NOS Nieuws - Algemeen

Inwoners en bezoekers van Amsterdam kunnen vanaf vandaag een centraal nummer bellen met meldingen over mensen die verward gedrag vertonen. Het meldpunt moet de aanpak van verwarde mensen ondersteunen, ook doordat meldingen die eerder bleven liggen alsnog op te pakken.

"Vorig jaar waren er zeker zeven moordzaken waarbij mensen met onbegrepen gedrag betrokken waren", zegt René de Beukelaer, de Amsterdamse hoofdofficier van justitie. Het gaat volgens hem vaak om mensen die zorg mijden en zwerven door de stad.

Burgemeester Femke Halsema wijst op een tekort aan bemoeizorg, die eerder zorgbehoevenden kan benaderen. Maar ook op de groeiende toename van dakloosheid, die ook mensen treft met ernstige psychiatrische problematiek.

Medewerkers van de politie, GGD, ggz en woningbouwcorporaties werken op het stadhuis samen om meldingen te behandelen. De locatie geeft volgens Halsema aan "hoeveel voorrang de gemeente aan de meldingen geeft". Ze belooft dat mensen "nooit meer van het kastje naar de muur worden gestuurd".

Nuri Ö.

Het initiatief komt voort uit bewonersbijeenkomsten na ernstige incidenten met verwarde personen, zoals een dodelijke steekpartij in augustus 2023. Nuri Ö. stak zijn onderbuurman dood. Later kwam naar voren dat hulpinstanties geen zicht hadden op het overlastgevende en verwarde gedrag van Ö. Hoewel er meerdere meldingen waren gedaan over zijn gedrag bleven deze liggen omdat er geen overleg was tussen hulpinstanties.

Halsema zegt dat de gemeente met het nieuwe meldpunt "doet wat het kan", maar volgens haar is hulp van het Rijk hard nodig. Er zou te weinig geld zijn voor zorg voor mensen met ernstige psychiatrische problemen.

Capaciteit bij politie

Ook speelt het landelijke tekort aan politiemensen een rol. In een persgesprek op het stadhuis blikten Halsema, De Beukelaer en politiecommissaris Peter Holla (samen de 'driehoek') terug op een "zeer intensief jaar op het gebied van de openbare orde en veiligheid" en een tijd waarin "de maatschappelijke onvrede en onrust flink zijn toegenomen".

"2024 was een rumoerig jaar. Amsterdam stond vaak in de nationale en internationale aandacht", zei De Beukelaer. Hij wees op de opening van het Holocaustmuseum, de rellen na de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv en de vele demonstraties in de hoofdstad.

Hoewel de Amsterdamse politie vaker nodig is, kampte de eenheid vorig jaar met een onderbezetting van ruim 300 voltijdsbanen, wat ongeveer 6 procent is van het hele Amsterdamse politiebestand. Volgens de drie drukt dit tekort zwaar op opsporing en vervolging. Voor politie-inzet bij rellen en demonstraties worden bijvoorbeeld moordonderzoeken uitgesteld, zegt De Beukelaer.

Halsema heeft in december een brief aan de minister van Justitie en Veiligheid gestuurd met de vraag om de Amsterdamse politiecapaciteit te vergroten.

Explosies

De driehoek wil verder de jeugdcriminaliteit "intensief aanpakken". Burgemeester, politie en OM maken zich daarnaast zorgen over het groeiende aantal explosies, vanwege het gemak waarmee de bommen geplaatst worden en de impact ervan op de gemeenschap. In 2024 werden in Amsterdam 229 explosies in wijken geteld, vergeleken met 197 in 2023.

Veel van de daders zijn "zeer jong en worden geronseld in het stadscentrum", aldus De Beukelaer. Dit jaar gaan de autoriteiten door met campagne voeren om jeugdcriminaliteit te voorkomen.

De overname van het oer-Hollandse en 161 jaar oude chocoladebedrijf Droste gaat toch niet door. Voor de 27 medewerkers van het bedrijf is ontslag aangevraagd, schrijft Omroep Gelderland.

Het bedrijf leek vorig jaar nog van de ondergang gered. Het Belgische Pauwels Engineering - dat in 1997 ook de iconische Koetjesreep overnam - kondigde in augustus aan de Droste-fabriek in het Gelderse Vaassen over te willen nemen.

Afgelopen maand bleek dat de overname was stukgelopen. FNV-bestuurder Eric Brouwer zegt dat alle werknemers daar inmiddels over zijn geïnformeerd. De reden voor de mislukte overname is bij Brouwer niet bekend.

Droste kwam de afgelopen jaren in grote problemen. Door de coronapandemie stortte de export van Droste-chocolade in en viel ook de voor het bedrijf belangrijke verkoop van chocola in bijvoorbeeld vliegtuigen en op luchthavens weg. Ook de energiecrisis en het stijgen van de cacaoprijzen brachten het bedrijf in moeilijkheden.

Wat er met het merk Droste gaat gebeuren, is nog niet duidelijk. De advocaat van het bedrijf was niet bereikbaar.

De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Mexico is afgewend, voorlopig. De Amerikaanse president Donald Trump zegt dat hij de aangekondigde importheffingen tegen Mexico met een maand uitstelt. In ruil daarvoor levert Mexico 10.000 militairen die de gedeelde grens gaan bewaken. De Mexicaanse president Claudia Sheinbaum heeft de deal bevestigd.

"De militairen zullen specifiek aangewezen worden om te stroom van fentanyl en illegale migranten naar ons land te stoppen", schrijft Trump op sociale media. Fentanyl is een zeer sterke pijnstiller die in zowel Mexico als de VS tot grote verslavingsproblematiek leidt.

Trump meldt verder dat de VS de onderhandelingen met Mexico komende maand voortzet.

Zaterdag kondigde Trump importheffingen aan voor Canada, Mexico en China. Het ging om heffingen van 25 procent voor producten uit Canada en Mexico. Voor olie en gas uit Canada gaat een heffing van 10 procent gelden.

De reacties uit Canada en Mexico waren fel. De noorderbuur van de VS kondigde direct ook een invoerheffing van 25 procent aan. Ook Mexico liet weten terug te zullen slaan met heffingen.

Toch blijft het voorlopig bij woorden. Na een lang gesprek tussen beide presidenten sloten Mexico en de VS een overeenkomst. "We spraken over onze gezamenlijke belangen", zei Sheinbaum. Ze beloofde Trump te helpen met het tegenhouden van migranten en drugs richting de VS. "We vroegen de VS om ons land te helpen met het tegengaan van wapensmokkel. Daar ging hij mee akkoord." Mexicaanse bendes zijn volgens haar afhankelijk van wapens die vanuit de VS naar Mexico komen.

Ook het dreigende Amerikaanse handelsconflict met Canada kan nog worden afgewend. Trump kondigde aan later vandaag met de Canadese premier Trudeau te zullen bellen.

De Mexicaanse president Sheinbaum bevestigt de overeenkomst met Trump:

Twee 15-jarige jongens uit Boxmeer en Oploo zijn opgepakt voor brandstichting bij een transportbedrijf in Oss. Begin december gingen bij een grote brand op het terrein vier vrachtwagens in vlammen op. De schade loopt in de tonnen.

De politie houdt er rekening mee dat de twee minderjarige verdachten door iemand anders geronseld zijn om de brand aan te steken. Meer aanhoudingen in deze zaak worden daarom niet uitgesloten, meldt Omroep Brabant.

Op 1 december rond 01.30 uur brak er bij het transportbedrijf een grote brand uit. De brandweer kon niet voorkomen dat daarbij vier vrachtwagens en een trailer verloren gingen. Ook een naastgelegen loods en enkele vrachtwagens die binnen stonden, raakten beschadigd.

Camerabeelden

In een gebouw naast de brandende vrachtwagens lagen mensen te slapen. Niemand raakte gewond.

De politie ging er al snel van uit dat de brand was aangestoken. Op camerabeelden was te zien dat twee mensen van het terrein liepen, vlak nadat de brand was uitgebroken. Het is nog niet duidelijk waarom er brand werd gesticht bij het bedrijf.

De Griekse premier Mitsotakis roept mensen op het eiland Santorini op om kalm te blijven. Sinds dit weekend komen er aanhoudend aardbevingen voor en veel mensen proberen van het eiland af te komen.

Bewoners van Santorini kregen aan het eind van de ochtend een waarschuwing op hun telefoon. Ze moeten rekening houden met aardverschuivingen die ontstaan door de bevingen. Ook mogen mensen niet meer bij de oude havens op het eiland komen. Er zijn daar veel hoge rotspartijen, waar stenen naar beneden kunnen komen.

Veerboten en vluchten vol

Volgens de burgemeester van Santorini is er geen sprake van een massale uittocht, en is er geen reden tot paniek. Toch willen inwoners en toeristen het zekere voor het onzekere nemen. Veel bewoners hebben de nacht buiten doorgebracht. Alle veerboten vanaf het eiland zitten inmiddels vol. Er zijn ook extra vluchten naar Athene ingelast, waar vrijwel niemand meer bij kan.

Ook op eilanden in de buurt worden mensen gewaarschuwd en zijn scholen gesloten. De Griekse autoriteiten hebben reddingseenheden naar het gebied gestuurd.

Er zijn tenten opgezet om reddingswerkers in onder te brengen:

De omgeving van het Griekse eiland werd afgelopen weekend getroffen door ongeveer 200 lichte bevingen, soms met tussenpozen van maar 10 minuten. Ook vanochtend zijn er weer aardbevingen geweest. Eén daarvan had een kracht van 4,7 en werd tot in de hoofdstad Athene gevoeld.

De intensiteit van de bevingen neemt nog niet af. Seismologen houden nog steeds rekening met een grotere beving, waar kleinere bevingen een voorbode van kunnen zijn.

Op Santorini wonen zo'n 15.000 mensen. Het gebied is een populaire toeristische bestemming, maar op het moment is het laagseizoen. De schatting is dat er tussen 1000 en 2000 toeristen op Santorini zijn.

Regisseur Christophe Ruggia is in Frankrijk veroordeeld tot vier jaar cel voor het seksueel misbruiken van actrice Adèle Haenel. Hij misbruikte haar tijdens filmopnames in 2001. Haenel was toen 12 jaar oud, Ruggia was 36.

Ruggia hoeft niet de cel in, maar mag twee jaar van zijn straf thuis uitzitten met een enkelband. De andere twee zijn voorwaardelijk opgelegd. Ook moet hij Haenel 35.000 euro betalen aan schadevergoedingen, onder meer als tegemoetkoming voor jarenlange psychologische hulp.

In 2019 beschuldigde Haenel Ruggia van aanranding tijdens de opnames van Les Diables, waarin ze de hoofdrol speelde. Tegen onderzoekers zei Haenel dat ze tussen haar twaalfde en vijftiende regelmatig naar het huis van Ruggia ging. Hier voelde hij tussen haar benen en streelde hij haar borst. Volgens de actrice had het gedrag van Ruggia invloed op haar schoolwerk en kreeg ze suïcidale gedachten.

Ruggia zelf heeft de beschuldigingen altijd ontkend.

De 35-jarige Haenel, die vooral bekend is van de film Portrait de la jeune fille en feu (2019) maakte bijna twee jaar geleden bekend te stoppen met acteren. Dat deed ze uit protest tegen het uitsluiten van vrouwen die zich uitspreken over seksuele misstanden in de filmwereld.

De zaak tegen Ruggia (60) wordt gezien als de eerste grote MeToo-zaak in Frankrijk. De rechter oordeelde vandaag dat Ruggia misbruik maakte van zijn positie als regisseur.

Ruggia heeft al aangegeven in beroep te gaan tegen de uitspraak.

Schapen of kalveren mogen niet meer gecastreerd of gecoupeerd worden met een elastiek, zegt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Bij deze methode wordt een elastiek gebruikt dat een lichaamsdeel afknelt totdat het afsterft.

Couperen, het verwijderen van de oren of staart bij een dier, of castreren via deze methode leidt volgens nieuw wetenschappelijk onderzoek zelfs met verdovende middelen tot langdurige pijn. Toezichthouder NVWA noemt een chirurgische ingreep door een dierenarts een diervriendelijker alternatief.

Preventief couperen

Het couperen van de staarten van schapen is bij bijna alle rassen al verboden. Alleen bij de rassen Suffolk, Hampshire Down en Clun Forrest kiezen schapenhouders er soms voor om de staarten te verwijderen. Deze rassen hebben namelijk een groter risico om de pijnlijke huidziekte myiasis op te lopen.

Tot 1 januari 2028 mogen de staarten van deze schapenrassen alleen nog maar chirurgisch preventief gecoupeerd worden. Volgens de NVWA zijn er ook nog andere maatregelen die schapenhouders kunnen treffen om myiasis tegen te gaan.

Het couperen van de oren en staarten bij andere dieren zoals varkens is in Nederland verboden. Alleen wanneer het medisch nodig is, mag een dierenarts dat doen.

Correspondent Daisy Mohr reisde een week door Syrië. Ze zag met eigen ogen hoe het land verandert, nu het regime van Assad is gevallen en HTS de macht over heeft genomen. In podcast De Dag vertelt ze over haar reis.

Zo zag Mohr in Idlib hoe HTS-gebied er al jaren uitziet. Glimmende winkelcentra en gesluierde vrouwen. Een groot contrast met de verwoesting in andere delen van Syrië. De Syriërs hebben veel meegemaakt, vertellen ze aan Daisy, maar laten ook enorme veerkracht zien.

Reageren? Mail naar dedag@nos.nl.

Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek

Redactie: Anouk Kantelberg

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Tweede Kamerlid Lilian Helder van de BoerBurgerBeweging (BBB) geeft binnenkort haar zetel op. Dat zei ze tijdens een debat van de commissie Justitie en Veiligheid.

In een toelichting na het debat zei Helder dat de samenwerking met andere BBB-politici slecht ging. Zo maakten die volgens haar geen gebruik van haar parlementaire ervaring. Ook is ze niet bij de onderhandelingen over het hoofdlijnenakkoord betrokken. Ze heeft dat akkoord dan ook nooit ondertekend.

Helder zegt dat afspraken niet zijn nagekomen en de meningsverschillen vanaf dag één onoverbrugbaar waren. "De verhoudingen zijn slecht. Ik voel mij geen deel van de fractie."

BBB zegt zich niet in dit beeld te herkennen. "We hebben het hoofdlijnenakkoord voorgelegd aan de fractie en daar heeft iedereen zijn mening kunnen geven", zegt Kamerlid Henk Vermeer. "Vervolgens zijn we tot conclusie gekomen dat we achter het akkoord konden staan."

Dat partijleider Van der Plas een deel van haar justitie-portefeuille bij een andere collega onderbracht, lijkt voor Helder de druppel te zijn geweest.

Overheen gewalst

BBB-leider Caroline van der Plas zei in een eerste reactie niets te weten van Helders vertrek. Helder heeft haar vooraf niet op de hoogte gesteld.

"Ik vond dat ik wel recht had op mijn eigen moment", zegt Helder daarover. "Zij had ook aan mijn gevoelens kunnen denken, maar daar heeft ze ook zes keer overheen gewalst."

Een paar collega-Kamerleden in de zaal waren zichtbaar verbaasd toen Helder het nieuws bekendmaakte:

Helder kwam in 2010 in de Tweede Kamer, toen nog voor de PVV. In 2023 zei ze zich "om persoonlijke en inhoudelijke redenen" niet meer verkiesbaar te stellen voor de partij van Geert Wilders.

Ze stapte daarna over naar de BBB en kwam voor die partij in de Tweede Kamer.

Martin Oostenbrink volgt Helder op

Helder verlaat dus na bijna vijftien jaar het Binnenhof. Ze vindt het werk in die tijd erg veranderd.

"De Kamer is van medewetgever een motiemachine geworden", zegt ze daarover. "Vroeger gingen we tot 's avonds laat door met wetgevingsoverleggen. Nu zijn we heel veel aan het stemmen over moties. Het is de waan van de dag geworden."

Helder gaat pas weg als haar vervanger kan beginnen. De eerstvolgende op de BBB-lijst is eigenlijk Nicki Pouw-Verweij, alleen is zij volgens de BBB niet beschikbaar. Daarom zal Martin Oostenbrink, een arbeidsmarktdeskundige uit Voorburg, Helder opvolgen.

De Efteling heeft in nieuwe parkregels een demonstratieverbod vastgelegd. Het anderzijds 'uiten van (levensbeschouwelijke of politieke) overtuigingen' is ook niet toegestaan. Bij een vermoeden daarvan door parkmedewerkers, mag een bezoeker de toegang tot het attractiepark worden ontzegd.

De regels zijn onlangs toegevoegd aan het parkreglement van de Efteling, vertelt een woordvoerder. "Eigenlijk deden we dit al", zegt hij. "Maar nu hebben we het vastgelegd ter verduidelijking, en om naar te verwijzen als het nodig is." Het park moet geen podium zijn voor maatschappelijke discussies, aldus de woordvoerder. "Dat past niet in de belevingswereld."

Extra alert

Afgelopen september werd een vriendengroep niet binnengelaten in het park, omdat de bewaking vermoedde dat zij daar waren om te demonstreren. Op diezelfde dag vierde oliegigant Total Energies namelijk een jubileum in de Efteling, waardoor de beveiliging extra alert was op actievoerders.

Beveiligers vonden een waterfles met stickers van Milieudefensie en Free Palestine erop geplakt. De groep werd daarop gevraagd te vertrekken. Naar eigen zeggen waren de vrienden, hoewel ze "weleens demonstreren", gewoon een dagje naar de Efteling. Ze hadden dat uitje gepland voor hun chronisch zieke vriendin, zeiden ze tegen Omroep Brabant.

Een woordvoerder van de Efteling zei dat het gedrag van een persoon in de groep opviel bij de beveiligers. "Toen ook nog een button werd gevonden van een partij die bekendstaat om milieu-activisme, is uit voorzorg gehandeld." De tickets en reiskosten van de groep zijn vergoed door de Efteling. "En ze zijn zeker welkom om hun dagje in te halen."

Niet dagelijks

De woordvoerder benadrukt nu dat dit soort gebeurtenissen niet dagelijks voorkomen in het park. "Maar het onderwerp speelt al langer, overal in het land vinden demonstraties plaats. Daarom hebben we intern gesprekken gevoerd over wat wij doen als dat bij ons gebeurt."

De breuk in de onderzeese kabel tussen Zweden en Letland die vorige maand ontstond, komt niet door sabotage. Dat meldt de Zweedse openbaar aanklager Mats Ljungqvist in een persverklaring. De breuk in de glasvezelkabel tussen het Zweedse eiland Gotland en Letland is het gevolg van "een combinatie van slecht weer, gebrekkig materieel en gebrekkige zeevaartkunde" van de bemanning, aldus Ljungqvist.

Toen de breuk ontdekt werd, op 26 januari, rees de verdenking al snel dat de kabel met opzet was beschadigd door de bemanning van het schip Vezhen, dat onder Maltese vlag vaart en dagen eerder was vertrokken vanuit de Russische haven Oest-Loega. De Vezhen werd in beslag genomen door de Zweden, en de bemanning werd daarna verhoord.

Uit het onderzoek is gebleken dat de Vezhen wel de schade heeft veroorzaakt, maar dat dat niet opzettelijk is gebeurd. Het schip en de bemanning zijn daarom weer vrij om te vertrekken uit Zweden.

Schaduwvloot

De breuk vorige maand volgde op een reeks incidenten van breuken van datakabels op de bodem van de Oostzee. Zo raakte eind december een onderzeese kabel in de Oostzee tussen Estland en Finland beschadigd. Het anker van schip Eagle S zou die schade hebben veroorzaakt.

Dat schip behoort tot de zogenoemde Russische schaduwvloot. Tot die vloot behoren honderden verouderde tankers die sancties ontwijken en ervoor zorgen dat er olie-inkomsten het land binnenstromen. Eagle S voer waarschijnlijk ook enkele uren boven een telecommunicatiekabel in de Noordzee boven de Waddeneilanden.

Eerder deze maand begon in het gebied een NAVO-missie met als doel om "verbeterde bewaking en afschrikking" te bieden in de Oostzee. Het Nederlandse marineschip Zr. Ms. Tromp is ook in de Oostzee en heeft de leiding over een groep schepen van NAVO-landen.

Hoe worden onderzeese kabels bedreigd, en hoe kunnen ze beschermd worden? Een korte uitleg:

Zeker negentien mensen zijn om het leven gekomen bij de ontploffing van een autobom in het noorden van Syrië. Het is de zevende keer in ruim een maand dat een bom afgaat in een auto, en de dodelijkste sinds de val van het regime-Assad.

Achttien van de slachtoffers waren vrouw, volgens hulpdiensten. Zij waren landarbeiders. Het voertuig stond langs de weg geparkeerd, vertelt een getuige aan Reuters. Ook de vijftien gewonden zijn allemaal vrouwen. De verwachting is dat het dodental nog oploopt.

Onrustig in Noord-Syrië

De ontploffing was bij de stad Manbij in het noorden van Syrië, en is nog door niemand opgeëist. Zaterdag ging in deze buurt ook al een bom af in een auto. Toen kwamen vier mensen om het leven en raakten negen mensen gewond. Onder de gewonden waren meerdere kinderen.

Het is erg onrustig in het noorden van Syrië. Manbij is tijdens de oorlog meerdere keren in andere handen gekomen. Ook na de val van Assad, begin december, is er nog zwaar gevochten. Koerdische milities strijden om het gebied met pro-Turkse groeperingen.

Bij een bomaanslag op een appartementencomplex in Moskou is een separatistenleider uit de Oekraïense regio Donetsk omgekomen. Dat melden Russische staatspersbureaus en Telegramkanalen. Bij de explosie kwam ook een van zijn bodyguards om het leven, drie anderen raakten gewond.

De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist, maar een soortgelijke eerdere aanslag op een Russische generaal werd vorig jaar geclaimd door Oekraïne.

Volgens de Russische persbureaus RIA en TASS, beide gecontroleerd door de overheid, ging er een bom af in de lobby van het dure appartementencomplex De Scharlaken Zeilen aan de oever van de Moskva-rivier. Dat gebeurde toen de paramilitaire leider Armen Sarkisjan binnenkwam met zijn bodyguards. Het complex ligt op zo'n 12 kilometer van het Kremlin.

Bekijk hier de beelden van na de explosie:

Opsporingsdiensten hebben het tegen de persbureaus over een "doelgerichte moordpoging" op Sarkisjan. Hij werd zwaargewond naar een ziekenhuis vervoerd, waar hij overleed. Op beelden verspreid door het Telegramkanaal Baza, dat goede contacten heeft met Russische inlichtingendiensten, is te zien dat de lobby van het gebouw grotendeels verwoest is.

Maffiabaas

Sarkisjan werd in december vorig jaar door de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe bestempeld als 'maffiabaas', en officieel in verdenking gesteld van het leiden en financieren van illegale strijdgroepen in Donetsk. Die Oekraïense regio is sinds 2014 grotendeels in handen van pro-Russische milities. Sarkisjan staat bekend als de oprichter van het Arbat-bataljon, een militie die aan Russische zijde vecht in Oekraïne.

In een soortgelijke bomaanslag werd vorig jaar de hoge Russische generaal Igor Kirillov gedood: hij werd door de SBOe verantwoordelijk voor aanvallen met chemische wapens op Oekraïense militairen. De SBOe eiste later de explosie in een Moskouse buitenwijk op.

Brand bij gas- en olie-installaties

Bij een Oekraïense drone-aanval op Russische energie-installaties zou er afgelopen nacht op meerdere plekken brand zijn uitgebroken, melden zowel Russische als Oekraïense bronnen. In de zuidelijke regio Volgograd zorgde een neergeschoten drone volgens de gouverneur voor brand bij een olieraffinaderij, al zei hij er niet bij welke dat is. Volgens Telegramkanaal Baza werden er in dezelfde regio explosies gehoord bij een olieraffinaderij van Lukoil, met een capaciteit van zo'n 300.000 vaten olie per dag de grootste in zuidelijk Rusland.

In de nabijgelegen regio Astrachan werd een gasinstallatie van de energiegigant Gazprom volgens de regionale gouverneur getroffen door drones, waardoor brand uitbrak.

Het is zowel in Volgograd als Astrachan onduidelijk hoe groot de schade precies is. Op beelden via sociale media vanuit Astrachan is wel een flinke vuurzee te zien. Volgens het Oekraïense leger zijn beide installaties een legitiem doelwit, omdat ze brandstof leveren aan het Russische leger.

Kickbokser Badr Hari is opgepakt op verdenking van mishandeling van zijn ex-vriendin, schrijft het AD. De politie kan desgevraagd niet bevestigen dat Hari is opgepakt.

Wel bevestigt een woordvoerder dat gisteren een 40-jarige Amsterdammer is aangehouden op verdenking van mishandeling. Volgens de krant is Hari niet op heterdaad betrapt.

Eerder veroordeeld

De kickbokser is eerder veroordeeld voor een aantal geweldsmisdrijven in het Amsterdamse uitgaansleven. In de strafzaak uit 2012 ging het om meerdere aanklachten tegen Hari: zeven mishandelingen, het aanrijden van een voetganger op de Albert Cuypstraat in Amsterdam en het vernielen van de huisraad van zijn ex-vriendin. Het AD meldt dat het nu om een andere ex-vriendin gaat.

Vanwege de zware mishandeling van Koen Everink kreeg hij een gevangenisstraf. De zakenman werd op een feest in elkaar geslagen. Dat gebeurde tijdens Sensation White in de Amsterdam Arena. Een andere aanklacht ging om een poging tot zware mishandeling van een bezoeker van de club Jimmy Woo.

Hari werd uiteindelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar, waarvan tien maanden voorwaardelijk. In 2017 meldde hij zich om die straf uit te zitten. Naast de celstraf moest Hari drie van zijn slachtoffers geld betalen.

Hij werd niet voor alle aanklachten veroordeeld. Het hof vond bewezen dat Hari in 2011 en 2012 vijf keer geweld tegen iemand heeft gebruikt in Amsterdamse uitgaansgelegenheden.

Het zalencentrum in Rotterdam waar afgelopen weekend een schietpartij plaatsvond, is voor twee weken gesloten door burgemeester Carola Schouten. Bij het incident raakten twee mensen zwaargewond.

De schietpartij gebeurde in de nacht van zaterdag op zondag. Er werden meerdere schoten gelost en op straat werden kogelhulzen gevonden, schrijft Rijnmond. De twee slachtoffers werden met spoed naar het ziekenhuis vervoerd. Het is onbekend hoe het nu met hen gaat.

Het pand is gesloten om de rust in de buurt terug te krijgen, zegt een woordvoerder van de gemeente Rotterdam.

Aangehouden

Er zijn twee mannen opgepakt; een 43-jarige Amsterdammer en een 46-jarige Rotterdammer. De politie onderzoekt nog wat hun rol was. Het is niet bekend of de verdachten nog vastzitten.

Bart De Wever (54) is de nieuwe premier van België. De Vlaamse nationalist werd vanochtend, samen met de andere leden van het nieuwe kabinet, door de Belgische koning Filip beëdigd.

Bekijk hier het moment van de eedaflegging:

Dit weekend gingen de leden van de vijf regeringspartijen akkoord met de regeringsdeelname. Het gaat naast de Vlaams-nationalistische N-VA van De Wever om het sociaaldemocratische Vooruit, de Franstalige liberale partij MR en het christendemocratische van CD&V (Vlaanderen) en Les Engagés (Wallonië).

De vijf partijen leveren allemaal een vicepremier. Opvallend is dat er geen enkele vrouw wordt benoemd tot vicepremier. In de regering zijn vrouwen flink in de minderheid: vier van de vijftien bewindslieden zijn vrouw.

De nieuwe regering wordt de Arizona-coalitie genoemd, omdat de kleuren van de partijen doen denken aan die van de vlag van de gelijknamige Amerikaanse staat. Aan de vorming van het Belgische kabinet gingen lange onderhandelingen vooraf: zeven maanden geleden gingen de Belgen naar de stembus.

Het belooft een drukke dag te worden voor De Wever, meldt de VRT. Direct na de beëdiging heeft de Vlaming een gesprek met zijn voorganger Alexander De Croo. Vervolgens is hij om 11.00 uur bij de Europese defensietop in Brussel en spreekt hij daar met NAVO-chef Mark Rutte en later met de Britse premier Keir Starmer.

Op scholen in het primair en voortgezet onderwijs nemen meldingen van pesten en fysiek geweld toe. Dat blijkt uit cijfers van de Inspectie van het Onderwijs, die zich vooral zorgen maakt over de ernst van de meldingen.

In het schooljaar 2023-2024 registreerde de inspectie in totaal 2317 nieuwe gevallen van psychisch, fysiek of seksueel geweld. Dat is een toename van 165 vergeleken met het jaar ervoor en 574 meer ten opzichte van het schooljaar 2021-2022.

Het baart Rogier Oet, directeur toezicht van de Onderwijsinspectie, grote zorgen. Niet alleen omdat er nog nooit zo veel meldingen zijn binnengekomen, maar ook omdat de incidenten ernstiger lijken te worden.

Messen

Bijvoorbeeld bij pesten, een vorm van psychisch geweld. Ruim de helft van de meldingen ging afgelopen jaar over ernstig en langdurig pesten. "We zien vaker dat kinderen al jarenlang gepest worden. Met name het langdurige aspect baart ons zorgen. Dan wordt de impact nog groter."

Ook ziet de inspectie dat jongeren vaker overgaan tot geweld, of het dreigen daarmee. "In ruim 600 gevallen was er sprake van geweld", zegt Oet. "Het gaat dan over dreigen met messen, maar ook fysiek geweld. Soms met langdurig en blijvend letsel tot gevolg."

24 uur per dag

Scholen worstelen met het feit dat pesten vaak onzichtbaar is. "Het gebeurt soms in de klas, maar vaak daarbuiten. En vooral online is het een hardnekkig issue. Daar gaat het 24 uur per dag door."

Toch kunnen scholen wel iets doen, denkt Oet. "Bespreek in de klas wat het doet, wat de consequenties zijn. Zorgen voor een goede sfeer in de klas en een goede groepsdynamiek is erg belangrijk. Zo kan je het mogelijk voorkomen. Maar als het dan toch aan de orde is, dan zal je stappen moeten zetten als school."

De Onderwijsinspectie beseft dat een toename van meldingen niet per definitie betekent dat het geweld ook toeneemt. En een afname van meldingen, zoals er was op het gebied van meldingen van seksueel geweld, is ook niet zonder meer positief. Hoewel het totale aantal lager was dan voorheen, waren er meer gevallen waarbij de mogelijke dader een professional was, zoals een leraar of een andere medewerker van een school.

Oet: "We zijn allereerst blij dat mensen ons weten te vinden, dan kunnen we ook helpen. Het wordt meer bespreekbaar denk ik, en dat is belangrijk. De consequenties zijn zó groot. Het kan levens verwoesten. Allemaal redenen om dit heel serieus te nemen."

Het einde voor de Amerikaanse hulporganisatie USAID is nabij, zo heeft miljardair Elon Musk vannacht bekendgemaakt. Dat deed Musk in een groepsgesprek op het sociale medium X, waarvan hij eigenaar is.

De rijkste man ter wereld, die van de nieuwe president Trump de taak heeft gekregen om de omvang en het uitgavenpatroon van de Amerikaanse overheid te beperken, zei in dat online groepsgesprek met andere Republikeinse politici dat de hulporganisatie "niet meer te redden is". Volgens hem is Trump het met hem eens dat de organisatie opgedoekt moet worden.

Eerder op zondag had Musk het op X over een 'criminele organisatie'. "Wist u dat USAID, met uw belastinggeld, onderzoek naar biologische wapens financierde, waaronder covid-19, waaraan miljoenen mensen zijn gestorven?". Voor deze bewering is geen bewijs te vinden.

Opgericht onder JFK

Trump heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van Musk, maar hij zei gisteren wel tegen journalisten dat hij blij is met diens werk. "Hij is een grote saneerder. Soms zullen we het niet eens zijn over wat er moet gebeuren en zal hij niet zijn zin krijgen, maar hij doet het geweldig."

Eerder zei Trump al dat hij niet meer wil dat er Amerikaans hulpgeld naar het buitenland gaat, en hij voegde er gisteren aan toe dat hij vindt dat de hulporganisatie "geleid wordt door radicale gekken."

Sinds Trump president werd, vorige maand, wordt de organisatie al onophoudelijk beknot: vrijwel direct na zijn aantreden kregen USAID-medewerkers wereldwijd de instructie hun werk per direct neer te leggen, zelfs in situaties waarin dat acuut mensenlevens in gevaar bracht.

Zo meldde nieuwsorganisatie ProPublica dat medewerkers van door de VS betaalde klinieken in Sudan voor de keuze stonden: naar Trump luisteren of ondervoede baby's en peuters blijven verzorgen. Ze kozen voor de kinderen, maar het geld en de medicijnen raken wel op.

Site op zwart

Afgelopen weekend ging de ontmanteling van USAID verder: de site van de organisatie ging grotendeels op zwart, en meldde dat de hulporganisatie voortaan afgeslankt verder zou gaan onder de mantel van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Beveiligingsmedewerkers van het hoofdkwartier in Washington D.C. werden gisteren op non-actief gesteld toen ze probeerden om een team van Musk tegen te houden, dat toegang probeerde te krijgen tot beveiligde delen van het gebouw.

Of het opdoeken van USAID nog tegen te houden is, is de vraag. Trumps politieke tegenstanders hebben in de media geklaagd over de behandeling van USAID, maar lijken geen manier te vinden om er serieus iets tegenover te stellen.

Senator Peter Welch, Democraat uit Vermont, noemde het optreden van Musk "grof machtsmisbruik door een niet-verkozen bureaucraat. Blijkbaar kun je met geld macht kopen in het Witte Huis van Trump." Zijn collega Amy Klobuchar, uit Minnesota, zei dat "het einde van USAID de wereld een gevaarlijkere plek maakt voor Amerikanen. Het is een geschenk aan Rusland en China."

Vier op de tien Nederlanders weten niet of er in hun buurt een AED hangt, een draagbare defibrillator die levens kan redden bij een hartstilstand. Dat blijkt uit onderzoek van de Hartstichting naar onder andere de kennis over AED's.

Een AED in de buurt vinden mensen volgens de Hartstichting belangrijk, maar het heeft geen prioriteit bij mensen om dit eens uit te zoeken. Mensen zijn bereid om actie te ondernemen, maar weten vaak niet hoe ze dit moeten aanpakken.

De Hartstichting vindt dat gemeentes zich meer moeten inspannen om AED's op te hangen in wijken. "Gemeenten zouden zich ook zelf moeten realiseren wat de verantwoordelijkheid is voor de gezondheid van haar inwoners", zegt directeur Hans Snijder. "Het lijkt ons een heel goed idee dat gemeenten zelf ook het initiatief nemen, en dat zou eigenlijk ook moeten".

Van de ruim 2000 deelnemers aan het onderzoek vindt bijna iedereen (95 procent) het belangrijk dat er in elke woonwijk dag en nacht een AED beschikbaar is. Bijna twee derde voelt zich veiliger met een AED in de wijk. Toch zijn mensen in Nederland dus nog niet goed op de hoogte van de locaties, zegt Snijder, en bij een hartstilstand heb je nou eenmaal zo'n AED nodig.

Burgerhulpverlener

Wie wil weten of er nog een defibrillator bij hun in de buurt nodig is, kan dat opzoeken via de site van de Hartstichting. "Een korte check, en je weet precies of je zoiets moet regelen of niet."

Als iemand een hartstilstand heeft, is het belangrijk dat diegene binnen zes minuten wordt gereanimeerd. Dan is de kans het grootst dat iemand het overleeft.

Met 'in de buurt' bedoelt de Hartstichting overigens niet de exacte locatie, maar een afstand van maximaal 500 meter. Er is namelijk geen openbaar overzicht van waar er nu al precies AED's hangen, want dat mag niet vanwege privacyredenen. Die exacte locaties mag de Hartstichting daarom niet bij voorbaat al bekendmaken, zegt Snijder. "Wij mogen niet vertellen: de AED hangt in deze straat en op dit huisnummer. Daar kunnen we niks aan doen als stichting."

Op de site van de Hartstichting kan je wel opzoeken of er in jouw buurt nog een AED nodig is, en daar gaat het volgens Snijder om. "Het maakt niet uit of die in de straat hangt of niet, want je kunt zien of de afstand in jouw wijk te groot is. Zo ja, dan ga je met de buurt zo'n ding aanschaffen." Uiteindelijk is het volgens hem vooral belangrijk dat er genoeg AED's in een wijk zijn, en niet dat de precieze locatie bij iedereen bekend is.

Hij benadrukt daarom dat het belangrijk is om altijd 112 te bellen. De alarmcentrale alarmeert vervolgens burgerhulpverleners en/of vertelt waar de dichtstbijzijnde AED te vinden is. Als iemand burgerhulpverlener is, kan diegene via het reanimatie-oproepsysteem HartslagNu wel al zien waar de dichtstbijzijnde AED hangt.

Nederland heeft in vergelijking met de rest van Europa "een ongelofelijk goed dekkende zes-minutenzone", zegt Snijder. Maar ruim 1,5 miljoen Nederlanders hebben nog geen AED in hun buurt die dag en nacht beschikbaar is, meldt de Hartstichting.

Daarom roept de stichting ook mensen op om er samen met hun buren een aan te schaffen, of zich in elk geval te informeren. "Het is echt de moeite waard dat je nagaat: is er bij ons in de buurt een AED of niet."

De gevel van een showroom van autofabrikant Tesla in Den Haag is gisteravond beklad. Op het gebouw zijn teksten als Nee tegen nazi's en Fuck off fascist aangebracht.

Het gaat om de vestiging van Tesla aan de Laan van Waalhaven in de wijk Ypenburg, in het oosten van de stad. Behalve de teksten zijn er ook hakenkruizen getekend op de toegangsdeur van het pand.

Tesla is het automerk van miljardair Elon Musk, die onder president Trump een belangrijke rol in de Amerikaanse overheid heeft gekregen. Zo geeft hij leiding aan een instelling die bezuinigingen moet doorvoeren en regelgeving moet afschaffen die door sommige bedrijven als hinderlijk wordt gezien.

Het is niet voor het eerst dat een Tesla-gebouw het doelwit is van activisme. Vorige week plaatsten Duitse en Britse activisten foto's en een video op Instagram waarop te zien is dat de tekst Heil naast het logo van Tesla wordt geprojecteerd op een fabriek van de autofabrikant in de Duitse plaats Grünheide.

Dit beeld van de actie werd door de activisten verspreid:

Ook was er een afbeelding van Musk te zien, waarop hij zijn rechterarm omhoogsteekt. Die beweging maakte hij tijdens een toespraak na de inauguratie van Trump.

Direct daarna werd de armbeweging vergeleken met de Hitlergroet. "Elon Musk lijkt fascistische groet te brengen tijdens Trump-inauguratiebijeenkomst", kopte de krant Israëlische krant Haaretz.

Musk reageerde zelf door te zeggen dat hij de opmerkingen "vermoeiend" vond. "Ze moeten met iets beters komen", zei hij op zijn eigen platform X.

De beveiliging van de Tesla-fabriek zei na de gebeurtenissen niets gezien te hebben. De Duitse politie sloot zich daar in eerste instantie bij aan, maar heeft de projecties nu toch in onderzoek.