NOS-directeur Gerard Timmer kreeg volgens de Volkskrant wel degelijk signalen van misstanden bij BNNVARA toen hij daar nog directeur was. Zo zou het wangedrag bij De Wereld Draait Door al met hem zijn besproken en werd onder zijn verantwoordelijkheid een adjunct-eindredacteur die wangedrag aankaartte bij Zembla volgens de krant gedegradeerd.
Timmer zelf ontkent in de krant dat hij op de hoogte was. Hij zegt dat de meldingen over DWDD "zijn directietafel" niet hebben bereikt. Ook noemt hij het moeilijk om te reageren op anonieme beschuldigingen. Timmer zegt desgevraagd later vandaag met een reactie te komen op het artikel van de Volkskrant.
Wangedrag bij ZemblaDe Zembla-adjunct-eindredacteur vertelt in de Volkskrant dat hij van verschillende collega's signalen kreeg over wangedrag van een eindredacteur van Zembla. Toen hij dat samen met een vertrouwenspersoon aankaartte, werd hij volgens eigen zeggen ontboden bij directeur Timmer en mededirecteur Marc Adriani. Daar zouden de directeuren ontkend hebben dat er sprake was van wangedrag.
Een aantal weken later zou de adjunct-eindredacteur zijn gedegradeerd. De vertrouwenspersoon zou van het Zembla-dossier zijn gehaald. Vanwege de vertrouwelijkheid van haar functie wil zij niet reageren in de krant.
De toenmalige voorzitter van de beroepsvereniging voor vertrouwenspersonen (LVV), Leo ten Brink, vertelt in het artikel dat hij zich een telefoontje over deze kwestie herinnert. De manier waarop de directie van BNNVARA met de vertrouwenspersoon is omgegaan, noemt hij tegenover de Volkskrant "een vorm van machtsmisbruik en intimidatie", en "een teken van slecht bestuur".
DWDDVoormalig medewerkers van DWDD zeggen anoniem tegen de Volkskrant dat ook het wangedrag bij dat programma tijdens besprekingen met de directie aan bod kwam. "Ik heb tegenover hem gezeten en hem verteld hoe heftig het eraan toe ging bij DWDD. Ik vond het verbazingwekkend dat hij na de onthullingen meteen zei dat hij geen kennis had genomen van de misstanden", zegt een van hen over Timmer.
Volgens de krant had Timmer in zijn tijd bij BNNVARA (2014-2018) ook om een andere reden kunnen vermoeden dat er iets mis was bij DWDD. Hij zou minimaal één vaststellingsovereenkomst met een medewerker van het programma hebben getekend, die het programma verliet vanwege de angstcultuur.
Cultuurverandering binnen de NOSDe positie van Timmer ligt onder een vergrootglas omdat hij de komende jaren een cultuurverandering binnen de NOS moet leiden. Bij het rapport van de commissie -Van Rijn over de publieke omroepen meldden zijn medewerkers namelijk vaker dan gemiddeld misstanden als pesten, intimidatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en discriminatie.
Vorig jaar stapte de hoofdredactie van NOS Sport op na tientallen klachten over een onveilig werkklimaat. Timmer wilde aanvankelijk de leiding twee maanden de tijd geven om te vertrekken, maar na druk van de redactie volgde dat vertrek per direct.
Goedemorgen! Het hof in Leeuwarden doet vanmiddag uitspraak in het hoger beroep van de zogenoemde Mallorcazaak en informateur Kim Putters dient zijn eindverslag in bij de Tweede Kamer.
Eerst het weer: vandaag is er ondanks enkele hoge wolkenvelden veel ruimte voor de zon. Daarbij waait een meest matige wind uit zuidelijke richtingen en het wordt 14 tot 18 graden in het zuiden.
Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?De voedselvoorziening naar de Gazastrook komt nog altijd niet op gang. De afgelopen week zijn er wel weer hulpdroppings geweest en ook nadert een schip met 200 ton voedsel de regio, maar dit alles is onvoldoende, zeggen hulporganisaties. De Verenigde Naties verwachten deze week officieel de hongersnood uit te roepen.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Het hoofd van een school in het Engelse Southampton heeft in een brief aan ouders zijn frustraties geuit over het schooleten dat aan hun kinderen wordt geserveerd. "Hoe moeilijk is het om een aardappel te bakken?", vroeg hij zich volgens de BBC hardop af. "Als dit eten aan mijn eigen kinderen zou worden geserveerd, zou ik buitengewoon ongelukkig zijn."
Jason Ashley legt de schuld voor het beroerde eten bij de maaltijdverzorger, die op zijn beurt excuses heeft gemaakt. Het bedrijf wijt de problemen aan een personeelsgebrek en operationele uitdagingen, schrijft The Guardian.
Ashley stuurde deze foto mee in de brief aan ouders:
Fijne dag!
In Den Haag keldert de vaccinatiegraad onder kinderen voor twaalf ernstige infectieziekten als mazelen, de bof, kinkhoest en polio. Over de hele stad is de vaccinatiegraad met 10 procentpunt gedaald sinds 2020.
In de drie andere grote steden is een soortgelijke trend zichtbaar, maar in Den Haag wordt voor het eerst in geen enkele wijk nog de minimaal nodige vaccinatiegraad van 90 procent gehaald, blijkt uit de wijkcijfers van GGD Haaglanden.
In vier wijken wordt zelfs slechts een vaccinatiegraad tussen 59 en 69 procent gehaald. Voor mazelen is een vaccinatiegraad van 95 procent nodig om uitbraken te voorkomen. Het gaat om de wijken Groente- en Fruitmarkt, Transvaalskwartier, de Schildersbuurt en het centrum.
Niet alleen armere wijkenIn deze relatief armere delen van de stad is de vaccinatiebereidheid historisch altijd al significant lager geweest. "Dat is altijd een grote zorg van ons geweest", zegt wethouder Hilbert Bredemeijer. "Maar we zien nu voor het eerst dat de scepsis of het wantrouwen tegenover vaccineren een probleem in de hele stad is geworden."
Want ook in wijken als het Zeehelden- en Regentessekwartier, waar voornamelijk mensen met een hoger inkomen wonen, is de vaccinatiegraad sterk gedaald, naar 75 en 77 procent.
Het pandemie-effectDe gemeente en de GGD vermoeden dat de felle maatschappelijke discussie over de veiligheid en het nut van de coronavaccins twijfel heeft gezaaid onder mensen die een paar jaar geleden nog achter vaccins voor kinderen stonden.
"We hebben als maatschappij kennelijk niet meer goed in de gaten waarvoor we het doen", zegt Bredemeijer. "De mazelen is een bijna vergeten ziekte, maar kan ernstige gevolgen hebben voor met name kleine kinderen, van oogontstekingen tot mogelijk zelfs hersenvliesontstekingen."
Overigens is de daling van het aantal vaccinaties bij pasgeborenen en kleuters minder scherp dan bij schoolgaande kinderen (10 jaar oud). Kennelijk vinden relatief veel ouders bescherming voor hun kleine kinderen voor onder andere difterie, kinkhoest, tetanus en polio, nog steeds belangrijk. Toch is ook hier de dalende vaccinatiegraad duidelijk zichtbaar.
Bij de herhaalprik voor difterie, tetanus en polio bij 10-jarigen zijn de zorgen bij ouders kennelijk beduidend minder groot. In wijken waar de vaccinatiegraad historisch gezien altijd laag is geweest, zoals het Centrum en het Laakkwartier, is de vaccinatiegraad rond de 62 procent.
De gemeente vindt dit extra zorgwekkend omdat in deze wijken veel kinderen opgroeien en er dus grotere risico's op uitbraken kunnen zijn.
Dat is niet anders voor de herhaalprikken tegen de bof, mazelen en rode hond. Ook in wijken als het Zeehelden- en Regentessekwartier is de vaccinatiegraad onder 10-jarigen veel te laag om uitbraken uit te sluiten: 77 en 70 procent.
Het verbaast de wethouder dat er ondanks deze cijfers nog geen uitbraken van infectieziekten zijn geweest. "Het lijkt mij een kwestie van tijd voordat het gaat gebeuren. Eigenlijk staat dat met de huidige situatie voor mij vast."
De gemeente kondigt daarom een reeks maatregelen aan. Sinds begin dit jaar kunnen kinderen in Den Haag op alle negen locaties van het Centrum Jeugd en Gezin een vaccin krijgen. Vroeger kon dat alleen in het eigen stadsdeel. Op deze manier moet worden voorkomen dat ouders te lang met hun kinderen moeten wachten.
Daarnaast wil de gemeente investeren in meer prikmogelijkheden, vooral in de wijken waar veel kinderen wonen.
Ook voorlichting in samenwerking met sleutelfiguren, bijvoorbeeld imams, moet een verschil gaan maken. Deze mensen blijken soms goed in staat om door te dringen tot mensen die vanwege religieuze redenen of wantrouwen jegens wetenschap of overheid tegen vaccinaties zijn. GGD Haaglanden gaat die taak nadrukkelijker op zich nemen.
Moeilijk te overtuigen groepenBredemeijer hoopt dat de maatregelen voldoende zullen helpen, maar erkent dat het gecompliceerd vraagstuk is. "Er zijn nu nieuwe groepen bijgekomen. En dat zijn onder andere mensen die hoogopgeleid zijn, zelf de wetenschap interpreteren en het dan beter denken te weten. Hoe moeten we die overtuigen? Dat is ontzettend ingewikkeld."
Hij pleit ervoor dat het kabinet, demissionair of niet, een grote publiekscampagne begint. "Dit speelt in het hele land. We moeten weer aan iedereen uitleggen hoeveel de vaccinaties sinds de invoering van het Rijksvaccinatieprogramma in 1957 voor onze gezondheid hebben betekend. Ziektes als polio en de mazelen zijn uit het straatbeeld verdwenen."
Om fraude bij het aanvragen van identiteitsbewijzen tegen te gaan, willen verschillende gemeenten gezichtsscanners gaan gebruiken. Iemand die een nieuw paspoort of rijbewijs aanvraagt moet voor zo'n scanner gaan staan waarmee wordt gecontroleerd of het wel dezelfde persoon is als op de pasfoto van het oude identiteitsbewijs staat.
Het is nog de vraag of de plannen niet in strijd zijn met de privacywetgeving. Een gezichtsscan valt onder de bijzondere persoonsgegevens en daar moeten organisaties zeer zorgvuldig mee omgaan.
Nu zijn de scanners vooral te vinden op luchthavens, waar ze worden gebruikt om binnenkomende passagiers te controleren. Maar in onder meer Almere en Utrechtse Heuvelrug leven plannen om ze ook te gebruiken bij het aanvragen van een paspoort of rijbewijs. En meer gemeenten spelen met het idee. Toenemende identiteitsfraude is de reden ervoor.
In de praktijk zal een documentscanner eerst de echtheid van het oude document checken. Daarna wordt met een gezichtsscanner gecontroleerd of degene voor de balie wel is waar hij of zij zich voor uitgeeft.
Nog keuzes makenVolgens een woordvoerder van de gemeente Utrechtse Heuvelrug moeten er procesmatig nog keuzes gemaakt worden. Het is nog niet duidelijk wanneer de gemeente het systeem daadwerkelijk invoert. Eerst zal er getest moeten worden. Onduidelijk is of er biometrisch materiaal opgeslagen blijft.
Er zijn meer gemeenten waar het idee leeft om het in te voeren, laat de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) doorschemeren. Die organisatie vertegenwoordigt mensen die zich bezighouden met het beheer van persoonsinformatie. Volgens de NVVB bestaat er nog geen wettelijke grondslag voor het gebruik van de gezichtsscanners.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken wijst op de eigen verantwoordelijkheid van gemeenten. En zegt dat als gemeenten gezichtsscanners willen inzetten "dat op eigen initiatief en onder eigen verantwoordelijkheid is. Om te toetsen of de inzet voldoet aan de privacywetgeving, zouden deze gemeenten een risicoanalyse moeten doen", zo laat een woordvoerder weten.
Bij een woning in het Drentse Schoonoord is vannacht rond 03.00 uur een brand ontstaan na een ontploffing. De brandweer rukte uit om het vuur aan de Brugstraat te blussen. Gisteren was er ook al een explosie bij de woning. Drie verdachten zijn aangehouden, meldt de politie.
Kort na de brand werd in de omgeving van het huis een minderjarige Rotterdammer opgepakt. De twee andere verdachten, vrouwen van 23, werden een uur later aangehouden in een auto op de A28, ter hoogte van Harderwijk. De twee komen uit Barendrecht en Amsterdam.
Door de brand is het huis voorlopig onbewoonbaar. De twee bewoners hebben rook ingeademd, net als een omwonende.
De politie doet onderzoek naar de toedracht van de explosie. Buurtbewoners speculeerden gisteren tegenover RTV Drenthe dat het mogelijk om een aanslag zou gaan, maar uitgevoerd bij het verkeerde adres. De politie wilde daar toen nog niets over kwijt.
De voedselvoorziening naar de Gazastrook komt nog altijd niet op gang. De afgelopen week zijn er opnieuw hulpdroppings geweest en ook nadert een schip met 200 ton voedsel de regio, maar dit alles is onvoldoende, zeggen hulporganisaties. Het hoofd van het VN-Wereldvoedselprogramma (WFP) zei deze week dat hongersnood in het noorden van Gaza ophanden is.
Ondertussen weigert Israël grensovergangen te openen voor de honderden vrachtwagens met noodhulp die er per dag nodig zijn voor de bevolking. Noodhulp over land komt hierdoor nauwelijks Gaza binnen. De internationale druk op Israël om dit toch toe te staan loopt op.
Het Israëlische leger zei gisteravond dat het de meer dan een miljoen Palestijnse vluchtelingen in de zuidelijke stad Rafah wil evacueren naar het midden van de Gazastrook. De bedoeling is om "humanitaire eilanden" te creëren waar de vluchtelingen voorzien worden van tijdelijk onderdak, eten en water. Legerwoordvoerder Hagari zei niet wanneer de massaevacuatie uit Rafah gaat plaatsvinden, en liet evenmin blijken wanneer het leger een grondoffensief in de stad wil beginnen.
Hagari zei ook dat Israël zelf voedsel en andere hulp naar Gaza gaat sturen, wat volgens de Israëlische krant Haaretz een "dramatische draai" is. De hulp zou binnengebracht worden via meerdere land-, lucht- en zeeroutes. "We proberen het gebied nu te overspoelen met hulpgoederen", zei de woordvoerder. Vooralsnog is daar niets van te zien.
VN-konvooi rechtstreeks in het noordenDe enige waarneembare verandering was dat het WFP gisteren voor het eerst rechtstreeks het noorden van de Gazastrook in mocht. De afgelopen vijf maanden konden hulporganisaties alleen vanuit het zuiden Gaza in, terwijl de nood in het noorden het hoogst is.
De zes trucks die gisteren vanuit het noorden Gaza in mochten zijn een druppel op een gloeiende plaat, maar hulporganisaties hopen dat dit vaker kan. Er werd zes dagen onderhandeld voordat dit konvooi Gaza in kon, zegt een WFP-woordvoerder. "Dit is een goede stap. We hopen dat het niet bij één keer blijft."
Demissionair premier Rutte zei gisteren tijdens een bezoek aan Egypte dat luchtdroppingen en de maritieme hulp een beetje lucht geven. "Maar via deze kanalen kunnen hulpgoederen niet snel genoeg naar binnen, en ze zijn op zichzelf niet voldoende. Het is geen vervanging voor hulp via land."
Dropping inefficiënt en kostbaarVolgens het WFP zijn er dagelijks zo'n 300 vrachtwagens nodig om te voorkomen dat er hongersnood uitbreekt. Voedseldroppingen die nu plaatsvinden en het schip dat onderweg is zijn niet toereikend, inefficiënt en kostbaar, zeggen hulporganisaties. Bij droppings is het bovendien niet duidelijk wie het voedsel uiteindelijk krijgt.
Rutte was in Egypte voor een bezoek aan president Sisi. Eerder op de dag was hij ook bij de Israëlische premier Netanyahu. De demissionair premier riep op tot een gevechtspauze zodat dagelijks 500 vrachtwagens Gaza in kunnen.
Ondertussen nadert een schip met noodhulp Gaza. Open Arms vertrok ruim twee dagen geleden met 200 ton aan voedsel, goed voor zo'n half miljoen maaltijden, maar waar het kan aanleggen is nog onduidelijk.
Het schip is onderdeel van een test voorafgaand aan het openen van een humanitaire corridor tussen Cyprus en Gaza. Omdat er geen haven meer is in Gaza zou daar een steiger van puin gebouwd worden door de Amerikaanse hulporganisatie World Central Kitchen. Volgens Cyprus ligt er een "veel groter" schip klaar om uit te varen als de test met Open Arms slaagt.
Hamas zegt dat de levering van hulp over zee onvoldoende is om tegemoet te komen aan de behoefte in Gaza. "De lading over zee overschrijdt niet die van een paar vrachtwagens, en het duurt dagen voor het aankomt", zegt het hoofd van het mediabureau van de Hamas-regering in een verklaring. Ook is het volgens hem niet duidelijk waar het schip kan aanmeren. Gisteren zijn er vier schepen met bouwmateriaal vertrokken uit de VS, maar de reis naar de Middellandse Zee kan een maand duren.
'Honger als oorlogswapen'Te midden van de zorgen over een hongersnood zei EU-buitenlandchef Borrell gisteren dat Israël "de uithongering van de bevolking gebruikt als oorlogswapen". "Als we op zoek gaan naar alternatieve manieren om steun te verlenen, over zee of door de lucht, moeten we ons eraan herinneren dat we dat doen omdat de natuurlijke manier om steun te verlenen via wegen wordt afgesloten, kunstmatig wordt afgesloten", aldus Borrell verwijzend naar Israël.
Het onderzoek naar hoe het vliegtuig van LATAM Airlines maandag plotseling een duikende beweging kon maken, focust zich op het verstellen van de stoel van de piloot van het vliegtuig. Dat meldt vakwebsite The Air Current op basis van twee mensen die van het onderzoek op de hoogte zijn gesteld.
De duik deed zich voor bij een Boeing 787-9 Dreamliner tijdens een vlucht van Sydney naar Auckland. Passagiers werden door de cabine geslingerd, waardoor vijftig mensen gewond raakten. Twaalf van hen moesten naar het ziekenhuis worden gebracht.
Een vrouw die aan boord was vertelde tegen de New Zealand Herald haar verhaal. "Ik was vroeger stewardess en dit is voor het eerst dat ik dit heb meegemaakt. Het hele toestel leek tot stilstand te komen." Volgens de vrouw was sprake van een "heel snelle val".
Volgens de vakwebsite is de belangrijkste vraag van de onderzoekers waardoor de stoel bewoog. Op basis van de huidige bevindingen zou de piloot de stoel onopzettelijk hebben verzet. Een andere mogelijkheid die niet wordt uitgesloten is kortsluiting aan boord van het toestel.
Andere incidentenBoeing komt de laatste tijd vaker negatief in het nieuws door technisch malheur. Vrijdag nog verschenen er beelden van een Boeing 777-200 die kort na het opstijgen van San Francisco naar Japan een wiel verloor. Dat viel op een lege auto, die daardoor zwaar werd beschadigd. De Boeing kon met zijn andere wielen veilig landen in Los Angeles, waarna passagiers met een ander toestel doorvlogen naar Osaka.
Begin dit jaar was er een ernstiger incident met een Boeing 737-MAX. Een toestel van Alaska Airlines verloor onderweg een deurpaneel. Dat kwam door loszittende bouten, wat daarna ook bij andere toestellen werd vastgesteld. Bij het incident vielen geen slachtoffers.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier doet onderzoek naar de herkomst van een landbouwgif dat al sinds 1998 is verboden, maar toch is aangetroffen in oppervlaktewater in de regio. Dat meldt de waterbeheerder in de kop van Noord-Holland, na vragen over de aanwezigheid van het onkruidbestrijdingsmiddel dinoterb.
Recent stelde milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) vast dat het verboden middel dinoterb op tal van plekken in Noord-Holland voorkomt. Dinoterb is een onkruidbestrijdingsmiddel dat sinds 1998 verboden is vanwege de grote risico's voor volksgezondheid en milieu. Volgens MOB is de aangetroffen hoeveelheid van het middel in het oppervlaktewater een ernstige bedreiging voor de biodiversiteit in het het gebied en voor de gezondheid van omwonenden.
De milieuorganisatie diende een handhavingsverzoek in bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Ook GroenLinks en PvdA in Noord-Holland wilden opheldering over de kwestie.
OnbekendHet hoogheemraadschap bevestigt dat metingen laten zien dat op meerdere plaatsen in Noord-Holland dinoterb is gevonden. Het is volgens het waterschap onbekend hoe, wanneer en waarom deze stof in het oppervlaktewater terecht is gekomen. Ook zou er geen concrete aanwijzing van een mogelijke bron of een mogelijke overtreding zijn. "Elke beschuldiging aan welk adres dan ook is voorbarig", zegt hoogheemraad Jos Beemsterboer, die verantwoordelijk is voor waterkwaliteit.
MOB stelde eerder dat de hoge concentraties dinoterb waarschijnlijk het gevolg zijn van illegaal gebruik in de bloementeelt. Door de hoge concentraties zou er geen sprake kunnen zijn van historische uitspoeling, omdat de metingen hoger uitvallen dan vergelijkbare tests van meer dan tien jaar geleden.
De graven van Molukse militairen van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) in de Groningse dorpen Nuis en Marum krijgen een speciale status. Dat betekent dat nabestaanden geen grafrechten meer hoeven te betalen en dat de graven niet worden geruimd.
De gemeente Westerkwartier, waar beide dorpen onder vallen, is daarmee de laatste in de provincie Groningen met een Molukse gemeenschap die graven van militairen een speciale status geeft. "We willen iets terugdoen voor onze Molukse gemeenschap", zegt wethouder Harry Stamphorst in een verklaring van de gemeente. "We tonen ons respect voor de eerste generatie Molukse mensen."
Met het toekennen van de speciale status erkent de gemeente de inzet van de KNIL-militairen tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië. "En het leed van deze militairen en hun gezinnen na aankomst in Nederland", aldus de wethouder.
KampenNa de onafhankelijkheid van Indonesië in 1945 bleven Molukse militairen uit het KNIL trouw aan Nederland. Ze werden na de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië gezien als collaborateur. Daarom werden in 1951 ruim 3500 Molukkers naar Nederland gehaald. In Nederland werden de veteranen en hun families in kampen geplaatst. Sommige daarvan waren in de Tweede Wereldoorlog nog gebruikt als concentratiekampen.
De Molukkers leefden daar in barre omstandigheden, zegt nabestaande Lucas Bernard, wiens ouders in 1951 ook naar Nederland kwamen. "Er was weinig privacy, alles was gedeeld. Ze werden ontslagen, hadden geen vast inkomen, en mochten niet werken. Dan is het lastig om je gezin te onderhouden", zegt hij. Van inburgering was geen sprake.
In eerste instantie zouden de Molukse veteranen en hun families tijdelijk in Nederland zijn. Maar de verwachting dat ze weer terug konden keren, kwam niet uit. De Nederlandse regering besloot toen Molukse wijken te bouwen en de mensen daar onder te brengen. De Molukkers voelden zich in de steek gelaten door de Nederlandse overheid.
Pas in 2017 werden de nog levende ex-KNIL-militairen officieel door Defensie ontvangen. Sindsdien kregen meerdere veteranen een onderscheiding. In 2018 sprak premier Rutte op de Veteranendag uit dat er lange tijd te weinig erkenning en waardering was voor deze Molukse KNIL-militairen.
'Nooit te laat om respect te tonen'Meerdere gemeenten in Nederland hebben de graven van de eerste generatie Molukkers al een speciale status gegeven. Dat wordt gewaardeerd door nabestaanden. Zo ook door Bernard, lid van de Molukse gemeenschap in Marum. Zijn ouders liggen begraven in Nuis. "Dit doet veel met me. Het is nooit te laat om respect te tonen", zegt hij tegen RTV Noord.
"De Molukse wijk in Marum bestaat dit jaar zestig jaar", gaat hij verder. "We maken al heel lang deel uit van de gemeente Westerkwartier. Het is fijn om nu erkenning te krijgen, vooral voor de eerste generatie van ons."
Uitstel van het besluit over de bouw van vier nieuwe onderzeeërs heeft als risico dat Nederland in de toekomst zonder onderzeeërs komt te zitten. Die waarschuwing gaven Defensiestaatssecretaris Van der Maat en minister van Economische Zaken Adriaansens in een Kamerdebat over de miljardenorder.
Verder verzekerden zij de Tweede Kamer ervan dat bij de keuze van een van de drie bouwers het belang van de Nederlandse defensie-industrie een grote rol speelt.
Het debat was aangevraagd door fractievoorzitter Chris Stoffer van de SGP. Hij deed dit omdat via mediaberichten bekend werd dat het kabinet de order wil geven aan het Franse staatsbedrijf Naval, en niet aan de Nederlands/Zweedse combinatie Saab Damen.
Het kabinetsbesluit valt formeel pas in de ministerraad van aanstaande vrijdag, maar Stoffer heeft er geen vertrouwen meer in. Hij vindt dat de opdracht naar het in Zeeland gevestigde Damen moet, en dat een nieuw kabinet het besluit moet nemen.
BBB, PVV, JA21, FvD en SP sluiten zich daarbij aan. "Nederland had gewoon de order meteen bij een Nederlands bedrijf moeten plaatsen", zei Stoffer.
Andere partijen ergeren zich juist aan de opstelling van de SGP. "Ik had ook liever gehad dat er een Nederlandse werf was aangewezen, maar betrouwbaar bestuur betekent dat we de afgesproken procedure moeten volgen", zei CDA-Kamerlid Derk Boswijk.
Die procedure van aanbesteding aan drie werven heeft een Kamermeerderheid zelf vastgesteld. En ook heeft de Kamer ermee ingestemd dat het demissionaire kabinet de keuze uit deze drie mag maken.
Grote StoffershowGL-PvdA wil het kabinetsbesluit afwachten en verwijt SGP-leider Stoffer dat hij "preekt voor eigen parochie" omdat de SGP een grote achterban heeft in Zeeland, waar Damen is gevestigd. "Het is de grote Stoffershow", spotte Ruben Brekelmans van de VVD. Stoffer wilde dat hij dat terugnam, maar Brekelmans herhaalde het juist nog een keer.
Een Kamermeerderheid wacht liever het kabinetsbesluit af.
In hun beantwoording van de vragen uit de Kamer lieten de twee bewindspersonen zich er niet toe verleiden te verklappen welke werf de order krijgt. Dat wordt echt pas vrijdagmiddag bekend gemaakt, bij de Onderzeedienst in Den Helder.
Militaire geheimhoudingDaarna krijgt de Tweede Kamer technische uitleg van defensie-experts, voor zover het niet onder de militaire geheimhouding valt. En daarna komt er opnieuw een Kamerdebat, waarbij de fracties zich voor of tegen de keuze van het kabinet kunnen uitspreken.
Daarbij zullen ook de vele vragen uit de Kamer over het lobbyproces rond deze order weer aan bod komen. Al verzekerde Van der Maat de Kamer: "Lobby heeft geen effect gehad op de keuze." Uiteindelijk moet voor juli het contract worden getekend, want dan verlopen de offertes, zei Van der Maat.
Na maandenlange onderhandelingen zijn EU-leiders het eens over 5 miljard euro extra steun voor Oekraïne. Het geld gaat in een al bestaand speciaal fonds dat buiten het budget van de Europese Unie valt. Lidstaten krijgen geld uit deze pot in ruil voor leveringen van munitie en materieel aan Oekraïne.
Vanuit Kyiv is opgelucht gereageerd op het nieuws. Het Oekraïense leger heeft een nijpend tekort aan munitie en wapens. Het Russische leger boekt gestaag terreinwinst. Nu de militaire steun vanuit de VS stokt, is hulp van Brussel des te meer welkom. "Dit is een krachtige en goed getimede demonstratie van Europese eenheid", reageert minister van Buitenlandse Zaken Koeleba op het nieuws.
Toch was er in de aanloop naar het besluit volop gesteggel tussen lidstaten. Hongarije maakte bezwaar en later maakten ook Frankrijk en Duitsland problemen. Berlijn, de grootste leverancier van wapens aan Kyiv binnen de Unie, wilde directe leveringen aan Oekraïne in mindering brengen op zijn contributie aan het fonds, terwijl Frankrijk wilde vastleggen dat het defensiematerieel van Europese makelij moest zijn.
CompromisUiteindelijk is een compromis gesloten. In plaats van 100 procent, zoals Duitsland wilde, telt straks minder dan 50 procent van de directe wapenleveringen aan Oekraïne mee als bijdrage aan het fonds, meldt website Politico op basis van twee anonieme diplomaten.
In de tekst van het akkoord staat dat er prioriteit wordt gegeven aan de Europese defensiebranche. In noodgevallen kan er ook munitie en materieel van buiten Europa worden gedeclareerd als Oekraïne het eerder nodig heeft. Dat betekent dat het Franse standpunt niet tot een keiharde afspraak heeft geleid over voorrang voor de Europese defensie-industrie.
De Europese Vredesfaciliteit, zoals het fonds heet, wordt gevuld met bijdragen van de EU-lidstaten. Nederland zou van de nieuwe 5 miljard euro een kleine 300 miljoen voor zijn rekening moeten nemen. Eerder is al 6,1 miljard euro uit het fonds gebruikt voor militaire steun aan Oekraïne.
800.000 artilleriegranatenOekraïne kampt onder meer met een tekort aan artilleriegranaten. Een Tsjechische functionaris zei vandaag dat het land vanaf juni extra voorraden krijgt. De regering in Praag heeft onlangs toegezegd dat Oekraïne 800.000 artilleriegranaten krijgt.
De Spaanse politie heeft een crimineel netwerk ontmanteld dat jarenlang families van vermiste en omgekomen migranten oplichtte. Ze vroegen geld om informatie over hun familieleden op te sporen of hun lichamen te repatriëren, maar het bleek allemaal nep.
De politie heeft 14 mensen opgepakt in de Zuid-Spaanse steden Almería, Murcía en Jaén. Zij worden verdacht van fraude, valsheid in geschrifte, omkoping en lidmaatschap van een criminele organisatie. De politie heeft ook auto's en een bedrag van 70.000 euro in contanten in beslag genomen.
De oplichters benaderden mensen in Algerije en Marokko via nepprofielen op sociale media. Ze boden aan om tegen betaling hun familieleden op te sporen die bij hun overtocht naar Spanje vermist zijn geraakt of zijn omgekomen. Hierbij deden ze zich voor als tussenpersonen voor officiële instanties die toegang hebben tot mortuaria en uitvaartcentra.
Ook lieten ze de families illegale contracten tekenen om lichamen te kunnen identificeren en te repatriëren. Ze maakten hen wijs dat er geen andere manier was om het lichaam van hun familielid terug te krijgen, en lieten zich vooraf betalen.
Meeste lichamen nooit gevondenJaarlijks proberen tienduizenden mensen vanuit Afrika Europa te bereiken. Velen overleven de gevaarlijke bootreis niet, en van de meeste drenkelingen wordt het lichaam nooit gevonden, laat staan geïdentificeerd. Volgens hulporganisatie Walking Borders zijn vorig jaar 6.618 mensen omgekomen bij hun poging om Spanje te bereiken. De meeste doden vielen op de route van West-Afrika naar de Canarische Eilanden, die onder Spanje vallen.
