Pepperspray voor vrouwen? In Berlijn heel gewoon, tot onvrede van de politie
Het moet vrouwen en meisjes een veiliger gevoel geven en hen 's nachts beschermen: pepperspray. Het demissionaire kabinet overweegt de spray met prikkend gas te legaliseren, naar aanleiding van de moord op de 17-jarige Lisa. In Duitsland is pepperspray onder voorwaarden toegestaan, veel vrouwen dragen het 's nachts met zich mee.
"Toen ik naar Berlijn verhuisde, kreeg ik het cadeau van een vriendin", vertelt Vicky in de Berlijnse wijk Kreuzberg, bekend om de vele kroegen en clubs. "Ik vond het wel eng om te hebben, maar het gaf tegelijkertijd een veilig gevoel om in je tas te hebben", aldus Celeste. Anderen dragen het busje standaard aan de sleutelbos of nemen het alleen mee bij het uitgaan.
Pepperspray valt in principe onder de Duitse wapenwet, waardoor het verboden is om te dragen. Dat verbod geldt niet wanneer de pepperspray 'dierenafweerspray' heet, want dan is het wél legaal. Zolang dat duidelijk op het etiket staat, is het vrij verkrijgbaar. Bedoeld om een wolf of agressieve hond te verjagen, maar ook te gebruiken tegen mensen.
De kleine lettertjes op de verpakking spreken boekdelen. "Zorgt voor een knock-out van iedere agressieve aanvaller. Werkt tegen dieren, maar heeft hetzelfde effect op mensen."
NoodweerDe pepperspray mag alleen in een absoluut noodgeval als zelfverdedigingsmiddel worden gebruikt, laat de Berlijnse politie weten. "Als het niet om noodweer blijkt te gaan, kan de gebruiker strafrechtelijk worden vervolgd." Daarvoor bestaan geen vastomlijnde kaders. Per geval wordt beslist of iemand terecht heeft gehandeld en of diegene ook een lichter wapen, bijvoorbeeld een paraplu, had kunnen gebruiken.
Uit een rondvraag in Kreuzberg blijkt dat geen enkele vrouw de spray ooit daadwerkelijk heeft gebruikt. Vooral het idee dat de pepperspray binnen handbereik is, geeft rust. "We moeten als vrouwen ieder middel aangrijpen om ons veilig te voelen", zegt een Franstalige Berlijner. "Naast de sleutel tussen je vingers en doen alsof je belt tijdens het fietsen."
Slechte ervaringen met mannen in de nacht hebben ze allemaal. "Vrijwel altijd als ik op straat ben, het is bijna gewoon", zegt Katarina nuchter. "Je hebt veel types in Berlijn tegen wie je dit middel wel kunt gebruiken", zegt Alex, wijzend naar de pepperspraybus. Het gevoel aangevallen te kunnen worden, is nooit ver weg, klinkt het.
De dierenafweerspray is redelijk makkelijk te koop, in onder meer drogisterijen, sportzaken en dierenwinkels. De enige voorwaarde is dat je 14 jaar of ouder moet zijn. Sommige winkels bewaren de sprays onder de toonbank, ietwat verstopt. Ook in het grensgebied zijn tal van aanschafmogelijkheden. 'Ruime keuze net over de grens in Duitsland' valt in het Nederlands te lezen op de website van een wapenwinkel in Emmerich.
Politie raadt aanschaf afToch is ook deze spray niet overal toegestaan. Voor grote evenementen, concerten en demonstraties geldt een verbod. Berlijnse nachtclubs nemen de pepperspray in bij de deurcontrole, net als deo's en scharen. Ook gelden lokale verboden op de elf grootste treinstations van Berlijn.
De Berlijnse politie is tegen het gebruik van pepperspray door gewone burgers. "Het leidt tot schijnveiligheid", zegt een woordvoerder. Volgens haar zijn er tal van nadelen. "De bereidheid om het te gebruiken wordt vergroot. Ook kan het een situatie juist laten escaleren." Daarnaast kan het middel ook juist door daders van geweld tegen vrouwen worden gebruikt.
De politie stelt als alternatief een zogeheten zakalarm voor. Dat is een klein apparaatje dat een hard geluid laat afgaan, wanneer iemand in nood een knop indrukt. Dat schrikt een dader af, aldus de politie, zonder die persoon te verwonden.
"Ze hebben duidelijk nooit in onze schoenen gestaan", reageert Vicky geïrriteerd wanneer ze het politiestandpunt hoort. "Laat ze zelf maar eens met een jurk door de Berlijnse nacht lopen", grapt Celeste. Student Diane laat zich er niet van weerhouden pepperspray bij zich te dragen: "Ik spuit liever dit in het gezicht van een man dan dat hij mij aanvalt. Zo simpel is het."