Aggregator

"Kijk, hier doe ik het voor." Met een glimlach laat Gerard Zondervan, directeur van Artillerie Inrichtingen Armaments, een foto zien van een van zijn kleinkinderen. Zondervan is in de defensie-industrie gestapt om Nederland - en zijn nageslacht - veilig te houden. Er wappert een NAVO-vlag bij de poort van zijn Tilburgse bedrijf. Camerabewaking, zware hekken, maar er wordt nog geen drone of granaat gemaakt.

Dat moet binnen een paar maanden veranderen. De machines om drones te produceren zijn besteld. Het gaat zowel om drones om aanvallen mee uit te voeren als om drones om te verdedigen. Einde dit jaar moeten er een paar honderd mensen werken in de spiksplinternieuwe fabriekshal.

"Bij de oude wapenproducenten koop je de artilleriegranaten. Die blijven belangrijk. Nog steeds worden er tienduizenden per dag afgeschoten", zegt de wapenfabrikant. "Aan de andere kant, je ziet gewoon dat het onbemande werk een steeds groter aandeel neemt in het gevecht."

"Aan geld en opdrachten geen gebrek"

Een deel van de drones die Zondervan wil produceren, gaat naar Oekraïne. AI Armaments hoopt te profiteren van het extra geld dat de NAVO nodig heeft om de defensiecapaciteit van het bondgenootschap te vergroten.

De nieuwe norm van 3,5 procent van het bbp voor defensie, plus anderhalf procent voor het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving - in totaal vijf procent - moet op de NAVO-top in Den Haag eind deze maand worden beklonken. Vrijdag heeft het demissionaire kabinet besloten de defensie-uitgaven te verhogen met 19 miljard euro, om te voldoen aan die nieuwe norm.

"Aan geld en opdrachten geen gebrek", zegt Zondervan, maar een plek om met springstof te werken en de juiste mensen vinden om munitie te maken is een ander verhaal, "met ASML om de hoek, dat vist in dezelfde vijver". Toch melden zich, zegt hij, spontaan mensen die bij hem aan de slag willen.

Vuurwerkramp

In een dichtbevolkt land als Nederland en bijvoorbeeld de vuurwerkramp van Enschede in het achterhoofd, is het niet eenvoudig een geschikte plek te vinden voor de productie van drones en granaten. Maar Zondervan ziet verandering. "We merken gewoon dat gemeenten ons zelf benaderen in plaats van andersom."

Zondervan stelt dat het besef is doorgedrongen dat iedereen belang heeft bij defensie. Met welke gemeenten de ondernemer praat, wil hij niet zeggen, "om het proces niet te verstoren".

Een ander probleem zit bij de banken, zegt Zondervan. "Als ze horen dat het om wapens gaat, willen ze eerder je rekening sluiten dan openen."

Over 'dual use' producten, die zowel een civiele als militaire toepassing hebben, valt met geldschieters te praten, zegt hij. Maar de meeste financiers houden de deur dicht als het gaat om bijvoorbeeld een kamikazedrone, waarvan Zondervan er duizenden wil maken.

Opschalen

Bestaande producenten hebben die problemen niet. Een expert als generaal buiten dienst Mart de Kruif denkt dan ook dat snel opschalen het beste kan bij de bedrijven waarmee het ministerie van Defensie al werkt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het Duitse Rheinmetall, de producent van de Leopard-tanks en de Boxer, een licht gepantserd infanterievoertuig, dat in Ede wordt geassembleerd.

De directeur van Rheinmetall Nederland, Coen van Leeuwen, zegt tegen BNR, dat Ede ruimte heeft om op te schalen. Maar Zondervan denkt dat defensie bij de grote Duitse wapenproducent vooral tegen volle orderboeken zal aanlopen. Hij spreekt van "een wachtlijst van tien jaar".

Voor wapenfabrikanten is in Nederland de belangrijkste klant het ministerie van Defensie. "De inkopers van het ministerie wilden altijd het beste product voor de beste prijs hebben", zegt strategieconsultant Nick Hageraats van Berenschot. "De juiste stappen zetten en een weloverwogen keuze maken stond daarin centraal, niet snelheid." Dat verandert, zegt hij. "De nadruk leggen op snelheid, grotere aantallen en meer geld, vraagt een andere manier van werken. Dat heeft tijd nodig."

'Stroperige procedures'

Fabrikant Zondervan geeft een voorbeeld van "stroperige procedures": voor de invoering van nieuwe munitie staat, met alle testen, vijf tot zeven jaar. "Wie weet waar we dan staan", zegt de ondernemer, die op zijn bureau een 3D-geprinte granaat heeft staan.

Hij wijst op de technologische ontwikkelingen op het slagveld in Oekraïne: "Die zijn niet bij te houden. De bestaande bedrijven hebben die kennis ook niet. We moeten het zelf doen, zelf de kennis vergaren", vertelt hij, staand in een grote kooi waar straks drones testvluchten gaan maken.

Voor nieuwe wapens kom je uit bij start-ups zoals die van hem, hoopt Zondervan.

De politie heeft een 45-jarige man uit Helmond aangehouden die luxe auto's op zijn naam zou hebben gezet om de identiteit van de daadwerkelijke eigenaren af te schermen voor de autoriteiten. Criminelen zouden zo in staat zijn hun illegale activiteiten voort te zetten.

De autohandelaar kwam in beeld toen bleek dat hij een auto op zijn naam had staan die eigendom was van een verdachte in een groot drugs- en witwasonderzoek. Bij de financiële recherche van de eenheid Zeeland-West-Brabant "wekte dit argwaan", waarna een nieuw witwasonderzoek werd gestart.

De gisteren aangehouden verdachte uit Noord-Brabant heeft onder meer voertuigen van Ferrari, Lamborghini en Aston Martin op zijn naam gezet, net als exclusieve uitvoeringen van Mercedes en Audi. De auto's zijn bij elkaar miljoenen euro's waard.

Agenten hebben de man als katvanger gearresteerd en zijn bedrijf en woning doorzocht. In het witwasonderzoek is beslag gelegd op meer dan vier miljoen euro aan "waardevolle voorwerpen".

For those of us who have worked on SNES and GameCube controllers, we know that these are pretty simple to get into and maintain. However, in the trend of making …read more

Veiligheid en de economie zijn voor de VVD de twee belangrijke speerpunten bij de komende verkiezingen. Dat bleek bij de speech van VVD-leider Dilan Yesilgöz op het verkiezingscongres van haar partij in Nieuwegein.

In haar toespraak sprak de VVD-leider weinig over asiel en migratie. Opvallend, omdat dat het thema is waarop het kabinet begin deze maand viel - en de VVD in 2023 zelf de stekker uit het kabinet trok.

Wat Yesilgöz betreft moet het volgende kabinet rechts-liberaal zijn, maar met welke partijen zij een eventueel kabinet wil vormen, zei ze niet. De PVV sluit ze uit en ook samenwerken met Groenlinks-PvdA ligt niet voor de hand.

Veiligheid en welzijn onder druk

Het gaat nu volgens Yesilgöz vooral om het eigen verhaal van de VVD. En dat gaat over veiligheid en het zeker stellen van onze manier van leven. In "een wereld die instabieler is dan ooit", met aan de rand van ons continent een "oorlog waarbij Poetin onze manier van leven bedreigt" en China die groeit tot een "technologische supermacht" ziet Yesilgöz dat de veiligheid en ons welzijn onder druk staan.

Volgens de VVD leider wordt het allemaal ook "niet makkelijker door het onvoorspelbare economische en internationale beleid van Trump". Europa is daarbij "belangrijker dan ooit".

Volgens Yesilgöz wankelt de "liberale belofte dat je kinderen het beter zullen krijgen dan jij". Daarom wil de partij fors investeren in middelen voor veiligheid en defensie en werkt de partij verder aan plannen waarbij werken loont.

Wilders uitgesloten

De VVD leider blikte ook terug op de val van het kabinet en haar uitspraken over niet meer samenwerken met de PVV. Begin deze week zei Yesilgöz dat de VVD in een volgende coalitie niet meer met de PVV gaat samenwerken. "Wie nu nog denkt dat een samenwerking met Wilders ooit nog kans biedt op goed beleid op migratie, op veiligheid en op vrijheid, die vergist zich."

Ze vindt niet dat de VVD daardoor kiezers uitsluit. "Wij sluiten geen enkele kiezer uit door niet met de PVV samen te werken, we zouden ze uitsluiten door wel met de PVV samen te werken". Wilders is weggelopen, "ik houd te veel van Nederland om ooit weer toe te zien dat zo met de belangen van ons land en van Nederlanders wordt omgegaan".

Een voorstel van leden om daar op dit congres verder over door te praten en over aangepaste voorstellen te stemmen werd met een meerderheid door het congres verworpen.

'Vernieuwde VVD'

Samenwerking met GroenLinks-PvdA ligt ook allerminst voor de hand, aldus Yesilgöz. "Dat gaat heel moeilijk worden. De huidige PvdA is door de druk van een links-radicale achterban heel ver verwijderd van de PvdA waar de VVD in het verleden, en ik ook persoonlijk, vaak goede zaken mee heeft gedaan."

Yesilgöz ging ook in op de zorgen van de Utrechtse fractievoorzitter Meerding, dat de VVD "overgeleverd" is aan links als de PVV wordt uitgesloten. Yesilgöz zei het "pure armoe" te vinden als de "keuze in Nederland alleen zou bestaan uit de PVV of GroenLinks-PvdA". "Het gaat nu eerst om ons eigen verhaal".

De VVD-leider ging ook in op het dalende vertrouwen van mensen in de politiek. Lange tijd draaide de politiek volgens haar vooral om regels, plannen achter bureaus en het soms verschuilen achter rechterlijke uitspraken en Europa. Volgens haar maakt dat politici soms "blind voor de problemen die mensen in het echte leven meemaken".

Ze stak daarbij ook de hand in de boezem van haar eigen partij. "het is noodzakelijk dat ook wij dat anders gaan doen."

Dat is volgens Yesilgöz noodzakelijk omdat de polarisatie alleen maar zal toenemen. "Onze democratie zal zwakker worden en we zullen steeds meer een samenleving van wantrouwen worden. De VVD-leider wil dat "koste wat kost voorkomen". "Dus laten we vandaag afspreken: hier staat een vernieuwde VVD."

Honderden drones en raketten vuurde Iran af als reactie op de grootschalige Israëlische aanval op het land. Volgens de Iraanse leiders zal Israël "een hoge prijs" betalen voor de aanvallen.

Hoewel de tegenaanval qua omvang groot was, bereikten lang niet alle raketten hun doel. Veel drones en raketten werden door middel van de Iron Dome door het Israëlische leger onderschept, met hulp van de Amerikanen en de Jordaniërs. De raketten die wel de grond wisten te bereiken, veroorzaakten wel veel schade, meerdere doden en tientallen gewonden.

"Toch heeft Iran nog veel meer in zijn mars", vertelt Abdou Bouzerda, journalist en Midden-Oostenkenner. Volgens hem wordt de slagkracht van Iran onderschat. "Ze dagen met de hoeveelheid raketten de Iron Dome uit. Als dat bijvoorbeeld drones uit de lucht schiet, hebben andere raketten meer kans om wel doelen te raken."

Zwaarder geschut

De Belgische VRT-journalist Jens Franssen, momenteel in Tel Aviv, verwacht niet dat het luchtafweersysteem van Israël verrast zal worden door die raketten. "Voor Iran gaat het heel moeilijk zijn om Israël vanuit de lucht pijn te doen", zegt hij. "Ze zullen zich meer gaan richten op de hybride oorlogvoering door bijvoorbeeld Israëlische doelwitten buiten Israël aan te vallen."

Bouzerda legt uit dat Iran tot nu toe ballistische raketten afvuurt, maar het ook nog veel zwaarder geschut heeft. "Ze hebben ook de beschikking over hypersonische raketten die tot wel vijftien keer de geluidssnelheid kunnen bereiken. Die hebben ze nog niet ingezet, misschien omdat ze willen afwachten wat Israël gaat doen." De journalist verwacht een zeer grote escalatie als die raketten wel worden ingezet.

Eerder maakten we deze video over hoe de Iron Dome werkt:

Naast zwaardere wapens heeft Iran nog meer troeven om Israël te raken. Zo hebben ze de mogelijkheid om bondgenoten in te zetten. Zoals milities in de regio, gesteund door Iran. Bekende groeperingen zijn onder meer Hezbollah in Libanon en de Houthi-rebellen in Jemen, maar ook kleinere groeperingen in onder meer Irak.

"Die houden zich op dit moment nog stil", zegt Bouzerda. "Maar al die groeperingen liggen als een lappendeken over de regio. Ze zouden bijvoorbeeld over kunnen gaan op sabotage-acties of andere kleinere aanvallen richting Israël."

De Vlaamse journalist Franssen wijst op Israëlische ambassades of consulaten die doelwit kunnen zijn, of bijvoorbeeld Joodse gemeenschappen in Antwerpen of de VS. "Ook zouden koopvaardijschepen gelinkt aan Israël aangevallen worden."

Als laatste wijst Bouzerda op een drukmiddel bij de internationale gemeenschap dat Iran nog kan inzetten. "Ze zouden de Straat van Hormuz nog kunnen afsluiten."

De zeestraat in de Perzische Golf tussen Iran, Oman en de Verenigde Arabische Emiraten is een belangrijke route voor grote olietankers. "In het verleden hebben ze vaker gezegd dat ze die kunnen afsluiten als ze vinden dat de veiligheid van hun land in gevaar komt. Dat is een enorm drukmiddel richting de internationale gemeenschap die afhankelijk is van de olie."

Wat kan Israël?

Volgens Bouzerda zijn de zorgen terecht zeer groot voor verdere escalatie. "In veel hoofdsteden wordt er met heel veel zorgen gekeken naar wat er nu gaande is."

De journalist wijst erop dat Israël op zijn beurt nog heel veel meer kan dan wat ze nu hebben laten zien. "Ze hebben vriend en vijand weten te verrassen maar als ze echt schade willen toebrengen dan zullen ze gebruik moeten maken van zogenaamde 'bunker busters'."

"Dat zijn projectielen die vrij diep zo'n uraniumverrijkingsinstallatie zouden kunnen raken. We weten dat de Israëliërs niet de beschikking daarover hebben. De Amerikanen wel. Groot vraagteken is of de Amerikanen dat zouden willen geven aan Israël."

Vertrouwen

Franssen ziet op straat in Tel Aviv nog geen paniek bij de inwoners van Israël. "Ze hebben vertrouwen in het luchtafweersysteem en ze weten dat het leger deze acties heeft gepland."

"Deze luchtaanvallen zijn wel wat anders dan bijvoorbeeld die uit Libanon. Maar de meeste inwoners staan wel achter deze acties. Het is nu even onveilig, maar op de lange termijn zorgt dat voor meer veiligheid. Ook omdat Iran groeperingen als Hezbollah en Hamas steunt."

Haar standplaats is Brussel, maar Kysia Hekster is voor haar correspondentschap veel op reis, vooral om het EU- en NAVO-nieuws te volgen. Die portefeuilles slokken veruit de meeste tijd op, vanwege de radicaal veranderende wereldorde na de inval van Rusland in Oekraïne en de herverkiezing van Trump in de VS. Vroeger was de NAVO iets wat een Brussel-correspondent er een beetje naast deed, maar tegenwoordig ligt hier een belangrijke focus.

Kysia vertelt in deze podcast hoe de alliantie onder druk staat en hoe er achter de schermen wordt nagedacht over een terugtrekkende beweging van de Amerikanen uit de NAVO binnen vijf tot tien jaar. "Rutte probeert uit alle macht de NAVO bij elkaar te houden", aldus Kysia, en het verhaal naar buiten toe is een stuk positiever dan dat je achter de schermen hoort.

Verder vertelt ze over haar drang - van jongs af aan - om zich "overal mee te bemoeien", zich in te zetten en uit te spreken. Bijvoorbeeld toen ze voorzitter was van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en grote studentenprotesten leidde. Waarom is ze eigenlijk de politiek niet in gegaan? "Het is me wel gevraagd."

Gevaarlijke reizen maakte ze ook, zoals naar Kirgizië toen ze nog Rusland-correspondent was en een kalasjnikov op zich gericht kreeg, of naar het front in Oekraïne waar de raketten over haar hoofd vlogen. "Mijn brein werkt zo dat ik op dat soort gevaarlijke momenten rustig word. Pas later ga ik het verwerken."

Er kwamen ook veel vragen van luisteraars binnen voor Kysia, onder meer van iemand met een kaartenbak vol contacten van wereldleiders waar Kysia graag even in zou neuzen.

Kysia's cultuurtips: de podcast Het mirakel van Schuman en de uitvoering van L'Enfer van Stromae tijdens zijn Tiny Desk Concert bij de Amerikaanse NPR.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie en eindredactie: Rosanne Sies

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Bij een steekpartij zijn vannacht op het strand van Wijk aan Zee twee mensen gewond geraakt.

Het incident vond plaats rond 01.00 uur. Een groepje mensen dat bij een kampvuur zat, werd aangesproken door een 26-jarige man uit Heemskerk, meldt de regionale omroep NH.

De man vroeg om een sigaret. Toen hij die niet kreeg, gooide hij zand op het vuur. Dat leidde tot een handgemeen, wat volgens de politie met messteken werd beslecht.

Naar het ziekenhuis

Het is niet duidelijk of alleen de 26-jarige man gestoken heeft of dat ook andere mensen een mes trokken. Een inwoner van Heemskerk en een inwoner van Haarlem raakten gewond. Een van de twee moest met meerdere steekwonden naar het ziekenhuis.

De 26-jarige verdachte is opgepakt. Hij bleek onder invloed van diverse soorten verdovende middelen.

Bij de vliegtuigcrash in Ahmedabad zijn zeker 33 dodelijke slachtoffers gevallen op de plek waar het toestel neerstortte. Dat meldt de Indiase nieuwszender NDTV. Het dodental is hiermee opgelopen naar 274.

Afgelopen donderdag stortte het Air India-toestel kort na het opstijgen in een woonwijk neer op een gebouw voor medisch personeel. De twaalf jaar oude Boeing 787-8 was onderweg naar Londen en had 230 passagiers en twaalf bemanningsleden aan boord.

De oorzaak van het ongeluk is nog onbekend. De hoop is gevestigd op de zwarte dozen die inmiddels allebei zijn gevonden. Het onderzoek naar de dodelijke vliegtuigcrash moet binnen drie maanden worden afgerond. Dat heeft de minister Burgerluchtvaart op een persconferentie gezegd.

Ook heeft hij bekendgemaakt dat alle Boeing 787-toestellen in India met spoed worden geïnspecteerd. Bij 8 van de ruim 30 toestellen is dit onderzoek al uitgevoerd. Volgens de minister heeft de vliegtuigcrash in Ahmedabad "het hele land geschokt".

Enige overlevende

Slechts een van de 242 inzittenden overleefde de crash. Hij ligt nog in het ziekenhuis en kreeg gisteren bezoek van de Indiase premier Modi.

"Hij maakt het erg goed en kan binnenkort worden ontslagen", zegt de behandelend arts over de 40-jarige Brit, die in India op familiebezoek was. Zijn broer kwam bij de vliegtuigcrash om het leven.

De identificatie van de dodelijke slachtoffers neemt tijd in beslag, omdat veel lichamen verkoold zijn en daardoor onherkenbaar zijn geworden. Honderden nabestaanden van slachtoffers hebben DNA-monsters afgestaan.

Beveiligingsbeeld toont hoe het toestel van Air India kort na het opstijgen neerstort:

Marco Kroon moet zich melden bij de Koninklijke Marechaussee, omdat hij op Bevrijdingsdag ingreep bij een pro-Palestinademonstratie. De marechaussee wil hem horen omdat vijf demonstranten aangifte deden wegens mishandeling.

"Ik weet niet of ik ditmaal moet lachen of huilen omdat dit akkefietje door het Openbaar Ministerie dusdanig serieus wordt genomen dat we hier als overheid, dure man/vrouw-uren en andere schaarse middelen voor inzetten", reageert Kroon op LinkedIn. "Terwijl er talloze andere zaken zijn die écht de aandacht verdienen."

Kroon zat op 5 mei vooraan in het publiek tijdens de toespraak van minister van Defensie Brekelmans in Wageningen. Een klein groepje pro-Palestinademonstranten wilde daar een spandoek ontvouwen. Een van de actievoeders liep naar voren en riep 'Free Palestine'.

De militair beende van de tribune, greep de demonstrant vast en werkte hem tegen de grond. Daarna werd de actievoerder door veiligheidsmensen weggeleid.

Recht op recht

"Deze persoon is naar eigen zeggen, gedurende zijn eigen 'demonstratie' dusdanig 'zwaargewond' geraakt dat hij zich achteraf genoodzaakt voelde aangifte tegen mij te doen", blikt Kroon nu zelf terug. "En natuurlijk.... begrijp me niet verkeerd... iedereen heeft recht op recht, maar soms hoort recht ook een heel klein beetje krom te zijn en horen in kleine, nietige zaken zoals dit, fatsoensnormen en ongeschreven regels van respect, leidend te zijn."

Willem Jebbink, advocaat van de actievoerders, neemt de zaak minder luchthartig op. Hij zegt bij Omroep Brabant dat de bekende militair een van de demonstranten heeft mishandeld. Ook zou hij zich schuldig gemaakt hebben aan "het met geweld verstoren van een betoging".

Kroon, drager van de Militaire Willems-Orde, kondigt aan geen advocaat mee te nemen naar het eerste verhoor. "Want als een advocaat, in dit specifieke geval, de zaak voor mij moet gaan winnen, dan moet ik nog eens heel goed nadenken wat het uniform en onze driekleur nog voor waarde hebben voor mij."

Most of us spend our lives within reach of a device that provides a clock, stopwatch, and a timer – you’re almost certainly reading this article on such a device …read more

Bij een grote brand in een pluimveestal in het Limburgse Heibloem zijn circa 50.000 kippen gedood. Meerdere loodsen stonden in brand.

Het bedrijf is van kippenboer John die afgelopen seizoen meedeed aan Boer zoekt vrouw. Hij zegt tegen de NOS dat zijn bedrijf in totaal meer dan 200.000 kippen heeft.

De brand brak uit in een mestopslag naast enkele kippenschuren. Het vuur sloeg daarna via een transportband over naar een van de vier schuren. Het is nog niet bekend hoe de brand is ontstaan.

Boer John zegt het "behoorlijk triest" te vinden dat een kwart van zijn kippen is gedood. "Je wordt geen boer om je dieren te verliezen, dus ergens doet het wel pijn."

Op deze beelden is de hevigheid van de brand te zien:

De brandweer rukte vlak na 05.00 uur met groot materiaal uit naar het legpluimveebedrijf. Bluswagens uit het nabijgelegen Meijel en Roggel werden opgeroepen, onder meer vijf bluswagens en twee hoogwerkers. De brandweer kon voorkomen dat het vuur oversloeg naar stallen met nog meer kippen.

De brandweer waarschuwt dat het om een zeer grote brand gaat, waarbij veel rook vrijkomt. Omwonenden die iets ruiken worden geadviseerd ramen en deuren te sluiten. Ook is het verstandig automatische ventilatie uit te schakelen om stankoverlast te beperken.

Doordat er bij de brand ook zonnepanelen verloren zijn gegaan, zijn daar in het gebied tussen de boerderij en recreatiepark de Leistert deeltjes van in de natuur gekomen. De brandweer waarschuwt dat die schadelijk kunnen zijn voor grazende dieren en vraagt de deeltjes met handschoenen op te ruimen.

Brandveiligheid

Met 50.000 dode dieren is het een van de grote stalbranden van de afgelopen jaren. In 2024 stierven in totaal ruim 62.000 dieren bij 42 stalbranden. Het leeuwendeel van die dieren kwam om op een pluimveebedrijf in Puiflijk, waar 50.000 kippen verbrandden.

Het Verbond van Verzekeraars riep bij bekendmaking van de cijfers veehouders opnieuw op meer te doen aan de brandveiligheid. Als belangrijkste oorzaken worden falende elektra en werkzaamheden al jaren genoemd.

Het bedrijf van boer John was de afgelopen weken nog op tv te zien in het veertiende seizoen van Boer zoekt vrouw. Het lukte John niet om een partner te vinden.

Een noodzakelijke stap voor de Europese veiligheid, of een militaristische draai die niet bij de pacifistische grondslag van de partij hoort? De vraag of er meer geld naar defensie moet, leidt tot een flinke discussie in de Partij voor de Dieren.

Op een congres vandaag is het woord aan de leden. De een vindt dat de dieren altijd voorop moeten staan, de ander zegt dat om die dieren en de natuur te beschermen oorlogen voorkomen moeten worden en bewapenen nuttig kan zijn.

De deze week opnieuw voorgedragen lijsttrekker Ouwehand heeft vandaag wel wat uit te leggen aan de achterban. In het verkiezingsprogramma stond namelijk dat een wapenwedloop niet de oplossing is en het defensiebudget niet wordt verhoogd. De door de fractie uitgesproken steun voor het herbewapeningsplan van de EU stuitte dit voorjaar dan ook op afkeuring in een deel van de partij.

Voorafgaand aan het congres zei Ouwehand tegen de NOS dat de wereld helaas is veranderd. "We hebben met experts gesproken. Heel lang dachten we dat het niet nodig was maar helaas is dat het wel. We zijn ook niet over één nacht ijs gegaan. Zonder een vrije rechtstaat kunnen we niet strijden voor het klimaat en de natuur."

Vlam in de pan

Na een Kamerdebat in maart sloeg de vlam al in de pan. Kamerlid Teunissen (die Ouwehand dan vervangt) spreekt over de "grote zorgen van haar fractie" over de oorlog in Oekraïne en "tijden die veranderd zijn". "Dat kan betekenen dat we meer moeten investeren in defensie. De Partij voor de Dieren loopt daar niet voor weg."

Waarop oprichter Thieme in een opiniestuk in Trouw het nieuwe standpunt van de fractie kiezersbedrog noemde. Uit onvrede over de koers van de partij splitste zich in Rotterdam twee leden af, onder wie de oud-voorzitter van de partij.

Bij de stemming afgelopen dinsdag over een voorstel van D66 en ChristenUnie over verhoging van de NAVO-norm neemt Ouwehand met een stemverklaring de vlucht naar voren. Gezien de dreigende gevaren zijn er "helaas meer investeringen in defensie nodig" maar niet op deze manier en "anders onderbouwd dan met een NAVO-norm". Dat is volgens Ouwehand een "Trump-norm" van een "volstrekt onbetrouwbare bondgenoot" door wie we ons "niets moeten laten voorschrijven".

Maar de achterliggende discussie is niet weg.

Richtingenstrijd

Het borrelde al eerder binnen de partij; een principiële richtingenstrijd keert geregeld terug. Vasthouden aan je idealen - zoals oprichter Thieme en ook senator Koffeman bepleiten - of soms wat loslaten en voor verbreding kiezen - wat Ouwehand voorstaat - het lijkt de partij nog altijd te verdelen.

In 2023 schrijft Ouwehand dat ze tot de "sombere conclusie" komt dat een "professionaliseringsslag cruciaal" is voor de partij, maar dat die niet gemaakt wordt. Tekenend zijn bijvoorbeeld de klachten van lokale en provinciale politici. Die ervaren druk vanuit het partijbestuur om na verkiezingen niet mee te besturen, maar in de oppositie plaats te nemen.

Meerdere keren komt Ouwehand in aanvaring met bestuur of oprichters. Met als climax het besluit van het toenmalige bestuur om haar kandidatuur , in te trekken in september 2023, vlak voor de Kamerverkiezingen. Ouwehand vecht terug, krijgt steun van de leden en wordt alsnog lijsttrekker. Het bestuur stapt op, de strijd lijkt voor het oog beslecht.

Maar de richtingenstrijd woedt nog steeds, zo valt op te maken uit de voorstellen die vandaag door leden worden ingediend. Zo staat in een motie dat de Partij voor de Dieren ruim 20 jaar geleden is opgericht om het immense dierenleed in Nederland te bestrijden. De indiener van de motie keert zich tegen 'mensendingen' die steeds belangrijker lijken te worden voor de partij.

Emancipatie van dieren

Een ander voorstel dat op tafel komt, stelt juist dat het voor een duurzame toekomst en "de emancipatie van dieren" van het grootste belang is om "ons te kunnen beschermen tegen autoritaire regimes".

Leden die niet met naam en toenaam genoemd willen worden, zeggen tegen de NOS dat Ouwehand de leden bij deze grote verandering eerder en meer had kunnen betrekken. Dat is precies wat de partijleider van plan is op het congres vandaag. Ze kijkt met "goede hoop" uit naar het congres. "Er zijn mensen die dit niet steunen, maar ik spreek ook mensen die dat wel doen."

De Britse koning Charles heeft meer dan 1200 acteurs, sporters, wetenschappers en reguliere burgers geëerd bij de jaarlijkse lintjesregen ter ere van zijn verjaardag. Acteur Gary Oldman, Who-zanger Roger Daltrey en voetballer David Beckham mogen zich bijvoorbeeld voortaan sir noemen.

Daltrey en Beckham werden beiden opgenomen in de Orde van het Britse Rijk, de zanger als commandeur, de sporter een graad lager als officier. De koning ridderde hen beiden voor zowel hun bijdrages aan respectievelijk de muziek en de sport, als voor hun liefdadigheidswerk. Daltrey zet zich met jaarlijkse concerten in tegen kinderkanker, Beckham is onder meer actief voor Unicef.

"Ik mag van geluk spreken dat ik dit werk doe en ben dankbaar te worden geëerd voor het werk dat me zoveel voldoening geeft", reageerde de 50-jarige oud-aanvoerder van Engeland.

Charles riddert Oldman als Knight Bachelor, dus los van een bepaalde orde. De acteur speelde in films als Léon, Sid and Nancy en Dracula en was de afgelopen jaren te zien in de spionageserie Slow horses. In 2018 won hij een Oscar voor zijn rol als Churchill in Darkest Hour.

Pulsars en standbeelden

Charles vulde ook het aantal Companions of Honour weer aan tot het maximale aantal met twee benoemingen. In deze bijzondere Orde van de Eregezellen kunnen maximaal 65 personen worden geëerd voor hun bijzondere bijdragen aan de samenleving. Tv-maker David Attenborough, actrice Judi Dench en zanger Elton John waren bijvoorbeeld al lid.

Daar komen nu beeldhouwer Antony Gormley en wetenschapper Jocelyn Bell Burnell bij. Gormley maakte naam met enorme mensfiguren in het landschap, zoals bijvoorbeeld de hurkende man bij Lelystad. Bell Burnell is bekend van haar ontdekking van pulsars in 1967, waar haar leidinggevende indertijd de Nobelprijs voor kreeg.

Jongste ooit

Van de 1200 anderen die een lintje kregen is de oudste de 106-jarige WO II-veteraan Norman Irwin, die zich ook na zijn diensttijd inzette voor zijn gemeenschap. De jongste is Carmela Chillery-Watson, die opkomt voor de bestrijding van haar spierziekte. Ze is met jaar 11 jaar de jongste persoon ooit die een MBE achter haar naam mag zetten, als lid van de Most Excellent Order of the British Empire.

Onder de gelauwerden waren verder muzikanten Graham Gouldman van 10cc en Steve Winwood, actrice Samantha Morton, darters Luke Littler en Luke Humphries en auteur Pat Barker, bekend van de boeken Regeneration en The Ghost Road.

Presentatrice Tess Daly, bekend van entertainmentshow Strictly come dancing, had haar eretitel bijna gemist, omdat de envelop met de bekendmaking naar een verkeerd adres was gestuurd. "Gelukkig was iemand zo aardig om me op te zoeken. Tegen de tijd dat ik hem in handen kreeg had ik nog maar enkele dagen om de titel te accepteren."

Nigeria heeft postuum gratie verleend aan negen actievoerders die werden geëxecuteerd na kritiek op Shell. Medestanders noemen dat misleiding, omdat het zou impliceren dat de mannen iets verkeerd hebben gedaan.

Het gaat om negen milieuactivisten die bekendstaan als de Ogoni Nine, onder wie de gerenommeerde schrijver Ken Saro-Wiwa. Zij voerden samen strijd tegen de vervuilende olie-industrie in de Nigerdelta, met name tegen het toentertijd nog deels Nederlandse Shell.

In 1995 werden ze onder het regime van generaal Abacha veroordeeld wegens de moorden op enkele plaatselijke tegenstanders en opgehangen. Volgens Amnesty International was er sprake van een schijnproces bedoeld om tegenstand te smoren.

'Nationale helden'

De huidige president Bola Tinubu noemde de negen gisteren "nationale helden". Ter gelegenheid van de terugkeer naar de democratie, 26 jaar geleden, schold hij de negen postuum hun straf kwijt.

"Het is verkeerd om te spreken van gratie", zegt leider Ken Henschaw van rechtengroep We the People in een reactie. "Gratie krijg je als je bent veroordeeld omdat je iets fout hebt gedaan. "

Amnesty International heeft ook liever dat de negen volledig worden vrijgepleit van waarvoor ze werden veroordeeld. Bovendien, zegt de mensenrechtenorganisatie in een verklaring, "moet er nog veel meer worden gedaan om gerechtigheid te krijgen voor de gemeenschappen in de Nigerdelta".

Zo wil Amnesty dat Shell en andere oliebedrijven de schade opruimen en vergoedingen betalen. Door olielekkage is water in het gebied vervuild, zijn waterputten onbruikbaar geraakt en zijn vissen en gewassen afgestorven.

Tevergeefs proces

De weduwes van vier van de mannen probeerden in het verleden Shell verantwoordelijk te houden voor de executies. In de VS werd hun zaak niet-ontvankelijk verklaard, in Nederland achtte de rechter niet bewezen dat Shell vanwege steekpenningen verantwoordelijk kon worden gehouden voor hun dood.

Shell heeft beschuldigingen van illegale praktijken altijd ontkend. Wel gaf het bedrijf nabestaanden 15,5 miljoen dollar ter compensatie als blijk van goede wil. Ook staakte het in de jaren 90 de oliewinning in het land.

The city of London is no stranger to tall constructions today, but long before the first skyscrapers would loom above its streets, Watkin’s Tower was supposed to be the tallest …read more

Goedemorgen! Verschillende politieke partijen houden vandaag een partijcongres. En Donald Trump is jarig en krijgt de militaire parade die hij zo graag wilde.

Eerst het weer: vandaag opnieuw een warme dag met 24 graden in het noordwesten tot 31 graden langs de oostgrens. Later op de dag is er in het binnenland kans op onweersbuien.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Iran heeft vanochtend opnieuw tientallen raketten afgevuurd op verschillende steden in Israël. Dat meldt het Israëlische leger. Inwoners werden opgeroepen om naar schuilplaatsen te gaan. In de stad Risjon Letsion, iets ten zuiden van Tel Aviv, werd een woonwijk getroffen. Daarbij zijn ten minste dertien mensen gewond geraakt.

Gisteravond voerde Iran ook aanvallen uit op Israël, toen werden vooral gebouwen in Tel Aviv geraakt. Daarbij raakten tientallen mensen gewond en kwam een persoon om het leven.

Ook Israël voert opnieuw aanvallen uit op Iran. Op de luchthaven van hoofdstad Teheran zouden meerdere projectielen zijn terechtgekomen. Daardoor is brand ontstaan. Over eventuele slachtoffers is nog niks bekend.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Fans van voetbalclub De Graafschap hebben in de rij gestaan voor een stukje voetbalclubgeschiedenis. De club in Doetinchem vervangt de stadionlampen en verkoopt de oude exemplaren. "Leuk voor in de woonkamer."

Fijne dag!

Iran en Israël hebben elkaar ook vannacht bestookt met raketaanvallen. Iran lanceerde tot twee keer toe een reeks raketten richting Israël. Daarbij zijn volgens Israëlische media meerdere doden gevallen en tientallen mensen gewond geraakt.

Het Israëlische leger riep burgers op om schuilkelders op te zoeken. In Jeruzalem en Tel Aviv klonk het luchtalarm en waren explosies te horen.

In de stad Risjon Letsion, iets ten zuiden van Tel Aviv, werd een woonwijk getroffen. Daarbij zijn ten minste twee mensen om het leven gekomen, meldt The Times of Israel op basis van de hulpverleningsorganisatie Magen David Adom. Ook zouden zeker twintig mensen gewond zijn geraakt.

Ook in Ramat Gan, in de buurt van Tel Aviv, zijn bij de Iraanse aanvallen zeker drie mensen om het leven gekomen, melden Israëlische media. Ook daar zouden tientallen mensen gewond zijn geraakt.

Op beelden is te zien dat meerdere gebouwen compleet zijn verwoest. Gisteravond werd de stad ook al geraakt door aanvallen, waarbij volgens de politie één dode viel en 34 mensen gewond raakten.

Dit zijn beelden uit Ramat Gan en Risjon Letsion:

In Iran werd bij vermoedelijk een Israëlische aanval een vliegveld in de hoofdstad Teheran geraakt. Het Iraanse staatspersbureau Fars meldt dat het vliegveld getroffen is door twee 'projectielen'. Over schade en slachtoffers is niets bekend. Wel zijn er grote rookpluimen te zien boven de getroffen locatie.

Op beelden van het vliegveld is brand te zien:

De Iraanse aanvallen zijn een wraakactie voor de Israëlische luchtaanvallen van gisteren, waaraan maanden voorbereiding voorafging. De Israëlische premier Netanyahu sprak van een "gerichte militaire operatie om de Iraanse dreiging voor Israëls voortbestaan terug te dringen" en stelde dat "als Iran niet wordt tegengehouden, het binnen zeer korte tijd een kernwapen zou kunnen produceren".

De aanvallen waren onder meer gericht op de nucleaire installaties en de legertop van Iran. Meerdere hooggeplaatste legerleiders en kernwetenschappers kwamen om. Volgens Iran vielen er ten minste 78 doden en raakten zeker 320 mensen gewond. De aantallen zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

The Portal games were revolutionary not only for their puzzle-based, narrative-driven gameplay, but also for their unique physics engine, which let players open portals anywhere and conserve momentum and direction …read more

De Nederlandse directeur van de National Portrait Gallery is opgestapt. Kim Sajet wacht met het besluit niet op president Trump, die eerder dreigde haar te ontslaan.

Trump wil van haar af, omdat ze in zijn ogen een voorstander is van diversiteit. Onder meer The New York Times meldt dat Sajet de eer nu aan zichzelf houdt.

In een post op Truth Social noemde Trump haar eind mei een "zeer partijdige vrouw" die groot voorstander is van diversiteit, gelijkheid en inclusie. Bij zijn aantreden als president maakte Trump duidelijk dat hij alle diversiteitsprogramma's wil schrappen.

De National Portrait Gallery is een kunstmuseum in Washington D.C. en is onderdeel van het Smithsonian. In het museum zijn beeltenissen te zien van Amerikaanse beroemdheden.

Sajet werd in 2013 aangesteld als directeur.

In de Zuid-Limburgse plaats Beek heeft de politie afgelopen avond in een huis een dode man gevonden. Het gaat om een man van 34.

Volgens de politie waren de omstandigheden waarin de man werd gevonden verdacht, en wordt er sterk rekening mee gehouden dat de man door een misdrijf om het leven is gekomen.

De hoop is onder meer gevestigd op getuigen en mensen met camerabeelden uit de Frans Erensstraat, waar de man woonde.