Aggregator

Ook Duitsland en VS voor Rutte als NAVO-chef, Roemenië komt met tegenkandidaat

1 month ago

Ook Duitsland en de Verenigde Staten staan achter de kandidatuur van demissionair premier Rutte om de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO te worden. Daarmee groeit de kans dat de Nederlander het bondgenootschap gaat leiden. Maar het is nog geen gelopen race: Roemenië komt met een tegenkandidaat en diverse lidstaten hebben nog geen voorkeur uitgesproken.

Vanuit het Westen klinkt steeds meer steun voor Rutte. De Duitse bondskanselier Scholz sprak in de loop van de middag zijn steun voor hem uit. Eerder op de dag werd duidelijk dat de demissionaire premier van Nederland ook op de steun van de Amerikaanse president Biden kan rekenen.

Rutte, de langstzittende premier van Nederland, wordt door Biden geroemd om zijn leiderschapskwaliteiten. "Wij hebben aan onze bondgenoten duidelijk gemaakt dat wij geloven dat Rutte een uitstekende kandidaat voor de NAVO is", zegt een woordvoerder van het Witte Huis.

Ook Franse en Britse steun

Vandaag kwam ook de steun van Frankrijk naar buiten, evenals die van de Britten. Gisteren meldde Politico al op basis van bronnen in verschillende regeringen dat Rutte de steun had verworven van twee derde van de NAVO-lidstaten, ten minste twintig landen.

Hoewel Ruttes kansen gestaag groeien, staat het nog niet vast dat hij de NAVO gaat leiden. Roemenië heeft vandaag aangekondigd dat het president Iohannis als tegenkandidaat gaat voorstellen.

Deze maand pleitte president Iohannis openlijk voor meer geografische diversiteit voor Europese topfuncties. Hij noemde het een fout dat er na de Europese Parlementsverkiezingen in 2019 niet of nauwelijks benoemingen gingen naar functionarissen uit Oost- en Centraal-Europa.

"Dat is volgens mij een reden waarom veel Oost-Europeanen zich achtergesteld voelen. Dit is een fout die we dit keer niet moeten herhalen. Regionale criteria zijn belangrijk, die kunnen niet genegeerd worden. Het zou ontoelaatbaar zijn als het opnieuw gebeurt."

Er is geen officieel proces om een nieuwe NAVO-chef te kiezen: deze procedure gebeurt achter gesloten deuren. Wel moeten uiteindelijk alle lidstaten met een kandidaat akkoord gaan. Zonder unanimiteit is er geen benoeming mogelijk. Gisteren kwam naar buiten dat twintig van de 31 leden van de NAVO inmiddels achter Rutte zouden staan.

Stabiel en goede relatie met Trump

Rutte wordt door de Britten, Amerikanen, Fransen en Duitsers gezien als een stabiele optie. Hij is een van de langstzittende leiders in de EU. Ook had hij een goede werkrelatie met Donald Trump, toen die president was van de VS. Met het oog op de Amerikaanse presidentsverkiezingen wordt de Nederlander daarom als een veilige keuze gezien.

Het militaire bondgenootschap wordt nu nog geleid door Jens Stoltenberg. De Noor is in 2014 aangetreden als NAVO-chef. Hij stopt in oktober, dat is het moment waarop zijn opvolger het stokje overneemt.

Ruttes naam gonst al maanden rond als grote kanshebber voor het leiderschap van het bondgenootschap. "Ik denk dat Mark Rutte een heel goede kans maakt om benoemd te worden", zo zei Jaap de Hoop Scheffer gisteren tegen Nieuwsuur.

4 april

Als mogelijke benoemingsdatum wordt 4 april genoemd. Dat is de dag dat de NAVO 75 jaar bestaat. De ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten komen dan bijeen.

De Hoop Scheffer was de laatste Nederlandse secretaris-generaal van de NAVO, van 2004 tot 2009. "Er is een grote, belangrijke groep landen die Ruttes kandidatuur steunt en ik denk dat we de beslissing eerder eerder dan later kunnen verwachten."

Christiaan Paauwe en Chiem Balduk correspondenten bij de NOS

1 month ago

De NOS heeft twee nieuwe correspondenten benoemd, van wie één een nieuwe post gaat bekleden. Christiaan Paauwe wordt in Warschau correspondent Midden- en Oost-Europa. Chiem Balduk trekt naar Berlijn, waar hij tweede correspondent Duitsland en Midden-Europa wordt.

Paauwe (33) zit sinds halverwege vorig jaar in Warschau, toen de NOS besloot tijdelijk ruimte te maken voor meer verslaggeving vanuit Polen. Omdat het belang van de regio blijft toenemen, heeft de hoofdredactie besloten om van Midden- en Oost-Europa een officiële correspondentenpost te maken.

Het werkgebied van Paauwe loopt van de Baltische Staten tot en met Hongarije. Ook zal hij een deel van de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne gaan doen, omdat Polen als buurland een belangrijke rol daarin speelt.

Spannende tijden

"Dat de NOS nu deze post heeft opgetuigd, onderstreept dat we spannende tijden voor ons hebben", zegt Paauwe. "De Russische dreiging is voor niemand een abstractie meer. Het is een realiteit die Oekraïne elke dag doorleeft en die de oostflank van de NAVO op scherp heeft gezet. Tegelijkertijd zien we een nieuwe progressieve regering in Warschau die binnen Europa een leidende rol op zich probeert te nemen, en is er op economisch en cultureel vlak veel aan het verschuiven in de regio. Om die grote ontwikkelingen dicht bij onze kijkers en luisteraars te brengen, voelt als een belangrijke en vooral ook uitdagende taak."

Paauwe heeft Filosofie, Slavische Talen en Culturen, en Journalistiek gestudeerd. Tijdens zijn studies bracht hij veel tijd in Oekraïne en Rusland door. Hij schreef voor NRC voordat hij drie jaar geleden bij de NOS binnenkwam op de buitenlandredactie. Daar spitste hij zich onder meer toe op het maken van verhalen over de oorlog in Oekraïne. Ook deed hij daarover verslag in dat land en in Polen.

Zo was hij afgelopen juni in Cherson vlak na de dambreuk:

"Christiaan is een geestdriftig journalist die - zo lijkt het soms - het liefst dag en nacht zou werken aan mooie eigen reportages", zegt chef Esther Bootsma van de buitenlandredactie. "Hij bruist van de ideeën, maar heeft ook een grote kennis van de regio die hem in staat stelt gebeurtenissen van de juiste context te voorzien."

Balduk rechterhand van Waaijers

Chiem Balduk (27) maakt de overstap van de buitenlandredactie en wordt in Berlijn als correspondent de rechterhand en vervanger van Charlotte Waaijers. Hij gaat haar ondersteunen in de research en productie van reportages, maar zal ook zelfstandig verhalen maken. Balduk begint op 1 mei, een maand voor de Europese verkiezingen en het EK voetbal in Duitsland.

"Het zijn historisch interessante tijden voor Duitsland", zegt Balduk. "Het land worstelt met de leidersrol binnen Europa en kampt in eigen land met een vastlopende economie. De Ampelkoalition probeert broodnodige hervormingen door te voeren, maar die kunnen rekenen op felle weerstand. Ook elders in de regio zijn het spannende tijden: van verkiezingen in Oostenrijk tot de afbraak van de rechtstaat in Slowakije. Het wordt een uitdaging om deze grote thema's behapbaar en menselijk te maken, maar ik kan niet wachten om daarmee te beginnen."

Balduk begon als stagiair bij de NOS en kwam daarna in dienst. Eerst werkte hij bij de redacties 24 uur en NOS Met het Oog op Morgen. Ruim twee jaar geleden stapte hij over naar de buitenlandredactie, waar hij een van de drijvende krachten werd achter de berichtgeving over Oekraïne.

"Chiem is zeer belezen, volgt vele bronnen en legt via sociale media gemakkelijk contacten, die in zijn geval vaak tot sterke eigen verhalen leiden", zegt buitenlandchef Bootsma. "Wij zijn ervan overtuigd dat hij een groot talent is, dat het ver zal schoppen in de journalistiek."

Woning loodgieter Vlaardingen voor onbepaalde tijd gesloten na reeks explosies

1 month ago

Burgemeester Wijbenga van Vlaardingen sluit het woonhuis van de loodgieter die geplaagd wordt door een reeks van ontploffingen bij zijn panden. Wanneer de man mag terugkeren, is onzeker, meldt Rijnmond.

Afgelopen weekend ging voor de tiende keer een explosief af bij een pand van de man. Dat gebeurde bij zijn huis aan de Gretha Hofstralaan. Daarvoor was het gedurende een periode van ruim een maand stil: de vorige ontploffing was begin januari, bij een bedrijfspand.

De loodgieter is sinds april doelwit van aanslagen op zijn huis, bedrijf en auto. Wijbenga vond de situatie eerder dusdanig onveilig, dat hij de woning eind december ook al afsloot. Twee weken later mocht de man zijn huis weer in, omdat er in die tijd geen ontploffingen plaatsvonden.

Motief

Hoewel de reeks explosies al maanden duurt, is er nog niets bekend over het motief. De loodgieter tast in het duister, zei hij tegen De Telegraaf. "Ik zit niet in de drugshandel en ik ben geen dief." Wel erkent hij een paar jaar geleden betrokken te zijn geweest bij een vechtpartij. De man die hij een klap gaf, was volgens De Telegraaf mogelijk beroepscrimineel Marco E. "Maar moet ik dan zo ver teruggaan?", vroeg hij zich eerder in het AD af.

Dinsdag hield de politie een 19-jarige verdachte aan in de buurt van de woning van de loodgieter. De man uit Strijen had een tas bij zich waarin een explosief werd aangetroffen. Zijn betrokkenheid bij de explosies wordt nog onderzocht.

Eerder werden ook al zes verdachten aangehouden. Bij hen is het onderzoek naar betrokkenheid eveneens in volle gang. Vijf verdachten zitten nog vast.

De politie zette eerder twintig rechercheurs op de zaak. Voor alle panden waar de afgelopen tijd een aanslag was of een poging daartoe is geweest, staat een camera. Ook wordt er extra gesurveilleerd.

Een op de vijf bedrijven betaalde losgeld na aanval met gijzelsoftware

1 month ago

Criminelen hebben vorig jaar zeker 147 succesvolle aanvallen met gijzelsoftware uitgevoerd op grote Nederlandse bedrijven en instellingen. In 18 procent van de gevallen betaalden bedrijven losgeld zodat ze weer bij hun systemen en bestanden konden. Dat blijkt uit cijfers van de politie en beveiligingsbedrijven.

Het is pas sinds kort dat de politie en de beveiligingsbranche informatie delen over aanvallen met gijzelsoftware. Alleen meldingen van bedrijven met meer dan honderd werknemers zijn verwerkt.

Volgens forensisch deskundige Willem Zeeman van Fox-IT, een beveiligingsbedrijf dat meewerkte aan het onderzoek, geven de cijfers voor het eerst een duidelijk beeld van de omvang van de aanvallen. Al liggen de daadwerkelijke cijfers volgens hem mogelijk hoger: "Niet alle bedrijven doen melding van een aanval, uit vrees voor reputatieschade."

Tot dusver werd aangenomen dat bedrijven veel vaker losgeld betaalden aan cybercriminelen. Het Amerikaanse bedrijf Coveware, dat is gespecialiseerd in gijzelsoftware, schatte in 2019 nog dat in 85 procent van de gevallen losgeld werd betaald.

Dat percentage is de laatste jaren snel gedaald, zegt Zeeman. "Gijzelsoftware is de afgelopen jaren een steeds bekender fenomeen geworden. Veel grote bedrijven beschikken nu over een goed herstelplan." Hoeveel losgeld er wordt betaald, blijft doorgaans geheim.

Onder de bedrijven die doorgaans niet over een goed herstelplan beschikken, zijn veel eenmanszaken. Die worden dan ook vaker afgeperst, blijkt uit cijfers van het CBS. Ongeveer twee derde van de slachtoffers is zzp'er. Zij betalen bijna nooit losgeld.

Hackersbende Lockbit

Veel Nederlandse bedrijven en instellingen zijn de afgelopen jaren aangevallen met gijzelsoftware. Meestal wordt dat niet bekendgemaakt, maar sommige bedrijven doen dit wel. Onder meer de KNVB, de VDL-groep, de Universiteit Maastricht en RTL Nederland traden naar buiten nadat ze slachtoffer waren geworden. In de meeste gevallen werd naar verluidt losgeld betaald.

Lockbit, de grote hackersbende die onder meer achter de gijzeling van de KNVB zat, werd deze week grotendeels opgerold. Veiligheids- en politiediensten van verschillende landen bestreden Lockbit zoals de hackersgroep zelf te werk gaat: door het platform over te nemen en gegevens te stelen.

"Een buitengewoon knap staaltje speurwerk", zegt Zeeman daarover. "Maar het ging om een omvangrijke organisatie en er zijn tot dusver maar twee aanhoudingen verricht. Bovendien zien we vaak dat dit soort gijzelsoftware later weer onder een andere naam opduikt."

Parlement Albanië stemt in met plan om migranten van Italië over te nemen

1 month ago

Albanië gaat duizenden asielzoekers opvangen voor Italië. Het parlement in Tirana is vanmorgen akkoord gegaan met het omstreden plan om migranten van de andere kant van de Adriatische Zee in kampen op te vangen.

Premier Rama kondigde het plan in november aan, samen met zijn Italiaanse collega Meloni. Albanië is van plan maandelijks 3000 migranten over te nemen, in ruil voor 600 miljoen euro over de komende vijf jaar. Omdat de asielprocedure maximaal een maand moet gaan duren, hoopt het land jaarlijks 36.000 mensen te kunnen opvangen.

De migranten blijven onder het Italiaanse recht vallen en krijgen ook asiel in de EU als hun aanvraag wordt goedgekeurd. Albanië regelt de opvang en verzorging.

Het project is bijzonder omstreden, omdat er geen publieke of politieke discussie was voordat Rama de afspraken met Meloni ineens ondertekende. Tegenstanders maken zich zorgen of het wel goed is geregeld wie bij calamiteiten de eindverantwoordelijkheid heeft. Ook vreest men dat niet duidelijk is wat er gaat gebeuren met afgewezen asielzoekers.

Buiten Albanië klinkt er ook kritiek. Linkse politici in Italië spraken van deportaties en "een Italiaans Guantánamo", naar het Amerikaanse kamp in Cuba waar terreurverdachten in juridisch schemergebied opgesloten zijn. Experts wijzen er bovendien op dat het helemaal niet is toegestaan om asielzoekers buiten de EU op te vangen.

De oppositie stapte daarom naar het Grondwettelijk Hof om het plan van tafel te krijgen, maar dat ging niet mee in de kritiek. Omdat de socialisten van Rama de meerderheid in het parlement hebben, werd het voorstel moeiteloos met 77 van de 140 stemmen aangenomen. Een lawaaiprotest van de 40 conservatieve parlementariërs was tevergeefs.

Het is de bedoeling dat dit voorjaar al de eerste migranten worden overgebracht van Italië naar Albanië. Italië is erop gebrand om snel verlichting te krijgen in de asielcrisis: vorig jaar arriveerden er bijna 150.000 mensen en het land vindt dat andere EU-landen te weinig doen om die migranten over de hele Unie te verdelen.

5000 Chinese elektrische auto's in Vlissingen: neemt China de automarkt over?

1 month ago

Symbolischer kan bijna niet: het Europees kampioenschap mannenvoetbal in nota bene Duitsland wordt dit jaar gesponsord door BYD, een Chinees automerk. Bij de vorige editie werd de bal nog op de middenstip gebracht door een radiografisch bestuurbaar autootje van Volkswagen, de trots van de Duitse auto-industrie.

Dat de Chinese elektrische auto de Europese markt betreedt, was gisteren duidelijk zichtbaar in Vlissingen. Daar meerde het eerste megaschip van BYD met 5000 auto's aan, om vervolgens door te varen naar het Duitse Bremerhaven.

Wat is de Chinese auto-strategie? Hoe kijkt Duitsland hiernaar? En wat betekent dit voor Nederlandse autokopers?

Is Volvo nog Zweeds?

Maar eerst: welke automerken noem je Chinees? Zo heb je duidelijke Chinese merken als abonnementsauto Lynk & Co en BYD (Build Your Dreams), maar ligt dat bij andere merken ingewikkelder. Want los van dat sommige merken (een deel van) hun productie aan China uitbesteden, zijn er inmiddels ook wat moederbedrijven Chinees.

Zoals Volvo en Polestar, die net als Lynk & Co eigendom zijn van het Chinese Geely. Smart is voor de helft van Mercedes (Duits) en voor de andere helft ook van Geely. En MG, de trots van Engeland, is niet meer Brits te noemen: het is eigendom van de Chinese holding SAIC.

Uit een eerdere marktverkenning in opdracht van autobrancheclub BOVAG bleek dat de Europese afzetmarkt aantrekkelijk is voor Chinese makers. Hier wordt namelijk al langer ingezet op elektrisch en daardoor is er ook een betere laadinfrastructuur.

Europese regels zijn volgens Roy Kleijwegt van tijdschrift Autoweek zo streng dat als een auto hier is goedgekeurd, die per definitie veilig is om in te rijden.

Hetzelfde geldt voor privacy. "Ik maak me niet zo'n zorgen. De Chinese merken willen zo graag op de Europese markt, is het het voor hen dan waard om risico's te nemen?" Toch is het moeilijk voor Chinese bedrijven om dataverzoeken van de eigen overheid te weigeren, stellen critici.

'Nederlandse consument pragmatisch'

Volgens Kleijwegt is het niet zo dat de Europese markt al wordt overgenomen door Chinese merken: "Kijk maar naar de cijfers. Maar bedenk wel: Tesla was tien jaar terug ook een onbekend nieuw merk en nu de bestverkochte elektrische auto. Auto's concurreren op prijs en op uniekheid in bereik of gebruik. Als je net als Tesla een uniek aanbod hebt, kan het hard gaan. De Nederlandse consument is heel pragmatisch."

Tegelijkertijd is de Europese automarkt een kritische, ziet Kleijwegt, en lukt het veel merken niet een plekje te veroveren. "Dus áls het je lukt, maak je goede auto's. De Chinezen innoveren veel sneller, waardoor hun prijzen snel zouden kunnen dalen. Als dat gebeurt, kan de automarkt er over drie jaar totaal anders uitzien. De markt wordt dus nog niet overspoeld, maar zorgen van Duitse merken zijn er niet zonder reden."

Financieel persbureau Bloomberg melde eerder deze week dat gezworen vijanden als Volkswagen, Renault en Stellantis (Peugeot, Opel) mogelijk aan een samenwerking denken om goedkopere elektrische auto's te gaan maken. De hoogste baas van Stellantis zei eerder dat de Europese auto-industrie wordt geconfronteerd met een 'bloedbad' als die zich niet aanpast.

Chinese elektrische auto's kunnen volgens BOVAG-woordvoerder Paul de Waal helpen bij de klimaatdoelstellingen. "We moeten het ook van de Chinezen hebben als het gaat om versnelling van de elektrificatie van het wagenpark. Het aanbod wordt groter en veelal tegen relatief lagere prijzen."

Voor autokopers kunnen die prijsverlagingen interessant zijn, de gevolgen voor het milieu ten spijt. Verder is het ook afwachten wat er gebeurt, mocht de Chinese overheid plots een andere weg inslaan met de auto-industrie. Want de markt vertoont tekenen van oververhitting. Bloomberg meldde in augustus dat er, net als eerder met elektrische fietsen, in een aantal Chinese steden massa's onverkochte elektrische auto's staan te verstoffen.

Hogere lonen en lagere inflatie: koopkracht dit jaar hoger dan verwacht

1 month ago

De meeste Nederlandse huishoudens hebben dit jaar meer te besteden dan eerder werd aangenomen. Dat staat in de nieuwste economische ramingen van het Centraal Planbureau (CPB). Alle inkomensgroepen gaan er volgens het CPB op vooruit.

Maar de rekenmeesters delen ook een waarschuwing uit. De overheid moet de financiën beter op orde brengen. Want het overheidstekort dreigt flink op te lopen, tot boven de Europese norm.

Stijging

De koopkracht gaat van een kleine daling (-0,8 procent) in 2023 naar een stijging van 2,7 procent dit jaar. Dat is een veel gunstiger vooruitzicht dan dat van september bij Prinsjesdag. Toen ging het CPB er nog van uit dat de koopkracht minder dan 2 procent omhoog zou gaan. De verbetering komt vooral door een inhaalslag van de lonen en door de lagere inflatie.

Voor 2025 verwacht het CPB geen verandering in de koopkracht ten opzichte van dit jaar. Al met al ligt de koopkracht komend jaar nog maar een half procent onder die van 2021, vóór de energiecrisis.

Het CPB oordeelt dat het overheidstekort (het verschil tussen de inkomsten en uitgaven) te snel groeit. In 2028 komt het uit op 3,3 procent van het bbp. Die afkorting staat voor het bruto binnenlands product; de optelsom van alles wat we in Nederland in een jaar verdienen.

In 2032 zal het tekort oplopen tot 4,6 procent van het bbp. Dat is ruim boven de norm van 3 procent die eurolanden met elkaar hebben afgesproken. De snelle stijging komt vooral door hogere uitgaven voor sociale zekerheid, zorg, defensie en rente die de staat moet betalen voor leningen.

Het CPB maant het nog te vormen nieuwe kabinet om het beleid aan te passen, om de stijgende uitgaven binnen de perken te houden en mogelijk ook de inkomsten op te schroeven.

De verwachting voor de economische groei is iets naar beneden bijgesteld, van 1,5 naar 1,1 procent. Het CPB noemt dat een "gematigd groeipad".

32 asielzoekers te veel in Ter Apel, COA moet dwangsom betalen

1 month ago

Het is het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel niet gelukt om zich aan het door de rechter opgelegde maximum van 2000 bewoners te houden, zo meldt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in een korte persverklaring. Afgelopen nacht waren er 2032 mensen in het centrum, 32 te veel dus.

"Het is ondanks alle inspanningen niet gelukt om te voldoen aan de rechterlijke uitspraak om onder de 2000 personen te komen", schrijft de asielorganisatie. "Het COA blijft op zoek naar oplossingen om Ter Apel te ontlasten en doet opnieuw een oproep aan gemeenten om locaties beschikbaar te stellen."

Nog geen rekening

De rechter oordeelde in een kort geding vorige maand dat het COA vanaf vandaag een dwangsom moet betalen van 15.000 euro, voor iedere dag dat het de grens van 2000 mensen overschrijdt. Dit geldt totdat een maximum van 1,5 miljoen euro is bereikt.

De gemeente Westerwolde, waaronder Ter Apel valt, had in het kort geding geëist dat het COA zich houdt aan het in 2010 afgesproken maximum van 2000 asielzoekers in de opvanglocatie, en had een dwangsom van 25.000 euro per dag geëist.

Een woordvoerder van de gemeente zegt tegen de NOS dat Westerwolde vandaag per brief in contact gaat treden met het COA over hoe het nu verder moet, maar dat de gemeente nog niet direct een rekening van 15.000 euro gaat sturen. Wanneer dat wel gebeurt, is nog niet bekend. "Daar is nog niet over gesproken. Het is vooral een teleurstellende situatie, en iedereen is gebaat bij een snelle oplossing."

Tiener doodgestoken in Winsum, 19-jarige man aangehouden

1 month ago

In Winsum is gisteravond een jonge vrouw van 17 doodgestoken. Het slachtoffer werd rond 20.45 uur gevonden op straat in het Groningse dorp. Hulpverlening mocht niet meer baten.

Vlak na de steekpartij hield de politie een verdachte aan. Het gaat om een 19-jarige man uit dezelfde gemeente. De politie zegt dat hij op dit moment nog vastzit voor verhoor.

Bekenden

De twee kenden elkaar, zegt de politie. RTV Noord sprak met een groep jongeren die naar eigen zeggen bekenden zijn van het slachtoffer. Volgens hen gaat het om een kwestie in de relationele sfeer.

Op dit moment doet de politie onderzoek naar de toedracht van de steekpartij. Gisteravond werd daarom een deel van de wijk afgezet. Vandaag doet de politie buurtonderzoek, zegt de woordvoerder. "We gaan langs om te vragen of iemand iets gezien of gehoord heeft."

'Slachtoffers misdrijf zonder rechtszaak voelen zich in de steek gelaten'

1 month ago

Slachtoffers van een misdrijf waarbij er geen rechtszaak volgt, voelen zich in de steek gelaten. Dat zegt Slachtofferhulp Nederland op basis van gesprekken met mensen die zich bij de organisatie hebben gemeld.

Die ontevredenheid komt door de toename van het aantal geseponeerde strafzaken en zaken die zelfstandig door het Openbaar Ministerie worden afgehandeld, zonder tussenkomst van een rechter. Hoewel het in laatstgenoemde zaken wel tot een veroordeling komt, kunnen slachtoffers geen gebruikmaken van hun spreekrecht in de rechtszaal.

"Onze zorg is dat steeds minder slachtoffers op de zitting hun recht kunnen halen", zegt Rosa Jansen, bestuursvoorzitter van Slachtofferhulp Nederland. "Ze kunnen nog net een bonnetje voor een schadevergoeding toesturen, maar dat is het dan. Ze staan helemaal buiten het proces."

Het OM zegt in een reactie dat niet elke zaak voor de rechter kan komen, maar erkent tegelijkertijd dat de begeleiding van slachtoffers beter kan.

Toename sepots

Bij geseponeerde strafzaken besluit het OM om geen vervolging in te stellen omdat er te weinig bewijs is, of omdat het weinig belang ziet in vervolging. De recentste cijfers komen uit 2022: van de bijna 187.000 zaken die het OM in behandeling nam, werden er 58.000 geseponeerd. Ter vergelijking: in 2018 ging het om bijna 40.000 van in totaal 185.500 zaken.

Verder speelt mee dat er capaciteitsproblemen zijn bij de politie en in de rechtspraak, waardoor er te weinig mensen zijn om alle zaken te behandelen.

Positie slachtoffer onder druk

Slachtoffers hebben meer moeite een misdrijf te verwerken als hun zaak niet wordt behandeld. Zij kloppen bovendien vaker aan bij Slachtofferhulp. De belangenorganisatie kreeg vorig jaar ruim 248.000 aanmeldingen, bijna 20 procent meer dan een jaar eerder.

Jansen zegt dat de positie van het slachtoffer onder druk komt te staan. "Het OM doet meer en zwaardere zaken via een strafbeschikking af, waaronder zaken waarin het slachtoffer op de zitting spreekrecht zou hebben. Het gaat bijvoorbeeld om bedreiging met een mes. We zien dat ook steeds meer stalkingszaken door het OM worden bestraft."

Zulke zaken worden gezien als high impact crimes: zaken die veel indruk maken op de slachtoffers, die daar nog lang last van kunnen hebben. Omdat de impact voor ieder slachtoffer anders is, vindt Slachtofferhulp het belangrijk dat goed wordt nagegaan waaraan mensen behoefte hebben.

"Voor veel slachtoffers kan het prima zijn als het OM de zaak via een strafbeschikking afdoet. Maar er zijn ook mensen die het belangrijk vinden om erbij te zijn en actief te kunnen deelnemen aan de zaak. De samenleving moet zich in het strafproces kunnen blijven herkennen. Het gaat nu te vaak om criminaliteit, niet over rechtvaardigheid."

'Bij merendeel gaat het goed'

"We kunnen niet elke zaak naar de strafrechter brengen", reageert topman Rinus Otte van het OM. "Maar we kunnen wel zo goed mogelijk rekening houden met de belangen van de slachtoffers. Naar mijn beleving doen we dat zo goed mogelijk. Er zal af en toe wel eens wat fout gaan omdat een slachtoffer zich niet goed geïnformeerd voelt, maar bij het merendeel van de zaken gaat dat goed."

Otte zegt dat het OM daarbij zorgvuldig te werk gaat. "Want op het moment dat wij een zaak naar de strafrechter brengen met te weinig bewijs, krijg je vrijspraak. En dat is ook bijzonder verdrietig voor slachtoffers."

Enkel grote zaken?

Slachtofferhulp Nederland zegt dat het Openbaar Ministerie zich tegenwoordig veel meer bezighoudt met zware zaken als georganiseerde misdaad en dat veel andere zaken daarom geseponeerd worden, maar topman Otte ontkent dat.

"Het klopt dat er heel veel capaciteit in gaat zitten, maar als het zo was dat de strafrechter alleen nog maar zaken behandelt waar een heel groot ernstig feit aan de hand is, dan zou de strafrechter het wel erg rustig hebben. Een groot deel gaat echt nog steeds over de gewone zaken en mensen van vlees en bloed."

Volgens de wet mag het OM zelf zaken behandelen waarop een maximumcelstraf van 6 jaar staat. "Daarbij moeten we slachtoffers wel beter uitleggen waarom we een zaak wel of niet oppakken", zegt Otte. "Dat kan altijd beter en dat trek ik me aan."

Chipbedrijf Nvidia boekt enorme winst dankzij AI

1 month ago

Nvidia, de maker van videokaarten, profiteert gigantisch van de enorme vraag naar AI (kunstmatige intelligentie). De Amerikaanse fabrikant heeft afgelopen jaar een winst geboekt van omgerekend ruim 27 miljard euro. Een jaar eerder was dit bedrag nog de omzet. Nu bedraagt de omzet rond de 56 miljard euro.

De computerkaarten van de chipfabrikant werden eerst vooral gebruikt door gamers, maar vanwege de grote rekenkracht zijn de kaarten ook belangrijk geworden in datacenters. Die spelen weer een essentiële rol in de enorme vraag naar AI-toepassingen, waar de rekenkracht vandaan komt om bijvoorbeeld antwoorden te laten genereren door ChatGPT.

De orderboeken van Nvidia worden gevuld door grote bedrijven die aangeven in de toekomst nog meer te willen investeren in kunstmatige intelligentie. Onder meer Meta, Microsoft en Amazon zijn afnemers van de computerkaarten.

Verzeventienvoudigd

In vijf jaar is de waarde van het aandeel Nvidia verzeventienvoudigd. Waar een aandeel eerst nog 40 dollar kostte, kost dit nu 700 dollar.

Na de aankondiging van de jaarcijfers steeg de koers voorbeurs verder door.

Hoop op doorstart meubelmaker: 'Waar Pastoe voor staat moet behouden blijven'

1 month ago

"Pastoe heeft zichzelf steeds heruitgevonden, ik hoop natuurlijk dat het ook nu weer het geval zal zijn." Designexpert Anne van der Zwaag verwacht niet dat een faillissement na 110 jaar echt het einde betekent van het iconische meubelbedrijf. Het bedrijf bezweek gisteren onder de schuldenlast, maar hoopt op een doorstart.

Van der Zwaag werkte in 2013 nog mee aan een jubileumtentoonstelling in de Kunsthal in Rotterdam ter ere van het eeuwfeest. "Ik ben blij dat we het zo groot hebben gevierd, want daarmee stond het weer op de kaart. Het was echt een hype op Marktplaats. Er zijn veel mensen in de designwereld die Pastoe een warm hart toedragen, dus ik ben eigenlijk heel optimistisch."

Pastoe werd in 1913 opgericht als de Utrechtsche Machinale Stoel- en Meubelfabriek. Na de Tweede Wereldoorlog ging het de strijd aan met het zware Nederlandse interieur vol massief eikenhout, bloemetjesgordijnen en een smyrnakleed op tafel. Het introduceerde Amerikaanse en Zweedse lichtheid met moderne materialen.

"Ontwerper Cees Braakman werd in die tijd bijvoorbeeld beïnvloed door de Amerikaan Eames en de Finse Aalto, die heel eigentijds waren, ingetogen met een klare lijn. Door materialen als multiplex en berkenfineer te introduceren bepaalde hij met Pastoe het beeld in het Nederlandse interieur", vertelt Van der Zwaag.

Wederopbouw

De stijl sloot naadloos aan bij de kleinere woningen van de wederopbouw. Simpel, flexibel. Geen ameublement dat een leven lang op dezelfde plaats bleef, maar eenvoudige en flexibele stukken die met de smaak en levensfase van de consument mee veranderden. Zo had Pastoe de minimalistische draadstoel of een modulair kastsysteem dat de gebruiker zelf kon samenstellen.

In de jaren die volgden bleef Pastoe toonbeeld van strak Dutch design. Een generatie later volgde bijvoorbeeld de A'dammer van Aldo van den Nieuwelaar, een rolluikkast waar liefhebbers van vintage honderden euro's voor over hebben. De producten werden smaakvol in de markt gezet met het werk van fotografen en ontwerpers als Ed van der Elsken, Cas Oorthuys en Dick Bruna.

De curator zegt tegen RTV Utrecht dat het merk nog altijd populair is, maar tijdens de coronacrisis de productiekosten stegen en materiaal slecht leverbaar was. Mensen kochten wel kasten, maar het bedrijf moest ze vervolgens teleurstellen. Vooral een belastingschuld zou Pastoe nu opbreken.

Van der Zwaag denkt dat daarnaast het gebrek aan innovatie het merk fataal is geworden. "Er is de afgelopen 10 à 20 jaar enorme concurrentie gekomen. Dat betekent dat je moet blijven innoveren: nieuwe ontwerpers, nieuwe producten, nieuwe technieken. Innovatie is wat Pastoe altijd overeind heeft gehouden, maar die enorme drive om te vernieuwen was er niet meer."

Daarnaast noemt Van der Zaag het gebrek aan marketing funest. "De communicatiestrategie was altijd van hoog niveau. Geweldige fotografie, fantastische vormgeving, tekstueel piekfijn in orde. Pastoe liep echt voorop. Dat is de laatste jaren in de vergetelheid geraakt. Maar in deze periode vol visuele prikkels en online marketing kun je dat dus niet laten liggen."

Doorstart?

Volgens de curator zijn er meerdere partijen geïnteresseerd in het merk. De kans op een doorstart is dus aanwezig. Van der Zwaag zegt al met belangstellenden te hebben gesproken en hoopt dat haar enthousiasme eraan kan bijdragen.

"Alleen hoop ik echt dat het geen cherrypicking wordt, dat alleen de hardlopers of allerbekendste ontwerpers behouden blijft. Waar Pastoe voor staat moet behouden blijven, dat bijzondere dat het merk heeft gemaakt tot wat het is."