Aggregator

Toen PVV-minister Faber haar opt-outbrief stuurde naar de Europese Commissie wachtte premier Orbán niet lang met een bericht op X: "Eindelijk een dappere regering. Waar kan Hongarije zich hiervoor aanmelden?"

De kabinetsdeelname van de PVV leunt volgens de partij op "het strengste asielregime ooit". Een ruzie in de coalitie over precies dat beleid kan Wilders niet gebruiken. Voor hem zelf staat er met kabinetsdeelname meer op het spel dan het nationale belang. Hij is, al mocht hij geen premier worden, met zijn PVV ook het voorbeeld in de opmars van gelijkgestemde Europese partijen, die nieuwsgierig meekijken hoe het gaat.

Hoe groter die partijen in de Europese landen worden, hoe makkelijker Wilders die macht ook kan gebruiken voor zijn invloed op Nederlands beleid. Luister naar mij, kan hij zeggen, kijk eens hoe groot we bij elkaar zijn.

Wilders laat zich regelmatig zien op het internationale toneel. Hij ontmoette de Oekraïense president Zelensky op een congres in Italië waar ook premier Meloni was, hij belde met de Israëlische minister van Defensie en ging langs bij Europese collega's.

Over anderhalve week gaat Wilders weer naar Italië voor een ontmoeting met Matteo Salvini, de partijleider van Lega en minister in het kabinet-Meloni en de Hongaarse premier Orbán. Een spannend bezoek, waar ze Wilders zullen vragen naar de stand van zaken van 'zijn' kabinet.

Wilders en Salvini sloten zich afgelopen zomer aan bij de door Orban opgerichte Europese fractie Patriots for Europe, die de Trumpachtige-slogan Make Europe great again gebruikt. Het was mede een initiatief van de Tsjechische partij Ano en de Oostenrijkse FPÖ van Herbert Kickle, die zondag naar verwachting de landelijke verkiezingen gaat winnen.

De agenda van dit politieke samenwerkingsverband wordt gedomineerd door een streng asielbeleid, nationalisme en traditionele (christelijke) waarden. Door politicologen wordt hun agenda radicaal-rechts en populistisch genoemd.

Ook andere oude bekenden van Wilders sloten zich snel aan: Rassemblement National van Marine le Pen, het Spaanse Vox van Santiago Abascal, zusterpartij Vlaams Belang, Morten Messerschmidt met de Deense Volkspartij en Chega uit Portugal. De Italiaanse Meloni richtte een eigen fractie op maar zal altijd "een vriend en bondgenoot" blijven, zei Abascal.

De partijen stappen over hun soms grote onderlinge verschillen heen. De meer liberale partijen zwijgen bijvoorbeeld over het anti-lhbti-beleid van Orbán, Le Pen sloopte het antisemitisme uit haar partij en Wilders steunt nu Oekraïne. Wat hen samenbindt is het stoppen van de instroom van asielzoekers. Een politieke strategie die ook gebaseerd is op: samen zijn we groot.

De samenwerking kent een lange voorgeschiedenis waar Wilders een grote rol in speelt. De partijen werden in eigen land vaak met de nek aangekeken en buiten coalities gehouden. Toch bleven zij de kiezers opzoeken en die wisten hun strenge asielagenda steeds meer te waarderen.

"2017 wordt het jaar van de revolutie in Europa", zei de PVV-leider op een internationaal verkiezingscongres. "Een patriottistische lente zal aanbreken."

De partijen zitten sindsdien inderdaad bijna allemaal in de lift. Wilders werd vorig jaar zelfs de grootste bij nationale verkiezingen en neemt deel aan een kabinet met streng asielbeleid als speerpunt. "Het toont aan dat ons gezamenlijke gedachtengoed, het verdedigen van nationale belangen, nu aan de winnende hand is in Europa", zei partijvoorzitter Jordan Bardella van Rassemblement National.

De partijen hebben weinig vertrouwen in de huidige EU. Daarom proberen ze die "van binnenuit" te veranderen. Nog belangrijker vinden ze het om groot te worden in eigen land zodat zij daar de wetgeving kunnen veranderen.

Wilders en de andere partijleiders helpen elkaar daar zo veel mogelijk bij. Ze steunen elkaar in verkiezingscampagnes, spreken op elkaars congressen en zoeken gezamenlijk de publiciteit. Elke overwinning wordt via sociale media, zeker via Wilders' favoriete medium X, breed uitgemeten en gedeeld.

Maar het mogelijke stranden van de asielnoodwet gooit roet in het eten. Coalitiepartij NSC legde een bommetje onder de afspraak die voor Wilders juist het belangrijkst is. Willen de andere partijen dat Wilders de coalitie nog ziet zitten, dan moeten ze met een oplossing komen.

Volgende week staat het onderwerp al op de agenda van de ministerraad. Gaat die vergadering van start zonder goede voorbereiding en zonder plan om Wilders tevreden te houden, dan is de uitkomst zeer onzeker.

Samsung brengt de Galaxy S24 Fan Edition in Europa uit voor een adviesprijs van tenminste 749 euro. Daarnaast brengt de techgigant de Galaxy Tab S10+ en Tab S10 Ultra op de markt voor respectievelijk tenminste 1119 en 1339 euro.

De Gouden Griffel, de belangrijkste literatuurprijs voor kinderboeken, gaat dit jaar naar Het kleine heelal, geschreven door Annejan Mieras. Dat is bekendgemaakt in het NOS Jeugdjournaal. Volgens de jury is het winnende boek "het ultieme kinderboek, dat alles heeft om uit te groeien tot een klassieker".

Het boek gaat over een meisje dat vanwege allerlei tegenslagen met haar moeder in een caravan op camping 'Het kleine heelal' belandt. Daar beleeft ze allerlei avonturen en ontmoet ze interessante mensen.

De jury, onder leiding van voormalig nieuwslezer Noraly Beyer, noemt Het kleine heelal "kundig en liefdevol gecomponeerd".

Auteur Mieras was lang werkzaam als architect en werkt inmiddels al jaren als docent op een basisschool. Het kleine heelal is haar derde boek.

Gouden Penseel

Het Gouden Penseel, de prijs voor het best geïllustreerde kinderboek, werd toegekend aan Jeska Verstegen. Haar bekroonde illustraties staan in Het touw en de waarheid van Marco Kunst.

"De uitzonderlijke wijze waarop tekst en beeld hier samenvloeien, de manier waarop dit verhaal duiding geeft aan onze tijd en vernieuwing binnen het werk van deze illustrator, maken dat de Penseeljury met genoegen en overtuiging een Gouden Penseel toekent", aldus het juryrapport.

De Griffels en Penselen zijn de bekendste en meest prestigieuze juryprijzen voor kinderboeken in Nederland. De winnaars zijn bekendgemaakt in aanloop naar de Kinderboekenweek, die woensdag 2 oktober van start gaat. Het thema is dit jaar 'Lekker Eigenwijs'.

What is the size of a single molecule of oil? What may initially seem like a trick question – answerable only through the use of complicated, high-tech scientific equipment – …read more

Het Openbaar Ministerie is een strafrechtelijk onderzoek gestart naar fatbikeverkoper La Souris en eigenaar Armando Muis. Dat bevestigt een woordvoerder van het OM.

Volgens het OM staat het onderzoek los van de uitzending van vandaag van consumentenprogramma BOOS over het bedrijf. Het programma stelde dat La Souris de afgelopen jaren waarschijnlijk tienduizenden fatbikes met te sterke motoren heeft verkocht.

Een fatbikemotor mag in Nederland een vermogen van maximaal 250 watt hebben. Uit onderzoek van BOOS zou blijken dat het bedrijf fatbikes verkocht met een vermogen van 500 tot 750 watt.

Ook de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt zich bezig met de fatbikeverkoper. Vorige maand werden 1100 fatbikes van La Souris in beslag genomen, omdat ze volgens de inspectie niet veilig zijn.

Reactie: onjuiste test

In een reactie zegt Armando Muis, eigenaar van La Souris, dat het bedrijf achter zijn producten staat. "Wij leveren alleen legale fatbikes. De inspectie heeft een onjuiste test gedaan. Ze hebben halffabricaten onderzocht, die nog niet door onze eindprocedure zijn geweest. Wij beveiligen onze fatbikes altijd tegen manipulatie, voordat ze bij ons de deur uit gaan."

Over het onderzoek van BOOS zegt het bedrijf: "Het programma baseert zich op inkoopfacturen in plaats van laboratoriumonderzoek. BOOS heeft ons al veroordeeld voordat het onderzoek van het OM is afgerond."

Tweede Kamer

De fatbike is al langer onderdeel van politieke en maatschappelijke discussie. Op dit moment mag iedereen nog op een fatbike rijden, ook jonge kinderen. De e-bike met dikke banden mag maximaal 25 kilometer per uur kunnen rijden, maar wordt soms ook opgevoerd tot wel 45 of 50 kilometer per uur. De Tweede Kamer nam deze week een motie aan om het gebruik van fatbikes door kinderen onder de 14 jaar te verbieden.

Ubisoft erkent in een brief aan aandeelhouders dat Star Wars Outlaws minder goed verkocht wordt dan verwacht. In het verlengde daarvan kondigt het bedrijf een intern onderzoek aan naar het ontwikkelproces van zijn games.

In de Indiase deelstaat Bihar zijn ten minste 46 mensen verdronken tijdens een jaarlijkse hindoeïstische traditie. De meeste slachtoffers waren kinderen. Drie mensen zijn nog vermist, melden lokale media.

De meeste kinderen verdronken tijdens het baden en bij onderdompelingen in rivieren en plassen. Dat er zoveel slachtoffers zijn komt waarschijnlijk door de zware regenval van de afgelopen tijd. Rivieren zijn daardoor dieper en wilder dan gebruikelijk. Hulpdiensten zijn nog op zoek naar overlevenden.

Jaarlijks ritueel

In Bihar viert de bevolking het jaarlijkse Jiviputrika Vrat-ritueel. Dat is een traditie waarbij vrouwen 24 uur lang vasten en gebeden verrichten voor het welzijn van hun kinderen.

Tijdens die viering bewegen de vrouwen zich door het water met kinderen aan hun zijde. Dat doen ze om zichzelf te reinigen, waar traditiegetrouw een onderdompeling bij hoort.

Vaker doden

Er vallen vaker doden in India tijdens religieuze vieringen, meestal doordat mensen in de verdrukking komen. In juli stierven er op die manier ten minste 121 mensen bij een bijeenkomst in de buurt van New Delhi. Dat er zulke grootschalige verdrinkingen plaatsvinden is zeldzaam, meldt persbureau Reuters.

De Indiase overheid biedt de families van de slachtoffers een compensatie van ongeveer 4000 euro aan.

Hij was 47 jaar en 7 maanden in afwachting om geëxecuteerd te worden voor de moord op zijn baas, diens vrouw en hun twee kinderen. Maar nu is hij vrij. Iwao Hakamada (88) is door een Japanse rechtbank vrijgesproken nadat was vastgesteld dat het tegen hem gebruikte bewijsmateriaal nep was.

Vandaag stonden zo'n 500 mensen in de rij voor een plek in de rechtszaal in Shizuoka om de uitspraak bij te wonen. Toen het vonnis werd uitgesproken, klonk er gejuich van sympathisanten die zich buiten de rechtbank hadden verzameld.

Hakamada was zelf niet aanwezig. Tientallen jaren van gevangenschap, vaak in eenzame opsluiting en met de altijd aanwezige dreiging van executie, hebben een zware tol geëist van zijn geestelijke gezondheid.

Toen tien jaar geleden een nieuw proces werd gestart, mocht hij dat proces afwachten buiten de gevangenismuren. Hij leefde sindsdien bij zijn zus Hideko, die nu 91 is. Zij vocht tientallen jaren om zijn naam te zuiveren en mocht nu dan eindelijk horen dat haar broer werd vrijgesproken. "Toen ik dat hoorde, was ik zo ontroerd en blij dat ik niet kon stoppen met huilen", vertelde ze aan verslaggevers.

Hakamada, een voormalig professioneel bokser, werkte in 1966 in een miso-verwerkingsfabriek toen de lichamen van zijn werkgever, diens vrouw en twee kinderen uit hun huis werden gehaald dat in brand was gestoken. De vier gezinsleden waren doodgestoken en lokale autoriteiten zeiden dat Hakamada erachter zat. Hij zou na zijn daad 200.000 yen hebben meegenomen, oftewel ruim 1000 euro.

Hakamada ontkende aanvankelijk schuld, maar later bekende hij toch. Volgens Hakamada was dat een gedwongen bekentenis. Hij zei dat hij was mishandeld en was onderworpen aan ondervragingen die tot twaalf uur per dag duurden. Desondanks leverde de bekentenis in 1968 een veroordeling op tot de doodstraf.

Het decennialange juridische gevecht draaide uiteindelijk om kleding die een jaar na de arrestatie van Hakamada in een tank met miso (gefermenteerde sojabonenpasta) werd gevonden.

Die kleren, waarop ook bloed zou zijn aangetroffen, werden gebruikt om Hakamada te kunnen veroordelen. De advocaten van Hakamada hebben jarenlang bestreden dat de kleren konden worden gelinkt aan hun cliënt. Ze zeiden dat aangetroffen DNA niet overeenkwam met dat van de oud-bokser.

Ook voerden zijn advocaten de mogelijkheid op dat politie het bewijsmateriaal had gefabriceerd. Uiteindelijk ging de rechter mee met deze argumenten, waarop Hakamada een nieuw proces kon beginnen.

Mogelijkheid op beroep

Door de langdurige juridische procedures duurde het tot vorig jaar voordat het nieuwe proces daadwerkelijk begon en tot vanochtend voordat de rechtbank het vonnis uitsprak. Een belangrijk element waar zijn vrijspraak van afhing waren rode vlekken op de kleding die als bewijsmateriaal was opgevoerd.

Doordat de vlekken rood bleven en niet donker waren geworden na langere tijd ondergedompeld te zijn geweest in sojabonenpasta, bleek ermee te zijn geknoeid. Met als gevolg de vrijspraak van Hakamada. Hiertegen is nog beroep mogelijk. De aanklagers hebben twee weken de tijd om dat aan te tekenen.

Een rechtbank in Hongkong heeft een voormalig hoofdredacteur van het Hongkongse nieuwsmedium Stand News veroordeeld tot 21 maanden gevangenisstraf. Hij is schuldig bevonden aan opruiing. Het is de eerste keer sinds Hongkong onder Chinees gezag kwam te staan dat een journalist voor opruiing de gevangenis in moet.

Chung Pui-kuen (54) gaf samen met adjunct-hoofredacteur Patrick Lam (36) leiding aan Stand News. Ze zijn beiden schuldig bevonden aan opruiing omdat ze antiregeringsprotesten zouden hebben gesteund.

Volgens de rechter deden de twee "geen eerlijk journalistiek werk" en kwamen ze ten tijde van de grootschalige prodemocratische protesten in 2019 in opstand tegen de overheid.

Artikelen als bewijs

Als bewijs werden elf artikelen aangewezen, waaronder interviews met prodemocratische activisten en oppositieleden. Volgens de rechter werd de nieuwssite gebruikt om de Chinese regering zwart te maken.

Na aftrek van zijn voorlopige hechtenis moet Chung nog ongeveer tien maanden van zijn straf uitzitten. Lam hoeft vanwege ernstige gezondheidsproblemen niet de gevangenis in.

Aanval op persvrijheid

Bij de onderhandelingen over de terugkeer van Hongkong onder het gezag van Peking, 27 jaar geleden, werd afgesproken dat burgerrechten als vrijheid van godsdienst, persvrijheid, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering zeker 50 jaar in stand zouden blijven.

Stand News was een van de laatste onafhankelijke nieuwsmedia in Hongkong die het aandurfden om kritiek te uiten op de autoriteiten. Het medium had op sociale media 1,6 miljoen volgers. De nieuwssite besloot in 2021 om zichzelf op te heffen na een politie-inval en een reeks arrestaties.

De twee journalisten werden vervolgd onder de omstreden nationale 'veiligheidswet' uit 2020. Die werd door Peking ingevoerd na massale protesten tegen de regering. Volgens de autoriteiten is die wet bedoeld om voor stabiliteit te zorgen; ze zeggen dat de onafhankelijkheid van de rechtspraak is gewaarborgd. In de praktijk wordt de wet gebruikt om mensen de mond te snoeren en daarmee de oppositie uit te schakelen, zien critici.

Meerdere veroordelingen

Sinds de laatste aanpassing van de veiligheidswet heeft de pro-Chinese regering meer mogelijkheden om tegenstanders van de regering hard te kunnen aanpakken.

Vorige week veroordeelde een rechter in Hongkong twee mannen tot celstraffen van 10 en 14 maanden vanwege het dragen van een provocerend T-shirt.

De veroordelingen zijn door journalistieke organisaties, de Europese Unie en de Verenigde Staten een aanval op de persvrijheid genoemd.

Minister Faber van Asiel en Migratie wil dat provincies bij toerbeurt asielzoekers uit Ter Apel overnemen als het daar erg druk is. Na een overleg met vertegenwoordigers van onder meer gemeenten en provincies zei ze dat nu de provincie Groningen vaak "de eerste overloop" voor zijn rekening neemt, maar de minister wil dat ook andere provincies helpen.

Volgens haar moet het idee nog wel worden uitgewerkt. Vertegenwoordigers van gemeenten en provincies hebben daar nog veel vragen over.

Het aanmeldcentrum in Ter Apel zit geregeld vol en veel gemeenten klagen dat Faber niet genoeg doet om elders plekken te regelen. Faber zei daarover dat haar ministerie er geregeld contact over heeft met andere overheden. Maar ze benadrukte dat ze er ook hard aan werkt om de instroom van asielzoekers te beperken. De gemeenten wijzen er juist op dat vanwege de acute situatie in Ter Apel echt opvang nodig is.

'Probleem zit bij de instroom'

Het kabinet is van de plan de spreidingswet, die bedoeld is om asielzoekers beter te verdelen over het land, in te trekken. Faber erkende dat die nog steeds geldt. "Je kan natuurlijk blijven spreiden, maar het probleem ligt bij de bron en dat is de instroom", voegde de minister eraan toe.

Faber zei verder dat vluchtelingen die een verblijfsstatus hebben zo snel mogelijk van een asielzoekerscentrum naar een gemeente moeten worden overgeplaatst, maar ze wees er ook op dat in het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat statushouders geen voorrang meer gaan krijgen op andere woningzoekenden.

Gemeenten: af en toe nodig dat kabinet belt

Vicevoorzitter Boumans van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zei dat het kabinet aan zet is bij de opvang en dat je dat niet aan gemeentebesturen kunt overlaten. Hij vulde aan dat het wel nodig is om af en toe te bellen, ook om een lokaal bestuurder een ruggensteuntje te geven. "Eric van der Burg deed dat en ik denk dat het goed is dat deze minister dat ook doet."

Hij benadrukte ook dat de VNG gelooft in de effecten van de spreidingswet, met kleinschalige opvang, terwijl de minister juist inzet op grootschalig. "Op dat punt zijn we nog niet tot elkaar gekomen."

Volgens de VNG-bestuurder gaat het kabinet er te veel van uit dat de beperking van de instroom direct effect heeft: "Wij betuigen dat dat niet zo zal zijn. Er zijn nog steeds vluchtelingen hier. Die vangen wij op in onze gemeenten."

Provincies: overleg had eerder gekund

De Drentse commissaris van de Koning Klijnsma, die ook sprak namens de andere commissarissen, liet zich op een soortgelijke manier uit: "We zullen de mensen die in Nederland zijn op een ordentelijke manier moeten opvangen. Je moet geen oude schoenen weggooien voor je nieuwe hebt."

Ze wil concreet weten welke maatregelen er worden genomen en hoeveel geld daaraan vastzit: "Als je in de begroting kijkt, word je niet onmiddellijk vrolijk." En volgens haar had het overleg met het kabinet "misschien iets eerder gekund".

Om de 4-jarige zoon van de vrouw (38) die vorige week in Rijswijk werd doodgeschoten financieel te ondersteunen, is uitvaartonderneemster Rischma Madho een crowdfunding gestart. In ruim een dag tijd is er al meer dan 20.000 euro gedoneerd.

De vrouw werd vrijdag voor de ogen van haar zoontje doodgeschoten. Dat gebeurde in het portiek van het appartementencomplex waar ze woonden. Een verdachte, een 57-jarige buurman, werd direct aangehouden door de politie.

Het slachtoffer zou nog maar pas vanuit Suriname naar Nederland zijn verhuisd voor haar zangcarrière. Ze zong Hindoestaanse volksmuziek en maakte net als de uitvaartonderneemster deel uit van de Hindoestaanse gemeenschap. En daarin is het volgens Madho "gebruikelijk dat je elkaar helpt".

Femicide

Madho regelt de uitvaart van de vrouw belangeloos samen met haar vaste leveranciers. Ze heeft de nabestaanden gevraagd het geld dat de begrafenis normaal gesproken zou kosten ook in de spaarpot voor het kind te storten, meldt Omroep West.

In de tekst bij de crowdfundingcampagne staat ze ook stil bij de moord op de vrouw. "Op een brute wijze is zij van haar leven beroofd, omdat ze 'nee' zei." Eerder zei een buurtbewoner al tegen Omroep West dat de verdachte en het slachtoffer "een haat-liefderelatie" met elkaar hadden.

Ook burgemeester Huri Sahin van Rijswijk zei in een eerdere verklaring dat het om femicide ging. Het is niet de eerste keer dat een vrouw in Rijswijk slachtoffer werd van geweld. In de Zuid-Hollandse stad werden vorig jaar in juni en november ook al twee vrouwen gedood door hun partner.

Qua reistijd verliest het openbaar vervoer meer en meer terrein op de auto, zo werd vanochtend duidelijk uit een onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving. Vooral in landelijk gebied doe je er met de bus en trein steeds langer over. Volgens de onderzoekers is er de afgelopen jaren vooral ingezet op snelle verbindingen tussen steden, waardoor de fijnmazigheid in kleinere gemeenten achteruitgegaan is. Wij vroegen verschillende ov-reizigers naar hun reistijd.

Wilma van Veen (67) reist iedere werkdag van Nieuwleusen naar haar werk in een sportkantine in Zwolle. "In principe ben ik al met pensioen maar ik kan niet thuiszitten." Van deur tot deur doet ze er met het ov ongeveer een uur en twintig minuten over. Met de auto zou dit, zonder files, veel korter zijn maar dat is geen optie voor Van Veen. "Vroeger heb ik wel auto gereden maar ik ben hartpatiënt en daarom mag het niet meer."

Het ov is volgens haar de afgelopen jaren vooral in service en reizigerscommunicatie flink achteruitgegaan. "De bussen rijden lang niet altijd op tijd. Soms vertrekt de bus van 07:45 uur pas om 08:15 uur."

Om ervoor te zorgen dat het ov aantrekkelijker wordt, zouden vooral de aansluitingen veel beter moeten, zegt Van Veen. "Dat je vanaf de ene bus meteen de andere kan pakken. Nu is dat vaak niet zo en sta je lang te wachten."

Erik en Elsel van Vught staan in Meppel op de bus wachten. Op weg van hun woonplaats Borne naar Ruinerwold hebben ze er dan al een hele trip op zitten. "We hadden het nieuws over de lange reistijd in het ov al gelezen en dat klopt zeker. Zo zijn we nu al dik twee uur onderweg. We zouden ook liever met de auto zijn gegaan maar de versnellingsbak is stuk. Toevallig zijn we nu net op weg naar een garage om een andere tweedehandsauto te kopen."

Op andere dagen reist Elsel naar haar werk in Nijverdal ook met de trein. "Daar doe ik zeker een uur over, dat heeft met de overstap in Almelo te maken. En dan duurt het nu nog langer door werkzaamheden. Met de auto is het de helft korter."

"Ik reis wekelijks vanaf het Friese dorp Terkaple naar Den Haag", vertelt Roy Huijsmans. "Daar ben ik van deur tot deur ongeveer 4 uur mee bezig. Dat is wel lang - dan zit ik even - maar in de trein kan ik werken en in de auto niet."

Ondanks de reistijd vind Huijsmans de verbinding best goed. "Vanaf Heerenveen zit ik tweeëneenhalf uur in de trein en ga ik aan de slag. Om mijn reis te versnellen fiets ik soms wel van Terkaple naar Joure, de overstap is hier lastig qua aansluiting. Achter elkaar pak ik eerst bus 91, dan de trein in Heerenveen en dan in Den Haag een tram. Met de auto zou ik wel sneller zijn, maar dan kan ik onderweg niet werken."

Verschillende internationale bekendheden hebben hun stem verleend aan de Meta AI-chatbot, waaronder de acteurs John Cena, Dame Judi Dench en Kristen Bell en de komieken Keegan-Michael Key en Awkwafina. De AI-functie is vooralsnog niet in Europa beschikbaar.

In meerdere Duitse supermarkten zijn kilo's cocaïne aangetroffen in dozen met bananen. Medewerkers ontdekten de drugs en schakelden de politie in. Dat leidde tot een totale vondst van 95 kilo, verspreid over elf verschillende filialen van Aldi.

De drugs komen volgens de Duitse politie uit Zuid-Amerika en zouden een straatwaarde hebben van 7 miljoen euro. Ze kwamen aan in de haven van Antwerpen en belandden vervolgens in het centrale magazijn van de supermarktketen in Duitsland. Van daaruit werden de bananendozen verspreid over de winkels.

De politie spreekt van "een grote fout" van de smokkelaars. In de haven moet er iets misgegaan zijn met het ophalen van de drugs. Het was niet de bedoeling dat de lading drugs bij Aldi zou terechtkomen, zegt de politie. Een onderzoek naar de afzender loopt.

Vaker gebeurd

Zo'n fout is het afgelopen jaar vaker gemaakt. Zo werd eerder deze maand een soortgelijke vondst gedaan in vier Franse supermarkten. Dat ging om grofweg 50 kilo cocaïne. Ook in mei werden in een Frans magazijn honderden kilo's coke gevonden in de fruitvoorraad.

Het is niet ongebruikelijk dat drugs verborgen zitten in legale zendingen. Dat de zending specifiek in deze supermarkten terechtkomt, roept bij de politie vragen op over de controlemaatregelen in de Antwerpse haven en over het distributieproces van het bedrijf.

Aldi heeft nog niet gereageerd op de vondst van de drugs.

Game Mania krijgt mogelijk een doorstart in Nederland. Daarvoor hebben 35 kandidaten zich gemeld. De onderhandelingen daarover zijn nog niet begonnen, zo laat de advocaat van Game Mania weten aan persbureau ANP.

Ruim honderd bedrijven hebben het Europese AI-pact ondertekend. Grote techbedrijven zoals Google, OpenAI, Amazon en Microsoft hebben hun handtekening gezet, net als KPN en Booking.com uit Nederland.

Grote afwezigen zijn Apple, TikTok, X en Meta, bekend van Facebook en Instagram. Ook Mistral, een Frans AI-bedrijf, heeft vooralsnog niet getekend. Meta laat weten op een later moment wellicht het pact alsnog te ondertekenen. Apple, TikTok en X geven vooralsnog geen reactie.

Vorige maand trad de Europese AI Act in werking, een set regels en wetten op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). De komende jaren worden de regels gefaseerd ingevoerd. Met het ondertekenen van het pact committeren bedrijven zich daaraan. Ook worden de bedrijven geacht mee te doen aan het ethische debat als er zich nieuwe, gevoelige situaties voordoen als gevolg van AI.

Gedeeld belang

"Ze committeren zich vrijwillig aan een aantal eisen vanuit de wetgeving die deels nog moet ingaan", zegt Mona de Boer, die als expert op het gebied van verantwoordelijk gebruik van kunstmatige intelligentie is verbonden aan accountantskantoor PwC. "Het pact moet 'best practices' stimuleren."

Zowel de EU als de bedrijven hebben belang bij dit pact, denkt de Boer. "Enerzijds hoopt de EU innovatie te stimuleren en zo aantrekkelijk te worden voor bedrijven die met AI bezig zijn. Anderzijds willen de bedrijven niet de boot missen en in de EU aan de slag kunnen. Als je toch weet dat je moet voldoen aan deze vereisten, kun je er ervaring mee opdoen."

Risico's

Met de nieuwe regels moeten de maatschappelijke risico's van AI zo veel mogelijk beperkt worden. "Alle AI-systemen nemen een bepaald risico met zich mee," legt De Boer uit. "Nu zullen bedrijven transparant moeten maken welke systemen ze gebruiken en welke risico's dat met zich meebrengt."

Het grootste risico is ongewenste profilering, denkt De Boer. "Dat gaat dan om het gebruiken van een grote hoeveelheid gegevens om vervolgens voorspellingen te doen over het gedrag van mensen, die negatief voor hen uitpakken." In februari 2025 treedt een nieuw deel van de wetgeving in werking. Het wordt dan onder meer verboden voor opsporingsdiensten om AI te gebruiken om te voorspellen of iemand een misstap zal begaan of dat heeft gedaan.

Tekort zorg

AI biedt ook kansen om het tekort aan personeel op te vangen. Zo verwacht het Nederlandse kabinet veel van de toepassing van kunstmatige intelligentie in de zorg. De vraag is hoeveel risico we bereid zijn te nemen om krapte op de arbeidsmarkt tegen te gaan met AI.

Ook De Boer verwacht ethische dilemma's hieromtrent. "Je ziet nu dat patiënten vaker op afstand gemonitord worden. Dan kan het zijn dat data worden gebruikt om tijdig in te grijpen, bijvoorbeeld door aan te geven dat er medicatie nodig is. Als zo'n systeem niet helemaal stabiel en betrouwbaar, is dat een groot risico."

Microsoft zet de geremasterde versies van StarCraft en StarCraft II op 5 november op Game Pass.

De AI-gadget Rabbit R1 heeft ongeveer vijfduizend dagelijkse gebruikers, zo zegt de directeur van het bedrijf in een interview. Het oranje apparaatje kwam dit voorjaar op de markt, na een aankondiging in januari.

Een medewerker die bijna vier jaar lang als basisarts met kinderen werkte bij de GGD West-Brabant, is per direct ontslagen omdat die niet als arts geregistreerd bleek te zijn. De GGD heeft aangifte tegen de medewerker gedaan bij de politie, meldt Sebastiaan Baan, directeur publieke gezondheid.

De medewerker werkte met kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar in de gemeenten Roosendaal, Moerdijk en Rucphen. In totaal is de medewerker met zo'n 1900 kinderen in contact geweest, denkt de GGD. Alle betrokken ouders, verzorgers en kinderen zijn hier vanmiddag over geïnformeerd.

Volgens Baan waren de reacties geschokt en boos. Daar heeft hij naar eigen zeggen alle begrip voor. De GGD erkent "steken te hebben laten vallen, voegt een woordvoerder toe. "Dit nieuws heeft ons enorm geschokt en staat haaks op onze ambitie om betrouwbare en veilige zorg te bieden."

Artsen hebben een beschermde beroepstitel en dienen zich te registreren in het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) om hun werk zelfstandig te mogen uitvoeren. Ze moeten elke vijf jaar een herregistratie aanvragen om aan te tonen dat ze nog bevoegd zijn om hun beroep uit te oefenen.

Hoe het kon gebeuren dat deze persoon zonder BIG-registratie aan de slag kon als basisarts is niet duidelijk. De GGD laat dat onderzoeken door een onafhankelijk onderzoeksbureau, meldt Omroep Brabant. Daaruit moet ook blijken of de medewerker überhaupt over een medisch diploma beschikte.

De woordvoerder van de GGD zegt dat er eerder nooit reden is geweest om te twijfelen aan de medische kennis van de medewerker. Recent zijn er twee interne meldingen gedaan over adviezen die door de 'basisarts' waren gegeven. Ook was er in het verleden een melding van een school die het niet eens was met een advies.

Volgens de woordvoerder is dat niet heel uitzonderlijk en zijn die meldingen destijds "netjes besproken". Ze benadrukt vanwege de jonge doelgroep waarmee de arts werkte, dat er bij geen van de meldingen sprake was van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

De organisatie achter de beveiligde Linux-distro Tails gaat op in Tor. Dat laten beide organisaties weten. De gesprekken over een mogelijk samengaan liepen al sinds eind vorig jaar en zijn nu rond. Tails wordt een divisie binnen Tor Project.