Aggregator

Meesterpianist Alfred Brendel, die vandaag op 94-jarige leeftijd is overleden in zijn woonplaats Londen, kreeg grote bekendheid met zijn poëtische interpretaties van het werk van onder anderen Mozart, Beethoven en Schubert. Hij bracht in de jaren 60 als eerste pianist het complete werk van Beethoven uit en was een van de weinigen die alle sonates van Beethoven in een cyclus uitvoerden.

"Als ik bij een traditie hoor, dan is dat de traditie waarin het meesterwerk de musicus vertelt wat hij moet doen en niet de musicus die het meesterwerk vertelt hoe het zou moeten zijn", typeerde Brendel zichzelf op zijn eigen website.

Operetteplaten

Dat hij musicus zou worden was zeker geen vanzelfsprekendheid voor de in 1931 in Tsjecho-Slowakije geboren Brendel. Zijn ouders waren niet muzikaal en hij groeide op in een omgeving zonder muziek. Als jonge jongen reisde Brendel veel in Joegoslavië en Oostenrijk, waar zijn vader steeds ander werk had.

Zijn eerste kennismaking met muziek was in een hotel op het Kroatische eiland Krk, waar zijn vader werkte. Daar draaide hij operetteplaten voor de gasten. "En ik zong zelf mee en vond dat heel gemakkelijk."

Pianist

Toen Alfred Brendel 6 jaar oud was verhuisde het gezin naar Zagreb, waar hij voor het eerst pianoles kreeg. Na de Tweede Wereldoorlog volgde een nieuwe verhuizing naar de Oostenrijkse stad Graz. Daar studeerde hij aan het conservatorium en gaf hij in 1948 zijn eerste recital, met werk van Bach, Brahms en Liszt.

Een jaar later werd hij vierde in de prestigieuze Busoni Competitie in het Italiaanse Bolzano. Dat was genoeg om een carrière te starten als pianist.

Brendel toerde door Europa en Latijns-Amerika en bouwde stap voor stap zijn carrière verder uit. Op een dag vond hij zichzelf terug achter de piano in de Queen Elizabeth Hall in Londen, waar hij Beethoven uitvoerde.

"Het was geen bijzonder programma en ik vond er zelf eigenlijk niet zo veel aan, maar de volgende dag lagen er drie aanbiedingen van grote platenmaatschappijen", zei hij daar later over.

Zijn eerste opnamen bracht hij uit in de jaren 50 en daarmee werd zijn status als pianist bevestigd. Hij speelde in concertzalen over de hele wereld, maar had altijd een bijzondere band met de Wiener Philharmoniker, waarvan hij in 1998 erelid werd.

'De intellectueel'

In de jaren 60 bracht hij als eerste pianist het complete werk van Beethoven uit. Dat zou hij jaren later nogmaals doen met het werk van Mozart. Ook heeft hij als een van de weinigen verschillende malen een cyclus van alle 32 sonates van Beethoven gespeeld.

Muziekcritici noemden hem vanwege zijn doordachte spel ook wel "de intellectueel onder de pianisten". Ook stond hij bekend om zijn uitgesproken mimiek. Hij had de gewoonte om tijdens het spelen moeilijke gezichten te trekken.

In een interview met ZDF vertelde hij jaren later dat hij zich rot was geschrokken toen hij zichzelf voor het eerst zo terugzag op televisie. Vanaf dat moment plaatste hij een spiegel onder zijn piano, zodat hij zijn gezichtsuitdrukkingen tijdens het spelen in de gaten kon houden.

In de jaren 70 vestigde Brendel zich met zijn vrouw in Londen. Daar werd hij benoemd tot erelid van de Royal Academy of Music en in 1989 werd hij door de Britse koningin tot ridder geslagen. Ook kreeg hij vele andere internationale muziekprijzen en onderscheidingen, zoals de Duitse Echo Klassik oeuvreprijs.

In 2008 sloot Alfred Brendel zijn carrière af in de Musikverein in Wenen, waar hij het Jeunehomme pianoconcert van Mozart speelde.

Sindsdien gaf hij masterclasses en lezingen en schreef hij essays over muziek. Ook schreef hij graag gedichten en essays. Spelen ging op het laatst niet meer, vanwege een probleem met zijn gehoor.

De Nederlandse pianist Nicolas van Poucke kreeg in 2018 les van Brendel. Hij was samen met zijn zus, de cellist Ella van Poucke, bij Brendel in Londen om de sonates voor cello en piano van Beethoven in te studeren. Op NPO Klassiek noemt hij dat onvergetelijk en uniek. "Hij had zo veel energie en zo veel kennis van de muziek en bracht dat met zoveel passie over. Beethoven was een van zijn specialismen, hij was echt een denker, die uitgaat van de tekst, maar er ook van uitgaat dat elke artiest ook subjectief is."

Dat stond in contrast tot zijn enorme energie, toewijding en zeggingskracht op het podium, zegt Van Poucke. "Dat is eigenlijk helemaal niet intellectueel, dat is poëtische en artistieke zeggingskracht."

Als jonge pianostudent van 16 was Van Poucke bij het afscheidsconcert van Brendel in Wenen. "Dat was echt het einde van een tijdperk."

De oprichter van de Britse danceformatie Nightcrawlers, John Reid, is overleden. Een ex-vriendin van de zanger en producer heeft dat laten weten. Reid was 61 jaar. Het is niet bekend waaraan hij is overleden.

De Nightcrawlers zijn vooral bekend van Push The Feeling On. Het was een grote hit in de dancewereld in 1995, ook in Nederland, vooral door de remix door producer Marc Kinchen (MK). In 2009 werd het nummer opnieuw bekend, verwerkt in de hit Hotel Room Service van rapper Pitbull.

Reid had niet alleen succes als producer en zanger. Hij schreef ook nummers voor andere artiesten.

Zo is Tina Turners When The Heartache Is Over van Reids hand. Ook schreef hij Unbreakable voor Westlife en A Moment Like This voor Kelly Clarkson.

When you run into old hardware you cannot restore, what do you do? Toss it? Sell it for parts? If you’re [TME Retro], you hide a high-end mini PC inside …read more

"lk moet wel blijven. Alle vluchten zijn geschrapt en reizen over land is moeilijk", zegt Alam Saleh vanuit Teheran. "Ik hoop dat deze oorlog snel stopt."

Israël kwam gisteren met een evacuatiebevel voor een groot deel van het noordoosten van Teheran. De Amerikaanse president Trump deed er vervolgens een schepje bovenop en zei dat álle inwoners de stad moesten verlaten.

Maar voor Saleh is dat geen optie. De politicoloog besloot thuis in zijn appartement te blijven. Hij omschrijft de afgelopen nacht als de heftigste tot nu toe, met de meeste en dichtstbijzijnde aanvallen. Vanuit zijn raam ziet hij op meerdere plekken rookpluimen boven de stad.

Toch gaat het leven in Teheran gewoon verder, zegt Saleh. "Kleine winkels en privébedrijven zijn dicht, maar banken en grote winkels zijn wel open. Mensen krijgen het verzoek gewoon naar hun werk te komen." Zelf werkt hij vandaag vanuit huis.

In tegenstelling tot Israël heeft Iran geen schuilkelders. Inwoners schuilen daarom in tunnels en kelders. Saleh zegt dat mensen ook hun toevlucht zoeken in ziekenhuizen of in metro's.

Saleh zelf besloot niet te gaan schuilen. "Ik woon ver weg van schuilplekken, dus ik blijf liever thuis. Die plekken bieden waarschijnlijk toch maar weinig bescherming."

Evacueren

Andere inwoners van de stad besloten wel te vluchten, maar tien miljoen mensen evacueren, is onmogelijk. Duizenden auto's staan in lange rijen vast op wegen die de stad uit leiden, want veel tankstations hebben amper nog benzine.

Toch lukte het de 48-jarige dichter en scenarioschrijver Granaz Moussavi om de stad te verlaten. Ze blikt terug op de uren voor haar vertrek. "Er waren luchtaanvallen in mijn buurt. Tijdens de aanvallen voelden we de gebouwen schudden. We zaten op de grond in deuropeningen met kussens op onze hoofden om onszelf te beschermen."

Na negen uur in de auto kwam ze aan bij vrienden ten noorden van Teheran, een rit die normaal vier uur duurt. "Er vallen hier nu geen bommen", zegt Moussavi tegen de NOS. "Het lijkt hier veiliger dan Teheran, al vielen er wel bommen bij een vliegveld in de buurt."

Niet alleen nucleaire doelen

De Israëlische aanvallen zouden gericht zijn tegen de nucleaire activiteiten van Iran, maar raakten ook niet-militaire doelen, overigens net als de Iraanse tegenaanvallen op Israël. Woonwijken in Iran werden geraakt; een aanval op een appartementencomplex kostte het leven aan zestig burgers, onder wie twintig kinderen.

Gisteren werd ook een televisiestation geraakt, volgens Israël omdat de zender "anti-Israël-propaganda" uitzond. Zelfs als Israël alléén nucleaire installaties zou bombarderen, zouden de aanvallen in strijd zijn met het internationaal recht, zeggen experts.

Inwoners in Teheran zijn bang, zegt Saleh. "De aanvallen op Teheran hebben een sterk psychologisch effect, omdat dit de grootste stad is. Veel mensen die gedood worden hebben niets met Irans nucleaire programma te maken."

Ook buiten de stad zijn mensen erg bang, ziet Moussavi. "We leefden gewoon ons leven en toen kwamen alle drones en raketten op ons af. Niet alleen op Teheran, maar ook daarbuiten. Ik snap niet dat er niet meer internationale kritiek is op wat Israël doet."

'Regimewissel heel onrealistisch'

In een gezamenlijke verklaring hebben leiders van G7-landen opgeroepen tot de-escalatie van het conflict. Ook de Amerikaanse president Trump heeft de verklaring ondertekend, maar een wapenstilstand lijkt nog ver weg. Het hoofd van de Israëlische militaire inlichtingendienst liet in een statement weten de "operaties" in Iran juist te gaan uitbreiden.

De Israëlische premier Netanyahu zegt dat de acties in Iran zouden kunnen leiden tot een ander regime in dat land. En hoewel er onder Iraniërs ook regelmatig kritiek klinkt op de huidige regering, lijkt er binnen het land vrijwel geen steun voor de Israëlische aanvallen.

"Het idee dat deze escalatie zou kunnen leiden tot een opstand tegen het regime is heel onrealistisch", zegt Iran-expert Arash Azizi tegen CNN.

Saleh vult aan: "Mensen hier zijn ook de coup van 1953 niet vergeten waarbij de democratische regering van Iran werd omvergeworpen door de VS. Er waren mensen die hoopten dat de invasie zou eindigen met regime change, maar we zien Iraniërs nu juist steun zoeken bij elkaar en zich tegen Israël keren."

Het is de grootste veiligheidsoperatie in de geschiedenis van ons land: de NAVO-top in Den Haag in goede banen leiden. Voor het beveiligen van zo'n 150 staatshoofden en ministers uit meer dan veertig landen, zijn vandaag militaire systemen en materieel geplaatst. "Hiermee zitten we echt aan de grenzen van wat we qua capaciteit aankunnen", zegt Pieter-Jaap Aalbersberg.

Als Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) coördineert hij de operatie, die al een jaar wordt voorbereid. "Alle 150 gasten hebben een risicoprofiel en moeten beveiligd worden, van de luchthaven naar het hotel en van het hotel naar de vergaderlocatie. Logistiek is dit een enorme operatie voor de politie en de marechaussee."

Aalbersberg merkt dat de geopolitieke spanningen in de wereld een extra lading meebrengen; de veiligheidsrisico's zijn groter. "De top staat al heel lang gepland. Kwaadwillenden weten dat dus ook en hebben zich ook kunnen voorbereiden."

Verdediging luchtruim

Het Air Operations Control Station in Nieuw-Milligen bij Apeldoorn bewaakt en beveiligt het Nederlandse luchtruim. Tijdens de NAVO-top is het commandocentrum dubbel bezet en krijgt de luchtmacht ook meer middelen om in te grijpen.

"Normaal hebben we F-35 gevechtsvliegtuigen klaarstaan", zegt majoor Bram Wieser. "Daar komen nu Apache-helikopters, Patriotsystemen en Nasams-systemen bij." Die laatste twee zijn luchtraketafweersystemen, waarbij vanaf de grond een raket op een doel kan worden afgeschoten.

Rond Den Haag plaatst Defensie vandaag al verschillende afweer- en radarsystemen. Ook worden de gevechtshelikopters al rond de stad neergezet. Op onder meer parkeerterreinen in Katwijk, Noordwijk, Wassenaar, Nootdorp en Zoetermeer komt het militaire materieel te staan.

Streng bewaakt

Even een kijkje nemen kan alleen op afstand. De terreinen worden streng bewaakt en de beveiliging mag geweld gebruiken om onbevoegden buiten de deur te houden.

"We moeten snel kunnen reageren", zegt majoor Wieser. "Nederland is maar een klein land dus we moeten direct kunnen ingrijpen. Daarom werken we ook samen met onze buurlanden. Die houden ons op de hoogte van een dreiging die eraan komt."

Een voorbeeld van een dreiging is een vliegtuig dat geen contact maakt met de luchtverkeersleiding. Heel snel kan dan worden besloten om gevechtsvliegtuigen het toestel te laten onderscheppen om te kijken wat er aan de hand is.

"De druk is zeer hoog", erkent Wieser. "Er staat heel wat op het spel. Alle middelen die we tot onze beschikking hebben, staan in een hoge staat van paraatheid."

Honderden scenario's

De NCTV is op honderden scenario's voorbereid. "We hebben daar ook op geoefend en veel maatregelen genomen. Iedereen weet wat hij moet doen in welk scenario." Aalbersberg heeft daarnaast ook nauw contact met de veiligheidsorganisaties van de landen die meedoen.

Ook het schip Zijner Majesteits Tromp, het boegbeeld van de Nederlandse marine, zal tijdens de top voor de Nederlandse kust liggen. Het schip is onder meer gespecialiseerd in het neerschieten van vijandelijke vliegtuigen en zal in nauw contact staan met het Air Operations Control Station in Nieuw-Milligen.

Samenleving merkt gevolgen

Voor Aalbersberg is de top onder meer geslaagd als alles ongestoord en goed heeft gefunctioneerd. Maar ook als de samenleving er niet te veel last van heeft gehad. "Het heeft natuurlijk ook gevolgen voor de mensen in Nederland. Er is gewoon minder beveiliging beschikbaar."

De grootste hinder wordt verwacht rond Den Haag, maar ook in Leiden, Noordwijk en Schiphol. Nieuwsgierige reizigers op de luchthaven in Amsterdam zullen hoogstwaarschijnlijk niet veel meekrijgen van de top. Hoewel alle genodigden daar aankomen, zullen alle toestellen naar de Polderbaan rijden, waar de leiders uitstappen en via een tijdelijke terminal naar een auto kunnen gaan.

Ook langs de route is het lastig kijken. De A5 bij Schiphol is helemaal afgesloten en de A4 in de richting van Den Haag deels. Andere wegen worden tijdelijk afgesloten op het moment dat een van de NAVO-gasten langskomt. Ook viaducten worden daarbij afgesloten voor publiek.

Vorige maand maakte we deze video over de beveiliging rond de NAVO-top:

Can you teach an old typewriter new tricks? You can, at least if you’re [maniek-86]. And a word to all you typewriter fanatics out there — this Optima SP 26 …read more

Het is inmiddels bijna zes jaar geleden dat Jacqueline Averdijk aangifte deed tegen de voormalig werkgever van haar overleden man. Vandaag werd bekend dat het Openbaar Ministerie het bedrijf Eternit strafrechtelijk gaat vervolgen voor de dood van Paul Averdijk en twee anderen. "Blij kan ik niet zijn natuurlijk, maar het geeft wel voldoening."

Eternit maakt bouwmaterialen. Het bedrijf uit Goor verwerkte daar jarenlang fijne asbestvezels in, tot dat verboden werd in 1993. Werknemers zouden tientallen jaren zijn blootgesteld aan deze asbestvezels. Het OM brengt dat nu in verband met de dodelijke aandoeningen.

Jacquelines man Paul werkte al jaren bij het bedrijf toen hij klachten kreeg. "Hij voelde zich al een tijdje niet goed. Toen is hij naar de dokter gegaan", blikt Jacqueline terug. "Hij werd meteen doorgestuurd naar het ziekenhuis omdat hij bij Eternit werkte." Een week later kreeg Paul de uitslag, maar hij wist het eigenlijk al: asbestkanker.

Paul was toen net 50 jaar, vertelt Jacqueline. Hetzelfde jaar was hij 25 jaar in dienst. "Ik weet nog dat hij zei: als cadeautje krijg ik nu deze diagnose van het bedrijf."

Het echtpaar had net een kleinkind toen Paul ongeneeslijk ziek bleek te zijn. "In 2013 is onze kleinzoon geboren. Daar hebben we maar een jaar samen van kunnen genieten." In 2014 overleed Paul Averdijk aan de gevolgen van asbestkanker.

Erkenning

Advocaat Bob Ruers stond jarenlang slachtoffers en hun nabestaanden bij in civiele rechtszaken tegen Eternit. Dat deed hij ook bij Paul en Jacqueline Averdijk. Voor hen en vele anderen eiste en kreeg hij schadevergoedingen van het bedrijf.

Jaren nadat Ruers die civiele zaak voor Jacqueline had gewonnen, vroeg hij haar en andere nabestaanden om aangifte te doen met het doel om Eternit ook strafrechtelijk te laten vervolgen. Zo'n strafzaak draait niet om het geld, maar om erkenning, legt de advocaat uit.

"Ze zeiden tegen mij: Eternit kan nu wel betalen, maar daar kunnen ze toch niet mee wegkomen?", zegt Ruers. "Ze willen dus eigenlijk van de rechter horen dat recht wordt gedaan en dat er een strafbaar feit heeft plaatsgevonden. Dat is hun belangrijkste gevoel."

Toen Paul Averdijk ziek was, vroeg advocaat Ruers hem om heel precies op te schrijven hoe het er bij Eternit aan toeging. "Die informatie heeft erg geholpen voor deze zaak", zegt Jacqueline. "Mijn man wist heel veel, juist omdat hij er zo lang heeft gewerkt."

Thuis sprak Paul nooit over wat er gebeurde binnen de poorten van het bedrijf. "Uiteindelijk heb ik aan hem gevraagd of ik mocht lezen wat hij voor onze advocaat had opgeschreven en dat mocht van hem", vertelt Jacqueline. "Het was vreselijk. Daar krijg je het koud van als je het leest. Medewerkers kregen geen enkele bescherming."

Toen het in 1993 werd verboden om asbestvezels in bouwmaterialen te verwerken, was het gevaar al langer bekend. Toch bleef Eternit er tot op de laatste minuut mee doorwerken zonder personeel te beschermen, zegt Jacqueline. "Ze hebben mijn man en andere mensen willens en wetens de dood in gejaagd."

Zaterdag is het elf jaar geleden dat Paul overleed. "Dat is altijd een moment dat je weer gaat nadenken", vertelt zijn weduwe. Dat is ieder jaar zo, maar door het nieuws van vandaag voelt het naderen van Pauls sterfdag toch anders. "We hebben zes jaar geleden die stap gemaakt en nu heeft het OM eindelijk besloten om door te zetten", zegt Jacqueline. "Dat geeft een voldaan gevoel. Het is allemaal niet voor niks geweest."

Hoe het verder zal gaan met de strafzaak weet Jacqueline nog niet. "Het zal heus niet over een jaar opgelost zijn, maar we gaan het zien", zegt ze. "We zijn in ieder geval binnen en worden eindelijk gehoord."

Een middelbare school in Vlaardingen is vanochtend ontruimd vanwege een sterke gaslucht. Zo'n 350 mensen moesten het pand verlaten, onder wie zeven leerlingen die bezig waren met een herexamen.

De gaslucht werd opgemerkt door een medewerker, die daarop de brandweer inschakelde. Die adviseerde het gebouw aan de Claudius Civilislaan uit voorzorg te ontruimen.

De zeven leerlingen die net aan hun herexamen waren begonnen, reageerden volgens de regionale omroep Rijnmond gelaten, maar ook teleurgesteld. De herexamens worden op een later moment ingehaald. De school overlegt daarover met de Onderwijsinspectie.

Bij een controle van de brandweer werden geen bijzonderheden aangetroffen. Mogelijk is de geur afkomstig van werkzaamheden op het schoolplein, dat momenteel wordt opgeknapt. Na verloop van tijd werd het gebouw vrijgegeven en konden de leerlingen en medewerkers terugkeren.

De Oostenrijkse pianist en dichter Alfred Brendel is overleden. Hij wordt beschouwd als een van de grootste pianisten van de twintigste eeuw. Brendel was 94 jaar.

Brendel maakte naam met zijn uitvoeringen van werken van de grote klassieke componisten, zoals Beethoven, Schubert, Mozart en Haydn.

Brendel werd geboren in 1931 in wat nu Tsjechië is, toen Tsjecho-Slowakije. In de Tweede Wereldoorlog kwam hij na omzwervingen met zijn ouders terecht in de Oostenrijkse stad Graz.

Pianolessen kreeg hij slechts een paar jaar. Op zijn 16de stopte hij. "Een docent mag nooit te veel invloed op je spel krijgen", zei hij ooit daarover. "Ik wantrouw alles wat ik niet zelf heb uitgevonden." Hij leerde het zichzelf aan, door goed naar anderen te luisteren en door zijn eigen spel op band op te nemen.

'Een man die wist wat hij wilde'

Merlijn Kerkhof, redacteur klassieke muziek van de Volkskrant, noemt Brendel een grootheid. "Hij kon redelijk opsmukloos spelen, met veel respect voor de partituur. En dat niet alleen, het was ook een intellectueel pianist", aldus Kerkhof. "Hij kon heel goed vertellen over wat hij deed."

Hoewel Brendel werd geroemd om zijn pianotalent, kon hij volgens Kerkhof ook "heel hard" zijn in masterclasses. "Het was iemand die heel goed wist hoe hij het wilde hebben. Ook heeft hij ooit in het Concertgebouw de boel stilgelegd en het publiek toegesproken, hij vond dat ze te veel lawaai maakten."

Brendel stopte in 2008 met optreden. Hij was toen 77 jaar. "Dat was een goed besluit, het is nooit treurig geworden", zegt Kerkhof.

De Tweede Kamer gaat debatteren over de affaire-Arib en de rol van oud-Kamervoorzitter Bergkamp daarin. Een oproep daartoe van PVV-Kamerlid Markuszower kreeg steun van PVV, GL-PvdA, BBB, SP, PvdD, JA21 en FvD. Wanneer het 'Arib-debat' is, is nog niet bekend. De partijen hebben gevraagd of het zo snel mogelijk kan.

Voor die tijd wil Markuszower allerlei stukken ontvangen die nu nog vertrouwelijk zijn, zoals het strafdossier van de voormalige woordvoerder van Bergkamp wegens het lekken van vertrouwelijke informatie. De vrouw werd donderdag vrijgesproken vanwege gebrek aan bewijs.

Uit onderzoek van Nieuwsuur en Follow the Money blijkt uit dat strafdossier dat de rol van Bergkamp groter is dan gedacht. Zo verwijderde ze appjes en hield ze relevante informatie achter.

Ook wil Markuszower de brief met de anonieme klachten van medewerkers over Arib, alle adviezen van advocaten en landsadvocaat Pels Rijcken, de adviezen van adviesbureaus aan het managementteam van de Tweede Kamer, een overzicht van alle gemaakte kosten en wie deze vergoed heeft gekregen, en "een volledige lijst met beweringen van mevrouw Bergkamp die niet waar blijken te zijn".

Ontevreden over afhandeling

Markuszower stapte gisteren tijdelijk uit het Presidium, omdat hij ontevreden was over de afhandeling van de affaire-Arib. Daardoor kon hij vandaag zelf de kwestie op de agenda zetten.

De andere partijen zijn op zich niet tegen een debat, maar wilden een besluit afwachten van het Presidium, het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer, en wilden de bespreking van het Arib-dossier combineren met een vergadering over de Kamerboekhouding, op 30 juni.

Bekijk hier een reconstructie van de affaire die Nieuwsuur heeft gemaakt:

Chemiebedrijf Westlake sluit al zijn fabrieken in industriegebied Pernis in Rotterdam. Daardoor verdwijnen er 230 banen. Het Amerikaanse bedrijf maakt onder meer de kunsthars epoxy.

Het was al bekend dat het Amerikaanse bedrijf stopt met het maken van chloorproducten in Rotterdam. Tegen verschillende media zegt Westlake te stoppen vanwege "de aanhoudende verslechtering van de zaken in Europa".

De afgelopen tijd kondigden ook andere bedrijven fabriekssluitingen aan vanwege moeilijke omstandigheden. Het gaat dan onder meer om de relatief hoge energieprijs in Nederland. Zo sluit LyondellBasell een fabriek op de Tweede Maasvlakte, waar onder meer plastics worden gemaakt. Daardoor verdwijnen 60 banen.

Tronox sluit een pigmentfabriek in het Botlekgebied, wat 240 banen kost, Indorama stopt de productie van PET, het basisproduct voor frisdrankflessen ten koste van 208 banen en raffinaderij Gunvor stopt de productie van motorbrandstoffen in de Europoort. Dat kost 150 banen.

Concurrentiepositie

De industrie klaagt al langer over de internationale concurrentiepositie van bedrijven in Nederland. Niet alleen ligt de energieprijs in Europa hoger dan in Azië en de VS, ook zijn de energiebelasting en de kosten voor het gebruik van het elektriciteitsnet hoger dan in onze buurlanden.

De vereniging van bedrijven in de Rotterdamse haven, Deltalinqs, wil dat de politiek maatregelen neemt om bedrijven hier te houden. "Dit is een nieuwe klap voor de Rotterdamse industrie en haven, en vooral voor de werknemers", zegt voorzitter Victor van der Chijs.

"Cruciaal is nu dat we zorgen dat we het speelveld met buurlanden gelijktrekken, bijvoorbeeld als het gaat om de nettarieven en elektraprijzen. Alleen zo geven we de industrie weer een eerlijke kans om te concurreren en worden we weer aantrekkelijker om hier juist te verduurzamen."

Er gaat een streep door de verlenging van de beslistermijn van 18.250 lopende asielaanvragen. Dat meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Het gaat daarbij om alle asielaanvragen voor bepaalde tijd vanaf 1 januari 2024.

Het besluit van de dienst volgt op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie vorige maand. In een advies aan de Raad van State concludeerde het EU-hof dat Nederland de beslistermijn bij asielaanvragen in 2022 niet had mogen verlengen van zes naar vijftien maanden. In 2023 verlengde het kabinet die beslistermijn nog eens.

Het toenmalige kabinet besloot de termijn op te rekken, omdat er bij de IND grote achterstanden waren ontstaan en in veel gevallen dus de wettelijke beslistermijn werd overschreden. Daardoor liep ook het bedrag dat de IND moest betalen aan dwangsommen fors op.

Dwangsommen

Het hof oordeelde dat de termijn alleen verlengd mocht worden bij een substantiële toename van het aantal asielaanvragen. Dat was toen niet het geval in Nederland.

De Raad van State moet zelf nog uitspraak doen naar aanleiding van het advies, maar vermoedelijk zal die oordelen dat de verlenging onrechtmatig was.

Als een besluit in een asielprocedure later valt dan de termijn die daar maximaal voor staat, dan kan de dwangsom de eerste keer dat dat gebeurt, oplopen tot 7500 euro. Daarna kan een nieuwe dwangsom volgen.

'Lukt gewoon niet'

Nu de twee verlengingen worden teruggedraaid, rekent de IND op meer dwangsomprocedures. Rhodia Maas, directeur-generaal van de IND, noemt dat jammer. "Want dwangsommen zorgen er niet voor dat de IND sneller beslist", zegt Maas.

"We wíllen wel tijdig beslissen, maar het lukt ons gewoon niet. Dwangsommen werken juist contraproductief, omdat het behandelen van ingebrekestellingen en beroepszaken tijd vergt. Die tijd kunnen we veel beter gebruiken voor het behandelen van aanvragen", zegt Maas.

De IND laat weten dat de gemiddelde wachttijd voor asielaanvragen op dit moment zeventien maanden is.

Oud-minister en oud-PvdA-leider Lodewijk Asscher moet orde op zaken gaan stellen bij de vakbond FNV. Hij is door de Ondernemingskamer benoemd als tijdelijk voorzitter van de raad van toezicht van de vakbond.

De FNV zit in een bestuurlijke crisis. Het personeel van de bond stapte naar de Ondernemingskamer, de rechter die optreedt bij geschillen binnen organisaties. Die rechter benoemde naast Asscher ook oud-PvdA-senator Han Noten in de raad.

De Ondernemingskamer stelde vast dat de organisatie van de grootste vakbond van Nederland niet goed functioneert. Er ontstond onrust binnen de bond na een vermeend valse integriteitsmelding over toenmalig vicevoorzitter Zakaria Boufangacha.

'Graag helpen'

Het bestuur van de bond was in maart teruggetreden. Inmiddels is een tweede interim-bestuur aan het werk. De verkiezingen voor een nieuw bestuur en een nieuwe voorzitter zijn tot twee keer toe uitgesteld.

Hoe Asscher en Noten de crisis gaan aanpakken, is nog niet duidelijk. Ze laten het bij een korte schriftelijke reactie op hun benoeming: "Een sterke FNV is van groot belang voor de toekomst van Nederland. Wij willen graag helpen te zorgen dat de strijd weer gevoerd wordt vóór werknemers. In het belang van het proces laten we het voor nu bij deze verklaring."

The Franck–Hertz experiment was a pioneering physics observation announced in 1914 which explained that energy came in “packets” which we call “quanta”, marking the beginning of quantum physics. Recently, [Markus …read more

De gaswinning bij het Noord-Groningse Warffum moet stoppen, vindt de Tweede Kamer. Een voorstel daartoe van SP, GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren kreeg een meerderheid, dankzij steun van PVV, D66, Volt, ChristenUnie en Denk.

Wat het kabinet gaat doen met de motie, is niet bekend. Eerder deze maand oordeelde de Raad van State nog dat gasbedrijf NAM mag doorgaan met de winning in de gasvelden bij Warffum en Grijpskerk.

Minister Hermans van Klimaat, inmiddels demissionair, gaf in maart toestemming aan de NAM om de winning tot en met 2031 en 2032 op beide plekken te hervatten. De gaswinning was er begin dit jaar komen stil te liggen, omdat de vergunning was verlopen.

Aardbeving

Tegen het hervattingsbesluit van Hermans gingen onder meer het college van Gedeputeerde Staten van Groningen, de Vereniging voor Dorpsbelangen Warffum en de Groninger Bodem Beweging in beroep. Maar de Raad van State oordeelde dat de belangen van de NAM en de minister zwaarder wegen.

In mei was er in Warffum een aardbeving van 2,1, die door veel mensen werd gevoeld. Dat de winning desondanks werd hervat, leidde tot onrust in Warffum.

'Duidelijk signaal'

De indiener van de motie, SP-Kamerlid Beckerman, is blij met "het duidelijke signaal van de Tweede Kamer". Ze is verrast dat haar voorstel een meerderheid heeft gehaald, mede dankzij de grootste Tweede Kamerfractie, die van de PVV.

Die partij was als coalitiepartner nog voor de winning in Warffum, maar nu het kabinet is gevallen niet meer. "Wij zijn daar niet voor nu", reageert PVV-leider Wilders. "De mensen daar hebben genoeg ellende meegemaakt."

Parlementaire enquêtecommissie

Vandaag nam de Kamer ook een ander voorstel aan dat betrekking heeft op kleinere gasvelden. Dat betreft onder meer de winning bij Grijpskerk, waarvan de RvS ook had gezegd dat die mag doorgaan.

In deze aangenomen motie staat dat de regering een nieuw advies moet vragen over winning op die plek aan de toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen. In dat nieuwe advies zou ook gekeken moeten worden naar "de impact op bewoners". Dit voorstel roept dus niet op om ook in Grijpskerk direct te stoppen met de gaswinning.

Sinds vorig jaar geldt er een verbod voor gaswinning uit het grote Groningenveld. Maar voor een aantal kleinere gasvelden, zoals die bij Warffum en Grijpskerk, geldt dat niet. Het Groningenveld, ook wel Slochterenveld, werd definitief gesloten na de uitkomsten van een vernietigend rapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen.

De grote stroomstoring in Spanje en Portugal van eind april had een technische oorzaak. Ook zijn er fouten gemaakt in de planning. Daardoor ontstond de storing in het elektriciteitsnet, heeft de Spaanse minister Aagesen van Ecologische Transitie bekendgemaakt.

Verschillende kleine stroomstoringen in het zuiden van Spanje leidden tot een kettingreactie, waardoor een stroompiek ontstond die de storing veroorzaakte. Er was dus definitief geen sprake van een cyberaanval of buitenlandse inmenging.

De minister wijst netbeheerder Red Eléctrica en de elektriciteitscentrales aan als verantwoordelijken voor de storing. Een aantal elektriciteitscentrales die volgens de wet verplicht zijn het voltage op het stroomnetwerk te regelen, verzuimde dat te doen in de momenten voorafgaand aan de storing. Daardoor ontstond een stroompiek, die niet goed werd opgevangen.

Geen vervanging geregeld

De minister sluit niet uit dat de storing mede kwam door een gebrekkige planning bij de netbeheerder. Die had geen vervangende centrale ingeschakeld voor een centrale die die dag niet werkte. Binnen vijf seconden verloor Spanje daardoor 60 procent van zijn stroomvoorziening.

Op 28 april zaten miljoenen Spanjaarden en Portugezen vanaf 12.30 uur urenlang zonder stroom. Op twee plekken in het zuidwesten van Spanje zat er een dip in de opwekking van stroom. Een paar minuten eerder was het netwerk nog stabiel.

Door de stroomstoring raakte het luchtverkeer ontregeld en kwamen treinen en metro's stil te staan. Veel mensen konden niet thuiskomen en moesten de nacht doorbrengen op stations. Winkels moesten sluiten en evenementen werden afgebroken. Ook lag het internet stil en was er geen telefoonverkeer mogelijk. De stroomstoring kostte aan vijf mensen in Spanje het leven.

Zo zag Spanje eruit tijdens de stroomstoring:

In Portugal, waar het stroomnetwerk is gekoppeld aan het Spaanse netwerk, was de stroom 's avonds weer hersteld. In Spanje was er pas de volgende ochtend weer overal stroom.

Voorop in transitie

De landen staan juist bekend om hun stabiele elektriciteitsnetwerk. Daardoor ontstonden in de dagen na de storing allerlei theorieën over de oorzaak. Ook ontstond er discussie of de grote hoeveelheid hernieuwbare energie ermee te maken had. In de energietransitie loopt Spanje voorop. Vorig jaar werd 57 procent van de stroom er opgewekt door wind, zon en waterkrachtcentrales.

De begeleiding van kinderen door de William Schrikker Stichting (WSS), de grootste jeugdbeschermingsorganisatie van Nederland, is "grotendeels onvoldoende". Zo heeft de organisatie te weinig zicht op de ontwikkeling van de veiligheid van de jongeren die zij onder haar hoede heeft.

Maar omdat de stichting daar weinig aan kan doen, met name vanwege de aanhoudende personeelstekorten, komen er geen sancties. Dat concluderen de inspecties van de Gezondheidszorg, van Jeugd en van Justitie en Veiligheid op basis van onderzoek dat zij instelden na de zware mishandeling van een pleegzorgmeisje in Vlaardingen.

De William Schrikker Stichting bracht het meisje onder bij pleegouders die inmiddels worden verdacht van poging tot doodslag en zware mishandeling. Deze week werd bekend dat de moeder van het pleegmeisje onder andere de stichting aansprakelijk stelt voor de tekortschietende hulp aan haar dochter.

Geen vertrouwen in oplossing

De inspecties hebben al in detail naar dit drama gekeken en kwamen tot het oordeel dat het meisje door de betrokken instanties feitelijk aan haar lot is overgelaten. Het nieuwe onderzoek kijkt breder naar kwaliteit van de zorg door de William Schrikker Stichting. Die begeleidt duizenden gezinnen waar de ouders of de kinderen een (verstandelijke) beperking hebben en waar bijvoorbeeld een onveilige situatie is ontstaan. Later verschijnen er nog rapporten over vier andere instellingen.

Volgens de onderzoekers zijn de medewerkers van William Schrikker "betrokken en werken zij onder hoge druk in complexe situaties". Desondanks lukt het vaak niet om de begeleiding op het noodzakelijke niveau te krijgen. Er is onvoldoende regie in de hulpverlening, met name bij die gezinnen die geen vaste jeugdzorgwerker hebben.

Opvallend is dat de inspecties er ook geen vertrouwen in hebben dat dit opgelost gaat worden. Dat komt vooral doordat de oorzaken van alle tekortkomingen grotendeels buiten de schuld van de stichting liggen. Niet alleen is er onvoldoende gekwalificeerd personeel te vinden, ook is er onvoldoende gespecialiseerde hulp van buiten die kan worden ingeroepen.

'Niet berusten in onmacht'

De inspecties vinden het daarom voldoende als William Schrikker een 'verbeterplan' opstelt; verdere maatregelen komen er niet. Wel roepen zij het bestuur op er alles aan te blijven doen om de problemen aan te pakken en "niet te berusten in onmacht".

De harde conclusies over deze jeugdbeschermingsorganisatie staan niet op zich; drie jaar geleden concludeerden de inspecties al dat "de overheid faalt in zijn taak om kwetsbare kinderen te beschermen" en pleitten zij voor een "crisisaanpak". Zij kondigden toen al aan niet meer te zullen optreden als er bredere problemen spelen die de verantwoordelijkheid van betrokken organisaties te boven gaan.

Frans Timmermans is voorgedragen als lijsttrekker van GroenLinks-PvdA voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Hij werd voorgedragen door een lijsttrekkerscommissie met prominente politici van beide partijen: Andrée van Es, Nelleke Vedelaar, Ineke van Gent en Jeroen Dijsselbloem.

Zij noemen de huidige fractievoorzitter Timmermans een "overtuigend leider en een boegbeeld voor de nieuwe beweging" met een "uitgebreide ervaring" in de binnenlandse en buitenlandse politiek. Hij vindt de voordracht naar eigen zeggen een enorme eer.

De leden van beide partijen kunnen zich tot vrijdag uitspreken over de voordracht. Er wordt niet verwacht dat dat het lijsttrekkerschap van Timmermans nog zal belemmeren.

Volgend jaar fusie

Afgelopen week besloten de leden van GroenLinks en PvdA dat de partijen met één gezamenlijk verkiezingsprogramma en één kieslijst aan de verkiezingen gaan meedoen. Zo'n 95 procent van de GroenLinksers stemde hiermee in en bijna 94 procent van de PvdA'ers.

In hetzelfde referendum werd besloten dat de partijen volgend jaar opgaan in een nieuwe partij. Een naam is nog niet bepaald.

De zware Russische luchtaanvallen van vannacht op Oekraïens grondgebied tonen aan dat het steeds moeilijker wordt voor Oekraïne om zichzelf te verdedigen. De afgelopen maanden intensiveerden de Russische aanvallen tot het zwaarste niveau sinds het begin van de oorlog.

Regelmatig komt het voor dat honderden drones en tientallen raketten worden afgevuurd op Oekraïne. Waar eind februari het record voor een enkele nacht nog op 267 stond, werden er afgelopen nacht 440 drones gelanceerd. Bovendien lukt het de Oekraïense luchtafweer steeds minder vaak om drones uit de lucht te schieten. Vorig jaar werd geregeld 90 procent van de drones uit de lucht gehaald, maar dat percentage ligt tegenwoordig een stuk lager.

"Wat je nu ziet, is een verzadiging van de luchtafweersystemen van Oekraïne", zegt Erik Stijnman van Instituut Clingendael. "Het is net als bij het Israëlische Iron Dome: als je er maar genoeg op afvuurt, wordt niet alles meer tegengehouden."

Probleem met Oekraïense voorraden

"Tegelijkertijd begint de bodem een beetje in zicht te raken van de luchtafweerraketten die Oekraïne nog heeft", zegt hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga, verbonden aan de Universiteit Leiden. "Dat is best een penibele situatie."

Met de intensivering van de luchtaanvallen is Rusland volgens Osinga bezig om de Oekraïense bevolking te terroriseren. Ze hopen de Oekraïners murw te beuken, in de hoop dat Zelensky zal capituleren of concessies aan de onderhandelingstafel zal doen."

President Zelensky vraagt al sinds het begin van de oorlog zijn bondgenoten om luchtafweer en extra munitie. De eenheden van het Amerikaanse Patriot-luchtafweersysteem die rond Kyiv staan, kunnen geen volledige dekking bieden tegen ballistische raketten.

"De Russen hebben ook manieren gevonden om de luchtafweer te omzeilen", zei een woordvoerder van de luchtmacht eind vorige maand tegen Le Monde. "De Iskander-raketten voeren een uitwijkende beweging uit, net voordat ze hun doel raken. De Patriot, die al een vluchtroute heeft berekend voor de raket, wordt daarmee misleid. Daarbij komt ook nog dat de Iskander lokaas kan lanceren als afleiding."

Verder zijn de Iraanse Shahed-drones ook een stuk doeltreffender geworden, weet Osinga. "Tot voor kort vlogen ze laag en konden ze onderschept worden met luchtafweerkanonnen. Nu vliegen ze langere tijd een stuk hoger en komen ze pas op het eind snel naar beneden."

De drones worden inmiddels massaal geproduceerd in de buurt van de Russische stad Kazan. Omdat Oekraïne zuinig moet omgaan met zijn luchtverdediging is neerschieten met raketten vaak een te dure optie.

Westen loopt achter

Daarbij loopt Europa relatief achter met het op peil brengen van de productiecapaciteit. "Wat je ook van de Russen en hun oorlogscampagne wil zeggen, ze produceren meer dan wij als hele NAVO bij elkaar", zegt Stijnman. Daarbij blijkt de wens van westerse landen om te zoeken naar technologisch superieure oplossingen volgens hem niet altijd even handig, omdat die relatief duur zijn.

"We zitten in een uitputtingsoorlog, één die je lange tijd moet volhouden. Dan is het belangrijk om het qua productie op een financieel efficiënte manier te doen. Het gaat niet alleen om de beste systemen, maar om systemen die goed genoeg zijn en waarvan je kunt blijven produceren. Daar vliegen we misschien wel een beetje uit de bocht, als je met een Patriotraket van 2 tot 4 miljoen dollar projectielen van 100.000 dollar uit te lucht gaat halen. Je moet dan keuzes maken welke projectielen je wel en niet aangrijpt."

Wat voor Oekraïne ook niet helpt, is dat niet alle beloofde hulp aankomt. De Amerikaanse minister Hegseth van Defensie gaf deze week toe enkele onderdelen van luchtverdedigingssystemen die voor Oekraïne bestemd waren, naar Israël te hebben gestuurd. "We gebruiken alle beschikbare middelen om onze mensen te beschermen", verwees hij naar Amerikanen in Israël.

De vijand 'slijten'

Voor de toename van het aantal luchtaanvallen is nog een andere reden: in de grondoorlog boeken beide partijen nauwelijks voortgang meer. "Ze kunnen hun vijand geen grote tik uitdelen, dus je gaat je focus verschuiven naar een luchtoorlog", zegt Stijnman.

"Een tijdlang wordt er al geroepen: als Rusland in dit tempo gebied blijft veroveren, doen ze er nog een paar honderd jaar over om enkele provincies in te nemen. Maar dat is te simplistisch. Rusland heeft niet zozeer als doel om snel veel terrein te veroveren, maar om de vijand 'te slijten', zoals dat heet in militair jargon. De vraag is of Oekraïne uiteindelijk het hele systeem in stand kan houden. Daar ben ik wel enigszins sceptisch over."

De snelle online radicalisering van jongeren is een gevaar voor de nationale veiligheid. Dat stelt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het halfjaarlijkse rapport over het dreigingsbeeld in Nederland.

De kans op een terroristische aanslag in Nederland blijft volgens de nationaal coördinator Pieter-Jaap Aalbersberg reëel. Het dreigingsniveau blijft op 4 (substantieel). Dat is de op een na hoogste categorie. In het najaar van 2023 werd het niveau verhoogd van 3 naar 4.

Aalbersberg zegt dat "de snelheid waarmee tieners en jongvolwassenen in zowel jihadistische als rechts-terroristische milieus online radicaliseren, reden tot zorgen geeft". Hij noemt zowel het aanpakken van online radicalisering als het modereren van terroristische en extremistische inhoud door socialemediaplatforms "cruciaal".

Fysieke netwerken

Jihadisme is de grootste terroristische dreiging voor Europa, schrijft de NCTV. Wel ziet hij een afname in de dreiging van oudere fysieke jihadistische netwerken.

Daar staat tegenover dat een nieuwe generatie jihadisten onderdeel is van online groepen waarbij er een risico is dat zij geïnspireerd door online propaganda overgaan tot een geweldsdaad. Dat geldt voor zowel individuen als groepen. "Het blijft echter een uitdaging deze geweldsdreiging op waard te schatten", schrijft de NCTV. Het aantal minderjarigen dat in Nederland is gearresteerd in verband met terrorisme steeg de afgelopen jaren.

Ook bij rechts-terroristische dreiging ziet de NCTV een snelle groei van online radicalisering onder jongeren. Ook bij deze groep gaat het veelal om jongeren "die op zoek zijn naar hun identiteit en betekenis willen geven aan hun leven", schrijft Aalbersberg. Vaak kampen ze met psychiatrische of psychosociale problemen.

De NCTV ziet dat kwetsbare jongeren makkelijk in rechts-extremistische groepen en chats belanden. Er is een reële kans dat personen binnen deze groepen in hoog tempo radicaliseren en uiteindelijk overgaan tot terroristisch geweld, aldus de NCTV. Dat komt volgens hem mede doordat extremistische taal binnen deze groepen wordt aangemoedigd en geliket en corrigerend geluid juist ontbreekt.

Russische desinformatie

Ten slotte ziet de NCTV een toenemende "statelijke dreiging vanuit Rusland". Russische desinformatie vindt weerklank bij anti-institutionele en rechtse extremisten in Nederland.

Wel ziet Aalbersberg dat deze dreiging in Nederland minder vaak voorkomt dan in andere westerse landen. Uit inlichtingenonderzoek blijkt volgens hem dat Nederland kennelijk niet als een belangrijk doelwit wordt beschouwd voor "ondermijnende beïnvloeding". Vooralsnog bestempelt de NCTV de impact van die interacties dan ook als "beperkt".

Links-extremisme

Ook een beperkte geweldsdreiging vormt het links-extremisme. Die groep bestaat vooral uit anarchisten, communisten en antifascisten. "Daarnaast is er het afgelopen half jaar sprake van groeiend antimilitarisme en is de Gaza-oorlog een belangrijk onderwerp." Doorgaans zetten deze links-extremisten niet-gewelddadige middelen in, maar hun activiteiten hebben soms wel een intimiderend karakter.

De NCTV ziet "een groeiend antimilitarisme, een opkomend anti-NAVO-sentiment en toenemende actiebereidheid op deze thema's binnen de bredere radicaal-linkse en links-extremistische scene". Deze activisten richten zich vooral op vernielingen en sabotageacties, voornamelijk bij bedrijven in de defensie-industrie. Als voorbeeld noemt de NCTV de sabotage van twee kranen bij scheepswerf Damen in december vorig jaar.

Ook bij de NAVO-top, volgende week in Den Haag, bestaat er een risico dat links-extremisten in actie komen, schrijft de NCTV.