Aggregator

Hoe 'the Caspar proposal' voor onderzoek naar Israël in EU zoveel steun kreeg

1 month ago

Dinsdag besloot de Europese Unie dat er een onderzoek komt naar de vraag of Israël nog voldoet aan de voorwaarden voor samenwerking. Voor het eerst neemt de EU hiermee een kritischer houding aan tegen Israël. Het initiatief van minister Caspar Veldkamp kreeg pas op het allerlaatste moment genoeg steun, blijkt uit gesprekken met betrokkenen.

EU-diplomaten zijn verrast door de grote hoeveelheid landen die zich uiteindelijk achter het Nederlandse voorstel schaarden. Voor de vergadering van de 27 ministers van Buitenlandse Zaken begon, werden de verwachtingen nog getemperd. Veldkamp wist niet zeker of de intensieve lobbycampagne die Nederland voerde, succesvol zou zijn. Het was spannend.

Zo'n voorstel brengt ook diplomatieke risico's met zich mee. Als het mislukt, ziet Israël dat mogelijk als vrijbrief om zich niet in te houden. Dat gevaar nemen diplomaten voor lief.

Veel koffiedrinken

Het onderzoek is niet Veldkamps eigen idee. Vorig jaar februari al deden het pro-Palestijnse Spanje en Ierland eenzelfde voorstel. In de Tweede Kamer vragen GroenLinks-PvdA en CDA er al langer om.

Blijkbaar vindt de minister de tijd nu wél rijp: hij schrijft zijn brief aan buitenland-chef Kallas op 6 mei. Om zo veel mogelijk aandacht te krijgen, wordt de brief eerder al gegeven aan de Engelstalige website Politico, die door iedereen in de Brusselse bubbel gelezen wordt.

Daarmee is de campagne begonnen. In Den Haag en Brussel begint de diplomatieke machine te draaien. Het is zaak zo veel mogelijk landen achter het voorstel te krijgen, en dat betekent veel koffiedrinken om te horen onder welke voorwaarden Europese hoofdsteden bereid zijn zich erbij aan te sluiten.

Duitsland belangrijk

Aan landen als Hongarije en Tsjechië, die Israël onvoorwaardelijk steunen, besteden de campaigners geen energie. Uitgesproken pleitbezorgers van de Palestijnse zaak als Ierland en Spanje behoeven ook geen aandacht.

Belangrijk is de grote groep landen in het midden te overtuigen en EU-leden als Polen en Frankrijk mee te krijgen. Als die grote landen meedoen, laten de kleintjes zich makkelijker overhalen. Het belangrijke Duitsland, dat gezien zijn geschiedenis sowieso geen steun geeft, wordt op de hoogte gehouden.

Het blijkt moeilijk: de teller blijft in eerste instantie steken op ongeveer zeven landen die willen steunen. Extra aandacht gaat uit naar Frankrijk. Als president Macron half mei op televisie begint over het Nederlandse voorstel, krijgen diplomaten meer vertrouwen dat het iets kan worden met 'the Caspar proposal', zoals het in de hoofdsteden inmiddels is gaan heten.

Net als in Nederland ligt kritiek op Israël ook in andere landen binnen regeringscoalities gevoelig. Veldkamp hoort van diplomaten en ambtenaren welke minister van welke partij in welk land nog een extra telefoontje of appje nodig heeft om overstag te gaan.

Chagrijnige appjes

Veel tijd is er niet. De vergadering waar het voorstel besproken wordt, is al twee weken na het versturen van de brief. En Israël is volop bezig met een diplomatiek tegenoffensief.

Volgens de Israëlische krant Yedioth Ahronot belt buitenlandminister Gideon Sa'ar met zijn EU-collega's om hen ervan te overtuigen het Nederlandse voorstel te torpederen. Onder meer Duitsland, Hongarije, Tsjechië, Italië en Griekenland staan op zijn bellijstje. Ook EU-buitenlandchef Kaja Kallas krijgt een telefoontje, Veldkamp ontvangt chagrijnige appjes.

Voor de vergadering zijn Israëlische functionarissen nog hoopvol dat het voorstel het niet gaat halen. EU-diplomaten gissen naar de afloop. Gaan de landen die steun beloofd hebben ook echt 'leveren'?

Penaltyreeks

Er is een strategie voor de vergadering bedacht: zo veel mogelijk landen die positief zijn meteen al kleur laten bekennen, zodat het gevoel ontstaat dat er brede steun is. "Je wil ook als eerste beginnen met een penaltyreeks", zegt een betrokkene. En dus staat het opeens '5-0'. Een minister in de zaal uit een grotere lidstaat meent dan nog steeds dat het niet gaat lukken. "We hebben alle voorstanders nu wel gehad", meldt hij.

Maar het beeld kantelt, uiteindelijk stemt een volgens buitenlandchef Kallas "overweldigende meerderheid" van zeventien landen in. De grootste verrassing is Oostenrijk. Het land is vanwege zijn beladen geschiedenis van antisemitisme altijd zeer voorzichtig met kritiek op Israël.

De Nederlandse lobby richtte zich niet specifiek op dat land, diplomaten dachten dat het geen haalbare kaart was. Een inschattingsfout. "Israël moet voldoen aan het internationaal humanitair volkenrecht, dat is voor ons altijd een rode lijn geweest", zegt de Oostenrijkse minister de volgende ochtend op de radio.

Knauw in relatie

Het laat zien dat in de EU het geduld met Israël op raakt. Maar het helpt dat Nederland het initiatief nam, zeggen diplomaten, want Nederland staat bekend als goede vriend van Israël. Dat maakt het voor andere landen makkelijker zich aan te sluiten. En met zo veel steun kan de Europese Commissie een onderzoek niet meer tegenhouden, hoewel bekend is dat voorzitter Von der Leyen het niet ziet zitten.

Israël reageert boos. De woordvoerder van de minister van Buitenlandse Zaken zegt op X dat de EU alleen Hamas in de kaart speelt en roept de Europese landen op de druk op de terreurorganisatie op te voeren in plaats van Israël te bekritiseren.

Diplomaten weten dat de relatie tussen Nederland en Israël een knauw krijgt. Maar bij Buitenlandse Zaken schatten ze in dat er geen diplomatieke repercussies komen. Veldkamp heeft zijn Israëlische collega op de hoogte gehouden van zijn plannen.

Nederland boekt succes in Brussel, maar het is niet gepast dat echt te vieren, zeggen diplomaten. Daarvoor is de situatie in Gaza te dramatisch. Onduidelijk is hoe het verder gaat. Hoelang gaat het onderzoek duren? En als de uitkomsten negatief zijn voor Israël, wat gebeurt er dan? Maar het taboe dat je geen kritiek op Israël mag leveren, is doorbroken, klinkt het.

In de coalitie zorgde de koerswijziging van het kabinet voor verdeeldheid, laat Nieuwsuur zien in deze reconstructie:

Suriname naar de stembus: zorgen om armoede, hoop door olie

1 month ago

Suriname gaat vandaag naar de stembus. Vierhonderdduizend Surinamers mogen stemmen voor een nieuw parlement.

Het is voor het eerst in 45 jaar dat Desi Bouterse geen rol meer speelt; de oud-president en voormalig legerleider overleed eind december. Zijn opvolger als leider van de NPD is de 71-jarige Jennifer (Jenny) Simons, oud-arts en voormalig voorzitter van het parlement.

Volgens de opiniepeilingen maken de VHP van president Chan Santokhi (66) en de NDP van Simons kans om de grootste partij te worden. Daarmee kan Simons mogelijk de eerste vrouwelijke president van Suriname worden.

Olievondsten

Belangrijke thema's zijn de toegenomen armoede en de grote problemen in de gezondheidszorg en het onderwijs. Tegelijk zijn er hoopvolle toekomstverwachtingen vanwege grote olievondsten voor de kust van Suriname.

De verwachting is dat in 2028 begonnen wordt met het oppompen van deze olie - naar schatting 750 miljoen vaten. Suriname zou hier in totaal tussen de 14 en 26 miljard euro aan kunnen verdienen.

Politici hebben er veel voor over om in het machtscentrum te komen, want de regering die nu aantreedt zal de verantwoordelijkheid hebben voor de besteding van de oliedollars.

Tijdens de campagnes deden de partijen mooie beloftes over de besteding van de oliegelden. Maar bij veel kiezers is er wantrouwen, gezien de omvangrijke corruptie en vriendjespolitiek.

Economische crisis

President Santokhi richtte zich in zijn campagne vooral op de betere tijden die Suriname te wachten staan dankzij de oliewinning. Toen hij vijf jaar geleden Bouterse opvolgde als president was Suriname praktisch failliet met een staatsschuld van 4 miljard dollar.

Om uit de problemen te komen, ging hij in zee met het Internationaal Monetair Fonds. Daardoor moest er fors bezuinigd worden, en overheidssubsidies op bijvoorbeeld elektriciteit en brandstof werden teruggeschroefd. De koopkracht daalde en veel mensen vervielen tot armoede.

Intussen maakte ook Santokhi's regering zich schuldig aan vriendjespolitiek.

Hoop op verandering

Veel Surinamers hopen op verandering. Een partij die daarvan zou kunnen profiteren, is de Nationale Partij Suriname (NPS). Deze partij bestaat al sinds 1946 en staat onder leiding van Gregory Rusland. Aanvankelijk zat de NPS in de regering van Santokhi, maar ze stapte er in 2023 uit. Volgens peilingen zou dit de derde partij kunnen worden.

De president wordt met een tweedere meerderheid in het parlement gekozen, oftewel 34 van de 51 zetels. De kans dat één partij dit aantal haalt, is minimaal; partijen zullen na de verkiezingsuitslag dus coalities moeten smeden.

Elke stem gelijk

Opvallend bij deze verkiezingen is ook dat er een nieuw kiesstelsel is. Voorheen had Suriname een districtenstelsel, waardoor partijen in het dunbevolkte binnenland minder stemmen nodig hadden voor een zetel.

Hierdoor kon ex-Junglecommandoleider en eigenaar van diverse goudmijnen Ronny Brunswijk snel politiek carrière maken toen hij zijn politieke partij ABOP startte. Hij richtte zich vooral op zijn achterban in het binnenland.

Bij deze verkiezingen telt elke uitgebrachte stem even zwaar. De verwachting is dat de ABOP van Brunswijk- die nu meeregeert en negen zetels heeft- zetels zal moeten inleveren.

Voetsporen

Hoewel Simons lijsttrekker is van de NDP, is niet zeker of zij de presidentskandidaat is van haar partij.

Simons zelf heeft haar ambitie om president te worden herhaaldelijk kenbaar gemaakt, maar er zijn er in haar partij meer die dat willen. Ook oud-vicepresident onder Bouterse en nummer twee op de lijst, Ashwin Adhin, wil president worden.

En dan is er nog Bouterses weduwe Ingrid Bouterse (64), die op nummer 51 staat en lijstduwer is. Ze zou met voorkeursstemmen in het parlement kunnen komen. Ze voerde een intensieve persoonlijke campagne, zoveel mogelijk in de voetsporen van haar overleden echtgenoot.

VHP

Bij de VHP wil Santokhi een tweede termijn. Maar deze partij heeft ook een vrouwelijke kandidaat die zeer populair is en hoog scoort: minister van Defensie Krishna Mathoera (62).

Zij maakte onlangs bekend dat ook zij graag president wil worden. Mathoera sleepte bij de vorige verkiezingen in 2020 meer stemmen binnen dan Santokhi, en ook meer dan Bouterse. Ze is populair onder grote delen van de bevolking.

De stembussen zijn open tot lokale tijd 19.00 uur. De uitslag wordt verwacht middernacht Surinaamse tijd.

Noord-Korea: drie mensen opgepakt om mislukte tewaterlating marineschip

1 month ago

Noord-Koreaanse staatsmedia melden dat drie mensen zijn opgepakt vanwege de mislukte tewaterlating van een marineschip. Het zou gaan om de hoofdingenieur van de scheepswerf, het hoofd van de bouwafdeling en een administratief medewerker.

Het 5000 ton wegende oorlogsschip had woensdag op de werf in Chongjin zijwaarts in het water moeten glijden; een methode die Noord-Korea nog nooit eerder had gebruikt bij marineschepen. Volgens de officiële lezing liet een hijsvaartuig aan de achterzijde het schip te vroeg los. Het is niet bekend of er slachtoffers zijn gevallen.

Dictator Kim Jong-un, die het ongeluk zag gebeuren, was woedend en sprak van een "criminele daad". Hij beloofde dat de verantwoordelijken streng zouden worden gestraft.

Welke straf de arrestanten boven het hoofd hangt, werd niet meteen duidelijk. Noord-Koreaanse gevangenissen staan bekend om hun erbarmelijke omstandigheden. Uit onderzoeken blijkt dat gevangenen systematisch worden gemarteld.

Satellietfoto's

Vrijdag lieten satellietfoto's zien hoe het schip erbij lag: deels op een zijde, deels nog op de kade. Het schip lijkt met een zeildoek te zijn overdekt. Vermoedelijk is dat om te voorkomen dat de satellietbeelden eigenschappen van het schip aan het licht brengen die geheim moeten blijven.

Noord-Korea beweerde vrijdag dat de schade meevalt en dat er tien dagen nodig zijn om het schip leeg te pompen en te repareren. Volgens deskundigen kunnen de reparaties in werkelijkheid wel een jaar duren.

'Grootste Russische luchtaanval op Oekraïne in vele weken', zeker twaalf doden

1 month ago

Het Russische leger heeft vannacht weer grootschalige aanvallen uitgevoerd op de Oekraïense hoofdstad Kyiv. De gouverneur van Kyiv meldt dat er in zijn regio vier mensen zijn gedood door de aanvallen.

In totaal kwamen bij luchtaanvallen op Oekraïne vannacht zeker twaalf mensen om het leven. Tientallen mensen raakten gewond.

Dit zijn beelden van de Russische aanvallen op Kyiv vannacht:

Volgens Oekraïne vuurde Rusland 298 drones en 69 raketten af. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken noemt het de grootste Russische luchtaanval in weken.

Op X spreekt hij van een moeilijke zondagochtend na een slapeloze nacht. "De grootste Russische luchtaanval in vele weken duurde de hele nacht".

Op veel plaatsen brak brand uit. Ooggetuigen meldden meerdere explosies.

Het Russische ministerie van Defensie meldde even na middernacht tientallen Oekraïense droneaanvallen. Zes drones die onderweg waren naar de Russische hoofdstad Moskou zouden uit de lucht zijn geschoten.

250 langeafstandsdrones

Het Russische leger voert al meerdere nachten op rij grootschalige luchtaanvallen uit op Oekraïense steden. Volgens de Oekraïense luchtmacht werd Kyiv gisteren aangevallen met 250 langeafstandsdrones en 14 ballistische raketten.

Daarbij raakten zeker vijftien mensen gewond. In heel Oekraïne zouden gisteren dertien burgers zijn gedood.

Gevangenenruil

De aanvallen vinden plaats terwijl Rusland en Oekraïne bezig zijn met de grootste gevangenenruil sinds het begin van de Russische invasie. Zowel gisteren als eergisteren wisselden de landen honderden gevangenen uit.

De ruilen vloeien voort uit een afspraak die Rusland en Oekraïne vorige week maakten in Istanbul. In totaal moeten per land duizend krijgsgevangenen en gevangengenomen burgers terugkeren naar huis.

17-jarige jongen omgekomen bij botsing tussen fatbike en auto in Oss

1 month ago

In Oss is de bestuurder van een fatbike om het leven gekomen bij een botsing met een auto. Het gaat om een 17-jarige jongen uit Oss, meldt de politie.

Het ongeluk vond rond 23.00 uur plaats op de Joannes Zwijsenlaan, in het zuiden van de stad. De bestuurder van de auto raakte niet gewond.

Wat er precies is gebeurd, wordt nog onderzocht. Een forensisch team doet onderzoek op de plek van het ongeval.

De politie heeft camerabeelden uit de buurt opgevraagd. Er is ook een getuige.

Gouden Palm op filmfestival Cannes voor Iraanse dissident Jafar Panahi

1 month ago

Op het filmfestival in Cannes is It Was Just an Accident bekroond met de Gouden Palm, de prijs voor beste film. De prijs werd op het podium overhandigd aan de regisseur, de Iraanse dissident Jafar Panahi.

It Was Just an Accident is de eerste film van de 64-jarige regisseur sinds hij in 2023 op borgtocht werd vrijgelaten uit de beruchte Evin-gevangenis in Teheran. Hij zat vast voor het maken van anti-regeringspropaganda. Ook mocht Panahi jarenlang het land niet uit en heeft Iran hem een filmverbod opgelegd.

Panahi nam de prijs geëmotioneerd in ontvangst:

Panahi nam It Was Just an Accident dan ook in het geheim op. In de film ontvoert hoofdrolspeler Vahid een man met een kunstbeen die lijkt op de bewaker die hem in de gevangenis martelde. Vahid gaat samen met medegevangenen na of deze Eghbal de man is die ze denken dat hij is en of ze hem moeten doden.

Verzet

"De film komt voort uit een gevoel van verzet, van overleven, wat tegenwoordig absoluut noodzakelijk is", zei de juryvoorzitter, de Franse actrice Juliette Binoche. "Kunst zal altijd winnen. Wat menselijk is, zal altijd winnen."

Op het podium zei Panahi dat de toekomst van zijn land het allerbelangrijkst is. "Laten we onze krachten bundelen. Niemand mag ons vertellen wat voor kleding we moeten dragen, of wat we wel of niet moeten doen."

Het is niet de eerste keer dat de Iraanse regisseur in Cannes in de prijzen valt. In 1995 kreeg zijn film The White Balloon de prijs voor beste debuutfilm. Panahi is ook bekend van onder meer Offside, Taxi en This is not a Film. Die laatste film werd opgenomen met een iPhone in zijn woonkamer toen hij huisarrest had.

Joachim Trier

De Grand Prix, voor de op een na beste film, ging naar Sentimental Value van de Noorse regisseur Joachim Trier. Het familiedrama met Stellan Skarsgård, Elle Fanning en Renate Reinsve werd door het publiek in Cannes beloond met een staande ovatie van ruim een kwartier.

De juryprijs werd gewonnen door de Frans-Spaanse productie Sirat en de Duitse productie Sound of Falling. De prijs voor beste debuutfilm ging naar The President's Cake van de Iraakse regisseur Hasan Hadi. Het is voor het eerst dat een Iraakse film op het Franse filmfestival een prijs wint.

Stroomstoring

De slotceremonie van het prestigieuze filmfestival kwam niet in gevaar door de grote stroomstoring die het zuidoosten van Frankrijk vandaag trof. Tienduizenden huishoudens in het departement Alpes-Maritimes zaten urenlang zonder stroom. De Franse politie houdt rekening met opzet.

Gewonden na explosie bij auto in Zoetermeer, verdachte aangehouden

1 month ago

In Zoetermeer zijn door een ontploffing bij een auto drie mensen gewond geraakt. Een van hen moest naar het ziekenhuis worden gebracht.

De politie heeft een verdachte aangehouden. Over de identiteit van de arrestant is niets bekendgemaakt.

De explosie was rond 18.00 uur aan de Van Leeuwenhoeklaan. Het voertuig en het portiek van een flat zijn beschadigd geraakt. Ook een scooter liep schade op.

De politie denkt dat er zwaar vuurwerk is gebruikt. Er zijn namelijk vuurwerkresten gevonden.

Politie start onderzoek naar vechtpartijen na Telstar-Den Bosch

1 month ago

De politie is een onderzoek begonnen naar de ongeregeldheden bij de voetbalwedstrijd tussen Telstar en FC Den Bosch, gisteravond in Velsen-Zuid. Direct na het play-offduel om promotie naar de eredivisie braken op het veld vechtpartijen uit tussen supporters van beide clubs.

Volgens de politie betrad eerst een deel van de supporters van Telstar het veld. Een tiental ging vervolgens naar de fans in het uitvak, die ook het veld op kwamen. Daarna ontstond een vechtpartij waarbij zeker twee mensen gewond zijn geraakt, aldus de politie.

Na een paar minuten lukte het de politie om de vechtende supporters uiteen te drijven. Agenten hadden wapenstokken vast en honden bij zich.

Camerabeelden

De politie beschikt naar eigen zeggen over veel camerabeelden en zegt dat de betrokkenen opgespoord worden. Er is nog niemand aangehouden.

Een groot deel van de verdachten had een capuchon of andere gezichtsbedekking op en is dus moeilijk te herkennen op de beelden. Daarom worden getuigen opgeroepen zich te melden, maar ook verdachten die bij de ongeregeldheden betrokken waren.

Finale play-offs

Telstar maakte in de verlenging het winnende doelpunt (2-1) en plaatste zich daarmee voor de finale van de play-offs. De club uit Velsen moet nu tegen de winnaar van het duel tussen Willem II en FC Dordrecht. Mocht Telstar promoveren, dan speelt het voor het eerst sinds 1978 weer in de eredivisie.

A1 bij Amsterdam dag eerder open na werkzaamheden

1 month ago

De A1 tussen knooppunt Watergraafsmeer en Diemen gaat een dag eerder open dan gepland. Rijkswaterstaat zegt dat de weg morgen om 05.00 uur weer opengaat.

Vanwege groot onderhoud was het stuk snelweg sinds 9 mei dicht. In vijftien dagen is vier kilometer asfalt vervangen en zijn geluidsschermen gerepareerd. Ook is onderhoud uitgevoerd aan twee bruggen en een viaduct. De werkzaamheden verliepen volgens Rijkswaterstaat zo soepel dat de weg een dag eerder open kon.

De wegafsluiting leidde tot aardig wat vertraging voor automobilisten. Rijkswaterstaat schat dat de reistijd gemiddeld dertig tot zestig minuten langer was dan gebruikelijk.

Nieuwe werkzaamheden

De wegwerkzaamheden aan de A1 waren het eerste onderhoudsproject dit jaar rond Amsterdam. Komende week beginnen nieuwe werkzaamheden, bij knooppunt De Nieuwe Meer. Daarom zijn van woensdag 28 mei 22.00 uur tot en met 2 juni 05.00 uur de verbindingswegen naar de A10 West dicht voor verkeer vanaf de A10 Zuid en de A4.

De extra reistijd kan volgens Rijkswaterstaat dan oplopen tot zestig minuten.

Spermadonor met 'kankergen' verwekte minstens 67 kinderen in Europa

1 month ago

Een spermadonor met een genetisch foutje dat kan leiden tot kanker, heeft minstens 67 kinderen verwekt in meerdere Europese landen. Uit onderzoek blijkt dat 23 donorkinderen drager zijn van de mutatie. Tien kinderen hebben daadwerkelijk kanker gekregen.

De zaak werd door de Franse bioloog Edwige Kasper in Milaan gepresenteerd op een Europees congres over menselijke genetica. De tientallen donorkinderen werden tussen 2008 en 2015 verwekt.

Volgens Kasper is het in de praktijk onmogelijk om het complete DNA van alle zaaddonoren in kaart te brengen en zijn risico's daardoor niet uit te sluiten. "Maar hier hebben we te maken met de abnormale verspreiding van een genetische ziekte", zei Kasper. Daarom pleitte ze voor een Europese limiet voor het aantal geboorten of gezinnen van één enkele donor.

Kinderkanker

De betreffende man is drager van een mutatie in het TP53-gen, waardoor cellen ongecontroleerd kunnen delen. De dragers kunnen het Li-Fraumeni-syndroom hebben, een zeldzame erfelijke aandoening waardoor kinderen op vroege leeftijd al kanker kunnen krijgen, zoals hersentumoren en leukemie.

De zaak van de spermadonor kwam volgens de Britse krant The Guardian aan het rollen toen twee gezinnen aanklopten bij een vruchtbaarheidskliniek. Bij hun kinderen was kanker vastgesteld die leek te zijn veroorzaakt door een foutje in een gen.

Het is onduidelijk of in de jaren dat de man doneerde al bekend was dat hij de afwijking heeft. De man, wiens nationaliteit onbekend is, doneerde aan de Deense spermabank European Sperm Bank (ESB). "We zijn diep getroffen door deze zaak", zegt een woordvoerder van de ESB tegen The Guardian.

De man is volgens de ESB grondig getest, maar "het is wetenschappelijk gezien simpelweg niet mogelijk om ziekteverwekkende mutaties in iemands genenpool op te sporen als je niet weet waar je naar op zoek bent".

Aantal kinderen onduidelijk

Onduidelijk is hoeveel kinderen in totaal met het sperma van de donor zijn verwekt. De 67 kinderen die bekend zijn komen uit 46 gezinnen in acht Europese landen. De Deense spermabank ESB heeft een limiet van 75 gezinnen voor donoren.

Kasper zei in Milaan dat ze de ESB heeft gevraagd naar het concrete aantal verwekte kinderen, maar dat de spermabank daar geen antwoord op wil geven. De ESB heeft naar eigen zeggen betrokken spermabanken op de hoogte gebracht. Of er Nederlandse kinderen tussen zitten, is niet bekendgemaakt.

Waarschuwen

Stichting Donorkind zegt dat ze geen contact hebben met de groep. "Maar de kans is groot dat er ook een Nederlands kind bij zit", zegt voorzitter Ties van der Meer. "We waarschuwen al jaren voor internationale donoren. Je moet geen groot aantal maximumdonaties hebben."

Sinds vorige maand gelden in Nederland nieuwe regels voor spermadonoren om incest en inteelt te voorkomen. Donoren mogen in Nederland aan maximaal twaalf moeders zaad doneren en dit wordt landelijk geregistreerd.

Van der Meer wijst erop dat zo'n registratiesysteem in Europa nog niet bestaat. "De internationale klinieken weten dat ze ongecontroleerde behandelingen uitvoeren, de ESB zelf kan dat ook niet bijhouden."

Ontslag voor transgender militairen VS: 'Het is hartverscheurend'

1 month ago

Het Pentagon is deze maand op last van de regering-Trump begonnen met het verwijderen van transgender personen uit het leger. Ook hooggeplaatste militairen met ruim twintig jaar ervaring ontkomen niet aan dit beleid. "Dit schaadt onze nationale veiligheid", zegt een van hen, kolonel Bree Fram.

Al ruim twintig jaar dient Fram haar land in de krijgsmacht. Ze werd uitgezonden naar onder meer Irak. Fram is een van de hoogste militairen in rang die openlijk transgender zijn. Over twee weken moet ze haar uniform inleveren. Gedwongen en zeer tegen haar zin in.

Vol trots trekt ze haar uniform uit de kast. Ze wil het graag laten zien omdat het volgens haar staat voor veel meer. "Dit betekent alles voor mij. Een uniform vertelt het verhaal van iemands carrière en dit is wie ik ben."

Het was nooit haar droom om bij het leger te gaan. Tot de aanslagen van 9/11. "Ik wilde vechten om de vrijheden te behouden waar mijn grootouders ooit in Europa voor hebben gevochten", vertelt Fram.

Duizenden militairen

Kolonel Fram is een van de duizenden trans personen die dienen in het Amerikaanse leger. Het ministerie van Defensie zwijgt over officiële aantallen. Het Witte Huis heeft inmiddels opdracht gegeven hen volledig te verbannen uit het leger. Eervol ontslag volgt alleen voor degenen die zich binnen nu en twee weken melden. De legerleiding gaat daarnaast graven in medische dossiers om militairen op te sporen die niet kenbaar hebben gemaakt dat ze transgender zijn.

Kolonel Fram mag alleen praten op persoonlijke titel. Ik ontmoet haar thuis, want afspreken op het Pentagon - waar ze nog altijd elke dag werkt - is absoluut geen optie. In haar werkkamer leest ze een e-mail voor die ze in de zomer van 2016 stuurde aan haar collega's. "Ik wil iets met jullie delen. Ik ben transgender. Dit weet ik al van jongs af aan, maar ik vond het lastig om te delen wat dat echt voor mij betekende."

Transitie

Dertien jaar lang moest ze verbergen wie ze wil zijn. "Ik had mezelf zo geprogrammeerd dat ik me nooit zou verspreken of iets zou doen waardoor iemand kon opmaken wie ik echt was", vertelt Fram over die tijd. Dankzij een besluit van toenmalig president Obama kon ze uit de kast komen. Kort daarna begon ze aan haar transitie. Ze werd het gezicht van transgender militairen binnen de krijgsmacht.

Maar met president Trump terug in het Witte Huis werd alles in een klap anders. Tijdens zijn campagne beloofde hij aan de kiezer "met één pennenstreek" een einde te maken aan wat hij ziet als "een giftig vergif van genderideologie." Op de eerste dag van zijn tweede presidentschap ondertekende hij een decreet waarin staat dat er nog slechts twee geslachten zijn: man en vrouw, niks daartussenin. Een week later volgde nog een decreet met de titel Prioritizing Military Excellence and Readiness. Het kwam neer op een verbod op transgender personen in het leger. Volgens Trump horen transgenders daar niet thuis vanwege "medische en mentale beperkingen".

Deze uitspraken maken kolonel Fram woest. "Er zijn nu op dit moment transgender mensen die meevechten op missie, en dan wordt er tegen ze gezegd dat ze daar niet toe in staat zijn. Ik kan daar met mijn hoofd niet bij", vertelt ze. "Het is hartverscheurend en zet niet alleen levens op z'n kop, het schaadt ook onze nationale veiligheid op manieren die we nu nog niet eens kunnen overzien. Onze bijdrage aan een gezamenlijke missie, de ervaring die we meebrengen, ons vermogen om de volgende generatie leiders op te leiden: dat gaat allemaal verloren."

Uitspraak Hooggerechtshof

Volgens burgerrechtenadvocaten is het nieuwe beleid ronduit discriminerend en in strijd met de Amerikaanse grondwet. Het gevecht hierover heeft zich al verplaatst naar de rechtbanken, maar het belooft een lange en slepende juridische kwestie te worden. Begin deze maand stelde het Hooggerechtshof dat het beleid in de tussentijd kan worden gehandhaafd.

"Ik ben heel open geweest, dus iedereen weet wie ik ben en dat ik trans ben. En nu het Hooggerechtshof heeft besloten dat de regering dit beleid voorlopig mag doorzetten terwijl de rechtszaken nog lopen, verwacht ik dat ik er binnenkort uit lig."

Op dit moment gaat de kolonel nog elke dag naar het Pentagon om haar werk te doen. Wanneer haar laatste dag precies is weet ze niet. "Wij willen onze missie volbrengen. Dus totdat iemand zegt dat ik naar huis moet, blijf ik dat doen zolang als ik kan. Want elke dag in uniform is voor mij een geschenk."

Alle slachtoffers mesaanval Hamburg in stabiele toestand

1 month ago

Alle achttien slachtoffers van de mesaanval in de Duitse stad Hamburg verkeren in stabiele toestand, meldt de Duitse politie. Eerder werd bekend dat vier personen in levensgevaar waren. Ook hun gezondheid is inmiddels stabiel.

Op het centraal station van Hamburg stak een vrouw gisteravond willekeurig in op reizigers. Dat gebeurde op een perron. Mede dankzij het ingrijpen van twee omstanders kon de vrouw snel worden overmeesterd, zegt de politie.

De verdachte is een Duitse vrouw van 39 jaar die volgens de nu bekende informatie geen vaste woon- of verblijfplaats heeft. De politie heeft concrete aanwijzingen dat ze een psychische stoornis heeft.

Vijftien keer poging tot doodslag

Een rechter heeft inmiddels bepaald dat de vrouw voorlopig wordt opgenomen in een psychiatrische kliniek. Ze wordt verdacht van poging tot doodslag op vijftien mensen. De overige drie van de achttien slachtoffers raakten gewond door bijvoorbeeld een val.

Vanwege de aanval was het centraal station van Hamburg enkele uren dicht. Met een half miljoen reizigers per dag is het station een van de grootste van Duitsland.

Commandant brengt eerste brandweerauto terug naar Beekbergen

1 month ago

Beekbergen heeft z'n allereerste brandweerauto terug, De bluswagen werd in 1956 in gebruik genomen in het dorp bij Apeldoorn, maar verdween spoorloos toen er moderne apparatuur beschikbaar kwam. Totdat de huidige postcommandant van de brandweer Olaf van der Holst in 2018 een telefoontje kreeg.

Aan de Duits-Poolse grens was een oude brandweerauto opgedoken, hoorde Van der Holst. Of die misschien uit Beekbergen kwam?

"Eerlijk gezegd dacht ik: dit kan haast niet", zegt de postcommandant bij Omroep Gelderland. "We gingen er altijd van uit dat die wagen allang was vernietigd of geëxporteerd, net als de voertuigen die daarna kwamen. En dan belt er ineens iemand met de vraag of we interesse hebben."

Hij vroeg om foto's. De auto bleek kaal en incompleet. Maar het gemeentewapen van Apeldoorn met de naam Beekbergen op de zijkant was goed zichtbaar. Het klopte: dit was de eerste gemotoriseerde brandweerwagen van het dorp.

Schapen

Van der Holst vertelt dat de ingebruikname van de bluswagen in 1956 een grote stap vooruit was. "Daarvoor hadden we nog een handspuit en een handkar."

De bluswagen deed een onbekend aantal jaren dienst, totdat hijvan de gemeentebrandweer werd overgedaan aan de bedrijfsbrandweer van pluimveeproefstation Het Spelderholt. Via een personeelslid kwam de auto in particuliere handen. Naar verluidt verruilde die eigenaar de wagen voor een paar Duitse schapen. Toen liep het spoor dood. Tot aan het telefoontje in 2018.

Van der Holst haalde het wrak - want dat was het - naar Nederland. In de hoop dat hij de wagen in korte tijd kon opknappen. "Ik dacht: dat kan nooit heel veel tijd en geld kosten. Met een halfjaar rijdt hij wel weer", zegt hij. "Maar het liep anders."

Vogelnesten

Ruim zes jaar lang werkte Van der Holst elke zaterdag aan de wagen. Hij haalde alles uit elkaar, spoorde onderdelen op via websites, beurzen en verzamelaars uit binnen- en buitenland. "Er zat helemaal niks meer in: geen dashboard, geen leidingen, geen bedrading. Boven op de zuigers van het motorblok zaten zelfs vogelnesten", zegt de postcommandant.

Toen hij groene delen op het chassis tegenkwam, ontdekte Van der Holst dat de geschiedenis van de auto nog verder teruggaat. Hij vond de originele bouwkaart uit de Chrysler-fabriek in de Verenigde Staten. Het voertuig blijkt daar in 1942 gebouwd te zijn als legervoertuig, een Dodge WC 51.

"In de Tweede Wereldoorlog zond Amerika manschappen én voertuigen naar Europa. Dit is er daar een van. Na de oorlog is hij vermoedelijk in Frankrijk blijven staan", aldus de postcommandant. "Veel voertuigen zijn toen omgebouwd en kregen een andere functie. Dit werd een brandweerauto."

Inmiddels is de wagen teruggebracht in de originele staat en een rijdend museumstuk. Branden kun je er niet mee blussen, maar Van der Holst laat hem zien op open dagen van brandweerkorpsen, of gewoon op straat in Beekbergen. "Toen ik hem voor het eerst startte, kreeg ik echt kippenvel", zegt hij trots.

Vrouw en kinderen omgekomen door woningbrand Londen, verdachte aangehouden

1 month ago

In Londen zijn vannacht een 43-jarige vrouw en drie kinderen omgekomen bij een woningbrand. De kinderen zijn een meisje van 15 en twee jongens van 8 en 4 jaar oud. Twee andere personen raakten gewond.

De brand brak uit in de wijk Brent, in het noordwesten van de stad. De Londense politie heeft een 41-jarige man aangehouden die iets te maken zou hebben met de brand. Hij wordt verdacht van moord. Wat zijn relatie is tot de omgekomen vrouw en kinderen is niet bekend.

Tientallen brandweerlieden werden ingezet om de brand te blussen. Op foto's is te zien dat twee rijtjeshuizen compleet zijn verwoest door de brand.

De vrouw en een van de kinderen werden nog levend uit het pand gehaald, maar beiden overleden in de ambulance. De twee andere kinderen werden dood aangetroffen in het huis.

NSC-erelid Omtzigt zwaait af, opvolger wil herstel 'Nederlandse identiteit'

1 month ago

Pieter Omtzigt is door het bestuur en de leden benoemd tot het eerste erelid van zijn partij NSC. Bij het ledencongres van de partij in Arnhem droeg hij het partijleiderschap over aan Nicolien van Vroonhoven. De aanwezige leden keurden dat zonder te stemmen maar met applaus goed.

Omtzigt kondigde half april zijn vertrek aan, omdat hij zijn gezondheid voorop wil stellen. Vorige week nam hij na bijna 22 jaar Kamerlidmaatschap afscheid van het parlement.

Dat Omtzigt daar nog steeds moeite mee heeft, bleek in Arnhem uit zijn tranen en zijn drie kwartier durende toespraak over de oprichting van de partij, het leed van de toeslagenouders, de huidige stand van de politiek en meer onderwerpen waar hij zich als parlementariër in vastbeet. En daar gaat hij na de zomer op een nieuwe manier mee door, kondigde hij aan.

Geen afscheidsspeech

Het was dus geen afscheidsspeech, benadrukte Omtzigts opvolger Van Vroonhoven. Omtzigt blijft betrokken bij de partij en zal altijd welkom zijn, zei zij. "We zwaaien je niet uit, jij zwaait af. Maar rust nu eerst goed uit." Eind dit jaar wordt ter ere van hem een congres georganiseerd over zijn internationale inspanningen, zoals voor de Raad van Europa.

Van Vroonhoven realiseert zich naar eigen zeggen dat zij het partijleiderschap overneemt in een lastige tijd. Volgens de laatste peilingwijzer kan NSC nog maar op 0 tot 2 procent van de kiezers rekenen. "Maar een partij die op principes is gestoeld heeft een solide basis", zei ze. "Wij zijn vechters, wij zijn ongelofelijk taai."

De toespraak van de nieuwe partijleider stond in het teken van een "weerbare samenleving". Burgers moeten op alle fronten weerbaarder worden, zei Van Vroonhoven. Dat gaat van betrokkenheid bij de militaire verdediging van Nederland tot weten wat je moet doen als er een digitale aanval of een stroomstoring is. Maar ook inkomenszekerheid maakt burgers weerbaarder, zo haalde Van Vroonhoven een partijbeginsel aan.

Dauwtrappen met Hemelvaart

Weerbaarheid begint bij "kracht van binnenuit, een gedeelde identiteit", aldus Van Vroonhoven. Ze keert zich tegen partijen "die de Nederlandse identiteit bagatelliseren". "Nederland is meer dan een paspoort." Ze vindt dat NSC zich moet inzetten voor het behoud van de Nederlandse identiteit en gedeelde waarden.

Als voorbeelden noemde zij de dodenherdenking op de Dam, dauwtrappen met Hemelvaart, Bevrijdingsdag, Koningsdag, de Avondvierdaagse, bloemencorso's, carbidschieten en carnaval.

"Wij zijn vaak te naïef geweest. Alsof onze identiteit vanzelf wel overeind zou blijven staan", vindt Van Vroonhoven. "Een weerbare samenleving zit 'm ook in dat we niet te snel van ons stuk te brengen zijn door denkbeelden die ons tegen elkaar opzetten."

Om te beginnen gaat de partij zich daarvoor lokaal inzetten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart 2026, zo werd tijdens het ledencongres besproken. NSC wil in meerdere gemeenten meedoen met op gemeenten afgestemde verkiezingsprogramma's.