Drugshandelaren, plofkrakers en geweldplegers zijn 'op grote schaal' actief in de zorgsector. Dat meldt RTL Nieuws op basis van een intern document van de politie met de titel Criminelen in de zorg, een grote zorg.
Met fraude en criminaliteit in de zorg is flink veel geld te verdienen. "Criminele zzp'ers die 12.000 euro per maand verdienen zijn eerder regel dan uitzondering", schrijft de politie in het document.
De politie Midden-Nederland bevestigt het bestaan van dit document aan de NOS en benadrukt dat het een landelijk probleem is. "We krijgen alarmerende signalen binnen ten aanzien van deze ondermijnende criminaliteit in de zorg, maar het ontbreekt ons aan een volledig fenomeenbeeld", aldus de politie.
Schoenen likken
Volgens het politiedocument behandelen criminelen met valse diploma's zonder opleiding kwetsbare patiënten, zoals mensen met dementie of een zware verstandelijke beperking. Vervolgens brengen ze patiënten in gevaarlijke en vernederende situaties.
Zo reageren ze in noodsituaties niet adequaat, geven ze verkeerde zorg en spreken ze onderling zeer neerbuigend en zonder empathie over hun cliënten. Ook worden cliënten in sommige gevallen opzettelijk gepest.
Zo werd een jongere met een verstandelijke handicap gedwongen om urenlang met zijn blote billen tegen een raam te staan en werd een andere jongere gedwongen de schoenen van zijn zogenaamde zorgverlener te likken.
Uitbuiting cliënten
Theo van Uum, directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) schrikt hiervan. "Er waren eerder al signalen over diplomafraude, maar dit zijn wel heel schokkende details", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Het zijn details die ik nog niet kende en die te walgelijk zijn voor woorden."
De politie heeft ook signalen ontvangen dat zorgcriminelen de kwetsbare cliënten uitbuiten en inzetten voor criminele activiteiten zoals het dealen van drugs, werken als drugsuithaler in havens en het uitvoeren van geweldsopdrachten.
Volgens de politie kiezen de criminelen bewust voor zorginstellingen waar de meest kwetsbare personen verblijven. "Omdat deze cliënten vaak niet in staat zijn om misstanden kenbaar te maken, blijft het (langer) verborgen dat de 'zorgmedewerker' helemaal niet over de kennis en kunde beschikt om zorghandelingen te verrichten."
Valse diploma's
Op websites kunnen criminelen die in de zorg willen werken valse diploma's of werkervaringscertificaten kopen. Vervolgens laten ze zich inhuren door malafide uitzendbureaus die personeel leveren aan zorginstellingen. Die uitzendbureaus zijn vaak ook in handen van onderwereldfiguren. Daar kunnen ze naar hartenlust uren declareren, terwijl ze die niet werken, en daarmee flink veel geld verdienen.
Ook verdienen ze aan het verkopen van valse diploma's en certificaten, zegt Van Uum van VGN. "En soms zie je de criminaliteit ook terug in de vorm van zorgaanbieders die wel geld declareren, maar uiteindelijk helemaal geen cliënten in zorg blijken te hebben. Dus aan alle kanten is het een verdienmodel voor criminelen."
Werken in de zorg is voor criminelen volgens de directeur van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland ook een goede dekmantel voor andere criminele activiteiten. "Je kunt op onbewaakte momenten, diep in de nacht, rondrijden in je auto en dan heb je de zorg als een soort dekmantel."
Extra diplomacontrole
Het vraagt volgens Van Uum om veel scherper toezicht bij het aannemen van zzp'ers. "Het is belangrijk dat wij die diploma's heel erg goed controleren in het diplomaregister van DUO. En ook moeten we beter opletten of diegene die we aan de poort ontvangen, ook echt is wie hij zegt dat hij is. Want ook identiteitsfraude kom je tegen."
Daarnaast zou de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd veel meer bevoegdheden moeten krijgen als het gaat om toezicht op de bemiddelingsbureaus die deze zzp'ers aanbieden in de zorg, vindt Van Uum. En er zou meer transparantie moeten zijn over malafide zzp'ers en bemiddelingsbureaus, vindt hij. "We moeten het met man en macht gezamenlijk aanpakken, want het zit in de hele keten."