Aggregator

Eeuwenoude kaatsballen geveild, één exemplaar naar Rijksmuseum

1 day 4 hours ago

Vijf eeuwenoude zilveren kaatsballen hebben op een veiling in Friesland bij elkaar 27.000 euro opgebracht. De oudste bal uit 1756 werd werd geveild voor 11.000 euro, die gaat naar het Rijksmuseum in Amsterdam. Volgens het veilinghuis is het daarmee de duurste kaatsbal die op een veiling is verkocht.

De kaatsballen waren eigendom van een anonieme familie en werden geveild door veilinghuis Ald Fryslân. Toen bekend werd dat de ballen onder de hamer gingen, hoopten verschillende kenners al dat ze in een museum zouden eindigen.

Dat lijkt nu dus te zijn gelukt. Niet alleen het Rijksmuseum heeft een kaatsbal verworven, ook de andere vier ballen gaan naar een museum: het Kaatsmuseum in Franeker.

Ze zijn voor respectievelijk 5000, 4000, 3600 en 3400 euro verkocht. Drie ervan zijn door het Kaatsmuseum zelf gekocht. Een vierde bal ging naar een particulier, die de bal aan het museum heeft geschonken.

De kaatsballen werden ooit gebruikt als prijs voor de winnaar van Friese kaatswedstrijden:

Het Rijksmuseum heeft de kaatsbal gekocht om verschillende redenen, zegt conservator Jan de Hond tegen Omrop Fryslân. "Eén van de redenen is dat het Rijksmuseum graag verhalen vertelt over heel Nederland. Niet alleen over de Randstad, maar ook over de andere regio's."

Voor Friesland is zo'n kaatsbal een symbolisch object, vindt hij. "Het kaatsen is de Friese nationale sport. Dat is voor ons heel leuk, om zo Friesland in de collectie vertegenwoordigd te hebben."

Een tweede reden is dat het museum aandacht wil geven aan sport en ontspanning. "Dat verwacht je misschien niet meteen in het Rijksmuseum, maar het is wel iets heel belangrijks voor de afgelopen twee, drie eeuwen", zegt De Hond. "Dit is een heel vroeg voorbeeld van georganiseerde sport, die kaatswedstrijden met een officiële zilveren kaatsbal als prijs."

Het Rijksmuseum heeft met de veilingkosten erbij bijna 15.000 euro betaald voor de kaatsbal. Maar dat is het waard, zegt De Hond. "Het is een heel aantrekkelijk voorwerp. Als je goed kijkt zie je in het zilver ook het stiksel dat een echte kaatsbal nabootst. Er zit ook een scène in, waarop je het kaatsen ziet afgebeeld", legt hij uit. "Dit vertelt een uniek verhaal."

Hij begrijpt dat mensen het misschien jammer zullen vinden dat één kaatsbal nu buiten de provincie eindigt. "Maar ik hoop dat Friesland ook heel trots is dat hun verhaal straks in Amsterdam te zien is, in het Rijksmuseum."

De bedoeling is dat de bal in de vaste tentoonstelling van het museum komt. "We moeten kijken hoe we hem tentoon willen stellen en of we dat al snel doen of pas de komende twee, drie jaar", zegt De Hond.

"Maar het zou zomaar kunnen dat we ook met het Kaatsmuseum een tijdelijke bruikleen of presentatie kunnen doen. Die mogelijkheden moeten we nog verkennen." Het Kaatsmuseum heeft al aangegeven daar wel belangstelling voor te hebben.

Ook Gelderland wil geld om chipsector te behouden

1 day 4 hours ago

Ook Gelderland wil dat de overheid flinke investeringen doet om de chipsector in de regio te behouden. Anders zullen er banen verdwijnen die van belang zijn voor de Nederlandse chipindustrie, zegt The Economic Board Arnhem-Nijmegen, een samenwerking van overheden, ondernemers en het onderwijs.

Vorige maand kondigde het demissionaire kabinet aan 2,5 miljard euro in de regio Eindhoven steken, om het ondernemersklimaat voor de microchipindustrie daar te verbeteren. Het geld gaat bijvoorbeeld naar extra woningen, opleidingen en wegen.

Demissionair minister Adriaansens (Economische Zaken) noemde de regio Eindhoven, met de Veldhovense chipmachinebouwer ASML voorop, van groot belang voor de werkgelegenheid en het verdienvermogen van Nederland.

Besi, Nexperia en NXP

Gelderland roept nu op het gebied rond Arnhem en Nijmegen niet te vergeten, omdat daar ook veel belangrijke bedrijven in de chipindustrie zitten, zoals Besi (Duiven) en Nexperia (Nijmegen). En NXP heeft dan wel het hoofdkantoor in Eindhoven, maar laat een aanzienlijk deel van zijn chips in Nijmegen produceren.

Daarmee is Gelderland net zo belangrijk voor de chipindustrieketen in Nederland als Eindhoven, zo vindt The Economic Board. "En we hebben dezelfde uitdagingen, op het gebied van huizen bouwen, infrastructuur en het talent dat we nodig hebben", zegt directeur Jan van Dellen tegen BNR.

Volgens Van Dellen kijken ook bedrijven in Gelderland met een schuin oog naar het buitenland. "Voor een bedrijf als NXP zitten er enorme investeringen aan te komen. Dan heb je een keuze: gaan we dat in Nederland doen of niet? Daarom ben ik voorstander van een goed vestigingsklimaat."

Beethoven en Chopin

De miljardenimpuls die de regio Eindhoven van het kabinet kreeg, werd 'Project Beethoven' genoemd. Gelderland heeft zijn plan de naam van een andere componist gegeven: Chopin. Er zijn volgens de Economic Board honderden miljoenen nodig om het vestigingsklimaat te verbeteren.

Nijmeegse opvanglocatie blijft nog twee weken langer open

1 day 4 hours ago

De asielopvanglocatie Winkelsteeg in Nijmegen gaat morgen toch niet volledig dicht . Na aandringen van de gemeente bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) om de gemeentelijke noodopvanglocatie te sluiten op 1 mei, zullen nog maximaal tweehonderd bewoners op locatie blijven. Over twee weken zullen ook zij een andere plek krijgen.

Op de locatie konden afgelopen jaar 1200 mensen terecht. Omdat het het COA veel tijd en moeite kost om een andere opvangplek te vinden voor alle bewoners, werd de sluiting die gepland was op 1 november, twee keer uitgesteld. Er verblijven nu nog zevenhonderd asielzoekers in Winkelsteeg.

Niet humaan

Van de vijfhonderd mensen die woensdag weg moeten, gaat de helft naar hotels. Dat zijn statushouders, mensen met een verblijfsvergunning en recht op een woning in Nederland. Voor de andere helft wordt een plek gezocht ergens anders in het land.

Als asielzoekers een verblijfsvergunning hebben gekregen, moet er binnen veertien weken een woning beschikbaar zijn, maar in veel gevallen lukt dat niet. "Tijdelijk verplaatsen voor twee weken, want tegen die tijd moet het COA een plek voor ze hebben gevonden, vinden we niet humaan voor deze personen.", zegt burgemeester Bruls van Nijmegen. "Zowel omwonenden als de vluchtelingen zelf hebben een perspectief nodig."

Imamopleiding van de baan, maar wens blijft: 'Gebrek aan wederzijds vertrouwen'

1 day 4 hours ago

Een officieel erkende imamopleiding die in september 2025 had moeten starten, komt er voorlopig niet. De onderwijsinstellingen en het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) zijn er onderling niet uitgekomen over de "educatieve invulling" van de opleiding. Daarmee gaat een langgekoesterde wens van de Tweede Kamer voorlopig niet in vervulling.

'De verwachtingen van de betrokken partijen kwamen niet overeen', schrijven de Vrije Universiteit, de Hogeschool van Amsterdam, en de hogeschool Ipabo in een gezamenlijke verklaring. Details over het verschil van inzicht geven de onderwijsinstellingen desgevraagd niet.

Ook CMO-voorzitter Muhsin Köktas is terughoudend over de details van de breuk. Wel wil hij kwijt dat de partijen het niet eens werden over de mate waarin het CMO betrokken zou zijn bij de invulling van de opleiding.

Leefwereld van Nederlandse moslims

"De inhoud van de opleiding moet acceptabel zijn voor de moslimgemeenschap, want die moet afstuderende imams wel omarmen. Over die invulling zijn we het niet eens geworden."

Al in 2015 nam de Tweede Kamer een motie aan van toenmalig kamerlid Kuzu, later partijleider van Denk, voor het opzetten van een imamopleiding op hbo-niveau. Er is al jaren een tekort aan imams bij de Nederlandse moskeeën, met name Nederlands sprekenden.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil imams opleiden in Nederland, die oog hebben voor de leefwereld van Nederlandse moslims.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) speelde een coördinerende rol bij het organiseren van de opleiding. Minister Van Gennip schrijft in een Kamerbrief dat er vanuit het ministerie "sterke inzet" is gepleegd om de verschillen te overbruggen. "Dit heeft helaas niet geleid tot het gewenste resultaat."

Geen aantrekkelijk beroep

Toch is het niet de eerste keer dat is geprobeerd een imamopleiding op te zetten binnen het Nederlandse onderwijssysteem. Vanaf 2006 bood Hogeschool Inholland een hbo-opleiding tot imam aan, maar de instroom was laag en het uitvalpercentage hoog. In 2018 viel het doek voor de opleiding.

Een jaar later liet het ministerie van SZW uitzoeken waarom deze imamopleiding, en andere daarvoor, niet levensvatbaar waren. Het belangrijkste knelpunt bleek het gebrek aan animo onder studenten. Zo bestonden er volgens het onderzoeksrapport twijfels binnen de moslimgemeenschap over de motieven van de onderwijsinstellingen.

Azzedine Karrat is imam en legt uit dat de moslimgemeenschap met achterdocht kijkt naar het Nederlandse onderwijssysteem. En volgens hem is dat gebrek aan vertrouwen wederzijds. "De overheid gaat er blijkbaar van uit dat zo'n opleiding niet correct wordt ingevuld als de gemeenschap nauw betrokken is. Ik snap dat de onderwijsinstellingen controle willen houden, maar ze zien onvoldoende in dat de inbreng van de moslimgemeenschap ook heel verrijkend kan zijn."

Verder bleek uit het onderzoek van SZW dat het imamschap geen aantrekkelijk beroep is voor veel jongeren. De arbeidsvoorwaarden zouden slecht zijn en het beroep heeft in veel gemeenschappen een lage status.

Karrat herkent dit: "Mensen worden imam voor hun persoonlijke ontwikkeling en de religieuze beloning, maar de huur moet ook betaald worden. Het moet interessant zijn voor een imam om fulltime aan de slag te gaan, maar dat is nu niet het geval."

'Wel degelijk animo'

Toch ziet hij in zijn omgeving dat de interesse er bij jongeren wel degelijk is. "Ik merk het in gesprekken die ik voer en ik zie het bij andere onderwijsinstellingen, dat daar wel degelijk animo is voor het vak."

Een van de weinige onderwijsinstellingen in Nederland waar studenten een geaccrediteerde opleiding tot imam kunnen volgen, is de Islamic University of Applied Sciences in Rotterdam (IUASR).

Een woordvoerder van de hbo-instelling zegt dat er op dit moment ongeveer 150 studenten de bachelor Islamitische Theologie of de master Geestelijke Verzorging doen. "Een deel van hen heeft zeker interesse in het vak imam."

De IUASR is een particuliere hogeschool, en dus afhankelijk van sponsoren. De CMO-voorzitter Köktas zegt dat een toekomstige imamopleiding ondergebracht moet worden in het reguliere onderwijssysteem omdat dat toekomstbestendiger zou zijn.

"Als geldschieters van de IUASR zich terugtrekken, dan stopt het. Daarom is het belangrijk dat door de overheid bekostigde onderwijsinstellingen dit aanbieden. Bovendien zitten andere religieuze gemeenschappen, bijvoorbeeld de opleiding om pastoor te worden, ook in bestaande bekostigde instellingen."

De VU, Hogeschool Amsterdam en Ipabo schrijven in de verklaring dat "inzichten van de verkenning beschikbaar worden gesteld, mocht er in de toekomst een nieuw initiatief worden ondernomen."

Köktas: "De wens om binnen het Nederlandse onderwijssysteem een imamopleiding te starten, blijft." Het CMO hoopt met andere onderwijsinstellingen om tafel te gaan. "En dan moeten we vanaf het begin duidelijk aangeven wat we van elkaar verwachten."

Arrestatiebevel tegen Netanyahu zou 'symbolische nederlaag' voor Israël zijn

1 day 5 hours ago

Hoewel er publiekelijk niets over is gemeld door het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, was de Israëlische premier Netanyahu vandaag alvast kraakhelder: als het hof een arrestatiebevel tegen hem uitvaardigt, is dat volgens hem een "historisch schandaal".

Het onderstreept het gewicht van de arrestatiebevelen die nu al een paar dagen boven de markt hangen tegen Netanyahu, zijn minister van Defensie Gallant en zijn stafchef Halevi.

De arrestatiebevelen volgen mogelijk uit onderzoeken naar oorlogsmisdaden in Gaza en de bezette Westelijke Jordaanoever, waarmee het Strafhof al sinds 2014 bezig is. Na de aanvallen van Hamas op 7 oktober zijn er nieuwe zaken aan het dossier toegevoegd, waardoor Israël mogelijk beschuldigd kan worden van het blokkeren van humanitaire hulp en het gebruik van buitensporig geweld tijdens het offensief in Gaza.

Het ICC overweegt naar verluidt overigens ook om arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen leiders van Hamas.

Geruchten

"Als de arrestatiebevelen tegen de Israëlische kopstukken er echt komen, zou dat een symbolische nederlaag voor Israël betekenen", zegt Erwin van Veen, Midden-Oosten-deskundige bij Instituut Clingendael. "Want ook al erkent Israël het Strafhof niet, Netanyahu en zijn collega's staan dan ineens in hetzelfde rijtje als Congolese rebellenleiders, de Sudanese oud-president Omar al-Bashir en de Russische president Poetin. En dat is slecht voor Israëls internationale status en morele imago."

Vooralsnog blijven de verhalen over arrestatiebevelen geruchten, die voor het eerst opdoken in Israëlische media. Netanyahu zelf bracht de bal afgelopen vrijdag aan het rollen met een bericht op X. Daar schreef hij dat hij een arrestatiebevel ziet als "ondermijning van Israëls fundamentele recht op zelfbescherming".

Twee dagen later liet buitenlandminister Katz weten dat Israëlische ambassades wereldwijd zijn voorbereid op "ernstige golven van antisemitisme" zodra het Strafhof de bevelen uitvaardigt. Het Strafhof zelf is naar buiten toe stil over de geruchten.

Ondertussen is ook Israëls trouwste bondgenoot Amerika - dat een gespannen verhouding heeft met het Strafhof en er niet bij is aangesloten - op de hoogte van de geruchten. Het Witte Huis zegt het onderzoek tegen oorlogsmisdaden niet te steunen en verschillende Amerikaanse politici stellen dat het internationale spanningen verergert en antisemitisme aanwakkert.

Diplomaten van de G7-landen doen op hun beurt ook pogingen om de arrestatiebevelen tegen te houden. Ze zeggen dat het de onderhandelingen over een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas kan verstoren.

"Dit zijn gelegenheidsargumenten", zegt deskundige Van Veen daarover. "Een doorbraak laat al maanden op zich wachten, en nu zou dit ineens de reden zijn als een van de partijen zich terugtrekt? Daarnaast stelden de Verenigde Staten al eerder eens sancties in. Die voorkomen geen arrestatiebevelen."

Mochten de arrestatiebevelen er komen, dan zou het de eerste keer zijn dat er een internationaal arrestatiebevel wordt uitgevaardigd tegen hooggeplaatste Israëliërs. Dit komt dan boven op de zaak over de rechtmatigheid van de Israëlische bezetting en de genocidezaak die zijn aangespannen tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof. Dat hof, ook gevestigd in Den Haag, buigt zich over geschillen tussen staten.

En dan zijn er nog de diplomatieke gevolgen. Zo'n arrestatiebevel brengt niet alleen Israël, maar ook bondgenoten in een lastig parket. Als Netanyahu naar een land afreist dat is aangesloten bij het Strafhof, dan moet hij daar gearresteerd worden en worden uitgeleverd aan Den Haag.

"Voor Nederland, dat het Strafhof heel hoog heeft zitten, is dit zeer ingewikkeld", vertelt André Nollkaemper, hoogleraar Internationaal Recht aan de Universiteit van Amsterdam. "Het zet de relatie tussen Nederland en Israël, die nauw is, flink onder druk."

Een lidstaat van het Strafhof kan er politiek voor kiezen iemand niet uit te leveren, ook al geldt er een arrestatiebevel. "Maar dat heeft natuurlijk wel gevolgen voor het eigen imago en voor de internationale rechtsorde", zegt Van Veen. "Eigenlijk schop je daar dan keihard tegenaan."

Ook het Strafhof krijgt steeds meer kritiek, zeker van eigen leden, en van landen die de Palestijnse staat erkennen. Zo zou het orgaan maar weinig concrete stappen ondernemen om onderzoek te doen naar genocide in Gaza.

"Als er geen arrestatiebevelen komen, dan zegt dat iets over het imago van het Strafhof", zegt Nollkaemper. "Er zijn inmiddels zo veel grenzen overschreden, zo veel slachtoffers en zo veel verwoesting. Het roept vragen op, waarom is er wel aandacht voor het ene conflict en niet voor het andere?"

Volgens hem is het Strafhof voortdurend bezig om de risico's en de opbrengsten van onderzoeken en mogelijke arrestatiebevelen af te wegen. "Maar stil blijven zitten, dat kan niet langer. Het zou me ook verbazen als het Strafhof niet al bezig is met concrete stappen in het onderzoek naar misdrijven in Palestijnse gebieden, zoals arrestatiebevelen. Dat zal ook een strategische stap zijn richting Afrikaanse landen, die vaak het Strafhof hebben bekritiseerd omdat ze zich eenzijdig richten op Afrikaanse conflicten. De vraag is alleen wanneer, en op welk moment, de gevreesde post in Israël bezorgd wordt."

Extra maatregelen Nationale Herdenking moeten ook afschrikken

1 day 5 hours ago

Het aanscherpen van de maatregelen bij de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam is geen garantie dat er geen ongeregeldheden zullen zijn, maar leidt er hopelijk wel toe dat mensen er toch van afzien om te protesteren. Dat zegt Jos Coumans, vicevoorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Eerder deze maand besloten de burgemeester van Amsterdam en de politie al dat het aantal toegestane aanwezigen zou worden gehalveerd van 20.000 naar 10.000. Ook zullen bezoekers bij aankomst worden gefouilleerd.

Het meenemen van vlaggen, T-shirts en andere uitingen die gebruikt kunnen worden om te demonstreren is verboden. Vanochtend werd bekend dat bezoekers zich online moeten aanmelden. Even na 19.00 uur waren alle kaarten gereserveerd.

Paniek voorkomen

"De samenleving is vrij gespannen, onder andere door het conflict in de Gazastrook. Je ziet dat heel veel mensen daarmee bezig zijn en zich willen uiten", zegt Coumans. "Alleen: op de Dam zou dat eigenlijk iets zijn wat de veiligheid van de aanwezigen ernstig in gevaar brengt."

Het comité is vooral bezorgd dat zich een situatie zou kunnen voordoen waardoor het publiek in paniek zal raken. "We hebben in 2010 de zogenoemde Damschreeuwer gehad," zegt Coumans.

Tijdens de Nationale Herdenking dat jaar verstoorde een man de twee minuten stilte, waarna er paniek uitbrak en tientallen aanwezigen gewond raakten. "Dat soort situaties wil je echt voorkomen. Dan is ook de waardigheid er niet meer."

Concrete aanwijzingen dat er plannen zijn om de herdenking te verstoren heeft het comité trouwens niet, zegt Coumans. Maar mochten mensen dat toch van plan zijn, dan hoopt hij dat ze bij zichzelf te rade gaan. "Ik hoop dat diegene die voor zichzelf had besloten naar een protest te komen, zich nu toch bezint. Dat mensen met dit soort ideeën besluiten: vanavond niet."

Spanning en actiebereidheid

De politie laat weten dat er wel signalen en oproepen op sociale media zijn die erop wijzen dat de Nationale Herdenking verstoord zou kunnen worden. Maar de politie noemt vooral de "toegenomen maatschappelijke spanning en een grote actiebereidheid tot protest" als redenen om voorbereid te zijn op verstoringen van de plechtigheid.

De dreigingsanalyse terrorisme is weliswaar vergelijkbaar met eerdere jaren, maar volgens de politie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is de kans op spontane protestacties is wel groter. De politie zegt mensen die zich aanmelden niet vooraf te gaan controleren en hen ook niet te screenen op veiligheidsrisico's.

De reserveringsplicht voorkomt ook dat mensen uit alle delen van het land niet voor niets naar Amsterdam reizen, zegt Coumans. Mensen die geen reservering hebben kunnen bemachtigen, kunnen terecht bij herdenkingen elders in Amsterdam en het land waarvoor reserveren niet verplicht is.

Arc Browser voor Windows komt uit

1 day 5 hours ago
De Arc Browser voor Windows is uitgekomen na een maandenlange bètaperiode. De browser is al langer te downloaden voor macOS. De browser is gebaseerd op Chromium, maar heeft een andere interface.

Eerste repetitie Joost Klein: 'Drie minuten pure dansenergie'

1 day 6 hours ago

Joost Klein heeft in Malmö zijn eerste repetitie achter de rug. De 26-jarige Fries stond voor het eerst op het podium van de Malmö Arena met zijn nummer Europapa, bijgestaan door influencers Appie Mussa en Stuntkabouter. Volgende week donderdag brengen ze het lied ten gehore in de tweede halve finale.

Van de repetitie worden beperkt beelden vrijgegeven, maar deze heeft de Songfestival-organisatie wél gedeeld:

De organisatie beschrijft de act verder op sociale media: "Fans van Joost zullen blij zijn dat zijn kenmerkende dansbewegingen en gigantische blauwe schoudervullingen naar Malmö zijn verscheept, samen met een toetsenist verkleed als een pluizige blauwe en gele vogel." Volgens de beschrijving belichaamt die vogel vermoedelijk zowel de vlag van de Europese Unie als die van Zweden.

Op het podium wordt ook een led-muur gebruikt. Die wordt bij Kleins act getypeerd als "een manische visuele tour van de songtekst". Het geheel is "drie minuten pure dansenergie, waarbij Joost op het podium wordt geflankeerd door twee dansers in witte trainingspakken."

Songfestivalpresentator en -kenner Cornald Maas schrijft op X dat de eerste repetitie van Joost Klein goed ging. De act bevatte volgens hem "een paar visuele verrassingen die door de organisatie nog niet worden prijsgegeven".

'Nooit eerder gedaan'

Creative director Gover Meit vertelde vorige week aan verschillende media meer over de act. "Het wordt een nieuwe vorm van de maanlanding. Het is nog nooit eerder gedaan."

Meit heeft zich laten inspireren door twee oude songfestival-acts. Allereerst de feestelijke Finse inzending van vorig jaar (Cha cha cha van Käärijä). De tweede is het ingetogen winnende nummer van Portugal uit 2017 (Amar Pelos Dois van Sobral).

"Dat is denk ik mijn favoriete songfestivalact ooit", aldus Meit. "Hoe iets kleins heel groot kan zijn op een festival. Wij proberen er nu iets aan toe te voegen."

Klein is gisteren naar Zweden gereisd. Vlak voor vertrek zei hij veel geoefend, "veel gemediteerd en geairfried" te hebben en vooral zin te hebben "in mezelf".

Alle 37 deelnemers mogen twee keer repeteren, de eerste keer een half uur, de tweede keer 20 minuten. Komende vrijdag is de tweede repetitie gepland voor de Nederlandse act.

Franse experts: geen sociale media voor kinderen onder de 15 jaar

1 day 6 hours ago

Een commissie van Franse wetenschappers is met vergaande adviezen gekomen over het gebruik van sociale media door kinderen. In essentie moeten kinderen veel minder vaak achter schermen zitten en pas op latere leeftijd sociale media gaan gebruiken.

Het rapport van de deskundigen is aan president Macron overhandigd. Die had zelf om het advies gevraagd, om ouders "handvatten te geven" voor het onlinegedrag van hun kinderen. De president maakt zich daar zorgen over.

Twee derde van alle Franse kinderen van 8 tot 10 jaar zit al op sociale media zoals Tiktok en Instagram. Kinderen van 5,5 jaar oud zitten gemiddeld ruim anderhalf uur per dag achter een scherm.

Smartphone taboe

De wetenschappers stellen voor om kinderen tot 3 jaar nooit achter een scherm te zetten, of het nu een televisie is, een telefoon of een tablet. Tot 6 jaar moet het schermgebruik minimaal blijven en altijd onder ouderlijk toezicht gebeuren.

Kinderen zouden tot 11 jaar geen mobiele telefoon moeten hebben. Tot 13 jaar zou een smartphone taboe moeten zijn. En tot 15 jaar zouden sociale media verboden moeten zijn.

Ook peuterspeelzalen en kinderdagverblijven moeten erop toezien dat er geen of een minimale hoeveelheid schermen bereikbaar is voor de allerjongsten. Op scholen moeten kinderen les krijgen in digitale diensten en de gevaren ervan.

Aan schermen gekluisterd houden

Tot slot worden de producenten van sociale media als Instagram, Tiktok, Facebook en Snapchat aangesproken. "We zijn verbijsterd door wat we gezien hebben'', schrijven de wetenschappers over de manieren waarop sociale media algoritmes en technieken ontwikkelen om kinderen zo lang mogelijk op een apparaat te houden.

"Ze hebben strategieën om kinderen aan schermen gekluisterd te houden, ze onder controle te houden en ze te gebruiken'', zei Amine Benyamina, psychiater en vicevoorzitter van de commissie, in een interview. "Voor bedrijven staat de bescherming van kinderen niet voorop. Ze willen gewoon geld verdienen'', zei neurloog en commissielid Servane Mouton.

Angsten en depressies

Het is nog onbekend wat Macron met de aanbevelingen gaat doen. Naar verluidt zou hij enkele adviezen willen overnemen en ook met verboden en geboden willen komen. Maar er zijn praktische en juridische belemmeringen.

Veel scherm- en socialemediagebruik gebeurt thuis. "We kunnen niet bij elk huis een politieagent zetten'', zei Benyamina. Veel zal afhangen van de ouders.

Ook kan Frankrijk niet of nauwelijks in zijn eentje regels opleggen aan sociale media. Dat moet in samenspraak met de Europese Unie gebeuren. Controlemechanismen, zoals een leeftijdscontrole bij websites, staan haaks op privacywetten.

Toch moet het onlinegedrag van kinderen veranderen, omdat er gezondheidsrisico's zijn, stelt de commissie. Het gebruik van sociale media is een risicofactor voor gevoelige kinderen en kan leiden tot angsten en depressies, schrijven de experts.

Excessief gebruik kan leiden tot psychische problemen. Ze zeggen bovendien dat de mate waarin kinderen online bloot staan aan geweld en porno 'alarmerend' is.

De wetenschappers geven ook nog een algemeen advies: laat kinderen vaker buiten spelen of geef ze een boek.