Aggregator

Op Heard Island, op zo'n 1700 kilometer voor de kust van Antarctica, zijn honderden dode zeehondenpups gevonden. Dat melden Australische autoriteiten. Wetenschappers uit dat land ontdekten dat de pups tekenen vertoonden van het H5-variant van het virus dat vogelgriep veroorzaakt.

"Op dit moment kunnen we nog niet met zekerheid zeggen dat het gaat om de vogelgriep", stelt het ministerie van Milieu in een verklaring. Monsters van de dode dieren worden naar Australische labs gestuurd voor onderzoek.

Heard Island hoort bij Australië en ligt op zo'n 4000 kilometer van de westelijk gelegen kuststad Perth. Op het eiland leven vooral zeehonden, pinguïns en zeevogels. De wetenschappers waren al ruim een week aan het werk op Heard Island toen ze de dode dieren ontdekten.

Volgens het ministerie is het niet onverwacht dat het zou gaan om een vogelgriepbesmetting. Eerder werden op de nabijgelegen Franse Zuidelijke Gebieden al symptomen van het H5-virus vastgesteld. De vondst zou niet betekenen dat er een groter risico is op de verspreiding van het virus, stelt het ministerie.

De H5-variant van de vogelgriep ontstond in de jaren 90 op een pluimveebedrijf in China en verspreidde zich vervolgens via vogels naar Europa. De laatste jaren heeft het virus zich verder verspreid naar Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Antarctica. Ook onder zoogdieren komt het voor, het aantal besmettingen daarvan verdubbelde in 2024 ten opzichte van het jaar daarvoor.

Oceanië, waar Australië onder valt, is tot dusver het enige continent waar de zeer besmettelijke ziekte nog niet was vastgesteld. Als inderdaad blijkt dat de pups besmet waren met het virus, betekent dat de eerste besmetting op Australische grondgebied.

In 2023 maakte NOS op 3 een uitlegvideo over de vogelgriep:

Extra betalen per gereden kilometer in de spits? Een hogere kilometerheffing in een ov-rijk gebied? Of: juist helemaal niets veranderen. Ook bij deze verkiezingen keert rekeningrijden op allerlei manier terug in de verkiezingsprogramma's.

Verschillende politieke partijen willen dat er minder wordt betaald voor het bezit van een auto, en juist meer voor het gebruik ervan. Een blik op de partijprogramma's geeft een aardig beeld van wie er dan veel gaat betalen, en wie juist minder.

Het idee achter rekeningrijden, zoals er in de politiek over wordt gepraat, is dat de autobezitter gaat betalen per gereden kilometer. Door het toenemende aantal elektrische auto's, loopt de staatskas steeds meer brandstofaccijns mis. In 2040 loopt het tekort op tot meerdere miljarden per jaar. Een kilometerheffing kan die misgelopen inkomsten compenseren, omdat elektrisch rijden zo ook belast wordt.

Maar partijen willen niet dat iedereen evenveel gaat betalen per kilometer. Alle partijen die voor een kilometerheffing zijn, willen dat spitsrijders het meest worden belast. Mensen die niet in de ochtend- of avondspits hoeven te rijden, zouden dan juist op rustige momenten de auto pakken, want dat scheelt geld. Degenen die de spitsuren niet kunnen mijden, staan daardoor minder lang in de file.

De prijs per gereden kilometer kan ook omhoog of omlaag op basis van waar wordt gereden, of het type voertuig. Verder kan met de invoering van een kilometerheffing de bestaande belasting op bezit van een auto omlaag, zoals de wegenbelasting (mrb) en de belasting bij aanschaf van een nieuwe auto (bpm).

Dit zeggen voorstanders van rekeningrijden erover in hun verkiezingsprogramma's. Swipe voor alle opties:

Naast partijen rond het politieke midden en een aantal linkse partijen pleiten ook mobiliteitsorganisaties zoals ANWB en Bovag voor een vorm van rekeningrijden.

Tegenstanders: auto geen luxe, maar noodzaak

Opvallend is dat de VVD als enige partij niks over rekeningrijden heeft opgenomen in het partijprogramma. Bij de vorige verkiezingen was de VVD nog voorstander, zodat "iedereen, ook bij gebruik van elektrisch vervoer, bijdraagt".

In een reactie aan de NOS laat een woordvoerder weten dat de VVD inmiddels tegen een kilometerheffing is. "Nederlanders staan niet voor hun lol 's ochtends vroeg in de file, maar omdat ze gewoon op tijd op hun werk moeten zijn."

Andere tegenstanders van rekeningrijden zijn BBB, Denk, FVD, JA21, NSC, PVV, SGP en de SP. Die laatste is tegen een kilometerheffing, want de partij wil "niet dat de spits gereserveerd wordt voor de mensen die veel geld hebben", zo staat op de partijsite. Ook de PVV is tegen. "Voor veel mensen is de auto geen luxe, maar pure noodzaak."

Het CDA was recent nog tegen, maar heeft inmiddels een ander standpunt. De andere partijen in de Tweede Kamer staan er nog steeds hetzelfde in als bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen.

Voorstanders: plaats en tijd bepalende factoren

GroenLinks-PvdA en D66 zijn voorstanders van een kilometerheffing op basis van tijd en plaats. Maar dan moet ook de bereikbaarheid van het openbaar vervoer meespelen. Mensen die in een gebied wonen dat goed te bereizen is met het ov betalen dan meer voor autogebruik.

Op dit moment is de wegenbelasting afhankelijk van onder meer het gewicht van een auto en de uitstoot. Hoe zwaarder en vervuilender een auto, hoe meer er betaald moet worden. PvdD en Volt willen dat deze bestaande belasting op bezit voortaan worden ondergebracht bij een kilometerheffing. Een grote en vervuilende auto die ook nog veel rijdt, kost dan meer dan eenzelfde auto die vaker stilstaat.

Het vaakst keren plaats en tijd terug in de plannen van de partijen, als factoren die bepalend zijn voor de kilometerheffing. "Die helpen echt om files te bestrijden", zegt hoogleraar Transportbeleid Bert van Wee (TU Delft). "Gewicht en vervuiling belasten heeft vooral te maken met milieuredenen."

'Tweede auto mogelijk wel aantrekkelijker'

Toch kan het ook lagere inkomens helpen, zegt Van Wee, "omdat hogere inkomens vaak een grotere auto hebben". Wat betreft elektrische auto's ligt het wat ingewikkelder. Die zijn vaak zwaarder dan benzine- en dieselauto's vanwege het gewicht van het accupakket. Volt pleit daarom voor een kilometerheffing met een gewichtscorrectie, om zo elektrische rijders tegemoet te komen.

Overigens kan een kilometerheffing het wel aantrekkelijker maken om een tweede auto aan te schaffen. "Als de vaste lasten van autobezit dalen, verwacht je een lichte toename van het aantal auto's", legt hoogleraar Van Wee uit.

Verder verwacht hij dat mensen zonder auto er sneller een aanschaffen als het rekeningrijden wordt ingevoerd. En huishoudens die al een auto hebben, kopen volgens hem misschien wel een tweede of derde auto. Dat heeft dan wel weer gevolgen voor de parkeerdruk en mogelijk ook voor de verkeersdrukte.

In de oude mijnstreek rond Heerlen, Kerkrade en Landgraaf komen nog steeds bovengemiddeld veel psychische klachten voor. Maastricht University onderzoekt samen met onder meer een instelling voor geestelijke gezondheidszorg of dat komt door de langetermijneffecten van werken in de mijnen.

"Een groot deel van de mannelijke bevolking werkte in de mijnen", zegt onderzoeker Stéphanie Speth tegen L1 Nieuws. "Het was een bijzonder beroep, maar ook één van de gevaarlijkste beroepen die er bestond. Het kan niet anders dan dat dit ook zijn sporen heeft nagelaten op mentaal vlak."

In Limburg is al vaker onderzoek gedaan naar de fysieke gevolgen voor het loodzware werk van de 'koempels', zoals de mijnwerkers genoemd werden. Zo kampten velen van hen met stoflongen. Die aandoening leidt tot onder meer ademhalingsproblemen, zoals kortademigheid en chronische hoest.

Uit andere, buitenlandse studies blijkt dat mijnwerkers vaker kampen met angststoornissen, depressies, trauma's en verslavingsproblemen. "We willen dit in onze regio nu concreet in kaart brengen", legt Speth uit.

Niet over gepraat

Dat er weinig gepraat wordt over mentale klachten van de Zuid-Limburgse mijnwerkers, valt te verklaren, zegt Speth. "In de cultuur van toen hoorde dat er gewoon niet bij. In de mijnen heerste een hele masculine sfeer: als er iets gebeurde, werd er niet veel over gepraat. Maar veel mannen hebben ernstige ongelukken gezien of meegemaakt, of zelfs goede vrienden verloren. Dat laat zijn sporen na."

Ook de sluiting van de mijnen in de jaren zestig en zeventig was een klap voor veel mensen in de regio. "De mijnbouw heeft zo'n grote rol gespeeld in deze regio, economisch, cultureel en sociaal. Van een relatief welvarend gebied veranderde Zuid-Limburg in een regio met hoge werkloosheid en sociale problemen. Die veranderingen hebben zich ook in latere generaties doorgezet."

Meer behoefte

De onderzoeker van Maastricht University hoorde van medewerkers van het Nederlands Mijnmuseum in Heerlen dat er inmiddels meer behoefte is om over de mentale aspecten te praten. "Er komen veel oud-mijnwerkers naar het museum. Als er dan over gesproken wordt, komen er toch wel veel emoties los."

Het onderzoek richt zich op de geestelijke gezondheid van vijftien voormalig mijnwerkers en de impact op hun gezinnen, partners en de effecten van de mijnsluitingen. Speth heeft inmiddels met vijf van hen gesproken. Dat bleek best een uitdaging. "We moesten het vertrouwen winnen. Maar je merkt wel dat er nu behoefte is aan het delen van verhalen, ook van de waarheid."

Het uiteindelijke doel van het onderzoek is om betere geestelijke gezondheidszorg te kunnen bieden aan oud-mijnwerkers. Speth: "Hoe kunnen we hen helpen? Daarvoor moeten we eerst onderzoeken welke thema's er spelen en de eventuele behoeften zijn." Het onderzoek loopt nog tot eind 2026.

Een tiener uit Nieuw-Zeeland heeft een zware operatie ondergaan, nadat hij tachtig tot honderd kleine, sterke magneten had ingeslikt. Artsen moesten delen van zijn darmen verwijderen, omdat deze afstierven: de magneten trokken naar elkaar toe, waardoor de darmwand beschadigde.

De 13-jarige jongen werd opgenomen in het ziekenhuis, omdat hij al vier dagen last had van zijn buik. Daar vertelde hij aan de arts dat hij een week eerder de magneetjes had ingeslikt, schrijft het medische tijdschrift New Zealand Medical Journal (NZMJ).

Op röntgenfoto's was te zien dat de magneten waren samengeklonterd, waardoor een deel van de darmen verwijderd moest worden.

Vanwege het risico op een belemmering van de doorgang van voedsel door de darm werd een neus-maagsonde geplaatst bij de jongen. Na de operatie moest hij nog acht dagen in het ziekenhuis blijven, tot hij weer zelfstandig kon eten. Waarom de jongen besloot de magneetjes in te slikken, vermeldt het artikel niet.

Grote zorg bij kinderen

Het inslikken van kleine objecten komt vaker voor bij kinderen. Vaak verlaat het dan via de ontlasting weer het lichaam.

Afgelopen mei waarschuwden artsen in het Verenigd Koninkrijk nog specifiek voor het gevaar bij het inslikken van speelgoed met magneten, nadat ongeveer 300 Britse kinderen per jaar om deze reden op de eerste hulp terecht waren gekomen.

In zo'n 6 procent van de gevallen werd dit gelinkt aan een socialemediatrend, waarbij kinderen met kleine magneetjes op de tong een tongpiercing probeerden na te bootsen.

Ondanks wetgeving

Het New Zealand Medical Journal spreekt zijn zorgen uit over hoe makkelijk de magneten in huis te halen zijn: ze worden op internationale websites te koop aangeboden, ondanks nationale regulering. Ook zijn ze vaak relatief goedkoop.

De magneetjes, die een formaat van 2 tot 5 millimeter hebben en erg krachtig zijn, zijn eigenlijk verboden in Nieuw-Zeeland. In het geval van de 13-jarige jongen werden ze gekocht via de Chinese webwinkel Temu, schrijft het tijdschrift.

"Ondanks de strenge wetgeving in Nieuw-Zeeland is het alarmerend moeilijk om deze te reguleren op internationale platformen. Het blijft een serieuze zorg."

Temu heeft in een verklaring laten weten contact te hebben opgenomen met de auteurs van het artikel in NZMJ om zo meer details over de zaak te krijgen, zo schrijven Australische media.

Temu zegt nog niet te kunnen bevestigen dat de magneten daadwerkelijk via het platform zijn gekocht. "Niettemin beoordelen onze teams de producten om zeker te zijn dat ze voldoen aan lokale veiligheidseisen", aldus Temu.

De Nederlandse Spoorwegen mag een deel van het personeel een wapenstok geven. Dat heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid besloten. Geregeld komt NS-personeel terecht in onveilige situaties met fysiek geweld. De vervoerder hoopt dat een wapenstok de veiligheid verbetert.

Het gaat om een proef onder de medewerkers van de afdeling Veiligheid & Service, op het station te herkennen aan hun felgekleurde gele tenue. Behalve dat ze mensen helpen die vragen hebben over hun reis, zijn ze ook boa's (buitengewoon opsporingsambtenaren).

Voor dat deel van hun werk komen ze in actie bij agressieve reizigers in en rond de treinen. Daarom dragen ze veiligheidskleding, een bodycam en handboeien. Een wapenstok was tot nu toe verboden, maar vanaf komend voorjaar mogen 75 NS-boa's dus ermee gaan testen. Afgelopen zomer diende de NS hier een verzoek voor in bij het ministerie.

Met tegenzin

"Letsel en geweld komen steeds vaker voor bij mijn collega's", zegt NS-directeur sociale veiligheid Itai Birger. "Hoewel NS tot nu toe terughoudend is geweest met het inzetten van een wapenstok, willen we onderzoeken of dit middel kan bijdragen aan een betere veiligheid."

Lang vond de vervoerder de wapenstok een brug te ver, omdat het personeel niet bij de NS is gaan werken om geweld te gebruiken. Ook leeft de angst dat de wapenstok juist tot meer agressie leidt.

Volgens directeur Birger kwam de aanvraag dan ook uit tegenzin: "Het is immers confronterend dat wij als treinbedrijf genoodzaakt zijn om nu ook de wapenstok te onderzoeken". Toch is hij blij dat de toestemming er nu komt.

Het aantal meldingen van fysiek geweld tegen NS-personeel stijgt al jaren:

Sinds de coronaperiode neemt het aantal incidenten in en rond de trein verder toe. Vorig jaar stond het hele openbaar vervoer drie minuten stil om een signaal te geven na de mishandeling van een NS-medewerker.

De vervoerder hoopt dat de wapenstok kan helpen agressieve reizigers op afstand te houden of een aanhouding beter uit te voeren. Volgens directeur Birger hebben zijn collega's nu enkel hun handen als wapen. "Een wapenstok is soms juist een beter middel om minder geweld te veroorzaken."

'Goede, noodzakelijke stap'

Demissionair staatssecretaris van Openbaar Vervoer Aartsen ziet de proef met de wapenstok als een goede en noodzakelijke stap. "Iedere dag worden gemiddeld drie NS-medewerkers bedreigd, geïntimideerd of agressief benaderd. Daarom moeten zij zich kunnen beschermen. "

Het is nog niet duidelijk op welke trajecten en stations het NS-personeel een wapenstok krijgt.

De NOS liep al eens een avond mee met hoofdconducteur Marjan Bakker om te kijken met wat voor agressie ze te maken krijgt:

Omroep AVROTROS gaat evalueren hoe het kon gebeuren dat er donderdagavond een halfnaakte dierenactivist de uitzending van talkshow Eva verstoorde. De activist liep in zijn onderbroek vanuit het publiek naar de talkshowtafel met teksten 'stem voor dieren' en 'vegan' op zijn borst en benen.

Tijdens een gesprek over de verkiezingen stapte opeens activist Peter Janssen, bekend onder pseudoniem 'vegan streaker', van achter de rug van Jinek naar voren. Hij vroeg om aandacht voor dieren en stond daarbij pal naast de presentatrice. Jinek reageerde: "We gaan het zeker nog over je outfit hebben". Kort daarna werd de activist door beveiligers uit de studio begeleid.

AVROTROS laat aan de NOS weten dat de activist onder een andere naam een ticket voor de talkshow had geboekt, waardoor de omroep de man niet meteen op de radar had.

'Beveiliging up-to-date'

Verder staat in een algemene verklaring dat de situatie snel onder controle was en "dat de beveiliging up-to-date is" en "dat er adequaat werd gehandeld". Hoe die beveiliging er dan precies uitziet, wil de omroep niet zeggen om veiligheidsoverwegingen.

Activist Peter Janssen voert vaker actie om aandacht te vragen voor dierenrechten. Zo werd hij in 2020 veroordeeld tot ruim een jaar cel voor brandstichting bij een eendenfokkerij.

In 2010 werd hij veroordeeld tot een cel- en taakstraf voor het vrijlaten van 2500 nertsen uit een fokkerij, daarvoor zat hij ruim twee maanden in de cel. Ook verstoorde hij meermaals stierengevechten in Spanje.

(Telecompaper) The Competition Appeals Tribunal in the UK has found that Apple abused its dominant market position by charging "excessive and unfair" prices for iOS...

In India zijn vanochtend zeker 25 passagiers van een bus om het leven gekomen. Het voertuig vloog na een aanrijding met een motor in brand. Ook de bestuurder van de motor overleefde het ongeval niet.

Andere passagiers van de bus wisten met verwondingen uit de bus te ontsnappen. In totaal waren er 44 mensen aan boord.

Een hoge politiefunctionaris meldt dat de bus in het zuidelijke district Kurnool van Hyderabad naar Bengaluru reed, toen het voertuig van achter werd aangereden door een motor.

Motor meegesleept

De bus reed vervolgens nog enkele minuten door over de snelweg en sleepte daarbij de motor mee, die vast was komen te zitten in de achterkant van de bus. Doordat de motor werd meegesleept, ontstonden vuurvonken. Deze vonken raakten de benzinetank van de bus, waarop deze in brand vloog.

Een aantal reizigers wist nog te ontsnappen nadat ze de ramen van het voertuig hadden opengeslagen. De meeste passagiers waren aan het slapen toen het ongeluk gebeurde, meldt de politie.

De buschauffeur heeft nog geprobeerd de brand onder controle te krijgen toen de rook zich begon te verspreiden, maar de vlammen waren volgens de politie "te intens" om te blussen. Op beelden is te zien dat de bus volledig is uitgebrand.

Veel ongelukken

Twee weken geleden vloog een bus in het noorden van India in brand, nadat er vermoedelijk kortsluiting was ontstaan in het voertuig. Daarbij kwamen twintig mensen om het leven.

In India komen relatief veel verkeersongelukken voor. Dat komt onder meer door slecht onderhouden wegen, roekeloos rijgedrag en verouderde voertuigen.

Back in 2016, we took you to a collection of slightly dilapidated prefabricated huts in the English Home Counties, and showed you a computer. The place was the National Museum …read more

(Telecompaper) Intel reported better-than-expected results for the third quarter, saying demand for its core products was outpacing supply...

(Telecompaper) Alibaba has added an AI Chat Assistant feature to its consumer-facing AI application Quark. The AI Chat Assistant is integrated directly into the Quark app for both iOS and Android users...

De Nederlandse overheid maakt zich op voor nieuwe klimaatrechtszaken en wil eventuele dwangsommen die daaruit voortkomen mogelijk betalen uit het klimaatfonds. Dat blijkt uit onderzoek van radioprogramma Argos en tv-programma Wat houdt ons tegen?, in samenwerking met dagblad Trouw en onderzoeksplatform Investico.

De onderzoeksjournalisten vroegen via de Wet open overheid (WOO) gezamenlijk interne stukken op van het ministerie van Financiën. Uit die documenten maken ze op dat binnen het ministerie wordt gevreesd dat het niet halen van de klimaatdoelen voor 2030 kan leiden tot hoge kosten en juridische problemen.

"Dat is opmerkelijk", zegt Daphné Dupont-Nivet van Wat houdt ons tegen?. "Op dit moment loopt er namelijk een klimaatzaak van Greenpeace tegen de Nederlandse overheid, waarin de overheid pleit dat de klimaatdoelen niet zo hard zijn en niet juridisch afdwingbaar. Dat staat op gespannen voet met wat er in die stukken staat".

De ministeries van Financiën en Klimaat en Groene Groei reageren tegenover Argos en Wat houdt ons tegen? dat dwangsommen "nu niet aan de orde zijn", en dat er ook geen geld uit het klimaatfonds wordt gereserveerd hiervoor. Datzelfde geldt voor het financieren van eventuele noodmaatregelen.

'Streefdoel'

Nederland heeft in de Klimaatwet vastgelegd dat de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen in 2030 minimaal 55 procent lager moet liggen dan in 1990. Sinds dat jaar is de uitstoot van Nederland met 36 procent gedaald en met nog maar een kleine vijf jaar te gaan tot 2030 wordt al tijden gewaarschuwd dat Nederland een tandje moet bijzetten.

Afgelopen september maakte het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bekend dat het "heel erg onwaarschijnlijk" is dat Nederland het klimaatdoel voor 2030 haalt. De kans daarop is minder dan 5 procent, stelde het PBL. Een jaar eerder trok het PBL dezelfde conclusie en sindsdien heeft het regeringsbeleid nauwelijks geleid tot een daling in de uitstoot, becijferde de organisatie. Ook de Raad van State kraakte het kabinetsbeleid.

Onder meer het ministerie van Klimaat en Groene Groei wekte eerder de indruk dat de discussie over het niet halen van het wettelijke klimaatdoel niet in de rechtszaal zal worden beslecht. Het is immers een 'streefdoel', en het streven blijft om in 2030 op 55 procent uitstootreductie te komen. Maar uit de stukken waarover de media nu gezamenlijk publiceren zou blijken dat ambtenaren wel degelijk waarschuwen voor de juridische gevolgen, veelvuldig zelfs.

Zo zouden ze waarschuwen dat rechterlijke uitspraken de staat kunnen dwingen tot noodmaatregelen om de CO2-uitstoot snel te verminderen, met hoge kosten tot gevolg. Daarvoor, en voor mogelijke dwangsommen, zou nu al geld gereserveerd moeten worden, klinkt het volgens de onderzoeksjournalisten binnen de muren van het ministerie van Financiën.

'Betalen uit klimaatfonds'

Op basis van de interne documenten stellen de media vast dat de eventuele dwangsommen dus bovendien betaald zouden kunnen worden uit het klimaatfonds. Dat fonds is in werkelijkheid bedoeld om de uitstoot structureel omlaag te krijgen, maar al vaker werd er geld uit gehaald voor andere doeleinden.

"Het is niet de bedoeling dat dwangsommen uit het klimaatfonds worden betaald. In de klimaatfondswet staat dat dat geld bedoeld is voor maatregelen die klimaatverandering tegengaan", zegt Dupont-Nivet. "Een van de klimaatjuristen die we spraken, praat van een 'omgekeerde wereld'. Dit is om klimaatverandering tegen te gaan, maar nu ga je het het gebruiken om problemen af te kopen, omdat je niet genoeg hebt gedaan."

(Telecompaper) Singtel has launched its Hybrid Quantum-Safe Networks (QSN), the region's first, that integrates quantum key distribution (QKD) with post-quantum cryptography (PQC)...

If there’s any one benefit to having a cat as a pet instead of a dog, it’s that they’re a bit more independent and able to care for themselves for …read more

Steeds meer mensen komen in financiële problemen doordat ze toeslagen moeten terugbetalen. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS, gebaseerd op informatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Belastingdienst.

Het aantal huishoudens met langdurige toeslagenschulden is bijna verdrievoudigd sinds corona. De Dienst Toeslagen moet steeds vaker grote bedragen terugvragen, omdat achteraf bleek dat mensen te veel geld hadden gekregen. Dit gebeurde het afgelopen jaar 658.000 keer.

De dienst wijt dat grotendeels aan het toeslagensysteem zelf: het is veel te ingewikkeld.

Blauwe brieven

Jeroen Sloot weet hoe het is om een blauwe envelop met slecht nieuws te openen. "Ik snapte er helemaal niets van. Het is niet te begrijpen waar je recht op hebt en of je dat dan later toch moet terugbetalen", blikt hij terug.

Tien jaar geleden woonde Sloot samen met zijn vrouw in een koophuis in Almere, en hij had naar eigen zeggen nog nooit een toeslag ontvangen. Sindsdien kreeg hij te maken met een scheiding en een hersenbloeding. Ook raakte hij dakloos. Vanwege de hersenbloeding kon hij slecht bewegen en kreeg hij moeite met taal. Hij werd aangemerkt als deels arbeidsongeschikt en had recht op huurtoeslag.

Jaren later kwamen de brieven: hij had te veel verdiend, ook al was dat maar rond bijstandsniveau. Over twee jaren moest hij in totaal ruim 7000 euro aan huurtoeslag terugbetalen. Dankzij een erfenis kon hij uit de schulden blijven, zegt hij.

Huurverlaging niet doorgegeven

Een ander voorbeeld is Saskia Brandewijn. Haar huurtoeslag werd gekort omdat ze een huurverlaging niet had doorgegeven. Daarbovenop moest ze ook nog 266 euro terugbetalen.

Ze dacht dat de huurverlaging automatisch zou worden verwerkt, zo ging het immers wel toen de huur ooit omhoogging. "Het is niet te snappen dat je de ene keer niets moet doorgeven en de andere keer wel", zegt Brandewijn.

Ze kampt al tijden met psychische klachten en leefde lang onder bijstandsniveau. Door een posttraumatische stressstoornis werkt ze parttime.

Brandewijn maakte bezwaar, maar kreeg vorig jaar te horen dat ze toch moest betalen. Het is immers de verantwoordelijkheid van de ontvanger om alle informatie op tijd te verstrekken, schreef de overheid in een brief.

"Mentaal was dit een enorme klap", zegt Brandewijn. Ze vertelt dat de kwestie leidde tot herbelevingen van jeugdtrauma's, trillingen en nog meer piekeren.

Bij de Landelijke Cliëntenraad zien ze dit soort gevallen vaker. "Mensen maken één klein foutje en het krijgt verwoestende gevolgen", zegt voorzitter Fatma Koser Kaya. "Het kan iedereen gebeuren, dit systeem vraagt veel te veel van je."

Tunnelvisie

Volgens de Dienst Toeslagen komen de groeiende problemen met toeslagenschulden deels doordat steeds meer geld wordt rondgepompt in het systeem. Vorig jaar werd 21 miljard euro uitgekeerd; bijna een verdubbeling in tien jaar. Daarnaast speelt mee dat de overheid terugvorderingen tijdelijk op pauze zette tijdens corona. Dan blijven er ook meer schulden liggen.

Onderzoek wijst uit dat mensen met financiële stress vaak last hebben van tunnelvisie. "Onder financiële stress kunnen mensen slechter logisch vooruit denken en niet goed voor zichzelf zorgen", zegt Olaf Simonse, onderzoeker economische psychologie aan de Universiteit Leiden. "Dat leidt tot slechte gezondheid, productiviteitsverlies en depressies. Het is lastig om daar een getal op te plakken, maar de economische schade voor de maatschappij is aanzienlijk."

Bij de Dienst Toeslagen zijn ze al jaren bezig met aanpassingen en campagnes die toeslagenschulden onder burgers moeten terugdringen. Via reclamespotjes worden burgers opgeroepen om vaker hun salaris te controleren.

En bij de fiscus loopt een experiment waarbij de fiscus automatisch de kinderopvangtoeslag verlaagt als blijkt dat ouders te veel ontvangen. Ook huurt de overheid ervaringsdeskundigen zoals Saskia Brandewijn in, om beter te begrijpen waar het precies misgaat. Maar dit zijn slechts pleisters op een open wond, volgens de betrokkenen die de NOS sprak.

De Haagse politiek is het erover eens dat het toeslagenstelsel op de schop moet. Zeven partijen schrijven in hun verkiezingsprogramma dat het hele stelsel in de prullenbak moet. Andere partijen gaan niet zo ver, maar stellen bijvoorbeeld voor dat verschillende toeslagen worden samengevoegd.

Politiek verslaggever Jorn Jonker:

"De problemen met toeslagen die teruggevorderd worden, zijn in Den Haag bekend. Veel partijen zeggen dat ze op termijn van de toeslagen af willen en dat we andere systemen moeten bedenken om mensen financieel te ondersteunen.

Maar gaan ze die stap ook echt zetten? In de kabinetsformatie zal blijken hoe ver de partijen echt willen gaan.

De kinderopvangtoeslag veranderen, dat ligt binnen handbereik. Maar andere toeslagen aanpakken is lastig, en bovendien duur. Want als je toeslagen afschaft, wil je mensen helpen die dat geld plots verliezen. En er liggen al zo veel rekeningen die de politiek nog moet betalen, investeren in defensie bijvoorbeeld. Dus of er nu wel serieuze stappen komen en hoe snel, is zeer de vraag."

Goedemorgen! De Oekraïense president Zelensky is in Londen voor overleg en de Ieren kiezen een nieuwe president.

Eerst het weer: vandaag staat nog een stevige westenwind en vooral deze ochtend komen in het noorden nog zware windstoten voor. Daarbij wisselen vandaag wolkenvelden, zon en enkele buien elkaar af. Later vanmiddag hebben de droge perioden de overhand. Het wordt ongeveer 12 graden. De komende dagen blijft het wisselvallig en soms onstuimig.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In het SBS-debat kregen partijleiders voor het eerst in deze verkiezingscampagne de kans om met PVV-leider Wilders de degens te kruisen in een debat. En dat deden Timmermans (GroenLinks-PvdA), Bontenbal (CDA) en Yesilgöz (VVD) dan ook gretig.

De drie brachten nogmaals naar voren dat ze de PVV, de grootste in de peilingen, al van tevoren hebben uitgesloten voor een coalitie. Timmermans gaf aan "principiële redenen" te hebben, zoals de PVV-standpunten over de islam.

"Drie partijen die tegen de PVV zitten te schoppen", waren de samenvattende woorden van Wilders aan het eind van het debat.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De Jeugd van Tegenwoordig, Lil' Kleine, Extince, Opgezwolle, The Opposites, Broederliefde, Frenna. Allemaal artiesten, die groot zijn geworden bij het platenlabel Top Notch, dat dit jaar dertig jaar bestaat. Om dat jubileum te vieren, heeft het Amsterdamse Stadsarchief beelden en attributen van het platenlabel verwerkt in hun collectie.

Oprichter Kees de Koning bezocht het stadsarchief:

Fijne dag!

Het aantal meldingen van huiselijk geweld stijgt. Het eerste half jaar van 2025 ontving Veilig Thuis ruim 66.000 meldingen. Daarnaast gaven medewerkers 85.000 keer advies aan bijvoorbeeld slachtoffers of omstanders. Ter vergelijking: het eerste halfjaar van 2024 ontvingen ze 64.000 meldingen en gaven ze 75.000 adviezen.

Volgens Judith Kuypers, bestuurder van Landelijk Netwerk Veilig Thuis, is die stijging vooral te verklaren doordat er meer aandacht is voor huiselijk geweld. Mensen weten Veilig Thuis daardoor beter te vinden. "Ook is het bij meer mensen bekend dat je ook anoniem naar ons kunt bellen. Daardoor is de drempel lager om contact op te nemen."

Kuypers juicht toe dat er meer aandacht is gekomen voor de slachtoffers. "Maar ook voor de plegers van huiselijk geweld is aandacht nodig. Je wordt namelijk niet geboren als pleger", zegt ze. "Vaak wordt het agressieve gedrag getriggerd door iets wat een onderliggend probleem kan zijn: financiële stress, middelengebruik, een scheiding of andere relatieproblemen. Het is per persoon verschillend."

De controle verliezen

Remco van Ierssel weet hoe het is om de controle te verliezen. Jarenlang kampte hij met agressieproblemen. Op zijn zestiende ging hij hier al voor in therapie. Toch ging het mis in zijn relatie met zijn partner, met wie hij twee kinderen heeft.

"Ik heb haar pijn gedaan, letterlijk. Dat is iets waar ik me altijd schuldig over zal voelen." Hij besloot zichzelf vrijwillig een gedeeltelijk huisverbod op te leggen: twee jaar lang woonde hij 80 procent van de tijd elders en 20 procent thuis om voor de kinderen te zorgen. "Die rust en ruimte waren nodig om opnieuw te beginnen."

Katinka Lünnemann van het Verwey-Jonker Instituut doet onderzoek naar huiselijk geweld. Zij merkt dat vooral de mensen die zich vrijwillig aanmelden voor therapie goed te helpen zijn. "Die mensen zijn zich bewust van het probleem en zoeken een oplossing." Maar er zijn volgens haar ook plegers die hun eigen gewelddadige gedrag niet willen en kunnen inzien. Die groep is lastiger te bereiken en te motiveren. "Zij vragen vaak ook niet zelf om hulp."

Ervaringsdeskundige cruciaal

De inzet van ervaringsdeskundigen kan daarbij helpen, zegt Kuypers van Veilig Thuis. "We merken dat het de drempel naar hulpverlening voor plegers van huiselijk geweld verlaagt," zegt ze. "Door ervaringsdeskundigen in te zetten voelen plegers zich eerder begrepen."

Remco van Ierssel volgde jarenlang vrijwillig verschillende trajecten, waaronder tweemaal een intensieve groepstherapie. "Dat programma heeft me veel geleerd. Ik heb daar geleerd wat mijn triggers zijn." Maar na afloop viel hij in een gat. "Ik miste iets na die sessies."

Daarom sloot hij zich aan bij de steungroep Mannen tegen Agressie. "We zijn begonnen met z'n tweeën, nu is het een stabiele groep van zes tot acht mannen. Geen hulpverleners, geen oordelen. We delen ervaringen en spreken elkaar aan op gedrag. Dat zorgt voor vertrouwen." Inmiddels helpt Van Ierssel anderen via die groep en werkt hij zelfs samen met zijn oude behandelaar als ervaringsdeskundige.

Nederlandse aanpak versnipperd

Niet alleen ervaringsdeskundigen worden ingezet om huiselijk geweld te voorkomen. Er zijn verschillende soorten therapieën en instanties die zich hiermee bezighouden. Volgens Lünnemann van het Verwey-Jonker Instituut, is het goed dat er in Nederland meer aandacht komt voor de pleger van geweld. De aanpak is echter te versnipperd. Zo is het beleid per gemeenten anders, bleek ook uit een deze week verschenen rapport van een adviesorgaan van de Raad van Europa.

"Er moet meer worden samengewerkt tussen instanties", zegt Lünnemann. "De focus op de pleger is belangrijk. Maar we moeten de partner/slachtoffer en de kinderen niet vergeten. Het is belangrijk dat zij weten bij wie ze moeten zijn voor hulp. Betrek ze bij het proces."

Remco van Ierssel herkent dat. Hij benadrukt dat hij zelf verantwoordelijk was voor zijn eigen agressie en dat het geweld nooit had mogen gebeuren. Maar zijn vrouw kon dit soms ook triggeren, zegt hij. "Dus ik ben niet alleen aan mezelf gaan werken, maar we zijn ook samen aan de slag gegaan. We hebben veel gepraat en langzaam begon zij mij weer te vertrouwen."

Van Ierssels relatie is sinds een aantal jaar weer hersteld. Het vertrouwen is na hard werken weer terug en hij en zijn vrouw wonen weer samen. "We hebben nog steeds weleens ruzie, maar als de gemoederen hoog oplopen nemen we een pauze. Even koffiedrinken en een sigaretje roken. Als we gekalmeerd zijn pakken we het gesprek weer op."

In Alabama is een man geëxecuteerd met stikstofgas. Deze methode is omstreden: volgens sommigen is er sprake van ontoelaatbaar lijden bij de gevangene.

De geëxecuteerde man, Anthony Boyd (54) werd in 1993 veroordeeld voor hulp bij het levend verbranden van een man vanwege een drugsschuld van 200 dollar. Boyd gebruikte zijn laatste woorden om te zeggen dat hij onschuldig was en kritiek te uiten op het strafrechtsysteem.

"Ik heb niemand vermoord. Ik heb niet deelgenomen aan het vermoorden van iemand," zei hij. "Er kan geen rechtvaardigheid zijn totdat we dit systeem veranderen", vervolgde hij. Hij zei dat hij zijn liefde wilde betuigen aan degenen "die nog steeds vechten", voordat hij afsloot met: "Let's get it."

Boyd zat sinds 1995 in de dodencel van Alabama. Hij was voorzitter van het zogenoemde Project Hope to Abolish the Death Penalty, een anti-doodstrafgroep die is opgericht door mannen die ter dood veroordeeld waren.

Hijgen en trillen

Alabama begon vorig jaar met het gebruik van stikstofgas voor sommige executies. Hierbij wordt een gasmasker over het gezicht van de gevangene geklemd en zuiver stikstofgas toegediend, waardoor de persoon sterft door zuurstofgebrek. De gevangene moet daardoor snel buiten bewustzijn raken en sterven binnen enkele minuten. De methode is nu acht keer toegepast: zeven keer in Alabama en één keer in Louisiana.

De nieuwe executiemethode werd geïntroduceerd omdat medicijnfabrikanten niet willen dat hun middelen worden gebruikt voor dodelijke injecties. Ook speelt mee dat er gevallen zijn geweest waarbij de dodelijke injectie verkeerd werd toegediend, wat resulteerde in verlengd lijden voor de veroordeelden.

Nadat het gas werd toegediend, was om 17.57 uur te zien hoe Boyd zijn vuist balde, zijn hoofd lichtjes van de brancard tilde en begon te trillen, meldt persbureau AP. Vervolgens tilde hij zijn benen een paar centimeter van de brancard. Vier minuten daarna stopten die bewegingen en begon hij te hijgen, wat minstens 15 minuten duurde voordat hij stil werd. Het gordijn van de executiekamer werd om 18:27 uur dichtgedaan. Volgens de gevangenisdirecteur gaat het gordijn dicht en wordt het gas uitgezet als vijf minuten daarvoor is aangegeven dat een gevangene geen hartslag meer heeft.

Vuurpeloton

De staat en Boyds geestelijk begeleider gaven tegenstrijdige verklaringen over wat er in de executiekamer gebeurde. John Hamm, de commissaris van het gevangeniswezen in Alabama, zei dat de executie weliswaar langer duurde dan voorgaande executies, maar dat het "slechts een paar minuten langer duurde dan sommige anderen." Daarnaast zei hij dat de bewegingen van Boyd tijdens de executie "onbewust" waren.

Dominee Jeff Hood stond Boyd bij toen hij stierf. Hij was ook aanwezig bij de eerste executie met stikstofgas. "Dit is de ergste tot nu toe", zei Hood. "Ik vind ze absoluut incompetent als het gaat om het uitvoeren van deze executies." Hood zei dat hij geloofde dat Boyd "volgens mij minstens 16 minuten lang een zekere mate van bewustzijn had."

Boyds advocaten hadden een federale rechter gevraagd de executie te staken om de methode grondiger te kunnen onderzoeken. Die wees het verzoek af. Ze achtte het onwaarschijnlijk dat Boyd gelijk zou krijgen dat de methode ongrondwettelijk wreed is. AP meldt dat het Amerikaanse Hooggerechtshof op de dag van de executie ook Boyds verzoek had afgewezen om de executie uit te stellen en hem in plaats daarvan door een vuurpeloton te laten sterven.

The reason why large language models are called ‘large’ is not because of how smart they are, but as a factor of their sheer size in bytes. At billions of …read more

De schade door storm Benjamin lijkt vooralsnog mee te vallen. Ook zijn er geen gewonden gemeld. Er waren vooral meldingen van omgevallen bomen en schade aan gevels en daken. Ook vielen er treinen uit en waren er vluchtannuleringen op Schiphol.

De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord meldde aan ANP wel dat er "behoorlijk wat"meldingen waren en "veel inzetten vanuit de brandweer die gerelateerd waren aan stormschade". Om hoeveel meldingen het precies ging, kon de woordvoerder niet zeggen.

Bij andere veiligheidsregio's kwamen nog niet veel meldingen binnen. Rond 20.00 uur had de regio Amsterdam-Amstelland slechts één melding over stormschade ontvangen. Rond diezelfde tijd zei een woordvoerder van de regio Haaglanden aan het ANP dat daar zo'n twintig meldingen van stormschade waren binnengekomen. Volgens de woordvoerder zijn dat er weinig en was het "redelijk rustig".

Code oranje tot 6.00 uur

De veiligheidsregio van de regio Rijnmond zei tegen ANP dat het "iets drukker dan normaal" was. "Maar niets dat we niet aankunnen."

De storm trok de afgelopen avond vanuit het zuidwesten langs de Nederlandse kust richting de Wadden. Daar gold nog tot 3.00 uur vanochtend code oranje. Nu geldt er code geel, net als in de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland, Groningen en Flevoland. Het KNMI meldt dat het verkeer nog hinder kan ondervinden van zware windstoten. De wind neemt in de ochtend geleidelijk af, het laatste in het Waddengebied.

Op verschillende plekken werd windkracht 9 gemeten en windstoten van meer dan 100 kilometer per uur.

Door de storm was er op verschillende plekken ook sprake van hoogwater. Zo meldde Rijkswaterstaat dat de Hollandse IJsselkering in Krimpen aan den IJssel dicht ging tot waarschijnlijk 11.30 uur vanochtend.

Volgens Omroep West gebeurde dat voor het laatst in december 2023. Toen was dat door hoge waterstanden door storm Pia, meldt de omroep. Ook de haven van Oudeschild op Texel liep onder water, meldde NH Nieuws. En Omroep Zeeland deelde beelden van de kade van Breskens, die onder water was gelopen.

Hinder op spoor

Verwacht werd dat de storm kon leiden tot een zware avondspits, maar van echte drukte was geen sprake. Weggebruikers waren eerder de weg op gegaan om een extra drukke avondspits te vermijden. Rijkswaterstaat meldde op X dat de spits meeviel.

Op het spoor was er hinder tussen de stations Amsterdam Zuid en Breda. Daar reden tot ongeveer 20.00 uur geen treinen op de hogesnelheidslijn vanwege de harde wind. Ook reden er beperkt intercitytreinen op het traject tussen Roosendaal en Vlissingen. Daar werd de normale dienstregeling rond 21.00 uur weer opgepakt.

Dat harde wind het behoorlijk moeilijk kan maken om te blijven staan, ondervond ook onze verslaggever Kees van Dam in Zandvoort aan Zee:

Op Schiphol vielen tientallen vluchten uit en waren er ook vertragingen. Ook de veerdienst van IJmuiden naar het Engelse Newcastle werd geannuleerd. Een andere veerboot vertrok niet om 17.30 uur, maar al om 15.00 uur.

De storm had ook invloed op de gisteren gespeelde voetbalwedstrijden. De Europa League-wedstrijd tussen Feyenoord en Panathinaikos werd vanwege de storm toch niet 's middag gespeeld, maar om 21.00 uur. Eergisteren werd de aftrap juist naar voren gehaald, van 18.45 uur naar 16.30 uur. Maar gisterochtend bleek dat het zwaartepunt van de storm eerder op de dag zou liggen.