Aggregator

Het aantal aanslagen met explosieven in Nederland zal dit jaar ruim boven de duizend uitkomen, verwacht de politie. Tot nu toe zijn er al 923 aanslagen en aanslagpogingen geweest, vooral met zwaar knalvuurwerk. Daarmee blijft het aantal explosies bij huizen en andere panden maar stijgen.

Alleen deze week al waren er explosies in onder meer Den Haag, Rijswijk, Rotterdam, Barendrecht en Lelystad. In Rotterdam werd de complete gevel van een portiekwoning eruit geblazen en in Rijswijk waren er meerdere aanslagen achter elkaar.

Zondag werd daar de voordeur van een huis opgeblazen en toen de politie ter plaatse kwam, was er een tweede ontploffing. De agenten liepen daardoor gehoorschade op. Een dag later was er wéér een explosie bij hetzelfde huis.

Randstad

Het aantal aanslagen neemt de laatste jaren rap toe. In 2021 waren er 212, het jaar erna 439 en vorig jaar 901. In een vandaag gepubliceerd politierapport wordt zelfs gesproken over 1017 incidenten, wat volgens de politie te maken heeft met een iets andere manier van tellen. Dit jaar zal het aantal explosies dus nog hoger uitvallen, is dus de verwachting.

Meer dan zeventig procent van de incidenten vindt plaats in de Randstad, vooral in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag. Maar ook dorpen in het buitengebied zijn al lang niet meer gevrijwaard van vuurwerkbommen bij voordeuren.

In april was er een explosie in Amsterdam:

Aanvankelijk ging de politie ervan uit dat de meeste aanslagen te maken hebben met conflicten in het criminele milieu, maar na het analyseren van incidenten uit 2023 is dat beeld veranderd.

Bij maar een op de vijf aanslagen is er een duidelijke criminele link, zoals een conflict over gestolen drugs. In het nieuwe onderzoek schat de politie dat ruim de helft van de incidenten te maken heeft met 'huis-tuin-en-keukenconflicten'.

"Mensen hebben ergens ruzie over en willen dat oplossen door te intimideren met een explosief", merkt Jos van der Stap, programmamanager high impact crime bij de politie. "We zien dat zwaar vuurwerk steeds makkelijker wordt gebruikt."

Zo leidde een ruzie tussen twee bestuursleden van een volkstuinvereniging over de besteding van het verenigingsgeld tot een vuurwerkaanslag op de auto van een van hen. Dinsdag vernielde een vuurwerkbom nog de spelersbus van een jeugdelftal van Feyenoord.

Vuurwerkcultuur

Het grootste deel van de aanslagen wordt gepleegd met cobra's. Dit extreem zware vuurwerk is nog steeds makkelijk te krijgen op de illegale markt. Dat bleek vanochtend ook weer uit onderzoek van Omroep Brabant: een cobra 6 kan binnen een paar minuten online worden besteld en met de post worden verstuurd, waardoor bezorgers nietsvermoedend met zware explosieven door woonwijken rijden.

Omdat er in omringende landen veel minder explosies zijn, vermoedt de politie dat de Nederlandse vuurwerkcultuur een rol speelt. "Er zijn mensen die steeds zwaarder vuurwerk willen hebben en daarom is er hier een levendige illegale handel", zegt Van der Stap. "En als je het kunt afsteken met oud en nieuw, kun je het ook gebruiken voor aanslagen op woningen."

Er zijn ook al voorbeelden van criminelen die siervuurwerk gebruiken voor hun aanslagen, zoals afgelopen zomer bij een kapperszaak in Den Haag. Ook die vuurwerkaanslag leidde tot een flinke ravage.

Vergissingen

De politie schat dat vorig jaar zo'n zestig mensen gewond zijn geraakt bij de aanslagen. Van der Stap noemt het een geluk dat er nog geen doden zijn gevallen onder de doelwitten. "Dat komt doordat de explosies vooral 's nachts plaatsvinden, als mensen liggen te slapen." Wel is er dit jaar voor het eerst een verdachte om het leven gekomen, toen hij een cobra met benzine afstak bij de ex van zijn nieuwe vriendin.

Regelmatig worden er ook vergissingen gemaakt. Bij een reeks aanslagen in Rotterdam bleken twee van de vijf explosies op het verkeerde adres.

Hoewel de politie de afgelopen jaren honderden verdachten heeft aangehouden voor het plaatsen van vuurwerkbommen, blijft het probleem maar groeien. "Uitvoerders worden simpelweg vervangen door anderen, meestal jongeren", constateert de politie in het rapport.

Deze jongeren worden door tussenpersonen geronseld. De politie kwam ook Telegramgroepen tegen waar je voor 150 euro een explosie kunt bestellen. Door de vele tussenpersonen blijven opdrachtgevers bijna altijd buiten beeld.

Europees verbod

De politie ziet een Europees verbod op zwaar vuurwerk als een belangrijke remedie tegen de explosiegolf. Nederland pleit daar al jaren voor, maar tot nu toe zonder resultaat.

Zolang illegaal vuurwerk makkelijk verkrijgbaar is, zal het aantal aanslagen door ruziënde buren en boze ex-partners niet snel afnemen, denkt de politie.

Die probeert meer handelaren op te sporen en ook de opdrachtgevers van explosies te vinden. Volgens de politie moeten gemeenten en scholen meer aan preventie doen en sociale mediabedrijven actie ondernemen tegen verkoop van illegaal vuurwerk via hun platforms.

You might think that visualizing music with lasers would be a complicated and difficult affair. In fact, it’s remarkably simple if you want it to be, and [byte_thrasher] shows us …read more

"Waarom willen jullie vrouwen altijd meer geld?", vroeg een leidinggevende toen Webby van den Berg om loonsverhoging vroeg. Ze bekleedde tijdelijk een hogere functie en wilde daar extra voor betaald krijgen. "Dat werd ronduit niet gewaardeerd."

Vakbond FNV heeft de verhalen van Webby en 42 andere vrouwen gebundeld om aandacht te vragen voor Equal Pay Day: vanaf vandaag werken vrouwen in Nederland de rest van het jaar "voor niks".

Met andere woorden: vrouwen zouden dit jaar gemiddeld ruim een maand extra moeten werken om hetzelfde betaald te krijgen als mannen.

Mannen hoger loon

Webby werkt in de beveiliging. Zij kwam ongelijkheid op haar werk op het spoor toen zij merkte dat zij veel meer nachtdiensten kreeg dan mannelijke collega's. "Een collega zei tegen me: dat komt omdat jij een goedkopere kracht bent in de nacht dan de mannen", licht Webby haar ervaring toe op een FNV-bijeenkomst.

Webby vroeg mannelijke collega's vervolgens wat ze verdienden. "Wat bleek: alle vrouwen in gelijke functies kregen hetzelfde uurloon, terwijl mannelijke collega's in die functies vaak een hoger uurloon kregen én vaker een salarisverhoging wisten uit te onderhandelen."

Dat vrouwen minder goed kunnen onderhandelen dan mannen, gelooft Webby niet. "Ik denk dat het vrouwen gewoon veel moeilijker wordt gemaakt."

"Je wordt al snel de mond gesnoerd bij de salariscommissie. Gesprekken verlopen intimiderend: waar denk je het lef vandaan te halen überhaupt om een salarisverhoging te vragen?"

Zelf bleef Webby het loonverschil aankaarten bij haar leidinggevenden, zonder succes. "Ik voel me niet als volwaardig gezien, terwijl wij vrouwen hetzelfde werk doen als de mannen. Soms met meer ervaring, kennis en dienstjaren."

Ook Liselotte van den Broek, werkzaam bij een gemeente, ontdekte per toeval dat ze minder verdiende dan een mannelijke collega met dezelfde functie. "Tijdens een kennismakingsgesprek kwamen we erachter dat hij twee treden hoger was ingeschaald dan ik. We bespraken waar het aan kon liggen. Was het ervaring? Opleiding? Dat was absoluut niet het geval."

Liselotte ging naar haar leidinggevenden. Die zeiden dat haar collega simpelweg beter had onderhandeld, maar wilden de salarissen niet gelijktrekken. "Ik heb nog meerdere keren met goede argumenten aangekaart waarom het salaris op zijn minst gelijk moest zijn. Ik heb ook gezegd: zo werken jullie mee aan de loonkloof. Zij draaiden het vervolgens om: ik zou hebben gezegd dat ik minder betaald krijg omdat ik een vrouw ben."

"Ik voelde me genaaid", zegt Liselotte. "Je zou willen dat het management de ballen heeft om de loonkloof te dichten. In mijn geval was het extra lullig: mijn leidinggevenden waren vrouwen."

Vorig jaar heeft de EU ingestemd met een richtlijn over loontransparantie. Die schrijft voor dat bedrijven in de EU open moeten zijn over de salarissen van hun werknemers. Als het loonverschil tussen mannen en vrouwen in gelijke functies zonder goede reden groter is dan 5 procent, moeten de bedrijven actie ondernemen.

Goedemorgen! De Franse autoriteiten staan op scherp vanwege het voetbalduel tussen Frankrijk en Israël in Parijs en in Utrecht wordt de zaak van de schoonmaker die vorig jaar een collega zou hebben doodgestoken in TivoliVredenburg inhoudelijk behandeld.

Eerst het weer: het is overwegend bewolkt. In het zuiden valt hier en daar eerst nog wat regen. Bij een matige noordelijke wind wordt het 11 à 12 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

De politie onderzoekt beelden waarop politiegeweld is te zien na het pro-Palestijnse protest in Amsterdam van gisteravond. Op video's die op sociale media circuleren, is te zien dat enkele leden van de mobiele eenheid schreeuwen tegen vrijgelaten demonstranten en ze slaan met wapenstokken kort nadat ze uit de bus werden gezet aan de rand van Amsterdam.

"De precieze aanleiding van het optreden van de mobiele eenheid in dit specifieke videofragment wordt onderzocht", zegt de politie.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het is traditie dat de zittend president de aanstaande president in het Witte Huis ontvangt na de verkiezingen. Trump brak vier jaar geleden met die traditie door Biden niet uit te nodigen, maar nu nodigde Biden verkiezingswinnaar Trump wel uit. "Welkom terug", zei Biden tegen Trump:

Fijne donderdag!

Organisaties op het Afrikaanse continent reageren geschokt en bezorgd op de aangekondigde bezuinigingsplannen van minister Reinette Klever (PVV). Zij noemen de financiering en samenwerking die zij hebben opgebouwd met Nederland "van levensbelang" en "nu harder nodig dan ooit".

Maandag maakte de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp bekend dat ze zo'n twee derde van de subsidies voor niet-gouvernementele organisaties (ngo's) wil schrappen. Dat komt neer op een bezuiniging van ongeveer 1 miljard euro. Vandaag gaat de Tweede Kamer erover in debat.

De NOS belde met organisaties in Uganda, Sudan, Mali en de Democratische Republiek Congo die via Nederlandse partners financiering krijgen. Landen waar mensenrechten zwaar onder druk staan. waar de gevolgen van klimaatverandering groot zijn en waar, behalve in Uganda, oorlogen woeden.

"We vreesden al een tijd dat dit eraan zat te komen", zegt Gahoussou Traoré, directeur van CAEB Mali, een organisatie die zich richt op gezondheidszorg, schoon drinkwater, landbouw en onderwijs. "Nederland was juist altijd een partner waar wij in moeilijke tijden op konden rekenen. Zo staat Nederland hier bekend, bij organisaties én bij de bevolking."

Zo'n 40 procent van CAEB Mali's financiering komt uit Nederland. De organisatie werkt samen met Cordaid en Nuffic uit Nederland; sinds 2014 hebben ze ook direct contact met de Nederlandse ambassade. "Als op die financiering wordt gekort, dan is dat een grote schok voor Mali, een catastrofe zelfs", zegt Traoré. "Zeker omdat wij hier al in tijden van oorlog en extreme droogte leven."

Meer dan geld

Volgens Traoré gaat het nadrukkelijk niet alleen om het wegvallen van geld, maar ook om de expertise die Nederland levert, vooral op het gebied van landbouw en water. "Wij hebben die samenwerking juist hard nodig. Voor Mali is dat echt een kwestie van levensbelang."

Afrika-correspondent Elles van Gelder ging kijken bij een project in Kenia van Plan International, dat al jarenlang Nederlandse steun krijgt en waar ze zich ook zorgen maken:

Ook Richard Lusimbo, die in Uganda strijdt voor lhbti-rechten, noemt de Nederlandse steun belangrijk. De afgelopen jaren kwamen lhbti'ers door een aangescherpte antihomowet verder onder druk te staan, ook zijn ze geregeld slachtoffer van geweld. Volgens Lusimbo is de Nederlandse steun daarom nu harder nodig dan ooit.

"We worden steeds meer onderdrukt", zegt hij. "Niet alleen in Uganda maar ook in veel andere Afrikaanse landen. De wereldwijde verrechtsing raakt ook ons. Toen Trump de vorige keer president was van de Verenigde Staten, kregen we veel minder financiële steun. Nederland sprong destijds in dat gat en besloot ons bij te staan en juist een vuist te maken en op te komen voor onze rechten."

Volgens Lusimbo heeft Nederland zich op die manier altijd positief onderscheiden. "Dat is heel krachtig geweest. Zo'n 40 procent van ons budget komt uit Nederland via de organisatie Hivos en de ambassade. We halen niet alleen financiële middelen, maar ook ervaring en kennis uit die relatie. Als Nederland de voet van het gaspedaal haalt, komen we in een kwetsbare positie. In Uganda kan dat letterlijk mensenlevens kosten."

Waarschuwing voor desastreuze gevolgen

De organisatie van de Sudanees Abdalla krijgt ontwikkelingsgeld via de Nederlandse vredesbeweging PAX. Hij had nog niet gehoord over aanstaande bezuinigingen, vertelt hij aan de telefoon. Zijn organisatie werkt al tien jaar aan vredesopbouw in de Nuba-bergen in het zuiden van Sudan, waar veel verschillende bevolkingsgroepen wonen.

"Momenteel is het er stabiel, terwijl de rest van het land in oorlog is", vertelt hij. "Dat komt onder meer door het werk dat wij daar hebben gedaan met lokale leiders, om geschillen op te lossen. Maar die stabiliteit staat onder druk, want er komen veel vluchtelingen aan uit andere delen van het land. Het is belangrijker dan ooit om de vrede hier te bewaren, nu de nationale leiders van Sudan met elkaar overhoopliggen in een vreselijke oorlog. Juist nu kan het terugtrekken van steun desastreus zijn."

Claudine Tsongo, medeoprichter van Dynamique des Femmes Juristes, vreest dat duizenden Congolese vrouwen in de steek worden gelaten. Sinds 2006 runt zij een collectief van vrouwelijke advocaten dat juridisch advies verleent en de gang naar de rechtbank begeleidt. "Wij helpen vrouwen die slachtoffer zijn van ernstige oorlogsmisdrijven, zoals seksueel geweld, het platbranden van dorpen en plunderingen", vertelt ze vanuit de Oost-Congolese stad Goma.

De organisatie wordt gesteund door het Nederlandse Cordaid. In hoeverre de bezuinigingen Tsongo's organisatie zullen raken, is nog niet bekend; het beschermen van vrouwenrechten zou een van de pijlers zijn die volgens minister Klever standhouden. Maar hoe dan ook gaat het volgens Tsongo om een historische bezuiniging. "Ik hoop dat de Nederlandse overheid beseft dat dit hele zware gevolgen gaat hebben."

In de VS is ook de strijd om het Huis van Afgevaardigden gewonnen door de Republikeinen. Ruim een week na de presidentsverkiezingen is duidelijk geworden dat de partij van Trump een nipte meerderheid behoudt in het Huis.

Daarmee is de overwinning voor de ex-president compleet. Trump won de race om het Witte Huis van Democraat Harris. Met 53 zetels kregen de Republikeinen ook de Senaat terug in handen. Met de onlangs getelde stemmen in Californië en Arizona erbij komt het aantal Republikeinse zetels in het Huis nu uit op 218.

Het Huis telt 435 zetels, dus met 218 hebben de Republikeinen nu een meerderheid. Er zijn nog negen zetels waar de uitslag nog niet van bekend is, maar dat de Republikeinen een meerderheid hebben is nu dus al zeker.

De Republikeinse meerderheid in het Congres, dat bestaat uit de Senaat en het Huis, geeft de aanstaande president ruim baan zijn beleid door te voeren. Daarbovenop heeft de partij ook de overhand in het Hooggerechtshof: de meeste rechters in het hof zijn conservatief en aangesteld door Republikeinse presidenten.

Popular vote

Verder is het opvallend dat Trump de zogenoemde popular vote heeft gewonnen. De laatste keer dat een Republikein in totaal meer stemmen kreeg dan zijn Democratische tegenstander was in 2004. Destijds won George W. Bush van John Kerry.

Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar het staat al wel vast dat Trump ruim voldoende kiesmannen heeft voor de overwinning. Hij heeft er 312 tegenover 226 voor Harris. In sommige swing states waren de marges erg klein. Bijvoorbeeld in Michigan had Trump slechts 80.000 stemmen meer gekregen.

We’re all pretty familiar with AI’s ability to create realistic-looking images of people that don’t exist, but here’s an unusual implementation of using that technology for a different purpose: masking …read more

Den Haag is van plan in te grijpen op Bonaire en het eilandsbestuur tijdelijk de taken rond een omstreden vuilstortplaats te ontnemen. Dat meldt de waarnemend rijksvertegenwoordiger van het Caribisch Nederland, Jan Helmond.

Hij noemt het besluit heel ingrijpend, maar noodzakelijk. Het bestuur van het eiland zou diverse taken verwaarlozen, zoals het houden van toezicht en handhaving bij de stortplaats.

Al jaren problemen

Al jaren is er gedoe over vuilstortplaats van Selibon, de officiële plek waar al het vuil van het eiland wordt gebracht. Vorige maand concludeerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dat de risico's voor het milieu iedere week toenemen. Het gaat om problemen met lucht, bodem en grondwater.

Omwonenden willen al jaren dat er ingegrepen wordt. Ze zeggen ernstige gezondheidsklachten te hebben door de afvalberg. Omwonende Farid Ayubi schrijft zijn hartklachten en ademhalingsproblemen toe aan het afval.

Brand

De laatste maanden brak er regelmatig brand uit. Dat gebeurde ook vorige week. Zo'n dertig tot veertig mensen die in een straal van een kilometer rond de brand wonen zijn geëvacueerd, omdat er gevaarlijke stoffen vrijkwamen. Ook gisteren waren er branden.

Helmond is er klaar mee en is nu van plan de taken tijdelijk over te nemen. In zijn functie is Helmond een schakel tussen de Rijksoverheid en de drie openbare lichamen in Caribisch Nederland. Helmond zegt de complexe situatie "stap voor stap" op te willen lossen. Hij verwacht wel dat dat een tijd gaat duren.

Het Bestuurscollege van Bonaire is het oneens met het besluit van Helmond, laat het weten in een schriftelijke reactie. Het overnemen van de taken bij de vuilstortplaats zou als laatste redmiddel ingezet moeten worden. Omdat Helmond zelf erkent dat het een complexe situatie is en de problemen niet snel op te lossen zijn, verliest zo'n maatregel volgens het college zijn tijdelijke karakter en is daarom een te vergaande ingreep.

In plaats daarvan stelt het college voor dat de rijksvertegenwoordiger eerst verscherpt toezicht houdt en samen met het college afspraken maakt over de benodigde stappen om de problemen structureel aan te pakken. In de brief staat ook dat er al maatregelen zijn genomen, zoals de aanstelling van een nieuwe directeur bij Selibon, wekelijkse inspecties en een dwangsom.

Het college geeft echter aan dat het andere juridische middelen mist om effectief te kunnen handhaven. Wel onderstreept het met Helmond te willen samenwerken om tot een oplossing te komen.

De politie onderzoekt beelden waarop politiegeweld is te zien na het pro-Palestijnse protest in Amsterdam van gisteravond.

Op beelden die op sociale media circuleren is te zien dat enkele leden van de mobiele eenheid schreeuwen tegen vrijgelaten demonstranten en ze slaan met wapenstokken kort nadat ze uit de bus werden gezet aan de rand van Amsterdam.

"Er circuleren video's op sociale media waarop te zien is dat leden van de Mobiele Eenheid optreden tegen demonstranten die zojuist uit de bus zijn gezet in het Westelijk Havengebied", meldt de politie in een verklaring. "De precieze aanleiding van het optreden van de mobiele eenheid in dit specifieke videofragment wordt onderzocht."

Dit is één van de video's die rondgaan:

Eerder op de avond was een groep van honderden demonstranten ondanks een noodverordening die in de stad geldt naar de Dam gekomen. Sinds de geweldsuitbarsting rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv geldt in de stad een noodverordening.

Hierdoor kunnen onder meer demonstraties op bepaalde locaties verboden worden. Demonstranten mochten gisteren wel demonstreren in het Westerpark, maar niet op de Dam.

Een paar honderd demonstranten waren naar de Dam gekomen:

De politie greep vervolgens in en heeft een einde aan de demonstratie gemaakt. Agenten hielden 281 mensen aan. De meesten, 265 mensen, werden opgepakt omdat ze weigerden gehoor te geven aan de oproep om te vertrekken. Ze werden met bussen naar het Westelijk Havengebied vervoerd.

Beelden

Volgens de politie hebben sommige demonstranten vernielingen aangebracht aan de bussen. Of dat de aanleiding voor het optreden van de ME op de beelden is, is nog niet bekend. "Het optreden met geweld van de politie is altijd heftig om te zien en wordt getoetst en beoordeeld. Ook in dit geval", meldt de politie.

De politie hield gisteravond ook acht mensen aan voor het bezit van voorwerpen die mogelijk letsel kunnen veroorzaken of de openbare orde zouden kunnen verstoren. Vier anderen werden opgepakt vanwege belediging, een voor openlijke geweldpleging, een voor vernieling, een voor baldadigheid en een voor het opzettelijk niet voldoen aan een bevel of vordering.

De politie liet eerder al weten onderzoek te doen naar mogelijk politiegeweld bij de verboden pro-Palestijnse demonstratie op de Dam van zondag. Ook toen waren mensen ondanks een demonstratieverbod naar de Dam gekomen.

Het Braziliaanse Hooggerechtshof in hoofdstad Brasilia is geëvacueerd nadat buiten meerdere explosies te horen waren. Bij de explosie viel zeker één dode. Dat is hoogstwaarschijnlijk de persoon die de explosieven heeft laten afgaan.

De Braziliaanse krant O Globo spreekt op basis van getuigenverklaringen van twee explosies die kort na elkaar bij het Praça dos Três Poderes te horen waren. Dat is een plein waar naast het Hooggerechtshof ook het presidentieel kantoor en het Nationaal Congres aan liggen.

De eerste explosie was op een parkeerplaats die grenst aan het Hooggerechtshof. Vlak bij het Hooggerechtshof werd het levenloze lichaam van de mogelijke dader aangetroffen. De politie zegt dat er sprake is van "zelfvernietiging met een explosief". De dader handelde waarschijnlijk alleen, maar er wordt nog verder onderzoek gedaan.

Dader wilde Hooggerechtshof in

"Hij liet eerst een auto ontploffen", meldde een lokale bestuurder in een persconferentie. "Daarna liep hij naar het Hooggerechtshof en probeerde hij binnen te dringen. Daar faalde hij in en toen waren er andere explosies."

Na de explosies was een grote politiemacht op de been. De rechters en personeel zijn geëvacueerd. President Lula da Silva was op het moment van de explosies niet aanwezig in het presidentieel kantoor.

De man die vorige week in Rotterdam uit het niets een zware tegel op zich gegooid kreeg, is ontwaakt uit zijn coma. Dat heeft zijn halfzus, Amy Boekhoudt, gezegd in talkshow Bar Laat.

De man lag op straat te slapen toen de tegel op zijn hoofd werd gegooid. Eerder werd gemeld dat het ging om een dakloze man, maar volgens zijn halfzus zit dat anders.

Boekhoudt zegt in de talkshow dat de 37-jarige man een beperking heeft en normaal gesproken in een woongroep leeft. Volgens de halfzus had de man zelf besloten om op straat te slapen. "Omdat hij mensen niet tot last wilde zijn met zijn problemen", zegt ze. "Een paar dagen voor hij besloot om op straat te slapen, is hij op verlof geweest van de woongroep. Wat er in die dagen is gebeurd, weet niemand."

Aanhouding

Dinsdag werd in Frankrijk een man van 32 opgepakt voor de aanval. Hij wordt ook verdacht van een vergelijkbaar incident in Lyon, waar een man werd gedood met een grote steen.

Voor het Rotterdamse slachtoffer is met een crowdfunding bijna 30.000 euro ingezameld. Het doel van die crowdfunding was "om ervoor te zorgen dat hij de beste zorg krijgt en nooit meer noodgedwongen op straat hoeft te slapen".

Much of the world’s medical equipment is made by a handful of monopolistic megacorps, but [Milos Rasic] built an open cardiography signal measuring device for his master’s thesis. Using a …read more

De voorbereidingen van een Fries Filmfonds zijn in volle gang. Het is het tweede regionale filmfonds van Nederland, na dat van Limburg. Het doel is dat er meer Friese films worden gemaakt.

Het is bijzonder dat er een regionaal filmfonds bij komt in Nederland, zegt Joris Hoebe van het Friese filmplatform New Nordic Wave. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland, waar elke deelstaat een eigen filmfonds heeft, kent ons land alleen het Nederlands en Limburgs Filmfonds.

'Geen publiek'

Hoebe maakt zich al jaren hard voor een Friese variant. "De laatste jaren zag je dat regisseurs met een Friese achtergrond graag een film in het Fries wilden maken", zegt hij tegen Omrop Fryslân. "Maar producenten in Amsterdam en de omroepen in Hilversum riepen dat er geen publiek voor was."

Friese filmmakers waren boos omdat volgens hen een te groot deel van de subsidies aan culturele instellingen in de Randstad wordt gegeven. Volgens Hoebe besteedt het Nederlands Filmfonds 80 tot bijna 95 procent van het budget in de regio-Amsterdam.

Die tendens is nu aan het veranderen, merkt Hoebe. Zo is eerder dit jaar afgesproken de Friese taal te bevorderen: het ministerie van Binnenlandse Zaken trekt er de komende vijf jaar zo'n 18 miljoen euro voor uit.

Nader bewustzijn

Het doel van het filmfonds is vooral meer Friese films te laten verschijnen. Het gaat niet alleen over de Friese taal, ook het landschap en de culturele identiteit van de provincie moeten meer in beeld worden gebracht, vindt Hoebe. "Er is een nader bewustzijn ontstaan over talen en andere regio's. Er komt meer plek voor andere verhalen."

De filmmakers die aanspraak willen maken op een subsidie van het Fries Filmfonds moeten voldoen aan kwaliteitsstandaarden. Ook moeten de films een economische stimulans zijn voor Friesland. "Het gaat altijd om een korte film. Dat is een manier om nieuwe producten en makers een kans te geven."

Financiën

Waarschijnlijk zal het fonds tussen 3 en 5 ton per jaar binnenkrijgen, verwacht Hoebe. Eigenlijk is er meer nodig. "Ik denk dat je twee miljoen euro per jaar nodig hebt om echt iets te kunnen doen." Dat zou geld zou van de provincie, het Rijk, investeerders en het Nederlandse Filmfonds moeten komen. "Maar dat is de lange termijn."

In het noorden van Polen is een Amerikaanse raketverdedigingsbasis geopend. Polen noemt de basis een belangrijke stap in het beveiliging van NAVO-landen.

Aan de basis werd al gebouwd sinds de beginjaren van deze eeuw, toen George W. Bush nog president was van de VS. Het doel van de basis is volgens Amerika om Europa te beschermen tegen dreiging uit Iran, al heeft Polen de basis altijd meer gezien als een vorm van Amerikaanse bescherming tegen Rusland.

Het Kremlin heeft vanaf het begin tegen het plan geprotesteerd en noemde de opening van de basis vandaag een verstoring van het militaire evenwicht in de regio. Rusland kondigt aan dat het "passende maatregelen" zal nemen.

De dreiging uit Iran wordt door een woordvoerder van Poetin afgedaan als een leugen. "Het was al vanaf het begin de bedoeling om ons militair in te dammen."

Ballistische raketten detecteren

De Poolse minister van Defensie sprak van "een buitengewone gebeurtenis in de geschiedenis van Polen, de VS en de NAVO". Het land ziet de opening als een bevestiging van de Amerikaanse inzet voor veiligheid in Europa.

Het is de vraag of de nieuwe president van de VS, Donald Trump, daar de komende jaren ook zo over denkt. Hij heeft eerder gedreigd uit de NAVO te stappen en niet op te willen draaien voor de veiligheid van Europa.

De gloednieuwe basis is uitgerust met een systeem van de Amerikaanse marine dat ballistische raketten kan detecteren, volgen en vernietigen. Acht jaar geleden werd in Roemenië een soortgelijke basis geopend.

Rutte

Ook secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte was in Polen. Hij prees het land om zijn hoge uitgaven aan defensie.

Polen is vanaf 1 januari 2025 een half jaar lang voorzitter van de Europese Unie. In die periode wil de Poolse premier Tusk zich sterk blijven maken voor hulp aan Oekraïne.

Het Amerikaanse Congres heeft een hoorzitting gehouden over ufo's. Het doel van de zitting was om de geheimzinnigheid rond dit onderwerp weg te nemen, zo verklaarde de Republikeinse commissievoorzitter Nancy Mace. Toch bleven veel vragen onbeantwoord.

In de zitting werd niet de term ufo gebruikt, maar UAP's: unidentified anomalous phenomena (ongeïdentificeerde afwijkende verschijnselen). Deze term omvat waarnemingen van objecten in de lucht, op zee of in de ruimte waarvan de herkomst of aard onbekend is.

Vier getuigen werden in de zitting opgeroepen om vragen te beantwoorden, onder wie een gepensioneerde marinier. Hij vertelde over zijn eerste ufowaarneming tijdens een oefening, enkele jaren geleden.

Tim Gallaudet verklaarde dat hij na het incident een e-mail ontving met een video van de waarneming. In de begeleidende tekst werd gesproken over een object met vliegkenmerken die "nog nooit eerder in ons arsenaal waren gezien". Gallaudet voegde toe dat de e-mail de volgende dag zonder uitleg uit zijn inbox verdween, evenals uit de inboxen van andere ontvangers.

'UAP's bestaan echt'

Een andere spreker was Luis Elizondo, voormalig medewerker van het ministerie van Defensie. Zelf zegt hij dat hij tijdens zijn werk destijds gevoelige informatie tot zijn beschikking had. "Laat ik duidelijk zijn, UAP's bestaan echt", zei hij aan het begin van zijn betoog.

Hij verklaarde dat geavanceerde technologieën, niet afkomstig van de Amerikaanse of andere overheden, wereldwijd gevoelige militaire installaties observeren. Volgens Elizondo beschikken de VS en andere landen ook over geavanceerde UAP-technologie, die niet te vergelijken is met enige huidige technologie.

Een voormalig NASA-medewerker deed een oproep aan NASA om een grotere rol te spelen in het UAP-debat, en stelde voor dat NASA symposia organiseert over dit fenomeen.

Een opvallend moment was de beschrijving van een video door journalist Michael Shellenberger. Hij ontving een video van een klokkenluider via een beveiligd netwerk van het ministerie van Defensie. Het was een video van ongeveer dertien minuten in hoge kwaliteit en kleur, waarop een witte bolvormige UAP te zien zou zijn die uit de oceaan opduikt, zo'n 32 kilometer voor de kust van Koeweit.

"De beelden, vanuit een helikopter gefilmd, tonen hoe halverwege de video een tweede bol verschijnt, die kort in beeld komt en snel weer verdwijnt."

Reeks hoorzittingen

De hoorzitting was de tweede in een reeks. Tijdens de eerste zitting in 2022 concludeerde het Congres dat er binnen de Amerikaanse overheid een doofpotaffaire rond ufo's bestaat. Tegelijk zei een Pentagon-topman in die hoorzitting ook dat er voor de meeste waarnemingen door grondige analyse uiteindelijk wel een verklaring te vinden is. Voor een klein aantal voorvallen geldt dat niet, zei hij.

Het onderwerp houdt de Amerikaanse politiek al langer bezig. Zo was er eerder ook een hoorzitting in het Pentagon, en in 2023 stelde de Amerikaanse ruimteorganisatie NASA een speciale directeur aan voor UAP's. In 2021 publiceerde het Pentagon een rapport over onverklaarbare vliegende objecten.

De volledige hoorzitting van vanmiddag staat op YouTube:

Het kabinet zet in op vergaande maatregelen om antisemitisch geweld tegen te gaan. Hoe die er in de praktijk uit gaan zien en wanneer ze van kracht kunnen worden, blijft na het debat van vandaag nog onduidelijk.

Premier Schoof zegde vooral toe om onderzoek te doen naar verschillende maatregelen. Bijvoorbeeld naar de mogelijkheid om mensen die veroordeeld zijn voor antisemitisch geweld en die een dubbel paspoort hebben het Nederlanderschap af te nemen.

Dat onderzoek komt er, maar het is nog niet zeker dat er ook een meerderheid is voor deze vorm van de-naturalisatie. Waarnemend fractievoorzitter Van Vroonhoven van coalitiepartij NSC benadrukte in het debat dat haar partij in de formatie alleen heeft ingestemd met een onderzoek, meer niet. "Onderzoeken, dat is wat er staat in het hoofdlijnenakkoord", antwoordde ze op vragen van D66.

De Tweede Kamer debatteerde vandaag urenlang over de gebeurtenissen van vorige week in Amsterdam, rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. Alle partijen spraken hun afschuw en veroordeling uit over het achtervolgen, opjagen en mishandelen van Israëlische voetbalfans.

Integratieprobleem?

Vooral linkse fracties vroegen ook aandacht voor de islamitische gemeenschap. Ze wezen erop dat die zich de afgelopen dagen in de steek gelaten heeft gevoeld, door de felle reacties van veel rechtse politici die in de gebeurtenissen een integratieprobleem zien.

"Geen olie op het vuur, maar water om te blussen, betoogden partijleiders als Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Jetten (D66). Ze vinden dat ook het kabinet te generaliserend spreekt over moslims.

"Binnen het kabinet bestaan er weinig taboes voor een stevige aanpak van antisemitisme", verzekerde Schoof de Kamer. Hij verzette zich tegen de kritiek dat hij met zijn aanvankelijke reactie op de gebeurtenissen alle islamitische jongeren over één kam heeft geschoren.

Met zijn uitspraken over een integratieprobleem doelde hij specifiek op de groep jongeren met een migratieachtergrond die zich volgens hem hebben "afgewend van de maatschappij". "Tegen anderen zeg ik: nee, dat gaat niet om jou of jullie. Ik sta naast de goeden die lijden onder de kwaden."

Partijen als de PVV en BBB zijn ervan overtuigd dat het geweld in Amsterdam gepleegd is door voornamelijk Marokkaans-Nederlandse jongens. PVV-leider Wilders wil dat ook deze daders hun Nederlandse nationaliteit kwijtraken.

Schoof zei zich te kunnen voorstellen dat het Openbaar Ministerie (OM) de daders vervolgt voor terrorisme, omdat ze met hun daden net als terroristen angst wilden zaaien. Bij een veroordeling voor terrorisme is het nu al mogelijk om iemand te denaturaliseren.

Het kabinet zal het OM op die mogelijkheid wijzen, maar de premier benadrukte dat het OM zelf beslist welke straf of maatregel het eist.

Schoof zegde ook toe te kijken naar de mogelijkheid om daders een leerstraf te geven, waarbij ze bijvoorbeeld verplicht een excursie moeten maken naar het voormalig naziconcentratiekamp Westerbork. Een voorstel daarover van het CDA noemde hij "sympathiek". Het kabinet gaat dat verder uitwerken.

Verder wil de premier kijken naar een verbod op gezichtsbedekkende kleding, het verruimen van de mogelijkheden voor de politie om mee te kijken of luisteren in communicatie en het inzetten van snelrecht.

Hij wees daarnaast op de plannen die het kabinet al heeft om een onderscheid te maken tussen vreedzaam demonstreren en orde verstorende acties en de aanpak van informeel onderwijs, vooral in Islamitische weekendscholen.

Actieplan

Vrijdag wil het kabinet komen met een actieplan voor de bestrijding van antisemitisme. Dat plan was al langer in de maak, maar is door de recente gebeurtenissen extra actueel. Met de maatregelen uit dat plan is 4,5 miljoen euro gemoeid. Minister Van Weel (Justitie) zei in het debat dat er 1,2 miljoen gaat naar de beveiliging van Joodse objecten, zoals synagogen en scholen.

Bijna de hele Kamer sprak in moties steun uit aan de Joodse gemeenschap in ons land. In een motie, ingediend door de ChristenUnie en medeondertekend door alle partijen behalve Denk en Forum, wordt het kabinet gevraagd meer wijkagenten in te zetten voor lik-op-stukbeleid. Daarnaast moet er structureel meer geld naar herinneringscentra zoals Kamp Westerbork, vindt de Kamer.

True weather geeks will disagree, but there might be a better way to know how to dress for the day than divining what the weather will likely be from the …read more

Een stuk of twintig krijgsgevangenen staan opgesteld in twee rijen, langs de muur in een donkere koude gang van een Oekraïense gevangenis. De in slobberige blauwe pakken gestoken mannen zijn geen Russen, maar ze hebben wel aan de kant van de Russen gevochten. Ze komen vooral uit Nepal en Sri Lanka, maar ook uit Zuid-Amerika en Europa. Hun situatie is uitzichtloos.

De meesten hebben geen bezwaar tegen een gesprek met de pers. De Oekraïense bewakers stellen een warme kamer ter beschikking om met een aantal hen te praten, maar ze blijven niet bij het gesprek.

Wat de Oekraïense autoriteiten betreft mogen we hun gezichten laten zien, maar de Geneefse Conventie van 1949 zegt dat krijgsgevangenen beschermd moeten worden "tegen nieuwsgierigheid van het publiek".

Alleen maar helpen

Een gevangene verdiende in de wegenbouw in Nepal ongeveer 500 dollar per maand. "De prijzen zijn hoog, ik kan met dat inkomen niks sparen". Een 'broer' zei dat het Russische leger goed betaalde, 2000 dollar per maand, en dat het werk veilig was. "We gingen het Russische leger alleen maar helpen, met bevoorrading en in de keuken."

Dit was niet zijn eerste buitenlandse baan. In de Verenigde Arabische Emiraten had hij al in de bewaking gewerkt. Realiseerde hij zich wel dat dit verder ging? "Ja natuurlijk, iedereen weet dat het de taak van legers is om te vechten."

De Nepalees zegt dat in zijn contract stond dat hij een training zou krijgen van ten minste 105 dagen. Maar binnen 20 dagen moest hij al naar het front, op 1 december van 2023. Hij werd naar de Zuid-Oekraïense provincie Zaporizja gestuurd, een van de plekken waar het hardst wordt gevochten. "Dus ze hielden zich niet aan hun eigen regels," zegt de Nepalees verontwaardigd over de Russen.

Gewond

Het ging meteen fout. "We vielen aan met vijftien Nepalezen, een paar Afrikanen en wat lokale mensen." De Oekraïners sloegen terug met drones. Enkele dagen heeft hij gewond op het slagveld gelegen, voordat hij krijgsgevangen werd gemaakt. Zijn verhaal is niet te controleren.

Of hij geslagen wordt? Dat komt voor. "Het hangt er vanaf wie je voor je hebt. Maar het eten is oké." De Nepalees spreekt van een 'zwarte droom'. Op eigen kosten vloog hij van Kathmandu naar Moskou. Van daaruit ging het vrijwel direct naar het zuiden. "Het ging allemaal zo snel." Van de Russen heeft hij nooit een cent gezien. Verder ziet deze gevangene er gezond uit en maakt hij een goed gestemde indruk.

Dat geldt niet voor een gevangene uit Sri Lanka. Die oogt kwetsbaar. Een klein kettinkje met de maagd Maria hangt zichtbaar uit zijn te grote gevangenispak. Het front heeft hij overleefd dankzij de Heer, meent hij. Deze man woonde al in Moskou voor hij tekende bij het Russische leger, omdat hij op Sri Lanka geen toekomst ziet voor zijn vrouw en kind.

Stookhout rondbrengen

In de Russische hoofdstad werkte hij dag en nacht in restaurants en hotels. "Maar onze visa liepen af, toch wilden we blijven, voor de toekomst van ons kind." Er was een oplossing: tekenen bij het leger. "Ze beloofden mij een paspoort." Dat leek veilig, omdat hij geen dienst zou hoeven doen aan het front. In de buurt van Donetsk hakte hij stookhout en bracht dat rond langs legerposten.

Op een dag verwondde een vallend houtblok zijn been. Dat betekende frontdienst. "Ik zei: ik ben gewond, maar een maat zei dat ik moest, omdat ze me anders wat zouden aandoen." De man kreeg een wapen en vijf magazijnen in zijn hand geduwd en moest gaan lopen, in de nacht. Ook hij werd geveld door drones.

Petro Jatsenko is een vertegenwoordiger van het Hoofdkwartier voor de Behandeling van Krijgsgevangenen: "Wij zitten niet te wachten op deze buitenlandse strijders. En hun landen lijken niet bereid ze terug te nemen. De Russen geven al niks om hun eigen gevangenen, laat staan dat ze deze mannen terugnemen."

Gevangenenruil

Jatsenko verwacht niet dat het snel tot een gevangenenruil zal komen met Nepalezen en Sri Lankezen. "Hun situatie is gecompliceerd. Het ziet ernaar uit dat ze hier zullen blijven tot het einde van de oorlog."

Dat is niet wat de Sri Lankaan wil. Hij wil dolgraag terug naar zijn gezin in Moskou. Bij het afscheid drukt hij me een briefje in de hand met het telefoonnummer van zijn vrouw in Moskou. "Vertel haar dat het goed met me gaat."

De Europese Commissie is een consultatie gestart waarin het input vraagt over de invulling van de AI-verordening. De Commissie wil weten hoe zij AI-systemen en 'verboden gebruiken' exact moet definiëren. Met de antwoorden wil de EC betere richtlijnen opstellen.

Voorafgaand aan het Kamerdebat over het geweld in Amsterdam, was premier Schoof er duidelijk over: "Zonder al te veel moeite kun je constateren dat er een integratieprobleem is. Dat heeft zich de afgelopen vijftig jaar ontwikkeld." Daarmee was de toon voor het debat gezet.

Schoof was niet de eerste die het geweld ziet als een gevolg van falende integratie. Jurgen Nobel (VVD), staatssecretaris van Participatie en Integratie, was Schoof voor. Volgens hem is het probleem dat "een groot deel van de islamitische jongeren" de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft.

De jongeren om wie het gaat, raken er moedeloos van, blijkt uit een gesprek met de 19-jarige Youssef en zijn vrienden Hamza (22) en Yassin (17). Ze zitten op een bankje op Plein 40-45 in Amsterdam, de plek waar maandagavond rellen uitbraken. Youssef: "Je bent de tweede journalist die ons hierover wil spreken vandaag. En ik ben boos. Ik zit zelf op het hbo, in het eerste jaar van een ict-opleiding. Nederlanders kijken vies naar me, zwaar vies."

Hij voelt dat de spanningen de laatste dagen toenemen. "Het is erger geworden sinds de gebeurtenissen van afgelopen week, sinds het gedoe op De Dam", zegt Youssef. Volgens hem worden Marokkanen daarvoor verantwoordelijk gehouden. "Terwijl er ook andere mensen bij betrokken waren dan alleen Marokkanen."

Acceptatieprobleem

Enkele honderden buurtbewoners zijn bezorgd en hebben zich inmiddels verenigd in een appgroep. Mede-initiatiefnemer is Zakaria Darai (26), vrijwilliger bij jongerenplatform Young Amsterdam. Hij begrijpt niet dat de term "integratieprobleem" opeens de kop opsteekt.

Hij spreekt liever van een acceptatieprobleem. "Ik ben hier geboren en getogen. Ik ben minimaal even Nederlands als mijn blanke buurman, die een Nederlandse naam heeft. Dus welke integratie hebben we het dan over? Gemeenschappen zijn gecriminaliseerd en gestigmatiseerd."

Als voorbeeld noemt hij de Marokkaanse gemeenschap. "Die is vertegenwoordigd op allerlei plekken." Hij doelt op burgemeestersposten en belangrijke functies in het bedrijfsleven. "Waarom belichten we die kant niet? Er hoeft maar één vonkje te zijn en we hebben een integratieprobleem en een Marokkanenprobleem."

Maccabi-supporters

De jongens op het bankje op Plein 40-45 betreuren de gebeurtenissen van de afgelopen dagen. "Het is afschuwelijk wat er is gebeurd. Het geweld van de afgelopen dagen is niet goed te praten."

Volgens Youssef moet goed gekeken worden waar het mis ging. "Het begon bij de Maccabi-supporters." Die misdroegen zich rond de wedstrijd tegen Ajax door onder meer een Palestijnse vlag van een gevel te trekken, een ruit in te gooien en kwetsende leuzen te scanderen.

'Laat je stem horen, geen geweld'

Oprichter van de groepsapp Zakaria Darai snapt de woede van de jongeren wel, "maar ik ben het oneens met hoe die wordt geuit. Als je constant gecriminaliseerd wordt en hoort dat je een bepaalde gemeenschap bent die het op een bepaalde manier doet, ga je dat aannemen." Het doet hem pijn dat politiek Den Haag daar zo weinig begrip voor heeft.

De groepsapp was bedoeld om de rellende jongeren aan te spreken op hun gedrag. "We hebben ze geprobeerd naar huis te sturen en te kalmeren." In de groep zitten volgens Darai niet alleen bezorgde buren, maar juist ook vaders en broers van de jongeren."

Hij hoopt dat de jongeren zich op een andere manier zullen uiten. "Laat je stem horen. Ga naar de stembus. Start een petitie, verzamel handtekeningen. Niemand keurt geweld goed."

Nóg slechter beeld van Marokkanen

Youssef en zijn vrienden hopen dat er iets genuanceerder naar de situatie gekeken wordt. "Als een jochie van twaalf op Snapchat tot geweld oproept dan wordt dat bericht eruit gepakt en dan staan gelijk alle Marokkanen er slecht op."

De gebeurtenissen hebben iets kapot gemaakt bij het drietal, zegt Hamza. "Ik voel me wel veilig, maar niet meer thuis. Nederlanders geven veel boze blikken." Hij is bang dat de opgelopen spanningen gevolgen hebben voor hun opleiding, studie en werk. "Er is een nog slechter beeld ontstaan over Marokkanen."

Youssef is het met hem eens. "De gebeurtenissen van afgelopen week en de reacties daarop laten wel hun sporen na. Ik voel me nog steeds veilig, maar niet meer thuis in dit land."

Vrijwilliger Zakaria Darai probeert positief te blijven. Hij kijkt uit naar nieuwe verkiezingen, waardoor mogelijk een minder rechts kabinet het voor het zeggen krijgt. "Hopelijk komen we dan in ander vaarwater."