NOS Nieuws - Algemeen

Op de Noordzee is gisteravond een jacht in brand gevlogen en gezonken. Het schip voer op dat moment zo'n 90 kilometer ten noorden van Ameland. Om welk jacht het gaat en of er mensen aan boord waren is niet bekend, meldt de politie.

De melding over het brandende jacht kwam rond 23.00 uur binnen bij de Nederlandse kustwacht, nadat een schip in de buurt de Duitse Maritieme Zoek- en Reddingsdienst had gewaarschuwd. Een vliegtuig dat al patrouilleerde in de buurt ging naar de locatie en trof het brandende jacht aan. Kort daarna zonk het schip.

Volgens de politie ligt het schip op zo'n 30 á 40 meter diepte. "De maritieme politie doet met een onderwaterrobot onderzoek", zegt een woordvoerder. Over de omvang van het jacht is niets bekend.

Zoekactie

De hele nacht is met onder meer helikopters en reddingsboten van de Nederlandse en Duitse reddingsdiensten gezocht, maar er zijn geen opvarenden gevonden. Het brandende jacht voer in de buurt van een windmolenpark. "Daarom hielpen al snel meerdere omliggende werkschepen mee met zoeken", aldus de kustwacht.

Het jacht is volgens de kustwacht zeer waarschijnlijk een plezierjacht en had geen identificatie- en locatiesysteem aan staan. Daardoor kan de kustwacht niet zien waar het schip vandaan kwam en of er problemen waren aan boord.

Koen Schuiling stopt als burgemeester van Groningen. Hij legt zijn werk een jaar voor het einde van zijn ambtstermijn neer en kijkt terug op een "buitengewoon intensieve periode". In een verklaring schrijft Schuiling dat hij er voor zijn gevoel niet altijd voor de Groningers kon zijn.

"Reflecterend op de afgelopen jaren, moet ik concluderen dat ik op dit moment niet langer de benodigde energie heb om met volle overgave aan deze opgaven te werken", aldus de VVD'er.

Ter Apel

De 65-jarige geboren Rotterdammer noemt onder meer het asielvraagstuk en de gaswinning als voorbeelden van de dossiers die veel van hem hebben gevraagd.

"Het waren uiteindelijk vooral de situatie in Ter Apel en de afhandeling van de gaswinning in Groningen die mij erg hebben geraakt", citeert RTV Noord. De burgemeester schrijft dat er iets geknakt is bij hem door de onwil en terughoudendheid bij sommigen om vluchtelingen op te vangen of te helpen.

Ook de coronaperiode maakte zijn werk als burgemeester moeilijker, zegt hij. "Als regioburgemeester en als voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen werd er tijdens de coronacrisis een dermate groot beroep op mij gedaan, dat er weinig tijd overbleef ook nog 'gewoon' burgemeester te zijn."

100 uur per week

VVD-fractievoorzitter Ietje Jacobs prijst Schuiling om zijn harde werken. Volgens de partijgenoot werkte hij meestal ruim honderd uur per week. "Hij neemt nooit vakantie. Daar heb ik het wel eens met hem over gehad. Of hij wel goed voor zichzelf zorgde", zegt ze.

Ook Wesley Pechler van de Partij voor de Dieren beaamt dat. "Die heeft geen vrije tijd gehad in de afgelopen vijf jaar. Dan snap ik dat de koek op een gegeven moment op is", reageert hij bij RTV Noord.

VVD-Kamerlid Van der Burg reageert op X op het vertrek van Schuiling:

René Paas, commissaris van de Koning in Groningen, zegt dat Schuiling zijn rollen als burgervader, voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen en regioburgemeester van Noord-Nederland "kundig en met grote inzet" heeft vervuld.

Waarnemer

Schuiling heeft op 23 oktober zijn laatste werkdag als burgemeester. De commissaris zal op korte termijn met de gemeenteraad in gesprek gaan over het benoemen van een waarnemend burgemeester.

Tientallen mensen die afgelopen week meededen aan een drekrace in het Friese dorp Heeg zijn ziek geworden. Zo'n vijftig tot honderd deelnemers hebben last van buikpijn, diarree en overgeven. Volgens de Leeuwarder Courant is een persoon opgenomen in het ziekenhuis.

De Friese GGD doet onderzoek naar de oorzaak van de verschijnselen. De organisatie zegt tegen Omrop Fryslân dat de waterkwaliteit van tevoren nog gecontroleerd is en dat er ook nog gekeken is naar blauwalg. "Het waren gewoon dezelfde sloten als altijd."

Monsters genomen

De GGD heeft monsters genomen van het water en verwacht morgen de uitslag van het onderzoek te krijgen. De gezondheidsdienst wil niet speculeren over de uitkomst, maar zegt wel dat men vaker waarschuwt voor infecties wanneer er in modder of sloten gezwommen wordt.

Toch is het niet gezegd dat de oorzaak van de ziektes in het water ligt. De kans is ook aanwezig dat het bijvoorbeeld een voedselvergiftiging is. Wanneer de uitslag van het onderzoek naar het water negatief is, gaat de GGD verder kijken naar mogelijke oorzaken.

De drekrace is onderdeel van een jaarlijks dorpsfeest in Heeg. Deelnemers lopen een hindernisparcours waarbij onder meer door sloten moet worden gelopen.

De cameravrouw naar wie zanger Joost Klein een dreigende beweging zou hebben gemaakt, gaat niet in beroep tegen de beslissing van het Zweedse Openbaar Ministerie om het onderzoek naar Klein te sluiten. Het OM maakte enkele weken geleden bekend de zaak te stoppen vanwege een gebrek aan bewijs en uiteenlopende verklaringen van getuigen.

In een verklaring zegt advocaat Kristoffer Stahl dat de cameravrouw door wil met haar leven. In de afgelopen maanden kreeg de vrouw te maken met haatberichten en online bedreigingen. Daarom wil ze zich nu richten op haar mentale gezondheid en verdergaan met haar carrière als professioneel fotograaf. De zaak tegen Klein is daarmee definitief gesloten.

Het incident tussen Joost Klein en de cameravrouw deed zich voor rond het optreden van Klein in de halve finale van het muziekfestijn. Klein deed mee met zijn lied Europapa en zou een dreigende beweging naar de vrouw hebben gemaakt. Hij zou niet hebben gewild dat de vrouw opnames van hem maakte.

Nederlandse deelname onzeker

Uit delen van het politierapport die de Zweedse krant Aftonbladet deze week publiceerde, blijkt dat Klein en de cameravrouw al eerder een aanvaring hadden gehad. AVROTROS zegt dat de zanger tijdens het songfestival "inderdaad meerdere keren" is lastiggevallen.

De vrouw deed aangifte en trok aan de bel bij organisator EBU. Die wachtte lang met een beslissing, maar besloot enkele uren voor de finale de Nederlandse inzending te diskwalificeren. Het was voor het eerst in de geschiedenis dat de EBU die beslissing nam.

Hoewel het OM in Zweden besloot de zaak te sluiten, bleef de EBU achter de diskwalificatie staan. Zij hanteren een zerotolerancebeleid en vinden dat Klein te ver is gegaan. AVROTROS is het daar niet mee eens.

Tot nu toe heeft de omroep zich nog niet aangemeld voor de editie van het songfestival dat volgend jaar in de Zwitserse stad Basel wordt gehouden. AVROTROS heeft nog geen beslissing genomen over deelname in 2025 en wil eerst een gesprek met de organisator.

'Geweld nooit acceptabel'

De cameravrouw zegt in de verklaring geen wrok te koesteren tegen Klein. Ze vindt dat geweld nergens acceptabel zou moeten zijn, ook niet als dat komt door adrenaline of boosheid. Ze wil verder niet meer op het voorval reageren.

Het was niet de enige ophef rond het Eurovisie Songfestival dit jaar. Ook de deelname van Israël leidde tot veel kritiek. In Malmö, waar het evenement gehouden werd, was extra politie op de been. In de arena waren extra veiligheidsmaatregelen genomen.

Hoewel Joost Klein niet mee mocht doen aan de finale van het songfestival, werd zijn lied Europapa een hit in verschillende Europese landen.

Het optreden van Joost Klein in de halve finale:

Terwijl de onderhandelingen over een staakt-het-vuren in de Gazastrook stroef verlopen, proberen hulporganisaties hun werk te blijven doen en hulp te bieden aan de inwoners in Gaza. Zo lijkt de grote vaccinatiecampagne tegen polio, die onlangs is gestart, vooralsnog succesvol.

"Dat toont aan dat waar een politieke wil is, het wel kan", zegt Sigrid Kaag. De voormalig vicepremier is sinds januari coördinator Humanitaire Hulp en Wederopbouw in Gaza namens de Verenigde Naties.

De VN en Kaag speelden een belangrijke rol in het opzetten van de vaccinatiecampagne tegen polio. In het NOS Radio 1 Journaal noemt de voormalig leider van D66 dat een ingewikkeld proces.

"Je moet je voorstellen dat er in oorlogstijd heel veel onderhandeld moet worden voordat je een humanitaire pauze krijgt. In Gaza is de situatie wanhopig. Om de mensen daar te bereiken, terwijl er ook nog wordt gevochten, vraagt heel veel. Het is een groot risico, maar hier zijn goede afspraken mogelijk geweest."

Veel bezoeken aan Gaza

Kaag verblijft in Jeruzalem en spreekt daar regelmatig met delegaties van Israël en de Palestijnse Autoriteit. Ook probeert ze regelmatig naar Gaza te gaan. "Daarheen gaan is hartstikke moeilijk voor bijvoorbeeld medewerkers van de VN, maar ik heb daar een beetje een uitzonderingspositie in."

Kaag gaat zo vaak mogelijk naar de Gazastrook en heeft daar ook een kantoor. Ze bezoekt er onder meer de humanitaire programma's van de VN en de mensen die daarvoor werken. "Met eigen ogen zien, is altijd beter dan rapporten lezen", zegt ze daarover. "Daarna ga ik dan weer de gesprekken aan met bijvoorbeeld Netanyahu en de Veiligheidsraad."

Gesprekken met leiders

Zo zat Kaag gisteren nog aan tafel met de premier van Israël en de ministers van het Israëlische oorlogskabinet. "Dat gaat altijd langs de lijnen van de inhoud. Daarbij probeer ik bepaalde punten onder de aandacht te brengen en afspraken te maken. Dan kijken we of daar uitvoering aan wordt gegeven. De afspraken moeten worden nageleefd, conform het internationaal oorlogsrecht."

Volgens Kaag is simpel vast te stellen of die afspraken daadwerkelijk worden nageleefd. Zo kan je zien wat er allemaal aan hulp de Gazastrook binnenkomt. "Maar je ziet het helaas ook aan het aantal ziektes dat de kop heeft opgestoken en de toenemende ondervoeding bij kinderen", aldus Kaag.

Als het gaat over de situatie in de Gazastrook schetst Kaag een somber beeld. Hoewel de vaccinatie tegen polio succesvol lijkt, is er nog veel hulp nodig.

"Humanitaire hulp in een oorlogssituatie is altijd moeilijk, maar hier hebben we vanaf het begin van de oorlog zoveel beperkingen. Er was altijd vertraging. Het is ook heel moeilijk opereren omdat er een soort wetteloosheid is in Gaza. Zo zijn er veel factoren, maar eigenlijk betekent het dat de hulp die mensen nodig hebben maar mondjesmaat naar binnen komt."

Staakt-het-vuren

Zolang er geen staakt-het-vuren is, kan noodzakelijke hulp niet naar binnen en kan de VN de bewoners van Gaza niet bereiken. En juist de onderhandelingen over een staakt-het-vuren verlopen moeizaam. "Ik houd mijn hart vast", zegt Kaag daarover. Toch blijft ze hopen op een doorbraak. "Wij zullen altijd blijven zoeken naar een geitenpaadje om de boel weer in het gareel te krijgen."

"Wij roepen al jaar en dag dat er een staakt-het-vuren moet komen. Intussen proberen wij zo goed en zo kwaad als het gaat mensenlevens te redden en de mensen nog een heel klein beetje hoop te geven op leven de dag erna."

In een pand in het centrum van Den Haag is vanochtend brand uitgebroken na een explosie. Eén bewoner raakte gewond. Mogelijk is er sprake van opzet.

Volgens Omroep West werden omwonenden rond 06.30 uur opgeschrikt door een harde knal. Meerdere ramen van het pand zijn gesneuveld. De gevel is zwartgeblakerd. De zeventien kamers in het pand zijn ontruimd. Een woordvoerder van de zorgorganisatie laat weten dat in het pand mensen begeleid wonen. Het gaat niet om een daklozenopvang, zoals eerder werd vermeld.

De mensen die in het pand verbleven werden volgens de omroep gewaarschuwd door het brandalarm. Ze zijn in badjas of met een omgeslagen handdoek naar buiten gevlucht.

In de smalle straat waren veel hulpdiensten aanwezig. Een deel van de straat werd afgezet. Drie mensen zijn nagekeken door ambulancepersoneel. De persoon die gewond raakte, is naar het ziekenhuis gebracht. Over de ernst van de verwondingen is niets bekend.

Getuigen

De oorzaak van de explosie wordt nog onderzocht, maar de brandweer denkt niet aan een gasexplosie. Getuigen hebben verklaard dat ze na de knal iemand hebben zien wegrennen. De politie heeft op X een signalement van de verdachte gedeeld.

Ook de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba heeft zijn ontslag ingediend. Dat meldt voorzitter Stefansjoek van het Oekraïense parlement, nadat president Zelensky gisteren al een aantal wijzigingen in zijn kabinet bekend had gemaakt.

Gisteravond zei Zelensky dat drie ministers hun ontslag hadden ingediend. Dat ging om de ministers die verantwoordelijk waren voor de oorlogsindustrie, voor justitie en voor milieu. Een vooraanstaand parlementslid zei toen al dat er vandaag meer ontslagen en ook benoemingen zouden volgen.

Inmiddels blijkt dat ongeveer de helft van het Oekraïense kabinet wordt gewisseld, zeker zeven ministers zijn vertrokken.

De 43-jarige diplomaat Dmytro Koeleba was sinds 2020 minister en in het buitenland is hij het bekendste gezicht uit het kabinet van Zelensky. De afgelopen 2,5 jaar reisde hij haast onafgebroken langs hoofdsteden in de wereld om financiële en militaire steun te vergaren in de strijd tegen Rusland.

Zo was hij in april in Den Haag om te spreken op een internationale conferentie over juridische vervolging van Russische agressie.

Nieuwsuur had in april nog een interview met Dmytro Koeleba:

De ingediende ontslagen moeten nog wel worden besproken in het parlement, zegt voorzitter Stefansjoek. In het kabinet van Zelensky zijn zeker vijf posten al een tijd niet bezet. Zo is er nu geen minister van Landbouw en ook geen minister van Infrastructuur.

'Belangrijke herfst'

De veranderingen in de regering komen op een heel zwaar moment in de oorlog. Er wordt aan alle fronten zwaar gevochten en het Oekraïne wordt zwaar gebombardeerd door de Russen.

Volgens president Zelensky is het noodzakelijk dat de regering wordt gewijzigd. "De herfst wordt uiterst belangrijk. Het overheidsapparaat moet zo georganiseerd zijn dat we alle resultaten kunnen bereiken die we nodig hebben", zei hij gisteren in een videoboodschap.

Naast de ministers zou ook een aantal hoge ambtenaren opstappen. Volgens een decreet dat werd gepubliceerd op de presidentiële website heeft Zelensky inmiddels onder meer zijn economisch adviseur ontslagen.

De Algemene Onderwijsbond (AOb) pleit voor een landelijke richtlijn voor het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de klas. De onderwijsvakbond ziet dat het bewustzijn over AI bij docenten en scholen nog laag is. Ook zijn de kennisverschillen tussen scholen onderling groot wat weer leidt tot extra risico's", aldus de AOb.

Zo is het voor leerlingen tegenwoordig eenvoudig om een werkstuk te laten maken door tekstgenerator ChatGPT, is er de dreiging dat techbedrijven invloed krijgen op lesstof en bestaat de kans dat gevoelige data op straat komen te liggen. Al langer waarschuwen deskundigen om die reden voor de risico's van het gebruik van apps met generatieve AI in het onderwijs.

Risico's zijn groot

"We gebruiken AI al in de klas, maar we weten eigenlijk niet goed hoe we er in het onderwijs mee om moeten gaan", zegt AOb-vicevoorzitter Jelmer Evers. Dat is een probleem volgens de bond. "De risico's van AI zijn groot. Door het te gebruiken als school maak je het normaal. Dan moet je wel goed weten welke invloed het heeft. Zeker omdat het om kinderen gaat, moet je extra voorzichtig zijn."

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de impact van kunstmatige intelligentie in het onderwijs. Wel zijn er steeds meer signalen die aantonen dat het wordt gebruikt en dat dat niet zonder risico's is. Zo liet de NOS vorig jaar zien hoe leerlingen ChatGPT gebruiken voor huiswerkopdrachten zonder dat ze betrapt worden. Ook uitte het College voor de Rechten van de Mens recentelijk zijn zorgen over de toenemende digitalisering in het onderwijs. Die zou kunnen leiden tot meer discriminatie.

Richtlijn

Een duidelijke landelijke richtlijn voor docenten moet helpen het bewustzijn voor dit soort dingen te vergroten, is het idee. Evers: "Sommige techbedrijven hebben een hele slechte staat van dienst als het gaat om ethische standaarden. Wil je wel dat gevoelige leerlingendata daarin terechtkomen? Of moet je dan toch voor een andere aanbieder kiezen?"

Daarnaast moet de richtlijn docenten en leerlingen ook meer praktische handvatten geven voor hoe ze AI kunnen gebruiken. "AI is niet slecht. Het kan heel nuttig zijn. Maar het gaat er heel erg om hoe je het gebruikt. Daar zijn nu nauwelijks kaders voor", zegt Evers.

"Bij mobiele telefoons zijn we jarenlang veel te afwachtend geweest en nu hebben we een landelijke richtlijn die mobieltjes uit de klas houdt. Daar kunnen we van leren", zegt Evers.

De AOb werkt momenteel al zelf aan een opzet. De bond wil ook andere organisaties in het onderwijs, zoals het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, bij de richtlijn betrekken.

'Begrijp zorgen goed'

Staatssecretaris Paul (Funderend Onderwijs en Emancipatie) laat in een schriftelijke reactie in het midden of ze een richtlijn steunt. "AI biedt kansen om het leren te personaliseren en om leraren te ondersteunen bij hun werk. Maar ik zie dat de snelle ontwikkeling van AI tegelijkertijd zorgen oproept", schrijft ze.

"Ik begrijp die zorgen heel goed. Wat mij betreft ligt de sleutel vooral bij de manier waarop de docent in de klas hiermee omgaat."

De staatssecretaris benadrukt dat er initiatieven zijn om docenten 'AI-vaardig' te maken. Zo is er een expertisepunt digitale geletterdheid voor docenten en worden er gratis AI-cursussen aangeboden via de Nederlandse AI-coalitie.

Rusland heeft raketten en drones afgevuurd op de Oekraïense stad Lviv. Bij de aanvallen zijn volgens de burgemeester van de stad zeker zeven mensen omgekomen, onder wie drie kinderen. Tientallen mensen raakten gewond. Meer dan honderd hulpverleners zijn op zoek naar overlevenden onder het puin.

In het centrum van Lviv raakten historische gebouwen beschadigd. Een revalidatiecentrum dat in een monumentaal pand uit 1893 zit, werd vernield. Meer dan zeventig ruiten sneuvelden en plafonds stortten in. Op andere plekken in de stad werden woongebouwen vernield, meldt het hoofd van het regionale militaire bestuur van Lviv.

Op beelden is de schade te zien:

Een van de mannen in deze video verloor zijn hele gezin, bericht de krant Kiyv Post:

Lviv ligt in het westen van het land, niet ver van Polen. Het buurland heeft voor de derde keer in acht dagen uit voorzorg het luchtverdedigingssysteem geactiveerd. Een commandant van het Poolse leger spreekt van een zeer drukke nacht.

Ook Kyiv werd aangevallen. In beide steden zijn explosies gehoord. Volgens Oekraïense functionarissen kwam dat door het afweren van de aanvallen. Het land zegt verschillende kruisraketten en drones uit de lucht te hebben gehaald.

Weersomstandigheden

De aanvallen volgen een dag na de grote Russische aanval van gisteren. Met meer dan vijftig doden en honderden gewonden in de stad Poltava, was het de dodelijkste aanval van dit jaar. Ook de dagen daarvoor heeft Rusland Oekraïne bestookt met honderden raketten en drones.

Mart de Kruif, voormalig Commandant Landstrijdkrachten, ziet dat de strijd in Oekraïne nu heviger is. In het NOS Radio 1 Journaal vertelde hij dat het te maken heeft met de weersomstandigheden. "Het weer is goed. Rusland wil een aantal steden in de Donbas bereiken voor het winter wordt. Ondertussen wil Oekraïne tegenaanvallen uitvoeren. Dat zal zo blijven tot het weer slechter wordt."

Twee binnenvaartschepen zijn vannacht tegen elkaar gebotst op het Schelde-Rijnkanaal bij Rilland in Zeeland. Beide schepen liepen schade op, in een van de schepen zit een groot gat in de romp.

Volgens Omroep Zeeland botsten de 135 meter lange Zwitserse tanker Unigas 3 en de 110 meter lange Duitse tanker Marten Deymann frontaal. Dat gebeurde rond 02.45 uur. Het is onduidelijk hoe dat kon gebeuren. De politie en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) doen onderzoek.

Volgens een persfotograaf raakten twee opvarenden gewond door de botsing. Zij zouden naar het ziekenhuis zijn gebracht. Over de ernst van hun verwondingen is niets bekend.

Beide schepen raakten beschadigd aan de romp, in de Duitse tanker ontstond een flink gat:

De aanvaring gebeurde bij de voorhaven van de Kreekraksluizen. Aan deze sluizen vindt momenteel onderhoud plaats. Vanwege de werkzaamheden is slechts één kolk beschikbaar en moeten schepen langer wachten voordat ze gebruik kunnen maken van de sluizen. Het is nog onduidelijk of de werkzaamheden iets te maken hebben met de aanvaring.

Een woordvoerder van Rijkswaterstaat laat weten dat de aanvaring geen invloed heeft gehad op de doorstroming van de scheepsvaart. Ook zijn geen vloeistoffen in het water gelekt. De schepen zijn later in de nacht afgemeerd.

Online worden nog honderden woningen met een tijdelijk contract aangeboden, blijkt uit een inventarisatie van de NOS. Dat is mogelijk in strijd met een wet die op 1 juli is ingegaan, waarin staat dat verhuurders in principe geen nieuwe tijdelijke contracten mogen afsluiten.

De NOS hield bij hoeveel tijdelijke woningen op huursite Pararius worden aangeboden. Ook op Kamernet, een andere huursite, staan nog woningen tijdelijk te huur.

Op Pararius is het tijdelijke aanbod wel gedaald sinds begin juli:

In uitzonderingsgevallen mag een tijdelijk contract nog, bijvoorbeeld als de verhuurder normaliter in het huis woont en tijdelijk in het buitenland zit. Ook mogen studenten of mensen in scheiding nog een tijdelijk contract krijgen. Zo zijn er nog enkele uitzonderingen. Sommige adverteerders zeggen dan ook dat alleen uitzonderingen mogen huren.

Maar in veel gevallen staat in de advertentie niet waarom het een tijdelijk contract is. Mogelijk overtreden verhuurders dan de wet. De Woonbond, belangenclub van huurders, vindt dat slecht. "Adverteren met tijdelijke contracten, alsof die normaal zijn, is kwalijk", zegt een woordvoerder. "Verhuurders proberen het gewoon en zadelen woningzoekenden op met woononzekerheid."

Huurbescherming

Een tijdelijk contract dat niet onder de uitzonderingen valt is dus in strijd met de wet. Als een huurder vervolgens weigert te vertrekken, heeft die een goede kans dat een rechter hem gelijk geeft en hij huurbescherming krijgt, stelt huurrechtadvocaat Saskia Koerselman.

"De rechter zal oordelen dat ten onrechte een periode voor bepaalde tijd is benoemd en bepalen dat de overeenkomst geacht wordt te zijn aangegaan voor onbepaalde tijd. Daardoor mag de huurder blijven, tenzij er een andere reden is dat die moet vertrekken, zoals slecht huurderschap. Of als de verhuurder de woning aantoonbaar en dringend voor eigen gebruik voor hemzelf of familieleden nodig heeft."

De Woonbond adviseert mensen die vast willen huren en de 'luxe' hebben om langer te zoeken, alleen akkoord te gaan met een contract voor onbepaalde tijd. "Je hebt dan wel de kans dat zo'n verhuurder zegt: ik verhuur niet aan jou, ik zoek een ander."

Voor mensen die dringend woonruimte zoeken, is het volgens de bond een optie om het tijdelijke contract te tekenen en er daarna een zaak van te maken. "Dat vergt wel wat. Je moet dan in de gelegenheid zijn om dat aan te gaan. Het zegt ook wel iets over het type verhuurder, die zal niet uitblinken in goed verhuurderschap."

Verhuurders onzeker

"Het is onbetwistbaar dat iedereen zich aan de wet moet houden, maar laten we niet vergeten dat we nooit voorstander van deze wet zijn geweest", zegt Kavish Partiman van Vastgoed Belang, de belangenclub van verhuurders. Wel snapt hij dat sommige verhuurders juist nu liever tijdelijk verhuren.

"Want er is veel onzekerheid voor verhuurders. Door de verhoging van de box-3-belasting en de Wet betaalbare huur kan hun rendement nihil of zelfs negatief worden." Verhuurders willen volgens hem nu even aanzien of verhuur nog wat oplevert en of er misschien maatregelen komen die hun rendement weer verbeteren of dat ze de woning beter kunnen verkopen. Dan is een vaste huurder in je woning niet handig.

Pararius: aanbieder verantwoordelijk

Pararius zegt dat de verhuurder en makelaar verantwoordelijk zijn voor een correct contract. De site heeft wel een gedragscode en controleert advertenties. "Als makelaars zich hier niet aan houden of in strijd met de wet handelen, kunnen we ze weren."

Ook kan Pararius advertenties offline halen op basis van klachten. Sinds 1 juli is dat nog niet gebeurd. "Tot zover is dat niet nodig geweest." Er zijn wel vier meldingen onderzocht, maar die waren oké volgens het bedrijf.

Kamernet legt de verantwoordelijkheid voor naleving van regels bij verhuurders. Verder benadrukt het bedrijf dat veel gebruikers studenten zijn en die vallen onder de uitzondering voor tijdelijke huur.

Goedemorgen! De Zonnebloem, de vrijwilligersvereniging voor mensen met een lichamelijke beperking, viert zijn 75-jarig bestaan. In Londen verschijnt een nieuw rapport over de brand in de Grenfell Tower in 2017, waarbij 72 mensen omkwamen.

Eerst het weer: vanmorgen is het bewolkt en lange tijd regenachtig, in de loop van de dag wordt het vanuit het westen droger en breekt geregeld de zon door. Het wordt maximaal 19 tot 22 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Provincies hoeven van het nieuwe kabinet niet meer verder te werken aan programma's om de natuur te herstellen en het stikstofprobleem aan te pakken. Het kabinet stopt met het zogeheten NPLG, het Nationaal Programma Landelijk Gebied, melden bronnen aan de NOS. Wat er voor in de plaats komt, is nog onduidelijk.

Het idee achter het NPLG was dat de provincies het beste zelf een samenhangend ruimtelijk plan konden maken om alle milieudoelen te halen. Daarmee zouden ze ook weer vergunningen voor onder meer woningbouw en ondernemingen kunnen uitgegeven.

De provincies werkten in opdracht van oud-minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) de afgelopen twee jaar hun plannen uit en waren daar al ver mee. Het nieuwe kabinet ziet daar weinig in, maar de provincies lieten afgelopen week in een brief aan de Tweede Kamer juist weten het belangrijk te vinden dat het NPLG in een of andere vorm wel doorgaat.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In het asielzoekerscentrum in Albergen worden vanaf dinsdag 17 september de eerste bewoners opgevangen. Naar verwachting zullen er in de eerste week zo'n veertig tot vijftig mensen intrekken. Een week later volgen nog eens ongeveer vijftig mensen. In totaal kunnen 150 mensen op de locatie terecht.

Regio-omroep Oost liet zien hoe het azc er van binnen uitziet:

Fijne dag!

De huren zijn dit jaar met gemiddeld 5,4 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat is de grootste stijging sinds 1993. In Rotterdam stegen de huren het hardst. Daarna volgen Utrecht, Den Haag en Amsterdam, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Voor sociale huurders bij woningcorporaties lag de gemiddelde huurprijsstijging op 5,6 procent. Bij overige verhuurders in de sociale huursector was dat 5,7 procent en in de vrije sector was de stijging 5 procent.

Voor sociale huurders geldt dat wordt uitgegaan van de gemiddelde loonstijging. Omdat die dit jaar naar verwachting nog hoger wordt, hangt deze huurders in 2025 een verhoging van zo'n 6,5 procent boven het hoofd. De Woonbond wil dat het kabinet ingrijpt. "Veel huurders staat het water allang aan de lippen, boodschappen en andere dagelijkse behoeften zijn al nauwelijks meer te betalen", zegt directeur Zeno Winkels. "Opnieuw een buitenproportionele huurverhoging is de doodsteek. En bovendien volstrekt in strijd met vele verkiezingsbeloften."

Rotterdam

In Rotterdam was de huurstijging het hoogst. De vier grootste woningcorporaties van de stad laten in een reactie aan de NOS weten dat de huurverhogingen nodig zijn voor onderhoud en het verduurzamen van huizen. "Huurders plukken daar de vruchten van met een lagere energierekening. Ook bouwen we nieuwe woningen voor mensen die al jaren op een wachtlijst staan."

Landelijk gezien is het opvallend dat het bij de drie grootste huurstijgingen in provincies gaat om drie provincies buiten de Randstad (Drenthe, Overijssel, Gelderland). Dat kan betekenen dat de 'rek' er qua stijgingen er in de Randstad wat uit is. Daar waren de afgelopen jaren de huren namelijk al fors gestegen.

In de cijfers over de huurprijsstijging is ook rekening gehouden met in hoeverre de gemiddelde prijsstijging komt door nieuwe huurders. Bij een bewonerswissel komt er namelijk een nieuw huurcontract en dan is een verhuurder niet gebonden aan de maximale huurprijsstijging van een contract.

Sinds 1 juli dit jaar zijn er overigens wettelijke regels ingegaan over wat een verhuurder maximaal mag vragen in het lage- en middenhuursegment. Die effecten daarvan zijn nog niet echt zichtbaar in deze cijfers.

Het effect van nieuwe huurders op de huurprijsstijging is in onderstaande grafiek te zien aan de lichtrode kleur:

Provincies hoeven van het nieuwe kabinet niet meer verder met de huidige programma's om de natuur te herstellen en het stikstofprobleem aan te pakken. Het kabinet stopt met het zogeheten Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Dat melden bronnen aan de NOS. Wat ervoor in de plaats komt, is nog onduidelijk.

Het idee achter het NPLG was dat de provincies het beste zelf een samenhangend ruimtelijk plan konden maken om alle milieudoelen te halen. Daarmee zou ook het probleem met de vergunningverlening worden opgelost. Als de natuur wordt verbeterd, mogen er bijvoorbeeld weer vergunningen voor onder meer woningbouw en ondernemingen worden uitgegeven.

De provincies werkten in opdracht van oud-minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) de afgelopen twee jaar hun plannen uit en waren daar al ver mee. Zij lieten afgelopen week in een brief aan de Tweede Kamer juist weten het belangrijk te vinden dat het NPLG in een of andere vorm wel doorgaat.

Budget en deadline

De partij van de nieuwe minister van Landbouw, Femke Wiersma (BBB), is altijd zeer kritisch geweest over het natuur- en stikstofbeleid. Het huidige kabinet schrapte ook al het budget voor het programma, waar nog ruim 20 miljard euro van over was. Daarvoor kwam een veel kleinere pot geld in de plaats van 5 miljard euro specifiek voor de landbouw en 500 miljoen per jaar voor boeren die natuurmaatregelen nemen. De provincies hadden juist om veel meer geld gevraagd.

De deadline voor de plannen was eerder al opgeschort. De plannen van de provincies zouden aanvankelijk op 1 oktober helemaal af moeten zijn. Minister Wiersma liet afgelopen juli weten dat provincies daar uitstel voor kregen. Ingewijden melden nu dus aan de NOS dat naast het geld en de deadline ook de term NPLG verdwijnt.

Kamerdebat

Grote vraag is nu hoe dit kabinet de doelen voor natuur, klimaat, stikstof en water wil halen. Wiersma heeft al laten weten dat ze wil kijken of er nog uitzonderingen te bedingen zijn op Europese afspraken. In het coalitieakkoord staat ook dat het kabinet zich houdt aan bestaande afspraken en de doelen voor de kwaliteit van het water en de bescherming van de natuur overeind wil houden.

De verwachting is dat het kabinet binnen twee weken in het regeerprogramma of anders op Prinsjesdag met alternatieve plannen zal komen. Het lijkt waarschijnlijk dat die aanpak voor vertraging zal zorgen. Dat zal vandaag ook in een debat over stikstof in de Tweede Kamer aan de orde komen.

De provincies schrijven vooruitlopend op dat debat dat zij hopen dat het kabinet wel snel komt met een aanpak, waarbij er ook geld gereserveerd wordt voor provinciale plannen. Daarover schrijven zij: "De afgelopen jaren is veel tijd en geld geïnvesteerd in gebiedsprocessen. Dit heeft bij gebiedspartners ook verwachtingen gewekt. Er is snel duidelijkheid nodig over de vraag hoe we de grote opgaven in het landelijk gebied in samenhang oppakken."

In Leeuwarden heeft brand gewoed in een portiekflat. Bewoners van zes woningen zijn geëvacueerd. Twee van hen hadden rook ingeademd en zijn naar een ziekenhuis gebracht.

Voor zestien andere bewoners en een parkiet is ergens anders onderdak geregeld. In hun woningen is vooral rookschade. De bewoners zijn opgevangen in een scoutinggebouw in de buurt.

De brand ontstond even na 02.00 uur in een kelderbox. Dikke zwarte rook trok daarna naar boven. Meerdere bewoners zijn met ladders uit hun woningen gehaald.

Een persfotograaf die ter plaatse was zegt dat er ook mensen van balkons op de onderste verdieping zijn gesprongen. De brand is inmiddels onder controle.

Ondanks alle campagnes tegen geweld in het amateurvoetbal, is het aantal incidenten op en rond het veld toegenomen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van voetbalbond KNVB.

In het seizoen 2023/2024 zag de bond een toename van het aantal gestaakte wedstrijden en het aantal uitgedeelde rode kaarten. Er werd 12.226 keer rood genoteerd door scheidsrechters, 673 keer meer dan het jaar daarvoor. 1864 wedstrijden werden gestaakt door wanordelijkheden: een toename van 186 wedstrijden.

Ook het aantal incidenten dat leidde tot zware tuchtzaken, nam toe met 10 procent. Vorig seizoen waren dat er 3501. Een zware tuchtzaak kan naast een staking door wanordelijkheden bijvoorbeeld gaan over een verbaal of fysiek incident waarbij een rode kaart werd uitgedeeld.

Trendbreuk

De KNVB benadrukt dat het aantal incidenten in verhouding met het aantal wedstrijden nog altijd laag is. Vorig jaar werden in totaal 780.000 amateurwedstrijden gespeeld. Dat zijn er 38.000 meer dan het seizoen ervoor.

Toch is er volgens de voetbalbond sprake van een trendbreuk. Volgens de bond ligt de oorzaak bij maatschappelijke problemen die tot uitdrukking komen in het amateurvoetbal. Zo noemt de voetbalbond moeite met het accepteren van gezag en kortere lontjes als oorzaken voor de toename.

Ook schrijft de KNVB dat discriminatie, beledigingen en andere kwetsende uitingen vaak vooraf gaan aan incidenten.

Risicoverenigingen

Om de voetbalcultuur te verbeteren, focust de KNVB zich onder meer op zogenoemde risicoverenigingen. Dat zijn verenigingen waar met enige regelmaat problemen voorkomen. Een vereniging wordt dan gemonitord door de KNVB, met als doel de problemen te verhelpen.

Als uiteindelijk blijkt dat de cultuur binnen een vereniging niet verbeterd kan worden, is het opzeggen van het lidmaatschap van de KNVB de uiterste maatregel. Daardoor kan een club niet meer meedoen aan de competities van de KNVB.

In Zweden is de rechtszaak begonnen tegen de zelfbenoemde afvalkoningin Fariba Vancor. Volgens justitie heeft ze met haar bedrijf op grote schaal illegaal afval gedumpt. In totaal zou 200.000 ton rommel zijn geloosd. Het is de grootste zaak over een milieudelict ooit in Zweden.

Vancor, die eigenlijk Bella Nilsson heet, stond aan het hoofd van het afvalbedrijf dat achter de de illegale afvalstortingen zou zitten. Tussen 2015 en 2020 zouden op meer dan twintig plekken grote hoeveelheden afval zijn achtergelaten of zijn begraven. Op een plek, dicht bij een natuurgebied, ontstond spontaan brand; de afvalberg brandde vervolgens twee maanden.

Het Openbaar Ministerie zegt dat het bedrijf nooit de intentie had om het ingezamelde afval volgens de regels te verwerken. Door toedoen van de ondernemer en andere verdachten zijn bodem en lucht ernstig verontreinigd door onder meer chemicaliën, lood en arseen, staat in de aanklacht.

Vancor, een ex-stripper die in de jaren 90 bekend werd in Zweden en daarna het bedrijfsleven in ging, is de bekendste van de tien aangeklaagden. Voor de rechter staan ook haar ex-man Thomas Nilsson, de ondernemer en reality-tv-deelnemer Leif Ivan Karlsson en een man die zichzelf afvalmakelaar noemt. Volgens hun advocaten achten ze zichzelf niet schuldig.

Het afvalbedrijf Think Pink gebruikte roze big bags, die in de hoogtijdagen overal in Zweden te zien waren. Overheden, scholen, woningcorporaties en bedrijven huurden het bedrijf in voor de afvalverwerking. Vancor en het bedrijf wonnen meerdere ondernemersprijzen.

In 2020 kwamen de misstanden aan het licht en werd de directie opgepakt. Meerdere gemeenten eisen nu schadevergoedingen, van in totaal 23 miljoen euro.

In de Noordzee bij het Duitse eiland Helgoland zijn bergers bezig om de tweede helft van het vrachtschip Verity uit zee te halen. Het achterschip werd al eerder geborgen, vannacht is een nieuwe poging begonnen om ook de boeg te bergen en dat werk vordert.

Het wrak lag op zo'n veertig meter diepte en was al in twee stukken gezaagd. Het voorste deel zou gisternacht worden geborgen, maar de relingen waar de kettingen van de hijskraan aan zaten, bezweken onder het gewicht van het wrak.

Bij de nieuwe poging is het gelukt om de boeg boven water te tillen met een drijvende kraan. Het scheepsdeel wordt nu leeggepompt en vervolgens op een ponton gehesen waarop ook de rest van het schip ligt. Het werk verloopt nu vlot, zegt de Duitse dienst die verantwoordelijk is voor de waterwegen tegen de Duitse omroep NDR.

De twee helften van de Verity zullen daarna naar Nederland worden gebracht om te worden gesloopt. Volgens de NDR kost de bergingsoperatie 12,5 miljoen euro.

Vijf doden

De Verity zonk op 24 oktober vorig jaar na een botsing met een ander vrachtschip. Het was op weg van Bremen naar het Verenigd Koninkrijk. Door de botsing kwamen meerdere mensen in het water terecht. Vijf opvarenden kwamen om het leven. Niet van iedereen is het lichaam geborgen.

Bij de berging van het achterschip werd het lichaam van een van de slachtoffers gevonden. Ook bij de werkzaamheden van vannacht is er een kans dat er nog lichamen worden gevonden.

In de Amerikaanse staat Arizona zijn ze wel gewend aan hoge temperaturen, maar de hitte van deze zomer is ook voor Arizona extreem. In de miljoenenstad Phoenix is het nu honderd dagen op rij boven de 100 graden Fahrenheit geweest, dat is 38 graden Celsius.

Het is de langste periode ooit met zulke hoge temperaturen, zegt de Amerikaanse weerdienst NWS. Het vorige '100+'-record kwam uit 1993; toen was het 76 dagen achter elkaar zo heet.

De grens van 100 graden Fahrenheit werd dit jaar in Phoenix op 27 mei voor het eerst overschreden. Sindsdien is het dus geen dag koeler geweest dan dat. Ook in de nachten zakt het kwik meestal niet onder 30 graden Celsius. Verkoeling is niet in zicht; de komende week worden temperaturen van 43 tot 46 graden verwacht.

Phoenix staat al langer bekend als de heetste stad van de VS. Zeker 150 sterfgevallen van de afgelopen maanden worden door autoriteiten gelinkt aan de hitte. Bij nog eens ruim 400 sterfgevallen wordt dat verband onderzocht. Vorig jaar waren er in totaal 645 hittedoden in de regio rond Phoenix.

Door klimaatverandering worden de hitteperiodes langer en heviger. Ook op andere plekken in het westen van de Verenigde Staten is het al tijden extreem heet en worden weerrecords gebroken.

In de VS is gisteren bij twee incidenten op een dag een kind omgekomen, omdat een volwassene een vuurwapen niet veilig had opgeborgen.

In de staat Utah schoot een jongen van 8 zichzelf in het hoofd toen hij in een auto op zijn moeder wachtte. Volgens de politie was het een ongeluk. Een getuige hoorde de moeder zeggen dat het wapen onder de stoel van de auto had gelegen. De jongen stierf in een ziekenhuis. In Utah is het onveilig bewaren van een vuurwapen niet strafbaar, ook niet als het in handen van een kind valt.

In de stad St. Louis, in Missouri, vroeg een kind de politie om naar een huis te komen. Toen agenten daar aankwamen, lag daar een meisje van 4 op de grond. Ze was gewond, bewusteloos en haalde nauwelijks nog adem. Ze stierf in een ziekenhuis aan de gevolgen van een schotwond.

Op het opgegeven adres waren nog drie kinderen aanwezig, waarvan de oudste 10 jaar oud was. De politie onderzoekt wie van hen de trekker heeft overgehaald of dat het 4-jarige meisje dat zelf heeft gedaan.