NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! In de Tweede Kamer wordt gestemd over het omstreden voorstel van NSC om pensioendeelnemers meer inspraak te geven. En na een rustdag gaat de Ronde van Italië verder met een tijdrit.

Eerst het weer: opnieuw veel zon vandaag, maar later op de dag zijn er ook wat stapelwolken. Het wordt 20 tot 24 graden. Morgen is er meer bewolking, maar af en toe schijnt ook de zon bij maximaal 20 graden.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Vanuit de VS zijn 68 migranten uit Colombia en Honduras teruggekeerd naar hun eigen land. Het is de eerste keer dat migranten gebruikmaken van een regeling van de regering-Trump voor migranten zonder verblijfsvergunning. Ze krijgen een pinpas met 1000 dollar mee. De vliegtickets zijn door de VS betaald.

Eerder werden op de Amerikaanse televisie reclames uitgezonden waarop te zien was hoe migranten naar een zwaarbewaakte gevangenis in El Salvador werden gestuurd. Daarmee wilde de VS migranten aanmoedigen gebruik te maken van de regeling voor zogeheten 'zelf-deportaties' of 'vrijwillige deportaties'.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De bibliotheek op de grens van Stanstead (Canada) en Derby Line (VS) wordt al 120 jaar samen beheerd, maar sinds het presidentschap van Trump lopen de spanningen op.

Correspondent Rudy Bouma nam een kijkje:

Fijne dag!

De populariteit van de Taiwanese president Lai Ching-te neemt af. Precies een jaar nadat hij het presidentieel paleis in Taipei betrad, is meer dan de helft van de bevolking ontevreden over zijn leiderschap.

Lai neemt een harde lijn in ten opzichte van China, dat Taiwan als afvallige provincie ziet. Maar met een krijgsmacht en een defensiebudget die ruim tien keer kleiner zijn dan die van China, weet Lai dat het lot van Taiwan in handen ligt van het buitenland. En dus zoekt hij toenadering tot de VS.

Maar de Taiwanese bevolking is in toenemende mate sceptisch over deze aanpak. Zo'n 16 procent van de bevolking duidt de VS als onbetrouwbaar aan, een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder. Ook de oppositie en andere critici twijfelen eraan of de VS nog wel de beste partner is om op te vertrouwen.

Chinese dreiging neemt toe

Het was verdacht rustig op de dag dat Lai beëdigd werd als president van Taiwan. Nul Chinese militaire vliegtuigen werden rond Taiwan gespot. Maar zijn eerste toespraak als president, waarin hij benadrukte zich te zullen verzetten tegen Chinese intimidatie en vastberaden was om Taiwans soevereiniteit te beschermen, viel in China niet in goede aarde.

Een paar dagen later omsingelden tientallen Chinese gevechtsvliegtuigen en schepen het eiland. De militaire operatie was volgens de Chinezen een "waarschuwing weg te blijven van separatistische acties". Een paar maanden later was het weer raak, toen China de grootste militaire oefening rond Taiwan ooit hield. Sindsdien regent het militaire acties rond Taiwan.

In 2024 vloog het Chinese leger een recordaantal van 3075 keer door de door Taiwan zelfverklaarde Air Defense Identification Zone, een toename van 80 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.

NOS op 3 maakte in 2021 deze uitlegvideo over Taiwan:

In plaats van de confrontatie met China te vermijden, bestempelt Lai China als een "buitenlandse vijandige macht" en neemt hij maatregelen om de nationale veiligheid te versterken.

Zo verhoogde hij het toezicht op Taiwanese burgers die in China verblijven of daar zakelijke belangen hebben en worden bezoekers van het Chinese vasteland strenger gecontroleerd of zelfs de toegang geweigerd. Ook stelde hij voor de in 2013 afgeschafte militaire rechtbanken opnieuw in te voeren om spionage en landverraad effectiever te kunnen berechten.

De maatregelen stuitten op veel protest. Veel Taiwanezen vinden dat ze vrijheden inperken en de economische belangen van het eiland schaden. Sommige waarnemers suggereren dan ook dat Lai's harde lijn tegenover China en binnenlandse veiligheidsmaatregelen bedoeld zijn om zijn macht te consolideren en tegenstanders buitenspel te zetten.

Toenadering tot de VS

Maar president Lai weet ook heel goed dat Taiwan bij een eventueel conflict met China in grote mate afhankelijk blijft van militaire bescherming van het buitenland en dus zoekt hij toenadering tot de VS.

Na herhaalde oproepen van Trump heeft Taiwan zijn defensiebudget onder luid protest van de oppositie verhoogd met bijna 7 procent. Het protest het er ook mee te maken dat een groot deel van dat geld wordt betaald aan de Amerikaanse wapenindustrie, die al achterloopt op zijn leveringen aan Taiwan.

Daarnaast investeren Taiwanese techbedrijven grote sommen geld in de Amerikaanse industrie als strategisch gebaar richting Washington. Ook dit leidt tot onrust in Taiwan. Mensen zijn bang dat Lai hiermee op lange termijn de concurrentiepositie van de Taiwanese chipindustrie verzwakt.

Onzekerheid over afhankelijkheid

Experts en oppositie uiten groeiende zorgen over de oplopende spanningen met China en Lai's sterke afhankelijkheid van de VS. De wankele Amerikaanse koers in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne roept twijfels op over Washingtons bereidheid om Taiwan bij een Chinees offensief te verdedigen.

Tegelijkertijd laat de aanhoudende oorlog in Oekraïne zien dat het Westen er niet in slaagt Rusland effectief terug te dringen. De combinatie van Amerikaanse onbetrouwbaarheid en Europese machteloosheid, zo waarschuwen critici, geeft China vertrouwen assertiever op te treden.

Een deel van de bevolking en de oppositie pleit dan ook voor meer contact met Peking en een gematigder toon om misverstanden te voorkomen en escalatie te vermijden. Ook vinden sommigen dat Taiwan de economische banden met China en andere landen in de regio moet versterken om zo het risico op conflicten te verkleinen. Vooralsnog lijkt Lai geen aanstalten te maken voor een koerswijziging.

Het is nog maar de vraag of het minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken vanmiddag in Brussel lukt een meerderheid van zijn EU-collega's ervan te overtuigen een onderzoek te beginnen naar de vraag of Israël nog wel voldoet aan de voorwaarden voor samenwerking met de Europese Unie. Veldkamp schreef twee weken geleden een brief aan buitenlandchef Kallas waarin hij vraagt om zo'n onderzoek. Een reactie bleef tot nu toe uit.

Alleen als hij ten minste 14 van de 27 EU-landen meekrijgt, moet de Europese Commissie wel reageren. Ofwel door een onderzoek in te stellen, óf door uit te leggen waarom dat niet gebeurt. Maar hoge EU-diplomaten melden dat de teller vooralsnog op ongeveer 11 blijft steken, onvoldoende dus om die reactie af te dwingen. Aan boord zijn onder meer Spanje, Frankrijk, Ierland, Slovenië en een aantal Scandinavische landen.

Landen als Hongarije en Tsjechië willen juist niets weten van druk op Israël. Daartussenin zitten veel landen die weliswaar steeds kritischer worden, maar ook heel voorzichtig zijn omdat het politiek zeer gevoelig ligt echt consequenties te verbinden aan Israëls optreden in de Gazastrook. Diplomaten hopen dat ze er in slagen nog vóór de vergadering begint juist een aantal van de landen in het midden over de streep te trekken om Veldkamps voorstel te steunen. Maar ze temperen de verwachtingen: "Het is zeker niet kansloos, maar we zullen met samengeknepen billen zitten in de vergadering."

Pas tijdens de bijeenkomst zal blijken of de landen die vooraf steun hebben toegezegd die ook echt uitspreken en of genoeg andere meestemmen.

Opzeggen verdrag is niet het doel

Het is Veldkamp niet te doen om het opzeggen van de zogenoemde 'EU-Israël-associatieovereenkomst'. In het verdrag staan allerlei afspraken, onder meer over handelsbetrekkingen. De EU is Israëls belangrijkste handelspartner. Het samenwerkingsverband opzeggen zou Israël hard raken, zowel politiek als economisch.

Dat voor elkaar krijgen is bovendien zo goed als onmogelijk. Spanje en Ierland pleitten in oktober vorig jaar al voor opschorting van het verdrag maar kregen nul op het rekest. Alle 27 EU-landen moeten goedkeuring geven zo'n stap te zetten, Hongarije zal niet aarzelen zijn veto in te zetten.

Nederland wil de dialoog met Israël niet stopzetten. Het voorstel van Veldkamp dat straks voorligt gaat dan ook veel minder ver: een onderzoek naar de naleving van het verdrag. Daarin staat in artikel 2 dat de verhouding tussen de EU en Israël en de overeenkomst zelf gebaseerd zijn op respect voor de mensenrechten en democratische principes. In alle verdragen die de EU sluit staan dit soort voorwaarden.

Veto

Veldkamp zei eerder al dat volgens hem onder meer de Israëlische blokkade van hulpgoederen naar de Gazastrook indruist tegen het internationaal humanitair recht en hij pleit ervoor dat uit te zoeken. Zolang zo'n onderzoek er niet komt, zet Nederland zijn veto in om onderhandelingen te blokkeren over een verlenging van een 'actieplan' dat bij de samenwerkingsovereenkomst hoort. Dat verliep in januari, en nu Nederland zijn blokkade opwerpt, liggen de gesprekken over verlenging stil. Het is overigens onduidelijk welke gevolgen dat precies heeft.

Diplomaten willen niet vooruitlopen op de vraag wat er gebeurt als Veldkamp zijn meerderheid niet haalt. Een hoge EU-diplomaat zegt wel dat "zijn onderbuikgevoel" hem vertelt dat buitenlandchef Kallas "de redelijkheid inziet" van Veldkamps vraag, maar dat onduidelijk is wat er gebeurt als het aantal benodigde landen net tekortschiet.

De Europese Commissie kan ook zelf besluiten zo'n onderzoek in te stellen en hoeft niet te wachten tot landen erom vragen. Tot nu toe reageerde de Commissie niet op Veldkamps verzoek, maar als meer landen erom vragen, neemt de druk toe wél tot actie over te gaan.

Maar het is niet alleen buitenlandchef Kallas die beslist. Uiteindelijk zal de voorzitter van de Europese Commissie zelf haar goedkeuring willen geven aan de politiek gevoelige kwestie. Tot nu toe is de Duitse Von der Leyen terughoudend in haar kritiek op Israël, in de wandelgangen is te horen dat zij niet voelt voor een onderzoek.

'Haal het eraf'. Zo heet de nieuwe wet waar de Amerikaanse president Donald Trump gisteren met de bekende zwarte stift een handtekening onder zette. Door middel van de Take It Down Act wil de Amerikaanse regering het verspreiden van ongewenste AI-gegenereerde deepfakes en 'wraakporno' bestrijden.

Veel staten hadden al soortgelijke wetten, maar verschilden nogal in de aanpak en het opleggen van straffen. De nieuwe wet geeft meer duidelijkheid en biedt meer bescherming aan de slachtoffers.

Zo staan er zwaardere straffen op het verspreiden van intieme beelden die zonder toestemming van de gefilmde personen zijn gemaakt. Iedereen die zich hieraan schuldig maakt, hangt een gevangenisstraf van maximaal drie jaar boven het hoofd.

Daarnaast verplicht de wet socialemediaplatformen en websites om de beelden sneller weg te halen. Dit moet binnen 48 uur na de eerste melding van het slachtoffer zijn gedaan. Online platformen krijgen een jaar de tijd om een protocol hiervoor op te stellen. Grote technologiebedrijven zoals Meta, Tiktok en Google zijn een paar van de meer dan honderd organisaties die de nieuwe wet ondersteunen.

Het Witte Huis had een speciale bijeenkomst in de rozentuin georganiseerd, waar first lady Melania Trump en veel Congresleden bij aanwezig waren. Volgens de president kan de wet niet snel genoeg worden uitgevoerd. "Met de opkomst van AI-beeldgeneratie zijn talloze vrouwen lastiggevallen met deepfakes en andere expliciete afbeeldingen die tegen hun wil werden verspreid. Het is gewoon vreselijk fout. Vandaag maken we het volledig illegaal."

Taylor Swift en AOC

Bekende slachtoffers van de deepfakes zijn popster Taylor Swift en het Democratische Congreslid Alexandria Ocasio-Cortez. Van Swift gingen vorig jaar expliciete nepbeelden rond op het platform X. Tegen de tijd dat X de beelden had verwijderd, waren ze al 47 miljoen keer bekeken.

Van Alexandria Ocasio-Cortez, bekend als AOC, doken op datzelfde platform soortgelijke beelden op. "Het is een schok om beelden van jezelf te zien waarvan iemand zou kunnen denken dat ze echt zijn", vertelde ze in maart 2024 aan het tijdschrift Rolling Stone. "Het loopt parallel met dezelfde intentie als fysieke verkrachting en aanranding. Deepfakes zijn absoluut een manier om gewelddadige vernedering van anderen te digitaliseren."

Deze twee beroemdheden werden door Trump niet aangehaald als slachtoffers. In plaats daarvan stond de 15-jarige Elliston Berry als slachtoffer centraal. Ze was 14 jaar oud toen een klasgenoot aan de haal ging met een foto van haar. Door gebruik van kunstmatige intelligentie werd haar foto omgezet in een nep naaktfoto en verspreid via Snapchat. "Het is echt verbazingwekkend hoe deze vreselijke situatie nu wordt omgezet in iets goeds," zei ze tijdens de ceremonie.

Zorgen over interpretatie

Wat opvalt aan de nieuwe wet is dat deze breed wordt gesteund door zowel de Democraten en Republikeinen. Vorige maand stemden 409 leden van het Huis van Afgevaardigden voor en twee leden tegen. Ook in de Senaat was er nauwelijks weerstand.

Dit is pas de zesde wet die Trump heeft ondertekend in zijn tweede termijn als president. In zijn vorige termijn stond de teller rond deze tijd op 35 ondertekende wetsvoorstellen. Dit keer regeert hij vooral via presidentiële decreten.

Melania Trump mengt zich zelden in de politiek, maar had voor deze nieuwe wet wel veel aandacht. Ze beschreef kunstmatige intelligentie en sociale media als het nieuwe digitale snoepgoed voor de jonge generaties. "Even verslavend, maar in tegenstelling tot suiker kunnen deze nieuwe technologieën als wapen worden ingezet en zelfs dodelijk zijn."

Niet iedereen is blij met de nieuwe wet. Activisten die strijden voor de vrijheid van meningsuiting en digitale rechtenorganisaties vrezen dat de wet te breed kan worden geïnterpreteerd. Ze zijn bang dat online platformen ook legitieme beelden van het internet af zullen halen en dat de kans op censuur zo wordt vergroot.

Het dieet van de wolf bestaat vooral uit reeën, wilde zwijnen en edelherten. Als deze minder beschikbaar zijn eet het dier in het wild levende runderen en in mindere mate schapen. Dat blijkt uit onderzoek naar de ontlasting van wolven in Drenthe en op de Veluwe.

Onderzoekers onderzochten ruim 700 uitwerpselen van wolven die in 2023 in de twee gebieden leefden. Uit de resultaten blijkt dat het voedingspatroon van de wolf afhankelijk is van de dieren die voorhanden zijn.

Uit onverteerde resten in de poep blijkt dat wolven op de Veluwe vooral wilde zwijnen (aanwezig in 59% van de uitwerpselen), edelherten (18%) en reeën (16%) eten.

In Drenthe komen wilde zwijnen en edelherten nauwelijks voor. Hier staat vooral de ree (53%) op het menu. Daarnaast werden natuurrunderen (37%), die ingezet worden voor natuurbeheer, en schapen (6%) teruggevonden in de ontlasting.

Dat schapen niet een groter onderdeel van het dieet van de wolf lijken te zijn, verrast onderzoeker Glenn Lelieveld, gezien het hoge aantal meldingen van aanvallen op schapen. Mogelijke verklaring volgens de onderzoekers is dat wolven meer schapen doden dan ze consumeren omdat de schapen vaak niet vluchten. Ook kan het zijn dat de wolf gestoord wordt en de prooi achterlaat.

Verder kunnen de aanvallen het werk zijn van vrije, rondlopende puberwolven. Die zijn nog op zoek naar een eigen territorium. Onderzoekers hebben de uitwerpselen van deze dieren niet kunnen onderzoeken omdat deze niet goed vindbaar zijn.

Wolven die in roedels leven gebruiken hun ontlasting om het territorium af te bakenen en zijn hierdoor wel te vinden. De ontlasting van wolven die alleen leven ligt verspreid door het landschap.

Hoefdieren

"Misschien moeten we opnieuw praten over het toestaan van meer wilde hoefdieren in Drenthe", antwoordt wolvenexpert Lelieveld op de vraag wat het onderzoek leert over het samenleven met de wolf.

"In Drenthe eten wolven meer schapen en veel meer runderen dan op de Veluwe, terwijl zulk vee daar ook rondloopt. Het belangrijkste verschil tussen de twee gebieden is het aantal aanwezige wilde hoefdieren zoals edelherten, damherten en wilde zwijnen."

Nuance daarbij is dat in het onderzoek alleen is gekeken naar wolvendrollen die in 2023 zijn verzameld. "Het is afwachten of de verschillen tussen Drenthe en de Veluwe over de jaren heen stand houden. Maar buitenlandse onderzoeken wel zien dat een belangrijke bescherming voor vee bestaat uit de aanwezigheid van genoeg wilde hoefdieren. Dus het lijkt mij een reden voor gesprek", zegt Lelieveld.

Het onderzoek naar de wolvenuitwerpselen loopt tot en met dit jaar. Komende herfst worden de resultaten over 2024 verwacht.

De Duitse politie heeft in de plaats Heiligenhaus, in de buurt van Düsseldorf, de verdachte van de steekpartij in Bielefeld aangehouden. Hij werd opgepakt nadat speciale politieteams daar twee locaties hadden doorzocht. Volgens de politie gaat het om een 35-jarige man uit Syrië.

Zondagochtend rond 04.00 uur stak de man willekeurig in op bezoekers van bar Cutie in de stad in het noordwesten van Duitsland. Daarbij raakten vijf mensen van tussen de 23 en 27 jaar gewond, van wie vier ernstig. Hun toestand is inmiddels stabiel. Die avond waren er vooral supporters van de lokale voetbalclub in het café.

Volgens omstanders had de verdachte een speciale wandelstok met een mes eraan bij zich. Toen andere bezoekers van het café de man aanvielen, raakte de 35-jarige gewond en vluchtte hij. Daarbij verloor de man een rugzak met daarin meerdere messen, een brandbare vloeistof en een verblijfsvergunning.

Motief onbekend

Een speciaal team voor moordzaken werd zondag ingeschakeld en doet onderzoek naar het incident. Eerder spraken Duitse media van een aanslag, maar de politie meldde na het incident dat er geen bewijs was voor extremistische motieven.

De minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Noordrijn-Westfalen wil ook niet speculeren over het motief van de aanval. "We weten wat er gebeurd is en wie de man is, maar meer ook niet", zegt hij.

De eerste groep migranten is maandag vanuit de Verenigde Staten teruggekeerd naar Honduras en Colombia. Dat gebeurde in het kader van het plan van de regering-Trump om immigranten zonder verblijfsvergunning op kosten van de VS "vrijwillig te deporteren" naar het land waar ze vandaan komen.

In totaal zijn 68 mensen met een door de overheid betaalde vlucht teruggegaan naar hun land van herkomst. 38 van de passagiers, onder wie ook kinderen die in de VS zijn geboren, stapten uit in de Noord-Hondurese stad San Pedro Sula. De anderen reisden naar Colombia.

De migranten hebben een pinpas met daarop 1000 dollar gekregen, samen met het aanbod om nog eens een aanvraag te doen om legaal de VS binnen te komen.

'Zelf-deportaties'

De deportaties van illegale migranten was een van de belangrijkste thema's bij de verkiezingscampagne van de Amerikaanse president. Eerder werden op de Amerikaanse televisie reclames uitgezonden waarop te zien was hoe migranten naar een zwaarbewaakte gevangenis in El Salvador werden gestuurd. Daarmee wilde de VS migranten aanmoedigen gebruik te maken van de regeling voor zogeheten 'zelf-deportaties' of 'vrijwillige deportaties'.

Deze werden door minister Noem van Binnenlandse Veiligheid "de meest kosteneffectieve, de beste en veiligste manier om de Verenigde Staten te verlaten en arrestatie te voorkomen" genoemd. Het aantal mensen dat dit jaar is vertrokken uit de VS ligt volgens de directeur van de Hondurese immigratiedienst lager dan vorig jaar rond deze tijd. Tegen persbureau AP zegt hij dat hij niet denkt dat dit aantal het komende jaar nog erg zal toenemen.

Een man uit het Verenigd Koninkrijk die heeft geprobeerd een gestolen 18-karaats gouden toiletpot te verkopen, is veroordeeld tot 21 maanden voorwaardelijke celstraf. De 37-jarige Fred Sines hoeft de gevangenis niet in, maar moet wel een taakstraf van 240 uur uitvoeren.

De wc, ter waarde van 4,8 miljoen pond, werd in september 2019 gestolen uit een tentoonstelling. Drie mannen reden toen met twee gestolen auto's door de afgesloten houten hekken van het Blenheim Palace in het zuidoosten van Engeland, het geboortehuis van Winston Churchill. Vervolgens gingen ze via het raam het gebouw binnen en trokken de wc van de muur.

Binnen vijf minuten waren de mannen er met de het werk van 98 kilo vandoor. Doordat de toiletpot van de muur was getrokken, heeft de roof behoorlijke waterschade in het paleis veroorzaakt.

Bezoekers van de tentoonstelling konden het toilet ook daadwerkelijk gebruiken. De wc was aangesloten op de waterleidingen en de riolering.

'Beperkte rol'

Sines hoorde over de diefstal van het kunstwerk en bemiddelde bij de verkoop van een deel van het goud. Volgens de rechter was zijn rol in de verkoop van het goud beperkt, ook omdat deze verkoop uiteindelijk niet is doorgegaan. "U had er geen persoonlijk voordeel bij, was er verder niet bij betrokken en uw betrokkenheid was slechts van korte duur."

In totaal werden vier mannen vervolgd in de zaak. Twee van hen zijn al schuldig bevonden en horen in juni hun straf. Het kunstwerk zelf is nooit meer teruggevonden.

Ducttape-banaan

Het kunstwerk van de Italiaanse conceptuele kunstenaar Maurizio Cattelan was uitgeleend door het Guggenheim-museum in New York aan het Blenheim Palace. De toiletpot drijft volgens de kunstenaar de spot met excessieve rijkdom. De kostbare wc werd door het Guggenheim eerder te leen aangeboden aan Donald Trump tijdens diens eerste termijn als president, nadat Trump een schilderij van Van Gogh te leen had gevraagd.

Catellan is onder meer bekend van zijn provocatieve kunst, zoals een knielende Adolf Hitler die er vanaf de achterkant uitziet als een kind. Ook maakte hij de ducttape-banaan, die voor 6,2 miljoen dollar is verkocht en vervolgens door de nieuwe eigenaar werd opgegeten.

Paralympisch zwemmer Liesette Bruinsma heeft maandag een onderscheiding van NOC*NSF gekregen: de Pahud de Mortanges Trofee. De 24-jarige zwemmer mocht de prijs in ontvangst nemen, omdat de sportkoepel vindt dat Bruinsma "een inspirerend voorbeeld" is.

Zo zette de drievoudig paralympisch kampioen, die een visuele beperking heeft, zich in voor de komst van blindentribunes in de zwemsport. "Dit is een speciale tribune waar blinden en slechtzienden via een koptelefoon de wedstrijd meemaken", legt NOC*NSF uit. "Een commentator doet verslag van de wedstrijd, daar zijn speciale blindentolken voor."

Inmiddels werd de techniek al toegepast bij onder meer het Europees kwalificatietoernooi zwemmen vorige zomer, maar ook bij het NK afstanden bij het schaatsen. "Liesette Bruinsma is een prachtig voorbeeld van hoe sport niet alleen inspireert, maar ook verbindt en toegankelijker wordt voor iedereen", schrijft NOC*NSF.

Tijdens de algemene ledenvergadering van NOC*NSF ontving Bruinsma onder luid applaus de prijs uit handen van voorzitter Anneke van Zanen-Nieberg. De onderscheiding wordt al ruim 50 jaar uitgereikt.

Afval uit het water halen

Een andere prijs die werd uitgereikt, was de Van Tuyll Beker. Die ging naar het Watersportverbond als beloning voor de Clean up on Tour. Al meerdere jaren wordt er al suppend tijdens de zomermaanden door het hele land zwerfafval uit het water gehaald.

De Van Tuyll Beker is een wisselbeker voor de bond die zorgt voor in het oog springende maatschappelijke en sociale impact. "Al het afval dat uit het water wordt gevist, wordt gewogen en daarna naar een milieupark gebracht voor een verantwoorde verwerking. Het Watersportverbond houdt op een ranglijst bij hoeveel zwerfafval er is verzameld."

Medewerkers van het team Handhaving in Deventer hebben zich meermalen schuldig gemaakt aan wangedrag, zowel tegenover elkaar als tegenover burgers op straat. Dat blijkt volgens De Stentor uit een extern onderzoek naar het team.

De gemeente schakelde onderzoeksbureau Hoffman in nadat er meerdere meldingen waren binnengekomen over het wangedrag bij het team met 33 medewerkers. Er was sprake van grensoverschrijdend gedrag, seksuele relaties op de werkvloer, een roddelcultuur en kleinerend gedrag tegenover burgers.

Wanneer dat wangedrag precies plaatsvond is niet duidelijk.

Geboeid aan kapstokken

Onderling en tegen burgers maakten boa's vrouwonvriendelijke en respectloze opmerkingen, staat in het rapport. In sommige gevallen leidde dit tot pestgedrag, wat zich uitbreidde naar de straat. Zo zouden daklozen denigrerend zijn behandeld.

Medewerkers werden "als grapje" geboeid aan kapstokken en tafels.

Daarnaast reden boa's volgens de onderzoekers zonder reden met zwaailicht, te hard, door rood of bewust tegen het verkeer in. Bodycams werden weggegooid en zelfs overreden en er zijn beelden in een snapchatgroep gedeeld van een handhaver die urineerde over een brandje.

Ook is te zien hoe een collega in de achterbak van een voertuig werd gelegd en daarna zo werd rondgereden. Over de beelden van handboeien en het plassen over een brand zeggen boa's spijt te hebben.

Verandertraject

Er zijn geen medewerkers bestraft of op non-actief gezet naar aanleiding van de incidenten. Voor burgemeester Ron König van Deventer is het externe rapport wel aanleiding om een "verandertraject" te starten. "Om ervoor te zorgen dat de sfeer verbetert en er gewerkt wordt in lijn met de Deventer gedragscode voor ambtenaren."

Na verloop van tijd wordt geëvalueerd of de maatregel effect heeft.

BBB'er Eric Kemperman breekt met zijn partij in zowel de Eerste Kamer als de Provinciale Staten van Gelderland, meldt de partij. Kemperman geeft zijn zetels niet op. Een reden voor zijn vertrek wordt niet gegeven.

Daarmee verliest de coalitie een zetel in de Eerste Kamer, waar de regeringspartijen toch al geen meerderheid hadden. De BBB heeft nu nog vijftien zetels in de senaat.

Ook in de Gelderse Provinciale Staten heeft de partij nog vijftien zetels over na het vertrek van Kemperman. De BBB zit daar in Gedeputeerde Staten.

"De BBB-fracties betreuren zijn beslissing, maar kunnen niet anders dan zijn keuze accepteren", schrijft de partij. "De senaatsfractie en de provinciale fractie in Gelderland pakken zijn werk op."

Kemperman zat sinds juni 2023 in de Eerste Kamer.

De Spaanse premier Pedro Sánchez heeft opgeroepen Israël uit te sluiten van deelname aan het Eurovisie Songfestival vanwege de oorlog in Gaza. "Net zoals Rusland, dat zich moest terugtrekken uit alle internationale competities", aldus Sánchez.

De premier merkte op een persconferentie op dat Rusland sinds de invasie in Oekraïne in 2022 niet meer mee mag doen aan het Songfestival, en dat er geen "dubbele maatstaven" mogen zijn. Hij sprak ook zijn solidariteit uit met "het volk van Palestina dat onder het onrecht van oorlog en bombardementen lijdt".

Israël eindigde in de finale zaterdagavond met zangeres Yuval Raphael op de tweede plaats, dankzij het uitzonderlijk hoge aantal publieksstemmen (297) via televoting. Kijkers uit dertien landen, waaronder ook Spanje, gaven Israël de maximale score van twaalf punten. Na de stemmingen van de jury's stond Israël veertiende, met 60 punten.

De Israëlische minister voor diasporazaken Amichai Chikli, noemde de Spaanse stemmen voor Israël een klap in Sánchez' gezicht "die tot in Jeruzalem te horen was".

Twintig keer stemmen

Vanwege de uitslag van de Spaanse televote heeft de Spaanse omroep RTVE een onderzoek naar de publieksstemmen gevraagd. De EBU heeft aangegeven dat er meer dan 140.000 keer is gestemd, maar niet bekend is hoeveel mensen hebben gestemd. Dat is niet te berekenen omdat iedereen tot twintig keer (ook op hetzelfde land) mag stemmen. Spanje wil van organisator EBU een gedetailleerde analyse van de publieksstemmen.

In navolging van de Spaanse RTVE hebben ook andere Europese omroepen om zo'n onderzoek gevraagd. In België wil de VRT volledige transparantie over de televote. De Vlaamse omroep trekt toekomstige deelnames in twijfel als de organisator EBU niet met een serieus antwoord komt.

Overigens is het komend jaar aan de Franstalige RTBF om namens België een kandidaat af te vaardigen naar het festival. Die omroep wil niet reageren op de boodschap van de VRT, maar wel meewerken aan verbeteringen rond de stemming.

In de loop van vandaag spraken meer landen zich uit, zonder expliciet Israël te noemen. Zo lieten Finland, IJsland en Slovenië weten zich aan te sluiten bij het verzoek van de Spanjaarden.

'Meest geavanceerde stemprocedure'

Organisator EBU zegt in een reactie dat "de stemprocedure voor het Songfestival de meest geavanceerde ter wereld is" en dat de resultaten van elk land worden gecontroleerd en geverifieerd "door een enorm team van mensen om verdachte of onregelmatige stempatronen uit te sluiten". De EBU zegt ook de bezorgdheid van de omroepen serieus te nemen.

AVROTROS, die namens Nederland het Songfestival organiseert, heeft nog niet gereageerd. Tijdens de finale van zaterdag gingen ook van het Nederlandse publiek de meeste stemmen naar Israël. Bij de vakjury eindigde het land op een vijfde plaats.

De vechtpartij tussen supporters van Go Ahead Eagles en FC Twente gisteren, volgde mogelijk op een valse melding van een medische noodsituatie. Dat schrijft RTV Oost.

De supporters gingen met elkaar op de vuist op een verzorgingsplaats langs de A1 bij het Gelderse Wilp. Twee mensen raakten gewond. Agenten kregen beide groepen met behulp van pepperspray, politiehonden en wapenstokken terug in de bussen. De bussen zijn onder politiebegeleiding terug naar Deventer en Borne gereden.

Geen noodsituatie

Kort voor de vechtpartij kreeg de politie een melding van een medische noodsituatie in de bus met Go Ahead-supporters. Die was na de uitwedstrijd tegen RKC op de weg terug van Waalwijk naar Deventer.

Tegelijk kreeg de politie signalen dat Twente-supporters uit waren op een confrontatie met supporters van Go Ahead. Daarom werd de bus met Go Ahead-supporters gevraagd niet te stoppen, maar vanwege de vermeende noodsituatie gebeurde dat toch.

Een woordvoerder van de politie zegt tegen de omroep dat de agenten geen medische noodsituatie aantroffen in de bus.

Even daarna stopten twee bussen met FC Twente-supporters op dezelfde parkeerplaats langs de A1, schrijft RTV Oost. Zo'n 150 supporters zouden vervolgens door de politieblokkade zijn gebroken. Wat volgde was een "massale en gewelddadige confrontatie", aldus de politie.

De politie sluit niet uit dat betrokkenen worden vervolgd. Onderzocht wordt wie de melding via 112 heeft gedaan.

Jonge mannen doorzoeken verbrande kartonnen dozen. Ze staan in de opslagplaats van het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis in Gaza, dat zojuist is gebombardeerd door Israël. Op een video van persbureau Reuters is te zien hoe medewerkers na de aanval zwartgeblakerde pallets verplaatsen en as van salineflessen afvegen, zoekend naar wat nog over is van de medische voorraden.

"We kijken toe hoe al ons werk in as wordt gelegd", zegt een hulpverlener tegen hulporganisatie Medical Aid for Palestinians. Het Nasser-ziekenhuis was vorige week ook al doelwit van een Israëlische aanval. En niet alleen het Nasser-ziekenhuis, maar ook het Indonesië-ziekenhuis in het noorden en het Europese ziekenhuis in het zuiden werden in de afgelopen week aangevallen.

Na de aanval op het Europese ziekenhuis, wilde het veldhospitaal van het Rode Kruis in Rafah patiënten overnemen. "Maar door het tekort aan brandstof, was er geen manier om de patiënten daarheen te brengen. Ambulances rijden nauwelijks meer", zegt Danielle Brouwer van het Rode Kruis. "Dus nog los van het feit dat er geen hulpgoederen zijn, kunnen we patiënten soms niet eens op de juiste plek krijgen."

33 ziekenhuizen beschadigd

Ziekenhuizen in Gaza zijn al sinds het begin van de oorlog doelwit. Volgens de autoriteiten in Gaza zijn alle 36 ziekenhuizen het afgelopen anderhalf jaar doelwit geweest van Israëlische aanvallen en geen enkele is nog volledig operationeel.

Een flink aantal ziekenhuizen heeft de deuren noodgedwongen helemaal moeten sluiten, bijvoorbeeld het Kamal Adwan-ziekenhuis en het Beit Hanoon-ziekenhuis in het noorden van de strook. Het Indonesië-ziekenhuis werd daarmee de enige operationele zorginstelling in het gebied. Nu wordt juist dát ziekenhuis belegerd door Israël.

"De situatie is ronduit angstaanjagend. Het ziekenhuis is volledig belegerd en niemand kan er in of uit. Het ziekenhuis, inclusief de intensive care, wordt direct aangevallen", zegt directeur Dr. Marwan Al-Sultan.

Al-Sultan is zelf niet in het ziekenhuis en kan dus ook niet naar zijn personeel toe. Hij zegt dat er zo'n dertig patiënten en vijftien medewerkers in het ziekenhuis vastzitten. De dokter belt hen naar eigen zeggen iedere vijf minuten: "Ik probeer ze te steunen, maar de situatie is alarmerend. Help ons voor het te laat is."

Kraamzorg

In de ziekenhuizen die nog wel operationeel zijn, is een tekort aan bijna alles. Reguliere zorg ligt vrijwel geheel stil en op intensive care-units of in veldziekenhuizen is het roeien met de riemen die je hebt. "Hulpverleners gebruiken hechtdraad dat over de datum is, of hergebruiken plastic spullen die we normaliter na één keer gebruik zouden weggooien", zegt het Rode Kruis.

Ook de kraamzorg ligt door de tekorten bijna helemaal stil. Volgens Medical Aid for Palestinians kunnen slechts twee ziekenhuizen in Gaza-Stad kraamzorg bieden, en daar maar tot op zekere hoogte. "Het is heel moeilijk kraamzorg te bieden onder de huidige omstandigheden", zegt woordvoerder Tessa Pope.

Volgens een VN-schatting zijn er in de eerste negen maanden van de oorlog zo'n 50.000 baby's geboren in Gaza. Inmiddels ligt het aantal hoger, maar exacte cijfers zijn er niet. Ongeveer 4000 pasgeboren baby's hebben volgens Unicef op dit moment geen toegang tot levensreddende zorg en zo'n 11.000 zwangere vrouwen hebben volgens VN-voedselwaakhond IPC te maken met 'catastrofale voedselonzekerheid'.

"Alle zwangerschappen in Gaza zijn zwangerschappen met een hoog risico", zegt gynaecologe en verloskundige Asil Al-Jallad in een interview met Al Jazeera. "Zo goed als alle vrouwen zijn ondervoed, hebben vaak bloedarmoede en ervaren veel stress. Dit kan leiden tot problemen, zoals een vroegtijdige bevalling. Vervolgens hebben zorginstellingen niet de middelen om daarbij te helpen."

In strijd met genocideverdrag

De aanvallen op de gezondheidszorg zijn in strijd met het internationaal recht, in principe ook als - wat Israël vaak claimt - Hamasleden in een getroffen ziekenhuis aanwezig waren. "Een ziekenhuis zou alleen een legitiem doelwit zijn wanneer er een grote groep Hamasmilitanten zou zitten en er nauwelijks meer zorg zou worden verleend in het ziekenhuis", legde Göran Sluiter, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, eerder uit.

Onderzoekers wijzen erop dat het opzettelijk creëren van levensomstandigheden waardoor een bevolkingsgroep geheel of gedeeltelijk wordt vernietigd strijdig is met het genocideverdrag. "Het doelbewust vernietigen van de kraamzorg is daarbij extra zorgelijk", zegt Marieke de Hoon, universitair hoofddocent internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam. "Het genocideverdrag erkent dit niet alleen als het vernietigen van levensomstandigheden waarmee de groep kan voortbestaan, maar ziet het mogelijk ook als het voorkomen van geboortes."

Volgens de Amerikaanse president Trump gaan Rusland en Oekraïne per direct onderhandelen over een staakt-het-vuren. Dat zei hij na een telefoongesprek met de Russische president Poetin, die zich veel minder stellig uitliet. Oekraïne heeft de onderhandelingen niet bevestigd.

De twee wereldleiders hebben meer dan twee uur gebeld. Voorafgaand aan het gesprek belde Trump met de Oekraïense president Zelensky. Trump zegt op zijn socialemediaplatform Truth Social dat het gesprek met Poetin "erg goed" verliep. Het Vaticaan wil volgens hem de onderhandelingen organiseren.

Poetin is veel minder concreet en zegt dat Rusland bereid is met Oekraïne te praten over de uitgangspunten van een vredesakkoord. De Russische president stelt dat er een staakt-het-vuren kan worden afgekondigd nadat er een overeenkomst is bereikt. Oekraïne en zijn Europese bondgenoten hebben tot nu toe juist volgehouden dat er eerst een staakt-het-vuren moet komen.

Poetin stelde na het gesprek dat hij wil onderhandelen met Oekraïne, Trump is optimistisch:

De Oekraïense president Zelensky bevestigt tegenover Oekraïense pers niet dat er per direct gesprekken met Rusland zullen plaatsvinden. Hij zegt dat hij en zijn bondgenoten "overwegen" een bijeenkomst te organiseren tussen de leiders van Oekraïne, Rusland, de Verenigde Staten, EU-landen en het Verenigd Koninkrijk. Hij hoopt dat de bijeenkomst "zo snel mogelijk kan plaatsvinden".

Na het gesprek zou Trump voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie, de Franse president Macron, de Italiaanse premier Meloni en de Duitse bondskanselier Merz op de hoogte hebben gebracht. Von der Leyen bedankt Trump op X voor zijn inspanningen. Merz stelt dat Europa de druk op Rusland verder gaat opvoeren met sancties.

'Onacceptabele eisen'

Voorafgaand aan het gesprek zei Kremlin-woordvoerder Peskov dat de twee leiders de resultaten van de onderhandelingen in Istanbul vorige week zouden bespreken. Delegaties van Oekraïne en Rusland gingen voor het eerst in drie jaar om tafel. Daarbij was ook een delegatie van de VS aanwezig.

De landen spraken af om duizend krijgsgevangenen te ruilen. Een doorbraak voor een staakt-het-vuren kwam er niet en de gesprekken vonden plaats op een laag niveau.

Een anonieme Oekraïense bron die bij de gesprekken aanwezig was, zei achteraf dat Rusland met "onacceptabele eisen" kwam, zoals de complete militaire terugtrekking uit gebieden die Oekraïne zelf onder controle heeft. Poetin stelt al maanden dat hij bereid is te onderhandelen over een einde van de oorlog, maar gaf nooit een indicatie dat hij bereid is de reeks voorwaarden die hij eerder stelde te laten varen.

Zo eiste Rusland onder meer dat Oekraïne volledig wordt ontwapend en geen lid mag worden van de NAVO. Ook zou president Zelensky weg moeten. Die voorwaarden betekenen de facto een volledige overgave van Oekraïne aan Rusland.

Niet alleen in Eindhoven wordt een kampioensfeest gevierd vandaag. In Enschede zijn de vrouwen van FC Twente gehuldigd. De club werd afgelopen weekend voor de tiende keer landskampioen.

Tientallen in het rood geklede fans verzamelden zich vanmiddag voor het stadhuis. De speelsters werden op het balkon gehuldigd. Jonge fans stonden in de rij voor een handtekening van de voetbalsters, schrijft RTV Oost.

De Tukkers kwamen in de kampioenswedstrijd op een vroege 0-2 achterstand tegen AZ, maar gingen er na een comeback toch nog met de winst vandoor. Vorige week wonnen de vrouwen van Twente de finale van de KNVB-beker door PSV te verslaan.

Eerder dit seizoen wonnen ze ook al de supercup, waarmee ze als eerste ploeg ooit in het Nederlandse vrouwenvoetbal drie prijzen in één seizoen pakken.

Bij een steekincident in de buurt van een middelbare school in Rijswijk is een 15-jarige leerling van de school gewond geraakt.

Er is iemand aangehouden. De politie heeft niet bekendgemaakt wat de leeftijd van de verdachte is. Mogelijk zijn er nog meer mensen betrokken bij het incident, meldt de politie. Een woordvoerder van de school kan niet zeggen of de verdachte ook een leerling van de school is.

Volgens Omroep West is de leerling neergestoken in een park en daarna zelf teruggegaan naar het Van Vredenburchcollege. Daar zijn de hulpdiensten ingeschakeld. In de buurt landde een traumahelikopter. De jongen is naar het ziekenhuis gebracht. Hoe het nu met hem gaat is onbekend.

Hulpdiensten bij het Van Vredenburchcollege:

Meerdere leerlingen en leraren hebben de gewonde jongen gezien op school. Voor hen is Slachtofferhulp geregeld. Volgens de regionale omroep zijn alle lessen gestaakt en zijn alle leerlingen naar huis gestuurd.

Burgemeester Huri Sahin is "ontzettend geschrokken", zegt ze in een reactie.

De nieuwe president van Roemenië, Nicusor Dan, wil dat Roemenen weer vertrouwen krijgen in het landelijk bestuur. Dat zei hij na zijn overwinning tegen de NOS, tijdens een persconferentie in Boekarest. De opkomst van radicaal-rechts is volgens hem te verklaren uit "de woede over de politiek van de gevestigde partijen".

Hoewel de aanloop naar de verkiezingen leek te wijzen op een zege van de radicaal-rechtse George Simion, die in de eerste ronde met ruim 40 procent veruit de meeste stemmen kreeg, was de overwinning van Dan gisteren vrij overtuigend. De liberale oud-corruptieactivist won met ruim 7 procentpunt verschil.

Dan, die spreekt vanuit zijn ervaring als partijloze burgemeester van Boekarest, denkt dat de opkomst van radicaal-rechts niet hoeft door te zetten als de politiek levert. Waar de eerste ronde van de verkiezingen "ging om vóór of tegen het systeem", ging het in de tweede ronde om "vóór of tegen Europa".

Dat het voor veel van zijn kiezers voelde als een fundamenteel referendum over de koers van het land, was voelbaar onder de mensenmassa die zich had verzameld buiten het hotel waar Dan met zijn team de uitslagen afwachtte. Veel aanhangers hadden EU-vlaggetjes mee, of een Roemeense vlag met een gat erin - een verwijzing naar de revolutie van 1989.

"Rusland, niet vergeten, Roemenië is niet van jou", scandeerden de duizenden demonstranten. "Ik ben trots op onze mede-Roemenen die gekozen hebben voor democratie, voor de EU en voor onze rechten", zei een student architectuur die met vrienden naar de bijeenkomst was gekomen.

In Europese hoofdsteden werd met spanning naar de verkiezingen in Roemenië gekeken. Niet alleen vanwege de eurosceptische houding van Simion, ook omdat de radicale kandidaat wilde stoppen met militaire steun aan Oekraïne. Roemenië is als buurland, strategisch gelegen aan de Zwarte Zee, een belangrijke speler geworden, zowel voor de uitvoer van Oekraïens graan als voor de militaire steun aan het buurland.

Dan belooft het buitenlandbeleid van zijn voorgangers voort te zetten, inclusief de steun voor Oekraïne. In gesprek met internationale media wisselt Dan, die ooit wiskunde studeerde in Parijs, redelijk vlekkeloos tussen Engels en Frans. Hij laat zich zien als een politicus die voorzichtig zijn woorden kiest - soms door een moment te staren naar de tafel voor hem voordat hij antwoordt.

Wanneer tijdens de persconferentie bekend wordt dat Simion zijn verlies erkent, is Dan duidelijk positief verrast. In de aanloop naar de verkiezingen waarschuwde zijn tegenstander steeds voor fraude bij de verkiezingen, zonder daar bewijs voor te leveren. Ook eiste Simion na de exitpolls in eerste instantie de overwinning op.

"Het is duidelijk dat ik heb gewonnen", zegt Dan. "Maar de uitdaging nu is de spanning in de samenleving. Die zal nog maanden en misschien wel jaren blijven bestaan." Volgens de aanstaande president heeft het nietig verklaren van de uitslag van de eerste ronde in december daar voor een belangrijk deel aan bijgedragen.

Die beslissing volgde op onthullingen over vermoedelijke Russische beïnvloeding. De kandidaat die toen af leek te koersen op een overwinning - Calin Georgescu - zou geholpen zijn met een illegale Tiktok-campagne. Veel Roemenen zijn nog boos over het terugdraaien van die eerste ronde. "Ik denk dat het de juiste beslissing was", concludeert Dan. "Maar ik denk dat het niet goed is uitgelegd aan Roemenen. Ik wil voor opheldering gaan zorgen." Ook in hoeverre Rusland die verkiezingen heeft beïnvloed, is nog altijd niet vastgesteld, zegt Dan.

De dag na de verkiezingen is de rust weergekeerd rond het hotel van Dans campagneteam. Wat verderop in het Cismigiu-park naast het stadhuis zit veteraan Silvian op een bankje te genieten van de zon. Het park werd gerenoveerd en groener gemaakt onder burgemeester Dan.

"Je kan de verandering zien", zegt Silvian. Ja, hij hoopt ook op hervormingen in Roemenië. Maar hij is vooral blij dat Dans tegenstander niet heeft gewonnen. "De democratie was in gevaar, en dat gevaar is nu afgewend."

"Ik ben vanmorgen als enige vertrokken uit Zeewolde. Maar naar gelang ik dichtbij kwam, zag ik steeds meer rood. Dat geeft zo'n fijn gevoel. Ik ken niemand, maar we hebben allemaal hetzelfde ideaal."

Meer dan 100.000 Nederlanders, volgens een schatting van de organisatie, protesteerden gisteren tegen het kabinetsstandpunt over Israël. Het was daarmee de grootste demonstratie in jaren in ons land. Allemaal gekleed in dezelfde kleur riep de menigte premier Schoof op een "rode lijn" te trekken tegen het geweld.

"Ontroerend en enorm verbindend", reageert Mirte Bosch van Oxfam Novib, een van de negentig organisaties die de betoging initieerden. Ze spreekt van een breed gedragen, nationale actie, die laat zien dat het thema "enorm leeft onder de Nederlandse bevolking".

Kantelmoment

Samenkomende ontwikkelingen leidden tot de hoge opkomst, denkt hoogleraar Sociale verandering en conflict Jacquelien van Stekelenburg van de Vrije Universiteit. De intensivering van de strijd door Israël, wetenschappelijke discussie over genocide, het schuivende kabinetsstandpunt en oproepen als die van burgemeester Halsema brachten volgens haar een kantelmoment.

"Het kwam allemaal samen deze week", zegt Van Stekelenburg, die ook wijst op peilingen in die richting. "Dat creëerde voor een brede coalitie van organisaties een heel concreet "collective action frame": wat is er aan de hand, wie is de schuldige en wat kun je eraan doen? De oproep was gericht aan de regering: hé, ga in actie komen, laat je stem horen."

De gezamenlijke organisaties hebben "de juiste snaar weten te raken", denkt Marjon Rozema van Amnesty International. Men had aanvankelijk ingestoken op 2000 deelnemers om een rode lijn door Den Haag te vormen, maar de opkomst werd een veelvoud daarvan. Met 100.000 zouden er meer betogers zijn geweest dan bij de klimaatmars, de boerenprotesten of de coronademonstraties.

Gezinnen, baby's en hondjes

Opvallend was de grote verscheidenheid van mensen die van het Malieveld naar het Vredespaleis liepen. Waar pro- en anti-Israël demonstraties tot nu toe vaak een kwestie waren van mensen die het conflict al langer volgden, kwamen hier opvallend veel Nederlanders op af die zich nog nooit hadden laten horen. "Er zijn mensen uit alle hoeken van het land, alle lagen van de bevolking. Mensen komen met gezinnen, nemen zelfs hun hond mee, baby's...", somt Rozema op.

"Het was en-en", zag Van Stekelenburg. "Er waren heel veel mensen die bijvoorbeeld al op universiteiten hebben gedemonstreerd, maar het heldere frame van die brede coalitie leidde ertoe dat er ook mensen stonden die de afgelopen 2,5 jaar nog nooit de straat op zijn gegaan. Dat veel mensen voor het eerst demonstreren zegt iets over hoe het onderwerp leeft."

De betrokkenheid van een breed scala aan maatschappelijke organisaties zal meegespeeld hebben. "Voorheen was het organiseren van een demonstratie voorbehouden aan de vakbonden of de Amnesty's van deze wereld, met een eigen achterban. Door sociale media kan iedereen het. Daardoor waren er meer demonstraties, maar wel kleiner. Dit kun je vergelijken met de klimaatmars, toen ging het om zo'n 80.000 man."

Een oudere dame trok een parallel met de antikernwapenbetoging van 1983, met een half miljoen mensen nog altijd de grootste uit onze geschiedenis. "Ik kwam nu weer op het Malieveld, daar was ik toen voor het laatst geweest." Haar vriendin: "Vaak genoeg zeggen we tegen elkaar: er wordt nooit meer gedemonstreerd. Vandaag wel."

"Ik was er klaar mee", zei ook een oudere man uit Zeewolde. "Elke keer die beelden op tv van hongerende kinderen die elkaar verdrukken om maar wat eten." Hij wees "voor de nuance" op een A4'tje dat hij op zijn borst had geplakt. "En de gijzelaars vrij", staat er. "Uiteindelijk telt elk mensenleven."

Open zenuw

Volgens de organisatoren van het protest laat de hoge opkomst zien dat het Gaza-conflict ook in Nederland een open zenuw is. Bosch van Oxfam Novib denkt dat er een duidelijk signaal is afgegeven. "Als er mogelijk sprake is van genocide, dan onderneem je actie. Dan blijf je niet militair samenwerken, dan blijf je geen handel drijven, dan blijf je niet politieke rugdekking geven."

Toen aan het eind van de middag de manifestatie afliep, bleven de deelnemers in hun rode shirts opvallen in het Haagse straatbeeld. Onderweg naar de trein of bijkomend op een terrasje. Ineens was zichtbaar hoeveel mensen geven om het leed in Gaza.

Van Stekelenburg vindt het een slimme keuze om iedereen gelijk te kleden. Een symbolische kleur, van de rode kaart, het rode stoplicht, rood van woede. "Onderschat dat effect niet: beelden resoneren. Misschien kun je je nog de Belgische Witte Marsen herinneren? Het zou me niets verbazen als we het hier over 10 jaar ook nog over hebben."

"Ik dacht dat er niet zo veel mensen mee bezig waren, maar nu zie ik dat het onwijs leeft", zegt een vader die met zijn drie kinderen was gekomen. "Ik hoop dat mensen dat zien. Dat ze voelen dat het niet oké is wat er gebeurt."

Bij rellen rond het Philips Stadion in Eindhoven zijn gisteravond 22 mensen opgepakt. Veertien politieagenten raakten gewond nadat een grote groep zich tegen de agenten had gekeerd, meldt de politie.

In de hele binnenstad van Eindhoven werd gisteren het kampioenschap van PSV gevierd. Vrijwel overal was het feest, maar rond het stadion sloeg de sfeer om na een aanhouding vanwege het afsteken van zwaar vuurwerk.

Volgens de politie werd er met stenen, glazen, verkeersborden en zwaar vuurwerk gegooid. De mobiele eenheid heeft meerdere keren de groep uit elkaar gedreven met wapenstokken. "We zijn ons ervan bewust dat dit er heftig uit kan zien, maar het geweld waarmee de agenten geconfronteerd werden was enorm", aldus de politie.

Beelden van de onrust:

Twee agenten werden in de commotie door een diensthond gebeten. Ze moesten naar het ziekenhuis. De anderen raakten lichtgewond door klappen en trappen van de relschoppers, aldus de politie.

Viertal nog vast

Hoeveel burgers gewond zijn geraakt is niet bekendgemaakt. Op beelden van een persfotograaf is onder meer te zien dat iemand door een politiehond in zijn been wordt gebeten.

De 22 mannen zijn aangehouden vanwege onder meer geweldpleging of het gooien van vuurwerk. Vier verdachten zitten nog altijd vast, de rest mocht gisteravond weer naar huis.

De politie sluit meer aanhoudingen niet uit.