Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) moet maatregelen nemen om de situatie van lhbti'ers in de opvang te verbeteren, zegt het COC. Uit onderzoek van de belangenvereniging blijkt dat lhbti'ers zich nog altijd erg onveilig voelen in de opvang.
COC heeft 54 lhbt-asielzoekers en statushouders gesproken voor het onderzoek. Intersekse personen zijn niet gesproken waardoor het rapport alleen spreekt over lhbt-asielzoekers.
57 procent van de ondervraagden zegt dat ze te maken hebben gehad met bijvoorbeeld schelden, pesten of bedreiging. De daders zijn volgens de ondervraagden niet alleen medebewoners, maar ook mensen die in de buurt van een azc wonen en COA-medewerkers.
Veilige plekVier op de vijf ondervraagden zeggen niet altijd open te zijn over hun identiteit, omdat ze zich onveilig voelen. Volgens belangenorganisatie COC is de situatie voor deze groep niet verbeterd sinds eerder onderzoek in 2018.
Het COC pleit voor maatregelen om de situatie van deze groep te verbeteren. In de opvang zijn vaak al aparte ruimtes voor lhbti'ers. Die kunnen een veilige plek zijn waar lhbt-asielzoekers zichzelf kunnen zijn. De contactpersonen daar kunnen een luisterend oor bieden, klachten serieus nemen en voor de asielzoekers opkomen.
De belangenvereniging vindt het ook belangrijk dat medewerkers van het COA voldoende kennis hebben over lhbti'ers en trainingen daarover krijgen.
Signalen erkendHet COC biedt het rapport over de situatie van lhbt+asielzoekers vanmiddag aan het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers aan. Het COA heeft in een schriftelijke reactie al erkend dat het inderdaad nog steeds signalen van onveiligheid binnenkrijgt, maar probeert zoveel mogelijk rekening te houden met de wensen die er zijn. Omdat de locaties vol zitten, is dat niet altijd mogelijk, zegt het COA.
Voor het eerst is in Nederland een besmetting met een nieuwe variant van de infectieziekte mpox vastgesteld, meldt demissionair minister van Volksgezondheid Bruijn in een brief aan de Tweede Kamer.
De besmetting is op 17 oktober geconstateerd. Volgens het RIVM was de man niet gevaccineerd tegen het virus en was hij ook niet recent in het buitenland. De man had wel seks met andere mannen, staat in de brief.
De minister zegt dat de kans op verspreiding van het virus klein lijkt te zijn omdat de man in isolatie is geplaatst. De GGD doet bron- en contactonderzoek.
Bruijn zegt dat de mpox-variant 1b ook in Spanje en de Verenigde Staten is geconstateerd. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO en het Europese bureau voor de infectieziektebestrijding ECDC houden de situatie in de gaten, zegt de demissionaire minister.
VaccinatieMensen die besmet raken met mpox kunnen volgens het RIVM bultjes of blaasjes krijgen die pijnlijk zijn. Ook kunnen ze koorts, hoofdpijn en spierpijn krijgen en vermoeid raken. De ziekte verspreidt zich door huid-op-huidcontact. Mannen die seks hebben met mannen lopen het grootste risico om het virus te krijgen.
Tot eind dit jaar kunnen hoogrisicogroepen zich laten vaccineren tegen mpox. Het kabinet komt later met een besluit over een mogelijk vervolg.
Drie jaar geleden was er wereldwijd een uitbraak van mpox. In Nederland raakten sinds 2022 zo'n 1300 mensen besmet met het virus.
De politie heeft in het buitenland een 43-jarige man aangehouden in verband met de dood van een vrouw (78) in Bunschoten. De vrouw werd in juni zwaargewond gevonden in haar woning en overleed enkele dagen later.
Een deel van de woning lag overhoop en er was een ruit vernield, schrijft RTV Utrecht.
In welk land de man is aangehouden, wil de politie niet zeggen. Of de man en het slachtoffer elkaar kenden, is niet bekendgemaakt. De verdachte zal later aan Nederland worden uitgeleverd.
In Leerdam hebben vandaag robots geholpen met het bezorgen van pakketjes. PostNL test onder meer een robothond die pakketjes van de bestelbus naar de voordeur brengt. "Door nu met robotica te experimenteren, krijgen we inzicht in hoe technologie onze bezorgers kan helpen", zegt directeur Stephan van den Eijnden.
De robots gaan tijdens het experiment niet in hun eentje langs de deuren maar zijn bedoeld als ondersteuning voor medewerkers en bezorgers. "We zijn echt enorm tevreden met hoe het ging", zegt een woordvoerder tegen RTV Utrecht over de testdag. De robothond kan volgens het bedrijf bijvoorbeeld goed traplopen en dus ook pakketjes in flats naar boven brengen.
PostNL testte daarnaast vandaag ook een servicerobot en een zogenoemde humanoïde robot die op een mens lijkt. Die laatste gaat aan de slag met het vullen van een pakketautomaat.
In het sorteercentrum in Nieuwegein worden al jaren robots gebruikt voor het sorteren van pakketten. PostNL denkt dat robots de komende jaren een grotere rol gaan spelen bij de bezorging.
ToekomstHet is nog niet duidelijk wanneer de robotviervoeters en de andere robots in de praktijk worden ingezet. Sommige robots moeten nog doorontwikkeld worden. Zo kan de humanoïde robot nog niet alle formaten pakketten verwerken.
PostNL benadrukt dat de robots niet het personeel gaan vervangen. De bezorger blijft degene die een pakket overhandigt, aldus het bedrijf.
NAVO-secretaris-generaal Rutte is op weg naar de Amerikaanse hoofdstad Washington. Hij praat daar morgen met president Trump over de oorlog in Oekraïne, zo bevestigen bronnen aan de NOS.
Het hoofdonderwerp is de ontmoeting vorige week tussen Zelensky en Trump, die volgens de Britse krant Financial Times een dramatisch verloop kende voor Oekraïne. Trump zou hebben aangedrongen op forse concessies aan Rusland.
Details zijn nog onduidelijk, maar Rutte zal naar verwachting proberen de gemoederen te bedaren.
'Europa en Oekraïne werken aan voorstel'Verder meldt persbureau Bloomberg dat Europese landen met Oekraïne hebben gewerkt aan een voorstel om de oorlog met Rusland te stoppen. Vermoedelijk zal dit ook op de agenda staan in Washington, maar dat is nog niet officieel bevestigd.
Volgens anonieme functionarissen is de inzet van het voorstel om eerst een staakt-het-vuren af te spreken en vervolgens om het front te bevriezen. Sancties tegenover Rusland zouden geleidelijk worden opgeheven als Moskou instemt met een bijdrage aan de wederopbouw van het land. In het artikel wordt gesproken over veiligheidsgaranties, maar het is onduidelijk wie die moet bieden.
Onderhandelen over bestuur bezet gebiedDe bronnen zeggen dat alle naar Rusland gedeporteerde Oekraïense kinderen vrij moeten komen volgens het voorstel en ook dat krijgsgevangen worden uitgeruild. Er zouden ook onderhandelingen komen over het bestuur van de bezette gebieden, maar Oekraïne en zijn Europese bondgenoten zullen het land dat Rusland bezet houdt nooit erkennen als Russisch gebied.
Moskou heeft steeds herhaald dat het eerst wil onderhandelen over alle details en pas daarna bereid is tot een wapenstilstand. Volgens het uitgelekte voorstel blijft Oekraïne erop aandringen om eerst te stoppen met beschietingen en aanvallen en pas daarna afspraken te maken. Bloomberg benadrukt dat het voorstel nog niet is voltooid en dat details nog kunnen wijzigen.
'Vloekende Trump'Financial Times meldde op basis van anonieme bronnen dat Trump vloekend Zelensky vorige week had aangespoord om de deels bezette Donbas af te staan aan Rusland. De Amerikaanse president heeft in een reactie gezegd dat dit nooit is besproken op de bijeenkomst in het Witte Huis met de Oekraïense leider.
Na een periode waarin de Amerikaanse president openlijk de kant van de Oekraïners koos, en bijvoorbeeld zei dat die alle bezette gebieden konden heroveren op Rusland, zegt hij nu dat de frontlinie min of meer moet worden bevroren. Het leek onlangs dat Oekraïne Amerikaanse Tomahawk-raketten zou krijgen, maar Trump zag daar toch van af.
Ontmoeting met Poetin niet op korte termijnTrump lijkt te zijn gedraaid na een telefoontje met Poetin, die hij aan het begin van zijn tweede termijn als president regelmatig bewierookte. Trump heeft een nieuwe ontmoeting met de Russische president voorgesteld in Hongarije. Eerder leek het erop dat de ontmoeting op korte termijn zou plaatsvinden, maar het Witte Huis zegt nu dat er voorlopig geen concrete plannen zijn voor een ontmoeting.
De leiders van de EU komen donderdag bijeen in Brussel. Daar komt onder meer de aanwending van bevroren Russische tegoeden voor steun aan Oekraïne aan de orde. Aansluitend is er vrijdag in Londen een top met andere landen die Oekraïne steunen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Canada. Demissionair-premier Schoof is bij die laatste top aanwezig.
NAVO-correspondent Kysia Hekster:"De ontmoeting tussen Trump en Rutte kan je zien als een poging tot puinruimen. Je kunt je afvragen hoe slim het is geweest om Zelensky afgelopen vrijdag alleen naar het Witte Huis te laten gaan, gezien de eerdere aanvaringen die daar hebben plaatsgevonden. Daar hebben ze vermoed ik wel spijt van bij de NAVO.
Je ziet een patroon dat Trump een aanvaring heeft met Zelensky en dat Rutte de situatie moet lijmen. De NAVO-chef zal straks proberen om de Amerikaanse leider weer in het kamp van Brussel en Kyiv te krijgen. Maar de vraag is wat er straks gebeurt als Trump weer belt of afspreekt met Poetin.
Europese leiders zullen Zelensky donderdag op de top in Brussel weer in de armen sluiten. Een dag later komt de zogenoemde coalition of the willing samen in Londen - maar wat die Oekraïne daadwerkelijk te bieden heeft is onduidelijk."
De kroonjuwelen die zondag werden gestolen uit museum het Louvre in Parijs waren zo'n 88 miljoen euro waard. Dat zegt de openbaar aanklager in een interview met de Franse televisiezender RTL.
De aanklager benadrukt dat het gaat om de economische waarde. De acht gestolen kroonjuwelen uit de beroemde Apollogallerij hadden volgens haar een "veel grotere historische waarde".
Het gaat om een tiara, oorbellen en een saffieren halsketting van koningin Marie-Amélie en koningin Hortense, een smaragden halsketting en smaragden oorbellen van prinses Marie-Louise, een broche, een tiara en de grote strik (ook een broche) van keizerin Eugénie. Hortense was de eerste koningin van Nederland nadat haar man Lodewijk Napoleon door zijn broer Napoleon Bonaparte werd aangewezen als koning van Holland.
Het Louvre werd zondagochtend overvallen. Dieven kwamen het museum binnen met een verhuislift en sneden met een slijptol vitrines open. Volgens de Franse minister van Cultuur Dati stonden de dieven in enkele minuten weer buiten.
Na de roof vluchtten de overvallers weg op motorscooters. Een kroon van Eugénie werd buiten het Louvre gevonden. Waarschijnlijk hadden de dieven die laten vallen. Er is nog niemand aangehouden.
Vier verdachten in beeldBij de overval zijn verschillende sporen achtergelaten, zoals voorwerpen die gebruikt zouden zijn bij de roof. Het gaat onder meer om een motorhelm en een handschoen. Ook de sleutels van een vrachtwagen met de verhuislift zouden zijn achtergelaten.
Volgens de openbaar aanklager zitten er zo'n honderd rechercheurs op de zaak. Zij vergelijken de sporen met bijvoorbeeld vingerafdrukken uit hun database.
Er zouden vier verdachten in beeld zijn die tijdens de roof in het museum waren, maar de aanklager herhaalt dat de gemaskerde dieven in het Louvre mogelijk hulp kregen van anderen. "We kunnen ons goed voorstellen dat een heleboel mensen hebben geholpen bij deze perfect geplande overval."
Op de vraag of een museummedewerker mogelijk betrokken was, zei de aanklager dat ze daar nog geen 'ja of nee' op kon antwoorden.
OmsmeltenVolgens experts is het van groot belang dat de sieraden snel worden teruggevonden, omdat de juwelen anders voorgoed verloren zullen gaan. "Waarschijnlijk proberen de criminelen het goud en zilver dat erin zit om te smelten en de diamanten bij te slijpen, zodat ze onherkenbaar zijn", zei kunstdetective Arthur Brand gisteren.
De Franse aanklager noemt het een "zeer slecht idee" om de juwelen om te smelten. Niet alleen vanwege de historische waarde, maar ook omdat de criminelen er volgens haar veel minder aan verdienen dan de 88 miljoen euro die ze nu waard zijn. "Dus we hopen dat ze erover nadenken en deze juwelen niet zomaar vernielen."
Vanwege de overval werd het Louvre zondag ontruimd en bleef het museum ook gisteren nog gesloten. Vandaag waren voor het eerst weer bezoekers welkom.
De conservatieve Sanae Takaichi van de Liberaal-Democratische Partij (LDP) is door een meerderheid van het parlement verkozen tot nieuwe premier. Dat betekent dat het land voor het eerst in de geschiedenis een vrouwelijke premier krijgt.
Vorige maand stapte premier Shigeru Ishiba op als leider van de LDP. Daarmee hoopte hij een scheuring binnen zijn regeringspartij te voorkomen.
Het is niet verrassend dat Takaichi de verkiezing heeft gewonnen, want de LDP regeert al bijna onafgebroken sinds 1955. De partijleider wordt vrijwel altijd premier. De verkiezing van de nieuwe partijleider van de LDP draaide eigenlijk al om de vraag wie er straks premier ging worden.
De 64-jarige Takaichi positioneert zich als de erfgename van Shinzo Abe. Abe was de langstzittende premier van Japan. In 2022 kwam hij bij een aanslag om het leven. Takaichi zal naar verwachting een rechtsere koers voeren dan haar voorganger. Ze geldt als zeer conservatief en nationalistisch. Zo is ze tegen het homohuwelijk en migratie.
MinderheidscoalitieIn haar eerste toespraak zei Takaichi dat ze hard aan de slag ging om de economische macht van Japan te herstellen. "Ik ben vastberaden om resultaat te leveren voor de natie, om een sterk Japan op te bouwen en nooit op te geven." Ook zei ze de relatie met de Verenigde Staten onder de Amerikaanse president Trump te willen versterken.
De LDP zal samen met de rechtse partij JIP een minderheidscoalitie vormen. Samen komen de twee partijen twee zetels tekort voor een meerderheid. Eerder zat de LDP samen met partij Komeito in een coalitie. Na de verkiezing van Takaichi als lijsttrekker kondigde Komeito aan uit de coalitie te stappen.
Pas als de F35 is weggevlogen, dreunt het oorverdovende geluid van de straalmotor over de startbaan van de militaire vliegbasis Volkel. Die is deze weken de standplaats van oefening Steadfast Noon, de jaarlijkse nucleaire oefening van de NAVO. Zeventig gevechtsvliegtuigen uit dertien landen doen mee, met 2000 deelnemers. De oefening duurt nog tot vrijdag.
"Deze missie gaat echt over het uitstralen dat we in het uiterste geval nucleaire wapens echt inzetten als het nodig is", zegt Marcel van Egmond, commandant van het Air combat command. Onder dat luchtgevechtscommando vallen alle locaties met gevechtsvliegtuigen en onbemande systemen.
Die uitstraling is belangrijk volgens Van Egmond. "Als je wilt afschrikken, moet je goed getraind zijn en laten zien dat je het kunt, want alleen dan gelooft de tegenstander je en dan zal die zich wel twee, drie keer bedenken."
'Russen kijken mee'Niemand wil het bevestigen, maar de vijand die tijdens de oefening bestreden wordt, is Rusland. "En reken maar dat de Russen meekijken", zegt piloot Bram, commandant bij de oefening. Dat is ook precies de bedoeling van de NAVO, die voor het eerst in de geschiedenis van het bondgenootschap journalisten heeft uitgenodigd om te komen kijken.
"Dat past bij deze tijd", zegt het Amerikaanse hoofd van de nucleaire afdeling van de NAVO, Daniel Bunch. "Dat heeft niet te maken met wapengekletter. We vinden het belangrijk dat we ons publiek laten zien wat we doen, we willen transparant zijn."
Om een beeld te krijgen van de oefening stijgen vier Nederlandse F35's en twee Duitse Tornado's op. Voor de oefening worden nep-kernbommen gebruikt, maar die zijn vandaag niet aan boord van de gevechtsvliegtuigen om "veiligheidsredenen".
19 miljard euro extraAfgelopen zomer werd op de NAVO-top in Den Haag besloten dat alle 32 bondgenoten tenminste 5 procent aan hun eigen defensie moeten gaan uitgeven. Daarvan gaat 3,5 procent naar harde militaire uitgaven en 1,5 procent naar zaken die te maken hebben met de verdediging. Onder dat laatste valt bijvoorbeeld ook het versterken van bruggen waardoor ook tanks eroverheen kunnen rijden.
De grote investeringen in defensie waren een eis van de Amerikaanse president Trump. Die wil niet langer opdraaien voor de verdediging van de Europeanen en vindt dat zij daar zelf verantwoordelijkheid voor moeten nemen, na decennialange bezuinigingen.
Het gaat om gigantische bedragen. Voor Nederland betekent het ieder jaar rond de 19 miljard euro extra voor defensie. Ook in de verkiezingscampagne spelen de verhoogde defensie-uitgaven een rol. Want waar moet dat geld vandaan komen? Moeten de belastingen omhoog, de uitkeringen omlaag of moeten de miljarden worden geleend?
Draagvlak vergrotenDoor de relatieve openheid van de NAVO zien de bijna 1 miljard inwoners van de 32 landen beter waar hun geld aan wordt besteed, is de redenering. Ook op sociale media en de NAVO-website moeten tal van filmpjes het draagvlak voor het bondgenootschap vergroten. "We leven in onzekere tijden, maar door de NAVO kunt u er gerust op zijn dat onze manier van leven beschermd wordt", is de boodschap van één van de filmpjes, waarop te zien is hoe een jongetje aan het ontbijt zit en zijn hond aait.
Niet iedereen is overtuigd. Afgelopen week werden vijf demonstranten opgepakt toen ze een tunnel probeerden te graven onder het hek van de basis door. Ze wilden bomen planten aan het begin van de startbaan en de nucleaire oefening stilleggen.
"Dat is precies wat we verdedigen", zegt commandant Van Egmond, "Onze democratie en de vrijheid van meningsuiting. Iedereen mag een eigen mening hebben. Daar zijn we ook heel trots op in Nederland".
Demissionair minister Karremans (Economische Zaken) heeft contact gehad met zijn Chinese collega Wang Wentao over de crisissituatie rond chipmaker Nexperia. China heeft de export van chips uit Nexperia-fabrieken in China verboden, waardoor tekorten dreigen voor de Europese auto-industrie.
Door overleg met China hoopt Karremans dat het land het exportverbod opheft. Vooralsnog is daar geen sprake van.
In een verklaring zegt Karremans alleen dat de twee ministers opties hebben besproken en met elkaar in contact blijven.
De Chinese overheid spreekt na het telefoongesprek tegenover het persbureau Cailian Press van "een serieuze impact" op de stabiliteit van de wereldwijde industrie en toeleverketen. De minister van Handel, Wang Wentao, zegt in een verklaring dat Nederland deze kwestie "dringend" moet oplossen. Volgens de Chinese minister moet Karremans zich houden aan "marktgerichte en rechtsstatelijke beginselen".
OvernameHet exportverbod werd opgelegd nadat Karremans op 30 september de controle over Nexperia had overgenomen. Dat deed hij door voor het eerst een wet uit 1952 in te zetten. Door de stap kan de overheid beslissingen in het bedrijf tegenhouden of terugdraaien, als deze schadelijk zouden kunnen zijn voor Nederlandse of Europese productie.
De minister greep in uit angst dat "productiefaciliteiten, financiële middelen en intellectuele eigendomsrechten" naar het buitenland zouden worden verplaatst. Welke concrete stappen de directeur daarvoor zou hebben gezet, wil het ministerie niet zeggen.
Directeur uit functie gezetNexperia maakt relatief eenvoudige chips die onder meer worden gebruikt in auto's en elektrische apparaten. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Nijmegen, maar is in 2019 overgenomen door het Chinese bedrijf Wingtech.
Wingtech-eigenaar Zhang Xuezheng had het tot voor kort voor het zeggen bij Nexperia. Hij werd op 1 oktober, een dag nadat Karremans de zeggenschap bij Nexperia had overgenomen, door de rechter geschorst.
Dat gebeurde onder meer nadat hij een veel te grote bestelling had gedaan bij een ander bedrijf van hem in China, dat het geld hard nodig zou hebben. Daarnaast probeerde hij kritische topmensen te ontslaan. Daarmee handelde hij niet in het belang van Nexperia, oordeelde de rechter.
HandelsbeperkingenHet Nijmeegse bedrijf hangt daarnaast ook handelsbeperkingen uit de Verenigde Staten boven het hoofd. Die gaan eind november in, tenzij Nexperia een uitzondering krijgt. Om te voorkomen dat de chipmaker last gaat krijgen van de Amerikaanse handelsbeperkingen heeft de Nederlandse overheid de afgelopen maanden geprobeerd om het bedrijf 'minder Chinees' te maken.
In haar woonplaats Londen is op 103-jarige leeftijd verzetsvrouw Selma van de Perre overleden.
Van de Perre, die opgroeide in Amsterdam, was een kind van Joodse ouders. Over haar oorlogservaringen schreef ze op hoge leeftijd Mijn naam is Selma. Ze sloot zich aan bij het verzet, werd verraden en gedeporteerd, maar overleefde het kamp. Haar ouders en zusje werden door de nazi's vermoord.
Selma van de Perre was zeventien toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak.
In december 1942 werd haar vader Barend Velleman opgepakt en via Kamp Westerbork naar vernietigingskamp Auschwitz gedeporteerd waar hij werd vermoord. Na de arrestatie van haar vader hielp Van de Perre haar moeder Femmetje Spier en zusje Clara onderduiken in Eindhoven. Zij werden in 1943 opgepakt en na deportatie vermoord in vernietigingskamp Sobibor.
Selma van de Perre schreef over het verlies van haar vader, moeder en zusje in Mijn naam is Selma:
"Binnen in mij zit een groot gat dat nooit meer zal helen. Ik vraag me af of mams en Clara elkaars hand vasthielden toen ze stierven. Ik vraag me af of Pa aan ons dacht in zijn laatste secondes of dat hij te veel in paniek was om ergens aan te denken."
Van de Perre nam na de deportatie van haar familie een nieuwe naam en identiteit aan en sloot zich aan bij het verzet. Ze werd lid van de TD-groep. Eerst met als naam Wil Buter, later als Margareta van der Kuit, kortweg Marga. De jonge Amsterdamse vervalste onder meer documenten.
De TD-verzetsgroep was een van de eerste verzetsgroepen in Nederland. De groep hielp Joodse onderduikers onder meer aan valse persoonsbewijzen en onderduikadressen.
Van de Perre stal in de oorlog papieren van een Duitse militair die haar leuk vond. De verzetsvrouw vertelde daarover in een uitzending van De Wereld Draait Door, naar aanleiding van haar boek. De aflevering was volledig aan haar en haar verhaal gewijd.
"Hij trok me op de bank, begon me te aaien enzovoort, gewoon dingen doen. Het soldatenjasje had harde knopen die pijn deden, dus dat trok de man uit en legde het over een stoel. Hij vroeg of ik nog maagd was. Ik zei ja. Toen hield hij meteen op en ging hij in de keuken thee zetten."
Daarna kon Selma de papieren uit het jasje halen.
In De Wereld Draait Door vertelt Selma van de Perre over een briefje dat zij schreef op wc-papier, aan haar vriendin. Dat is te zien in onderstaande video.
Bij de TD-groep deed Selma van de Perre koerierswerk door het hele land. Op 26 juni 1944 werd ze verraden. Van de Perre werd gearresteerd en via Kamp Vught naar Ravensbrück gedeporteerd, een kamp waar voornamelijk vrouwen zaten. Pas na de oorlog durfde ze haar eigen naam weer uit te spreken.
Na de oorlog was Van de Perre tientallen jaren werkzaam als journalist en correspondent voor onder meer de BBC. Ze vertelde haar verhaal door steeds in gesprek te gaan over de vervolging en vernietiging van de Joden, en door het schrijven van haar boek. Ook was ze te zien in een documentaire.
Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog?Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.
Het was een van de weinige plekken ter wereld waar ze nog nooit waren gezien, maar door klimaatverandering zijn er nu ook steekmuggen op IJsland. Dat meldt het IJslands Natuurwetenschappelijk Instituut.
In de Kjos, ten noorden van Reykjavik, zijn vorige week in drie dagen tijd drie muggen gevonden. Het gaat om een soort die goed bestand is tegen kou: de Culiseta annulata, ook wel bekend als de geringde wintersteekmug. Deze soort leeft ook in Nederland en steekt mensen en dieren.
"Het waren twee vrouwtjes en een mannetje", zegt een entomoloog tegen de IJslandse publieke omroep RUV. "Als je in drie dagen op één plek drie muggen vindt, moeten er haast wel meer zijn", zegt een andere wetenschapper. Hij verwacht dat de soort in IJsland zal overleven, bijvoorbeeld doordat ze de winter kunnen doorbrengen in kelders en schuren.
DansmuggenRond meren in IJsland komen al langer zogenoemde dansmuggen voor. Die leven bijvoorbeeld rond het zogenoemde "muggenmeer" Mývatn in het noorden. Maar dansmuggen kunnen niet steken. IJsland werd daarom, net als Antarctica, genoemd als een van de weinige plekken ter wereld zonder steekmuggen.
Wetenschappers hadden al voorspeld dat de insecten zich in het land zouden vestigen. IJsland warmt razendsnel op, waardoor het voor muggen steeds aangenamer wordt. Er zijn verschillende soorten broedplaatsen, zoals moerassen en vijvers.
Door de opwarming van de aarde worden ook op andere plekken andere muggensoorten waargenomen. Zo zijn in Nederland de gelekoortsmug en de Aziatische tijgermug al gezien. Voorheen kwamen deze muggen vooral voor in Afrika en Azië.
De onrust bij een van Europa's grootste bedrijven wil maar niet overgaan. Bij Novo Nordisk, vooral bekend van de afslankmiddelen Ozempic en Wegovy, is de helft van de raad van commissarissen (rvc) vertrokken, ook de voorzitter.
De commissarissen houden toezicht op het uitvoerende bestuur. Ze zijn vertrokken vanwege onenigheid met de grootaandeelhouder. Deze aandeelhouder, de Novo Nordisk Foundation, drong aan op een grondige herstructurering van de raad van commissarissen.
Die pleit zelf voor minder nieuwe bestuursleden, in het belang van de continuïteit van het bedrijf. Er zijn al nieuwe bestuursleden voorgedragen. Half november volgt er een buitengewone aandeelhoudersvergadering waarin zij moeten worden goedgekeurd.
Topman vervangenHet dagelijkse bestuur van Novo Nordisk is ook al op de schop gegaan. In juli werd de topman ontslagen en opgevolgd door Maziar Mike Doustdar. Hij moet het bedrijf weer op koers krijgen. Het bedrijf kampt onder meer met stevige concurrentie uit de Verenigde Staten.
Novo Nordisk maakte de afgelopen jaren een enorme groei door vanwege de populariteit van hun middel Ozempic. Dat is bedoeld als diabetesmedicijn, maar omdat het middel ook de eetlust vermindert, wordt het door veel mensen gebruikt als middel om af te vallen.
Door de problemen kondigde de farmaceut in juli al een winstwaarschuwing af waarop de beurswaarde flink daalde. Vorige maand volgde het bericht dat 9000 banen geschrapt worden.
Niko Koffeman, met Marianne Thieme één van de oprichters van de Partij voor de Dieren, heeft uit onvrede met de koers van de partij zijn lidmaatschap opgezegd. Tegen NRC zegt Koffeman dat hij de partij hiermee "niet wil schaden maar redden. "Dan denk ik: beter nu dan na de verkiezingen."
Koffeman zit sinds 2007 namens de partij in de Eerste Kamer. Hij is ook voorzitter van de Stichting Faunabescherming en investeert in verschillende ondernemingen voor plantaardige melkvervangers. Tot 2019 was hij eigenaar van de Vegetarische Slager.
Hij geeft zijn zetel niet terug aan de PvdD, maar wil wel in de fractie blijven als partijloos senator. Of dit kan volgens de partijstatuten is volgende week onderwerp van een vergadering.
Te brede koersKoffeman zegt vooral gekwetst te zijn door partijleider Esther Ouwehand die de kritiek van de oprichters op de koers niet overneemt. Zij vinden dat die te ver afdrijft van dierenleed. Ouwehand zei over hen: "Dat niet iedereen meekan in de ontwikkeling die de partij doormaakt, ja dat is dan zo. Daar moet je ook weer niet een groot punt van maken."
Koffeman vindt het geen kwestie van 'kunnen' om met de koers mee te gaan, maar van 'willen'. Ouwehand wil het behalve over dieren, meer hebben over buitenlands beleid door de onrust in de wereld. "Wij komen op voor alles wat kwetsbaar is. Dat zijn dieren, maar ook de natuur, het klimaat en mensen die in de verdrukking zijn", zei zij deze week.
Uit onvrede met de bredere koers van Ouwehand werd de nieuwe dierenpartij Vrede voor Dieren opgericht. Op de kandidatenlijst staan ook de echtgenoot van Thieme Ewald Engelen en oud-PvdD-voorzitter Ruud van der Velden.
Ingrid Visseren-Hamakers, de fractievoorzitter van Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer, zegt het beeld dat Koffeman schetst niet te herkennen. Zij laat in een reactie weten dat "alle volksvertegenwoordigers van de PvdD het belang van alle dieren prioriteren". Ook vindt ze dat het defensiestandpunt van de partij "voldoende ruimte biedt" om voorstellen op dit thema "kritisch te benaderen". Ze vindt als fractievoorzitter dat Koffeman uit de fractie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer moet. De fractie besluit daar volgende week over.
Aanval op OuwehandKoffeman en Van der Velden waren in 2023 beiden betrokken bij de aanval vanuit de partijtop op Ouwehand als partijvoorzitter. Koffeman vond dat Ouwehand te veel macht naar zich toetrok.
Van der Velden wilde haar niet voordragen als lijsttrekker van de Partij voor de Dieren omdat er "signalen en informatie" waren binnengekomen die wezen op schendingen van integriteit door Ouwehand. Koffeman steunde het onderzoek van het oude bestuur naar deze vermeende integriteitsschendingen.
Maar de negen klachten over Ouwehand bleken allemaal afkomstig te zijn van leden van het oude partijbestuur, zei het nieuw gekozen bestuur. En geen van de negen meldingen bleek gegrond, was de conclusie.
Ruim 80 procent van de kleine en vrij nieuwe zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg hebben de verklaringen omtrent gedrag (vog) van hun personeel niet op orde. Dat concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) die een steekproef deed bij 38 zorgaanbieders. Ook bekeek de inspectie de vog's van 189 medewerkers.
Wie in de zorg werkt en direct contact heeft met cliënten en patiënten moet bij het in dienst treden een actuele vog inleveren. Die toont aan dat iemands verleden geen bezwaar vormt voor een bepaalde baan of functie. Ook zzp'ers en uitzendkrachten in de zorg zijn verplicht om zo'n vog aan te vragen.
Bij bijna 9 procent van de medewerkers ontbrak een vog. De IGJ zag ook vaker dat de vog bij het in dienst treden te oud was of te laat was aangevraagd. Een medewerker begon dan alvast met werken voordat de verklaring binnen was.
'Werkgevers willen het goed doen'Werkgevers controleren nog onvoldoende op de echtheid van de vog en op iemands identiteit. Ze laten dat soms over aan een uitzend- of bemiddelingsbureau, terwijl werkgevers zelf verantwoordelijk blijven, zegt de inspectie.
De inspectie zegt dat werkgevers het wel goed willen doen en dat ze de verantwoordelijkheid voelen voor kwetsbare cliënten, ook vanwege berichten over fraude met de verklaringen en diploma's. Toch zijn de controles vaak onvoldoende, door een gebrek aan kennis en routine over wat ze moeten doen. Of ze voeren hun eigen werkafspraken niet goed uit.
De inspectie raadt zorgaanbieders onder meer aan om een zorgmedewerker pas te laten beginnen met werken als de vog door de werkgever is ontvangen en gecontroleerd. Ook wordt geadviseerd om de vog op tijd aan te vragen en om dat digitaal te doen.
De cacaoprijs ligt dit jaar hoog en dat plaatst fabrikanten in de aanloop naar sinterklaas voor een lastig dilemma. Krijgen de kruidnoten net zoveel chocolade als vorig jaar, maar worden ze wel een stuk duurder, of krijgen ze een dunner jasje van chocolade voor een meer betaalbare prijs.
In een jaar tijd is de prijs van chocoladekruidnoten gestegen met ruim 22 procent, blijkt uit cijfers van marktprijsanalist Circana. Er is gekeken naar de kiloprijs van de afgelopen drie maanden en die zijn vergeleken met dezelfde periode een jaar geleden.
Die flinke prijsstijging komt voor een groot deel door mislukte cacao-oogsten in West-Afrika. Die hebben de wereldwijde cacaomarkt maandenlang onder druk gezet. "In landen als Ghana en Ivoorkust werken arme cacaoboeren. En die hebben weinig middelen om zich tegen het veranderende klimaat te beschermen", zegt ING-econoom Thijs Geijer.
Inmiddels is de prijs van cacao alweer een tijdje aan het dalen. Maar het duurt nog wel even voordat dit terug te zien is in de winkels.
SmaakOm de stevige prijsgroei van chocoladekruidnoten iets te beperken, geven sommige bakkers hun noten een dunner laagje chocolade. "Bij de bodem zie je soms het koekje er doorheen", zegt Miguel Groeneveld van Peppernuts Holland. De kruidnotenmaker zegt dat ze zelf niet hebben afgeschaald, wel hebben ze de prijzen verhoogd.
Een andere optie is minder cacao gebruiken voor de chocolade. "Maar dat heeft ook echt invloed op de smaak", zegt Groeneveld.
Van Delft Biscuits in Harderwijk is een van de grootste kruidnotenfabrikanten van Nederland. Ook hier is gekeken naar andere mogelijkheden, zegt directeur Oscar de Lange. "We hebben alternatieven onderzocht waar veel minder cacaoboter in zit. Die hebben we geproefd, maar dat smaakt heel anders. Toen hebben we besloten dat niet te doen. Ook de retailers wilden dat niet."
Duurdere kruidnoten soms in kleinere zakDe prijs van normale kruidnoten zijn ook fors gestegen, met bijna 13 procent.
Sommige fabrikanten doen de duurdere kruidnoten in een kleinere verpakking, zodat de prijsverhoging minder opvalt. Zo heeft Bolletje geen zak kruidnoten meer van 1 kilo: "We hebben nu een iets kleinere verpakking, zodat we net onder de 4 euro kunnen blijven", zegt een woordvoerder. In een zak zit nu 950 gram. Ook zijn er nieuwe kruidnoten met bijvoorbeeld mokka en stroopwafel. Die zijn duurder dan normale kruidnoten, maar goedkoper dan de choco-variant.
De chocokruidnotenmakers hopen vooral op een lagere cacaoprijs. Sinds mei gaat de prijs stapsgewijs omlaag. Toch zal het nog maanden duren voordat dat is terug te zien in de supermarkt. "De contracten voor cacao zijn vaak zes maanden of langer geleden afgesloten, toen de prijs van cacao nog hoger lag", zegt Rabobank-econoom Sebastiaan Schreijen.
"Chocolade wordt nooit meer zo goedkoop als twee jaar geleden, toen was het de helft", zegt de directeur van Van Delft. Want er speelt meer dan alleen mislukte cacao-oogsten.
Ook loonkosten spelen een rol, zegt ING-econoom Thijs Geijer. "De prijzen van cacao, suiker en zuivel kunnen nog wel een beetje schommelen, maar loonkosten dalen eigenlijk nooit." Ook de energiekosten om cacao te verwerken zijn de laatste jaren fors gestegen.
Andere productenIn andere producten wordt soms ook minder chocolade gestopt, ziet Geijer. "Het is een bredere trend." Een koekje dat eerst 'goed in de chocolade' zat, heeft nu soms alleen nog aan de bovenkant een laagje.
