Aggregator

De vraag vanuit China naar de chipmachines van ASML blijft onverminderd groot. Daarmee blijft het land met afstand de belangrijkste markt voor het Nederlandse bedrijf, zo blijkt uit nieuwe cijfers. De omzet uit China kwam in het eerste half jaar uit op bijna 4,8 miljard euro, meer dan een verdubbeling dan in dezelfde periode een jaar eerder.

Voor het tweede kwartaal op rij komt zelfs ongeveer de helft van de omzet uit dat land. Dat terwijl juist voor de export van bepaalde machines naar China beperkingen gelden. Het gaat daarbij om de EUV-variant (Extreem Ultraviolet) en aantal modellen van de oudere DUV (Deep Ultraviolet). Oudere type DUV's mag het bedrijf wel verkopen en de vraag daarnaar blijft dus groot.

'Volwassen' chips

Met die machines kunnen niet de allernieuwste chips worden gemaakt. China is zich juist steeds aan het specialiseren in wat in het Engels mature - oftewel volwassen - chips worden genoemd. Dat zijn computerchips die al jaren worden geproduceerd en waar de vraag vanwege grote technologische ontwikkelen ook heel groot naar is.

Na een dipje in het eerste kwartaal, ziet ASML het aantal bestellingen weer toenemen. Het is ook meer dan in dezelfde periode vorig jaar. De algehele omzet kwam het afgelopen half jaar uit op 11,5 miljard euro. Dat is iets lager dan in dezelfde periode vorig jaar. ASML verwacht voor de tweede helft van het jaar een hogere omzet.

Het bedrijf zegt al langer dat 2024 een soort 'tussenjaar' is. Voor komend jaar wordt weer een stevige groei verwacht. Dat heeft alles te maken met de algehele groei in de chipsector, er worden volop nieuwe fabrieken gebouwd en die hebben allemaal de machines van ASML nodig. Dit alles hangt ook samen met de enorme vraag naar AI en dus rekenkrachtige chips.

Beleggers reageerden niet tevreden op de cijfers en verwachtingen die ASML presenteerde. Op de beurs in Amsterdam verloor het aandeel in het eerste handelsuur op een zeker moment bijna 6 procent aan waarde.

Volgens Jim Tehupuring van 1Vermogensbeheer zijn er zorgen of het bedrijf de omzet die het vorig jaar haalde, dit wel jaar wel kan evenaren. De omzet van het huidige halfjaar opgeteld bij de meest gunstige verwachting voor het huidige derde kwartaal, leidt tot de berekening dat het bedrijf in de laatste drie maanden van het jaar zo'n 8,5 miljard euro aan omzet zou moeten binnenhalen (dat zou een record zijn) om uit te komen op de omzet van 2023. Zoals elk kwartaal geeft het bedrijf vanmiddag een toelichting aan analisten. Tehupuring hoopt dan op geruststellende woorden.

Extra handelsbeperkingen

Overigens blijft het flink rommelen rond ASML's handel met China. Vlak voordat de chipmachinemaker vanochtend met zijn cijfers kwam, meldde persbureau Bloomberg op basis van ingewijden dat de VS overweegt "de zwaarste handelsbeperkingen die er zijn" op te leggen aan onder meer het Veldhovense bedrijf.

Wat de precieze effecten zouden zijn, is niet helemaal duidelijk. Het zou de VS nog meer invloed moeten geven over technologie die weliswaar in het buitenland is geproduceerd, maar die een klein percentage Amerikaanse technologie bevatten. Washington zou dit als een soort "optie" op tafel leggen als overheden zelf geen actie ondernemen.

Tot nu toe gingen beperkingen voor ASML over de export van nieuwe machines. Dit zou gaan over het onderhoud en repareren van machines die al draaien. Voor Amerikaanse bedrijven gelden op dit vlak al beperkingen, schrijft Bloomberg.

De chipmachinemaker laat via een woordvoerder weten hier niet op te reageren.

Ze waren vader, moeder, kind, broer, zus, vriend, vriendin. Vandaag precies tien jaar geleden werden ze in één klap nabestaanden van MH17-slachtoffers. Gemiddeld verloren ze op die dag bij het neerhalen van het vliegtuig boven Oekraïne meer dan twee dierbaren, plotseling, door toedoen van anderen, op een plek ver weg. Hoe lang duurt deze rouwverwerking en hoever kom je daarin?

Bijzonder hoogleraar rouwverwerking Jos de Keijser van de Rijksuniversiteit Groningen deed tien jaar lang onderzoek naar de rouwverwerking van nabestaanden van de MH17. Hij heeft zelf ook mensen direct bijgestaan.

Uit het onderzoek blijkt dat meer dan 1 op de 8 nabestaanden te maken heeft met complexe rouw. Dat betekent dat zij zich een jaar na het overlijden nog niet tot de nieuwe situatie kunnen verhouden. Deze nabestaanden kampen met chronische klachten zoals slapeloosheid en concentratieproblemen, depressies, posttraumatische stressstoornissen (PTSS) en langdurige ernstige rouwstoornissen.

"Eén op de acht nabestaanden behoort tot de chronische groep waarmee het slecht blijft gaan", zegt onderzoeker De Keijser. "Het heeft ook te maken met hoe je in elkaar steekt. Veerkracht leer je niet op school."

"Sommige mensen kunnen na therapie hun leven weer oppakken, bij anderen gaat dat moeilijker", vertelt De Keijser. "Ik ben onder de indruk van die eerste groep, want daar zitten ook mensen tussen die een heel gezin zijn verloren."

Langer last van complexe rouw

De Keijser wil benadrukken dat de bevindingen niet voor alle nabestaanden gelden. Voor het onderzoek zijn bijna 300 van de circa 1300 nabestaanden ondervraagd.

De bijzonder hoogleraar maakt deel uit van een internationale studiegroep die ervaringen uitwisselt, zoals van nabestaanden en slachtoffers van de aanslagen van Anders Breivik in 2011 in Noorwegen en die van 9/11 in 2001 in New York.

"We proberen van elkaar te leren waardoor we mensen vroeg in een rouwproces kunnen helpen, nog voordat ze vastlopen", zegt De Keijser. "Vooral bij rampen waarbij er sprake is van daders zijn mensen boos. Die boosheid is te begrijpen, maar deze groep zoekt minder vaak hulp en blijft dan langer last houden van complexe rouw."

Nederland heeft in de recente geschiedenis met meerdere rampen te maken gehad. Berthold Gersons was als hoogleraar psychiatrie verbonden aan het Amsterdam UMC toen hij in 1992 werd gevraagd om psychische bijstand te verlenen bij de Bijlmerramp, om de hoek van zijn werkplek.

"Er wordt ineens een hele gemeenschap getroffen en hoe is dan de veerkracht van die gemeenschap?", vroeg Gersons zich af. "Wat doet zo'n ramp met mensen persoonlijk?

Na de Bijlmerramp was Gersons ook betrokken bij de rouwverwerking na de Faro-ramp (1992), de vuurwerkramp in Enschede (2000), de cafébrand in Volendam (2001) en de MH17 (2014).

Blijven herdenken

Naarmate de tijd vordert verandert de rouw, valt hem daarbij op. "Vorige week was er een online bijeenkomst met mensen die betrokken waren bij de vuurwerkramp in Enschede en daar rees de vraag: moeten we na 25 jaar stoppen met herdenken? Volgens mij moet je doorgaan, want het betekent veel voor mensen en het trekt het naar het nu."

Daarom vindt Gersons het ook belangrijk dat er een plek is waar mensen het hele jaar naartoe kunnen, zoals de MH17-herdenkingsplek in Vijfhuizen.

"Op dagen zoals deze voel je nog meer hoe erg het gemis is en de afstand tot de herinnering wordt steeds groter", weet Gersons. "Er is een gat in de familie of in een vriendenkring geslagen en dat wordt niet opgevuld. Het verdriet gaat niet weg, dat verwerk je je leven lang niet. Maar misschien kan je wel functioneren met dat verdriet."

Goedemorgen! In Vijfhuizen worden slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 herdacht. Koning Charles opent het Britse parlementaire jaar met de King's Speech.

We beginnen met het weer: Geregeld zon en op de meeste plaatsen droog. Zwakke tot matige westenwind en maxima tussen 20 en 24 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse president Joe Biden roept op tot een verbod op de AR-15, het semiautomatische vuurwapen dat werd gebruikt bij de aanslag op Donald Trump afgelopen zaterdag. In zijn eerste campagnetoespraak sinds de aanslag sprak Biden leden toe van burgerrechtenorganisatie NAACP, de National Association for the Advancement of Colored People. Hij vroeg het publiek in Las Vegas om hem te helpen "deze oorlogswapens van de Amerikaanse straten te krijgen".

Biden zet zich al langer in voor een verbod op semiautomatische wapens, maar doet dat nu dus in het licht van de aanslag op Trump. "Een AR-15 werd gebruikt bij de beschieting van Donald Trump. Het is tijd om ze te verbieden." Hij zei dat er meer kinderen in de VS overlijden aan wapengeweld dan aan welke andere oorzaak dan ook. "Dat is verbazingwekkend en verkeerd", aldus de president.

Een adviseur van Donald Trump zei gisteren dat Trumps ideeën over vuurwapens niet zijn veranderd door de aanslag. Mocht de Republikeinse presidentskandidaat in november de verkiezingen winnen, dan wil hij het recht op wapenbezit zelfs extra beschermen. De dader van de aanslag op Trump, de 20-jarige Thomas Crooks, gebruikte volgens Amerikaanse media een geweer dat legaal door zijn vader was gekocht. Op de ochtend van de aanslag kocht hij zelf nog munitie.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Op het nieuwe album van Eminem staat een sample van een nummer van het Nederlandse duo Mouth & MacNeal. De wereldberoemde rapper heeft voor zijn nummer Lucifer een fragmentje gebruikt uit het lied Land of Milk and Honey. Dat was in 1971 de b-kant van de wereldhit How Do You Do. Componist Hans van Hemert noemt het "de slagroom op de taart".

In dit artikel zijn het origineel en de track van Eminem te horen.

Fijne dag!

De executie van een man in de Amerikaanse staat Texas is op het laatste moment niet doorgegaan. Twintig minuten voordat hij een dodelijke injectie zou krijgen, kreeg hij te horen dat het Hooggerechtshof had besloten de executie uit te stellen.

De 47-jarige Ruben Gutierrez zou in 1998 met twee anderen hebben deelgenomen aan de roofmoord op een 85-jarige vrouw. Een werd veroordeeld tot levenslang, de tweede is voortvluchtig en Gutierrez werd ter dood veroordeeld.

Gutierrez houdt vol dat hij onschuldig is en eist al meer dan 10 jaar een dna-test. Hij zegt dat hij nooit in het huis van de vrouw is geweest. Hij had in eerste instantie wel een bekentenis afgelegd, maar dat deed hij naar eigen zeggen alleen omdat de politie dreigde zijn vrouw te arresteren en hun kinderen uit huis te plaatsen.

'Zichtbaar emotioneel'

In een laatste beroep hebben de advocaten van Gutierrez het Hooggerechtshof gevraagd om de executie tegen te houden omdat de staat Texas hem niet de dna-test heeft toegekend waar hij volgens de wet recht op heeft.

Het Hooggerechtshof bekijkt nu of het de zaak in behandeling neemt. Zo niet, dan wordt de executie alsnog voltrokken.

Gutierrez was "zichtbaar emotioneel" toen hij van het uitstel hoorde, zei een woordvoerder van de gevangenis waar hij wordt vastgehouden. "Hij draaide zich om naar de achterwand van de cel en sloeg zijn hand voor zijn mond. Hij was sprakeloos."

De executie van de man is al enkele keren eerder uitgesteld. In 2020 legde het Hooggerechtshof de uitvoering van de straf stil omdat Gutierrez geen spiritueel begeleider in de executieruimte had. Die beslissing kwam toen een uur voor zijn executie.

Bij studentenprotesten in Bangladesh zijn zeker vijf doden en tientallen gewonden gevallen. Dat melden plaatselijke media. Het geweld dat maandag in de hoofdstad Dhaka begon, verspreidde zich dinsdag uit naar meerdere steden: Chattogram in het zuidoosten en Rangpur in het noorden van het land.

De protesten zijn al twee weken aan de gang. De betogers willen dat er een einde komt aan een regeling die bepaalt dat veel overheidsbanen zijn gereserveerd voor de familie van veteranen die hebben gevochten voor de onafhankelijkheid van Bangladesh in 1971. Die bezetten daardoor zo'n 30 procent van de banen bij de overheid.

Tegelijk kampt het land met groeiende werkeloosheid. De demonstrerende studenten noemen de regeling discriminerend en pleiten voor een systeem dat op prestaties is gebaseerd. Het quotasysteem bevoordeelt volgens hen de aanhang van premier Sheikh Hasina, wiens partij Awami Liga indertijd de onafhankelijkheidsbeweging leidde. Leiders van die partij beschuldigen de oppositie er tegelijkertijd van de protesten te steunen om de eigen populariteit te vergroten.

De rellen braken uit in meerdere steden, waaronder Dhaka:

Maandag braken er rellen uit bij de universiteit van Dhaka. Volgens de politie raakten daar meer dan honderd studenten bij gewond. Maandagnacht sloeg het geweld over naar een andere universiteit in Savar, net buiten de hoofdstad. Dinsdag volgden protesten in andere steden. De betogers blokkeerden op veel plaatsen wegen en spoorwegen.

Het quotasysteem was in 2018 opgeschort na massale studentenprotesten. Een gerechtshof maakte die beslissing afgelopen maand weer ongedaan, wat de aanleiding was voor de nieuwe protesten. Vorige week werd die uitspraak op zijn beurt voor vier weken opgeschort door het hooggerechtshof van Bangladesh. De hoogste rechter riep de protesterende studenten op weer naar college te gaan, in afwachting van een definitieve beslissing. De betogingen zijn echter doorgegaan.

(Telecompaper) Singtel has backed the amalgamation of Intouch Holdings and Gulf Energy, Intouch's largest shareholder, saying the restructure will simplify the...

De Amerikaanse president Joe Biden roept op tot een verbod van de AR-15, het semiautomatische vuurwapen dat werd gebruikt bij de aanslag op Donald Trump afgelopen zaterdag.

In zijn eerste campagnetoespraak sinds de aanslag sprak Biden leden toe van burgerrechtenorganisatie NAACP, de National Association for the Advancement of Colored People. Hij vroeg het publiek in Las Vegas om hem te helpen "deze oorlogswapens van de Amerikaanse straten te krijgen".

Biden zet zich al langer in voor een verbod op semiautomatische wapens, maar doet dat nu dus in het licht van de aanslag op Trump:

"Een AR-15 werd gebruikt bij de beschieting van Donald Trump. Het is tijd om ze te verbieden." Hij zei dat er meer kinderen in de VS overlijden aan wapengeweld dan aan welke andere oorzaak dan ook. "Dat is verbazingwekkend en verkeerd", aldus de president.

Standpunt niet veranderd

Een adviseur van Donald Trump zei gisteren dat Trumps ideeën over vuurwapens niet zijn veranderd door de aanslag. Mocht de Republikeinse presidentskandidaat in november de verkiezingen winnen, dan wil hij het recht op wapenbezit zelfs extra beschermen.

De dader van de aanslag op Trump, de 20-jarige Thomas Crooks, gebruikte volgens Amerikaanse media een geweer dat legaal door zijn vader was gekocht. Op de ochtend van de aanslag kocht hij zelf nog munitie.

Het recht op wapenbezit is al jarenlang een beladen politiek twistpunt. Republikeinen scharen zich doorgaans achter het 'tweede amendement' van de grondwet, waarin staat dat burgers het recht hebben een wapen te bezitten. Democraten willen met strengere wetgeving een einde maken aan de vele schietpartijen. Biden maakt zich daar sinds de jaren 90 sterk voor.

'Zwarte banen'

De president herhaalde in Las Vegas dat hij blij was dat het goed gaat met Trump en dat het Amerikaanse politieke debat "te verhit" is geraakt, maar hij ging ook weer de strijd aan met de Republikeinse kandidaat. Zo betichtte hij Trump van leugens over cijfers over werkloosheid onder de zwarte bevolking.

Ook verweet hij Trump ooit beweerd te hebben dat voormalig president Obama geen Amerikaans burger was en ging hij in op een opmerking over "zwarte banen" van Trump. Die had tijdens het debat met Biden op 27 juni gezegd dat "migranten zwarte banen inpikken".

Biden moet niet veel hebben van die woordkeuze. "Het zegt veel over de man en over zijn karakter," zei hij. "Mensen, ik weet wat een zwarte baan is. Vice-president van de Verenigde Staten."

De aanvallen op Trump maken duidelijk dat Biden al snel weer in de campagnemodus zit, zegt Stan Veuger van het American Enterprise Institute. "Na de aanslag nam hij 48 uur lang de rol aan van vader des vaderlands. Maar ik denk dat beide partijen nu weer terug zijn in de rollen die we van ze gewend zijn."

Het Kosovotribunaal in Den Haag heeft een voormalig lid van het Kosovaarse Bevrijdingsleger (UCK) tot een celstraf van 18 jaar veroordeeld. De 60-jarige Pjetër Shala was volgens deze speciale rechtbank betrokken bij een moord en het illegaal gevangen houden en martelen van zeker achttien anderen tijdens de Kosovo-oorlog (1998-2000).

De president van de rechtbank zei dat Shala "zonder twijfel" betrokken was bij de mishandeling in mei en juni 1999 van etnische Kosovaren die door het UCK als spionnen van het Servische leger werden gezien, of als collaborateurs. Ze waren na hun aanhouding gevangen gezet in een geïmproviseerde gevangenis in een metaalfabriek.

De Kosovaar die daarbij stierf was in zijn been geschoten. "Hij kreeg geen medische hulp en de andere gevangenen moesten toezien hoe hij na een vreselijke doodstrijd stierf", zei de voorzitter van de rechtbank.

Shala zegt dat hij onschuldig is. Meerdere getuigen spraken dat tegen. Toen de voorzitter het vonnis voorlas, raakte hij zichtbaar opgewonden en onderbrak hij de voorzitter door "meer, meer" te roepen.

Het Kosovotribunaal is een speciale rechtbank die in 2015 is opgericht voor de berechting van oorlogsmisdadigers uit de Kosovo-oorlog. Het tribunaal werkt met internationale rechters, maar opereert onder de wetgeving van Kosovo. Shala werd in 2021 in België aangehouden en overgebracht naar Nederland.

"Mooier wordt het niet", zegt componist Hans van Hemert (79). Hij noemt het "de slagroom op de taart" van zijn toch al indrukwekkende cv. De wereldberoemde Amerikaanse rapper Eminem gebruikte een Grieks klinkend melodietje uit Van Hemerts Land of Milk and Honey van Mouth & MacNeal als sample voor zijn nummer Lucifer. Het staat op Eminems album The Death of Slim Shady (Coupe de Grace) dat vrijdag uitkwam. Lucifer is al 8 miljoen keer gestreamd op Spotify.

Land of Milk and Honey was in 1971 de B-kant van wereldhit How Do You Do, een nummer van Van Hemert en Harry van Hoof. How Do You Do was een nummer 1-hit in Nederland, België, Duitsland, Zwitserland en Nieuw-Zeeland en bereikte de achtste plaats in de Amerikaanse Billboard Hot 100.

Land of Milk and Honey schreef Van Hemert samen met Dries 'Andres' Holten. "Ik vond het zelf niet zo'n geweldig nummer", zegt Van Hemert. "Ik dacht: het wordt toch geen hit. Dus dan maar op de B-kant. Maar in elk nummer zit wel iets waar je iets moois van kan maken."

En dat moois was in dit geval dat aanstekelijke Grieks melodietje dat het nummer steeds weer even optilt. "Ik heb het altijd leuk gevonden om exotische instrumenten te gebruiken", zegt Van Hemert. "In dit geval was dat een bouzouki."

Romantische versie

Maar hoe komt zo'n obscure B-kant 53 jaar later bij de wereldberoemde Eminem terecht? Van Hemerts romantische uitleg is dat de producent van Lucifer, Dr. Dre, als 6-jarig jongetje van zijn eerste centjes How Do You Do kocht. "En hoe ging dat? Je eerste plaatje draaide je helemaal grijs, dus ook de B-kant. En daar moet iets van zijn blijven hangen."

In werkelijkheid was het puur business. De rechten van het nummer liggen bij de muziekuitgeverij die Van Hemerts collectie voortdurend bij de muziekindustrie onder de aandacht probeert te brengen. Dat is ook in dit geval gebeurd. En met succes. Voor Van Hemert was het dan ook geen verrassing dat zijn bouzouki-experimentje bij Eminem terecht was gekomen. Hij wist het voordat het nummer uitkwam.

Van Hemert zegt dat hij er niet veel aan zal verdienen. Hooguit zo'n 10.000 euro, denkt hij. "Maar dat moet ik ook nog met acht anderen verdelen." Hij heeft het ook niet nodig als componist en producer voor succesvolle artiesten als Mouth & MacNeal, Ramses Shaffy, Sandra & Andres en André Hazes.

"Er is nog iets bijzonders", zegt Van Hemert. "Mouth & MacNeal is M en M. Dat klinkt als Eminem. En de voorzitter van de fanclub van Mouth & MacNeal, Roel Smit, was een roady bij de band van Margriet Eshuijs. En die band heette Lucifer."

Nee, dat kan inderdaad geen toeval zijn.

Het Israëlische leger heeft een overzicht gepubliceerd van wat het naar eigen zeggen in 263 dagen oorlog in Gaza heeft bereikt. Zo beweert het leger dat het de helft van de militaire Hamas-top heeft gedood. Ook zouden 14.000 militanten zijn omgebracht of opgepakt.

De vrijgegeven informatie valt niet onafhankelijk te controleren. Als de gegevens worden vergeleken met eerdere updates van het Israëlische leger en informatie van de lokale autoriteiten in Gaza, lijken er meer burgers dan militanten te zijn gedood.

Volgens de door Israël vrijgegeven statistieken zijn sinds 6 april zo'n 2000 Hamas-strijders uitgeschakeld. In dezelfde periode zijn ruim 5500 doden geregistreerd door het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid, dat volgens experts en VN-organisaties een betrouwbaar dodental aanhoudt.

Als beide statistieken kloppen, zijn de afgelopen tijd voor elke omgebrachte militant bijna twee burgers omgekomen door oorlogsgeweld.

In december vorig jaar gaven anonieme Israëlische legerfunctionarissen aan dat er destijds ongeveer twee Palestijnse burgers omkwamen per gedode Hamas-strijder. Ook het lokale ministerie van de Palestijnse enclave zegt dat het merendeel van de slachtoffers vrouwen en kinderen zijn.

'Hamas komt vaker tunnels uit'

In de verklaring van het leger vandaag staat niets over het aantal burgerslachtoffers in Gaza. Israël zegt daarin opnieuw dat Hamas-strijders burgers als levend schild gebruiken. Na maandenlang in tunnels te hebben gezeten, opereren Palestijnse militanten volgens het leger nu vaker vanuit ziekenhuizen, scholen en humanitaire zones.

De afgelopen week zijn er zo'n vijftig luchtaanvallen op dit soort locaties uitgevoerd in Gaza, aldus het leger tegenover de krant The Times of Israël. De legertop stelt dat hierbij het oorlogsrecht wordt nageleefd, maar het is duidelijk dat Israël Palestijnse burgerslachtoffers accepteert bij bombardementen.

Luchtaanval op Mohammed Deif

Afgelopen weekend heeft het leger bijvoorbeeld met zeer zware bommen een humanitaire zone in Gaza aangevallen. Volgens experts moet het leger geweten hebben dat dit in dichtbevolkt gebied tot een groot aantal burgerdoden zou leiden. Er werden negentig Palestijnse doden gemeld. Het is onduidelijk of de hoge Hamas-commandant die het doelwit was, Mohammed Deif, is omgebracht.

In de verklaring van het leger zijn foto's van de veertien hoogste Hamas-commandanten opgenomen. Daarvan zijn er volgens Israël zeven "geëlimineerd". Op de foto is Deif, de hoogste bevelhebber van de militante tak van Hamas in Gaza, niet doodverklaard. Hamas stelt dat hij nog leeft, maar bewijs daarvoor is niet geleverd. Ook beweert de militante beweging dat het minder strijders heeft verloren dan Israël claimt.

Sinds 7 oktober zijn volgens het leger minstens 682 Israëlische militairen gedood. Een groot deel van hen werd omgebracht bij de terreuraanslagen van Hamas in Israël, waarbij ook vele honderden Israëlische burgers zijn vermoord. Ruim 250 mensen werden door terroristen ontvoerd. Een deel van hen wordt nog vastgehouden in Gaza.

Hamas in 'overlevingsstand'

De Palestijnse strijdgroep had voor het begin van de oorlog naar schatting 30.000 strijders. Het Israëlische leger zegt dat de militante groepering een ernstig tekort aan strijdkrachten begint te krijgen.

The Times of Israël schrijft dat de terreurbeweging in de 'overlevingsstand' verkeert. Analisten onderschrijven dat Hamas zeer zware verliezen heeft geleden, maar zeggen ook dat de militie vrijwel onmogelijk volledig te verslaan is in Gaza.

Het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid meldt dat het Palestijnse dodental de 38.700 is gepasseerd. Het aantal slachtoffers ligt waarschijnlijk hoger, omdat naar schatting vele duizenden lichamen nog onder het puin liggen.

De Amerikaanse senator Bob Menendez is veroordeeld voor corruptie door een jury in New York. De 70-jarige Democraat uit New Jersey is schuldig bevonden aan alle zestien aanklachten tegen hem.

Menendez werd beschuldigd van omkoping. Samen met zijn vrouw zou hij honderdduizenden dollars, goudstaven en een auto hebben ontvangen, onder meer van zakenlieden die banden hebben met de Egyptische overheid.

In de rechtszaal weersprak Menendez alle beschuldigingen en zei hij juist een enorme patriot te zijn. "Ik ben nooit een buitenlandse agent geweest", aldus de politicus. Een van de aanklachten is dat hij het Egyptische leger zou hebben geïnformeerd over Amerikaanse hulpplannen.

Nog in de Senaat

Menendez zit nog steeds in de Senaat namens de Democraten, ondanks de vele oproepen om op te stappen. Fractieleider Chuck Schumer heeft Menendez kort na de veroordeling gevraagd om te vertrekken.

Voordat de beschuldigingen aan het licht kwamen was hij een bondgenoot van de huidige president Biden. Menendez zit sinds 2006 in de Senaat en zat daarvoor dertien jaar in het Huis van Afgevaardigden. Hij was de voorzitter van de invloedrijke buitenlandcommissie van de Senaat, maar trok zich in september terug toen de aanklachten tegen hem werden ingediend.

Tientallen jaren gevangenis

In oktober krijgt Menendez zijn straf te horen van de rechter. Hij riskeert tientallen jaren cel. De veroordeelde politicus heeft aangekondigd in beroep te gaan tegen de uitspraak van de jury.

In de Democratische Republiek Congo zijn zeker 72 mensen gedood bij een aanval van militanten op het dorp Kinsele in het westen van het land.

De aanval was zaterdag, maar volgens persbureau AP bereikte het nieuws vandaag pas de buitenwereld door de beroerde infrastructuur in de regio.

Kinsele ligt in de regio Kwamouth, waar al jaren gevechten zijn tussen de stammen Teke en Yaka. In de strijd om grondgebied kwamen in twee jaar tijd al honderden burgers om het leven. De militanten die het dorp zaterdag aanvielen hoorden bij de Mobondo, een militie die naar eigen zeggen de Yaka-gemeenschap wil beschermen.

Persbureau AP heeft een bestuurder in de regio telefonisch gesproken. Die zegt dat het Congolese leger de militanten intussen heeft "verjaagd" uit de regio. Bij die gevechten kwamen negen militairen om het leven.

De Congolese minister van Defensie heeft een bezoek gebracht aan het aangevallen dorp. Hij beloofde "alles op alles" te zetten om de gevechten in de regio te beëindigen.

Kostbare grondstoffen

Tegelijkertijd heeft het leger grote moeite om andere geweldsuitbarstingen in het oosten van het land in te dammen. Aanvallen van milities zijn daar de afgelopen maanden toegenomen. Begin deze maand kwamen zes Chinese mijnwerkers en twee Congolese militairen om het leven bij een aanval van militanten op een goudmijn.

Dat er zo hard om de regio wordt gevochten, komt onder meer doordat het gebied rijk is aan kostbare grondstoffen zoals goud, koper, zink en kobalt. Kobalt is een cruciale grondstof voor batterijen van bijvoorbeeld telefoons, laptops en elektrische auto's.

De NOS maakte eerder deze video over de bloedige strijd om grondstoffen in Congo:

Congo kampt al jaren met extreme geweldsuitbarstingen. Sinds 1999 wordt het land geteisterd door burgeroorlogen en conflicten tussen verschillende etnische groepen. In 2003 brak er een periode van vrede aan, maar in het oosten van het land bleef het onrustig. In totaal zijn er 120 verschillende gewapende milities actief in het land.

De Verenigde Staten hebben de afgelopen weken informatie gekregen over een plan van Iran om oud-president Donald Trump te vermoorden. Dat meldt CNN. Volgens de Amerikaanse nieuwszender heeft dit plan niets te maken met de aanslag op Trump van afgelopen zaterdag.

Naast Trump zou ook de voormalige minister van Buitenlandse Zaken, de Republikein Mike Pompeo, doelwit zijn. Over de inhoud van het plan is niets bekend. Iran heeft nog niet gereageerd op het nieuws.

Beveiliging opgeschroefd

Volgens CNN heeft de Secret Service de beveiliging van Trump de afgelopen weken opgeschroefd na de melding over het Iraanse moordplan. Een woordvoerder van de beveiligingsdienst zegt tegen de nieuwszender dat er onlangs "beschermende middelen en capaciteiten zijn toegevoegd aan de beveiliging van de voormalige president".

Dat Trump de afgelopen tijd zwaarder zou zijn beveiligd dan gebruikelijk is gelet op de aanslag van zaterdag in Pennsylvania opmerkelijk. Toen kon de 20-jarige Thomas Matthew Crooks ongehinderd op een dak klimmen, om vervolgens de Republikeinse presidentskandidaat Trump te beschieten die zo'n 150 meter verderop een campagnetoespraak hield. Trump raakte gewond aan zijn oor.

Het is niet bekend of Trumps campagneteam op de hoogte was van de Iraanse dreiging.

Vier jaar geleden werd de Iraanse generaal Soleimani op bevel van toenmalig president Trump gedood bij een Amerikaanse luchtaanval in Bagdad. Teheran zei toen meteen de aanslag te zullen wreken. Meerdere functionarissen die werkten voor de regering van Trump worden sindsdien streng beveiligd.

Deze ooggetuigen beschrijven wat ze zagen toen Trump zaterdag onder vuur werd genomen:

De provincie Utrecht adviseert mensen om het landgoed Den Treek bij Leusden voorlopig te mijden na een "korte confrontatie" tussen een vermoedelijke wolf en een kind eerder vandaag.

De politie doet nog onderzoek naar wat er precies is gebeurd. Kinderen van een buitenschoolse opvang waren vanochtend in het natuurgebied. Een van de kinderen, een meisje, stuitte daarbij vermoedelijk op een wolf.

Het kind is niet gebeten, benadrukt een politiewoordvoerder bij RTV Utrecht. Wel raakte het gewond, mogelijk door een schrikreactie. Het meisje maakt het inmiddels goed, laat de provincie weten.

Welpjes

"In afwachting van de uitkomsten van het onderzoek en het advies van wolvenexperts adviseert de provincie om het natuurgebied bij Leusden voorlopig te mijden", schrijft de provincie. Dat meldt dat in het natuurgebied een wolvenpaar met welpjes leeft. Dat "gedraagt zich daarom zeer defensief naar honden en mensen die te dichtbij komen", schrijft de provincie.

Rentmeester Wilbert Nijlant van landgoed Den Treek is op de hoogte van het voorval en denkt dat het kind inderdaad op een wolf is gestuit. "Het gedrag en de locatie komen overeen met de wolf die vorige week een hond beet", zegt hij tegen de regionale omroep.

Op zaterdag 6 juli werd bij Leusden een aangelijnde hond "aangevallen en meegenomen" door een ander dier. De provincie gaat ervan uit dat het om een wolf gaat.

Een 17-jarige jongen is vorige week in Zeist zwaargewond geraakt nadat vuurwerk in zijn gezicht werd gegooid. De politie is nog op zoek naar degene die het vuurwerk gooide.

Het incident gebeurde na de halve finale op het EK voetbal tussen Nederland en Engeland. Het slachtoffer had de wedstrijd gekeken in een café en kreeg na afloop buiten op straat vuurwerk in zijn gezicht. Volgens de politie zal hij "zeer waarschijnlijk" blind raken aan een oog.

De politie zoekt nog getuigen of mensen die beelden hebben gemaakt, schrijft RTV Utrecht.

Op de eerste dag van de Nijmeegse Vierdaagse zijn zeven wandelaars gediskwalificeerd. Een van hen, een man van 68, is uitgesloten van deelname vanwege een doodsbedreiging, aldus de organisatie.

De man deed voor de 35ste keer mee aan de wandelprestatietocht, meldt Omroep Gelderland. Nadat hij vandaag finishte, bedreigde hij volgens een woordvoerder een medewerker van de organisatie.

De man kreeg tijdens de etappe al een waarschuwing. Hij had zijn onvrede geuit over de safety car. Wandelaars mogen deze auto, die 8 kilometer per uur rijdt, niet inhalen.

De wandelaar geeft tegenover de omroep toe dat hij tegen de medewerker zei dat hij "de volgende keer een pistool mee zou nemen". "Ik ben te ver gegaan", zei hij daar achteraf over. "Zo was het niet bedoeld." Door zijn actie mag hij morgenochtend niet aan de tweede etappe beginnen. "Ik vind het heel zuur, maar spijt is misschien overdreven."

Andere diskwalificaties

De andere zes deelnemers zijn gediskwalificeerd omdat ze hun route hebben ingekort. Uitsluiting van wandelaars komt niet vaak voor, zegt de woordvoerder van de Vierdaagse. "Dat gebeurt bijvoorbeeld omdat controleurs vaststellen dat militairen met te lichte bepakking lopen en wandelaars de route afsnijden, wildplassen of wildpoepen."

De gediskwalificeerde wandelaars mochten nog bezwaar indienen. De 68-jarige wandelaar deed dat ook. "Na beraad blijft de diskwalificatie staan", meldt een woordvoerder van de Vierdaagse. Eerder op de dag zei de wandelaar tegen Omroep Gelderland dat hij bij een definitieve diskwalificatie nooit meer mee zal doen aan het evenement.

Geen 'burgerwacht'

De Nijmeegse burgemeester Bruls zei gisteren dat hij een aangekondigde actie van de groep Nijmegen4Palestine niet zou toelaten. De groep wilde naar eigen zeggen een "burgerwacht" inzetten om wandelaars aan te spreken die Israëlische legertekens bij zich dragen.

Toch werd vandaag wel geprotesteerd door actievoerders van de groep. Zo'n twintig leden van Nijmegen4Palestine riepen leuzen en hadden borden bij zich. Ze hebben geen wandelaars aangesproken, schrijft Omroep Gelderland.

Blaren

De eerste dag van de 106e editie van de Vierdaagse verliep verder zonder grote problemen. 819 lopers zijn uitgevallen, meldt de organisatie. Volgens het Rode Kruis zijn er ruim 1000 blaren geprikt. De hulpverleningsorganisatie is tevreden en spreekt van "een goede dag".

Vier Vietnamezen en twee Vietnamese Amerikanen zijn dood aangetroffen in een hotel in Bangkok, de hoofdstad van Thailand. De lokale politie vermoedt dat ze zijn gestorven aan de giftige stof cyanide. Mogelijk zijn ze vermoord, zegt de politie.

Het hotelpersoneel trof een eerste slachtoffer buiten een hotelkamer aan, waarna er nog vijf in de kamer werden ontdekt. Het gaat om drie mannen en drie vrouwen die allemaal op een ander moment hadden ingecheckt. Het is onduidelijk wat hun relatie was.

De lokale politie gaat ervan uit dat de slachtoffers al ongeveer 24 uur dood waren toen ze gevonden werden.

Schuimbekken

Ze werden met schuim aan hun mond aangetroffen. Hun tassen stonden bij de deur. De politie vond geen sporen van een overval of een fysieke confrontatie.

In de hotelkamer stond nog onaangeroerd eten dat de slachtoffers bij de roomservice hadden besteld. De koffie en thee die op tafel stonden waren wel gedronken.

In eerste instantie spraken media van een schietincident, maar de lokale autoriteiten corrigeerden deze informatie kort daarna. De Thaise premier Thavisin heeft een onderzoek naar de doodsoorzaak ingesteld.

Driekwart van de groep 8-leerlingen die bij de doorstoomtoets beter scoorden dan het advies van hun leerkracht, hebben ook daadwerkelijk een hoger schooladvies gekregen. Dat blijkt uit onderzoek van het ministerie van Onderwijs, dat bekeek hoe scholen omgingen met de doorstroomtoets die achtstegroepers begin dit jaar voor het eerst maakten.

De doorstroomtoets heeft de centrale eindtoets vervangen en moet de kansengelijkheid bevorderen. Aan de toetsen zelf is niet zoveel veranderd. Het grote verschil is dat leerkrachten nu verplicht zijn om zogenoemd 'kansrijk' te adviseren. Als een leerling de toets beter heeft gemaakt dan verwacht moeten zij het definitieve schooladvies naar boven bijstellen.

Volgens het ministerie van Onderwijs tonen de cijfers aan dat de doorstroomtoets bijdraagt aan meer kansengelijkheid. "Het moet voor je schooladvies niet uitmaken waar je woont of hoeveel diploma's je ouders hebben", zegt staatssecretaris Paul (VVD). "Ik ben heel blij dat de doorstroomtoets daar sterk aan blijkt bij te dragen."

Alsnog naar praktijkonderwijs

Uit de nieuwe cijfers blijkt ook dat het aantal adviezen voor het praktijkonderwijs en vmbo-basis is gedaald, met 10 procent om 3 procent. Leerkrachten deelden vooral meer dubbele adviezen uit, met name voor havo/vwo (4 procent). Het aantal definitieve schooladviezen voor het vwo bleef min of meer gelijk.

De Sectorraad Praktijkonderwijs sprak in het voorjaar zijn zorgen uit over de "forse" daling van het aantal leerlingen dat naar het praktijkonderwijs gaat, terwijl kinderen daar vaak later alsnog terechtkomen.

"Sinds het 'kansrijk' adviseren is geïntroduceerd, krijgen we heel veel kinderen die vanuit het vmbo komen", zegt voorzitter Nicole Teeuwen. "Die waren dan in eerste instantie kansrijk geadviseerd naar het vmbo en komen dan vaak teleurgesteld bij onze scholen. Ze hebben het gevoel dat ze gefaald hebben."

Afwijkende resultaten

Achtstegroepers kregen in het voorjaar te horen hoe ze de doorstroomtoets hadden gemaakt. Omdat de resultaten in veel gevallen afweken van de voorlopige schooladviezen, ontstond er onrust op scholen. Schoolleiders uitten hun twijfels over de betrouwbaarheid van de toetsmethode. De PO-raad, de koepel voor basisscholen, toonde zich verbaasd over de niveauverschillen.

De PO-raad deed vorige maand zelf onderzoek naar de resultaten van de doorstroomtoets en concludeerde dat er te grote verschillen zitten tussen de zes doorstroomtoetsen waar scholen uit kunnen kiezen. Dit heeft volgens de basisschoolkoepel ook invloed op het advies dat leerlingen krijgen. Daardoor draagt de toets volgens de organisatie niet bij aan meer kansengelijkheid.

Het College voor Toetsen en Examens, dat de kwaliteit van de toetsen bewaakt, zegt dat de resultaten van de toetsen wel vergelijkbaar zijn. Leerlingen kunnen bij alle zes de testen vrijwel dezelfde score behalen, aldus het college.

Dat scholen zelf kunnen kiezen uit verschillende aanbieders van de doorstroomtoets, was een wens van de Tweede Kamer. Zo zouden scholen hun keuzevrijheid behouden.

Actrice en zangeres Wieteke van Dort is maandag op 81-jarige leeftijd overleden in haar woonplaats Den Haag. Dat heeft haar familie bevestigd aan persbureau ANP. Een week eerder stierf haar echtgenoot Theo Moody, met wie ze ruim 50 jaar was getrouwd. Twee maanden geleden werd bekendgemaakt dat ze ernstig ziek was en uitgezaaide kanker had.

Van Dort is misschien wel het bekendst van haar alter ego Tante Lien. Deze oude Indische dame begroette het publiek steevast met "lieve luitjes" en was direct een groot succes.

Van Dort had ook veel succes als Deftige Dame in De Stratemakeropzeeshow en als Titia Konijn in J.J. De Bom, voorheen kindervriend. Verder zong ze graag. Vaak waren dat kinderliedjes, maar ook nummers als Geef mij maar nasi goreng en Arm Den Haag.

Alles kwijt

Louisa Johanna Theodora van Dort werd op 16 mei 1943 geboren in Soerabaja. In personages en liedjes greep ze vaak terug op haar jeugd in voormalig Nederlands-Indië.

Haar verhuizing naar Nederland was niet vrijwillig. Toen ze op haar veertiende in 1957 met haar moeder en stiefvader in Nederland op vakantie was nationaliseerde de Indonesische president Soekarno alle Nederlandse bedrijven, waardoor ze niet terug konden en alles wat ze bezaten kwijtraakten.

De familie streek zoals veel Indische Nederlanders neer in Den Haag, waar Van Dort naar het lyceum ging. Dat maakte ze niet af. "Ik heb daar een dolle tijd gehad", zei ze over die periode. "Weliswaar bleek uit mijn rapportcijfers dat ik niet veel uitvoerde, maar op die school was alle gelegenheid om te tekenen, te schilderen en toneel te spelen."

Kleuterleidster

Ze wilde naar de toneelschool, maar werd niet aangenomen omdat ze er te jong uitzag. "De directeur zei: 'Je ziet eruit als een kuiken dat pas uit het ei komt, ook al ben je 17. Ga eerst maar iets anders doen'."

Daarom volgde ze eerst een opleiding tot kleuterleidster en een cursus tekenen die ze beide voltooide. Daarna volgden alsnog twee jaar op de Toneelschool in Amsterdam, maar die opleiding maakte ze niet af. "Ik had geen talent, vond men. Ik had alleen aanleg voor acrobatiek."

Ze ging in 1964 aan de slag bij de Nieuwe Komedie. Daar werkte ze als stagiaire, omdat ze geen diploma had als actrice, en werd ze ook als zodanig betaald. Pas in 1966, toen ze werd gevraagd voor de rol van Julia in Shakespeares Romeo en Julia, eiste en kreeg ze de functie van actrice en het bijbehorende salaris.

Titia Konijn

In 1968 ging ze ook als cabaretière aan de slag bij het ABC Cabaret van Wim Kan en Corry Vonk, dat optrad in het Scheveningse Kurhaus. Wim Kan had ze leren kennen bij hun gezamenlijke zangleraar Kees Smulders.

Na haar huwelijk in 1970 met psychotherapeut Theo Moody eindigde Van Dorts toneelcarrière. Moody had al kinderen en Van Dort vond het niet verantwoord om dan elke avond voor optredens van huis te zijn. In plaats daarvan concentreerde zij zich op radio- en televisiewerk, want dat kon ze overdag doen.

Met Willem Nijholt speelde Van Dort in kinderserie 'Oebele':

Zo speelde ze drie jaar lang samen met Willem Nijholt in de kinderserie Oebele en verwierf ze op de radio grote bekendheid met het kleuterprogramma Radio Lawaaipapegaai. Hiervan werd later ook een televisieversie gemaakt die ze presenteerde. Als Deftige Dame werkte ze begin jaren 70 in De Stratemakeropzeeshow voor het eerst samen met Joost Prinsen en Aart Staartjes. Dit trio zou nog vele succesvolle kinderprogramma's maken. Zoals J.J. de Bom/voorheen De Kindervriend waarin Van Dort te zien was als Titia Konijn, en Het Klokhuis waarin ze tot op hoge leeftijd verschillende typetjes speelde.

Wieteke van Dort als Deftige Dame in de Stratemakeropzeeshow.

Ook speelde Van Dort als Jul de molenaarsdochter mee in de legendarische televisieserie Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen mijnheer? en was ze Pinkelotje in de film Pinkeltje (1978).

In de jaren 70 maakt ze ook voor het eerst haar opwachting in tv-uitzendingen rond Sinterklaas. Jarenlang verwelkomde Van Dort in november de goedheiligman en zijn pieten in Nederland. De Hoofdpiet (gespeeld door Piet Römer) noemde haar dan altijd liefkozend Vrouwtje Wiet. Later was ze ook verschillende keren te zien als Hare Majesteit in Sinterklaasfilms.

Saté-Babi-Boys

Eind jaren 70 begon ze in de Late Late Lien show met het typetje Tante Lien. Dat werd een doorslaand succes. Direct na de eerste aflevering kwamen bij de VARA 3000 brieven binnen. Vooral van Nederlanders met Indische roots. Zij hadden veel waardering voor haar liedjes en verhalen over die periode.

In de Late Late Lien Show werden sketches, liedjes, traditionele dansen en verhalen over Indië gebracht. De huisband Saté-Babi-Boys onder leiding van Harry Bannink maakte het programma compleet.

Kijk hieronder naar een aflevering van de Late Late Lien Show.

Vanwege het grote succes van Tante Lien besloot Van Dort ook weer op te gaan treden als dit personage en dat bleef ze de rest van haar leven doen. Tante Lien was een graag geziene gast bij oud-militairen, op pasar malams (Indische markten), in theaters en op Indische feestavonden.

Het typetje was zelfs in Indonesië populair. Daar deed een deelnemer aan Indonesia Got Talent verkleed als Tante Lien mee met een van haar bekendste nummers, Geef mij maar nasi goreng.

Naast haar acteerwerk bracht Van Dort diverse platen en cd's uit met kinderliedjes en liedjes over Indië. Ze illustreerde kinderboeken en schreef er zelf ook een paar. Verder werkte ze veel voor De Efteling: daar sprak ze bijvoorbeeld de sprookjes Roodkapje en Hans en Grietje in.

Wieteke van Dort kreeg talloze onderscheidingen, zoals verschillende Edisons, een Nipkowschijf voor JJ De Bom, gouden platen en ook werd ze koninklijk onderscheiden.

In 2007 kreeg ze op Nationale Veteranendag een militaire onderscheiding, vanwege de respectvolle manier waarop ze het Indisch verleden naar voren bracht.

Porselein

Op latere leeftijd begon Van Dort met schilderen en tekenen en het beschilderen van porselein. Daarmee heeft ze regelmatig geëxposeerd. Eind januari 2012 onderging ze een zware hartoperatie, maar van ophouden wilde ze niet weten.

"Ik heb nog helemaal niet het idee dat ik klaar ben met alles. De rol van Tante Lien kan je doen tot je héél oud bent, dus dat blijf ik ook gewoon doen", zei ze in 2014 tegen Omroep West.

Op haar tachtigste speelde ze nog mee in de film Verliefd op Bali (2024). Daarna kampte ze maandenlang met een slechte gezondheid, wat ze aan een hardnekkige griep weet. Uiteindelijk bleek het te gaan om kanker. Maandag overleed ze, een week na haar man.

Bij het Gardameer in Noord-Italië is vanmorgen een toerist tijdens een wandeling in een bos aangevallen door een beer. Het slachtoffer, een 43-jarige Fransman, raakte gewond aan zijn ledematen.

Mogelijk gaat het om de vrouwtjesbeer die vorige week vijftien kilometer noordelijker met drie jongen is gezien. Boswachters hebben geprobeerd het dier uit de nabijheid van bewoond gebied te verjagen.

De man werd vanmorgen rond 07.00 uur aangevallen. Hulpverleners waren kort daarna ter plekke. Het is onduidelijk of de man zelf 112 had gebeld. Hij is met verwondingen aan armen en benen met een helikopter naar een ziekenhuis in Trento gebracht.

De aanval was in de buurt van de plaats Dro, in de regio Trentino, zo'n tien kilometer ten noorden van het Gardameer. De beren in deze regio waren uitgestorven maar zijn daar in het kader van een Europees project in 1999 opnieuw uitgezet.

Vorig jaar raakte een jogger bij een beeraanval in dezelfde regio dodelijk gewond. Dezelfde beer had in 2020 ook al een vader en zoon aangevallen die aan het wandelen waren. Zij overleefden de aanval wel. Dierenactivisten wisten te voorkomen dat het dier werd afgemaakt. De beer wordt waarschijnlijk naar een dierenpark in Duitsland overgebracht.