Aggregator

Een Oekraïner die wordt verdacht van sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen wordt door Polen niet overgeleverd aan Duitsland. Een rechter in Warschau oordeelt dat de man niet kan worden vervolgd omdat de sabotage moet worden gezien als een militaire actie in oorlogstijd. Hij heeft bevolen dat de man direct wordt vrijgelaten.

De verdachte, de 46-jarige Volodymyr Z., werd in september in Polen opgepakt. Duitse aanklagers stellen dat hij een belangrijke rol speelde bij het opblazen van de pijpleidingen in 2022. Hij zou een getrainde duiker zijn die de explosieven op de leidingen in de Oostzee zou hebben geplaatst.

De advocaat van de Oekraïner zegt dat zijn cliënt niet begrijpt waarom Duitsland hem beschuldigt. "Mijn cliënt bekent geen schuld en hij heeft geen misdaad begaan tegen Duitsland", zei hij voor de zitting. De advocaat betoogde dat Oekraïners niet zouden moeten worden aangeklaagd voor acties tegen Rusland.

De rechter in Warschau zette ook vraagtekens bij de Duitse zaak, onder meer omdat de sabotageactie plaatsvond in internationale wateren. Duitsland zou daarom niet bevoegd zijn om Volodymyr Z. te berechten.

'Niet in belang van Polen'

Nord Stream was een miljardenproject van Duitsland en Rusland en bestond uit twee pijpleidingen in de Oostzee voor het transport van gas. De tweede was nog niet in gebruik genomen toen de eerste leiding werd opgeblazen in september 2022, een half jaar na de Russische invasie van Oekraïne.

De Poolse premier Tusk is blij met de uitspraak van de rechter. "Terecht", schrijft hij op X. Tusk zei eerder dat het overleveren van de verdachte aan Duitsland "niet in het belang van Polen" was.

"Het probleem was niet dat Nord Stream is opgeblazen, maar dat die ooit is gebouwd", zei Tusk. "De enigen die zich moeten schamen en hun mond moeten houden zijn de mensen die hebben besloten om de gaspijpleiding aan te leggen."

Polen heeft zich in het verleden verzet tegen de bouw van de Nord Stream. Het project was omstreden, omdat die Europa afhankelijker maakte van Russisch aardgas en Rusland er meer invloed door kreeg.

Na de sabotageactie beschuldigden Rusland en Oekraïne elkaar, maar na verloop van tijd stapelden de aanwijzingen zich op dat Oekraïne achter de aanval zat. Oekraïne heeft betrokkenheid altijd ontkend.

Bekijk hier een uitgebreide reconstructie van Nieuwsuur van bijna twee jaar geleden

Woensdag zette het hooggerechtshof in Italië ook al een streep door de overlevering van een verdachte van de Nord Stream-sabotage. Volgens de rechter was de man op verkeerde gronden aangehouden. De zaak moet daarom opnieuw worden behandeld.

It was Elliot and Dan on the podcast today, taking a look at the best the week had to offer in terms of your hacks. We started with surprising news …read more

Het ministerie van Klimaat en Groene Groei wil het komend halfjaar een bedrijf oprichten voor de bouw en vervolgens het beheer van nieuwe kerncentrales. Dit staatsbedrijf gaat de centrales niet zelf bouwen en exploiteren, maar zal daarvoor particuliere bedrijven contracteren en begeleiden.

Het overheidsbedrijf, de Nucleaire Energie Organisatie (NEO) krijgt bij de start waarschijnlijk 45 miljoen euro van het ministerie. Dat kan in de eerste jaren oplopen tot 222 miljoen. Er is al een bureau ingehuurd om een directeur te zoeken, schrijft demissionair minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans in een Kamerbrief.

Het kabinet is van plan twee kerncentrales te laten bouwen, en later nog eens twee. Deze moeten stroom leveren waar tijdens het opwekken geen CO2 vrijkomt, maar die niet weersafhankelijk is zoals zonne- en windenergie.

Nieuw kabinet beslist

De bouw is een langdurig en kostbaar proces. De bouw van twee centrales kost ten minste 20 tot 30 miljard euro en ze zijn zeker niet voor 2035 klaar. Het is ook nog niet definitief zeker of ze er komen. Pas later wordt beslist wie de centrales bouwt, en waar.

Politieke partijen denken verschillend over het al dan niet inzetten op kernenergie. Het is daarom afwachten hoe de politieke verhoudingen eruit zien na de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Een nieuw kabinet moet beslissen of het op de ingeslagen weg verder gaat.

PvdA-GroenLinks verwerpt in zijn verkiezingsprogramma de bouw van kerncentrales niet expliciet, maar wil daar geen publiek geld voor uittrekken. Een gereserveerde 14 miljard euro wil de partij elders besteden. In de praktijk leidt dat ertoe dat de centrales niet zullen worden gebouwd. D66 staat open voor kernenergie "mits dit doelmatig is".

Vertraging en hogere kosten

Andere partijen zijn uitgesproken voorstander. Het CDA zet in het verkiezingsprogramma in op de bouw van twee kerncentrales. JA21 en VVD willen zo snel mogelijk beginnen met de bouw van vier kerncentrales. Ook de PVV is voorstander, zonder expliciet in te gaan op aantallen.

Het was al duidelijk dat de overheid de bouw en exploitatie van kerncentrales grotendeels zelf moet financieren. De investeringen zijn zo groot en het proces duurt zo lang dat commerciële bedrijven dit niet willen. Recente bouwprojecten van kerncentrales, zoals in Frankrijk en Finland, leidden bovendien tot uitstel en oplopende kosten.

Zeker in de beginfase zal vrijwel alle financiering van de overheid komen, verwacht het ministerie. Later zouden bedrijven kunnen instappen. Ook verwacht het ministerie dat er een prijsgarantie moet komen voor de stroom die kerncentrales gaan produceren.

Geen extra geld voor kleine reactoren

Tegenover de hoge kosten bij het bouwen van kerncentrales staat dat er ook kosten mee worden bespaard, blijkt uit een rapport van onderzoeksorganisatie TNO dat ook naar de Tweede Kamer is gestuurd. Zo hoeven er mogelijk minder windturbines te worden gebouwd op zee en is er minder geld nodig om het stroomnet te stabiliseren.

In twee van de drie scenario's die TNO bekeek maakt het voor de totale kosten niet uit of Nederland kerncentrales bouwt. In een derde scenario zijn de kosten wél hoger. Maar aangezien dit over de verre toekomst gaat, zijn de uitkomsten erg onzeker. TNO gaat ook niet in op andere voor- en nadelen van kernenergie.

Het ministerie maakte vandaag ook nog bekend geen geld uit te trekken om als één van de eerste landen een kleine kerncentrale te bouwen. Het is de hoop dat zulke 'kleine modulaire reactoren' de kosten en bouwtijd van kernenergie kunnen drukken. Maar nog geen enkel westers land heeft er één gebouwd. Het ministerie verwacht dat het goedkoper is om in te zetten op modellen die zich hebben bewezen.

Het demissionaire kabinet zet nu de volgende stap naar het bouwen van kerncentrales. Voor de oprichting van het bedrijf NEO heeft Hermans nog wel toestemming nodig van de Europese Commissie en Eerste en Tweede Kamer.

Het demissionaire kabinet heeft een uitweg gevonden in de discussie over het versoepelen van de stikstofnorm. BBB en VVD waren het daarover oneens, maar ze hebben nu in principe afgesproken dat bedrijven meer stikstof mogen uitstoten zonder een natuurvergunning. Eind dit jaar wordt dan besloten of de nieuwe norm in 2026 kan ingaan.

De onenigheid tussen de twee coalitiepartijen ging over het verhogen van rekenkundige ondergrens. Dat is de hoeveelheid stikstof die een ondernemer mag laten neerdalen in kwetsbare natuurgebieden. Die moet wat de BBB betreft naar 1 mol (14 gram) stikstof per hectare. Dat is 200 keer hoger dan de huidige ondergrens van 0,005 mol.

BBB-vicepremier Mona Keijzer zei op een campagnebijeenkomst twee weken geleden dat BBB-landbouwminister Femke Wiersma hiermee bezig was "en ze gaat het nog deze maand voor elkaar krijgen. Want het kan gewoon en het moet gewoon." De partij wilde er met andere woorden nog voor de verkiezingen op 29 oktober afspraken over maken.

Keijzer benadrukte voor aanvang van de ministerraad, die vanwege een vooroverleg over dit onderwerp uren later begon, "dat het heel belangrijk is dat we van het stiksstofslot afgaan" en er bijvoorbeeld weer huizen kunnen worden gebouwd. "Dit kan niet wachten." Zij stelt dat "we een juridisch systeem hebben gebouwd" dat dit ten onrechte heel lastig maakt.

Niet zeker of doorgaat

De oplossing die de partijen nu hebben gevonden is dat er de komende maanden wordt gekeken of het juridisch houdbaar is om de rekenkundige ondergrens te verhogen naar 1 mol. Daar zijn bepaalde voorwaarden aan verbonden. Zo moet er in het hele land een "gewaarborgde daling" van de stikstofuitstoot zijn.

Ook moet er voor het einde van het jaar een proefproces worden gevoerd, en moet het kabinet er met de provincies uitkomen of zij het kunnen uitvoeren. Daarmee is het nog niet zeker of de nieuwe stikstofnorm er echt komt. Ook omdat bijvoorbeeld een nieuwe Tweede Kamer het onderwerp 'stikstof' na de verkiezingen nog controversieel kan verklaren.

'Over verhogen geen discussie'

De VVD is het ermee eens dat de stikstofnorm omhoog moet, "daar is geen discussie over", zei VVD-vicepremier Hermans vanmorgen. Ook zij vindt het "belangrijk dat we ervoor zorgen dat ondernemers, of het nou boeren zijn of economische bedrijven, kunnen investeren en dat zij daar ook zekerheid over hebben."

Maar deze coalitiepartij heeft minder haast. "Voor ons is het belangrijk dat we boeren en ondernemers niet opnieuw in onzekerheid storten", zei Hermans. Ze wees erop dat onder meer de Raad van State, werkgeversorganisatie VNO-NCW en de provincies kritisch zijn over het plan. "Dus je kunt nu even snel wat doen en dat we een uurtje denken: 'yes, het kan', En dan komt er een rechter die zegt dat het niet kan. En ja, wat zijn we dan opgeschoten met elkaar."

De VVD vreest dat bedrijven op basis van de nieuwe norm gaan werken en dat dan vervolgens blijkt dat dit niet mag. Dan zouden ze in eenzelfde situatie komen als de zogenoemde PAS-melders. Ook deze boeren werd verzekerd dat ze geen natuurvergunning nodig hadden, maar dat bleek later toch het geval te zijn. Zo werden zij buiten hun schuld om 'illegaal'.

Ruim honderd zeevarende naties stonden op het punt om vandaag in Londen een historisch klimaatakkoord voor de internationale scheepvaart te tekenen.

Op het laatste moment besloot de internationale scheepvaartorganisatie IMO de stemming over het akkoord met een jaar uit te stellen. Waar er eerder een ruime meerderheid voor het akkoord was, bleek een meerderheid vandaag onzeker.

Trump dreigt met strafmaatregelen

Onder meer grote scheepvaartlanden als Griekenland, Malta en Cyprus bleken gevoelig voor de dreigementen van de Verenigde Staten die zich verzetten tegen een belangrijk onderdeel van het akkoord, een CO2-belasting voor schepen.

President Trump dreigde alle landen die voor het akkoord zouden stemmen met hogere importbelastingen en uitsluiting van visa en Amerikaanse overheidsopdrachten. Deze week deed hij een oproep op zijn eigen social mediakanaal om het akkoord te blokkeren.

Belangrijkste onderdeel van het klimaatvoorstel is een CO2-belasting voor zeeschepen boven de 5000 ton. Die belasting moet reders stimuleren over te schakelen op duurzamer brandstoffen. Nu vaart ruim 90 procent van de schepen nog op vervuilende stookolie.

De Amerikanen vrezen kostenverhoging van het goederenvervoer van en naar de Verenigde Staten door een organisatie die daar volgens hen niet toe bevoegd is. De internationale scheepvaartorganisatie IMO is onderdeel van de Verenigde Naties en bepaalt de regelgeving voor zeeschepen.

Overigens heeft de VS zelf maar een hele kleine rol in de internationale zeescheepvaart, er varen maar heel weinig schepen onder Amerikaanse vlag.

Nederland teleurgesteld

"Dit had het sluitstuk moeten zijn van een jarenlang proces om de sector versneld te verduurzamen," zegt Annet Koster die als directeur van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) in Londen aanwezig was. "Dit uitstel is dan ook zeer teleurstellend."

Demissionair minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat (BBB) is teleurgesteld dat er vandaag geen akkoord is gesloten om de mondiale uitstoot van de zeevaart te verlagen en daarin een gelijk speelveld te verkrijgen. Nederland blijft zich volop inzetten om deze doelen te bereiken, zegt hij.

Europa laat schepen via het emissiehandelssysteem ETS al betalen voor hun uitstoot. Omdat andere mogendheden en landen dat niet doen is er geen gelijk speelveeld.

You’ve got a laser cutter. You’ve got a 3D printer. What do you make? [Ayushmaan45] suggests a telescope. The modest instrument isn’t going to do serious astronomy with only 8X …read more

Afghanistan en Pakistan verlengen hun tijdelijke staakt-het-vuren in afwachting van onderhandelingen in Doha in Qatar. Dat meldt persbureau Reuters op basis van Pakistaanse veiligheidsbronnen en een bron binnen de Taliban. De Pakistaanse delegatie is volgens de bronnen al aangekomen in de Qatarese hoofdstad en de Afghaanse delegatie zou morgen aansluiten.

Zondag braken op meerdere plekken langs de grens tussen Afghanistan en Pakistan gevechten uit. Beide landen maakten melding van tientallen doden en gewonden. Pakistan voerde luchtaanvallen uit op meerdere plekken in Afghanistan.

Na enkele dagen kwamen de landen een staakt-het-vuren van 48 uur overeen, dat woensdag inging. De gevechtspauze liep vanmiddag af, terwijl de spanningen weer opliepen.

Opnieuw doden

Pakistaanse veiligheidsfunctionarissen meldden vanmiddag dat er zeker zeven Pakistaanse militairen waren gedood bij een zelfmoordaanslag bij de grens van Afghanistan. Daarbij zouden ook 13 gewonden zijn gevallen. De Pakistaanse premier liet weten dat er zes militanten waren gedood, maar zei niets over gedode Pakistaanse militairen.

Er zijn al langer spanningen tussen Afghanistan en Pakistan. Pakistan beschuldigt Afghanistan ervan onderdak te bieden aan terroristen die Pakistan aanvallen en hen financieel te steunen. Het gaat daarbij om de Pakistaanse Taliban (TTP). De Taliban ontkennen dit steevast en beschuldigt Pakistan ervan IS-strijders te herbergen.

Gemeenteraadsleden maken zich zorgen over geweld en de intimidatie rond de besluitvorming over de komst van asielzoekerscentra (azc's). De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft de afgelopen weken meldingen ontvangen over de manier waarop raadsleden onder druk worden gezet.

"De druk wordt opgevoerd bij raad en raadsleden om op een bepaalde manier te stemmen, terwijl individuele raadsleden naar eigen eer en geweten moeten kunnen stemmen", zegt Abdullah Uysal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. "Het democratisch proces wordt op deze manier verstoord." Onlangs waarschuwde de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) al dat de problematiek "uit de klauwen loopt".

Op diverse plekken in het land liepen de afgelopen maanden protesten tegen de komst van azc's uit de hand. Deze week was het raak in Houten en Uithoorn. Bij beide protesten hield de mobiele eenheid (ME) meerdere mensen aan.

Toch is het aantal meldingen van intimidatie en bedreigingen niet zo sterk gestegen als de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden had verwacht. Uysal vermoedt dat de acceptatiegrens voor raadsleden "relatief hoog" is. "Er wordt gedacht in de trant van: 'enige druk hoort erbij'."

Toch zijn dit jaar in diverse gemeenten plannen voor de komst van een azc aangepast onder druk van protesten, bleek uit een inventarisatie van Nieuwsuur. Er waren dit jaar tot nu toe in zeker 49 gemeenten protesten tegen de komst van een azc. In 28 gemeenten bleven de plannen ongewijzigd. In 21 gemeenten zijn de plannen aangepast of vertraagd. Sommige gemeenten erkennen dat er een direct verband is met de protesten.

Zo besloot de gemeenteraad van Sint-Michielsgestel in maart dat er voorlopig geen asielzoekerscentrum in Berlicum komt. Een demonstratie tegen de komst van het azc was een week eerder uit de hand gelopen. De gemeente is nu bezig met een nieuw inspraak- en besluitvormingsproces rond de mogelijke komst van de asielopvanglocatie. Onduidelijk is nog wanneer het onderwerp weer op de agenda van de gemeenteraad staat.

Zwaar vuurwerk en indringers

Een gemeente die de plannen voor een azc wel doorzette, ondanks hevige protesten, is het Brabantse Maashorst. De gemeenteraad stemde in mei in met de komst van een azc voor ongeveer driehonderd mensen. Ruim een maand eerder liep een informatieavond daarover nog uit op rellen; de ME werd ingezet en zes mensen werden opgepakt. Mensen hadden onder meer met zwaar vuurwerk gegooid.

Hans van der Pas, de burgemeester van Maashorst: "Dat was echt over de grens. Bedreigen en intimideren hoort er gewoon niet bij." Van der Pas komt net terug van een bijeenkomst in Brussel waar hij met andere burgemeesters over het onderwerp sprak.

Relschoppers van buiten

Het is volgens hem lastig om nog goede informatiebijeenkomsten over azc's te organiseren. "Aan de ene kant wil je uitleg geven en zorgen dat mensen op een veilige manier de juiste informatie krijgen. Aan de andere kant heb je mensen die bijeenkomsten willen verstoren. Dat maakt het heel moeilijk voor burgemeesters."

Zowel Van der Pas als de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden wijst erop dat een deel van de relschoppers van buiten de gemeenten komt. Het gewelddadige protest is volgens hem "goed georganiseerd". "Misschien zijn we daar als gemeenten toch wat door verrast."

Ondertussen nemen gemeenten op steeds meer plekken vergaande voorzorgsmaatregelen om geweld te voorkomen. Zo kondigen ze veiligheidsrisicogebieden af, waardoor de politie preventief kan fouilleren. Een aantal gemeenten - waaronder Uithoorn en Doetinchem - lieten de afgelopen tijd geen pers en publiek toe bij raadsvergaderingen over de komst van azc's.

De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) noemde het "onbegrijpelijk" dat in het kader van orde en veiligheid de pers geweerd wordt bij een openbare commissievergadering.

Spreidingswet

De spreidingswet is bedacht om asielzoekers eerlijker over het land te verdelen, omdat een aanzienlijk deel van de gemeenten jarenlang geen asielopvang had. Ook is er al jarenlang veel druk op het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel.

Allereerst wordt er berekend hoeveel plekken er in heel Nederland nodig zijn in de opvang. Die benodigde plekken worden vervolgens verdeeld over de twaalf provincies, die ze weer verdelen over hun eigen gemeenten. Een belangrijk criterium is het inwonertal van een gemeente; hoe groter, hoe meer asielzoekers er opgevangen moeten worden. De aantallen worden vooralsnog bij lange na niet gehaald.

Als provincies en gemeenten er samen niet uitkomen, kan het ministerie van Asiel en Migratie besluiten om gemeenten te dwingen om asielzoekers op te nemen. Het vorige kabinet wilde van de wet af, maar die is nog altijd van kracht. Veel lokale bestuurders vinden dat lastig: ze moeten een wet uitvoeren waar 'Den Haag' eigenlijk vanaf wilde.

(Telecompaper) Apple announced a 5-year partnership with Formula 1 (F1) for Apple TV to become the new exclusive broadcast partner for F1 in the US...

F5 is unintentionally dabbling in releasing the source code behind their BIG-IP networking gear, announcing this week that an unknown threat actor had access to their internal vulnerability and code …read more

Een docent op de Radboud Universiteit in Nijmegen heeft aangifte gedaan tegen onderwijsminister Gouke Moes. Hij vindt dat Moes zijn ambt heeft misbruikt door op televisie ertoe op te roepen hem te vervolgen.

"Het staat iedereen vrij om aangifte te doen", zegt Moes in een reactie. "Ik blijf achter mijn woorden staan. Het enige wat ik heb uitgesproken is dat ik verwacht dat universiteiten bij vermoedens van strafbare feiten aangifte doen."

Harry Pettit, de docent om wie het gaat, is omstreden vanwege uitlatingen op X over Hamas en Israël. Zo noemde hij de terreuraanslagen van 7 oktober 2023 in Israël "in bepaald opzicht geniaal" en vindt hij dat een feestdag. Ook spreekt hij van "Zionist demons", zionistische demonen, als hij het over Israël heeft.

In zijn berichten spreekt hij van 'Israël' omdat hij vindt dat het land geen erkenning als zelfstandige staat moet hebben. Gisteren zei hij "No zionists should be allowed anywhere" (zionisten zouden nergens toegelaten moeten worden). Het ging toen over het mogelijk weigeren van Israëlische fans bij de wedstrijd Aston Villa-Maccabi Tel Aviv.

De leider van Hamas, die door Israël is gedood, noemt hij "een held":

Minister Moes zei eerder in het tv-programma Café Kockelmann dat hij vindt dat de Radboud Universiteit vanwege deze uitingen, die volgens hem strafbaar zijn, aangifte moet doen tegen Pettit. Anders dreigde hij "stappen op de escalatieladder" te nemen.

Om die reden doet Pettit nu dus zelf aangifte, tegen Moes. "De minister heeft met zijn uitingen misbruik gemaakt van zijn gezag", staat in zijn aangifte. "Het is niet aan de minister om zich uit te laten over meningen van burgers, laat staan om een docent met een mening te betichten van een strafbaar feit."

Volgens Petit is wat hij zegt niet strafbaar:

De kans is klein dat de aangifte van Pettit gevolgen heeft. Tot nu toe is nog nooit een minister voor ambtsmisbruik vervolgd, ook omdat het heel moeilijk aan te tonen is wanneer er daadwerkelijk sprake van is.

"Je kunt zo'n procedure opstarten, maar je moet het misbruik wel heel concreet maken", zegt Paul Bovend'Eert, emiritus hoogleraar staatsrecht. Hij vindt de hele kwestie dan ook meer iets om in de Tweede Kamer te bespreken, in plaats van in de rechtbank.

De Radboud Universiteit zegt geen mededelingen te doen over individuele medewerkers. Een woordvoerder laat weten dat er een gesprek komt als medewerkers gedragscodes overtreden en er dan maatregelen kunnen volgen.

Minister Moes is nog niet in gesprek gegaan met de Radboud Universiteit en het is ook onduidelijk of dit op korte termijn gebeurt. "Minister Moes heeft aangekondigd contact met ons op te nemen en een gesprek te willen, dat wachten wij eerst af", zegt de woordvoerder van de universiteit.

Het Openbaar Ministerie heeft meer bekendgemaakt over de jongens die vorige maand werden opgepakt op verdenking van spionage voor Rusland.

Vermoedelijk stond een van hen in contact met een hackersgroep die is te linken aan de Russische overheid. Volgens het OM gaf hij twee anderen de opdracht om in Den Haag wifi-netwerken in kaart te brengen. Dat zou onder meer gebeurd zijn bij Europol, Eurojust en de Canadese ambassade.

De verzamelde gegevens zijn tegen betaling gedeeld met de opdrachtgever van de hackersgroep, zegt het OM. De informatie kan worden gebruikt voor cyberaanvallen en digitale spionage.

Geen andere verdachten

Twee jongens werden vorige maand opgepakt na onderzoek van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Een derde verdachte is gehoord door de politie, maar hij is vanwege zijn beperkte rol niet aangehouden. Bij hem zijn gegevensdragers in beslag genomen.

De ene verdachte werd in een jeugdgevangenis geplaatst, maar zijn voorlopige hechtenis is vorige week omgezet in huisarrest tot eind oktober. Daarna worden de voorwaarden minder streng. De andere verdachte kreeg meteen na zijn aanhouding huisarrest, maar dat werd vorige week opgeheven.

Vanwege de jonge leeftijd van de verdachten zegt het OM terughoudend te zijn met het delen van informatie. Dat het nu toch met meer informatie komt, heeft onder meer te maken met geruchten in de media over andere verdachten uit de omgeving van de aangehouden jongens. Het OM benadrukt dat er op dit moment geen andere verdachten in beeld zijn.

Daarnaast zegt het OM dat er tot nu toe geen aanwijzingen zijn dat er druk is uitgeoefend op de verdachte die in contact stond met de hackersgroep. In de media verschenen berichten dat een lid van de hackersgroep de scholieren onder druk zette.

Demissionair minister Karremans van Economische Zaken wil samen met China een oplossing vinden voor het Chinese exportverbod op Nexperia-chips. Dat verbod werd deze week van kracht nadat Nederland de controle over het van oorsprong Nijmeegse bedrijf had overgenomen, en de Chinese topman, Zhang Xuezheng, door de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam aan de kant werd gezet.

Karremans hoopt dat overleg met China ertoe leidt dat het exportverbod wordt opgeheven.

De chips zijn onder meer van levensbelang voor autofabrikanten wereldwijd. Binnen enkele weken kan er een tekort ontstaan aan Nexperia-chips die onmisbaar zijn in de elektronica van auto's.

Door in te grijpen kan het ministerie van Economische Zaken beslissingen van het bedrijf tegenhouden of terugdraaien. Karremans wil zo voorkomen dat er in een noodsituatie geen chips beschikbaar zijn voor de Nederlandse en Europese industrie.

De chipmaker werd in 2019 overgenomen door het Chinese bedrijf Wingtech. De hoofdvestiging zit in Nijmegen.

Belangrijke productielocatie

Nexperia heeft in China een belangrijke productielocatie staan. Het Chinese exportverbod heeft tot gevolg dat de ruim 50 miljard chips die daar jaarlijks worden gemaakt het land niet meer uitgaan. China stelt dat Nederland bij Nexperia heeft ingegrepen onder druk van de Verenigde Staten.

Karremans ziet dat anders: "In hun tegenreactie halen ze dingen door elkaar. Dat ze zeggen dat we onder druk zijn gezet door de Amerikanen, dat we onder een hoedje spelen. Dat is pertinent niet het geval." De minister benadrukt dat hij er met geen enkele Amerikaan over heeft gesproken. "Het is een afweging vanuit mijzelf, en ook in dit geval."

Uit de rechtbankstukken van de Ondernemingskamer blijkt wel dat de VS contact heeft gehad met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarin werd aangegeven dat de Chinese topman weg moest.

Volgens minister Karremans was Nexperia-topman Zhang Xuezheng mogelijk bezig informatie te verplaatsen naar China. Over zijn ingreep bij Nexperia zegt de minister "Als je zoiets doet, een wet inzetten die nog nooit eerder is ingezet, dan ga je alle scenario's na en ga je ook kijken wat er mogelijk kan gebeuren."

De Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam stuurde de topman uiteindelijk weg. De rechtbank oordeelde daarna dat het besluit van de Ondernemingskamer terecht was, vanwege Xuezhengs onnodige miljoenenbestedingen en zijn ingrepen in het bestuur.

Automakers wereldwijd bezorgd

De Alliance for Automotive Innovation, die in de Verenigde Staten een grote groep autofabrikanten vertegenwoordigt, waarschuwt voor leveringsproblemen, meldt persbureau Reuters. Sommige autofabrikanten denken dat die gevolgen volgende maand al merkbaar zijn.

"Als de levering van autochips niet snel wordt hervat, zal dat de autoproductie in de VS en vele andere landen verstoren", zegt de CEO van de Amerikaanse autobranche tegen Reuters.

Eerder werd al duidelijk dat autofabrikanten zoals BMW en Volkswagen door de situatie bij Nexperia in de crisisstand staan. Volgens de Duitse vereniging van elektrotechnieken verwachten zij binnen enkele weken al tekorten.

Ook de Europese autobranche ACEA trekt aan de bel. Zonder de chips kunnen Europese autotoeleveranciers de onderdelen niet produceren die nodig zijn in auto's. Uiteindelijk zal dat leiden tot het stilvallen van de productie: "We bevinden ons plotseling in deze alarmerende situatie. We hebben echt snelle en pragmatische oplossingen nodig van alle betrokken landen", schrijft directeur-generaal Sigrid de Vries.

'Belang wereldwijde economie'

In de gesprekken die Karremans nu voert met Nexperia en de Chinese autoriteiten benadrukt hij het belang van de chips voor die economieën: "We moeten er eerst voor zorgen dat Nexperia uit de situatie komt, in het belang voor de Amerikaanse, Nederlandse, Europese en ook Chinese economie."

Juist vanwege die belangen is Karremans optimistisch dat de gesprekken goed zullen verlopen. Hij wil niet zeggen of hij al contact heeft gehad met zijn Chinese ambtsgenoot.

Een boer in Abbenes (gemeente Haarlemmermeer) heeft tijdens het ploegen een lichaam op zijn akker gevonden. Mogelijk gaat het om een verstekeling die uit het landingsgestel van een vliegtuig is gevallen, zegt de politie tegen de regionale omroep NH. Abbenes ligt op een aanvliegroute van Schiphol.

De boer ontdekte het lichaam gisteravond. De politie doet onderzoek, onder meer met drones en honden. "Het is een lastig onderzoek, dus we denken nog wel even bezig te zijn."

De identiteit van het slachtoffer is nog niet bekend. Ook is niet duidelijk of de dode een man of een vrouw is. "Dat is nu niet vast te stellen. Dat zegt iets over de staat van het lichaam", zegt de politie.

'Meerdere scenario's'

Overigens wordt rekening gehouden met meerdere scenario's. Ook een misdrijf wordt nog niet uitgesloten.

Het gebeurt niet vaak dat mensen zich verstoppen in het landingsgestel van een vliegtuig. In 2023 werd het lichaam van een verstekeling gevonden in het landingsgestel van een toestel van de KLM. In 2021 werd een 16-jarige jongen uit Kenia gevonden in het landingsgestel van een vliegtuig op Maastricht Aachen Airport. Hij overleefde de vlucht vanuit Londen.

In de buurt van de Italiaanse hoofdstad Rome is een bom ontploft onder de auto van een bekende onderzoeksjournalist. Ook de auto van zijn dochter, die ernaast geparkeerd stond, raakte zwaar beschadigd. Sigfrido Ranucci en zijn dochter bleven ongedeerd.

De auto's stonden voor zijn huis in de Romeinse buitenwijk Campo Ascolano. Rond 22.00 uur zeggen omwonenden dat ze twee "extreem luide" explosies hoorden, vlak na elkaar. Ranucci was op dat moment thuis. Bij zijn huis werden vorig jaar ook al eens twee kogels afgeleverd.

Ranucci's werkgever Rai deelt op X een video van de schade:

Ranucci werkt als onderzoeksjournalist voor het programma Report van de Italiaanse publieke omroep Rai. Hij is een bekende journalist en haalt regelmatig schandalen naar boven in zijn reportages. Politieke partijen in Italië van links tot rechts zien hem als een luis in de pels.

Ranucci kreeg al jarenlang politiebeveiliging. Volgende week zou een nieuwe reeks uitzendingen van Report van start gaan. Wie er achter de aanslag zit, is nog onduidelijk.

Het Italiaanse persbureau Ansa schrijft dat de openbaar aanklager die gespecialiseerd is in de maffiabestrijding een onderzoek is gestart. Volgens de aanklager zijn er "maffia-achtige methoden" gebruikt.

Meloni: serieuze intimidatie

Ranucci zegt dat de bom afging twintig minuten nadat hij thuis was gekomen. "Los van de schok, ben ik ok", zegt hij. Hij zei niet te weten of de ontploffing gelinkt kan worden aan zijn werk als onderzoeksjournalist.

De Italiaanse premier Meloni spreekt van serieuze intimidatie en zegt dat "vrijheid en onafhankelijkheid van informatie essentiële waarden zijn van de democratie". Vicepremier Salvini noemt de gebeurtenissen ongekend en onaanvaardbaar: "We zijn volledig solidair met Sigfrido Ranucci en zijn familie."

De minister van Binnenlandse Zaken Piantedosi zegt dat de beveiliging voor Ranucci wordt opgeschroefd.

Op Madagaskar is een hoge militair geïnstalleerd als nieuwe president. Het is Michael Randrianirina, kolonel van een elite-eenheid van de strijdkrachten. De machtsovername volgt op wekenlange jongerenprotesten tegen onder meer de politieke elite.

De vorige president, Rajoelina, vluchtte maandag het land uit en spreekt van een couppoging. Een dag later stemde het Lagerhuis bijna unaniem in met de afzetting van de president. Daarna nam het leger de macht op het eiland over en droeg het hooggerechtshof de militaire leider voor als nieuwe president.

De Verenigde Naties hebben de militaire machtsovername veroordeeld als "ongrondwettelijk" en roept op tot herstel van de rechtsstaat. Het land is ook geschorst als lid van de Afrikaanse Unie.

Afrika-correspondent Elles van Gelder:

"Randrianirina is een heel onbekende man. We weten dat zijn eenheid CAPSAT heet en dat hij langzaamaan een tegenstander is geworden van de gevluchte president van Madagaskar. In 2023 is hij al eens gevangengezet wegens plannen voor muiterij.

Eigenlijk heeft hij gebruikgemaakt van de protesten van Gen Z-jongeren die we in veel Afrikaanse landen zien. Randrianirina zegt dat hij er is voor het volk en dat hij de macht alleen heeft gegrepen om een beter Madagaskar te bewerkstelligen. Hij heeft aangekondigd twee jaar te zullen regeren, waarna verkiezingen volgen.

Tegelijkertijd heeft hij wel direct belangrijke instellingen ontbonden, zoals het Hooggerechtshof en de kiescommissie. Ook heeft hij gezegd dat er een referendum moet komen over een nieuwe grondwet. Wat hij precies met het land voor ogen heeft, blijft daarmee onduidelijk.

Er is ook nog discussie of dit een staatsgreep was of niet. De president is immers zelf het land ontvlucht, daarna heeft het parlement pas gezegd dat ze hem gingen afzetten en namen militairen het stokje over. Wel hebben we de afgelopen jaren vooral in West-Afrikaanse landen gezien dat militairen na een staatsgreep gewoon hun eigen gang gaan."

Randrianirina's troepen werden toegejuicht door de menigte terwijl ze door de straten van de hoofdstad Antananarivo marcheerden.

In een interview met AP zei Randrianirina dat de militaire machtsovername een stap was om "verantwoordelijkheid te nemen als burger" en dat vanaf nu "het land in oude glorie zal worden hersteld."

Onder de armoedegrens

Madagaskar is een voormalige Franse kolonie en een van de armste landen ter wereld. Op het eiland leeft 3 op de 4 mensen onder de armoedegrens. Ook is bijna de helft van de kinderen jonger dan 5 jaar ondervoed.

Op het eiland, op zo'n 400 kilometer van de oostkust van Afrika, wordt al drie weken geprotesteerd. Het zijn de grootste protesten in Madagaskar in decennia.

De demonstraties begonnen uit onvrede over de gebrekkige water- en elektriciteitsvoorziening, maar richtten zich daarna op de zittende macht. Vooral jongeren protesteerden tegen de stijgende kosten, gebrek aan kansen, armoede en corruptie.

Betogers eisten het vertrek van president Rajoelina, die sinds 2019 aan de macht was en in 2009 ook als overgangsleider aan de macht kwam na een coup.

Hard neergeslagen

De protesten werden aanvankelijk hard neergeslagen door het leger, waarbij ook doden vielen, totdat afgelopen weekend de elite-eenheid van de strijdkrachten onder leiding van Randrianirina zich aansloot bij de jongerenprotesten. Hij drong er bij militairen op aan om de bevelen van de president te negeren.

Daarmee kregen de jongeren de wind in de zeilen. Op de korte termijn heeft de jeugd daarmee bereikt wat ze willen.

De protesten zijn geïnspireerd door andere landen waar Gen Z massaal de straat op gaat. Onder meer in Kenia, Nepal en Marokko hebben een corrupte overheid, werkloosheid en bezuinigingen geleid tot grote onrust.

The overall theme of the early part of the Cold War was that of subterfuge — with scientific missions often providing excellent cover for placing missiles right on the USSR’s …read more

(Telecompaper) Hewlett-Packard Enterprise (HPE) is contributing to a joint validation lab with Ericsson aimed at validating an upcoming cloud-native 5G core...

Door een defect spoor rijden er sinds vanochtend minder treinen van en naar Rotterdam, zegt de NS. Herstel gaat het hele weekend duren, meldt Prorail.

Het gaat om het spoor tussen Delft Campus en Schiedam. Bij de Poldervaartbrug is een spoorstaaf gebroken, zegt een Prorail-woordvoerder tegen RTV Rijnmond. Om die te repareren, is veel werk nodig, omdat de rails in beton zijn gegoten.

De storing treft vooral reizigers vanuit Den Haag, Leiden en Delft. Zij moeten rekening houden met een aangepaste dienstregeling.

Het Fries Film en Audio Archief (FFAA) heeft honderden Friese volksverhalen gedigitaliseerd. Daardoor kunnen mensen nu voor het eerst de verhalen beluisteren die hun grootouders of anderen vanaf de jaren 70 hebben verteld.

De verhalen zijn jarenlang verzameld door schrijver Ype Poortinga. Hij ging langs bij mensen, nam hun verhalen op en schreef ze vervolgens met de hand uit. Hij bracht ze daarna uit in boekvorm. Het FFAA besloot alle originele audio te digitaliseren.

"Naast dat we deze stemmen niet mogen vergeten, is het ook belangrijk dat volksverhalen uit het eerste stadium blijven bestaan", zegt Syds Wiersma van het archief tegen Omrop Fryslân. "Ook zijn zaken op papier anders dan wanneer je het hoort. Dat we nu beide hebben, is dan wel geweldig."

De originele bandjes liggen opgeslagen in het archief:

Germ Poortinga, zoon van Ype, was zich als kind al bewust van de passie van zijn vader. "Ik woonde toen nog thuis, dus ik zag alles wel gebeuren. Ik begon het ook mooi te vinden en kan me herinneren dat ik zelf een paar keer mee ben geweest naar een opname. Dat was mooi om te zien", vertelt hij.

Traditie van verhalen vertellen

Wiersma vindt het belangrijk dat de volksverhalen blijven voortbestaan voor de jongere generaties. "De mensen uit die tijd zijn opgegroeid met verhalen en zonder media. Ze vertelden elkaar altijd verhalen en die mensen leven vaak niet meer, dus dat deze traditie van verhalen vertellen op deze manier is doorgezet, is prachtig."

Wiersma's eigen oma is ook een van de verhalenvertellers. "Toen ik het gesprek met mijn oma hoorde, werd ik wel emotioneel. Het raakt je toch en je hoort een heel andere stem van je oma dan dat je zelf gewend bent, dat is heel bijzonder."

Vanaf 2 november zijn alle verhalen te beluisteren. Het Friese archief hoopt dat mensen op zoek gaan naar de stemmen van hun overleden familieleden. "Het zijn stemmen die misschien zijn vergeten, maar nu weer kunnen worden beluisterd."