West-Europa krijgt vanaf morgen te maken met de 'afgezwaaide' orkaan Kirk. De ex-orkaan van categorie 4 trekt nu nog vanuit de Atlantische Oceaan richting West-Europa en is inmiddels veranderd in een gewone storm.
Vannacht en morgenochtend bereikt Kirk naar verwachting de Spaanse westkust en het noorden van Portugal. Daarbij worden windstoten tot lokaal 130 km/u niet uitgesloten en er wordt gewaarschuwd voor golven van zeven meter hoog. Ook valt er veel regen. De hoeveelheid neerslag kan oplopen tot zo'n 100 millimeter.
In de loop van morgen trekt Kirk over de rest van Noord-Spanje naar de Golf van Biskaje. Daarbij kunnen in de westelijke Pyreneeën windstoten voorkomen die oplopen tot 150 km/u.
Kans op overstromingen en aardverschuivingenDe precieze koers ligt nog niet helemaal vast, maar Franse meteorologen verwachten dat Kirk in de buurt van Bordeaux in het zuidwesten van Frankrijk weer aan land komt. Lokaal kan de storm in het westen en midden van Frankrijk veel regen en harde wind veroorzaken.
In Parijs en omstreken wordt tussen de 40 en 60 millimeter neerslag verwacht en in het Loiregebied loopt dat op tot wel 90 mm. Dat zijn hoeveelheden die normaal in een maand vallen. Omdat de grond al behoorlijk nat is, is de kans op overstromingen en aardverschuivingen groot.
NederlandDe verwachte koers van de 'afgezwaaide' orkaan is de afgelopen uren steeds verder naar het zuiden bijgesteld, waardoor Nederland nu naar verwachting grotendeels de dans ontspringt. Eerder werd gewaarschuwd voor harde windstoten en veel regen. Nu lijken de gevolgen voor Nederland mee te vallen.
Alleen het zuiden van Limburg krijgt morgen te maken met regen, mogelijk 20 tot 30 millimeter. Maar dat heeft maar weinig met Kirk te maken. Dat is een lagedrukgebied dat morgen overdag al overtrekt.
In Duitsland is een enorm kinderpornonetwerk opgerold met honderdduizenden gebruikers wereldwijd. Zes Duitse mannen in de leeftijd van 45 tot 69 jaar zijn opgepakt. Ze worden beschouwd als de belangrijkste financiers van de Duitse tak van het netwerk, waarvan de naam niet is vrijgegeven.
Op het platform op het dark web, het verborgen deel van internet, stonden miljoenen foto's en video's waarop meisjes seksueel werden misbruikt. Het platform is nu gesloten. Het hoofd van de onderzoekscommissie doet een beroep op alle gebruikers "om hulp te zoeken en berouw te tonen". "Als de politie voor de deur staat, is het te laat."
13,5 terabyte op één computerIn september waren al huiszoekingen geweest in zes deelstaten en daarbij is uitgebreid bewijsmateriaal veiliggesteld. De politie nam 1517 voorwerpen in beslag, waaronder laptops en mobiele telefoons. Ook werden 94 verhuisdozen vol video's en dvd's meegenomen.
Op de computer van een van de verdachten werd alleen al 13,5 terabyte aan gegevens gevonden, dat komt neer op 3,4 miljoen foto's.
Volgens minister Reul van Binnenlandse Zaken was het netwerk sinds 2019 in gebruik en was het daarmee "een van de langstbestaande illegale platforms voor het uitwisselen van walgelijke beelden". De verdachten in Duitsland riskeren gevangenisstraffen van tussen de 2 en 15 jaar.
Een meerderheid in de Eerste Kamer wil dat het kabinet voor het asielvraagstuk naast het staatsnoodrecht ook werkt aan een wat gebruikelijker spoedwet. De SGP zal daarvoor een motie indienen die naar verwachting door een meerderheid van de senatoren wordt gesteund. Ook tegenstanders van strengere asielwetgeving sluiten zich uit principe bij het verzoek aan.
Dat blijkt tijdens het debat in de Eerste Kamer met het kabinet-Schoof over de Miljoenennota en de Prinsjesdagstukken. Zowel SGP-leider Stoffer in de Tweede Kamer als SGP-senator Schalk liet eerder al weten het staatsnoodrecht niet de juiste route te vinden voor strenger asielbeleid.
Het kabinet kan niet rekenen op een meerderheid in de Eerste Kamer. Het signaal van de senatoren van vandaag is dus van belang, mocht het ooit zover komen dat de Eerste Kamer het noodrecht achteraf moet goedkeuren.
Voor steun in de Eerste Kamer zijn andere partijen nodig, de PVV heeft daar een kleine fractie en het nieuwe NSC heeft nul zetels:
Ook de VVD-fractie in de Eerste Kamer, onder leiding van oud-minister Edith Schippers, heeft vanmiddag gezegd dat zij vindt dat het kabinet naast het noodrecht ook moet gaan werken aan de meer gebruikelijke weg van spoedwetgeving. Dit standpunt heeft ook de VVD-fractie in de Tweede Kamer.
PVV-minister Faber, aangespoord door partijleider Wilders, zegt juist alleen te willen werken aan het noodrecht. Het kabinet hoeft voor die maatregelen niet eerst goedkeuring van de Tweede en Eerste Kamer te krijgen. Wel moet juridisch onderbouwd worden dat er sprake is van buitengewone omstandigheden. De kwestie zet de politieke verhoudingen op scherp.
Grote bezwarenBij coalitiepartij NSC leven er grote bezwaren. Met name minister Uitermark van Binnenlandse Zaken wordt gezien als grootste tegenstander binnen het kabinet, die mogelijk bereid is haar portefeuille in te leveren als zij het noodrecht juridisch niet goed onderbouwd vindt. En Wilders heeft laten weten dat hij niet weet of de PVV "nog heel lang vrolijk wil doorgaan" met het kabinet, als het noodrecht wordt geblokkeerd.
Bij de andere coalitiepartijen klinkt steeds luider de vraag waarom Faber nog niet met haar voorstel is gekomen. Zij zei afgelopen vrijdag dat zij een eind op weg is met de onderbouwing van het noodrecht, maar dat er "nieuwe inzichten" zijn bij gekomen die zij wil uitwerken. Premier Schoof zei op zijn vrijdagse persconferentie dat hij voor 25 oktober met het kabinet een besluit wil hebben genomen.
Daarna moet het noodrecht voor advies worden voorgelegd aan de Raad van State. Als het kabinet besluit het noodrecht in te roepen kunnen er meteen asielmaatregelen genomen worden. De Tweede en de Eerste Kamer kunnen de wetgeving pas achteraf goed- of afkeuren. De Eerste Kamer heeft daarbij het laatste woord.
Een Française die lange tijd in Syrië verbleef bij terreurbeweging IS is aangeklaagd door de Franse autoriteiten. Ze zou in oorlogsgebied in Syrië haar eigen kinderen hebben geïndoctrineerd en psychisch en lichamelijk hebben mishandeld.
Een van de kinderen van de 39-jarige Emilie König heeft verteld dat haar moeder hun leerde "om mensen te onthoofden en granaten te gooien". "Toen de kinderen terugkwamen naar Frankrijk dachten ze dat messen bedoeld waren om hoofden af te snijden. Ze vertelden dat ze beelden hadden gezien van kelen die werden doorgesneden", staat in de aanklacht.
De kinderen zijn een tweeling van 7 en een van 9 jaar. Ze zijn volgens de autoriteiten getraumatiseerd door hun verblijf in Syrië.
Emilie König bekeerde zich als tiener tot de islam. In november 2012, ze was toen 28, vertrok ze naar Syrië en liet haar twee kleine kinderen achter in Frankrijk. Ze sloot zich aan bij IS, trouwde met een Franse jihadist en kreeg in 2015 een zoontje en in 2017 een tweeling. Kort daarna werd zij opgepakt en opgesloten in een Koerdisch kamp.
In 2021 haalde Frankrijk haar drie kinderen op, net zoals vele andere Franse kinderen van jihadisten. In 2022 werd Köning zelf gerepatrieerd en in Frankrijk opgesloten. Ze is aangeklaagd wegens deelname aan een terroristische organisatie.
'Getuige van extreme gewelddadigheden'Het jongetje en de tweeling kregen opvang in de Morbihan-regio in Bretagne. Daar worden ze begeleid door psychologen en psychiaters. Vorig jaar werd voor het eerst officieel bij justitie gemeld wat de kinderen vertelden. Vorige maand is een aanklacht ingediend door advocaat Jean-Guillaume Le Mintier, namens het bestuur van Morbihan dat officieel de voogdij over de kinderen heeft.
De kinderen zouden verklaard hebben het slachtoffer te zijn geweest van geweld door hun moeder en door derden. Alle drie zeiden ze video's te hebben gezien van onthoofdingen. Ze zouden getuige zijn geweest van gruweldaden.
"Emilie König heeft haar kinderen blootgesteld aan ernstige gevaren en aan de dood, door zich aan te sluiten bij IS en door kinderen te krijgen en kinderen op te voeden binnen deze terreurorganisatie", stelt Le Mintier in zijn aanklacht. "De kinderen zijn opgegroeid in onveilige kampen en zijn getuige geweest van extreme gewelddadigheden waardoor ze tot op de dag van vandaag getraumatiseerd zijn."
König is één van Frankrijks meest beruchte jihadisten. Op videobeelden is ze in Syrië te zien met een automatisch wapen. Op sociale media ronselde ze mensen om zich aan te sluiten bij IS. Ze riep mensen op om aanslagen te plegen in Frankrijk. Ze werd door zowel de CIA als de Verenigde Naties op zwarte lijsten gezet van gevaarlijkste en meestgezochte terroristen.
Landen in dubio over ophalen IS-strijders en kinderenDe advocaat van Emilie König zegt verbaasd te zijn. "Hierover staat niets in het dossier van justitie en er zijn nooit eerder van zulke beschuldigingen geuit", aldus Emmanuel Daoud. "Ik weet niet hoe deze verklaringen van de kinderen zijn verkregen. Mevrouw König heeft er juist altijd alles aan gedaan om haar kinderen te beschermen."
De aanklacht komt op een belangrijk moment omdat er in westerse landen al jaren veel debat is over de vraag of teruggekeerde IS-strijders en hun kinderen een gevaar vormen. Critici noemen hen 'wandelende tijdbommen' omdat ze voor het leven getraumatiseerd en/of geradicaliseerd zouden kunnen zijn. Dat zou ook een reden zijn om jihadisten en hun kinderen niet op te halen maar in Syrië te laten.
Anderen benadrukken juist dat het humaan is om de kinderen op te halen, omdat ze als minderjarigen niet verantwoordelijk zijn voor de keuze van hun ouders.
In Noordoost-Syrië verblijven nu nog zo'n 120 Franse kinderen van IS-strijders. Advocate Marie Dosé bezocht vorige maand een aantal van hen, samen met hun Franse opa's en oma's. "De gezondheidstoestand van de kinderen is extreem slecht. Als we ze niet terughalen zijn ze in levensgevaar", zei Dosé tegen de krant Le Monde.
De Arbeidsinspectie eist dat pakketdiensten maatregelen nemen omdat werknemers te lang en te zwaar werk moeten doen. "Personeel, meestal uitzendkrachten en vaak arbeidsmigranten, werkt onder te zware fysieke omstandigheden."
Een jaar lang deed de arbeidsinspectie onderzoek naar de werkomstandigheden in 35 depots van de zes grootste pakketdiensten. Daar zagen ze dat mensen te zwaar tillen en te veel bukken in een te hoog werktempo. "Door verkeerde werkhoudingen kan lichamelijke overbelasting en gezondheidsschade ontstaan."
De zes pakketdiensten moeten van de Arbeidsinspectie de lichamelijke overbelasting verminderen. "Dit moet al op korte termijn. Dit kan met bijvoorbeeld tilhulpmiddelen, meer personeel en vaker afwisseling van diensten", zegt Danielle Rebel van de Arbeidsinspectie.
Daarnaast wil de inspectie dat de hele sector met een totaalpakket aan structurele verbeteringen komt. Zoals een logische inrichting van het depot, waardoor er minder gesjouwd hoeft te worden met pakketten. "Ook kunnen robotisering en automatisering erbij helpen dat werknemers minder zwaar hoeven te tillen", zegt Rebel. Daarnaast moeten er duidelijke afspraken komen over maximale vulhoogte van karren, maximale gewichten van pakketten en trainingen.
Pakketbezorger DHL laat weten dat de conclusies van de Arbeidsinspectie aansluiten bij allerlei initiatieven die het bedrijf onlangs al heeft doorgevoerd om het werk fysiek minder zwaar te maken. Zoals de ontwikkeling van tilhulpmiddelen en afspraken met klanten over het maximale gewicht van een pakket. "Het onderzoek van de Arbeidsinspectie sterkt ons daarmee in onze overtuiging dat veiligheid en gezondheid van onze medewerkers altijd de hoogste prioriteit moeten hebben", zegt Ewout Blaauw van DHL.
De pakketdiensten krijgen een jaar de tijd om de verbeteringen door te voeren. "Maar wij blijven een vinger aan de pols houden, dus het is niet zo dat we ze een jaar met rust laten. We hopen dat de sector samen gaat optreden om de fysieke omstandigheden te verbeteren. En wij kunnen daarin adviseren", zegt Rebel. Na een jaar wil de Arbeidsinspectie weer nieuwe inspecties uitvoeren.
Steeds meer burgemeesters gaan voor hun Amsterdamse collega Femke Halsema staan, die gisteravond door Geert Wilders in een X-bericht het land uit werd gewenst. De PVV-leider twitterde naar aanleiding van een pro-Palestijnse demonstratie in de hoofdstad "Het land uit met dat tuig. En Halsema mag mee".
Het ging om een zogenoemde tegendemonstratie gisteren in het centrum van Amsterdam, terwijl even verderop een pro-Israël-manifestatie was waar de slachtoffers van de Hamas-aanslag een jaar geleden werden herdacht. De Amsterdamse burgemeester had de pro-Palestijnse demonstratie toegestaan, maar beëindigde die wel voortijdig vanwege "wanordelijkheden".
De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma, ook voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, noemt de tweet van Wilders "volstrekt onverantwoord". "Dit is ondermijnend voor het gezag van burgemeesters en buiten elke proportie." Ze roept het kabinet op afstand te nemen van de uitspraak.
Vrede exporterenPaul Depla, burgemeester van Breda en voorzitter van het stedennetwerk G40, stelt dat Wilders polariseert "over de rug van een burgemeester die naar eer en geweten probeert de samenleving bij elkaar te houden".
De burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, stelt dat burgemeesters juist steun nodig hebben van de landelijke politiek "in deze lastige tijden". "Laten we niet conflicten importeren maar vrede exporteren." Ook het Nederlands Genootschap van Burgemeesters roept op tot steun aan burgemeesters.
Burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen noemt de tekst van de PVV-leider "volstrekt ongepast en intimiderend". Volgens Bruls moet het kabinet met "een stevige reactie" komen. Hij verwijst daarbij naar minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken, die gaat over de burgemeesters.
Ingewikkelde keuzes en afwegingenUitermark (NSC) wilde vanochtend niet uitgebreid ingaan op de woorden van Wilders, die ze "niet verstandig" noemde. "Ik vind dat wij als politici het goede voorbeeld moeten geven", zei de minister in algemene zin.
Minister-president Schoof wilde ook niet expliciet oordelen over de woorden van de leider van de grootste coalitiepartij. "Wij steunen burgemeesters in de ingewikkelde keuzes en afwegingen die ze elke dag moeten maken. Dat geldt ook voor burgemeester Halsema", zei hij.
Halsema zelf was vandaag niet bereikbaar voor commentaar. Een woordvoerder van haar zei desgevraagd "geen zuurstof" te willen geven aan de uitspraak van Wilders. De PVV-leider zei vandaag in een toelichting op zijn tweet dat wat hem betreft een burgemeester die een tegendemonstratie toestaat op zo'n herdenkingsdag "geen knip voor de neus waard" is.
Halsema zei afgelopen weekend nog in het programma Buitenhof dat ze vindt dat zij en haar collega-burgemeesters hulp nodig hebben vanuit Den Haag "en geen tegenstand". "Wij moeten er garant voor kunnen staan dat als mensen willen demonstreren en uiting willen geven aan hun solidariteit met bijvoorbeeld Palestina, ze dat ook morgen in vrijheid kunnen doen."
Ze reageerde daarmee op VVD-leider Dilan Yesilgöz die eerder die ochtend in het programma WNL op Zondag ageerde tegen pro-Palestijnse demonstranten die juist op herdenkingsdag 7 oktober actie wilden gaan voeren.
De Amsterdamse VVD-fractie wil morgen in de gemeenteraad opheldering van Halsema waarom ze de tegendemonstratie op die plek heeft toegestaan. Pro-Palestijnse betogers probeerden onder meer Israëlische vlaggen af te pakken en ook werden er flyers verspreid waarop de terreur van 7 oktober door Hamas werd verheerlijkt, zo kwam bijvoorbeeld naar voren in een reportage van Nieuwsuur.
Ook in de Tweede Kamer ging het over antisemitisme, polarisatie en demonstraties:
China gaat tijdelijke maatregelen nemen tegen het "dumpen" van cognac en soortgelijke dranken uit de EU op de Chinese markt. Dat staat in een verklaring van het Chinese ministerie van Handel. Het is de volgende stap in het escalerende handelsconflict tussen China en de EU en komt dagen nadat er importheffingen zijn aangekondigd op Chinese elektrische auto's.
Chinese importeurs van cognac moeten vanaf vrijdag bij het invoeren van de drank uit de EU een soort waarborgsom betalen aan de Chinese douane. Het land overweegt ook om heffingen in te voeren op varkensvlees.
De Chinezen zijn in januari een onderzoek gestart naar de import van cognac. Dat deden ze nadat de EU een aantal maanden ervoor een onderzoek was gestart naar Chinese subsidies voor elektrische voertuigen.
China zei twee maanden terug nog dat het geen maatregelen zou nemen tegen de import van de drank, maar zei wel bewijs te hebben dat cognac tegen een kunstmatig laag gehouden prijs wordt verkocht.
Armagnac, grappa en cognacCognac en vergelijkbare dranken zijn een destillaat van wijn. Ze worden veelal naar de regio vernoemd waar ze zijn ontstaan, zoals cognac en armagnac. Een Italiaanse variant is grappa.
Na de stemming van de EU-lidstaten over het invoeren van importheffingen op Chinese elektrische auto's zeiden Franse cognacmakers al dat ze zich slachtoffer voelen in het handelsconflict. "Ons verzoek om de stemming uit te stellen en te onderhandelen over een oplossing, is genegeerd. De Franse autoriteiten hebben ons in de steek gelaten", reageerden de drankproducenten.
Verschil per merkDe Chinese importtarieven verschillen per merk, net zoals de importtarieven die de EU voor verschillende automerken invoerde. Zo moet voor cognac van Hennessy 39 procent van de invoerwaarde aan importtarieven betaald worden en voor Remy Martin 38,1 procent. De tarieven variëren tussen de 34,8 en 39 procent.
De aankondiging van Peking leidde vanochtend tot een reactie op de effectenbeurs. De eigenaar van Hennessy cognac, het Franse LVHM, zag de waarde van de aandelen met 4,3 procent dalen. Het aandeel van Martell, eigenaar van Pernod Ricard, zakte met 2,7 procent en dat van Rémy Cointreau met bijna 4,8 procent.
De aandelen van andere luxe goederen, zoals van Gucci, Hermès, Cartier en Prada daalden eveneens. Investeerders maken zich zorgen dat de verslechterende betrekkingen tussen Brussel en Peking ook andere sectoren zullen raken.
Websites van Belgische havens en lokale besturen zijn door een DDoS-aanval platgelegd. Het is een aanval van een pro-Russisch hackerscollectief, meldt de Vlaamse omroep VRT.
De cyberaanvallen zijn aangekondigd en uitgevoerd door de pro-Russische hackersgroep 'NoName057'. In de berichtenapp Telegram is een lijst gestuurd met Belgische gemeenten en havens, zoals die van de gemeenten Brussel en Luik en de haven van Antwerpen.
Gisteren werden ook websites van Belgische provincies door de hackersgroep aangevallen. Volgens het Belgische Centrum voor Cybersecurity zijn de meeste websites alweer in de lucht.
Een cyberexpert van de VRT vermoedt dat de aanval te maken heeft met het besluit van het Belgische ministerie van Defensie om Caesar-kanonnen te kopen voor Oekraïne. In het bericht waarin de hackers de DDoS-aanval opeisen zeggen ze aanvallen uit te voeren op alle bondgenoten van Oekraïne.
Ook verwijst het pro-Russische collectief naar de verkiezingen in Belgische provincies en gemeenten, die aanstaande zondag worden gehouden. De cyberexpert van de VRT benadrukt wel dat het hacken van stemcomputers van een andere orde is dan het uitvoeren van een DDoS-aanval.
Nederlandse havensVorig jaar heeft hetzelfde hackerscollectief websites van Nederlandse havens platgelegd. De websites van havenbedrijven in onder meer Amsterdam, Rotterdam en Den Helder waren toen een paar uur onbereikbaar, en de website van het Groningse havenbedrijf lag er het hele weekend uit.
Net als bij de Belgische aanval werd alleen de website van de havenbedrijven getroffen. De havens zelf bleven operationeel, omdat die op een ander systeem draaien.
Russische troepen hebben de oostelijke buitenwijken van het stadje Toretsk in het oosten van Oekraïne bereikt. Dat heeft het Oekraïense leger bekendgemaakt. "De situatie is instabiel, er wordt letterlijk bij elke ingang gevochten", zegt een legerwoordvoerder.
Daardoor is het niet makkelijk om vast te stellen welk deel van de stad is ingenomen door de Russen. "De situatie verandert voortdurend. Soms vernietigen we hun vuurposities, soms vernietigen zij de onze. Maar we hergroeperen ons voortdurend en proberen te heroveren wat Rusland heeft ingenomen", zegt de woordvoerder.
Het Russische leger heeft het nieuws over de gevechten bij Toretsk nog niet bevestigd. Wel meldde het ministerie van Defensie gisteren schade te hebben toegebracht vlak bij Toretsk.
Sinds 2014 vormt het stadje voor Oekraïne een belangrijke plek in de frontlinie. Het werd toen korte tijd ingenomen door Rusland gesteunde gewapende groepen. Later dat jaar heroverde het Oekraïense leger Toretsk.
In tegenstelling tot andere plaatsen in het oosten van Oekraïne, bleef het in Toretsk lange tijd relatief rustig. De afgelopen maanden rukten de Russische troepen echter op richting het mijnwerkersstadje, waarna de inwoners geleidelijk aan wegtrokken.
VoehledarVorige week trok het Oekraïense leger zich terug uit Voehledar, dat eveneens in de oostelijke Donbas-regio ligt. Voehledar had als hooggelegen verdedigingspunt veel strategische waarde voor Oekraïne. Door de inname van het stadje wordt het lastiger voor Oekraïne om het zuiden van de regio te verdedigen.
Oekraïne kampt met een tekort aan troepen en materieel. Oekraïne wil ook graag westerse toestemming om bepaalde wapens dieper op Russisch grondgebied in te kunnen zetten.
Zaterdag ontmoet de Oekraïense president Zelensky regeringsleiders op de Amerikaanse vliegbasis Ramstein in Duitsland. Hij heeft aangekondigd daar een zogeheten overwinningsplan te presenteren. Het is de 25ste keer dat bondgenoten op Ramstein overleggen over onder meer militaire steun aan Oekraïne.
De omzet van biologische producten is in vijf jaar tijd met meer dan 50 procent toegenomen. Daarnaast is het marktaandeel licht gestegen naar vier procent. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau CPS GFK. Het overgrote deel van de omzet komt uit supermarkten.
Vorig jaar was de omzet van biologische producten 1,4 miljard euro, vijf jaar geleden was dit 900 miljoen. Het niet-biologische deel van de markt groeide minder hard in dezelfde periode, met 25 procent. De omzetstijging van biologische producten komt onder andere door het toenemende aanbod in de supermarkt.
In de schappen liggen steeds meer biologische producten. Ook worden producten vaker standaard biologisch aangeboden. Denk bijvoorbeeld aan verse producten als pompoenen, gember en rode- en witte kool.
Terwijl de omzet van biologische producten flink is toegenomen, is het marktaandeel maar licht gestegen, met ongeveer een half procentpunt. "De meeste huishoudens kopen weleens iets biologisch, maar weinig mensen kopen echt veel biologisch", zegt Eric Harmsen van onderzoeksbureau CPS GFK. "Mensen worden door de prijs vaak afgeschrikt. Het is namelijk duurder dan niet-biologische producten."
Tekst bij productenDaarnaast stijgt de verkoop van biologische producten door 'nudging' in de supermarkt. Dat zijn teksten die bij het schap staan, zoals 'kies voor smaak' of 'bedankt dat je kiest voor biologisch'.
"Deze teksten sturen het gedrag van mensen. Het geeft ze een duwtje in de rug om vaker voor biologische producten te kiezen", vertelt Aafke Hofman, woordvoerder van brancheorganisatie Bionext. "Ook hebben we gemerkt dat het gebruik van kleuren werkt. Denk aan een groen vlak op glazen deuren in de supermarkt. Hierdoor weet je dat de producten die erachter liggen biologisch zijn." Door de teksten en bijvoorbeeld door raam- en vloerstickers steeg de omzet gemiddeld met 20 procent.
Consumenten kopen zo'n 24 keer per jaar biologische producten. Dat is stijging van 36 procent ten opzichte van 2019. Het bedrag dat mensen gemiddeld per product besteden is 5,50 euro.
Aanbod moet toenemenEric Harmsen van CPS GFK zegt dat de prijs van producten omlaag moet om meer mensen te bewegen biologisch eten te kopen. Als voorbeeld geeft hij supermarkt PLUS. "PLUS heeft al alle verse melk en karnemelk in een literpak van het huismerk biologisch gemaakt, maar de prijs is voor de consument gelijk gebleven."
"Ook moet het aanbod nog groter worden", zegt Harmsen. "Er is gebleken dat als het aanbod toeneemt, meer mensen biologische producten kopen. Daarin is een belangrijke rol weggelegd voor telers. Het zou goed zijn als ze omschakelen naar biologisch landbouw."
Akkerbouwer Dingeman Burgers heeft in Zevenbergschen Hoek 170 hectare land, zo'n beetje driehonderd voetbalvelden. Hij verbouwt aardappelen, uien, suikerbieten, tarwe, spinazie en boontjes. Van al zijn producten is op dit moment 10 procent biologisch. Burgers zou in zijn hart best naar 100 procent biologisch willen, maar hij heeft grote twijfels.
"Ik ben voorzichtig in de omschakeling naar biologisch. De afzet is gewoon onzeker. Of ik de producten wel kwijt kan tegen een goeie winstmarge. En wat er de laatste jaren bij komt: het veranderende klimaat zorgt bij biologisch voor meer risico. De kans op een mislukte oogst is groter." Een niet-biologische boer mag bijvoorbeeld aardappelziektes als schimmel bestrijdingsmiddelen inzetten. Voor een biologische boer is dat geen optie.
Het kabinet wil het mogelijk maken dat iemands lichaam na overlijden wordt opgelost in een warme vloeistof. Dit proces heet alkalische hydrolyse, of ook wel resomeren.
Er zijn al langer plannen om dit toe te staan, onder meer omdat het duurzamer zou zijn dan andere methoden: de Gezondheidsraad adviseerde er in 2020 positief over. Het toenmalige kabinet kondigde wetgeving aan.
De huidige minister van Binnenlandse Zaken, Uitermark, heeft nu een concept voor een nieuwe wet gepubliceerd. Burgers en organisaties kunnen er de komende tijd op reageren. Het is de bedoeling dat het voorstel later naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.
Veel belangstelling voor mogelijkheidUitermark benadrukt dat er in Nederland al enige jaren belangstelling is voor de mogelijkheid van resomeren. In een onderzoek in 2017 zei een kwart van de bevolking deze methode in overweging te willen nemen als bestemming voor hun lichaam. Volgens het kabinet voldoet het aan een maatschappelijke behoefte.
Ook de Tweede Kamer vroeg erom. Andere mogelijkheden blijven begraven, cremeren, terbeschikkingstelling aan de wetenschap en (in bijzondere gevallen) een zeemansgraf.
Het kabinet noemt het van groot belang dat het lichaam van een overledene op een waardige en respectvolle manier wordt behandeld en dat zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de wensen van de overledene.
Ook andere moderniseringenIn het concept staan ook andere voorstellen om de regels te moderniseren. Zo wordt begraven binnen 24 uur vergemakkelijkt. In de joodse en islamitische godsdienst is een begrafenis binnen 24 uur de gewoonte.
En artsen en de politie krijgen meer bevoegdheden om onderzoek te doen aan het lichaam van een overledene als er aanwijzingen zijn voor een niet-natuurlijke dood. Het is de bedoeling dat ook de naam van de wet verandert: "Wet op de lijkbezorging" wordt "Wet bestemming lichamen van overledenen".
