Aggregator

When it comes to what birds have and what humans don’t, your mind might first land on the ability to fly. However, birds are also pretty good at navigating from …read more

Er zijn weer iets meer vrouwen aangenomen in de besturen van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven. Het aantal vrouwen in de raden van commissarissen nam juist iets af. Dat blijkt uit cijfers van de Sociaal-Economische Raad (SER) over 2023.

Sinds 2022 geldt voor Nederlands beursgenoteerde bedrijven een vrouwenquotum. Het doel is dat zowel het bestuur als de raad van commissarissen van deze bedrijven minstens voor een derde uit vrouwen bestaat. Sinds het ingaan van deze wet zijn de ondernemingen ook verplicht aan de SER door te geven hoeveel vrouwen er werken. Ook moeten ze een plan opstellen om hun toplaag diverser te maken.

In Nederland vallen bijna 5500 bedrijven onder deze wet. Hiervan hebben bijna 3500 zich gemeld bij de SER, een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder. Ook hebben meer dan 600 bedrijven die niet onder de wet vallen zich uit zichzelf gemeld bij de SER. "De beweging is duidelijk positief en we krijgen nu steeds meer data waardoor een we steeds duidelijker beeld hebben", zegt SER-voorzitter Kim Putters.

Taaie kluif

Toch zijn er dus nog zo'n 2000 bedrijven die wettelijk wel verplicht zijn om te rapporteren aan de SER, maar het nog niet doen. Op dit moment kunnen bedrijven niet gestraft worden als zij dit niet doen.

Het gestelde doel is nog steeds ver weg: in 2023 was 15,3 procent een vrouwelijke bestuurder, tegen 14,7 procent een jaar eerder. Bij de raden van commissarissen was dat 25,7 procent (tegen 26,2 procent in 2022) "Elke cultuurverandering gaat stap voor stap. Volgens ons mag het ook sneller maar dit is nu wat het is", zegt Focco Vijselaar, algemeen directeur van werkgeversorganisatie VNO-NCW.

Het blijkt vooral een taaie kluif om meer vrouwen in de besturen te krijgen. "Het is gewoon te weinig", zegt Vijselaar. "Volkomen onnodig", vult Putters aan. "Er zijn bijna 4000 vrouwen in onze database van vrouwelijke talenten. Het excuus dat er geen geschikte vrouwen zijn gaat gewoon echt niet meer op."

Maar de SER benadrukt ook dat het goed is om te kijken naar de positieve ontwikkelingen. Zo staat Nederland op de derde plek op de Europese emancipatieranglijst. Ook denken veel meer bedrijven nu na over hoe ze meer vrouwen in de top krijgen.

Trump

Het is een schril contrast met de beweging die momenteel in de Verenigde Staten plaatsvindt. De regering van president Trump heeft een radicaal einde gemaakt aan het Amerikaanse diversiteitsbeleid. Meerdere grote bedrijven zoals Google en Meta hebben aangegeven te stoppen met hun diversiteitsbeleid.

SER-voorzitter Putters vindt dat vreemd. "Als je kijkt naar de krapte op de arbeidsmarkt moet je de pool van talenten zo groot mogelijk maken." Ook wijst hij erop dat uit onderzoek blijkt dat bedrijven die een divers personeelsbestand hebben veel betere resultaten boeken dan bedrijven die dat niet hebben.

De vermoedelijke opdrachtgever van de grote ontploffing in een flat aan de Tarwekamp in Den Haag wilde wraak nemen op zijn ex-vriendin, omdat zij hem ontrouw zou zijn geweest. Hij voelde zich aangetast in zijn eer, blijkt uit dossierstukken die de NOS heeft ingezien. "Ik wou het haar een soort van, ja, betaald zetten."

De 33-jarige Moshtag B. wordt ervan verdacht een aanslag te hebben laten plegen op de bruidsmodezaak van zijn ex. Bij de aanslag werd zwaar vuurwerk en zo'n 175 liter benzine gebruikt. Meerdere woningen boven de winkel werden weggevaagd. Zes mensen kwamen om het leven, een jongen van 8 overleefde als enige van zijn gezin.

Vrijdag begint de rechtszaak tegen B. en drie medeverdachten. Op basis van het politiedossier maakte de NOS een reconstructie van de aanslag.

Relatie veranderde

De 27-jarige eigenaresse van de bruidsmodewinkel, die in Londen was tijdens de explosie, wist aanvankelijk niet wie het op haar gemunt had. De enige optie was haar ex-vriend.

Sinds kort was het uit met de 33-jarige man van Afghaanse afkomst. In het begin overlaadde hij haar met cadeaus en hielp hij met de winkel. Maar de relatie veranderde. Volgens de winkeleigenaresse werd haar vriend bezitterig en jaloers. Ze mocht niet meer met andere mannen praten en hij las stiekem mee met haar appjes.

Zo kwam Moshtag B. er naar eigen zeggen achter dat ze vreemd ging. Hij voelde zich in zijn eer aangetast, verklaart hij bij de politie. Tegen zijn ex-vriendin zou hij hebben gedreigd dat hij mensen kon regelen die dingen in brand konden steken en dat hij haar financieel kapot zou maken.

Extra zakcentje

De voorbereidingen voor een aanslag begonnen in augustus vorig jaar, toen Moshtag B. contact zocht met medeverdachte Mourad B. voor een klus. De twee kennen elkaar uit Roosendaal, waar Moshtag B. opgroeide. Mourad B. was wel te porren voor een extra zakcentje.

Hij schakelde zijn 24-jarige neef Ilias B. in. Ook benaderde hij een kennis, de 33-jarige Adil A. uit Oosterhout, omdat die de meeste ervaring zou hebben met criminele klussen.

Winkel leegroven

Het idee was aanvankelijk om de winkel leeg te roven, tegels stuk te slaan en graffiti op de muur te spuiten. Moshtag B. vertelde er niet bij dat het om een wraakactie op zijn ex-vriendin ging en verzon een ander verhaal.

Maar volgens hem vonden de anderen het te veel gedoe om alle bruidsjurken mee te nemen. In het najaar veranderde het plan en luidde de opdracht om de winkel in brand te steken en de jurken te verwoesten.

Boodschappenlijstje

Voor de brandstichting stelde Moshtag B. 1500 euro per persoon in het vooruitzicht. Eind november stuurde hij een boodschappenlijstje naar Mourad B., waar een flink aantal jerrycans op stond.

Ilias B. regelde zes Cobra's, zwaar illegaal vuurwerk dat vaak wordt gebruikt bij aanslagen. Volgens Moshtag moesten de vuurwerkknallen ervoor zorgen dat de buurt wakker zou schrikken en de brand op tijd ontdekt zou worden.

Op 1 december moest het gebeuren. Maar bij toeval wist de politie het plan te voorkomen. Agenten zagen rond 02.15 uur een witte Ford Transit-bus staan bij een winkelcentrum in Oosterhout, met twee in het zwart geklede mannen.

Het bleken Mourad B. en zijn neef, die al een tijd tevergeefs stonden te wachten op Adil A. Die was niet komen opdagen. Tegen de politie zou hij later zeggen dat hij niet meer wilde meedoen omdat de klus te weinig zou opleveren.

Achter in de gehuurde bus vonden de agenten veertien jerrycans met 170 liter benzine, zes Cobra's, vijf fakkels, handschoenen en een extra setje zwarte kleding.

De politie vermoedde meteen een aanslag, maar Mourad B. zei dat hij werkt als koerier en dat hij andere pakketbezorgers benzine brengt als zij ergens in het land stil komen te staan. Het vuurwerk was volgens hem voor oud en nieuw, de fakkels voor een wedstrijd van PSV.

Vrijgelaten

De verdachten moesten de rest van de nacht in de cel doorbrengen. 's Middags werd het tweetal na verhoor weer vrijgelaten. Waarom dat zo snel gebeurde, is nog altijd onduidelijk.

Dat ze betrapt waren, betekende geenszins het einde van de operatie. "Ik wist niet dat ze zouden doorgaan", zegt Adil A. in een politieverhoor. "Ik dacht dat het klaar was toen ze aangehouden waren, maar nee."

Op Telegram zocht Mourad B. naar nieuw, illegaal vuurwerk.

Uit het politieonderzoek blijkt dat verdachten Mourad B. en Ilias B. in de nacht van 6 op 7 december opnieuw op pad gingen met jerrycans benzine. De brandstof was net over de grens getankt in België. Ook hadden ze opnieuw zwarte kleding gekocht.

Het vermoeden is dat zij de ontploffing in de vroege ochtend alsnog hebben veroorzaakt. De politie heeft camerabeelden waarop te zien is hoe twee mannen rond 06.15 uur door de straat lopen met iets in hun hand, vlak voor een enorme lichtflits en harde knal.

Bekijk de eerste beelden na de explosie:

Op het moment dat zich op de Tarwekamp een ramp voltrok, zat Moshtag B. op veilige afstand in Londen. Hij was zijn ex-vriendin achterna gereisd, die een weekendje Londen had geboekt.

Moshtag B. deed alsof hij toevallig ook in Londen was voor werk en logeerde zelfs in hetzelfde hotel. In werkelijkheid wilde hij zichzelf een alibi verschaffen, vertelt hij later aan de politie.

In het hotel sloeg volgens hem de twijfel toe. Hij zegt dat hij Mourad B. heeft gebeld om de hele operatie af te blazen. "Hij zei 'laat ons ons werk maar doen' en hing op", aldus de hoofdverdachte.

Paniek

Toen de winkeleigenaresse bericht kreeg uit Nederland over wat er was gebeurd, ondersteunde B. zijn ontredderde ex-vriendin. Volgens de vrouw leek hij niet oprecht geschrokken.

Maar Moshtag B. zegt dat hij volledig in paniek was. "In mijn hoofd was het een tornado. Het hoorde zo niet te gaan." Nadat hij zijn ex op het vliegtuig naar Nederland had gezet, vluchtte hij naar Dubai, om daarna toch weer snel terug te keren naar Nederland.

Na de explosie in Den Haag pakten Mourad B. en Ilias B. de trein terug naar Roosendaal. Adil A. was er ook dit keer niet bij; hij zat in de kroeg. Aan de politie legt hij uit waarom hij afhaakte: "Te veel risico, te veel werk, te weinig geld, te gevaarlijk in een woonwijk."

Bij daglicht was te zien hoe groot de schade was:

Dankzij camerabeelden en telefoongegevens was de politie de verdachtengroep al heel snel op het spoor. De politie hield Moshtag B. bij terugkomst in Nederland in de gaten en zag hoe hij vuilniszakken leegkieperde in prullenbakken. De politie viste er een iPhone 15, Cobra's en kassabonnetjes voor jerrycans uit.

Maandagavond laat, bijna drie dagen na de explosie, werd hij opgepakt door een arrestatieteam. Moshtag bekende meteen dat hij betrokken was. Mourad B. en Ilias B. werden diezelfde dag aangehouden, Adil A. een paar dagen later.

Sindsdien wijzen Moshtag B. en Adil A. naar elkaar als het brein achter de brandstichting en explosie. Moshtag zegt dat het Adils idee is geweest om de boel in brand te steken en zich heeft laten meeslepen. Hij zou er altijd op hebben aangedrongen dat er geen slachtoffers mochten vallen.

Adil A. stelt dat hij juist zou hebben geprobeerd om Moshtag ervan te weerhouden zwaar vuurwerk en zo veel benzine te gebruiken.

Mourad B. wil tegenover de politie weinig kwijt en ontkent betrokken te zijn geweest. Dat geldt ook voor Ilias B.: "Ik heb niet met benzine gespeeld en geen dingen opgeblazen met Cobra's."

Een ongeval op de A12 heeft in de avondspits geleid tot lange files rond Utrecht. Bij Lunetten was een vrachtwagen gekanteld. Daardoor ontstonden ook files op de A27, A28 en omliggende lokale wegen in Utrecht.

Vanwege de verwachte verkeerschaos werden weggebruikers opgeroepen Utrecht te mijden, maar dat is volgens Rijkswaterstaat niet meer nodig. "Nu de avondspits ten einde is nemen de files in de omgeving ook enigszins af", meldde Rijkswaterstaat rond 18.15 uur.

Weggebruikers wordt wel geadviseerd om voor vertrek de actuele verkeersinformatie te checken. De parallelbaan richting Den Haag en de verbindingswegen vanaf de A27 zijn nog steeds afgesloten.

Het ongeluk met de vrachtwagen gebeurde rond 14.45 uur. Het voertuig kwam op zijn kant terecht en heeft daarbij olie gelekt. Ook is het asfalt beschadigd.

De vrachtwagen is met twee kranen rechtop gezet en wordt afgevoerd. Daarna kan de weg worden gereinigd en het asfalt worden gerepareerd. Rijkswaterstaat verwacht tot 21.00 uur bezig met de afhandeling.

In Guatemala zijn bijna duizend mensen geëvacueerd vanwege een vulkaanuitbarsting. De Volcán de Fuego spuwt sinds gisteren lava, as en stenen uit.

De meeste evacués maken deel uit van gezinnen die wonen in het naast de vulkaan gelegen dorp El Porvenir, melden de autoriteiten. Ze zijn op verschillende opvangplekken in de buurt ondergebracht.

De Acatenango-vulkaan, die naast de Fuego ligt, wordt dagelijks door veel toeristen beklommen. Volgens verschillende berichten zijn afgelopen nacht, toen de uitbarsting begon, ook groepen toeristen geëvacueerd van die vulkaan.

'Vuur tientallen meters de lucht in'

Onder hen zijn ook Nederlanders. Drie studenten uit Amsterdam hadden de Acetanango en de Fuego gisteren net beklommen toen het natuurgeweld losbarstte. "Er was al rook te zien, maar het was nog redelijk normaal", vertelt Kiki Pool (23). "Twee uur later toen we terugkwamen in het base camp, het startpunt van de beklimmingen, keken we om en was de lucht helemaal oranje. Het vuur ging tientallen meters de lucht in."

De uitbarsting ging gepaard met bomexplosie-achtige geluiden, zegt Pool. "Toen waren we echt wel een beetje bang, maar we zijn toch gaan slapen." Toen om 01.00 uur vannacht (plaatselijke tijd) de wind draaide en de rookwolk dichterbij kwam, werd besloten te evacueren. "We moesten in het donker naar beneden, drie uur lopen, naar een dorp in de buurt. En daar hebben we nog een uurtje kunnen slapen."

De drie vervolgen vandaag hun reis door Midden-Amerika en nemen de "bizarre ervaring" met zich mee. "In het base camp was het wel even eng", blikt Maud van Seventer (22) terug. "Maar het was ook heel mooi. Wanneer ben je nou zo dicht bij een uitbarstende vulkaan?"

Volgens een bericht van het natuurpark waar de vulkaan in ligt, kunnen de aswolken zich tot een hoogte van zes kilometer verspreiden en tot veertig kilometer verderop neerdalen in omliggende gebieden. De autoriteiten waarschuwen voor gezondheidsrisico's. Het beklimmen of benaderen van de Fuego is voorlopig streng verboden.

De 3763 meter hoge Volcán de Fuego (Vulkaan van Vuur) is de meest actieve vulkaan van het land, slechts 35 kilometer van de hoofdstad Guatemala-Stad. In 2018 vielen er bijna 200 doden bij een uitbarsting, de dodelijkste in Guatemala sinds 1902. De laatste was in mei 2023. Toen werden 1200 mensen geëvacueerd.

X is door een storing onbereikbaar via zowel de browser als in apps. Het sociale medium lijkt op maandag meermaals onbereikbaar te zijn, waarna het voor een periode weer werkt. De storing begon rond 10.45 uur.

OnePlus stopt met de alertslider aan de zijkant van zijn telefoons. In plaats daarvan komt er een aanpasbare knop. Hiermee zal de gebruiker nog steeds de geluidsprofielen kunnen aanpassen, maar zullen ook andere functies mogelijk zijn.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is positief over de ontwikkeling van de Surinaamse economie. Om de zwakke Surinaamse economie erbovenop te helpen, krijgt het land al sinds 2021 leningen van het IMF. Het land moet daarbij wel laten zien veranderingen door te voeren die de economie ten goede komen.

Volgens het IMF zijn de meeste doelstellingen van dit leningenprogramma behaald. "De economie groeit, de inflatie loopt terug, de staatsschuld daalt, de zelfstandigheid van de centrale bank is versterkt en het vertrouwen van investeerders komt terug", aldus het IMF.

521 miljoen aan leningen

Het IMF wil nu een laatste tranche van 56,6 miljoen euro aan Suriname uitlenen en daarmee komt het leningenprogramma ten einde. In totaal heeft Suriname dan 521 miljoen euro aan leningen gekregen van het IMF.

"Het vooruitzicht voor Suriname is verbeterd", aldus het IMF. "Mede door de geplande start van olieproductie voor de kust in 2028." Het fonds heeft ook nog kritiekpunten. Zo werd een bezuinigingseis vorig jaar niet gehaald, onder meer doordat het land naar de zin van het IMF te veel subsidie op elektriciteit betaalde. Er zijn volgens het IMF nog hervormingen nodig om de efficiëntie en transparantie van de energiesector te verbeteren.

Ook moeten sociale steunmaatregelen verbeteren, zodat die ook degenen bereiken die het nodig hebben. Volgens het IMF gaat het dan vooral om mensen in het binnenland van Suriname.

In 2020 kwam na verkiezingen president Santokhi aan de macht. Zijn voorganger Bouterse liet een staatsschuld achter van zo'n 3,5 miljard euro en de economie stond er slecht voor. Santokhi klopte aan bij het IMF voor hulp om de economie weer op de rails te krijgen. In 2021 bereikte het land een akkoord met het IMF over leningen in ruil voor hervormingen.

Israël sluit de volledige elektriciteitsvoorziening van Gaza af, maakte energieminister Cohen gisteren bekend. Een grote ontziltingsinstallatie die drinkwater produceert, komt daarmee in gevaar. Het was de laatste installatie in Gaza die nog Israëlische stroom gebruikte.

"Het is zo moeilijk. Er is geen water en geen elektriciteit. We moeten water in emmers een lange weg naar huis dragen", zegt Laila Okasha. Ze woont in Jabalia, een door Israël vernietigde plaats in het noorden van Gaza.

Met haar man en kleinkinderen keerde ze terug na het ingaan van de wapenstilstand. Haar huis is deels verwoest. Een muur van de woonkamer is ingestort. Voor het raam in de keuken heeft de familie plastic zeil gehangen om de koude wind buiten te houden.

Iets zuidelijker, in Gaza-Stad, is het leven van Palestijnen niet veel makkelijker. "We zijn bang. De markten zijn weer dicht zoals eerst, er is weinig eten en er vliegen opnieuw constant vliegtuigen over ons heen", vertelt de 22-jarige Neama Ayyoub via WhatsApp aan de NOS.

Situatie verslechtert snel

Israël sloot vorige week de toevoer van voedsel, medicijnen en andere hulpgoederen naar Gaza compleet af. Sindsdien verslechtert de situatie in rap tempo.

"We hebben geen vers eten meer, alleen blikjes", vertelt Ayyoub. "Het is ramadan, dus we vasten overdag en 's avonds hebben we geen eten voor een degelijke iftar. Maar dat maakt ons niet uit, we kunnen alles aan zolang de bommen en alle dood en verderf niet terugkeren."

Voorlopig heeft Ayyoub nog drinkwater, in tegenstelling tot Okasha, maar dat kan binnenkort anders zijn wanneer de ontziltingsinstallatie in Deir-al-Balah niet meer draait door Israëls stroomblokkade.

Volgens Gisha, een Israëlische organisatie die zich inzet voor de bewegingsvrijheid van Palestijnen, blijft de ontziltinginstallatie in eerste instantie draaien op generatoren. Door de blokkade is het onzeker hoe lang dat mogelijk blijft. De brandstof waarop de generatoren draaien, wordt steeds duurder en moeilijker verkrijgbaar.

Israël wil met de blokkade Hamas onder druk zetten om akkoord te gaan met een verlenging van fase 1 van het bestand. Die liep 1 maart af en zou gevolgd worden door een tweede fase waarin meer gijzelaars zouden worden vrijgelaten en het Israëlische leger zich zou terugtrekken uit Gaza.

De afspraken voor fase 2 kwamen niet rond. Israël wil daarom een verlenging van fase 1 tot 20 april. In die tijd zou Hamas meer gijzelaars moeten vrijlaten. Hamas gaat daar niet mee akkoord en wil dat het bestand de tweede fase ingaat, zoals oorspronkelijk is afgesproken.

'Blokkeren van hulpgoederen is een oorlogsmisdaad'

Het besluit van Israël om hulpgoederen te blokkeren en de ontziltingsinstallatie van stroom af te sluiten, is in strijd met het internationaal recht. Daarom riepen het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk vorige week Israël op om zich aan zijn internationale verplichtingen te houden en humanitaire hulp te bieden aan de bevolking in Gaza.

"Basisbehoeften, zoals medische zorg en voedsel, mag je niet beperken", zegt Liesbeth Zegveld, mensenrechtenadvocaat en hoogleraar Oorlogsrechtsherstel aan de Universiteit van Amsterdam. "De ontziltingsinstallatie is een burgerobject. Als je die doelwit maakt, is dat automatisch in strijd met het internationaal recht."

Dat de maatregelen volgens Israël gericht zijn op Hamas, maakt volgens Zegveld niet uit. "Acties mogen niet leiden tot de dood van burgers. Dan is het weliswaar op Hamas gericht, maar ze treffen er de bevolking mee. Ook disproportionaliteit is dragend binnen het recht en de verhoudingen zijn hier helemaal zoek."

Bij het Internationaal Strafhof in Den Haag ligt een arrestatiebevel tegen de Israëlische premier Netanyahu en de voormalige minister van defensie Gallant voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in de Gaza-oorlog, waaronder uithongering als wapen.

Ook met de huidige blokkade pleegt Israël oorlogsmisdrijven, zegt Zegveld. "Oorlogsmisdrijven moet je aan een persoon kunnen toeschrijven, en dat kan in dit geval. Netanyahu maakt deze besluiten en is dus verantwoordelijk."

Kinderen in Den Haag kunnen met ingang van vandaag gratis door de stad reizen met de tram en bus. Daarvoor kunnen ouders een speciale chipkaart aanvragen. Het gaat om een proef die is bedoeld voor kinderen van 4 tot en met 11 jaar.

"We hopen dat kinderen en hun ouders het openbaar vervoer als een aantrekkelijk en toegankelijk alternatief gaan zien", zegt wethouder Arjen Kapteijns (Verkeer) tegen Omroep West.

Ouders kunnen via de website van de gemeente een speciale pas aanvragen voor hun kind. Het doel van de gemeente is dat tijdens deze pilot voor 30 procent van de Haage kinderen zo'n chipkaart wordt aangevraagd.

Ooievaarspas

De pilot 'Kids voor niks' loopt tot eind 2026. "Als het succesvol is, kijken we of we het gratis vervoer voor kinderen kunnen verlengen", aldus Kapteijns. De gemeente analyseert het succes aan de hand van anonieme reisgegevens en het afnemen van enquêtes bij deelnemers.

De proef had eigenlijk vorige zomer moeten beginnen, maar de voorbereidingen hadden wat voeten in de aarde. Zo kostte het bouwen van een digitale omgeving waarin de aanvraag kon worden voldaan meer tijd dan gepland. Het duurde bovendien langer dan verwacht om de speciale chipkaarten te maken.

Volgens de gemeente is de noodzaak voor betaalbaar vervoer vooral groot in wijken met veel Ooievaarspashouders. Dat is een pas voor inwoners van Den Haag met een laag inkomen waarmee ze gratis of met korting activiteiten kunnen ondernemen, zoals sporten of naar een concert gaan.

Andere proeven

Ook op andere plekken in Nederland kunnen kinderen gratis reizen. Zo kunnen Amsterdamse kinderen met de basisschoolleeftijd tussen 09.00 uur en 21.00 uur voor niets gebruikmaken van het openbaar vervoer in de stad. In Utrecht en Rotterdam lopen soortgelijke proeven.

Recently there was a panicked scrambling after the announcement by [Tarlogic] of a ‘backdoor’ found in Espressif’s popular ESP32 MCUs. Specifically a backdoor on  the Bluetooth side that would give …read more

Er is opnieuw een fout aan het licht gekomen bij uitkeringsinstantie UWV. Een groep arbeidsongeschikte mensen heeft hierdoor mogelijk een te lage of geen uitkering gekregen. Hoeveel mensen zijn gedupeerd en wat de precieze gevolgen zijn, weet het UWV nog niet, maar het zou om een kleine groep gaan.

De fouten deden zich voor bij de zogeheten indexcijfers. Daar zijn afwijkingen ontstaan van slechts enkele tienden van een procent. Maar de gevolgen kunnen groot zijn doordat mensen daardoor ten onrechte net onder de grens van 35 of 80 procent arbeidsongeschiktheid kunnen vallen.

Die grenzen zijn belangrijk: mensen die onder 35 procent arbeidsongeschikt zijn, krijgen geen uitkering. En vanaf 80 procent krijgt men een volledige uitkering. Nu zijn mensen dus in een verkeerde arbeidsongeschiktheidsklasse terechtgekomen of onterecht als niet volledig arbeidsongeschikt beoordeeld, aldus het UWV.

Computerfout

Sinds november 2023 zijn deze kleine verschillen ontstaan bij de indexcijfers die worden gebruikt om het zogeheten 'maatmanloon' te berekenen. Dit is het loon dat iemand zou verdienen als diegene niet ziek was geworden. Dit loon wordt berekend aan de hand van CBS-indexcijfers. Eens in de tien jaar worden nieuwe indexcijfers gepubliceerd, zo ook in november 2023.

Door een computerfout bij het UWV lukte het echter niet om de nieuwe cijfers over te nemen en ging de instantie over op een tijdelijke werkwijze. Hierbij werd in sommige gevallen het verkeerde indexatiecijfer gebruikt waardoor het maatmanloon te laag kon uitvallen. Halverwege deze maand volgt een computerupdate waardoor de instantie weer met de juiste cijfers aan de slag kan.

De gevolgen kunnen gelden voor alle arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, behalve de Wajong.

Onzekerheid

Minister Van Hijum wil snel duidelijkheid verschaffen over de kwestie, schrijft hij in een Kamerbrief. "Dit bericht leidt opnieuw tot onzekerheid bij mensen. Dat betreur ik."

Vorig jaar kwamen er ook al fouten aan het licht bij het UWV. Een daarvan ging toen ook over de indexeringscijfers. Toen ging het om de cijfers die gebruikt werden om de hoogte van uitkeringen te berekenen, licht een woordvoerder toe. Nu gaat het om een indexatiefout bij het vaststellen van wie een uitkering krijgt.

In september vorig jaar werd verder bekend dat er fouten waren gemaakt bij het vaststellen van daglonen bij de WIA-uitkering. Daarvan werden naar schatting tienduizenden mensen de dupe.

Een woordvoerder van het UWV noemt het pijnlijk dat de instantie veel fouten maakt. "UWV staat enorm onder druk. Veel mensen wachten op een sociaal-medische beoordeling, de ICT-systemen ondersteunen het voorkomen van fouten niet genoeg en er is een grote doorloop van personeel. Daarnaast is de wetgeving gewoon heel complex."

Het UWV heeft al een onderzoek lopen naar het maatmanloon en neemt deze fout daarin mee. De instantie verwacht medio volgende maand de resultaten hiervan.

Belgen kunnen zich vanaf volgend jaar online en fysiek identificeren met een virtuele identiteitskaart. Dat zegt de Belgische minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin. De virtuele ID-kaart is onderdeel van Europese wetgeving.

In Bosnië en Herzegovina zijn de spanningen de afgelopen tijd verder opgelopen. Vrijdag werd Milorad Dodik, de nationalistische president van de Republika Srpska, een deelrepubliek van Bosnië en Herzegovina, teruggefloten door het constitutioneel hof van het land. Verder besloot de Europese vredesmacht EUFOR het aantal militairen in het land flink uit te breiden, volgens Bosnische bronnen van 1100 naar 1600.

De gebeurtenissen volgen elkaar razendsnel op. Eind vorige maand was er een uitspraak van de hoogste rechter in het land, die president Dodik veroordeelde tot een jaar celstraf voor het ondermijnen van het staatsgezag. De Bosnische-Servische nationalist had wetten opgesteld die rechtstreeks ingaan tegen de Dayton-vredesakkoorden, door de landelijke politie en rechtsstaat niet langer te accepteren. De vredesakkoorden maakten dertig jaar geleden een einde aan de Bosnische oorlog. Hoe explosief is de situatie, moet worden gevreesd voor een nieuwe oorlog?

Dat de EU meer troepen stuurt is "een teken aan de wand dat de situatie serieus is", zegt Balkan-deskundige Geert Luteijn, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij wijst erop dat Dodik steeds meer koerst op afscheiding. "In principe heeft hij geen eigen leger, maar Dodik is wel bezig om de eigen politiemacht om te katten tot een soort leger. Ze zijn bijvoorbeeld veel zwaarder bewapend dan nodig en bij herdenkingen wordt ermee geparadeerd."

Afscheiding van Bosnië en Herzegovina is niet direct aan de orde, benadrukt Luteijn. "Maar alleen al de dreiging is extreem voor de regio. In de Republika Srpska wonen ook niet-Serviërs, zo ligt de voormalige moslimenclave Srebrenica er. De ontwikkelingen boezemen die mensen ongetwijfeld angst in."

Ook politicoloog en mensenrechtenactivist Samir Beharic, verbonden aan de universiteit van Bamberg in de Duitse deelstaat Beieren, ziet een duidelijke politieke escalatie. Hij wijst erop dat het herdenkingscentrum in Srebrenica vorige week besloot tijdelijk te sluiten vanwege de spanningen en zorgen over de veiligheid. "Het geeft aan hoe onzeker de situatie is", zegt Beharic.

Volgens hem zijn er verschillende scenario's mogelijk. "Of Dodik gaat in beroep bij de rechtbank, die hij niet erkent. Of hij houdt zijn poot stijf en hij opent de doos van Pandora. Dan moet hij opgepakt worden door de landelijke politie. Dodik zou dan kunnen vluchten. Bijvoorbeeld naar Hongarije, waar hij met premier Orbán een bondgenoot heeft."

Volgens Beharic had Dodik zijn hoop gevestigd op een koerswijziging in Washington, maar minister Rubio (Buitenlandse Zaken) veroordeelde Dodik dit weekend scherp. Het zal ook een geruststelling zijn voor NAVO-chef Rutte, die vandaag een al gepland bezoek brengt aan Sarajevo om de boodschap af te geven dat een verdere escalatie niet geaccepteerd wordt.

"De vraag is waar dit ophoudt", zegt Luteijn. "De mensen in de regio zijn wel wat gewend op het gebied van politieke tegenstellingen en harde retoriek, maar veel is onduidelijk. Niemand zit te wachten op een nieuwe oorlog, ook Dodik niet, zegt hij. Maar als er een incident ontstaat in een licht ontvlambare situatie als deze kan dat leiden tot een spiraal van geweld."

"Als het in deze regio ruig wordt, dan gaat het snel", zegt ook Beharic. "Een post-conflict-situatie is altijd precair." Toch gaat hij er niet van uit dat er een nieuwe grootschalige oorlog uitbreekt. "Dodik heeft niet de politieke en maatschappelijke steun om verder te escaleren. Vergeleken met de warlords van de jaren 90 heeft hij geen leger. Mensen zijn de retoriek zat, ze willen hun kinderen niet de loopgraven in sturen."

Daar is Luteijn het mee eens: "Dodik is aan de macht door een cliëntelistisch systeem. Zijn retoriek spreekt ideologisch aan, maar het is zeker niet een enorm populaire politicus. Bij verkiezingen zorgen zijn politieke vrienden in de media ervoor dat hij positief in het nieuws komt. Een baas van een fabriek of keten die in handen is van een politieke vriend kan zeggen: stem op Dodik als je je baan wilt behouden."

Toch moet Dodik niet worden onderschat, vindt Beharic. "Er kan zich een incident voordoen, bijvoorbeeld met Bosnische moslims die terugkeren naar de Republika Srpska. Dat zal dan niet meteen tot oorlog leiden maar alleen al het feit dat mensen wakker zullen liggen uit vrees voor Dodiks volgende stap, is ernstig genoeg."

Kranten, nieuwsapps en nieuwssites staan elke dag vol met berichten die heftig zijn, die onzeker maken en die soms absurd klinken. Het gaat van oorlog tot noodpakketten en van nucleaire paraplu's tot uitspraken van president Trump die vraagtekens oproepen. Hoe maak je van al dat nieuws satire?

Podcast De Dag ging op bezoek bij de satirische website De Speld. Hoofdredacteur Jochem van den Berg vertelt dat deze crisistijd volop voer is voor satirici. Er is meer behoefte aan duiding en volgens Van den Berg troost satire ook in onzekere tijden.

Reageren? Mail naar dedag@nos.nl. Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie & verslaggeving: Anouk Kantelberg & Judith van de Hulsbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Het Hon Hai Research Institute, een onderzoeksafdeling van Foxconn, heeft een nieuw taalmodel geïntroduceerd dat in vier weken werd getraind: FoxBrain. Het instituut heeft 120 Nvidia H100-gpu’s gebruikt en voortgebouwd op Llama 3.1 van Meta met 70 miljard parameters.

De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur wordt de Nederlandse toezichthouder voor de Verordening cyberweerbaarheid. Dat meldt het kabinet in een wetsvoorstel. Deze wet verplicht cybersecurityeisen voor hardware- en softwareproducten, zoals beveiligingsupdates.

Despite a general lack of real-world experience, many teenagers are overly confident in their opinions, often to the point of brashness and arrogance. In the late 90s and early 00s …read more

De 57-jarige verdachte die is opgepakt voor brandstichting in het centrum van Arnhem, is al lange tijd bekend bij gemeente en politie en heeft meerdere keren voor ernstige overlast gezorgd. Dat bevestigen bronnen aan de NOS.

Zaterdag pakte de politie drie mannen van 57, 41 en 30 jaar op voor de brand. Een buurtbewoner die de arrestatie zag gebeuren, herkende twee van hen. Onder hen was de 57-jarige Koert H., eigenaar en bewoner van de woning waar de aanhouding plaatsvond. Hij is in de buurt een bekende overlastgever.

Op camerabeelden van de nacht van de brand is te zien hoe de drie mannen met veel lawaai aankomen bij de woning in de Looierstraat, die niet ver van de plek van de brand ligt. De NOS heeft de beelden gezien. De drie lijken onder invloed. Ze trappen tegen de deur en zijn luid aan het zingen. Een bewoner meldde het die nacht bij de politie. Het bleek ongeveer een kwartier voor de melding van de brand te zijn geweest.

Geschreeuw en gescheld

De buurt heeft al langere tijd te kampen met ernstige overlast vanuit deze woning. Volgens een van de buurtbewoners met wie de NOS heeft gesproken kocht Koert H. de woning in 2023 na een scheiding. Al snel klonk er geregeld harde muziek en geschreeuw, buurtbewoners en ondernemers werden uitgescholden, er werd gepoept en geplast in het trappenhuis en ook liepen volgens de buurt voortdurend verslaafden in en uit.

De politie en de gemeente hadden H. in 2023 al in beeld en grepen al meerdere keren in. Nadat boetes geen verbetering hadden opgeleverd, werd hij in augustus 2023 voor tien dagen uit zijn huis gezet op last van de burgemeester. Een gemeentewoordvoerder meldde destijds aan Omroep Gelderland dat er in de woonkamer twaalf mensen op matrassen waren aangetroffen.

'Alles aan gedaan'

Daar bleef het niet bij. Bij H.'s terugkeer ging de overlast door. In 2024 kreeg hij opnieuw een ontzegging, dit keer voor meerdere maanden, en die periode werd later verlengd. Een andere buurtbewoner zegt dat de gemeente er heel actief mee bezig is geweest. "De gemeente heeft echt alles gedaan om de situatie te controleren, maar op een gegeven moment werd het een drugshol."

Toch kwam de man in januari van dit jaar terug. De 41- en 30-jarige mannen zijn geregeld bij de woning gezien.

Inmiddels is de woning afgesloten op last van de politie. Die gaat verder niet in op de zaak. Ook het Openbaar Ministerie zegt geen informatie te kunnen geven omdat het onderzoek nog loopt.

Afgelopen donderdag verwoestte een grote brand in het centrum van Arnhem meerdere monumentale panden, waar zowel winkels als woningen waren gevestigd. Zo'n honderd bewoners moesten halsoverkop hun huis uit. Zeker tien panden gingen verloren. Afgelopen zaterdag werd bekend dat de politie uitging van brandstichting.

De ACM mag in Nederland onderzoeken of bedrijven zich aan de Digital Markets Act houden. Hierbij gaat het om grote bedrijven die andere bedrijven de kans moeten geven om te concurreren. De Europese Commissie blijft de exclusieve handhaver van de wet.