Aggregator

Schiphol mocht de klimaatactivisten van Extinction Rebellion die eerder dit jaar in het beveiligde deel van de luchthaven demonstreerden geen jarenlange toegangsverboden opleggen. De verboden maken volgens de rechtbank in Haarlem een "ontoelaatbare inbreuk op het demonstratierecht".

Volgens de rechter mag het demonstratierecht alleen worden ingeperkt als dat noodzakelijk is om veiligheidsredenen. De luchthaven heeft niet duidelijk gemaakt dat er een concreet veiligheidsrisico was.

"De lange toegangsverboden maken demonstraties op de luchthaven onmogelijk door de afschrikwekkende werking ervan."

'Regels onduidelijk'

Bovendien stelt de rechter dat de toegangsverboden grote gevolgen hebben voor de demonstranten. Zo zouden ze vijf of tien jaar niet mogen vliegen vanaf de luchthaven. "De demonstranten hoefden deze sancties ook niet te verwachten, omdat de regels onvoldoende duidelijk zijn", oordeelt de rechtbank. De demonstranten hebben de afgelopen jaren vaker actiegevoerd in het beschermde gebied van de luchthaven, zonder dat dat consequenties had.

Kort geding

In maart demonstreerden klimaatactivisten van Extinction Rebellion in de KLM-lounges achter de security check tegen het Flying Blue-programma van de luchtvaartmaatschappij. Veelvliegers sparen hiermee punten en krijgen voordelen, zoals stoelupgrades en voorrang bij het inchecken.

Na de betoging legde de luchthaven 37 demonstranten een toegangsverbod op. Toen Schiphol geen gehoor gaf aan het verzoek om deze verboden op te heffen, spande de actiegroep een kort geding aan.

"De demonstratie op Schiphol was volstrekt vreedzaam", zei een van de advocaten die Extinction Rebellion bijstaat. "Schiphol speelt voor eigen rechter."

Bij de cyberaanval op Clinical Diagnostics hebben de aanvallers volgens het laboratorium toegang gekregen tot de gegevens van 850.000 mensen. Dat is nog meer dan de NOS eerder vandaag bekendmaakte.

Het laboratorium deed onder meer onderzoek naar baarmoederhalskanker, in opdracht van Bevolkingsonderzoek Nederland. Uit een melding van het laboratorium aan Bevolkingsonderzoek Nederland bleek al dat de gegevens van 715.000 vrouwelijke deelnemers waren buitgemaakt door de aanvallers. Dat cijfer was al een stuk hoger dan het aantal dat aanvankelijk bekend was gemaakt.

Nu blijkt dat de gegevens van nog 135.000 mensen zijn gestolen. Details over deze groep zijn nog niet bekend.

Dat het aantal oploopt, heeft er onder meer mee te maken dat het tijd kost om uit te zoeken welke gegevens zijn gestolen, blijkt uit een persbericht van Clinical Diagnostics. "Het was noodzakelijk om grote aantallen computerbestanden handmatig te openen. Deze bestanden bevatten verschillende gegevens in verschillende formats." Daarna moest het lab de gegevens nog koppelen aan zorgverleners en patiënten.

Brieven verstuurd

In totaal hebben 941.000 vrouwen sinds 2017 meegedaan aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker via Clinical Diagnostics. De aanvallers konden via het datalek onder meer bij namen, geboortedata, adressen en burgerservicenummers. Ook hebben ze mogelijk gegevens over welk type onderzoek de patiënten ondergingen en testuitslagen bemachtigd.

Het laboratorium stuurt mensen van wie mogelijk gegevens gestolen zijn een brief. Dat doen behandelklinieken en Bevolkingsonderzoek Nederland ook. Een deel van de betrokkenen is al geïnformeerd, de overige brieven worden de komende weken verstuurd.

Clinical Diagnostics biedt in een persbericht excuses aan voor het datalek en beseft "dat dit bij betrokkenen veel zorgen oproept." Ook zegt het de oorzaak van de aanval grondig te onderzoeken, de systemen verder te versterken en volledig mee te werken aan alle onderzoeken die zijn gestart door overheidsinstanties. Er wordt onder meer een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar de cyberaanval.

Met het nieuwe voorstel van demissionair minister Van Weel lijkt zich een meerderheid af te tekenen in de Tweede en Eerste Kamer voor de aangescherpte asielwetten. De minister van Justitie en Veiligheid wil een aanpassing doen waarmee voorkomen moet worden dat hulpverlening aan mensen die illegaal in Nederland verblijven strafbaar wordt.

Voor SGP en CDA vormde strafbaarstelling van de hulpverlening het grootste bezwaar om in te stemmen met de asielwetten. Van Weel wil de asielwet nu aanpassen, zodat dit niet het geval is.

Het CDA trok de steun voor de aangescherpte asielwetten in vanwege deze kwestie. NSC en SGP stemden wel voor, maar wilden dat de Raad van State zich uitsprak over de vraag of het strafbaar is om hulp te bieden aan mensen zonder verblijfspapieren.

Raad van State

Hulp aan iemand die illegaal in Nederland verblijft zou onder het huidige wetsvoorstel gezien kunnen worden als vorm van medeplichtigheid, schreef de Raad van State vandaag. "De hulpverlener maakt het immers mogelijk dat die persoon illegaal in Nederland kan blijven."

Het antwoord van de Raad van State is voor Van Weel aanleiding om het amendement aan te passen, zodat alleen het illegale verblijf strafbaar wordt. "Ik wil vaagheid voorkomen", zei Van Weel.

Snel aanpassen

"Het CDA gaat ervan uit dat er nu zo snel mogelijk een wijzigingsvoorstel wordt ingediend waardoor de asielnoodmaatregelenwet alsnog kan worden aangenomen door de Tweede en Eerste Kamer", schrijft CDA-leider Bontenbal op X.

"De regering moet de wet op dit punt zo snel mogelijk aanpassen", zegt SGP-Kamerlid Van Dijk in een reactie.

De steun van beide partijen is belangrijk om een meerderheid te halen in de Eerste Kamer, waar überhaupt nog over het wetsvoorstel moest worden gestemd.

De PVV, die het amendement over strafbaarstelling van illegalen indiende, heeft zich nog niet uitgelaten over het voorstel van Van Weel.

PVV-leider Wilders liet eerder weten geen afzwakkingen van de asielwetten te dulden. Ook de steun van de PVV voor de asielwetten waar in juli over werd gestemd hing daar van af. "Ik denk dat het amendement er niet op was gericht om een kopje soep strafbaar te maken, en ik hoop op begrip van alle partijen", zegt Van Weel hierover.

Verkiezingen

Nu Van Weel een wijziging wil doorvoeren in een wetsvoorstel dat al in behandeling is bij de Eerste Kamer, door middel van een zogeheten novelle, moet ook de Tweede Kamer opnieuw stemmen over de kwestie.

Of de wet nog voor de verkiezingen eind oktober door de beide kamers geloodst kan worden is onzeker. "Ik weet niet hoe realistisch dat is, maar ik heb wel haast", zei Van Weel.

Hij zei dat hij tijdens zijn werkbezoeken aan het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) "heel veel frustratie" ziet over hoeveel moeite er wordt gestoken in een groep die geen recht heeft op asiel. Met de aangescherpte wetten denkt hij dat dit veranderd kan worden.

"Moordenaars! Moordenaars!" Voor de derde dag op rij schreeuwen duizenden Indonesiërs leuzen tegen de overheid voor het parlementsgebouw in hoofdstad Jakarta. Wat begon als een protest uit onvrede over een heel hoge woningtoelage voor parlementsleden, is uitgemond in een breder protest. "Ze vermoorden ons niet zozeer met wapens, maar met geld", zegt Didi, een van de demonstranten.

Sinds het aantreden van president Prabowo is er veel veranderd in Indonesië. Zijn regering investeert miljarden Indonesische roepia in het verzorgen van gratis maaltijden voor ruim 80 miljoen schoolkinderen. Maar om dat te bekostigen is er fors bezuinigd op onderwijs, zorg en infrastructuur. Die bezuinigingen raken de gewone Indonesiër hard en banen gaan verloren.

"De werkloosheid lijkt laag in Indonesië met 4,7 procent in het vorige kwartaal, maar dat cijfer is niet volledig", zegt Risky, een andere demonstrant. "Werkenden krijgen minder uren met lage salarissen." En dat betekent dat veel Indonesiërs te weinig geld verdienen om een goede maaltijd op tafel te zetten. Velen klussen daarom bij, bijvoorbeeld als chauffeur, om de eindjes aan elkaar te knopen. Maar zelfs dat lukt niet altijd.

De katalysator van de protesten van vandaag was de dood van zo'n chauffeur (ojek). Hij stond bij een van de demonstraties te wachten. De politie probeerde met geweld demonstranten uiteen te drijven en een politieauto reed hem aan. De demonstraties richten zich nu ook op het politiegeweld.

'Vergelijk mij niet met plebs'

De demonstranten proberen de ordetroepen achter de hekken van het parlementsgebouw uit te lokken. Ze schreeuwen "dood aan de politie" en lachen agenten uit. Er worden waterflessen over het hek gegooid, sommigen proberen het hek open te breken en anderen steken dozen in brand.

"Er is veel frustratie onder Indonesiërs", zegt politiek deskundige Abigail Limuria tegen Al Jazeera. "Want duizenden banen zijn verloren gegaan." Maar dat parlementariërs zichzelf een maandelijkse woningtoelage geven van omgerekend 2600 euro schiet veel burgers in het verkeerde keelgat.

Vooral als je weet dat de toelage vijftien keer meer is dan het maandelijkse minimumloon in het land. Toen een politicus met de vergelijking werd geconfronteerd, zei die volgens Limuria dat die toelage niet moet worden vergeleken met wat 'het plebs' verdient. "De arrogantie van de politieke elite bevalt de burgers niet", zegt Limuria.

Lage levenskwaliteit

Het is niet alleen een kwestie van banen, maar ook van levenskwaliteit. Het onderwijs in het land staat niet hoog aangeschreven. Volgens de OESO, een economisch samenwerkingsverband van vooral westerse landen, is Indonesië het land met een van de hoogste percentages volwassenen die niet verder zijn gekomen dan de basisschool.

Ook de zorg is er niet fantastisch. Indonesiërs die het kunnen betalen reizen liever naar Thailand of Singapore voor een medische behandeling. De bezuinigingen zullen de kwaliteit van zorg en onderwijs niet snel verbeteren.

President Prabowo heeft in een videoboodschap gereageerd op de dood van de ojek. "Ik ben geschokt door het excessieve geweld van de agent." Hij zei dat er een diepgravend onderzoek wordt ingesteld en dat de politie ter verantwoording wordt geroepen.

De protesten hebben ertoe geleid dat de omstreden woningtoelage per november wordt gestopt, maar dat weerhoudt de demonstranten in Jakarta er niet van door te gaan met hun protest. "Dood aan de corruptie in Indonesië. De mensen in dat gebouw verdienen zo veel, gewone mensen kunnen dat niet bevatten."

De Iraanse autoriteiten hebben in de eerste acht maanden van dit jaar al zeker 841 mensen geëxecuteerd, meldt de VN-mensenrechtenorganisatie OHCHR. Dat is een enorme toename vergeleken met vorig jaar.

Alleen al in juli executeerden de Iraanse autoriteiten 110 mensen. Dat is het dubbele van het aantal geëxecuteerden in juli vorig jaar. OHCHR schrijft dat onder meer vrouwen, Afghanen en andere etnische minderheden, zoals Baloch, Koerdische en Arabische burgers, geëxecuteerd zijn. Ook vorig jaar kregen tientallen vrouwen in Iran de doodstraf opgelegd.

"Het hoge aantal executies duidt op een systematisch patroon van het gebruik van de doodstraf als middel voor staatsintimidatie", aldus OHCHR-woordvoerder Ravina Shamdasani. "Etnische minderheden en migranten worden buitenproportioneel vaak getroffen."

'Doodstraf in strijd met recht op leven'

De hoogste functionaris voor mensenrechten van de VN, Volker Türk, heeft Iran opgeroepen om de uitvoering van de doodstraf op te schorten en executies uiteindelijk volledig af te schaffen. Iran heeft deze oproep tot nu toe genegeerd. "De doodstraf is onverenigbaar met het recht op leven en onverenigbaar met de menselijke waardigheid", aldus OHCHR.

Iran behoort al jaren tot de landen met de meeste executies ter wereld: in 2023 nam het ongeveer driekwart van alle wereldwijd geregistreerde executies voor zijn rekening, aldus Amnesty International, gevolgd door Saudi-Arabië met 15 procent.

Doodstraf voor betogers

Elf mensen staan momenteel op het punt geëxecuteerd te worden, van wie er zes zijn aangeklaagd wegens "gewapend verzet", aldus OHCHR. Zij worden beschuldigd van lidmaatschap van de Iraanse Volksmoedjahedien (MEK), een verboden Iraanse oppositiepartij.

Vijf anderen krijgen mogelijk de doodstraf vanwege deelname aan de massale protesten van 2022. Die braken uit nadat Mahsa Amini, een 22-jarige Koerdische vrouw, door de Iraanse moraalpolitie werd opgepakt omdat zij haar hoofddoek niet goed zou hebben gedragen. De vrouw werd na haar arrestatie in een politiebusje mishandeld en belandde in coma, waarna ze overleed.

De Thaise premier Paetongtarn Shinawatra is uit haar ambt gezet. Het Thaise grondwettelijk hof heeft bepaald dat zij de grondwet heeft overtreden. Paetongtarn heeft volgens het hof onethisch gehandeld tijdens een uitgelekt telefoongesprek met de oud-premier van buurland Cambodja, Hun Sen.

Dat gesprek vond in juni plaats, toen de spanningen tussen Thailand en Cambodja hoog waren opgelopen. De buurlanden zijn verwikkeld in een langdurig grensconflict, onder andere over de tempels in het gebied. Paetongtarn zegt dat het telefoongesprek was bedoeld om de spanningen te verminderen.

De inhoud van het gelekte gesprek leidde tot verontwaardiging in Thailand. Daar vonden velen dat Paetongtarn zich overdreven vriendelijk opstelde, terwijl ze een nationale veiligheidskwestie besprak. Ook zou ze een Thaise legergeneraal belachelijk maken. De Thaise rechter oordeelt dat grondwettelijke regels over ethiek zijn overtreden.

Troebel vooruitzicht

Paetongtarn werd al op 1 juli geschorst en raakt door de uitspraak nu definitief haar baan kwijt. Sinds de schorsing neemt vicepremier Phumtham haar taken over. De verwachting is dat hij de honneurs blijft waarnemen, totdat het parlement een nieuwe premier goedkeurt.

Het is ook mogelijk dat het kabinet het parlement ontbindt en nieuwe verkiezingen aankondigt. Volgens de grootste oppositiepartij in Thailand, de People's Party, is "de beste oplossing voor het land dat de volgende premier het parlement binnen vier maanden ontbindt".

Na een jaar komt nu een einde aan het leiderschap van Paetongtarn. Ze kwam in functie in roerige politieke en economische tijden. Ze is de dochter van de machtige oud-premier Thaksin. Die is bevriend met de Cambodjaanse oud-premier Sen en werd in 2006 afgezet bij een militaire coup.

Paetongtarn zegt dat de uitspraak een politieke verandering teweegbrengt in het land. "We moeten samenwerken om politieke stabiliteit op te bouwen en voorkomen dat zich nog een keerpunt voordoet."

Correspondent Zuidoost-Azië Mustafa Marghadi:

"Dit zou zomaar de nekslag kunnen zijn voor de Shinawatra-clan. De conservatieve elite heeft altijd een grote afkeer van ze gehad. Populistisch, corrupt en altijd betrokken bij schandalen.

Ze hebben vader Thaksin al eens met een staatsgreep afgezet, ook zijn zus Yingluck, en deze veroordeling leek de perfecte aanleiding om Peatongtarn uit te schakelen en daarmee voorgoed de hele Shinawatra-familie.

Maar het zorgt er wel voor dat Thailand in een politiek instabiele situatie belandt. Met een flinterdunne regeringsmeerderheid, en meerdere crises om mee te dealen, zoals een slechte economie en de grenscrisis met Cambodja. Dus hoe graag de conservatieven deze veroordeling wilden, ideaal is het niet voor Thailand."

Have you ever been out and about and needed to make a check against INT, WIS or CON but not had a die handy? Sure, you could use an app …read more

Demissionair minister Wiersma van Landbouw heeft een analyse van haar stikstofplannen door kennisinstituten "misschien verkeerd verwoord", maar ze blijft erbij dat die analyse haar voorgestelde beleid in grote lijnen ondersteunt. Dat zei ze bij de inloop van de ministerraad.

Wiersma beweerde deze week in het FD dat kennisinstituten zouden hebben gesproken van "goede plannen", maar die konden zich niet vinden in die lezing. "Dat kan niet op basis van de analyse worden geconcludeerd", aldus de experts.

De kennisinstituten, waaronder het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), deelden hun conclusies over de stikstofplannen vorige maand in een presentatie met een ministeriële commissie. De inhoud daarvan werd niet direct openbaar gemaakt, omdat het ging om een vertrouwelijk gesprek. Na de woorden van Wiersma maakten de kennisinstituten de presentatie alsnog openbaar.

Wiersma zegt nu dus dat ze de analyse "misschien verkeerd verwoord" heeft. "Maar ze onderschrijven ook een hoop maatregelen. Dat probeerde ik duidelijk te maken. Natuurlijk zitten er ook kritische kanttekeningen bij, die neem je mee."

Niet realistisch

Het PBL, Deltares, het RIVM en de Wageningen Universiteit hadden geconcludeerd dat de plannen van Wiersma om Nederland uit de stikstofcrisis te leiden vele miljarden zullen kosten, maar niet concreet, haalbaar en effectief genoeg zijn om de wettelijke doelen te halen.

De totale kosten van het maatregelenpakket zijn 21,3 miljard euro tot en met 2035, maar het halen van de doelen is met het voorgestelde beleid niet realistisch volgens de kennisinstellingen.

De Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) had de kennisinstituten gevraagd om het pakket aan stikstof- en natuurmaatregelen te beoordelen. De commissie was begin dit jaar opgericht om "Nederland van het slot te halen" op het gebied van stikstof.

Ambitieus, maar niet concreet

Het pakket is omvangrijk en ambitieus, maar ook nog weinig concreet, zeggen de kennisinstellingen. Verder ontbreekt een duidelijke visie op landbouw en natuur. "Ondanks de huidige dalende trend in stikstofemissie zal zonder aanvullend beleid het MCEN-doel voor emissiereductie in de landbouw niet worden gehaald", is te lezen.

Wiersma is het niet eens met de conclusie van de experts dat er met haar plannen nauwelijks stikstofwinst wordt behaald. "Dat zie ik echt anders. Er wordt stikstof gereduceerd, alleen ligt er nu nog geen beleid. Straks wel."

Belangrijk onderdeel van de plannen is het idee van 'doelsturing'. Daarmee krijgt elke boer de ruimte om zelf te kiezen op welke manier wordt voldaan aan doelen voor emissiereductie. De kennisinstituten noemen doelsturing een goed idee, maar de maatregelen bieden volgens hen weinig garanties dat het doel van uitstootdaling op deze manier wordt gehaald.

Zo is het niet duidelijk wat er gebeurt als boeren zich niet houden aan hun reductiedoel. Bovendien is het landelijke reductiedoel in de landbouw van 42 tot 46 procent in 2035 ten opzichte van 2019 volgens de experts "onrealistisch" met doelsturing.

Inkrimpen veestapel

De kennisinstellingen wijzen erop dat in vrijwel alle studies die kijken naar het halen van de doelen op het gebied van natuurherstel, klimaat en waterkwaliteit, de krimp van de veestapel noodzakelijk is. Die krimp draagt ook bij aan het verlagen van de ammoniakemissie, die voor zo'n 90 procent uit de landbouw afkomstig is. De minister herhaalde bij de inloop van de ministerraad desondanks dat het inkrimpen van de veestapel "geen doel op zich" is.

Het reduceren van de veestapel kan wat haar betreft wel het gevolg zijn van de bestaande vrijwillige uitkoopregelingen. De experts spreken echter van "grote onzekerheid over het animo voor deelname" aan deze regelingen. Ze noemen het daarom "niet aannemelijk" dat de uitkoopdoelen van Wiersma worden gehaald.