NOS Nieuws - Algemeen

De bruine beer Boki, die in oktober als eerste bruine beer ter wereld een geslaagde hersenoperatie onderging vanwege epileptische aanvallen, is na zijn winterslaap "gelukkig en gezond" weer wakker geworden. Dat melden zijn verzorgers van het Wildwood Trust bij Canterbury aan de BBC.

Boki onderging de operatie omdat hij leed aan hydrocephalus, een ophoping van vocht in de hersenen, dat de epileptische aanvallen veroorzaakte.

De operatie duurde bijna zes uur. Chirurgen plaatsten een stent tussen zijn hersenen en buikholte om het overtollige vocht af te voeren.

30 kilo afgevallen

Boki ging na zijn operatie terug naar het Wildwood Trust en begon aan zijn winterslaap. Dat was qua herstel nog een risicovolle periode, maar daaruit is hij nu goed ontwaakt.

Jon Forde, hoofd van de berenafdeling bij Wildwood, vertelt aan de BBC dat Boki een "opmerkelijk herstel" doormaakt, maar benadrukt wel dat het nog vroeg is. "Hij ziet er fantastisch uit, gelukkig en gezond, en we zien geen negatieve signalen. Al zijn karaktertrekken zijn nog intact."

Wel is hij tijdens zijn winterslaap 30 kilo afgevallen. Zijn verzorgers denken dat dit komt doordat hij flink is gegroeid in zijn slaap. Ze gaan hem nu bijvoeden zodat hij weer aankomt.

Terug bij Fluff en Scruff

Boki werd in december 2022 geadopteerd vanuit het Britse Port Lympne Wild Animal Reserve, nadat hij door zijn moeder was verstoten.

Bij zijn aankomst in Wildwood hielpen de verzorgers hem om berengedrag aan te leren. Hij werd vervolgens samengevoegd met de twee volwassen beren van het park, Fluff en Scruff.

De dierenverzorgers gaan hem nu opnieuw samenbrengen met Fluff en Scruff. Dat moet langzaam en voorzichtig, omdat ze mogelijk wild met elkaar gaan spelen. Dat kan Boki zo kort na de operatie nog niet aan.

De Nederlandse belastingadviseur Frank Butselaar moet de Amerikaanse belastingdienst 15,5 miljoen dollar betalen. Dat heeft de rechter in de New Yorkse stad White Plains bepaald, meldt het FD.

Butselaar, die bekendstaat als fiscalist van de sterren, bekende in november constructies voor belastingontduiking te hebben opgezet voor beroemde dj's en modellen. Hij kreeg een gevangenisstraf van 30 maanden.

'Belastingparadijzen'

Butselaar was een van de bekendste belastingadviseurs van Nederland. Hij werkte samen met mensen als Linda de Mol en Jort Kelder.

Ook gaf hij financieel advies aan Nederlandse artiesten die regelmatig in de VS werken, zoals model Yfke Sturm en dj's Afrojack en Tiësto. Doordat de artiesten hun bedrijven naar Cyprus en het Britse Kanaaleiland Guernsey verplaatsten, betaalden ze in de VS geen belasting.

25 miljoen

Door fraude met de belastingaangifte van dj Tiësto zou de VS 25 miljoen dollar aan belastinginkomsten zijn misgelopen. Omdat Tiësto al 9,5 miljoen dollar heeft terugbetaald, blijft volgens de aanklagers 15,5 miljoen dollar aan schuld over die Butselaar moet voldoen.

Volgens Butselaars advocaten heeft de fiscalist uit Naarden niet genoeg geld om de schuld te betalen, maar de aanklagers verwachten dat hij 'wel weer wat gaat verdienen'. De rechter zei wel te hopen dat Butselaar niet meer als fiscalist aan de slag gaat.

14 juli vrij

Butselaar zit al 22 maanden vast, eerst in Italië en nu in de Verenigde Staten. Vanwege goed gedrag lijkt hij over vier maanden vrij te komen. 'Wij zijn voor nu heel blij dat duidelijk is wanneer hij naar huis komt en dat er dan aan deze afschuwelijke situatie in de VS in elk geval een einde komt', zegt Butselaars vrouw tegen het FD.

Ook in Nederland lopen nog rechtszaken tegen Butselaar, aangespannen door onder meer dj Afrojack.

De ministers van Financiën, Defensie en Buitenlandse Zaken zeggen dat ze begrip hebben voor de kritiek van PVV, NSC en BBB op de financiering van Europese defensieplannen. Bij de inloop van de wekelijkse ministerraad zei minister Heinen van Financiën (VVD) dat de Tweede Kamer "terechte zorgen" had. Zijn collega Brekelmans van Defensie (VVD) benadrukte dat het "heel normaal" is dat de Kamer kritisch is.

Ze vinden dat de positie van premier Schoof in Brussel niet is verzwakt door het deze week hoog opgelopen conflict over de 800 miljard kostende EU-herbewapeningsplannen. De premier staat er "goed" voor in Brussel, aldus Heinen.

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) noemt zijn positie "uitstekend" en volgens Brekelmans twijfelt "niemand" bij de Europese Commissie en de NAVO aan Nederland als het gaat om de herbewapening van Europa en steun aan Oekraïne.

Conflict

De ministers proberen de imagoschade te bagatelliseren die hij mogelijk heeft opgelopen door het conflict met drie van de vier regeringspartijen over de EU-defensieplannen. PVV, NSC en BBB steunden een motie tegen het EU-plan omdat gezamenlijke leningen er een onderdeel van kunnen zijn. De meeste Nederlandse partijen, ook de VVD, zijn vanouds tegen dergelijke Eurobonds, omdat Nederland daarmee leningen zou aangaan samen met de als financieel minder deugdelijk beschouwde Zuid-Europese landen.

Donderdag riep Schoof 's ochtends en 's middags de partijleiders van zijn coalitie bij elkaar om duidelijk te maken dat ze hun verzet moesten staken, omdat hij met zoveel tegenstand een te zwakke positie zou hebben bij verdere gesprekken in Brussel over het zogenoemde ReArm Europa-project.

Voorspellen

Het was voor het eerst dat Schoof zo nadrukkelijk op zijn strepen ging staan. Omdat de uitkomst moeilijk te voorspellen was, leek het erop dat een kabinetscrisis dreigde.

In de avond was het overleg voorbij. Hoewel geen van de hoofdrolspelers iets inhoudelijks wilde zeggen, meldden Haagse bronnen dat er een oplossing was, dat de plooien waren gladgestreken en dat PVV, NSC en BBB hun verzet onder voorwaarden staken.

Er zou dus een bezweringsformule gevonden zijn. De ministerraad praat vandaag nog over de details van de bezweringsformule. Heinen, Brekelmans en Veldkamp wilden daar nog niet op vooruitlopen.

Geen belastinggeld

Heinen zei wel dat het beeld van de drie kritische coalitiepartijen niet klopt. "Er ligt geen plan van 800 miljard", er is discussie over "iets dat niet voorligt", "de financiering kan binnen de middelen die we hebben" en er is "geen extra belastinggeld" nodig, waren enkele van zijn opmerkingen.

Maar hij vond het ook weer "flauw" om hieruit te concluderen dat de PVV, NSC en BBB het onderwerp "niet snapten".

Boodschap

Om de partijleiders van PVV, NSC en BBB niet voor het hoofd te stoten, was de gezamenlijk boodschap daarom vooral dat het heel logisch is dat er zorgen zijn over de gevolgen voor de Nederlandse belastingbetaler. "Wij vinden ook dat we de schulden niet uit de hand moeten laten lopen", aldus Heinen.

Na de ministerraad zal Schoof duidelijk maken hoe ze de zorgen van de coalitiepartijen weg gaan nemen en hij toch in Brussel de vrije hand heeft om namens Nederland goed te onderhandelen.

Volgende week dinsdag staat een Kamerdebat hierover gepland.

Een Amerikaanse reisblogger die onder vuur lag vanwege een video waarin ze een babywombat weghaalt van de moeder, heeft Australië verlaten. Sam Jones liep het risico het land uitgezet te worden nadat ze een video online had gezet waarin ze lachend het wombatjong langs de weg oppakte en wegrende van de moeder, terwijl een man achter de camera lachte.

"Kijk, ik heb een kleine wombat gevangen", zegt ze enthousiast op de beelden. Op de achtergrond komt de moeder aanrennen, waarna de reisblogger zegt dat "de moeder er boos uitziet". Niet veel later zet ze de baby terug in de berm.

Het filmpje leidde tot een storm aan kritiek. Een petitie om de vrouw het land uit te zetten, werd online tienduizenden keren ondertekend.

Boze reacties

Ook Australische politici reageerden woest. Minister van Binnenlandse Zaken Burke zei toen hij hoorde van het vertrek van de Amerikaanse reisblogger: "Er is nog nooit een betere dag geweest om een babywombat te zijn in Australië". Hij was, los van de petitie, aan het uitzoeken op welke gronden hij haar het land kon uitzetten.

Ook premier Anthony Albanese veroordeelde de actie van Jones. "Een babywombat van zijn moeder afpakken, en duidelijk de moeder stress bezorgen, is gewoon een schandaal."

"Ik stel voor dat deze zogenaamde influencer misschien eens probeert een ander Australisch dier mee te nemen. Pak een babykrokodil van zijn moeder en kijk hoe het je vergaat", zegt Albanese.

Jones, die zichzelf op sociale media omschrijft als een "buitenliefhebber en jager", zette als reactie op alle kritiek haar Instagram-account donderdag op privé. Ze heeft niet gewacht op het oordeel of ze in Australië mocht blijven, maar koos ervoor haar boeltje te pakken en te vertrekken.

Ze heeft nog niet gereageerd op de ophef.

Het is een mooi beeld voor natuurliefhebbers: de groep flamingo's in het Grevelingenmeer bij Battenoord. Toch zijn er zorgen. Bezoekers komen dicht bij de vogels en dat kan negatieve gevolgen hebben voor het broedseizoen.

De laatste tijd komen er steeds meer mensen kijken. Auto's worden lukraak neergezet, schrijft Rijnmond.

Om het meer staat een dichte rietkraag die op één plek open is. "Mensen hebben hier een pad gemaakt om dichter bij de flamingo's te komen", zegt boswachter Melanie van Zweeden. "Je verstoort zo de natuur. Niet alleen de flamingo's, maar in de rietkraag zitten ook veel watervogels."

Pad door riet

In korte tijd zijn vijf flamingo's doodgegaan, zegt Rita Swierstra van de Vogelbescherming. "Dat is extreem, want normaal gaan weinig flamingo's dood."

Het gevolg van de vele aandacht is dat de flamingo's onrustig zijn. Terwijl de dieren juist veel rust nodig hebben om de winter door te komen. "De dieren kunnen zich niet goed voorbereiden op het broedseizoen als ze verstoord worden", zegt Swierstra.

Bustochten

Niet alleen aan het meer, maar ook eromheen is het onrustig. Vooral in de weekenden komen veel mensen een kijkje nemen in het natuurgebied. Vanuit België worden er bustochten voor georganiseerd, zegt Van Zweeden. "Aan beide kanten van de weg worden auto's neergezet, zelfs op het fietspad."

Dat levert gevaarlijke situaties op, zegt ze. "Mensen steken over op een weg waar 70 tot 100 kilometer per uur wordt gereden. Je mag van geluk spreken dat er nog steeds geen ongelukken zijn gebeurd."

'Geen respect voor de natuur'

Jaarlijks komen de roze vogels naar het meer op de grens tussen Zeeland en Zuid-Holland. "Ze broeden in Duitsland, en komen hier overwinteren", zegt Van Zweeden. Dat vindt ze fantastisch, maar: "Het gedrag van mensen die geen respect hebben voor de natuur, maakt het heel dubbel."

Het zou zomaar kunnen dat de flamingo's volgend jaar een andere plek uitzoeken, zegt de boswachter. "Het is niet te voorspellen. Natuurlijk is het verschrikkelijk als blijkt dat het gedrag hier de dynamiek anders maakt", zegt ze. "Je wil niet dat ze hier weggaan."

De 11-jarige jongen die vorige maand zwaargewond raakte bij een schietincident in Rotterdam is overleden. Dat meldt de politie.

De jongen werd op 16 februari gevonden in een woning in het stadsdeel Charlois na een melding van een harde knal. Hij had een schotwond en werd ter plekke gereanimeerd. Het kind lag de afgelopen weken in kritieke toestand in het ziekenhuis.

Na het schietincident renden mensen de woning uit, zeiden getuigen tegen Rijnmond. Er werden zeven minderjarige verdachten aangehouden. Van hen zitten er nog twee vast: Rotterdamse jongens van 15 en 16 jaar.

Vermoedelijk ongeluk

De politie meldt dat het schietincident vermoedelijk een ongeluk was. Waarschijnlijk was een groep vrienden aan het spelen met een vuurwapen, dat afging. Opzettelijk geweld is volgens de politie uitgesloten. Hoe de jongeren aan het wapen kwamen, is niet bekend.

Het OM houdt rekening met het scenario van een ongeluk, maar benadrukt dat het onderzoek nog volop bezig is. "Ook als na het afronden van het onderzoek blijkt dat er sprake is van een ongewild schot, betekent dit niet dat er geen sprake is van een strafbaar feit."

Een derde deel van alle geplande nieuwbouw kan mogelijk niet doorgaan door stikstofregels. Dat zegt de vereniging van bouwbedrijven Bouwend Nederland.

Het zou gaan om 244.000 van de 631.000 woningen die tot 2030 in de pijplijn zitten. Voor de bouw ervan worden mogelijk geen vergunningen afgegeven omdat ze dicht bij natuurgebieden liggen die gevoelig zijn voor stikstof.

Bouwend Nederland wijst op recente gerechtelijke uitspraken. In januari bepaalde de rechtbank in Den Haag dat de overheid meer moet doen om natuurschade in beschermde natuurgebieden door stikstof te voorkomen.

Streep

De Raad van State zette eind vorig jaar een streep door het zogeheten 'intern salderen'. Daarbij konden stikstofgevolgen van een nieuw bouwproject worden weggestreept tegen de gevolgen van een oud project op dezelfde locatie waar al een vergunning voor was.

Door de stikstofregels zijn inmiddels de loketten voor nieuwe bouwvergunningen gesloten in de provincies Drenthe, Gelderland, Overijssel en Noord-Brabant.

Bouwend Nederland maakte samen met Cobouw Bouwberichten een kaart van Nederland waarop de stikstofgevoelige natuur staat en de plekken waar nieuwbouw in de planning staan.

Bouwend Nederland roept het kabinet op de uitstoot van stikstof bij de bron aan te pakken. Dat kan, zegt de vereniging, bij de boeren, de industrie en de bouw.

Woensdag kwamen in het Catshuis verschillende ministers bijeen om in een speciale commissie te zoeken naar oplossingen voor het stikstofprobleem. Premier Schoof zit die commissie voor. Uitkomsten zijn nog niet bekend.

Afgelopen jaar vroegen een kwart meer mensen advies bij het Huis voor Klokkenluiders dan in 2023, blijkt uit het jaarverslag van de organisatie.

Bij het Huis voor Klokkenluiders kunnen mensen melding maken van een misstand op hun werk met gevolgen voor de maatschappij. Ze kunnen er bijvoorbeeld hulp vragen als ze vermoeden dat een leidinggevende fraudeert met overheidsgeld, of als ze zien dat collega's zich niet houden aan veiligheidsregels voor het werken met gevaarlijke stoffen.

Het Huis voor Klokkenluiders kreeg afgelopen jaar 467 nieuwe verzoeken, in 2023 waren dat er 369, het jaar daarvoor 243. De toename heeft volgens de organisatie te maken met een subsidieregeling waarmee klokkenluiders sinds februari vorig jaar gratis rechtsbijstand kunnen krijgen.

Niet altijd klokkenluiderszaak

Als iemand melding doet bij het huis wordt gekeken of het daadwerkelijk gaat om een klokkenluiderszaak. Afgelopen jaar had de organisatie 81 zaken in behandeling die zo waren aangemerkt. Sommige zaken waren al gestart voor 2024.

Adviesverzoeken blijken niet altijd een klokkenluiderszaak te zijn. In 21 procent van het totaal aantal verzoeken ontbreekt volgens de organisatie een link met werk en 14 procent is een individueel arbeidsconflict. Van de 467 adviesverzoeken in het afgelopen jaar had een groot deel te maken met sociale onveiligheid. Vaak ging het hierbij over intimidatie en machtsmisbruik door leidinggevenden, maar ook over racisme en discriminatie, pesten en sociale isolatie.

Andere misstandvermoedens hadden betrekking op fraude, aanbestedingen, veiligheid van materialen, naleving van voorschriften, omgang met persoonsgegevens, academische vrijheid of over de kwaliteit van zorg of publieke dienstverlening.

Bakfietsen Babboe

Een klokkenluiderszaak die afgelopen jaar het nieuws haalde, is die van de Babboe-bakfietsen, waarvan het frame spontaan doormidden kon breken. Een medewerker van het bedrijf meldde zich in 2023, omdat een interne melding hierover tot niets leidde.

De zaak werd aangemerkt als een klokkenluiderszaak. "Het was een gevaar voor de veiligheid, voor het verkeer", zegt een woordvoerder van de organisatie. "En het gevaar was niet eenmalig, want er waren problemen bij meerdere fietsen."

Het Huis voor Klokkenluiders verwees de melder door naar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, die onderzoek deed. Half februari vorig jaar verbood de NVWA de verkoop van de bakfietsen omdat de veiligheid niet gegarandeerd kon worden.

Vanaf morgen moeten honden op meer plekken dan voorheen worden aangelijnd in de provincie Utrecht. De maatregel volgt na meerdere incidenten met wolven en is bedoeld om toekomstige confrontaties met het dier te voorkomen. In een groot deel van het gebied zijn mensen al verplicht hun hond aan te lijnen vanwege de wolf.

Staatsbosbeheer, Utrechts Landschap, de provincie Utrecht, RUD Utrecht en de gemeente Zeist hebben tot de maatregel besloten na unaniem advies van wolvenexperts. De aanlijnplicht moet ertoe leiden dat wolven de hond en de eigenaar als één geheel zien.

Volgens wolvenkenners verkleint dat de kans op een confrontatie aanzienlijk. De hondenriem mag maximaal tien meter lang zijn, zodat de honden bewegingsvrijheid houden, maar wel dicht bij hun baasje blijven.

Bedreiging

De keren dat de wolf zich in de provincie Utrecht aan mensen liet zien, waren er meermaals honden in het spel, zo stellen de deskundigen. De wolf zou de hond als een bedreiging zien. Dat is zeker het geval als de wolf welpen heeft en die wil beschermen. De meeste wolvenwelpen worden geboren in de zomer.

De aanlijnplicht geldt nu nog alleen voor de bosgebieden rondom de Leusderheide. Dat wordt gezien als de kern van het leefgebied van de wolven. Tussen 15 maart en 15 september moeten honden ook aan de riem in de bosgebieden van Zeist en Austerlitz.

Nog geen boete

Gedeputeerde Mirjam Sterk (Natuur en Landbouw) begrijpt dat de maatregel ingrijpend kan aanvoelen. "Toch hebben we met elkaar besloten tot deze stap omdat we weten dat het hierdoor veiliger wordt om met je hond het bos in te gaan."

Ze begrijpt dat hondeneigenaars tijd nodig hebben om te wennen. Daarom worden de komende zes weken alleen waarschuwingen uitgedeeld als er een hond losloopt. Boetes blijven voorlopig uit.

'Laat kinderen niet alleen'

Het advies voor kinderen in de Utrechtse natuur is versoepeld. Voorheen werd afgeraden kleine kinderen mee te nemen naar de bossen. Nu adviseert de Zoogdiervereniging om te voorkomen dat kinderen onder de 10 jaar alleen zijn in het bos, en onverwachte situaties zoals verstoppertje en droppings te vermijden. Daarnaast wordt aangeraden wolvengebieden tussen zonsondergang en zonsopgang te mijden.

Afgelopen juli werd kind mogelijk gebeten door een wolf op landgoed Den Treek en een maand later werd een meisje omver geduwd door het dier. Sindsdien gold het dringende advies om niet met kleine kinderen naar de bossen van de Utrechtse Heuvelrug te komen. Landgoed Den Treek werd wekenlang deels afgesloten.

Maar de afgelopen maanden vertoonde de wolf die voor incidenten zorgde geen afwijkend gedrag. Daarom is het advies aangepast.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) waarschuwen voor "zorgwekkende gevolgen" als statushouders geen voorrang meer krijgen bij de toewijzing van huurwoningen. De doorstroming uit asielzoekerscentra zal verder stagneren, wat onder meer tot gevolg heeft dat er langer dure noodopvang nodig is, stelt het COA. De VNG waarschuwt dat de inburgering "direct onuitvoerbaar" en de asielopvang "onhoudbaar" wordt.

De kritiek richt zich op een wetsvoorstel van minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting). De minister wil met haar wetsvoorstel regelen dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij het krijgen van een sociale huurwoning. Deze mensen komen op dezelfde lijst terecht als alle andere woningzoekenden. Keijzer wil zo de druk op de woningmarkt verlichten. Maar gemeenten vrezen overvolle asielzoekerscentra doordat statushouders niet goed doorstromen.

COA-bestuurder Joeri Kapteijns: "Er zijn oplossingen nodig zodat statushouders sneller de opvang verlaten. Met dit wetsvoorstel dreigt echter het tegenovergestelde." Keijzer is het niet eens met de kritiek en vindt dat het COA zich "creatiever" moet tonen.

'Opvang loopt volledig vast'

De VNG concludeert "dat de keten van opvang tot en met integratie door dit wetsvoorstel volledig vastloopt en dat de gevolgen hiervan worden afgeschoven op de samenleving". De vereniging dringt er bij het kabinet "met klem" op aan af te zien van dit wetsvoorstel.

Statushouders zouden normaal gesproken binnen 14 weken een huurwoning moeten krijgen. In 70 procent van de gevallen wordt dat niet gehaald, meldt het COA. Dat betekent dat statushouders langer in een asielzoekerscentrum moeten blijven, terwijl zij volgens de Nederlandse wet geen asielzoekers meer zijn.

'Niet goed voor bewoners, omgeving en de kosten'

Het COA verwacht dat volgend jaar de helft van de mensen die in een asielzoekerscentrum verblijven statushouder is. Als de wetswijziging wordt aangenomen, vreest het COA dat er een groot aantal opvangplekken bij moeten komen in asielzoekerscentra en dat er langer dure noodopvang moet worden geregeld. "Noodopvang is vaak niet goed voor het welzijn van bewoners en medewerkers, de omgeving en voor de kosten", schrijft het COA.

Bestuurder Kapteijns: "We adviseren het ministerie dan ook om de consequenties van het wetsvoorstel grondig door te rekenen zodat het COA zich goed kan voorbereiden op de gevolgen voor de opvangcapaciteit en de daarbij horende kosten."

'Kritiek te voorbarig'

Minister Keijzer roept in een reactie het COA op tot "meer creativiteit", bijvoorbeeld door statushouders een woning te laten delen. "We vinden het normaal dat twintigers en inmiddels soms dertigers met elkaar een woning delen", zei ze voorafgaand aan de ministerraad. "Maar we vinden het ook vanzelfsprekend dat dat niet geldt voor mensen die hiernaartoe zijn gekomen en twee, drie jaar in het land zijn."

Ook Asielminister Marjolein Faber (PVV) vindt de kritiek van het COA "te voorbarig". Want hoewel de mogelijkheid om voorrang te geven wordt ingetrokken, komt er ook beleid dat ertoe moet leiden dat statushouders op een andere manier een woning vinden.

Faber zegt te werken aan meer zogeheten 'doorstroomlocaties' voor statushouders die het asielzoekerscentrum hebben verlaten en nog geen woning hebben kunnen vinden. Ze wil ervoor zorgen dat statushouders hier niet één, maar drie jaar mogen blijven.

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de toewijzing van sociale huurwoningen. Tot nu toe is het bij nog maar een deel van de woningcorporaties mogelijk om woningen te delen; daar wordt nu mee geëxperimenteerd.

De patiënt die gisteravond in Heemskerk in quarantaine werd geplaatst, heeft malaria. Dat meldt de Veiligheidsregio Kennemerland. Eerder werd gedacht dat hij een besmettelijke tropische ziekte had, maar dat is niet het geval. Malaria is niet besmettelijk en goed te behandelen.

De man meldde zich gisteravond ziek bij een huisartsenpraktijk, waarna de omgeving van dat gebouw uit voorzorg werd afgezet.

De huisarts sloeg alarm omdat de man uit "een tropenland" gekomen was en klachten had die leken op een ernstige infectieziekte. Een woordvoerder van de Veiligheidsregio spreekt van een "grote opluchting" dat het daar niet om blijkt te gaan, schrijft regionale omroep NH.

Malaria kan worden opgelopen door een beet van een mug. Bij de ziekte horen klachten zoals hoofdpijn, koorts en rillingen. Malaria komt vaak voor in tropische landen. Volgens het RIVM zijn er jaarlijks 150 tot 300 gevallen van malaria in Nederland, omdat mensen de ziekte hebben meegenomen.

Vijf personen gecheckt

De man die zich Heemskerk meldde, werd met een speciale ambulance overgebracht naar het LUMC in Leiden, waar hij in quarantaine verbleef. Vijf personen die gisteren contact met de man hadden, mochten gisteravond laat naar hun huis. Het waren drie medewerkers van de praktijk en twee ambulancemedewerkers.

Goedemorgen! In Den Haag begint de eerste zitting in de zaak rond de dodelijke explosie aan de Tarwekamp. In Canada wordt Mark Carney beëdigd als nieuwe premier van Canada. En wereldwijd wordt door hindoes het religieuze festival Holi Phagwa gevierd.

Hert weer: geregeld zon, maar ook stapelwolken en misschien een enkele bui, bij 6 tot 8 graden.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Vandaag moet meer duidelijk worden over een besmettelijke tropische ziekte die gisteravond mogelijk in Heemskerk opdook. Een huisartsenpraktijk en straten daaromheen werden afgesloten nadat een 37-jarige man zich meldde met mogelijk lassakoorts onder de leden. In de komende uren wordt de uitslag van medisch onderzoek verwacht.

De man is opgenomen in het LUMC in Leiden. Vijf mensen die met hem in contact waren gekomen mochten gisterenavond weer naar huis na een korte quarantaine. Het ging om drie medewerkers van de praktijk en twee ambulancemedewerkers. Vandaag wordt gecontroleerd of zij ook klachten ontwikkelen.

Lassakoorts is een ziekte die vooral in delen van West-Afrika voorkomt en wordt veroorzaakt door het lassavirus. Zo'n 20 procent van de mensen die ermee zijn besmet krijgt klachten.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Niet thuisfavoriete Ragne Wiklund, maar Joy Beune is op de WK afstanden in Hamar wereldkampioen geworden op de 3.000 meter. Ze was gisteravond in een rechtstreeks duel rapper dan Wiklund en bleek uiteindelijk ook nipt sneller dan de Tsjechische Martina Sáblíková (tweede).

"Deze wilde ik heel graag hebben", zei Beune lachend na afloop. "Ik wilde deze graag toevoegen aan mijn lijstje en hier is hij dan. Ik ben meteen na afloop naar mijn ouders en schoonouders gegaan. Ik ben heel blij dat ze hier zijn en mij supporten. Ik wilde ze even knuffelen."

Fijne dag!

Het Nederlandse leger moet zo snel mogelijk groter en sterker worden, als het aan het ministerie van Defensie ligt. Naast wapens en kazernes is er vooral menskracht nodig. Aan aanmeldingen is er geen gebrek. Toch groeit de krijgsmacht maar heel geleidelijk.

Hoe komt dat? Vijf vragen over de Nederlandse krijgsmacht.

Snel doorgroeien: wat wil Defensie precies?

Afgelopen september telde de Nederlandse krijgsmacht 74.000 personeelsleden. Dat is veel te weinig, zegt niet alleen Defensie, maar ook de NAVO.

Het ministerie wil doorgroeien naar 100.000 mensen in 2030, in de wandelgangen worden zelfs nog hogere aantallen genoemd. In de begroting van dit jaar staat dat Defensie jaarlijks structureel 260 miljoen euro investeert in mensen. Daarmee moet het personeelsbestand groeien met 9000 mensen per jaar.

In 2024 heeft dat ruim 4200 nieuwe krachten opgeleverd. Daar is het aantal vertrokken medewerkers al van afgetrokken. Dit jaar zijn er tot nu toe 900 mensen bijgekomen, laat Defensie weten. Een groei dus, maar die blijft wel achter bij de ambities.

Niet alleen militairen: wie zijn er nodig?

Ruim de helft van het defensiepersoneel bestaat uit beroepsmilitairen (42.305). Zij zijn meestal werkzaam voor de landmacht, marine, luchtmacht of marechaussee. Er zijn militairen nodig op land, ter zee en in de lucht.

Een derde bestaat uit burgers (24.212) met een niet-militaire functie. Hier zijn minder vacatures voor, zegt de woordvoerder van Defensie. Wel is er behoefte aan medisch personeel, beveiligers en logistieke planners. Ook wil Defensie IT'ers en cyberspecialisten zelf opleiden via een Cyber Academy.

Dan zijn er 7483 reservisten: vrijwilligers die zo nodig ingezet kunnen worden als militair.

Hoe wordt er geworven?

Naast de reguliere diensttijd, moet vooral het 'dienjaar' mensen naar het leger lokken. Sinds 2023 kunnen jongeren (18+) die nog niet weten wat ze willen doen, maar de stap richting beroepsmilitair te groot vinden, een jaar meedraaien met het leger. Na een basisopleiding van twaalf weken doe je dan vijf dagen per week relatief eenvoudig, ondersteunend werk bij de landmacht, luchtmacht, marine of marechaussee.

Sinds het bestaan van het dienjaar zijn er in totaal bijna 700 dienmilitairen aangesteld. Volgens Defensie blijft 80 procent van de mensen hangen, als beroepsmilitair of als reservist. Om meer jongeren onder de 18 te bereiken, denkt Defensie nu over een korter, aangepast traject.

Waarom groeit de krijgsmacht dan toch maar langzaam?

"Op dit moment krijgen we meer aanmeldingen dan we kunnen verwerken," laat Defensie weten. Dat komt vooral door een gebrek aan opleidingscapaciteit. "We hebben een tekort aan instructeurs, onderofficieren die anderen het vak kunnen leren."

Ook het proces van aanmelden en keuren begint "te piepen en te kraken" door de vele aanmeldingen. Verder moeten de veiligheidsdiensten na een positieve keuringsuitslag nog een verklaring van geen bezwaar afgeven, wat ook tijd kost.

En dan schort het aan goede opleidingslocaties. Kazernes zijn verouderd, bieden te weinig ruimte en renoveren gaat langzaam.

Al met al zit er dus tijd tussen goedgekeurd worden en start van de opleiding. Defensie heeft het over zo'n twee maanden vertraging, maar Jean Debie van de Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel zegt dat het regelmatig maanden langer duurt, waardoor mensen afhaken.

Hij pleit dan ook voor noodmaatregelen. "Kijk naar wat we hebben geleerd van corona. Als bijvoorbeeld ruimte een probleem is, dan moeten we maar grote tenten neerzetten op de grasvelden naast kazernes. Nood breekt wet."

Hoe betaalt het?

Toen Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel verdienden Nederlandse militairen nog onder het minimumloon, minder dan bij McDonalds, schreef NRC. Dat is inmiddels gelijkgetrokken. Een soldaat of matroos van 19 jaar verdient iets minder dan 1400 euro bruto per maand, vergelijkbaar met het minimumloon voor 19-jarigen.

Als je 23 jaar of ouder bent wordt dat ruim 2300 euro. Na de opleiding ligt het startsalaris iets onder de 2600 euro, vergelijkbaar met een startende mbo-geschoolde verpleegkundige. Wel volg je dan betaald een opleiding.

De enkeling die zich weet op te werken tot generaal krijgt zo'n 12.000 euro per maand.

Alle 178 inzittenden van een American Airlines-toestel zijn met de schrik vrijgekomen toen een motor van het vliegtuig in brand vloog. De piloten hadden kort daarvoor een voorzorgslanding gemaakt in Denver.

De vlucht was onderweg van Colorado Springs naar Dallas toen de bemanning vreemde trillingen opmerkte in de motor van de Boeing 737. Er werd besloten uit te wijken naar het vliegveld van Denver. Tijdens het taxiën ontstond er vuur in een van de motoren.

Op beelden die omstanders maakten is te zien hoe de inzittenden uit het vliegtuig de vleugels op vluchten om aan het vuur te ontkomen:

Alle inzittenden konden uiteindelijk met opblaasbare glijbanen wegkomen, twaalf mensen zijn met lichte verwondingen overgebracht naar het ziekenhuis. De luchthavenbrandweer kon het vuur snel blussen. Luchtvaartautoriteit FAA onderzoek nog wat er precies is misgegaan.

De afgelopen periode waren er vaker incidenten met Amerikaanse vliegtuigen. Zo belandde een vliegtuig van Delta bij de landing in Toronto ondersteboven en kwamen 67 mensen om toen bij de Amerikaanse hoofdstad Washington een vliegtuig op een legerhelikopter botste.

Op het terrein van een drugskartel in Mexico zijn drie crematoria, stapels persoonlijke bezittingen en vele verbrande botresten gevonden. De ontdekkingen brengen president Sheinbaum in verlegenheid omdat de politie het 'moordkamp' een half jaar geleden al eens zonder veel resultaat doorzocht.

Een belangengroep die zich inzet voor de tienduizenden vermisten in het land ging vorige week na een anonieme tip een kijkje nemen op het terrein. De onderzoekers kwamen er al snel achter dat er gruwelijke dingen moeten zijn gebeurd.

Zo werden er circa 200 paar schoenen gevonden, talloze kledingstukken en stapels koffers. Ook werden er veel gebruikte kogelhulzen gevonden.

Botfragmenten

Het lijkt erop dat de crematoria die werden aangetroffen gebruikt zijn om mensen spoorloos te laten verdwijnen: op het terrein werden al op zes plekken botfragmenten gevonden. Van hoeveel mensen die precies afkomstig zijn is onduidelijk.

"We waren geschokt door alle schoenen, kleren en andere objecten", zegt een van onderzoekers die zich toegang verschaften tot de ranch. "We hebben het idee dat hier heel veel mensen zijn vastgehouden."

Enkele van de vondsten:

De ranch werd waarschijnlijk gebruikt door het Jalisco Nueva Generación-kartel, vernoemd naar de Midden-Mexicaanse staat waar het gevonden kamp ligt. Dit soort kartels zijn verantwoordelijk voor zeker 120.000 vermissingen in het land.

Pijnlijk voor de autoriteiten is dat de politie het kamp in september al eens binnenviel. Er werden toen tien personen opgepakt en twee gijzelaars bevrijd, maar blijkbaar werd het terrein niet goed uitgekamd. Wel werd er een in plastic gewikkeld lichaam geborgen.

"Meer dan tien man hebben toen gewerkt met graafmachines, bodemmeters en speurhonden, maar naar nu blijkt was dat niet voldoende", geeft de openbaar aanklager van de staat toe. "We onderzoeken daarom wat er fout is gegaan en wie daar verantwoordelijk voor is."

Daarbij wordt hardop de vraag gesteld of de plaatselijke overheid niet uit was op een doofpot. Als onderzoekers met beperkte middelen zoveel bewijs konden vergaren, hoe konden agenten dat dan missen, vraagt de belangengroep zich af. Daarnaast speelt de vraag of dit kamp echt kan zijn opgezet zijn zonder medeweten van buiten.

De zaak is nu op federaal niveau opgenomen en er wordt alsnog uitgebreid onderzoek gedaan op de ranch. Zo wordt er grond gezeefd op zoek naar botfragmenten. Ook zijn alle kledingstukken en koffers gefotografeerd in de hoop dat familie van vermisten stukken herkennen.

In een woonwijk in Gerwen in Noord-Brabant is gisteren een ingrijpende schoonmaakoperatie begonnen om brandstof uit de Tweede Wereldoorlog op te ruimen. Acht tuinen worden afgegraven om de vervuiling weg te krijgen.

Het probleem werd in 2018 ontdekt toen een nieuwe bewoner een waterput wilde slaan in zijn achtertuin. Daarbij kwam veel stank vrij, veroorzaakt door brandstof uit de laatste oorlogsjaren. "Er kwam ineens een enorme walm met de geur van benzine", zegt ontdekker Ad Donkers tegen Omroep Brabant.

In dit gebied liep destijds een aftakking van Pluto, de pipeline under the ocean, waarmee vanuit Groot-Brittannië onder Het Kanaal door brandstof naar de oprukkende geallieerden werd getransporteerd. Het is onduidelijk hoe de brandstof hier uit de pijp is gelopen: er was misschien een defect, maar de pijpleiding kan ook zijn kapotgevroren of afgetapt.

De afgelopen jaren deed de gemeente onderzoek hoe groot het probleem was. De brandstof bleek een bel te hebben gevormd boven op het grondwater. Daarom moet de grond in alle acht tuinen tot 4,5 meter worden afgegraven, zo'n honderd vrachtwagens aan zand.

"Daar heb ik wel even verdriet van gehad", zegt bewoner Katie Dermout, die haar geliefde tuin kwijtraakt. "We hadden een hele grote walnotenboom. Die zijn we verloren. De boom was te groot om te verhuizen."

Zelf zit ze tijdens de werkzaamheden de komende maanden in een vakantiehuisje. De gemeente bood vijf huishoudens die vervangende woonruimte, drie gezinnen maken daarvan gebruik. Ook krijgen de gedupeerden een geldbedrag voor de herinrichting van hun tuin.

Dermout: "Ik ben erg te spreken over het hele proces tot nu toe. Alles is heel duidelijk en alle afspraken zijn tot nu toe nagekomen."

Maanden werk

De gemeente verwacht niet dat de buurt veel stankoverlast zal ondervinden. Er is expres voor gekozen vroeg in het jaar te beginnen, zodat omwonenden minder buiten zijn. Bovendien zou de stank alleen van heel dichtbij te ruiken moeten zijn. Gevaar voor de volksgezondheid is er volgens de gemeente niet.

De klus duurt naar verwachting nog tot oktober. Er is in totaal een bedrag van 1,5 miljoen euro mee gemoeid.

Van zangeres Marianne Faithfull worden postuum nog vier nummers uitgebracht. Een ervan, Burning moonlight, is sinds vannacht te beluisteren, de andere drie komen begin juni.

Faithfull nam de nummers vorig jaar op. Het was de bedoeling ze afgelopen maand uit te brengen, maar die plannen werden uitgesteld toen Faithfull eind januari overleed op 78-jarige leeftijd.

In de jaren 60 werd Faithfull bekend met de hit As tears go by, geschreven door haar latere partner Mick Jagger. De vier nummers die nu worden uitgebracht zijn volgens haar label allemaal geïnspireerd door die periode.

"Tot op het laatste moment keek ze ernaar uit deze nummers uit te brengen," zegt haar zoon Nicholas Dunbar in een toelichting, "als voltooiing en viering van haar bijzondere carrière".

Luister hier naar Burning moonlight:

Faithfull noemt het in een eerder geschreven verklaring "een goede tijd om terug te kijken" aan het eind van haar leven. "Ik kan me zo weer alle dingen die ik heb gedaan voor geest halen. Ik ben niet echt nostalgisch, maar ik geniet van deze periode van bespiegeling."

Faitfull bracht in totaal 21 albums uit, werd genomineerd voor een Grammy en speelde in films. Daarnaast werd ze door haar band met de Rolling Stones een bekend gezicht in de Londense rockscene vol drank en drugs. Ze was een tijd dakloos, maar keerde in 1979 terug met het comeback-album Broken English.

Ruim 25 jaar na het bloedbad op de Columbine Highschool in de Verenigde Staten heeft de schietpartij het leven gekost aan een veertiende slachtoffer. Anne Marie Hochhalter (43) overleed 16 februari en de patholoog concludeert nu dat de verwondingen die ze destijds opliep hebben bijgedragen aan haar dood.

Op 20 april 1999 openden twee schoolgenoten van Hochhalter het vuur in hun middelbare school. Ze vermoordden twaalf leerlingen en een docent, 26 personen raakten gewond. Het was de dodelijkste schietpartij op een school tot dan toe. Beide daders pleegden zelfmoord.

De 17-jarige Hochhalter genoot buiten van het mooie weer toen het schieten begon. Toen ze wegvluchtte voor de daders werd ze twee keer geraakt, waarbij een kogel de grote ader die naar haar hart leidt doorboorde.

Ze overleefde doordat er in het ziekenhuis waar ze arriveerde toevallig net een hartoperatie zou beginnen en artsen haar voorrang gaven. "Als de ambulance twee minuten later was geweest, was ik doodgegaan."

Troost

Hochhalter raakte door haar verwondingen verlamd en hield bijna constant pijn. Haar leed werd zes maanden na de schietpartij nog vergroot toen haar moeder zelfmoord pleegde. Omdat ze al langer depressief was denkt Hochhalter niet dat de schietpartij daar de directe aanleiding voor was, "maar het zal ook niet hebben geholpen".

In die moeilijke tijd vond ze wederzijdse troost bij de ouders van een omgekomen schoolgenoot. De band met de ouders van Lauren Townsend werd zo hecht dat ze uiteindelijk ook met hen op vakantie ging. "Ze bracht licht in ons leven dat nog lang zal schijnen", reageert het gezin op haar dood.

Hochhalter overleed vorige maand aan sepsis, een heftige ontsteking in reactie op doorligklachten die ze door haar letsel had opgelopen. Haar broer Nathan zegt dat de familie er al rekening mee hield dat Hochhalters leven korter zou zijn door haar klachten, "maar we dachten niet dat het zo snel al zo fout zou gaan".

Vergeving

In de jaren na de schietpartij zette Hochhalter zich geregeld in voor goede doelen die verband houden met het drama. Zo pleitte ze ervoor om de namen van de daders niet te gebruiken, om hen de roem te ontzeggen die ze zochten door hun daad. Ook was ze voor strengere wetgeving en betere vergoedingen voor slachtoffers.

Hochhalter koos er ook voor publiekelijk de moeder van een van de daders te vergeven nadat die daarom had gevraagd. Ze zei haar niet verantwoordelijk te houden voor de daden van iemand anders. "Een goede vriend zei me ooit: 'bitterheid is alsof je een gifpil slikt in de verwachting dat de ander sterft'. Het berokkent alleen jezelf schade. Ik heb je vergeven en wens je al het goede."

Vorig jaar woonde Hochhalter nog de 25-jarige herdenking van de schietpartij bij, vijf jaar eerder had ze vanwege posttraumatische stress nog overgeslagen. Ze zei toen zich vooral op de gelukkige dagen uit haar leven te willen richten. "Ik ben er echt in geslaagd mijn ziel te helen sinds die vreselijke dag."

De Raad van State oordeelt vernietigend over het voorstel van NSC en BBB voor pensioenreferenda. Dat bevestigen ingewijden na berichtgeving van De Telegraaf. Het voorstel krijgt het zogenoemde dictum D, het negatiefste advies dat de Raad van State kan geven.

Regeringspartijen NSC en BBB willen dat gepensioneerden en werkenden meer invloed krijgen op de overgang van hun fonds naar het nieuwe stelsel. Daarom stelden ze in januari voor om bij elk pensioenfonds de deelnemers zich in een referendum te laten uitspreken of hun fonds over kan gaan op het nieuwe stelsel.

Spelregels

De pensioensector zelf is fel tegenstander van het plan van NSC en BBB. De sector vindt dat de spelregels tijdens de rit worden veranderd en dat dat leidt tot hoge extra kosten. De nieuwe pensioenwet is al ruim 1,5 jaar van kracht en de eerste fondsen zijn ook al over op het nieuwe stelsel.

Ook binnen de coalitie is het voorstel controversieel. De VVD ziet niks in het plan. En de PVV, die wel tegen de nieuwe pensioenwet was, heeft zich er nooit over uitgesproken.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dat gaat over de pensioenen, wil nog niet reageren op het uitgelekte advies, dat maandag openbaar wordt gemaakt.

Instemmingsrecht

De bedenker van het pensioenreferendum, NSC-Kamerlid Joseph, zegt dat ze het officiële advies afwacht en dat ze het "zorgvuldig" gaat bestuderen.

Ze benadrukt wel dat achter haar plan "iets principieels" zit. "We willen dat mensen instemmingsrecht krijgen bij aanpassing van hun bestaande pensioenen. We herstellen hiermee een recht wat eerder uit de wet is gehaald", aldus Joseph.

Armenië en Azerbeidzjan zijn het eens over de inhoud van een vredesverdrag dat een eind moet maken aan hun decennialange conflict. Dat melden Armeense en Azerbeidzjaanse functionarissen. De landen hebben bekendgemaakt dat er een principeakkoord ligt, een plotselinge doorbraak in het moeizame vredesproces.

Het Armeense ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het concept wat hun betreft "klaar is om ondertekend te worden". Het Azerbeidzjaanse buitenlandministerie laat weten "met voldoening te zien" dat de onderhandelingen zijn afgerond.

De in de Kaukasus gelegen landen kennen een lange geschiedenis van oorlog en conflict. Centraal staat de regio Nagorno-Karabach. In de jaren 20 van de vorige eeuw gaf de Sovjet-Unie het gebied waar de bevolking overwegend Armeens was, aan Azerbeidzjan.

Tienduizenden doden

Toen de Sovjet-Unie eind jaren 80 uit elkaar begon te vallen, riep Nagorno-Karabach de onafhankelijkheid uit. De bewoners van het gebied wilden zich aansluiten bij Armenië. Het leidde tot de eerste Armeens-Azerbeidzjaanse oorlog, met tienduizenden doden en honderdduizenden vluchtelingen tot gevolg.

In 1994 maakte een wapenstilstand daar een einde aan. Nagorno-Karabach hoorde sindsdien formeel bij Azerbeidzjan, maar werd zelfstandig bestuurd. Dat gebeurde met steun van Armenië.

Het staakt-het-vuren hield geen stand. Zo kwam het in 2016 tot een vierdaagse oorlog. Aan beide kanten werden naar schatting honderden militairen gedood. In 2020 veroverden Azerbeidzjaanse troepen het zuiden van Nagorno-Karabach. Onder druk van Rusland werd opnieuw een staakt-het-vuren bereikt, een voorlopig einde aan het geweld.

Geschiedenis uitgewist

Maar in september 2023 resulteerden maandenlange spanningen in een nieuwe geweldsuitbarsting. Met een bliksemoffensief wist het Azerbeidzjaanse leger Nagorno-Karabach te bezetten. Daarmee kwam er na dertig jaar een einde aan de Armeense enclave. Meer dan 100.000 etnisch-Armeense inwoners - bijna de hele bevolking - vluchtten halsoverkop uit angst voor etnische zuiveringen.

Sindsdien zijn Azeri's het gebied ingetrokken. De Armeense geschiedenis wordt in rap tempo uitgewist. Talloze monumenten, gebouwen, begraafplaatsen en zelfs hele dorpen zijn volledig vernietigd, blijkt uit beelden die de NOS vorig jaar verifieerde.

Op de foto's hieronder is te zien hoe het dorpje Karin Tak vrijwel helemaal met de grond is gelijkgemaakt:

De landen hebben lang geprobeerd om tot een vredesovereenkomst te komen, maar konden het niet eens worden over de details. Een twistpunt was de Azerbeidzjaanse eis voor een wijziging in de Armeense grondwet.

Volgens Azerbeidzjan bevat die nu een impliciete verwijzing naar Nagorno-Karabach als deel van het grondgebied van Armenië. Maar de Azeri's eisen dat de territoriale integriteit van Azerbeidzjan wordt erkend in de Armeense grondwet.

Grondwet gewijzigd

Armenië heeft altijd volgehouden dat het de enclave niet claimt. Desalniettemin lijkt Jerevan nu te hebben ingestemd met een grondwetswijziging. "Armenië heeft de voorstellen van Azerbeidzjan over twee artikelen van het vredesverdrag aanvaard", zei minister van Buitenlandse Zaken Bayramov van Azerbeidzjan.

Helemaal onverwacht is dat niet; de Armeense premier Pashinyan had de afgelopen maanden al herhaaldelijk gezegd dat de grondwet wat hem betreft gewijzigd moet worden.

Dat moet gebeuren middels een referendum, vindt hij. Wanneer de landen het verdrag kunnen ondertekenen, is dus nog onduidelijk. Een datum voor een volksraadpleging is niet vastgelegd.

Daartegenover deed Azerbeidzjan ook toezeggingen. Zo heeft het beloofd om geen troepen te stationeren aan de grens tussen de twee landen.