Aggregator

In a recent write-up, [David Delony] explains how he built a Wolfram Mathematica-like engine with Python. Core to the system is SymPy for symbolic math support. [David] said being able …read more

Al sinds de vorige verkiezingen, die met een straatlengte voorsprong werden gewonnen door de PVV, staat de partij van Wilders bovenaan in de peilingen. Maar nu, in de eindsprint van deze campagne, dienen zich drie of misschien wel vier andere partijen aan die ook meedingen om de grootste te worden. Hoe proberen zij die strijd te winnen?

"Peilingen zijn palingen", is een politiek gezegde. Bedoeld is dat peilingen "glibberig" zijn en dat je ze dus niet kunt vertrouwen als voorspeller van de uitslag. Maar experts zijn erover eens dat ze wel trends weergeven. Zo zat de PVV twee jaar geleden voor de verkiezingsdag al flink in de lift in de peilingen, en op de dag zelf bleek Wilders tot grote hoogte te zijn gestegen.

Volop ruimte

Een trend in de laatste Peilingwijzer, van gisteren, is dat de grootste partijen elkaar naderen. De PVV staat nog bovenaan, maar zit in een dalende trend en kort daarop staan GroenLinks-PvdA (stabiel gebleven), CDA (gedaald) en D66 (gestegen) vlak bij elkaar. De VVD staat nog een stuk achter de anderen, maar is aan het opkrabbelen.

Kanttekening bij de cijfers is dat veel mensen nog niet zeker weten welk vakje ze willen inkleuren woensdag; de schattingen lopen uiteen van bijna de helft tot zo'n 80 procent 'onzekere' kiezers. Daar zit dus nog volop ruimte, waar partijen deze laatste campagnedagen om strijden.

Timmermans uit het Torentje

Twee grote partijen gebruiken in hun strategie GroenLinks-PvdA, en met name partijleider Frans Timmermans, als schrikbeeld. PVV-leider Wilders twittert vandaag: "Houd Timmermans uit het Torentje. Het is hij of ik!" De PVV is van tevoren uitgesloten door D66, het CDA en ook door de VVD. Maar hoe groter zijn partij wordt, hoe groter de kans dat 'ze' toch niet om hem heen kunnen, redeneert Wilders. "Zonder PVV gaat de deur naar GL-PvdA toch weer open", houdt hij de zwevende kiezer op rechts voor.

Daar gaat de VVD natuurlijk tegenin; bij elke gelegenheid benadrukt de partij echt niet in een coalitie te willen stappen met GL-PvdA. Bij de partij van Yesilgöz is de boodschap juist: "Een stem op de PVV is een stem op Timmermans". De redenering erachter is dat de PVV niet mee mag doen in de formatie, dus dat het een weggegooide 'rechtse' stem is.

Gisteren gingen veel lijsttrekkers voor het laatst flyeren:

Bij Buitenhof zei Yesilgöz vandaag dat deze strategie haar "ongetwijfeld" zetels oplevert. "Wat ik vooral hoor op straat is dat mensen de eerlijkheid waarderen." En dus houdt ze hoop op een centrumrechtse coalitie, zonder GL-PvdA en zonder de PVV.

Ruziemakers en pessimisten

D66-leider Jetten, die in hetzelfde tv-programma zat, denkt er anders over. "De route vanuit het midden zou ook goed zijn voor de VVD", zei hij. Jetten sprak een voorkeur uit voor een coalitie met CDA, VVD en GroenLinks-PvdA. "De vier grote partijen die Wilders op de hielen zitten." De D66'er wil die "bij elkaar brengen" na de verkiezingen. Hij benadrukte dat hij er klaar voor is om premier te worden "van alle Nederlanders".

Om dat te bereiken, wil de partij van Jetten vooral een constructieve en optimistische houding uitstralen. "Tijd om Nederland terug te veroveren op de ruziemakers en pessimisten", is het devies.

Ook het CDA zet in op samenwerking. "Alleen door samen te werken brengen we dit land verder", is de boodschap van CDA-leider Bontenbal. En net als Jetten stelt Bontenbal dat hij premier wil worden. "We moeten naar een nieuwe generatie politici", zei hij bij WNL op Zondag. "En daar wil ik graag leiding aan geven."

Garantie op een links kabinet

Waar partijen aan de rechterzijde hem als boeman neerzetten, draait Timmermans dat zelf begrijpelijkerwijs om. "Wij zijn de enige garantie op een progressief en links kabinet", is de boodschap van GroenLinks-PvdA. Op campagne bij de Klimaatmars vandaag zette hij zich af tegen de PVV. "Wij zitten hem op de hielen." En net als zijn concurrenten probeerde hij zelfvertrouwen uit te stralen: "Ik weet zeker dat wij woensdag de grootste partij zijn bij de uitslag."

Wie van deze lijsttrekkers de meest overtuigende boodschap of strategie heeft, zal die avond of donderdagochtend blijken.

De A12 bij Arnhem gaat naar verwachting zondagnacht weer open: het zinkgat onder de snelweg is gedicht. Dat meldt Rijkswaterstaat. In de nacht van woensdag op donderdag werd er tijdens wegwerkzaamheden een zinkgat van ongeveer twee meter diep en een vierkante meter groot ontdekt in de middenberm. De hoofdrijbaan van de snelweg richting Duitsland werd daarom volledig afgesloten.

Een woordvoerder van Rijkswaterstaat zegt dat de reparatiewerkzaamheden volgens schema zijn verlopen. De ochtendspits zal morgen hoogstwaarschijnlijk geen hinder meer ondervinden.

Volgens Rijkswaterstaat is het gat ontstaan doordat regenwater zand heeft weggespoeld naar een holle ruimte in een van de bruggenhoofden van de IJsselbruggen. Donderdag en vrijdag ontstond er vanwege de afsluiting een verkeerschaos rondom Arnhem.

Rijkswaterstaat heeft de afgelopen dagen het talud van de snelweg verder afgegraven tot aan de fundering van het betonnen bruggenhoofd. Daarna werd een nieuwe wand geplaatst om te voorkomen dat het zand opnieuw wegspoelt. Vanochtend is een nieuwe asfaltlaag gestort.

"Ik kom niet naar Israël om op een kleuter te passen", zei de Amerikaanse vicepresident JD Vance tijdens zijn bezoek aan Israël. En toch wisten ze het in Israël zeker: dat was precies wat hij kwam doen, net als de andere Amerikaanse topdiplomaten die de afgelopen week in Israël waren.

De analyse in Israël was dat Netanyahu een kleuter is die door de Amerikanen niet wordt vertrouwd, omdat hij zo weer Gaza kan aanvallen en het staakt-het-vuren op het spel kan zetten.

Een week lang volgden de gezanten Steve Witkoff en Jared Kushner, vicepresident Vance en minister Marco Rubio van Buitenlandse Zaken elkaar op. Ze openden een commandocentrum in de buurt van de Gazastrook, van waaruit onder andere Amerikanen het staakt-het-vuren bewaken. Ook hadden ze een strengere toon met veel minder diplomatiek taalgebruik. Het is een contrast met de afgelopen decennia waarin Amerika de wapens leverde, politieke dekking in de VN gaf en Israël zijn gang liet gaan.

Onder curatele

"We staan onder curatele", was het algemene oordeel in Israël, maar of het Amerikaanse beleid ook echt anders is, daar zijn ze nog niet over uit. In Palestijnse kringen wordt daar breed aan getwijfeld, omdat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever bijvoorbeeld niet door Trump aan banden wordt gelegd. Ook gingen al die Amerikanen die in Israël waren niet op bezoek bij de Palestijnse president.

De rechtse oppositie in Israël probeerde de Amerikanen nog te trollen. Nadat Trump had gezegd dat Israël de Westelijke Jordaanoever niet mag annexeren, nam het Israëlische parlement bijna een motie aan die juist dat zou doen. "Een stunt", zo legde het bureau van premier Netanyahu het uit, ook al hadden veel parlementariërs van zijn partij voor gestemd. Het onverbloemde oordeel van Vance: "Een behoorlijk stomme stunt." De vicepresident drukte zich opnieuw niet erg diplomatiek uit. Vroeger zou dat veel voorzichtiger zijn gegaan.

Verraad van Netanyahu

In Israël heerst het brede gevoel dat Netanyahu de curatele over zichzelf heeft afgeroepen met de Israëlische aanval op kopstukken van Hamas in Qatar. Dat werd goed duidelijk aan de vooravond van het bezoek van Kushner en Witkoff, toen ze een interview gaven aan het tv-programma 60 minutes van de Amerikaanse zender CBS.

De aanval op Hamas in Qatar hebben ze ervaren als persoonlijk verraad van Netanyahu. En dus ligt die gebeurtenis misschien wel aan de basis van Trumps 20-puntenplan dat leidde tot het staakt-het-vuren. Kushner gebruikte zijn zakelijke contacten in de regio om de Arabische landen erachter te krijgen. Op de vraag in 60 minutes of dat geen belangenverstrengeling is, antwoordde hij: "Wat mensen belangenverstrengeling noemen, noemen Steve en ik ervaring en betrouwbare relaties. Zonder dat was deze deal er niet gekomen."

Vrede als zakendeal

Ze beschouwen vrede in het Midden-Oosten als een zakendeal, met de taal en de omgangsvormen die daarbij horen. Ook de opvatting over hoe je dingen voor elkaar krijgt, verandert. Netanyahu las uiteindelijk onder druk van Trump excuses voor aan de emir van Qatar. De tekst was geschreven door Kushner en Witkoff.

Het 20-puntenplan, waarin veel nog niet is uitgewerkt, werd uiteindelijk door een grote groep landen gesteund, ook door Nederland, misschien juist omdat de taal vaag was. Problemen los je gaandeweg op, stelde Vance, en als we toekomen aan vragen over bijvoorbeeld het definitieve bestuur in Gaza, dan zijn we al heel ver gekomen. "Heb een beetje vertrouwen".

Vooral aan Palestijnse kant wordt de vraag gesteld waar het (internationaal) recht en rechtvaardigheid zijn gebleven. Op een persconferentie van de Amerikaanse minister Rubio werd duidelijk dat voor hem de belangen van Israël voorop staan. Hij zei dat Hamas zich nog niet volledig houdt aan het staakt-het-vuren. Daarbij vond hij het kennelijk geen punt dat Israël nog niet voldoende hulp binnenlaat.

En toch: Trump en Vance toonden deze week juist weer begrip voor de problemen van Hamas om bij alle dode gijzelaars te komen die nog onder het puin liggen.

Diplomatenwet genegeerd

Een oude diplomatenwet is dat een compromis goed is als het door beide partijen als winst kan worden uitgelegd. Nu geldt eerder het omgekeerde, maar ook dat lijkt de Amerikanen niet te deren. Kushner in 60 minutes: "En toen moesten we opeens dingen opschrijven om recht te doen aan die stomme woordspelletjes die iedereen in de regio zo gewend is om te spelen."

De andere taal wordt aan beide kanten opgemerkt. En het heeft nu al meer effect dan de standaard diplomatieke mantra's als "dat is niet behulpzaam voor het vredesproces" en "dat is een gevaar voor de tweestatenoplossing". De vraag blijft of het voldoende is.

Bij een verkeerscontrole in Duitsland heeft de politie zes pony's, twee alpaca's, een ezel en een nandoe (loopvogel) gevonden. De dieren zaten in een busje dat werd bestuurd door een Nederlander.

Het busje werd staande gehouden op de A10 bij Birkenwerder, zo'n 30 kilometer ten noorden van Berlijn. Volgens de politie was het welzijn van de dieren in gevaar.

De beesten waren in de laadruimte gepropt en hadden niet genoeg ruimte om te kunnen liggen. De chauffeur had geen drinkwater voor de dieren en de ruimte was niet goed geventileerd. Er kwam alleen frisse lucht binnen via de achterklep die op een kiertje was gezet, meldt de politie.

Herkomst onbekend

Het is nog onduidelijk waar de dieren vandaan komen. Volgens de politie had de Nederlandse chauffeur geen eigendomsbewijzen bij zich. De bestuurder van 61 zou hebben verklaard dat het ging om een privétransport en dus niet om een transport voor dierenhandel.

De pony's, alpaca's, de ezel en de nandoe zijn opgevangen in een nabijgelegen dierenopvang. Daar zal ook verder onderzoek worden gedaan naar de herkomst van de dieren.

We zijn de afgelopen dagen redelijk gewend geraakt aan herfstweer, met wind en regen en soms ook een beetje zon. In de loop van de week wordt het wat wind betreft wat rustiger en gaat de temperatuur iets omhoog. Verder verandert er eigenlijk bar weinig.

Maandag en dinsdag bestaat de hoofdmoot van het weer uit wolken en buien. Vooral in de kustgebieden waait het van tijd tot tijd hard, kracht 7, en komen er met name bij buien zware windstoten voor.

Ook landinwaarts is de wind vlagerig en vallen er geregeld buien. Daarbij is er vooral maandag ook kans op hagel en onweer. Met andere woorden: de herfst draait nog op volle toeren. Maandag wordt het 12 graden, dinsdag een graad of 14, wat redelijk gemiddeld is voor de tijd van het jaar.

Vanaf woensdag neemt de wind wat af en komt hij ook vaker uit zuidelijke richting. Woensdag, op verkiezingsdag, kan er nog wel wat regen vallen en is het 13 of 14 graden. Donderdag verloopt als enige dag in de week waarschijnlijk droog.

De dagen daarna is het vrij zacht voor de tijd van het jaar. Het wordt 15 of 16 graden. Maar het weerbeeld is en blijft heel wisselend. Af en toe schijnt de zon, maar er trekken van tijd tot tijd ook regengebieden over het land.

Op de A28 in de buurt van Zwolle zijn meerdere auto's afgelopen nacht beschadigd geraakt door "gegooide voorwerpen". Dat bevestigt de politie aan de NOS, na berichtgeving in De Stentor. Er raakte niemand gewond.

Het is niet duidelijk om hoeveel auto's het gaat, aldus de politiewoordvoerder. De Stentor schrijft dat zeker vijf auto's schade opliepen. Minstens twee zijn er weggesleept door een bergingsdienst.

Vanaf een viaduct bij Rouveen werden voorwerpen op de snelweg gegooid. Wat voor voorwerpen het waren, wil de politie vanwege het lopende onderzoek niet bekend maken. De eerste meldingen kwamen rond 00.15 uur binnen, waarna de twee rijstroken richting Zwolle tijdelijk werden afgesloten.

Manoeuvres

Bestuurders moesten manoeuvres uitvoeren om de "brokstukken" te omzeilen, zegt de politiewoordvoerder. Sommigen gingen langs de kant van de weg stilstaan.

Volgens de politie wordt onderzocht hoe de auto's schade hebben opgelopen. Het zou nog niet duidelijk zijn of dat kwam door de gegooide voorwerpen of bijvoorbeeld door botsingen die ontstonden doordat automobilisten de voorwerpen probeerden te ontwijken.

Er zijn nog geen verdachten opgepakt. De situatie wordt onderzocht. De politie bekijkt dashcam- en andere camerabeelden en roept mensen op deze te delen.

"Ik val op mannen met een lage CO2-voetafdruk", "Make the earth great again" en "Is toch je moedertje". De borden op het Malieveld laten zien waar duizenden mensen op deze zondag voor zijn gekomen: aandacht vragen voor klimaatverandering.

Enkele tienduizenden mensen verzamelden zich vandaag op het Malieveld. Ook nog toen de stoet zich in beweging zette voor een mars door het centrum van Den Haag bleven er vanaf Den Haag Centraal mensen komen om zich erbij aan te sluiten. Het onderschrijft langlopende opinieonderzoeken: klimaat daalt wel wat op de prioriteitenlijst van kiezers, maar het blijft een belangrijk onderwerp.

Dit vertelden deelnemende politici en activisten over hun aanwezigheid:

"Een belangrijk signaal, zo voor de verkiezingen", laat organisator De Klimaatcrisis Alliantie weten, "Zij laten de politiek weten dat de klimaatcrisis bovenaan de politieke agenda hoort te staan." De coalitie bestaat uit onder meer Oxfam Novib, Milieudefensie, Grootouders voor het Klimaat en de Jonge Klimaatbeweging. Na optredens van onder meer Spinvis en een reeks speeches, trok de stoet door Den Haag.

'Klimaatprobleem is lange termijn probleem'

Het duurde even voordat het op het Malieveld op gang kwam. Terwijl kletsende groepjes mensen met protestborden zich langzaam vanaf het station naar het Malieveld begaven, oefende op een veldje een band met een treurig deuntje. Onderweg hielden politieagenten te paard de gemoedelijke stoet in de gaten. Op het Malieveld verderop klonk inmiddels het klimaatnummer Groter dan ik van Froukje uit de speakers.

Er waaide een snijdende wind, af en toe brak de zon door. Toch waren er enkele tienduizenden mensen op de protestactie afgekomen. Vooral ouderen, lijkt het, waren in groten getalen aanwezig.

"Ze zeiden net op het podium, 'schouder aan schouder', waarbij mijn vrienden zeiden 'ouder en ouder'", grapt Margriet (62). Voor haar is het vanzelfsprekend dat ze hier vandaag aanwezig is: "Er worden zoveel verkeerde dingen gedaan met grondstoffen, met name door de westerse wereld. Het welvaartsniveau is zo hoog. Mensen hebben er veel moeite mee om een stapje terug te doen om duurzame keuzes te maken."

Het klimaatprobleem is een langetermijnprobleem, zegt Margriet, en dat maakt het zo lastig om er aandacht voor te blijven vragen. "Er iets tegen doen levert morgen geen nieuwe woningen op, het levert morgen geen werk op, het levert morgen geen extra inkomen op."

'Ik zie geen toekomst'

Lucie (20) zit door klimaatverandering in een persoonlijke crisis: "Ik zie geen toekomst meer als ik naar de toekomst kijk. Ik geniet extra van elk kopje koffie, omdat ik weet dat ik die niet altijd zo gemakkelijk zal kunnen blijven drinken." In haar gevoel van machteloosheid staat ze als jongere niet alleen, meldde de NOS eerder deze week.

Klimaat is niet voldoende een onderwerp geweest in de campagne, vindt Lucie. "Het gesprek wordt gedomineerd door andere onderwerpen. Dat klimaatverandering zo ongrijpbaar is maakt het nog lastiger."

Vandaag is ze bij de mars om haar stem te laten horen, al is ze cynisch over de impact. "Ik ben hier om de massa groter te maken, maar ik denk niet dat het veel uitmaakt. Ik ben er vooral om gelijkgestemde mensen te ontmoeten en daar hoop uit te putten. En ik wil over dertig jaar terugkijken en voelen dat ik aan de juiste kant van de geschiedenis heb gestaan."

'Positieve energie'

Dat zeggen meer aanwezigen: de hoop dat er wat aan klimaatverandering gedaan wordt - nu het net als bij de vorige verkiezingen niet echt een thema is - is niet vervlogen maar staat wel op een laag pitje. "Maar de positieve energie van alle mensen die samenkomen en hier aandacht voor vragen, doet me persoonlijk erg goed", zegt Carlijn (26), die voor het eerst bij een demonstratie aanwezig is. Margriet: "De protestmentaliteit van vroeger van mijn generatie zie ik terug bij jongeren van nu, dat is leuk om te zien."

Ook al is het nauwelijks een campagnethema, toch zijn partijen met hun partijleiders vandaag aanwezig om hun gezicht te laten zien. Door het publiek zag je de vlaggen wapperen van Volt, GL-PvdA, Bij1, D66, de SP en de Partij voor de Dieren. Partijen rechts van D66 zijn afwezig, ook de partij van VVD-klimaatminister Hermans.

Wat zeggen de verkiezingsprogramma's?

Volgens de doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) willen vooral linkse en progressieve partijen (GL-PvdA/D66/Volt) de komende jaren meer inzetten op klimaat. Het CDA wil dit in mindere mate. De VVD en NSC kozen voor continuïteit. BBB en JA21 zwakken het klimaatbeleid af en de PVV liet het programma niet doorrekenen.

It is hard to remember a time when no one had a spreadsheet. Sure, you had big paper ledgers if you were an accountant. But most people just scribbled their …read more

De Koerdische militante beweging PKK gaat zich terugtrekken uit Turkije, als volgende stap in het vredesproces tussen de PKK en Turkije. In mei kondigde de PKK zijn opheffing aan als onderdeel van afspraken met de Turkse regering. Een deel van de groepering heeft zich inmiddels al teruggetrokken, schrijft de PKK.

De militanten willen toewerken naar een "vrij, democratisch en broederlijk leven" met Turkije, laat de PKK weten vanuit Noord-Irak. De beweging kwam in 1984 in opstand tegen de Turkse staat vanwege de onderdrukking van de Koerdische minderheid.

De Koerden zijn het grootste volk zonder eigen staat. Ze wonen verspreid over vooral Turkije, Iran, Irak, en Syrië. De PKK pleegde geregeld aanslagen, vaak gericht op Turkse militairen. De groep wordt daarom door verschillende landen en internationale organisaties, waaronder de Verenigde Staten en de Europese Unie, beschouwd als terroristische organisatie.

'Bestaan Koerden erkend'

PKK-leider Abdullah Öcalan verscheen afgelopen zomer na 20 jaar in een video vanuit de gevangenis. Daarin zei hij dat het bestaan van de Koerden is erkend en het basisdoel van de PKK is bereikt. Daardoor kan ook afstand worden genomen van de militaire strategie, zei de partijleider.

Correspondent Turkije Gülsah Ercetin:

"Sinds de lancering van de onderhandelingen zijn er, naast voorstanders, ook kritische geluiden onder sommige Turkse nationalisten en denkers. De kritiek is dat deze onderhandelingen kunnen leiden tot meer verdeeldheid in het land.

Anderen vragen zich weer af of de onderhandelingen zullen uitmonden in de vrijlating van PKK-leider Öcalan. Het is niet de eerste keer dat Turkije en de PKK onderhandelen. Dat is jaren geleden ook geprobeerd, maar mislukt. Tot nu toe zijn dit soort stappen niet eerder gezet.

Door de terugtrekking van de PKK lijkt een nieuwe fase te zijn aangebroken in het vredesproces. Als het vredesinitiatief slaagt, dan komt er een eind aan een bloedige strijd die meer dan veertig jaar heeft geduurd waarbij 40.000 mensen om het leven zijn gekomen."

"We zijn op weg om het vredesproject van leider Öcalan uit te voeren", zei een PKK-woordvoerder tegen persbureau Reuters. "Daarom moet de andere partij, Turkije, politieke veranderingen doorvoeren en een geschikte omgeving creëren om het project te kunnen uitvoeren."

'Turkije terreurvrij'

Een woordvoerder van de Turkse regeringspartij AK reageert via X op de terugtrekking van de PKK. "Door ervoor te zorgen dat het ontwapenings- en ontbindingsproces onafgebroken kan worden voortgezet, kunnen de doelstellingen worden bereikt." Hij verwijst naar de doelstelling om Turkije "terreurvrij" te maken.

Dinsdag ontvangt de Turkse president Erdogan een delegatie van de pro-Koerdische partij DEM. De bedoeling is dat er vervolgstappen worden genomen voor een "terreurvrij Turkije", schrijven Turkse media. De parlementsleden van DEM waren ook de initiatiefnemers om gesprekken met Öcalan voort te zetten.

In juli legde de militanten in Noord-Irak tijdens een ceremonie de wapens neer:

De Britse politie heeft de zedendelinquent die vrijdag per ongeluk was vrijgelaten vanmorgen aangehouden. Met hulp van het publiek wisten agenten hem te vinden in Finsbury Park, in het noorden van de Britse hoofdstad. Hij wordt overgedragen aan de gevangenisautoriteiten.

De 41-jarige Ethiopische asielzoeker was in september tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld voor aanranding van een meisje en een vrouw. Hij zat zijn straf uit in Chelmsford, een stad ten noordoosten van Londen.

Vrijdag zou hij in verband met zijn verzoek om uitgezet te worden naar een detentiecentrum voor migranten worden gebracht, maar door een misverstand stond hij plotseling op straat. Toen de politie op de fout geattendeerd werd, had hij al een trein naar Londen genomen.

In trainingspak

Er kwam een klopjacht op gang. Diezelfde dag werd hij in de Londense wijk Dalston gezien, nog steeds in zijn grijze gevangenistrainingspak. "Ik ben het publiek uiterst dankbaar voor hun hulp", zei de politieofficier die verantwoordelijk was voor de opsporing van de man.

De kettingzaag van de conservatief-libertaire presidentskandidaat Javier Milei werd hét beeld van zijn campagne in 2023. Om de zwakke Argentijnse economie er weer bovenop te helpen, moest er hard worden gesneden in de overheidsuitgaven, zei Milei. Die boodschap hielp hem aan het presidentschap.

Nu, bijna twee jaar later, mag Argentinië zich uitspreken over zijn harde beleid. Zijn de Argentijnen nog wel bereid om de hoge prijs daarvoor te betalen? Vandaag zijn er tussentijdse verkiezingen voor een deel van het parlement en de senaat.

Lagere prijsstijgingen

Het terugdringen van de inflatie is één van de belangrijkste doelstellingen van Milei. In dat opzicht lijkt zijn beleid dit jaar effect te sorteren. In 2023 en 2024 waren de prijsstijgingen in Argentinië nog extreem. In 2025 stijgen de prijzen een stuk minder hard.

Door snijden in de overheidsuitgaven daalde ook de staatsschuld. De harde maatregelen trokken in april dit jaar het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over de streep om Argentinië opnieuw geld te lenen. Het gaat om 20 miljard dollar over twee jaar tijd.

Toch is de pijn voor veel Argentijnen niet minder. De lonen stijgen te weinig om de toch nog hoge inflatie bij te houden. Dat leidt ertoe dat de Argentijnen van hun salaris minder kunnen kopen.

Nina Jurna, correspondent Latijns-Amerika:

"Milei werd in 2023 gekozen met een ruime meerderheid van stemmen. De belofte dat hij de economie weer gezond zou maken "met een schoktherapie" sprak veel Argentijnen aan.

Ondanks de lagere inflatie en lagere staatschuld kunnen veel Argentijnen maar moeilijk het hoofd boven water houden. Dat komt doordat veel subsidies zijn losgelaten voor bijvoorbeeld elektriciteit, brandstof en transport, en doordat tienduizenden ambtenaren werden ontslagen of op hun salaris werden gekort.

Of de Argentijnen Milei en zijn partij La Libertad Avanza vandaag toch het voordeel van de twijfel willen geven, is de vraag. Voor Milei en zijn radicale hervormingen is het cruciaal dat zijn partij meer zetels binnenhaalt.

Dat is ook belangrijk voor de beloofde steun van Trump. "Als Milei verliest, zullen we niet gul zijn tegenover Argentinië", zei Trump vorige week en daarmee wekte hij de indruk dat veel afhangt van deze verkiezingen, ook wat betreft de Amerikaanse financiële injectie."

Naast het dure leven nemen nu de zorgen toe over de werkloosheid in Argentinië. Die is onder Milei wat opgelopen, van 6 tot bijna 8 procent. Bijna 1 op de 13 Argentijnen zit dus zonder baan. Ter vergelijking: 1 op de 25 Nederlanders is werkloos.

Peso kunstmatig hoog

En Milei heeft niet alleen bezuinigd. Hij heeft ook de nationale munt, de peso, een tijdlang kunstmatig hoog gehouden. De peso daalde al voor Milei's presidentschap, waardoor de Argentijnen minder kunnen kopen met hun geld, zowel in eigen land als in het buitenland.

Milei wist de val van de peso even te stoppen door de dollarreserves van Argentinië te gebruiken om peso's te kopen, maar daar mag hij van het IMF niet mee doorgaan. In ruil voor de miljardenlening moet Argentinië stoppen met het kunstmatig hoog houden van de peso.

Ondertussen liep het nieuwe, broze vertrouwen in de koers van Milei deuken op door een slechte uitslag bij lokale verkiezingen en corruptieschandalen. Het idee dat Milei misschien te weinig tijd zou krijgen om zijn beleid door te zetten, leidde opnieuw tot wantrouwen.

De peso zakte opnieuw weg. Vijf jaar geleden was 1 peso nog een halve eurocent waard (0,0054 euro). Inmiddels is de peso bijna 10 keer minder waard. Nu is de 1 peso nog maar 0,00058 euro waard.

Hulp van Trump

Begin oktober schoot de Amerikaanse regering te hulp. Trump en Milei voelen zich verbonden. Beide presidenten hebben het vaak over een overheid die weinig geld uitgeeft. De VS maakte bekend Argentinië te steunen met 20 miljard dollar. Daarnaast zou Amerika nog eens 20 miljard aan dollars omruilen voor peso's.

Zoveel peso's in Amerikaanse handen, dat moest vertrouwen uitstralen dat het wel weer goed komt met de Argentijnse munt. Even ging de peso-koers omhoog, maar inmiddels staat de peso weer op de lage koers van voor de Amerikaanse steun.

Of Milei nou zetels wint of verliest bij de tussentijdse verkiezingen, economen zijn het er over eens dat er opnieuw maatregelen nodig zijn om de peso te stabiliseren. Dat zal niet gebeuren zonder pijn voor de Argentijnen.

In our modern semi-dystopia, it seems like most companies add automation features to their products to lock them down and get consumers to buy even more proprietary, locked-down components. The …read more

De paramilitaire groep RSF in Sudan zegt het hoofdkwartier van het Sudanese regeringsleger in de stad El-Fasher in handen te hebben. De stad is het laatste bolwerk van het regeringsleger in de rijke regio Darfur. El-Fasher wordt al meer dan een jaar belegerd. Het regeringsleger heeft nog niet gereageerd.

Gevreesd wordt dat verovering van El-Fasher tot een bloedbad zal leiden. In april zouden bij de verovering door de RSF van een vluchtelingenkamp ten zuiden van El-Fasher meer dan 1500 burgers zijn gedood.

Burgers die de stad de afgelopen tijd konden verlaten, zeggen dat RSF-strijders zich schuldig maken aan roof, verkrachting en moord.

Er zijn niet veel beelden van de situatie in El Fasher, maar maandag kwamen deze naar buiten:

De RSF wil heel Darfur in handen krijgen, omdat er goud wordt gedolven. De regio ligt op de grens met Tsjaad, vanwaaruit gemakkelijk wapens kunnen worden aangevoerd.

De strijd tussen het regeringsleger en de RSF duurt al bijna twee jaar. Zo'n 14 miljoen Sudanezen zijn ontheemd en tienduizenden zijn gedood. De VN en hulporganisaties noemen de situatie in Sudan al langer de grootste humanitaire crisis ter wereld.

Afrikacorrespondent Elles van Gelder, vanuit Port Sudan in Sudan

"Er zijn de afgelopen jaren juist veel mensen naar El-Fasher gevlucht, omdat de stad nog niet in handen was van de paramilitairen. Daardoor zitten er ook veel vrouwen en kinderen vast, die de afgelopen tijd hebben geleden onder een brute belegering. Op satellietbeelden is te zien dat de RSF een soort aarden muur om de stad heeft gebouwd, waardoor er ook amper eten El-Fasher inkwam. Mensen sterven er van honger en ziektes en er is bijna geen medische hulp.

De inname nu kan desastreus zijn, omdat de milities van de RSF het ook gemunt hebben op de burgers. De Sudanese RSF-strijders zijn van Arabische afkomst en de inwoners en vluchtelingen in Darfur zijn Sudanezen van Afrikaanse afkomst. Niet alleen dichtbij El-Fasher, maar ook elders in Darfur heeft de RSF massamoorden begaan en de VS spreekt van een genocide.

Tegelijkertijd is dit geen lokaal conflict en spelen veel internationale belangen, vooral in Darfur. De Verenigde Arabische Emiraten steunen de RSF, met wapens, bewapende drones en zelfs huurlingen. Ze krijgen daar onder meer goud voor terug. Dat ontkennen ze, maar er is voldoende bewijs dat de inname van Darfur voor een groot deel leunt op die steun.

Een week na de spectaculaire juwelenroof in het Louvre bevestigt het Openbaar Ministerie in Parijs dat een aantal verdachten is gearresteerd. Verschillende Franse media schrijven dat twee verdachten zijn opgepakt. Ze zouden gisteravond zijn aangehouden.

Het gaat volgens dagblad Le Parisien om twee mannen van rond de 30 jaar oud die afkomstig zijn uit het departement Seine-Saint-Denis, ten noordoosten van Parijs. De twee zouden horen bij een groep van vier criminelen die de roof zouden hebben uitgevoerd.

Eén van hen is aangehouden op een luchthaven bij de hoofdstad, bevestigt de openbaar aanklager. Hij zou van plan zijn geweest naar Algerije te vluchten, schrijft omroep France Info.

"Doorgewinterde uitvoerders"

De tweede verdachte zou in de regio Parijs zijn aangehouden, volgens Le Parisien. Het dagblad schrijft dat zij "doorgewinterde uitvoerders zijn die mogelijk in opdracht hebben gehandeld". Het zouden bekenden zijn van de politie vanwege inbraken.

Van de ontsnapping zijn deze beelden gemaakt:

De dieven lieten verschillende voorwerpen achter, zoals een helm, een brander en een geel hesje, schrijft nieuwsomroep BFMTV. De forensische politie zou een doorslaggevende rol hebben gespeeld bij het identificeren van de verdachten.

De Franse minister van Binnenlandse Zaken Laurent Nuñez feliciteert de rechercheurs "die onvermoeibaar hebben gewerkt zoals ik had gevraagd en die altijd mijn volledige vertrouwen hebben gehad".

Het beroemde museum in Parijs werd afgelopen zondagochtend overvallen. De dieven kwamen het Louvre binnen met een verhuislift en maakten met een slijptol vitrines open. Ze gingen er een paar minuten later vandoor met historische juwelen, onder meer kroonjuwelen uit de tijd van de Franse keizers, ter waarde van zo'n 88 miljoen euro.

De Oekraïense luchtverdediging krijgt versterking in vele vormen, variërend van oude Sovjet-stuntvliegtuigen uit het Verenigd Koninkrijk tot de nieuwste straaljagers uit Zweden.

Protect Ukraine, een Nederlandse hulporganisatie, heeft een Jak-52 stuntvliegtuig gekocht om het luchtruim in de omgeving van Odesa te beveiligen. Vrijwilligers hebben het toestel deze week via Nederland overgevlogen naar Oekraïne.

Woensdag sloot president Zelensky een overeenkomst met de Zweedse premier Kristersson over de levering van ten minste 100 nieuwe Gripen straaljagers. Volgend jaar moeten de eerste toestellen worden geleverd en het aantal kan oplopen tot 150.

Oude Jakovlev stunttoestellen en Gripen gevechtsvliegtuigen lijken in niets op elkaar, maar ze hebben hetzelfde doel: Oekraïne beschermen tegen Russische luchtaanvallen.

Dat het nieuws over de antieke Jaks en nog te bouwen hypermoderne gevechtsvliegtuigen samenvalt, is typisch voor deze oorlog. Met al zijn loopgraven en bestormingen lijkt die veel op de Eerste Wereldoorlog. Tegelijkertijd worden op datzelfde slagveld de modernste technieken gebruikt, zoals drones en kunstmatige intelligentie.

Als in de Eerste Wereldoorlog

De Jak-52's vechten al. Jaap Scholten, oprichter van Protect Ukraine, is onder de indruk van wat de Oekraïners met de vliegtuigjes doen. "Het is een tweezitter, waarin luchtmachtpiloten leerden vliegen. Nu gaat er geen instructeur achter de piloot zitten, maar een boordschutter. Die doet in de lucht de kap open, ze gaan dichtbij vliegen en schieten dan met een jachtgeweer op de drones, alsof het de Eerste Wereldoorlog is."

Daar blijft het niet bij. Er circuleert beeld van een Russische Orlan verkenningsdrone die een tikje krijgt met een vleugel van een Jakovlev. De drone raakt van koers en tuimelt naar beneden. Ook de Britse Spitfirepiloten gingen op die manier te werk in de Tweede Wereldoorlog, vaak boven Nederland. Ze joegen op Duitse V-1 raketten die de bezetter afschoot op Londen.

Volgens de Oekraïense commandant van de Jaks, Mykola Lichatskyi, zijn de stuntvliegers verantwoordelijk voor 10 tot 12 procent van de neergehaalde drones op een gemiddelde dag.

'Niet overschatten'

Joeri Ignat, de woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht, tempert de verwachtingen van de stuntvliegtuigjes: "We moeten hun rol niet overschatten," zegt hij. Volgens hem zijn met de Jaks een maand geleden vijf Shahed-drones neergehaald.

Volgens Ignat is het heel gevaarlijk om met de propellertoestellen de drones, die in opdracht van Rusland in Iran worden gefabriceerd, uit te schakelen. "Om ze te raken met een geweer moeten ze veel te dichtbij komen." Het risico dat de ontploffende Shahed de Jak meeneemt in zijn val, is veel te groot, meent Ignat.

Voor de jacht op Shaheds zijn helikopters wel zeer effectief, stelt de woordvoerder. Daarin kan een zware mitrailleur worden opgesteld, in de deuropening. Die kan verder schieten. "Maar ook dat blijft zeer gevaarlijk."

De luchtmachtwoordvoerder ziet de stunttoestellen meer als achtervang, voor het geval Russische Orlan verkenningsdrones te ver in het Oekraïense luchtruim doordringen. "De Orlans zoeken doelen uit voor de Russische ballistische raketten." Dus de aanpak van de verkenningsdrones kan al met al veel leed voorkomen.

Rusland doet hetzelfde

Ook de Russen zetten de Jaks in om op drones te jagen, dat is misschien het beste bewijs dat de inzet van een Jaks werkt. "Ze apen de Oekraïners na", zegt Scholten. Er is inderdaad beeld van Russische Jak-52's die met speciale radars op Oekraïense drones jagen. Pogingen om ze met boordkanonnen uit te rusten, zouden op niets zijn uitgelopen, omdat de vleugels de terugslag van de wapens niet aankunnen.

Scholten: "Wij hebben dit vliegtuig voor 78.000 euro gekocht en we zijn bezig met een tweede vliegtuig. Het idiote is dat de Russen nu precies dezelfde toestellen proberen te kopen."

Dat bedrag is een fractie van wat één Saab Gripen E-Jet kost, zeker duizend keer meer. Met de meer dan honderd Saabs is een bedrag gemoeid van 7,3 miljard euro. De Zweedse minister van Defensie hoopt dat de toestellen gefinancierd kunnen worden met bevroren Russische tegoeden. Complicatie is wel dat de Europese leiders afgelopen week in Brussel daarover geen overeenkomst hebben bereikt, omdat de Belgische premier dwarslag. Hij vreest juridische gevolgen als de Russische tegoeden worden aangesproken.

Voor het einde van het jaar probeert de Europese Commissie met een voorstel te komen om de bezwaren weg te nemen. Een akkoord zou de weg vrijmaken voor de grote order bij Saab. Dan nog zullen de Gripen E-toestellen niet snel boven Oekraïne vliegen, denkt de Oekraïense luchtmachtwoordvoerder Ignat: "Het zijn high-tech wapens, die kan geen enkel land snel produceren."

It’s something of a shock to be reminded that Microsoft’s Windows 95 is now 30 years old — but the PC operating system that brought 32-bit computing to the masses …read more

Goedemorgen! Een groot deel van de Utrechtse binnenstad is aangewezen als veiligheidsrisicogebied uit angst voor ongeregeldheden vanwege een mogelijk anti-immigratieprotest en antifascistisch protest en vanmiddag speelt Feyenoord tegen PSV in de eredivisietopper in De Kuip.

Eerst het weer: in de ochtend blijft het regenen, vooral in het noorden vallen zware buien met onweer. In het zuiden vaker droog. Vanmiddag klaart het wat op. Het wordt maximaal 12 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist

De Amerikaanse president Trump heeft zicht geërgerd aan een reclamespotje van de Canadese provincie Ontario. Hij straft daarvoor heel Canada met een verhoging van de importheffingen met 10 procent. In het filmpje zijn fragmenten van een speech uit 1987 te horen van de toenmalige Amerikaanse president Ronald Reagan.

Reagan zei dat importheffingen banenverlies en handelsoorlogen veroorzaken. Trump voert juist importheffingen in of verhoogt ze omdat de VS daar voordeel van zou hebben. Volgens Trump zijn de uitspraken van Reagan uit hun verband gerukt.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Alle lijsttrekkers gingen gisteren, in weer en wind, nog één keer de straat op om mensen te overtuigen op 29 oktober op hun partij te stemmen.

Zo zag de laatste dag flyeren eruit voor de lijsttrekkers:

Fijne dag!

Thailand en Cambodja hebben hun bestandsakkoord over het grensconflict tussen beide landen uitgebreid. In juli kwamen ze onder druk van de Amerikaanse president Trump al een staakt-het-vuren overeen, waarbij doden en gewonden werden uitgewisseld.

Daar komt nu de vrijlating door Thailand van achttien Cambodjaanse gevangenen bij en Cambodja begint met de terugtrekking van zware artillerie uit het grensgebied. Ook maken beide landen een begin met het verwijderen van landmijnen. Waarnemers uit de ASEAN-landen zien toe op naleving van de afspraken.

De premiers van beide landen tekenden het nieuwe akkoord in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur in het bijzijn van Trump. Die sloot ook een handelsovereenkomst met beide landen en gastland Maleisië, onder meer over de winning van belangrijke mineralen. De VS wil daarvoor minder afhankelijk zijn van China.

Gevechten

Thailand en Cambodja hebben al tientallen jaren een conflict over het grensgebied. In juli liepen de spanningen hoog op en kwamen in een paar weken tijd meer dan veertig mensen om het leven. Zo'n 300.000 mensen sloegen op de vlucht.

Trump dreigde destijds om handelsovereenkomsten met de twee landen stop te zetten, waarna Thailand en Cambodja het staakt-het-vuren overeenkwamen.

Trump werd nu in Maleisië, waar hij is voor de ASEAN-top, met alle egards ontvangen. De Maleisische gastheer van de top, premier Anwar Ibrahim, zei bij de ondertekening van de nieuwe overeenkomst dat verzoening geen concessie is, maar een daad van moed.

Op de laatste zondag voor de Tweede Kamerverkiezingen is Den Haag vanmiddag het toneel van een klimaatmars. Volgens de organisatie hebben zowel media als politieke partijen het klimaat in de campagne verwaarloosd. Deze mars moet het thema in spotlights zetten.

Het roept de vraag op hoe kiezers zelf kijken naar klimaat. Opinieonderzoek levert een genuanceerd beeld op. Ja, Nederlanders vinden klimaat belangrijk, maar ze noemen het minder vaak als groot maatschappelijk probleem.

"Als je burgers vraagt hoeveel belang ze hechten aan de klimaataanpak dan ligt dat al jaren vrij hoog", zegt Yvonne de Kluizenaar, onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). "Drie vierde of meer van de Nederlanders vindt het tenminste 'enigszins' belangrijk." En dat aandeel blijkt vrij stabiel.

Minder urgentie bij kiezers

SCP-onderzoek laat zien dat het nogal verschilt hoe sterk mensen de klimaataanpak als probleem ervaren. Dat hangt bijvoorbeeld samen met hun politieke voorkeur. Ook denken mensen lang niet altijd dat zijzelf last zullen krijgen van de gevolgen van klimaatverandering. Het wordt nogal eens gezien als een abstract probleem dat anderen treft of mensen in de toekomst.

Ten opzichte van andere thema's lijkt klimaat in belang af te nemen. Het SCP heeft een langlopend onderzoek waarin ze Nederlanders vragen wat ze op dit moment de grootste maatschappelijke thema's vinden van ons land. Deelnemers dragen deze zelf aan, ze krijgen geen keuzes voorgeschoteld.

In het voorjaar van 2023 noemde drie van de tien Nederlanders 'klimaat en milieu' uit zichzelf. Bij het laatste onderzoek was dit afgenomen tot twee op de tien Nederlanders. Daarmee blijft klimaat een veelgenoemd thema, maar duidelijk na bijvoorbeeld wonen en migratie.

Ander onderzoek onderschrijft deze trend. Zo blijkt uit peilingen van marktonderzoeker Ipsos I&O Publiek dat twee jaar geleden 30 procent van de kiezers vond dat de politiek voorrang moet geven aan klimaat. Dat is teruggevallen naar 17 procent, waarmee het thema nog altijd in de top 5 staat, maar achter de woningmarkt (48 procent) en migratie (36 procent). Ook het Amerikaanse onderzoeksbureau PEW zag die scherpe daling in Nederland.

Concurrentie met andere thema's

Deels lijkt dit te komen doordat klimaat om aandacht concurreert met problemen die als urgenter worden gezien dan enkele jaren geleden. "Als andere thema's veel in het publieke debat worden besproken, drukt dit ook klimaat naar de achtergrond", zegt De Kluizenaar van het SCP.

Ook kiezers benoemen dit. "Ik denk niet dat klimaat minder belangrijk is geworden", zegt Beau Ulrich, een 21-jarige verkoopmedewerker uit Alkmaar. "Maar andere punten zijn meer in de spotlights gekomen. Je kunt niet alle problemen oplossen." Ulrich stemde de vorige keer Groenlinks-PvdA, maar is er dit keer nog niet uit.

Ulrich is van plan om vandaag naar de klimaatmars te gaan, maar ziet dat andere problemen ook aandacht vragen, zoals het woningtekort, de gezondheidszorg en de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Wat zeggen de verkiezingsprogramma's?

Volgens de doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) willen vooral linkse en progressieve partijen (GL-PvdA /D66) de komende jaren meer inzetten op klimaat. Het CDA wil dit in mindere mate. De VVD en NSC kozen voor continuïteit. BBB en JA21 zwakken het klimaatbeleid af en de PVV liet het programma niet doorrekenen.

De concurrentie met andere thema's is niet de enige verklaring. Het beeld dat mensen hebben van klimaatbeleid in andere landen heeft invloed op hun mening, bleek uit onderzoeken waarin het SCP achtergrondgesprekken voerde. "Veel mensen hebben het gevoel dat Nederland al veel meer doet dan andere landen", zegt De Kluizenaar. "Dat roept bij een deel van de mensen weerstand op tegen plannen om meer te doen, zeker als dat offers vergt."

Hoogtepunt in 2018

Sinds de laatste Tweede Kamerverkiezing is er ook veel veranderd in de wereld. Zo trad Donald Trump aan als president van Amerika. Nog meer dan in zijn vorige termijn zet hij het mes in het klimaatbeleid. In Europa groeien juist de zorgen dat hoge energieprijzen en duurzaamheidsregels het lastig maken voor bedrijven om te concurreren.

Klimaat daalde dus op de lijst van de grootste problemen die kiezers ervaren. "Maar onderzoek nuanceert ook het soms geschetste beeld dat de belangstelling helemaal weg is", zegt De Kluizenaar. Zeker als je verder terugkijkt, is de aandacht nog steeds op een hoog niveau.

Tot 2018 noemde doorgaans nog geen 10 procent van de mensen klimaat en milieu als voornaam thema. De belangstelling nam daarna flink toe met een dip in coronatijd, toen gezondheid en zorg alle aandacht vroegen. Het hoogtepunt lag eind 2019 toen Nederlanders klimaatverandering voor even zagen als het allerbelangrijkste maatschappelijke thema.