe signalen legt Van Leen zijn werk dus toch neer, "om de integriteit van het onderzoek en de NPO niet in gevaar te brengen". Zijn functie wordt tijdelijk vervuld door Jojanneke Doorn, samen met het managementteam.

Van Leen werkte tussen 2003 en 2014 bij de TROS. In de twee jaar daarna was hij directeur media bij AVROTROS en tussen 2016 en 2019 directeur content bij Talpa.

Nederland stelt nog eens zes F-16's beschikbaar voor Oekraïne. Dat melden minister van Ollongren en staatssecretaris Van der Maat van Defensie. De zes jachtvliegtuigen komen boven op de eerder toegezegde achttien toestellen.

De zes F-16's zouden eerst samen met zes andere straaljagers worden verkocht aan de Amerikaanse firma Draken International. Die onderhandelingen zijn nu volgens Defensie in goed overleg beëindigd, waardoor de toestellen beschikbaar komen voor Oekraïne.

In reactie op vragen over de termijn waarop de toestellen geleverd worden, laat een woordvoerder weten dat er hard aan wordt gewerkt om ze zo snel mogelijk over te dragen, maar dat een exacte datum nog niet bekend is. Zo moeten ze gekeurd worden en heeft een aantal nog een onderhoudsbeurt nodig voor veilig gebruik.

Ook moet er nog een exportvergunning worden toegekend door de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast moet in Oekraïne alle infrastructuur aanwezig zijn en er genoeg opgeleid personeel beschikbaar zijn om de F-16's in te zetten. Dat wordt gecoördineerd door de F-16-coalitie, een verzameling NAVO-landen, waaronder Nederland, die Oekraïne hiermee helpt.