NOS Nieuws - Algemeen

Zeker twee Nederlandse universiteiten stappen naar de rechter over de bezuinigingen op hoger onderwijs en wetenschap. Dat maakt de koepelorganisatie Universiteiten van Nederland (UNL) bekend.

Vandaag heeft de Eerste Kamer de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen goedgekeurd. Daarmee gaat de voorgenomen half miljard euro aan bezuinigingen door.

"Met deze begroting wordt eenzijdig het bestuursakkoord hoger onderwijs en wetenschap verbroken", staat in een verklaring van UNL.

In dat akkoord uit 2022 werd onder meer vastgelegd dat de rijksoverheid jaarlijks 300 miljoen euro ter beschikking zou stellen voor starters- en stimuleringsbeurzen voor wetenschappelijk onderzoek. Dat bedrag wordt nu veel lager, en daarmee worden de afspraken niet nagekomen, zegt UNL.

'Principekwestie'

In elk geval de Tilburg University en Radboud Universiteit in Nijmegen gaan naar de rechter om hun individuele budget aan te vechten. Tegen Nieuwsuur zegt Caspar van den Berg, voorzitter van UNL, dat de stap naar de rechter een "principekwestie" is. "We willen een onafhankelijke uitspraak van de rechter over de juridische waarde van een bestuursakkoord."

Volgens Van den Berg wordt de Tilburgse universiteit hard geraakt omdat die instelling al veel investeringen heeft gedaan. Ook de Radboud wil graag weten hoe de rechter over de bezuinigingen denkt. Het is volgens de voorzitter niet nodig dat alle veertien Nederlandse universiteiten naar de rechter stappen "om dit punt te maken", maar hij sluit niet uit dat andere universiteiten zich nog aansluiten.

Protest

Er wordt al maanden geprotesteerd tegen de aangekondigde bezuinigingen. In november was een grote demonstratie op het Malieveld. Onderwijsinstellingen vrezen dat door de bezuinigingen veel wetenschappelijk onderzoek zal moeten stoppen en opleidingen zullen verdwijnen.

Het kabinet bezuinigt in totaal ruim 1 miljard euro op hoger onderwijs.

Het Oekraïense leger heeft twee Chinezen gevangengenomen in de regio Donetsk in het oosten van Oekraïne. Dat schrijft de Oekraïense president Zelensky op Telegram. Hij zegt zich te baseren op de documenten die de mannen bij zich droegen.

Zelensky deelt ook een video waarop een man herkenbaar in beeld is die met geboeide handen onder meer gevechtshandelingen uitbeeldt. De man spreekt daarbij enkele woorden Mandarijn.

Volgens de Geneefse Conventies is het verboden om krijgsgevangenen herkenbaar in beeld te brengen. De NOS heeft de man daarom onherkenbaar gemaakt:

Volgens Zelensky beschikt Oekraïne over informatie waaruit blijkt dat er aanzienlijk meer Chinezen vechten aan Russische zijde. Dat wordt momenteel verder onderzocht, aldus de Oekraïense president. Hij heeft zijn minister van Buitenlandse Zaken opgedragen om contact op te nemen met Peking.

Die minister, Andri Sybiha, schrijft op X dat hij de Chinese zaakgelastigde in Oekraïne heeft ontboden. "Dat Chinese burgers vechten als onderdeel van het Russische invasieleger in Oekraïne zet vraagtekens bij China's uitgesproken standpunt voor vrede." Ook ondermijnt het volgens Sybiha de geloofwaardigheid van China als verantwoordelijk permanent lid van de VN-Veiligheidsraad.

'Rusland wil geen einde aan oorlog'

Zelensky roept bondgenoten zoals de VS en Europa "en iedereen in de wereld die vrede wil" op om te reageren op de Chinese aanwezigheid op Oekraïens grondgebied. "Hier moet absoluut op gereageerd worden."

Dat Rusland China direct of indirect heeft betrokken bij de oorlog is volgens Zelensky "een duidelijk signaal" dat Poetin de oorlog niet wil beëindigen.

China en Rusland hebben nog niet gereageerd op de uitspraken van Zelensky.

Noord-Koreanen aan het front

In het najaar van 2024 kwamen er steeds meer aanwijzingen dat er Noord-Koreaanse militairen aan Russische zijde meevochten aan het front. In totaal zou het om ruim 11.000 Noord-Koreaanse militairen gaan.

In januari dit jaar meldden Oekraïense officieren dat de Noord-Koreanen zich hadden teruggetrokken na zware verliezen. De verwachting was dat Noord-Korea later opnieuw troepen zou sturen.

Eind februari meldde de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst dat Noord-Korea opnieuw troepen had gestationeerd in de Russische grensregio Koersk.

In de Dominicaanse Republiek zijn zeker 58 mensen omgekomen en meer dan 160 mensen gewond geraakt nadat het dak instortte van een nachtclub in hoofdstad Santo Domingo.

Volgens de nationale politie van het land zijn er 93 ambulances van verschillende ziekenhuizen naar club Jet Set gestuurd en zijn er zoek- en reddingsacties gaande.

Reddingswerkers zijn in de ravage op zoek naar overlevenden:

"We gaan ervan uit dat velen van hen nog in leven zijn, en daarom zullen de autoriteiten niet opgeven totdat er geen enkel persoon meer onder het puin ligt", zegt de directeur van het centrum van noodoperaties in een update op Instagram.

Onder de gewonden bevindt zich merenguezanger Rubby Pérez, die aan het optreden was toen het dak instortte. Hoe hij er aan toe is, is niet duidelijk. De saxofonist in zijn band is in ieder geval wel omgekomen, zo vertelt zijn manager, die tegen lokale media vertelde dat hij aanvankelijk dacht aan een aardbeving. "Ik kon nog net een hoek in duiken."

'Vreselijke tragedie'

Ook de gouverneur Nelsy Cruz van de noordwestelijke provincie Montecristi is bij de ramp omgekomen.

De burgemeester van Santo Domingo spreekt op X van een vreselijke tragedie. "Mijn diepste medeleven gaat uit naar de families die nog steeds wachten op nieuws over hun geliefden," schreef ze op X.

Het is niet duidelijk waardoor het dak van de club instortte.

Een hondenfokker uit Eersel is veroordeeld tot vijftien maanden cel, waarvan tien voorwaardelijk, voor het verwaarlozen van honderden dieren. Zijn ex-vriendin is veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van tien maanden en een taakstraf van 200 uur.

De rechtbank acht bewezen dat de twee voor langere tijd de juiste zorg hebben onthouden aan een groot aantal honden.

De zaak kwam in 2022 aan het licht toen dierenactiegroep House of Animals beelden publiceerde waaruit bleek dat er op de fokkerij van de 69-jarige Jan P. honderden honden leefden onder erbarmelijke omstandigheden.

Ze zaten in te kleine, vervuilde hokken. Ook kregen ze geen schoon drinkwater. Veel dieren waren vaak ziek en gestrest.

Boetes maakten geen indruk

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voerde sindsdien meerdere controles uit. Uiteindelijk nam de NVWA alle honden af van de fokkers.

In 2023 moest de fokker op last van de rechter zijn bedrijf sluiten omdat de hondenfokkerij in strijd was met het lokale bestemmingsplan. P. trok zich daar niets van aan en de gemeente legde verschillende boetes op.

In maart 2024 troffen inspecteurs van de NVWA opnieuw honderden dieren aan bij de fokkerij. Het waren onder meer ezels, pony's en konijnen. Dat was de druppel: de fokkerij werd op last van de NVWA gesloten.

'Langdurig tekortgeschoten'

Bij de behandeling van de zaak drie weken geleden sprak P. alle aantijgingen tegen. Hij zei dat zijn bedrijf "pico bello in orde" was, maar dat controleurs van de NVWA "iets anders opschreven".

Zijn ex-vriendin Stephanie D. erkende veel problemen toen wel, maar zei dat die deels werden veroorzaakt door het groeiende aantal honden als gevolg van de stokkende verkoop na alle media-aandacht.

De rechtbank zegt in het vonnis onder meer dat de honden voor hun dagelijkse behoeftes en gezondheid volledig afhankelijk waren van de verdachten. "Het is pijnlijk te constateren dat de dieren zo te lijden hebben gehad."

Beperkte rol

De rechtbank rekent het de man aan dat hij nauwelijks iets deed om de leefomstandigheden te verbeteren. "Het is betreurenswaardig en onbegrijpelijk dat de man ondanks alle schrijnende bevindingen nog steeds niet onderkent dat het niet op orde was."

Bij het bepalen van de straf woog de rechtbank mee dat het bedrijf van de man inmiddels is gesloten en dat hij al publiekelijk werd veroordeeld. Berichtgeving over zijn zaak heeft volgens de rechtbank "schadelijk gewerkt". De straf voor P. valt iets lager uit dan de eis van het OM (twintig maanden cel, waarvan tien maanden voorwaardelijk).

Tegen Stephanie D. (50) eiste justitie vijftien maanden cel, waarvan tien maanden voorwaardelijk. Zij kreeg uiteindelijk een voorwaardelijke celstraf en een taakstraf . Volgens de rechtbank werd de bedrijfsvoering vooral door P. bepaald en had de vrouw hierin een beperkte rol, schrijft Omroep Brabant. Ook woog de rechtbank mee dat de vrouw inzag dat de zorg voor de honden niet op orde was.

Tien jaar lang geen dieren houden

Naast de straffen mogen de verdachten de komende jaren geen dieren houden. Verdachte Stephanie D. kreeg een verbod van drie jaar, P. tien jaar.

De rechter spreekt in het laatste geval van een bijzondere maatregel, maar vindt het noodzakelijk dat de man langere tijd geen dieren mag houden. In die periode moet de verdachte ook meewerken aan controles op dit verbod. Daarnaast moet het bedrijf van de fokker een boete van 40.000 euro betalen.

Nadat de beurskoersen wereldwijd in het donkerrood schoten, heeft ook de olieprijs het laagste punt in vier jaar bereikt. Een week geleden kostte een vat ruwe Brent-olie nog 75 dollar. Vandaag schommelt de prijs rond de 64 dollar. Voor de laatste keer dat de olie op dat prijsniveau stond, moeten we vier jaar terug in de tijd.

De prijs van olie hangt nauw samen met hoe de economie ervoor staat en het vertrouwen in de economische groei. Op basis daarvan maken economen hun inschattingen van de vraag naar olie. Loopt de economie goed, dan stijgt die vraag, wat de prijs opdrijft.

Na meerdere dagen van dieprode cijfers op de beurzen na de aangekondigde importheffingen van Trump, is het dus niet zo vreemd dat ook de olieprijs snel is gedaald. Schattingen over de vraag naar olie zijn allemaal naar beneden bijgesteld. Economen vrezen voor de gevolgen van een wereldwijde handelsoorlog en houden rekening met een eventuele recessie.

10 cent per 10 dollar

Een duikeling van de olieprijs betekent dat de benzineprijs meedaalt. "Je ziet het vandaag al aan de pomp", zegt energiespecialist Jilles van den Beukel van het Haagse Centrum voor Strategische Studies. "Heel ruwweg kun je zeggen dat een daling van de olieprijs van 10 dollar betekent dat benzine 10 cent goedkoper wordt."

Het kartel van olieproducerende landen, OPEC, kondigde vorige week nog aan de olieproductie per 1 mei juist op te voeren. Volgens Van den Beukel waren ze dat al een hele tijd van plan, maar werd het steeds uitgesteld. Nu komt dat slecht uit, want dat zou de prijzen nog verder omlaag kunnen brengen. Het zou kunnen dat dit besluit nog wordt teruggedraaid.

Politieke beslissingen

"Eigenlijk komt dit niemand goed uit", zegt Van den Beukel over de dalende olieprijs. "Olieproducerende landen zijn niet blij, de Amerikaanse industrie ook niet, en Rusland, dat de helft van zijn staatsinkomen uit olie haalt, zeker ook niet." Autobezitters lijken de enigen die op de korte termijn wat profiteren.

Hoe lang de prijzen blijven dalen, en met hoeveel, weet niemand. "We zijn in deze geopolitieke wereld heel afhankelijk geworden van politieke beslissingen", zegt Van den Beukel. "Misschien dat Trump iets terugdraait als hij een mooie 'prijs' binnenhaalt. Maar niemand kan nu voorspellen hoe dit verder gaat."

De grootste Amerikaanse techbedrijven - ook wel Big Tech genoemd - hebben een flinke dreun gekregen door de Amerikaanse importheffingen die president Trump heeft ingevoerd. Na een krappe week van onrust op de financiële markten hebben de zeven grootste Amerikaanse techbedrijven samen 1816 miljard dollar (1660 miljard euro) aan beurswaarde verloren.

De klap was het grootst voor Apple. Het bedrijf werd de afgelopen dagen 640 miljard dollar minder waard. Een "complete ramp", een "handelsoorlog-nachtmerrie" en een "aandelenbloedbad", zo klonken de analyses in Amerikaanse media. Apple wordt hard geraakt omdat het vooral geld verdient met de verkoop van apparaten, veel meer dan bijvoorbeeld Facebook en Google dat doen. Die apparaten worden vooral in China gemaakt.

In deze grafiek zie je de aandelenkoers van de zeven grootste techbedrijven:

China is al lang niet meer het enige land waar Apple zijn iPhones laat maken. Tijdens de eerste presidentstermijn van Trump (2017-2021) besloot het bedrijf zijn productie deels te verplaatsen naar andere landen. De importheffingen voor China speelden toen een rol. Maar de coronacrisis gaf het besluit een extra zetje, omdat veel fabrieken in China dichtgingen.

Hoewel China nog steeds belangrijk is voor Apple - de meeste iPhones worden daar gemaakt - vindt een deel van de iPhone-productie tegenwoordig plaats in India. Ook in Vietnam worden Apple-producten gemaakt, zoals tablets en draadloze oordopjes. Nu de VS voor al die landen importheffingen rekent, wordt het duurder om deze apparaten op de Amerikaanse markt te brengen.

'Verhuizing toen logisch'

Destijds was verplaatsen voor Apple een heel logische stap, zegt Steven Brakman, hoogleraar internationale economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Het is een mooi voorbeeld van hoe bedrijven reageren. Wat kun je doen bij mogelijke importheffingen? Je productie spreiden."

Maar de verplaatsing leidt er nu dus toe dat Apple op meerdere plekken klappen krijgt. Trump richt zich niet alleen op China: de hele wereld krijgt te maken met heffingen. "Ze dachten toen de goede beslissing te nemen. Nu worden ze alsnog 'gepakt' en lopen ze tegen hoge tarieven aan."

De heffingen zijn wel het grootst voor producten uit China (54 procent). Maar ook andere landen waar Apple zijn producten laat maken, zijn zwaar getroffen. Zo komt Vietnam er met 46 procent niet veel beter vanaf en krijgt India te maken met heffingen van 26 procent.

In deze video leggen we uit wat Trump met de importheffingen wil bereiken:

Omdat voor India lagere importtarieven gelden, wil Apple daar al meer iPhones laten maken in plaats van in China, schrijft The Wall Street Journal. Volgens de krant gaat het om een noodoplossing voor de korte termijn. "Verhuizen doe je niet zomaar", zegt Brakman. "Het kost veel geld: je hebt niet zomaar een fabriek draaien. Het is niet voor niets dat Apple in China zit: de kwaliteit is goed en de kosten zijn laag."

Tijdens Trumps eerste presidentschap was Apple al speelbal van de handelsoorlog tussen de VS en China. Apple-topman Tim Cook wist uiteindelijk te voorkomen dat het bedrijf extra moest betalen om iPhones die in China worden gemaakt naar de VS te halen. Apple probeerde ook dit keer onder de importheffingen uit te komen, maar tot nu toe zonder resultaat. Analisten verwachten dat Apple-producten in de VS duurder worden door de importheffingen.

Het is onzeker of we dan in Europa ook meer gaan betalen voor Apple-apparaten. "Misschien hebben wij geluk, omdat de producten direct vanuit Azië naar de Europese Unie gaan", zegt Brakman. Aan de andere kant kan Apple er ook voor kiezen om de pijn te verdelen over alle landen waar het bedrijf iPhones verkoopt.

Berekent Apple de prijs niet door aan consumenten, dan zal het bedrijf de extra kosten uit eigen zak moeten betalen of onderhandelen met de fabrikanten in het buitenland, zodat zij een deel voor hun rekening nemen. In alle gevallen staat de winst van Apple door de heffingen onder druk.

'Onzekerheid groot'

En Trumps doel van dit alles, namelijk dat bedrijven hun productie verplaatsen naar Amerika? Zelfs als Apple daarvoor kiest, duurt het waarschijnlijk jaren voordat een verhuizing afgerond is. Tegen die tijd is Trump allang geen president meer.

"In geen enkel universum verplaatst Apple zijn iPhone-productie naar de VS", zegt de Amerikaanse journalist Mark Gurman, die Apple goed volgt, dan ook. "Ik denk dat Apple gaat afwachten voordat het grote investeringen doet", zegt Brakman. "De onzekerheid is nu zó groot. Misschien schaft Trump alles over een week weer af."

Schadeverzekeraars vragen soms een hogere premie van loyale klanten dan van mensen die veel korter verzekerd zijn. Dat gebeurt ook als zij hetzelfde risicoprofiel hebben. Dat concludeert de Autoriteit Financiële Markten (AFM), die de uitkomsten zorgelijk noemt.

De AFM wijst erop dat deze praktijk mogelijk in strijd is met de eerlijke en zorgvuldige behandeling van klanten. "Vooral potentieel kwetsbare consumenten die niet of nauwelijks overstappen kunnen worden benadeeld." Het gaat dan om mensen met minder digitale vaardigheden, onder wie ouderen en mensen met lagere inkomens.

De toezichthouder heeft gekeken naar hoeveel klanten bij 31 verschillende verzekeraars moeten betalen voor hun auto-, inboedel- en aansprakelijkheidspolissen. De ene groep was tussen een en twee jaar klant, de andere minimaal negen jaar. Er werden bij elkaar bijna 48 miljoen polissen bekeken.

10 procent duurder

Bij bijna de helft van de verzekeraars was de winstmarge voor bepaalde verzekeringen hoger dan bij relatief nieuwe klanten. Vaak was het verschil meer dan 10 procent. Met name bij autoverzekeringen zijn trouwe klanten vaak duurder uit.

De tarieven van mensen die nog geen jaar verzekerd waren, zitten niet in het onderzoek. Zij krijgen weleens een welkomstkorting, en dat mag wel.

De AFM is al in gesprek met verzekeraars en pleit ervoor dat premies niet omhooggaan na een eventuele welkomstkorting. Als dat wel gebeurt, moet de verzekeraar dat kunnen uitleggen. De toezichthouder kan verzekeraars een waarschuwing geven en ook boetes.

De Fraudehelpdesk waarschuwt voor oplichting met het nieuwe Britse reisdocument ETA. Sinds vorige week moeten mensen dat document aanvragen om het Verenigd Koninkrijk binnen te komen. Op de officiële Britse overheidswebsite kost zo'n ETA 10 pond, omgerekend zo'n 12 euro, maar mensen worden voor honderden euro's opgelicht.

Zo verscheen onlangs in Belgische media het verhaal van Eva Mertens en haar man, die in augustus een reis maken naar het Verenigd Koninkrijk. "Toen ik dat las, heb ik meteen op 'ETA Verenigd Koninkrijk' gegoogeld", zegt ze tegen de krant Het Belang van Limburg. "Ik heb op een van de eerste links geklikt en vervolgens de hele procedure doorlopen, zodat we zeker in orde waren met onze papieren."

Daarop kreeg ze een mail van Skylinetravelexpress.com dat er ruim 437 euro van haar rekening was afgeschreven voor twee reisdocumenten. "Duur leergeld", noemt Mertens haar fout. Ze liet ook haar betaalpas voor de zekerheid blokkeren.

Ook in Nederland regelmatig meldingen

Ook in Nederland zijn vergelijkbare gevallen met deze specifieke ETA-fraude bekend, zegt de Fraudehelpdesk. Een woordvoerder kan geen precieze cijfers noemen, maar zegt wel dat er de afgelopen weken regelmatig meldingen zijn binnengekomen. Eind vorige maand waren het er dusdanig veel dat er een apart dossier is aangemaakt voor dit type fraude.

Het probleem is niet alleen dat mensen worden opgelicht, maar dat ze ook hun persoonlijke gegevens zoals hun identiteitsbewijs moeten delen met de malafide tussenpartijen. "Bij sommige melders komt er vervolgens inderdaad een visum binnen en is dat visum ook geldig. Bij andere melders is nog onduidelijk wat er na betaling gebeurt", zegt de Fraudehelpdesk.

Wie via Google een ETA probeert te regelen, komt eerst een waslijst aan tussenaanbieders tegen. Volgens de politie is dat geen nieuwe ontwikkeling, maar wel een zorgelijke. Hetzelfde overkomt mensen als ze bijvoorbeeld een tenaamstellingscode willen aanvragen: ze krijgen dan vaak eerst andere, duurdere sites te zien voordat ze de officiële website van de RDW kunnen vinden.

De Fraudehelpdesk raadt mensen aan de overheidswebsite NederlandWereldwijd te raadplegen, waar reizigers het land kunnen opzoeken waar ze naartoe willen. Daar is dan ook alle belangrijke reisinformatie over dat land te vinden. In het geval van het Verenigd Koninkrijk is daar ook de juiste link te vinden om een ETA aan te vragen.

Uitsluitsel binnen drie dagen

Het reisdocument is sinds 2 april verplicht voor iedereen die voor minder dan zes maanden naar het Verenigd Koninkrijk reist. De ETA kost nu nog 10 pond, maar vanaf morgen 16 pond, omgerekend een kleine 19 euro.

De aanvraag zou binnen drie dagen goedgekeurd moeten worden, al kan het ook veel sneller gaan. Zonder het document kunnen reizigers worden geweigerd op een vlucht, trein of boot naar het VK. Ook baby's en kinderen hebben een reisvergunning nodig.

De Britse grenspolitie wil door de aanvragen beter zicht krijgen op wie het Verenigd Koninkrijk in wil reizen en voorkomen dat personen "die een bedreiging vormen" binnenkomen.

De omroepen AVROTROS en PowNed willen samen opgaan in een nog nieuw te vormen zogenoemd omroephuis. De besturen van beide omroepen zijn akkoord met het samengaan.

AVROTROS en PowNed zijn de eerste omroepen die uitspreken dat ze samen in één omroephuis willen zitten, nadat minister Bruins (Media) afgelopen vrijdag via een brief aan de Kamer zijn plannen voor de toekomst van publieke omroep had gedeeld.

In die plannen moeten de elf ledenomroepen die er nu zijn vanaf 2029 organisatorisch nauw gaan samenwerken in vier of hooguit vijf omroephuizen, die vast onderdeel van het bestel worden.

'Over schaduw heen stappen'

AVROTROS-directeur Taco Zimmerman zegt dat zijn omroep "laat zien vooruit te willen", door uit te spreken dat hij wil samengaan met PowNed.

PowNed-directeur Dominique Weesie zegt dat AVROTROS en PowNed op dit moment al veel met elkaar samenwerken en dat dit in een "zeer goede harmonie" verloopt.

Weesie: "Laten wij de eersten zijn die over onze schaduw heen durven te stappen in het belang van een publieke omroep die efficiënt en slagvaardig is, maar met behoud van de identiteit van beide omroepmerken".

Het is nog niet bekend welke andere omroepen bereid zijn om samen in een omroephuis te zitten. Wel zei Omroep Max-directeur Jan Slagter gisteren in tv-programma Van Roosmalen & Groenteman dat hij een fusie met bijvoorbeeld omroep WNL ziet zitten. Onder meer omdat beide omroepen net als AVROTROS en PowNed achter de schermen al veel met elkaar samenwerken.

NTR

In de plannen van Bruins wordt omroep NTR, die geen leden heeft, niet in één van de omroephuizen opgenomen. De minister gaat nog uitwerken hoe het aanbod van deze omroep "gewaarborgd blijft". De brief van de minister heeft tot veel onrust geleid onder NTR-medewerkers.

NTR-directeur Lucas Goes benadrukte ook dat hij zich "niet zomaar" ging neerleggen bij het omroepplan van Bruins.

Clem Burke was niet alleen een drummer, hij was "de hartslag" van Blondie. Het zijn de woorden van zangeres Debbie Harry en gitarist Chris Stein in een eerbetoon op sociale media aan hun overleden bandlid.

Burke overleed op 70-jarige leeftijd aan kanker, zo heeft de band bekendgemaakt. Hij voegde zich in 1975, ongeveer een jaar na de oprichting, bij Blondie en zou meespelen op alle elf studio-albums die de groep zou opnemen. Grote hits waren onder meer Heart of Glass, The Tide is High, Denis, Call Me, Atomic en Maria.

Golden Earring-drummer Cesar Zuiderwijk heeft hem nooit ontmoet, maar zegt in een reactie Burke enorm te respecteren. "Hij had bij elk nummer wel een eigen inbreng, een frivoliteitje zeg maar. Net zoals Blondie was, een beetje eigenwijs."

"De meeste drummers slaan heel strak rechtdoor", legt Zuiderwijk uit over de stijl van Burke. "Hij week nog wel eens af van wat je kan verwachten. Dat was denk ik spontaan, ja. Zo klonk het, hij deed nooit twee keer hetzelfde. Hij speelde naar mijn hart, zo ben ik zelf ook."

Ritme in rauwe punk

Met Blondie was Burke goed voor tientallen miljoenen verkochte albums. In 1982 ging de band uit elkaar en in de vijftien jaar die volgde speelde Burke met artiesten als David Bowie, Bob Dylan, Iggy Pop, Pete Townshend en de Ramones. Eind jaren 90 kwam Blondie weer bij elkaar. Het laatste album (Pollinator) dateert van 2017.

Tijdschrift Rolling Stone zette Burke een aantal jaar geleden in de top-100 van beste drummers. Op plek 61 werd hij geroemd als iemand die onverwacht ritme bracht in de rauwe punk en New Wave die in de jaren 70 in New York te horen was.

"Clem verscheen, en hij was een echte ster", zei Debbie Harry eens over hem. "Als hij speelde, kon je horen dat zijn leven ervan afhing."

Charisma

Burke, zoon van een professionele drummer, speelde in zijn schoolorkest en in coverbands voordat hij van New Jersey naar New York verhuisde en zich aansloot bij Blondie. Over die tijd zei hij een paar jaar geleden dat hij vastbesloten was een leven in de arbeidersklasse te ontlopen.

Burke: "Mijn doel was het vinden van een eigen David Bowie, mijn Jim Morrison of mijn Mick Jagger om een band te leiden. Ik wilde werken met mensen die dat soort charisma en creativiteit hadden."

Zijn grote voorbeeld als drummer was Keith Moon, van The Who. Ook Ringo Starr van The Beatles zag hij als een bron van inspiratie. "Zij waren beiden rockster-drummers, ze waren geen drummers op de achtergrond. Ik was niet jaloers op Debbie, behalve dat ik ook beroemd wilde zijn", ze hij in 2017 tegen punksite Please Kill Me.

Hij was een echte ster, benadrukt Golden Earring-drummer Zuiderwijk, maar niet iemand die heel erg op de voorgrond trad. "Wij slagwerkers hebben onderling veel contact op bijvoorbeeld beurzen of op drumdagen, maar je zag hem nooit. Hij was een New Yorker, hij zal zijn eigen wereldje hebben gehad."

Het in Cleveland gevestigde Rock & Roll Hall of Fame-museum roemt Clem Burke als een "veelzijdige drummer die zich wist te onderscheiden en precies speelde wat elk nummer vereiste. En, als het nodig was, losging met vlammende punkrockenergie."

Heart of Glass, van Blondie, waarin het drumwerk van Burke goed te horen is:

Een ticketbedrijf en zes touroperators hebben in Italië een boete van bijna 20 miljoen euro gekregen voor opkooppraktijken van tickets voor het Colosseum in Rome.

Ticketbedrijf CoopCulture, dat tussen 1997 en vorig jaar de officiële kaartverkoper was voor het Colosseum, kreeg een boete van 7 miljoen euro. Het bedrijf deed volgens de toezichthouder niets tegen het opkopen van tickets voor de doorverkoop. Ook reserveerde het bedrijf een groot deel van de tickets voor eigen rondleidingen, waarmee het veel winst maakte.

De Italiaanse mededingingsautoriteit AGCM wijst erop dat dit heeft geleid tot "substantiële en langdurige onbeschikbaarheid" van tickets voor standaardprijzen voor de populairste toeristische trekpleister van Italië.

Speciale software

Hierdoor waren consumenten gedwongen om duurdere tickets te kopen die gebundeld waren met extra diensten. De zes touroperators kregen een boete voor het gebruik van software waarmee tickets in bulk werden gekocht, waardoor ze snel van de website van CoopCulture verdwenen.

De bedrijven verkochten de tickets vervolgens in combinatie met extra's zoals rondleidingen of voorrangstoegang, vaak tegen aanzienlijk hogere prijzen, zegt de waakhond.

Het onderzoek van de toezichthouder begon in juli 2023 na veel klachten dat het voor consumenten bijna onmogelijk was om tickets voor het Colosseum online te kopen tegen officiële prijzen.

De Consumentenbond roept mensen met een variabel energiecontract op om zich te melden. Zij kunnen volgens de bond geld terugkrijgen van hun energieleverancier.

Het gaat om consumenten die nu een variabel contract hebben en mensen die de afgelopen vijf jaar zo'n contract hadden.

Het meldpunt van de Consumentenbond is een vervolg op een recente uitspraak van het gerechtshof in Amsterdam. Volgens die uitspraak is de manier waarop energieleveranciers tarieven wijzigen niet volgens de regels.

Gevolgen

De uitspraak ging over één klant van Vattenfall, maar volgens de Consumentenbond heeft de zaak gevolgen voor alle consumenten met een variabel contract. Dat zijn er miljoenen. Zij zouden jarenlang te veel hebben betaald.

Bij een variabel contract wordt de energieprijs doorgaans twee keer per jaar vastgesteld. Maar bij uitzonderlijke omstandigheden mag de leverancier ook tussentijds de prijs aanpassen.

Vattenfall zat volgens de rechter fout bij het zogeheten wijzigingsbeding in de algemene voorwaarden. Dat beding was de basis waarop Vattenfall de tarieven verhoogde.

Maar het beding is oneerlijk, volgens de rechter, en dus ongeldig.

De Consumentenbond zegt dat alle leveranciers hetzelfde beding gebruiken. En dus verhoogden alle energieleveranciers ten onrechte tarieven bij een variabel contract.

Schade

Het meldpunt moet nu duidelijk maken hoeveel consumenten te veel betaalden en hoe groot de schade is. De Consumentenbond wil daarna met de energieleveranciers praten over schadevergoedingen.

"De bedoeling is om er samen uit te komen", zegt een woordvoerder van de bond. "Maar we sluiten juridische procedures niet uit."

Energie Nederland, de vereniging van energieleveranciers in Nederland, laat weten niet inhoudelijk te kunnen reageren. "Wij blijven vertrouwen op de juistheid van de algemene voorwaarden", zegt een woordvoerder.

In Den Haag is vannacht een explosie geweest bij een zalencentrum. De voordeur en de ramen eromheen zijn flink beschadigd. Het is het tweede incident in korte tijd bij het pand.

De explosie aan de Wegastraat was vannacht rond 01.30 uur. Na de explosie brak brand uit. Op foto's is te zien dat meerdere ramen zijn gesneuveld en de gevel tot aan het dak is zwartgeblakerd.

Voor zover bekend is er niemand gewond geraakt. Het is niet duidelijk waarom het zalencentrum doelwit zou zijn. De politie heeft sporen veiliggesteld en doet verder onderzoek naar het incident, laat een woordvoerder aan Omroep West weten. Er is nog niemand aangehouden.

Geschrokken

Volgens de regionale omroep was er afgelopen vrijdag ook al een explosie bij het zalencentrum. Toen vond de knal aan de andere kant van het pand plaats, bij de hoofdingang.

Omwonenden zeggen tegen de omroep dat ze zich inmiddels zorgen beginnen te maken. "Dit is wel schrikbarend", zegt iemand. Hij heeft nu niks gehoord, maar vrijdag wel. "Toen zat ik rechtop in bed van de harde knal." De hoofdingang ligt dichter bij de woningen. "Ik kan me er wel druk om maken", vertelt hij na het tweede incident in korte tijd. Hij heeft geen idee wie of wat erachter kan zitten. "Dit verwacht je ook niet."

Na drie dagen van forse verliezen is er licht herstel op de beurzen in Europa. De Amsterdamse beursgraadmeter AEX stond rond het middaguur ruim 2 procent hoger. Ook in Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk stijgen de koersen.

De verliezen van de afgelopen dagen zijn daarmee nog niet weggewerkt. De AEX staat rond de 820 punten, een week geleden was dat nog 900 punten.

Een van de grootste stijgers is chipmachinefabrikant ASML. De koers van dat aandeel stijgt bijna 4 procent, de afgelopen dagen kreeg het aandeel juist harde klappen.

Het gebeurt vaker dat na een periode van forse verliezen de koersen weer wat opveren. Sommige beleggers denken dat dit het juiste moment is om in te stappen aangezien aandelen in voorheen gewilde bedrijven fors goedkoper zijn geworden.

Onrust

De zorgen over de gevolgen van de handelsoorlog zijn nog niet weg. De index die aangeeft hoe groot de onrust is onder beleggers, de VIX-index, staat op het hoogste punt sinds de coronacrisis.

In Azië was er eerder vandaag al herstel op de beurzen. De Nikkei-index sloot 6 procent hoger. De Chinese beurs steeg ook, maar minder hard. Mogelijk zijn er daar bij beleggers zorgen over de extra heffingen die Trump aan China wil opleggen vanwege de tegenmaatregelen die de Chinezen willen opleggen.

Zo verhoudt het verlies op de beurs van gisteren zich tot eerdere verliezen:

Zuid-Korea houdt op 3 juni vervroegde verkiezingen om de opvolger te kiezen van voormalig president Yoon Suk-yeol, die vorige week werd afgezet.

Interim-president Han Duck-soo heeft de nieuwe stembusgang aangekondigd. Hij zei dat de verkiezingsdag zal worden aangewezen als tijdelijke feestdag om het stemmen makkelijker te maken.

Yoon had in december geprobeerd het parlement buitenspel te zetten door de staat van beleg af te kondigen. Hij beweerde dat de volksvertegenwoordiging, geleid door de oppositie, het regeringsbeleid te veel dwarsboomde en sympathiseerde met aartsvijand Noord-Korea.

Binnen 60 dagen stemmen

Felle betogingen en politiek protest dwongen Yoon enkele uren later alweer het bevel in te trekken. Het parlement zette hem in de dagen erna op non-actief. Yoon werd afgelopen vrijdag door het Constitutioneel Hof formeel ontslagen.

Volgens de wet moeten er binnen 60 dagen nieuwe presidentsverkiezingen plaatsvinden als de functie vrijkomt. Han blijft waarnemend president tot de verkiezingen.

De komende dagen zullen de rivaliserende politieke partijen voorverkiezingen plannen om hun presidentskandidaten te selecteren voor 12 mei, wanneer de officiële campagne begint. Wie de verkiezingen wint, treedt onmiddellijk aan, zonder de gebruikelijke overgangsperiode van twee maanden.

Lee of Kim

Lee Jae-myung, de populistische leider van de liberale oppositiepartij DPK, die in 2022 nipt van Yoon verloor, wordt gezien als de favoriet om de verkiezingen te winnen. De conservatieve minister van Arbeid Kim Moon-soo volgt op gepaste afstand.

Volgens een peiling van het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup van 4 april steunde 34 procent van de ondervraagden Lee als de volgende leider en 9 procent Kim Moon-soo.

China zegt dat het niet wijkt voor "afpersing" en zich tot het einde zal verzetten tegen de heffingen die de Amerikaanse president Trump oplegt. Trump dreigde gisteren met een extra heffing op producten uit China als dat land de importheffing van 34 procent op Amerikaanse goederen vandaag niet van tafel heeft gehaald. De VS legt China dan een extra heffing van 50 procent op.

Het Chinese ministerie van Handel zegt dat de VS "fout op fout" stapelt en dat China dit nooit zal accepteren. De tegenmaatregelen die China neemt zijn volkomen gerechtvaardigd, aldus het ministerie. De heffing van 34 procent die China aan de VS wil opleggen, is even hoog als de heffing die president Trump vorige week tegen China afkondigde.

Heffing op heffing

Als de VS met een extra heffing van 50 procent komt, komt die boven op de 20 procent die Trump invoerde om China voor de export van drugs te straffen en de 34 procent die vorige week werd ingevoerd. China is een zeer belangrijke handelspartner voor de VS, vooral wat betreft consumptiegoederen. Die dreigen dus veel duurder te worden.

Het dreigement van Trump om de Chinese export nog harder te treffen, voedt de vrees dat de fase van escalatie in de handelsoorlog niet voorbij is. De voorzitter van de Amerikaanse centrale bank waarschuwde vrijdag dat heffingen die Trump aankondigde tot een hogere inflatie kunnen leiden. Trump en zijn medewerkers zeggen dat de financiële markten uiteindelijk zullen stabiliseren.

De aandelenbeurzen van Hongkong en Shanghai veerden vanmorgen iets op (nu 1,1 procent en 1,4 procent), maar lang niet genoeg om de verliezen van gisteren (13,3 procent en 7,3 procent) goed te maken. De Japanse Nikkei 225 is 6 procent hoger gesloten.

Goedemorgen! In Leeuwarden wordt uitspraak gedaan in het hoger beroep tussen het COA en de gemeente Westerwolde over de drukte bij Ter Apel. De vrouwen van het Nederlands elftal voetballen in de Nations League opnieuw tegen Oostenrijk.

Eerst het weer: Eerst in het noorden nog bewolking of mist. Uiteindelijk schijnt vanmiddag overal de zon. Het wordt 12 tot 16 graden bij een zwakke tot matige noordoostenwind. Komende dagen blijft het droog. Er is vaak een mix van wolken en zon. De temperatuur gaat stapsgewijs richting 20 graden in het weekend

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De VS en Iran gaan zaterdag in Oman op "het hoogste niveau" met elkaar in gesprek. Dat bevestigt Iran na uitspraken van Trump, waarin hij aankondigde met Iran te zullen gaan onderhandelen over het nucleaire programma van dat land.

Volgens Trump gaat het om directe onderhandelingen, maar de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken spreekt van "indirecte gesprekken". Hoe die er precies uit gaan zien, is nog onduidelijk.

Trump gaf in het Oval Office ook een waarschuwing af. "Ik denk dat als de gesprekken niet succesvol zijn, Iran in groot gevaar zal verkeren. Het kan niet zo zijn dat Iran kernwapens heeft."

Vorige maand stuurde Trump een brief naar de Iraanse machthebbers met het voorstel. "Ik heb ze een brief geschreven waarin ik zeg dat ik hoop dat jullie willen onderhandelen, want als we militair moeten ingrijpen zou dat verschrikkelijk zijn", zei hij daar destijds over.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Prinses Amalia heeft een tulpentuin aan Madrid geschonken, als bedankje voor haar verblijf daar. De prinses woonde en studeerde ruim een jaar in de Spaanse hoofdstad, omdat ze in Nederland werd bedreigd.

Bekijk de beelden van de onthulling:

Fijne dag!

Europa heeft dit jaar zijn warmste maart ooit beleefd sinds het begin van de metingen in 1940, blijkt uit gegevens van de Europese klimaatdienst Copernicus.

Vorige maand was de gemiddelde temperatuur in Europa 6,03 graden Celsius. Dat is 2,41 graden boven het gemiddelde van 1991 tot 2020. In heel Europa lagen de temperaturen boven het gemiddelde, maar vooral in Oost-Europa en in het zuidwesten van Rusland was het warmer dan normaal.

Wereldwijd was vorige maand, met een temperatuur van 14,06 graden Celsius, de op een na warmste maart op aarde. In 2024 sneuvelde dat warmterecord toen de gemiddelde temperatuur wereldwijd 14,14 graden Celsius was. Destijds werd het warmterecord voor de tiende maand op rij gebroken.

IJs op de Noordpool

Het zee-ijs in het Noordpoolgebied daalde ook in omvang. Ieder jaar in het midden van september is het zee-ijs op zijn dieptepunt. Naarmate het kouder wordt, begint het ijs weer aan te groeien om dan rond maart de maximale omvang te bereiken. Daarna begint het ijs weer te smelten.

Aan de hand van satellietbeelden wordt de omvang van het ijs gemeten. De afgelopen drie maanden had het zee-ijs op de Noordpool elke maand weer een recordlaagte.

Eerder berekenden NASA en het Amerikaanse centrum voor sneeuw- en ijsdata NSIDC dat er nog nooit zo weinig zee-ijs op de Noordpool lag als nu.

Wetenschappers van Copernicus schrijven dat Europa afgelopen maand veel gebieden registreerde die "hun droogste maart ooit hebben meegemaakt". Ook Nederland kampte met flinke droogte. Het KNMI constateerde dat afgelopen maand de droogste maart is sinds de metingen begonnen in 1906.

Als gevolg van de droogte zijn er in maart veel natuurbranden gemeld. Doordat we van een natte periode met relatief hoge temperaturen gingen, konden de planten goed groeien. Dat betekent ook dat het vuur zich door de opvolgende droogte snel kan verspreiden.

Organisatoren van paasvuren zitten in onzekere tijden. De aanhoudende droogte zet mogelijk een streep door de vuren die vooral in het noorden en oosten van het land traditie zijn.

Het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten oordeelt dat de regering-Trump voorlopig mag doorgaan met het uitzetten van Venezolanen. Met vijf stemmen voor en vier stemmen tegen gaf de hoogste Amerikaanse rechter toestemming voor het deporteren van de vermoedelijke bendeleden.

Wel plaatste het hof enkele kanttekeningen. Zo worden er grenzen gesteld aan de manier waarop de uitzettingen plaatsvinden en moeten migranten de kans krijgen om bezwaar te maken tegen hun uitzetting.

Trump beriep zich op een oorlogswet uit 1798, de Alien Enemies Act, die slechts drie keer eerder is gebruikt. De wet is bedoeld om de nationale veiligheid te beschermen en kan worden ingezet in geval van oorlog of dreigende invasie. Het geeft de Amerikaanse president de bevoegdheid om vreemdelingen uit landen die met de VS in oorlog zijn uit het land te zetten of op te sluiten.

De regering-Trump beweert dat de uitgezette migranten lid zijn van de Venezolaanse bende Tren de Aragua en de Salvadoraanse bende MS-13 en dat daarmee hun uitzettingen zijn toegestaan onder die eeuwenoude wet. Vorige maand werden honderden migranten per vliegtuig uitgezet en overgebracht naar de beruchte megagevangenis Cecot in El Salvador.

El Salvador heeft gelikte video's gedeeld waarop te zien is hoe de mannen zijn aangekomen in Cecot:

De rechtszaak was namens vijf Venezolaanse migranten aangespannen omdat Trump besloot hen naar een gevangenis in El Salvador te sturen. Zij stelden dat ze niet uitgezet konden worden, omdat de VS niet in oorlog is met Venezuela. De Alien Enemies Act is tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt tegen migranten uit Japan, Duitsland en Italië.

Een federale rechter had het gebruik van die wet verboden. Ondanks het verbod ging Trump toch door met het uitzetten van de veronderstelde bendeleden. Het Witte Huis stelt dat illegale migratie neerkomt op een vijandelijke invasie. De regering heeft het onlangs acht drugsbendes, waaronder Tren de Agua en MS-13, aangemerkt als terreurorganisatie.

Het Hooggerechtshof oordeelde dat de migranten ten onrechte in Washington bezwaar hadden aangetekend tegen hun deporatie en dat ze dat eigenlijk hadden moeten doen in Texas, waar ze werden vastgehouden.

Het hoogste Amerikaanse hof bepaalde ook dat de VS de man die vorige maand onterecht is uitgezet naar El Salvador voorlopig niet hoeft terug te halen. Een rechter bepaalde vorige week dat dat voor middernacht had moeten gebeuren, maar het Hooggerechtshof heeft die deadline op de valreep vooruitgeschoven. Het zegt meer tijd nodig te hebben om tot een beslissing te komen.

Daardoor blijft de 29-jarige Kilmar Armando Abrego Garcia voorlopig vastzitten in de beruchte gevangenis in El Salvador. Hij ontvluchtte dat land in 2011 vanwege het bendegeweld. In 2019 bepaalde een rechter dat de VS hem vanwege de gevaren daar niet zomaar kan terugsturen.

De Oekraïense president Zelensky heeft maandag voor het eerst bevestigd dat er Oekraïense militairen actief zijn in de Russische grensregio Belgorod.

"We zetten onze operaties voort in de grensgebieden van de vijand en dat is absoluut gerechtvaardigd. De oorlog moet terugkeren naar waar die vandaan kwam", zei president Zelensky in een videoboodschap.

Op door het Oekraïense leger aangeleverde beelden zijn explosies in meerdere huizen te zien:

Vorig jaar veroverde Oekraïne een deel van de Russische regio Koersk. Sinds vorige maand zijn er berichten dat er ook gevochten wordt in het aangrenzende Belgorod. Het Oekraïense leger wil zo voorkomen dat Rusland daar de grens oversteekt.

Rusland heeft de Oekraïense aanwezigheid in Belgorod niet bevestigd. Maar afgelopen vrijdag zei een Russische commandant op de staatstelevisie wel dat de Oekraïners twee weken eerder hadden geprobeerd om de grens over te steken en dat zijn manschappen de regio zuiveren van Oekraïners. De situatie in Belgorod is onder controle, zei hij.

Een aantal weken geleden wist Oekraïne Rusland met een nieuwe inval af te leiden, zo stelde een hoge NAVO-bron. Daardoor werd de druk op de militairen die nog een deel in de Russische regio Koersk verdedigen even verlicht.

Rusland beweerde vorige week dat het regio Koersk weer helemaal onder controle heeft. Oekraïne heeft nog niet op de uitspraak gereageerd en probeert te voorkomen dat Rusland tot de grens komt.

Met de nieuwe aanval in Belgorod wil Oekraïne dat Russische troepen zich vanuit Koersk naar Belgorod verplaatsen.