Aggregator

Zwitserse politie pakt mensen op na dood van vrouw in 'zelfdodingscapsule'

2 months ago

De Zwitserse politie heeft meerdere personen gearresteerd na de dood van een vrouw in een in Nederland ontwikkelde zelfdodingscapsule. Onder hen is volgens de Volkskrant ook een fotograaf van de krant, die de zaak volgt.

De vrouw overleed gisteren in de omgeving van Schaffhausen en was de eerste persoon die stierf in de capsule gevuld met stikstofgas, meldt de Volkskrant. Het gebruik van de capsule is volgens de Zwitserse minister van Volksgezondheid illegaal.

De dood van de 64-jarige Amerikaanse vrouw werd aan de Volkskrant bevestigd door Philip Nitschke, een Australische arts die in Nederland woont. Hij bedacht de capsule en staat bekend als voorvechter op het gebied van het recht op zelfbeschikking. Hij werkte jarenlang aan de ontwikkeling van deze 3D-geprinte capsule met de naam Sarco.

Bij het overlijden van de vrouw was Florian Willet aanwezig, directeur van The Last Resort, de Zwitserse organisatie die het proces heeft begeleid. Hij informeerde de Zwitserse politie na haar overlijden. De politie heeft haar dood inmiddels ook bevestigd.

De vrouw zou al "minstens twee jaar" hebben rondgelopen met een stervenswens, vertelt ze in een opname die de Volkskrant beluisterde. Ze zou zijn gediagnosticeerd met een ernstige ziekte waardoor ze veel pijn had. Ook zegt ze in de opname dat haar twee zonen er volledig achter staan en dat dit haar beslissing is.

Niet volgens de wet

De capsule stond in een bos in het kanton Schaffhausen, vlak bij de Duitse grens. De keuze voor Zwitserland als plek om te overlijden was niet toevallig; het is een van de weinige landen waar hulp bij zelfdoding onder bepaalde voorwaarden is toegestaan.

Maar de Zwitserse minister van Volksgezondheid Elisabeth Baume-Schneider zei gisteren dat de Sarco niet aan de wet voldoet. Toezichthouder Swissmedic constateerde begin vorige maand dat de capsule geen medisch apparaat is. Er moet nog worden vastgesteld welke wetgeving van toepassing is op de capsule.

"Weliswaar is Zwitserland een van de weinige landen waar hulp bij zelfdoding is toegestaan en heeft het land een 'traditie' met verschillende levenseindeklinieken, er zijn ook daar erg veel waarborgen waar aan voldaan moet worden", zegt hoogleraar gezondheidsrecht Martin Buijsen van de Erasmus Universiteit.

In Nederland leidt hulp bij zelfdoding, vaak door familieleden, altijd tot vervolging, al wordt er vanwege de omstandigheden vaak een voorwaardelijke straf gegeven.

In beslag genomen

Naast de Volkskrant-fotograaf is volgens de krant mogelijk directeur Willet van The Last Resort opgepakt. De gebruikte Sarco is door de politie in beslag genomen.

Zweden: Iran zat achter sms-bombardement na koranverbrandingen

2 months ago

Zweden beschuldigt Iran ervan dat het vorig jaar augustus zo'n 15.000 sms'jes in het Zweeds heeft verstuurd naar aanleiding van een reeks openbare koranverbrandingen eerder in de zomer. In de berichten werd opgeroepen tot wraak op degenen die het heilige boek van de islam hadden verbrand.

De binnenlandse veiligheidsdienst van Zweden heeft vastgesteld dat de Iraanse Revolutionaire Garde erin is geslaagd de servers van een grote telecomprovider te hacken. Welke provider dat was is niet bekendgemaakt. De Revolutionaire Garde is een elite-eenheid van het leger die in Iran veel invloed heeft.

In de sms-berichten stond dat "degenen die de Koran hebben ontheiligd in as moeten opgaan". De Zweden worden 'duivels' genoemd. Volgens het hoofd van de Zweedse veiligheidsdienst waren de sms'jes bedoeld om Zweden neer te zetten als islamofoob land en verdeeldheid in de samenleving te zaaien.

Geen vervolging

De anti-islamdemonstraties waren toegestaan omdat ze onder de vrijheid van meningsuiting vielen. Maar ze brachten Zweden in een lastig parket doordat het land na de Russische inval in Oekraïne lid van de NAVO wilde worden. De Turkse president Erdogan hield dat geruime tijd tegen, mede vanwege de betogingen tegen de islam en de koranverbrandingen.

De Zweedse regering zag zich toen genoodzaakt om afstand te nemen van de betogers en te benadrukken dat de acties niet het standpunt van de overheid vertegenwoordigden.

Iran heeft nog niet op de beschuldigingen vanuit Stockholm gereageerd. Omdat degenen die de sms'jes verstuurden handelden namens een "buitenlandse mogendheid, in dit geval Iran", ziet Zweden af van vervolging en uitleveringsverzoeken. Het land gaat ervan uit dat dat kansloos is.

Cao-onderhandelingen voortgezet onderwijs stukgelopen op werkdruk, acties op komst

2 months ago

De onderhandelingen over een nieuwe cao voor het voortgezet onderwijs zijn stukgelopen. De Algemene Onderwijsbond AOb noemt afspraken over het verlagen van de werkdruk het grootste struikelblok. De vakbond kondigt acties aan om de eisen kracht bij te zetten.

"Het aanpakken van de hoge werkdruk staat voor onze leden op de eerste, tweede en derde plaats", zegt AOb-bestuurder Jelmer Evers. "We zitten met een enorm lerarentekort en het is de belangrijkste reden dat mensen afbranden en dat beginners het onderwijs weer snel verlaten."

De vakbonden wilden daarom cao-afspraken maken over de grootte van klassen, het maximumaantal lesuren en meer tijd om lessen voor te bereiden, na te kijken en gesprekken te hebben met bijvoorbeeld ouders. "De werkgevers zeggen hier al maandenlang keihard 'nee' tegen. Nu zijn we uitgepraat." Er had voor 1 oktober een nieuwe cao moeten liggen, dan loopt de oude af.

Complexer

Werkgevers verenigd in de VO-raad noemen de eis van maximaal 22 lessen per week en een maximale klassengrootte "geen begaanbaar pad". "Simpelweg omdat hiervoor geen extra leraren beschikbaar zijn, de middelen hiervoor ontbreken en geen recht gedaan wordt aan de verschillen tussen scholen, leraren en leerlingen."

"De werkgevers wilden alleen de afspraak maken dat 'alle scholen binnen drie jaar het taakbeleid tegen het licht houden'", zegt vakbondsbestuurder Evers. "Daar koop je als docent en ondersteuner echt helemaal niets voor."

Volgens Evers is nog niet duidelijk hoe de acties in het onderwijs eruit gaan zien. Daarover wordt volgende week meer bekend.

Man die tien mensen doodschoot in Amerikaanse supermarkt krijgt levenslang

2 months ago

Een man die in 2021 tien mensen doodschoot in een Amerikaanse supermarkt is veroordeeld tot levenslang. De advocaten van de 21-jarige Ahmad Al Aliwi Alissa hadden aangevoerd dat hun cliënt vanwege psychische problemen volledig ontoerekeningsvatbaar was. De jury ging daar niet in mee.

De dodelijke aanslag vond plaats in een supermarkt in Boulder, in de staat Colorado. Alissa vermoordde daar binnen enkele minuten tien mensen, onder wie de agent die als eerste ter plaatse was. Alissa gaf zich over nadat hij door een andere agent in zijn been was geschoten.

De rechter veroordeelde Alissa voor tienvoudige moord zonder de mogelijkheid om voorwaardelijk vrij te komen.

Schizofrenie

Na de aanslag werd de dader gediagnosticeerd met schizofrenie. Alissa beweert dat hij stemmen in zijn hoofd hoorde die hem opdroegen om te schieten.

Zijn advocaten stelden dat hun cliënt om die reden niet bij zinnen was tijdens de schietpartij. De officier van justitie noemde dat geen reden om af te zien van een straf. "Dit is geen kwestie van geestesziekte. Dit gaat over bruut en opzettelijk geweld."

Uitvoerig voorbereid

Volgens de rechter is er genoeg bewijs dat Alissa verantwoordelijk kan worden gesteld. Eind vorig jaar kwam aan het licht dat hij zich uitvoerig had voorbereid. Op zijn telefoon werden aantekeningen over wapens, schiettechniek en openbare locaties aangetroffen. Dat onderzoek had hij maanden voor de aanslag al uitgevoerd.

Daarnaast maakte hij keuzes in de slachtoffers; hij richtte zich specifiek op mensen die wegrenden. Anderen negeerde hij. Ook zijn wapen kocht hij ruim van tevoren, zes dagen voor de aanslag. Agenten zeiden dat hij met een AR-15 schoot, een semi-automatisch geweer. Dat wapen wordt vaker gebruikt bij aanslagen in Amerika.

Veel familieleden van slachtoffers woonden de zaak bij. Enkelen zeggen Alissa te kunnen vergeven, maar anderen zijn daar niet toe in staat. "Aan de persoon die dit heeft gedaan: we hopen dat je de rest van je leven lijdt. Je bent een lafaard", zei een broer van een van de slachtoffers. Een ander zei dat haar doodgeschoten vader de eerste was geweest die hulp had geboden als Alissa simpelweg om hulp had geschreeuwd. Een reactie van Alissa bleef uit.

Frankrijk heeft historisch groot begrotingstekort, EU eist maatregelen

2 months ago

De Franse overheidsfinanciën lopen flink uit de hand. Frankrijk heeft vrijwel nooit zo'n groot begrotingstekort gehad als nu, zegt de nieuwe Franse minister van Economische Zaken, Antoine Armand.

"De situatie is heel ernstig", aldus Armand tijdens een radio-interview. "De afgelopen 50 jaar is het misschien maar een of twee keer voorgekomen dat het tekort zo enorm was als nu."

Uit officiële cijfers blijkt dat het tekort in 2023 ruim 150 miljard euro bedroeg. Dat is 5,5 procent van het bruto nationaal product. Dat kan dit jaar groeien tot 5,6 procent en volgend jaar tot boven de 6 procent als er geen ingrijpende maatregelen worden genomen, aldus het ministerie van Economische Zaken.

Alleen al 50 miljard euro rente

Volgens de Europese normen mag het begrotingstekort maximaal 3 procent zijn. De Europese Unie heeft Frankrijk daarom een officiële waarschuwing gegeven. De regering in Parijs moet eind volgende maand met concrete plannen komen om het begrotingstekort terug te dringen. Gebeurt dat niet, dan kan de EU sancties opleggen aan Frankrijk.

Enkele dagen geleden waarschuwde de nieuwe premier Michel Barnier ook al dat de overheidsuitgaven de bocht uitvliegen. "We betalen alleen al 50 miljard euro per jaar aan rente over onze schuld."

Die Franse staatsschuld bedraagt meer dan 3000 miljard euro. Dat is zo'n 110 procent van het bruto nationaal product. Volgens de EU mag de staatsschuld maximaal 60 procent zijn. De situatie begint alarmerend te worden, zeggen deskundigen. "We hebben de overheidsfinanciën niet meer onder controle", zei Pierre Moscovici, de voorzitter van de Franse Rekenkamer, een week geleden.

Frankrijk doet het ook slechter dan de meeste andere Europese landen. De Franse staatsschuld is na die van Griekenland en Italië de hoogste van alle EU-lidstaten.

Ook als het gaat om het begrotingstekort hoort Frankrijk in Europa bij de slechtste leerlingen van de klas.

"De situatie in Frankrijk staat in scherp contrast met de situatie in soortgelijke Europese landen, want die zijn erin geslaagd om in 2023 hun tekort te stabiliseren of te verkleinen", schreef de Franse Rekenkamer in een rapport in juli van dit jaar.

Premier Barnier, die begin deze maand werd benoemd, heeft daarom aangekondigd dat hij het aanpakken van de schuld en het tekort als een van zijn prioriteiten ziet. Hij wil de uitgaven van de overheid terugdringen en sommige belastingen verhogen.

Op eieren lopen

Daar zullen niet alle Fransen de dupe van worden, aldus minister Armand."We kijken of we de rijkste huishoudens en bedrijven extra kunnen belasten. Het is niet de bedoeling de werkende Fransen, de middenklasse, extra te belasten."

Voor zowel minister Armand als premier Barnier is het op eieren lopen. Hun centrumrechtse kabinet wordt gesteund door de middenpartijen en de rechtse partij La Droite Républicaine. En juist bij die partijen liggen extra belastingen voor bedrijven en hogere inkomensgroepen heel gevoelig.

De regering heeft bovendien geen absolute meerderheid in het parlement, die nodig is om maatregelen door te voeren. Die meerderheid komt er alleen als de rechts-radicale Rassemblement National van Marine Le Pen de plannen steunt. Maar die partij maakte van het verbeteren van de koopkracht juist haar belangrijkste programmapunt bij de laatste verkiezingen. En extra belastingen betekenen doorgaans dat de koopkracht erop achteruit gaat.

De Franse regering moet puzzelen en staat ook nog eens onder grote tijdsdruk. De Europese Unie eist binnen een maand concrete plannen. Premier Barnier houdt volgende week dinsdag, op 1 oktober, in het parlement zijn maiden speech. Vakbonden hebben al aangekondigd die dag te zullen staken en demonstreren. De week daarna, op 9 oktober, wil Barnier zijn begroting voor 2025 presenteren.

Vriend en vijand zeggen dat de nieuwe Franse regering op de blaren moet zitten die president Macron heeft veroorzaakt. "In vier jaar tijd heeft Frankrijk 250 miljard euro meer uitgegeven dan het gemiddelde van andere Europese landen, terwijl die landen met dezelfde coronacrisis en dezelfde energiecrisis te maken hadden als wij", aldus economisch commentator François Lenglet.

Hoogbegaafdheid vier keer beter herkend bij 'Diederick' dan bij 'Jalila'

2 months ago

Hoogbegaafdheid wordt bij basisschoolkinderen maar in de helft van de gevallen ontdekt. En de kans dat het gebeurt is sterk afhankelijk van de kenmerken van de leerling, blijkt uit onderzoek van ontwikkelingsorganisatie Scaliq in samenwerking met het ministerie van Onderwijs. Een hoogbegaafd meisje met een niet-westerse achtergrond en een lage sociaaleconomische status wordt vier keer minder snel herkend dan een witte jongen uit een rijker milieu.

"Uit ons onderzoek is gebleken dat het onderbuikgevoel 'we zien de slimme kinderen niet allemaal' klopt", concluderen de onderzoekers in het rapport (On)gezien. "Kinderen die opgroeien in een kansarme omgeving worden vaker onderschat door hun leerkracht dan kinderen die het thuis beter getroffen hebben."

Het rapport haalt twee fictieve voorbeelden aan, allebei even slim. 'Diederick' is een jongen van Europese afkomst, met ouders die Nederlands spreken en bemiddeld zijn, terwijl het meisje 'Jalila' een niet-westerse migratie achtergrond heeft, met ouders die armer zijn en niet goed Nederlands spreken. Die factoren leiden ertoe dat een leraar de hoogbegaafdheid van Diederick in 60 procent van de gevallen herkent, terwijl dat bij Jalila maar in 15 procent van de gevallen gebeurt.

Overigens heeft Jalila het nog moeilijker bij haar ouders: die zouden de hoogbegaafdheid maar in 2 procent van de gevallen bij iemand melden. De onderzoekers opperen dat dat kan komen door cultuurverschillen of doordat het moeilijker is het gesprek aan te gaan voor wie de taal niet voldoende machtig is. Volgens de onderzoekers is dat effect even groot als het verlies van 20 IQ-punten.

Kinderen onderschat

Scaliq deed op 29 scholen door het hele land onderzoek naar 5371 leerlingen uit groepen 2 tot en met 8. Eerst werd leerkrachten gevraagd persoonsgegevens van leerlingen te verzamelen, inclusief de vraag of ooit iemand over hoogbegaafdheid was begonnen bij een kind. Daarna kregen de kinderen een test om vast te stellen of ze beter presteerden dan gemiddeld.

Uit het resultaat bleek dat iets minder dan de helft van hoogbegaafde kinderen, met een IQ van boven de 130, bij een leerkracht in beeld was. Het ging om zo'n 48 procent. Bij jongens lag die score met 56 procent iets hoger. En dat terwijl bij beide geslachten de kans op hoogbegaafdheid grofweg gelijk is: ongeveer 2 op de 100 kinderen is hoogbegaafd.

Ook de sociaaleconomische positie bleek een rol te spelen. Bij een gelijke intelligentie wordt een welgesteld kind in de helft van de gevallen herkend als die slimmer is dan gemiddeld, maar bij armere gezinnen was dat slechts een derde.

Invloed late verjaardag

Afkomst maakt ook uit. Europees deed het met 46 procent herkend maar iets slechter dan Aziatisch (53 procent), maar Afrika, Turkije, Suriname en de Cariben hadden met een score van 34 procent een flinke achterstand. Ook iemands geboortemaand maakt verschil. Leraren schatten onbewust oudere kinderen slimmer in dan jongere. Bij een verjaardag later in het jaar betekent elke extra maand één IQ-punt aftrek in het oordeel van leraren.

"Vergeleken met hun klasgenoten zijn zij ouder en dus vaak ook iets verder in hun ontwikkeling, waardoor ze slimmer worden ingeschat", zeggen de onderzoekers over het voordeel voor late leerlingen. "Wanneer leerkrachten kinderen met elkaar vergelijken, vergeten ze dus vaak om rekening te houden met leeftijdsverschillen."

Volgens Scaliq is het belangrijk om met deze vooroordelen rekening te houden, zodat kinderen het juiste onderwijs krijgen. Plusklassen, voor kinderen die meer uitdaging nodig hebben, zouden niet alleen vol witte jongetjes moeten zitten, zoals nu nog vaak gebeurt. "Passend onderwijs begint met een goede signalering."

Netflix-serie Emily in Paris blijft enorm populair, ook onder 'haatkijkers'

2 months ago

Met miljoenen kijkers blijft de Netflix-serie Emily in Paris ook in het vierde seizoen een grote hit. De serie heeft veel fans, ook onder zogenoemde hatewatchers die zich storen aan de vele gebreken en toch door blijven kijken. "Ik ben verslaafd aan de haat."

Er valt veel te bewonderen aan de serie, waarvan vorige week bekend werd dat er een vijfde seizoen komt: de peperdure mode, de prachtige locaties, de geestige situaties door cultuurverschillen. Maar evengoed zijn er de ongemakkelijke dialogen, de boeketreeks-achtige verhaallijnen en de stereotypen van Fransen en Europeanen. Juist de irritatie hierover trekt ook een groep aan.

Peperdure merkkleding

Op YouTube staat allerlei promotiemateriaal dat goed bekeken wordt, maar de meest bekeken video's komen van vloggers die de gebreken van de serie blootleggen. Met meer dan tien miljoen weergaven is een van de populairdere video's op YouTube Emily in Paris: het romantiseren van onwetendheid.

En er is de video een audit voor Emily van financieel vlogger Cara Nicole, die berekent wat de kosten zijn van alle peperdure merkkleding die de jonge Emily draagt en hoe onmogelijk het voor haar is om dat te betalen. De reacties onder de video's zijn veelzeggend: mensen vertellen geïrriteerd te zijn door de serie, maar blijven wel kijken.

Dit zogenoemde hatewatchen is geen nieuw fenomeen: ook populaire shows als de muzikale serie Glee (2009-2015) en de komedie met lachband The Big Bang Theory (2007-2019) werden gekeken door mensen die de series slecht vonden, maar toch bleven kijken. Maar zo veel artikelen en reacties over waarom mensen Emily in Paris haten en toch kijken verschenen er over weinig andere series.

"Ik ben verslaafd aan de haat die ik voor de serie heb", zegt de Australische komiek Bec Hill in gesprek met de NOS. Samen met de Amerikaanse komiek Sam Kieffer presenteert zij de podcast Enemy in Paris waarin ze iedere scène uit de serie fileren.

"Het voelt een beetje als die ene vriend die iedereen heeft", zegt Hill: "Die deelt nooit goed nieuws en je voelt je altijd leeg nadat je die persoon hebt gesproken. Maar toch blijven ze altijd je vriend."

"Zelfs na vier seizoenen zie je heel weinig groei bij hoofdpersoon Emily", zegt Kieffer. "Ze kan nog altijd geen problemen oplossen en is gewoon een verschrikkelijk persoon. De makers zijn misschien zelfs nog verder gegaan in de loop van de serie, ze hebben alleen een groter budget gekregen." Toch schat hij dat hij zo'n 150 uur naar de serie heeft gekeken.

Hill en Kieffer bezochten samen Parijs en gingen langs bij een aantal filmlocaties:

De serie blijft enorm populair op Netflix. De eerste week dat het vierde seizoen uitkwam, werd de serie zo'n 20 miljoen keer bekeken en zo'n 56 miljoen uur gestreamd. Cijfers over hoeveel van deze kijkers hatewatchers zijn, heeft of geeft Netflix niet.

In veel internationale artikelen buigen psychologen en mediadeskundigen zich over waarom mensen een serie kijken die ze eigenlijk haten. Een verklaring is dat mensen het prettig vinden dat ze in hun eigen leven betere beslissingen nemen dan de hoofdpersonen. Verder bleek uit een onderzoek van vier psychologen onder ruim 2300 mensen dat emoties die wij willen voelen - zelfs negatieve zoals haat en irritatie - ons blijer kunnen laten voelen.

Weinig verandering

De serie lijkt weinig te veranderen, ondanks de vaak vernietigende kritieken. Maker Darren Star, die eerder Sex and the City bedacht, zei in 2021: "Ik besteed geen tijd aan nadenken over wat mensen ervan vinden."

Komiek Hill denkt ook dat Star en andere makers niet doorhebben waarom mensen de serie zo haten. En dat is voor de hatewatchers maar goed ook, stelt zij. "Het is een beetje alsof je ouders een grap van jou gaan vertellen. Die is dan niet meer grappig."

Straatje erbij levert minder huizen op dan gedacht

2 months ago

Het plan om bij steden en dorpen een straatje bij te bouwen, levert veel minder huizen op dan eerder gedacht. Volgens een berekening van het Planbureau voor de Leefomgeving levert het plan maximaal 95.000 woningen op en waarschijnlijk in de praktijk nog wat minder.

Bouwers noemden het plan eerder dé oplossing voor het woningtekort, maar volgens dit rapport helpt het maar een beetje. Er zijn een miljoen huizen nodig.

"Wij gaan uit van een straatje van maximaal vijftig woningen, en daarbij hebben we gekeken naar plekken die niet in een natuurgebied liggen", zegt Marko Hekkert, directeur voor het Planbureau voor de Leefomgeving.

"De potentie is een stuk kleiner dan gedacht, maar voor sommige provincies is het een goede oplossing, bijvoorbeeld voor provincies zoals Groningen, Friesland, Drenthe en Zeeland", zegt Hekkert. Dat zijn regio's waar veel ruimte is en relatief weinig nieuwe woningen nodig zijn.

Wijkje erbij

Het Economisch Instituut voor de Bouw heeft kritiek op de berekeningen en zegt dat de potentie van het plan veel groter is. Maar dat klopt volgens het PBL alleen als je de definitie van 'een straatje erbij' oprekt.

"We hebben gekeken naar het effect als je één straat erbij bouwt. Je kan veel meer erbij bouwen, maar dan gaat het ten koste van weilanden en heb je het over een wijkje erbij bouwen. Dan kan je naar een miljoen huizen toe, maar dan heb je het niet meer over straatje erbij."

Voor het kabinet is het plan een van de manieren om het woningtekort op te lossen. Het doel is om 100.000 woningen per jaar te bouwen, Er wordt snel gezocht naar extra bouwlocaties en er worden nieuwe grootschalige woningbouwlocaties aangewezen.

Het Deense asielrecept: strenge regels en een ongastvrij imago

2 months ago

De Nederlandse minister van Asiel en Migratie Faber (PVV) is op bezoek in Denemarken. Ze wil er meer leren over het asielbeleid, dat bekendstaat als een van het strengste in Europa. Het land krijgt dan ook maar weinig asielaanvragen.

Migratiedeskundige Thomas Gammeltoft Hansen van de Universiteit van Kopenhagen merkt het afgelopen jaar de belangstelling uit veel Europese landen. De centrale vraag: hoe kan het dat zo weinig vluchtelingen in Denemarken asiel aanvragen?

Hij vindt het moeilijk om één verklaring te geven. "In de praktijk is het een opeenstapeling van ruim honderd aanscherpingen in de afgelopen tien jaar, die gezamenlijk een versterkend effect hebben gehad." Veel van die aanscherpingen zijn "indirect".

Opt-out

Hansen: "We houden geen vluchtelingen tegen aan de grens en ze hebben net zoveel recht op asiel als in andere landen." Maar de regels maken Denemarken voor vluchtelingen onaantrekkelijk: minder rechten op sociale voorzieningen, een kortere verblijfsvergunning en strenge voorwaarden om een permanente verblijfsvergunning te krijgen.

Hansen: "Het moet het signaal geven: kies een ander land dan Denemarken." Daarbij heeft Denemarken meer bewegingsvrijheid dan andere landen in de Europese Unie vanwege een uitzondering, een zogenoemde opt-out, op Europees asiel-en migratiebeleleid.

Minister Faber heeft de Europese Commissie ook om zo'n opt-out voor Nederland gevraagd, maar die komt er sowieso niet op korte termijn omdat het verdrag van de Europese Unie daarvoor gewijzigd moet worden.

Bovendien speelt voor Denemarken het negatieve imago een rol. Door jarenlang consequent een streng asielbeleid te voeren staat het land te boek als ongastvrij. Hansen: "Het is een Deens handelsmerk: streng zijn voor asielzoekers. En uit onderzoek blijkt dat de koppeling tussen strenge regelgeving en dit negatieve imago heeft geleid tot een vermindering van het aantal asielzoekers dat naar Denemarken komt."

Hij spreekt van "negative nation branding". "Het ministerie van Migratie had bijvoorbeeld jarenlang een teller op de website om aan te geven hoeveel aanscherpingen er bij het asielbeleid werden doorgevoerd. En er werden advertenties geplaatst in landen waar vluchtelingen vandaan komen, die uitleggen hoe streng de regels zijn."

Ook speelde de veelvuldige media-aandacht vanuit het buitenland in op het versterken van dit imago: het kleine, vredelievende landje van sprookjesschrijver Hans Christian Andersen dat buitenlanders weert.

Koerswending

Na de vluchtelingencrisis in 2015, waarbij ook Denemarken het aantal asielzoekers zag toenemen, werd het beleid opnieuw strenger. Vluchtelingen die vanwege oorlog asiel aanvragen, worden beschouwd als een aparte groep die elk jaar of om het jaar opnieuw een tijdelijke verblijfsvergunning moet aanvragen.

In 2019 kondigde de sociaaldemocratische regering een koerswending aan: vanaf het begin moest duidelijk zijn dat vluchtelingen altijd tijdelijk in Denemarken zijn. Als de situatie in hun land van herkomst niet direct gevaarlijk meer is, kan de verblijfsvergunning worden ingetrokken. Zo beschouwt de regering de Syrische hoofdstad Damascus en omgeving als veilig gebied.

Na acht jaar in Denemarken kunnen vluchtelingen wel proberen om een permanente verblijfsvergunning aan te vragen. Ze moeten dan aan een lange lijst met eisen voldoen.

Snel veranderend speelveld

Hoe moeilijk dat is weet het Syrische gezin Ajek uit Damascus. De vader vluchtte in 2014 naar Denemarken, ruim een jaar later kwamen zijn vrouw en drie kinderen. In de jaren daarna werden de regels voor gezinshereniging aangescherpt.

Het gezin is volledig geïntegreerd: de ouders werken fulltime in de zorg, de oudste dochters zijn bezig aan hun masteropleiding bouwdesign en software-engineering. Maar na tien jaar leven ze nog steeds met de mogelijkheid om in een uitzetcentrum te worden geplaatst. Alleen de jongste zoon, die minderjarig was toen hij in Denemarken aankwam, heeft een permanente verblijfsvergunning.

Steeds meer Europese landen willen het Deense model kopiëren, wat de vraag oproept of het strenge beleid dan nog effect heeft op het aantal asielzoekers. "Denemarken heeft lang geprofiteerd van het feit dat ze de enige waren", zegt Hansen. Maar het speelveld verandert snel.

Hansen spreekt van een "zero sum game", waarbij landen met elkaar wedijveren wie het strengst is en het voordeel voor de één een even groot nadeel voor de ander betekent. Volgens de migratie-deskundige kan die toenemende strengheid zelfs een ongewenst effect hebben, doordat onvoorspelbaarder wordt waar vluchtelingen naartoe reizen en asiel aanvragen.

Bovendien kleven er ongewenste neveneffecten aan het imago als ongastvrij land. Zo blijkt het aantrekken van geschoolde arbeidskrachten, waar heel Europa om schreeuwt, extra moeilijk in Denemarken. "Arbeidsmigranten die naar Denemarken komen, vertrekken gemiddeld een jaar eerder dan in andere landen", aldus Hansen.

"Je durft niet over een toekomst te dromen", zegt de 27-jarige Ola Ajek. "Elke keer dat je denkt: 'nu zijn we er bijna', worden de regels weer aangescherpt." Voor haar en haar jongere zus Lojain (masterstudent software-engineering) is een permanente verblijfsvergunning nog ver weg.

Lojain: "Ik wil het liefst dat we als gezin in Denemarken kunnen blijven. Maar tegelijkertijd zou ik ook ergens anders opnieuw willen beginnen. Ik vind het moeilijk om te leven met de gedachte dat ik morgen in een vertrekcentrum kan worden geplaatst."

Ommezwaai na arrestatie topman: Telegram gaat IP-adressen en telefoonnummers delen

2 months ago

Het socialemediaplatform Telegram belooft beter te gaan samenwerken met internationale autoriteiten om illegale praktijken te bestrijden. In een bericht op zijn eigen kanaal zegt oprichter Pavel Doerov dat er voortaan met een gerechtelijk bevel telefoonnummers en IP-adressen kunnen worden opgevraagd.

Telegram staat erom bekend dat het zijn gebruikers een grote mate van vrijheid biedt en minder ingrijpt bij berichten die anderen als problematisch zien. Critici zeggen dat Telegram zo meewerkt aan de verspreiding van bijvoorbeeld kinderporno, haatzaaien en drugshandel.

Doerov (39) werd vorige maand vier dagen vastgezet in Frankrijk omdat Telegram nauwelijks meewerkt aan politieonderzoeken. Volgens de Franse autoriteiten maakt hem dat schuldig aan het bevorderen van criminele activiteiten op het netwerk. Doerov mag na het betalen van een borgsom van 5 miljoen euro het proces in vrijheid afwachten, maar heeft wel een meldplicht en uitreisverbod gekregen.

Opgeschoond

In reactie op zijn arrestatie zegt Doerov nu de regels iets te hebben aangescherpt. "Om criminelen nog verder af te schrikken" mag het bedrijf voortaan "van degenen die onze regels breken de IP-adressen en telefoonnummers delen met de relevante autoriteiten als er een valide juridisch verzoek is". Eerder werd zo'n verzoek alleen ingewilligd als er sprake was van een terreurverdenking.

Wat de precieze invulling zal worden van deze wijziging is nog niet duidelijk. Mensenrechtenorganisaties vrezen dat onderdrukkende regimes nu meer kans krijgen dissidenten te vervolgen. Voorstanders van meer openheid wijzen er juist op dat gebruikers zich nog steeds moeilijk vindbaar kunnen maken door versleuteling of het gebruik van een telefoon zonder sim-kaart.

Naast de beloofde samenwerking met politiediensten kondigde Doerov ook aan dat medewerkers met behulp van AI "problematische content" hebben verwijderd. Over wat er precies offline is gehaald geeft Doerov geen details, alleen dat het ging om zaken die de voorwaarden van Telegram schonden. Gebruikers worden opgeroepen het te melden als ze nog iets "onveilig of illegaals" aantreffen.

'0.001 procent verpest het'

Doerov legt uit dat zijn dienst "bedoeld is om vrienden en nieuws te vinden, niet om illegale waar te adverteren". Hij zei eerder al dat "99,999 procent van de gebruikers niets met misdaden te maken heeft" en denkt dat het nieuwe beleid beter is voor hen. "We laten de rotte appels niet de integriteit van ons platform op het spel zetten voor bijna een miljard gebruikers."

Overigens blijft hij bij zijn kritiek op de Franse arrestatie. Die noemt hij in zijn bericht verrassend en misplaatst. "Nieuwe technologieën opzetten is al moeilijk genoeg. Geen enkele pionier gaat nog iets ontwikkelen als hij persoonlijk verantwoordelijk kan worden gehouden voor misbruik daarvan."

NOS op 3 dook recent in de duistere kant van Telegram: