Aggregator

Excuses van Denemarken en Groenland voor schandaal met gedwongen spiraaltjes

5 days 8 hours ago

Zowel Denemarken als Groenland biedt excuses aan voor het gedwongen plaatsen van anticonceptie bij duizenden vrouwen en meisjes uit Groenland. Dat gebeurde vooral in de jaren 60 en 70. De Deense regering wilde zo de bevolkingsgroei in Groenland terugdringen.

"We kunnen niet veranderen wat er is gebeurd", schrijft de Deense premier Frederiksen. "Maar we kunnen wel onze verantwoordelijkheid nemen. Daarom bied ik namens Denemarken mijn excuses aan." Fredriksen erkent dat dit schandaal bij veel Groenlanders tot woede en verdriet heeft geleid.

De premier biedt haar excuses aan voor de gevallen tot en met 1991. Vanaf 1992 was Denemarken niet langer verantwoordelijk voor de gezondheidszorg van Groenland. De Groenlandse premier Nielsen zegt sorry voor de gevallen nadat Groenland die zorgverantwoordelijkheid had overgenomen. De voormalige Deense kolonie heeft sinds 1979 enige autonomie.

Onthulling

De Deense podcast Spiralkampagnen onthulde drie jaar geleden dat zo'n 4500 meisjes en vrouwen van de Inuit, de oorspronkelijke inwoners van Groenland, zonder hun medeweten een spiraal kregen. Dat was in de jaren 60 en 70 ongeveer de helft van de circa 9000 meisjes en vrouwen van vruchtbare leeftijd in Groenland.

Het is niet bekend hoeveel van die vrouwen bewust toestemming hebben gegeven voor het plaatsen van de spiraal. In de loop der jaren kwamen in Deense en Groenlandse media steeds meer berichten hierover naar buiten.

Er werd al jaren gevraagd om officiële excuses, schrijft de Deense publieke omroep DR. Ook klaagden vorig jaar 143 Inuit-vrouwen Denemarken aan. Zij stellen dat de Deense gezondheidszorg met het gedwongen plaatsen van een spiraal of anticonceptiestaaf hun mensenrechten heeft geschonden.

Drie jaar geleden meldde de BBC dat spiraaltjes ook nog na 1991 zonder toestemming werden geplaatst. De Britse omroep baseerde zich op verhalen van mensen die het hadden meegemaakt.

De Deense en Groenlandse regering spraken af onderzoek te doen naar wat er precies is gebeurd in de periode van 1960 tot en met 1991. De resultaten hiervan worden op 1 september verwacht.

Correspondent Scandinavië Rolien Creton:

"De officiële verontschuldiging komt voor veel van de Groenlandse slachtoffers veel te laat. Decennialang was het voor veel vrouwen te pijnlijk om over te praten. Groenlandse meisjes, de jongsten 12, 13 jaar, kregen spiraaltjes geplaatst zonder enige uitleg of toestemming van hun ouders. Veel van deze meisjes waren nog niet seksueel actief en beleefden de handeling als een verkrachting.

Bij andere vrouwen werd het spiraaltje stiekem geplaatst na bijvoorbeeld een bevalling, abortus of een operatie. Deze vrouwen wisten niet wat ze was aangedaan en konden om onverklaarbare redenen geen kinderen krijgen of kregen hevige pijn. De vrouwen die erachter kwamen wat hen was overkomen, durfden er in veel gevallen uit schaamte niet met anderen over te praten.

De Deense regering heeft lang gewacht met het officiële excuus. Nadat het schandaal in 2020 naar buiten was gekomen, wilde de regering aanvankelijk niet reageren. Twee jaar later stelde Denemarken toch een onafhankelijk onderzoek in. Dat duurt nu al ruim drie jaar, waarbij de resultaten volgende week naar buiten worden gebracht. Daarom komt de premier nu met een verontschuldiging.

Dat is te weinig en te laat, vinden veel Groenlandse slachtoffers. Een groep van 143 vrouwen besloot vorig jaar om de Deense staat aan te klagen. De slachtoffers eisen gezamenlijk ruim 6 miljoen euro."

Oppositiepartijen steunen 'kreupel' kabinet-Schoof, maar eisen bescheidenheid

5 days 9 hours ago

Een groot deel van de oppositiepartijen is bereid het uitgedunde kabinet-Schoof van VVD en BBB te steunen. Maar de bewindslieden moeten zich wel bescheiden opstellen en niet met ingrijpende plannen komen. "U past grote bescheidenheid, u moet alleen op de winkel passen", zo vatte SP-leider Dijk een breder gedragen opvatting in de Tweede Kamer samen.

De Tweede Kamer is vandaag teruggekomen van zomerreces om te debatteren over de vraag hoe het kabinet-Schoof verder moet na het vertrek van NSC afgelopen vrijdag. Het al demissionaire kabinet bestaat nu nog maar uit twee partijen en steunt op 32 zetels. Dat is erg weinig om met enige slagkracht te besturen, is de algemene opvatting.

Chaos

De Tweede Kamer wil het kabinet niet naar huis sturen, bleek al snel tijdens het debat. Een motie van wantrouwen van Denk zal geen meerderheid halen. Dat zou de chaos alleen maar groter maken, vrezen ook verschillende oppositiepartijen.

Lees hier het liveblog en volg het debat op de voet:

Ook de grootste oppositiepartij PVV is bereid om nog voor sommige maatregelen te stemmen. De partij wil weliswaar dat er snel een strenger asielbeleid komt, maar als die wens niet wordt ingewilligd, zal de PVV zich toch "zakelijk en volwassen" opstellen, zei PVV-leider Wilders. "U kunt nergens op rekenen, maar als het kabinet met voorstellen komt waar we voor zijn, zullen we die ook steunen."

Andere oppositiepartijen, zoals GroenLinks-PvdA, het CDA, de ChristenUnie en de SP, willen zich "constructief" opstellen. Dat betekent niet dat steun meteen verzekerd is, per onderwerp bekijken de partijen wat ze gaan doen. GroenLinks-PvdA dringt weliswaar aan op harde maatregelen tegen Israël, maar "er zijn dingen die niet kunnen wachten", zei partijleider Timmermans.

Kreupel kabinet

Aan die steun zijn wel voorwaarden verbonden, laten de partijen doorschemeren, zonder heel concreet te worden. De ChristenUnie wil niet dat het kabinet heel actief wordt. "Dit is een kreupel kabinet en geen campagnekabinet", stelt CU-leider Bikker.

CDA-leider Bontenbal vraagt ook om bescheidenheid. "Ik verwacht wel terughoudendheid, een fair play van ministers", zo zei CDA-leider Bontenbal tegen VVD-leider Yesilgöz. Hij wil duidelijk niet dat de bewindslieden van VVD en BBB zich vlak voor de verkiezingen nog opvallend profileren en de Kamer dwingen om hierop te reageren. Het CDA zal goede voorstellen blijven steunen, beloofde Bontenbal.

VVD-leider Yesilgöz zegt het verzoek van Bontenbal en de andere oppositiepartijen te begrijpen en noemt het ook namens BBB een terecht punt. "Het is niet de bedoeling dat de oppositie wordt overvallen", aldus Yesilgöz. "Daar zijn onze ministers zich heel bewust van."

Israël en Gaza

In het debat gingen sommige partijen, zoals GroenLinks-PvdA, de Partij voor de Dieren, Denk en Volt, uitgebreid in op het Israël-Gaza-conflict. Het kabinet neemt volgens deze partijen te weinig maatregelen tegen Israël. Ook VVD-leider Yesilgöz kreeg veel vragen over waarom haar partij zich niet achter hardere maatregelen schaart.

Verder sprak een flink aantal partijen, zoals GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, NSC en Volt, zich uit voor een zeer snelle kabinetsformatie. Een nieuw kabinet zou volgens hen voor de Kerst op het bordes moeten staan.

Duitsland wil vorm van dienstplicht, verplichte medische keuring voor jongemannen

5 days 9 hours ago

Een vragenlijst voor jongeren in Duitsland, die 18-jarige mannen verplicht in dienen te vullen, moet het leger aan meer militairen helpen. Dat staat in een wetsvoorstel dat de Duitse regering heeft ingediend. Het plan voor een "vrijwillige dienstplicht" omvat ook een verplichte medische keuring voor jongemannen.

Als het plan wordt goedgekeurd, krijgen jonge mannen en vrouwen vanaf volgend jaar op hun 18e verjaardag een brief van het leger. In de envelop zit een enquête, die vrouwen mogen invullen en mannen moeten invullen.

De antwoorden bieden defensie een beeld van de animo voor werken in het leger. Ook moet duidelijk worden hoe geschikt de jongeren zichzelf daarvoor achten. Geschikte kandidaten worden uitgenodigd voor een medische controle.

Verplichte keuring voor mannen

Duitse media schrijven dat deze medische keuring, bij groen licht voor het wetsvoorstel, vanaf halverwege 2027 zelfs verplicht wordt. Dat zou dan gelden voor alle mannen die geboren zijn in 2008 of de jaren erna. Na deze keuring kunnen ze alsnog zelf beslissen of ze wel of niet in dienst gaan.

Het traject is erop gericht om de aanmelding gemakkelijker te maken. Dienstplichtigen die zichzelf opgeven krijgen ook een hoger loon dan voorheen. Er worden geen concrete aantallen genoemd over hoeveel militairen extra de voorgestelde wet moet opleveren.

Onenigheid binnen coalitie

Ministers zijn vandaag op het ministerie van Defensie bijeengekomen om knopen door te hakken over het plan. Binnen de coalitie was er onenigheid over hoe ver de maatregelen moesten gaan.

Duitse media spreken van een eindplan met "een beetje plicht". Een terugkeer naar een algemene dienstplicht wordt niet uitgesloten als het resultaat van de actie tegenvalt.

Minister van Defensie Pistorius heeft in een radio-interview al gezegd dat hij 100.000 aanmeldingen extra verwacht. Hij zei dat dat aantal voor het einde van dit decennium zal worden bereikt.

Duitslandcorrespondent Chiem Balduk:

"De term 'vrijwillige dienstplicht' laat zien dat het een lang bediscussieerd politiek compromis is. Defensieminister Pistorius moest schipperen tussen coalitiepartij CDU, die een terugkeer naar de 'gewone' dienstplicht wil, en zijn eigen SPD, die zo min mogelijk dwang wil. Bovendien kan de Bundeswehr niet te veel rekruten tegelijk aan, door een gebrek aan kazernes en opleiders.

De politieke strijd is nog niet gestreden, want het is nog maar de vraag of dit systeem tot voldoende nieuwe aanwas leidt. Collega-minister Wadephul van de CDU dreigde het plan daarom met een veto te blokkeren. Hij vindt het te vrijblijvend en wil dat er wordt overgegaan op de algehele dienstplicht als de aantallen achterblijven. Dat gaat ongetwijfeld nog felle debatten opleveren in de Bondsdag, die nog over het voorstel moet stemmen.

Duitsland heeft officieel al een dienstplicht, maar die wordt sinds 2011 niet meer gehandhaafd. Momenteel heeft het leger ongeveer 182.000 militairen in dienst. De nieuwe doelstelling is om in 2035 ruim een kwart miljoen mensen in het leger te hebben, inclusief beroepsmilitairen en dienstplichtigen.

Onder bondskanselier Merz worden vele tientallen miljarden gestoken in de heropbouw van het leger. Naast het vergroten van het aantal militairen liggen er bijvoorbeeld ook plannen om duizenden pantservoertuigen te kopen. Vanwege het Duitse oorlogsverleden ligt het versterken van de krijgsmacht gevoelig. Volgens de regering is deze stap nodig om Oekraïne en de rest van Europa te beschermen tegen Rusland.

NAVO wil sterkere legers

Op de top in Den Haag hebben NAVO-landen dit jaar een nieuwe norm afgesproken voor defensie-uitgaven. Voorheen was dat 2 procent van het bruto binnenlands product, vanaf 2030 moet dat gegroeid zijn tot 3,5 procent van het bbp. Daarbovenop moet nog eens 1,5 procent worden besteed aan bijvoorbeeld infrastructuur die ook het leger ten goede komt.

Een deel van de NAVO-lidstaten heeft de oude 2 procentnorm nog niet gehaald. Over vijf jaar zullen waarschijnlijk ook niet alle 32 landen aan de nieuwe doelstelling voldoen. Zo heeft de Spaanse regering aangegeven dat het land met minder dan 3,5 procent defensie-uitgaven gaat proberen de zogenoemde capaciteitsdoelstellingen van het militaire bondgenootschap te halen.

Nederland moet gevangene terughalen die al 41 jaar vastzit in de VS

5 days 10 hours ago

De Nederlandse Staat moet de Nederlander Jaitsen Singh, die al 41 jaar vastzit in de Verenigde Staten, terughalen naar Nederland. Dat staat in een arrest van het gerechtshof Den Haag dat al is ingezien door de NOS.

Het hof bepaalde gisteren dat demissionair VVD-minister Van Weel van Justitie vier weken de tijd heeft om de overplaatsing van Singh naar Nederland in gang te zetten, zodat hij hier de rest van zijn straf kan uitzitten. Een woordvoerder van Van Weel bevestigt dat. De minister zal op korte termijn met een Kamerbrief komen over de uitspraak.

De inmiddels 80-jarige Singh kreeg in 1986 in de VS een gevangenisstraf van 56 jaar tot levenslang opgelegd voor het laten vermoorden van zijn vrouw en dochter. Hij heeft altijd ontkend dat hij betrokken was bij de moorden.

Aan het proces tegen hem schortte veel. Zo is de aanklager nadien van de zaak gehaald voor het omkopen van de kroongetuige, aldus Singhs advocaat Rachel Imamkhan. "Singh heeft nooit een volledige herziening gehad, omdat er DNA in de zaak is vernietigd en getuigen zijn overleden", zegt Imamkhan.

Doodziek

Singh en advocaat Imamkhan zijn al tien jaar bezig om hem naar Nederland te krijgen. "De man is doodziek. Hij heeft last van zijn lever, eet niet meer en heeft sondevoeding", zegt Imamkhan tegen de NOS.

Twee jaar geleden probeerde de advocaat al om Singh naar Nederland te halen via een zogenoemde Wots-procedure, op basis van de Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen. Die zaak werd afgewezen.

De rechter oordeelde destijds dat Singh, die in Suriname is geboren, daarvoor onvoldoende binding had met Nederland. Hij woonde vier jaar in Nederland en daarna dertien jaar in de VS.

Advocaat Imamkhan was het daar niet mee eens. Singh heeft een Nederlands paspoort en heeft altijd de Nederlandse nationaliteit gehad, omdat Suriname in zijn jeugd nog deel van het Nederlandse koninkrijk was.

Bezoek van familie

Singh en zijn advocaat gingen in beroep bij het hof in Den Haag. Dat heeft ook gekeken naar de situatie waarin Singh zich bevindt, zoals de uitzichtloosheid in de VS, stelt Imamkhan. Volgens het hof heeft de Staat niet genoeg rekening gehouden met Singhs bijzondere omstandigheden, zoals zijn hoge leeftijd en slechte gezondheid.

In Nederland kan Singh ook bezoek van zijn familie krijgen. "De familie hoopt dat de Staat voortvarend te werk zal gaan met Singhs overplaatsing", aldus Imamkhan.

Minister mag nog steeds asiel verlenen in 'schrijnende gevallen'

5 days 10 hours ago

Demissionair asielminister Van Weel mag in schrijnende gevallen nog steeds verblijfsvergunningen verlenen. Dat oordeelt de Raad van State vandaag. Daarom moet hij alsnog de aanvraag van een Iraakse man beoordelen.

De uitspraak van de bestuursrechter is gedaan in de zaak van een Iraakse man die een verblijfsvergunning vanwege schrijnende omstandigheden had aangevraagd. De minister had die aanvraag niet behandeld, omdat hij niet meer de zogenoemde discretionaire bevoegdheid zou hebben. Die is nodig om een verblijfsvergunning in schrijnende omstandigheden te verlenen.

Zo'n verblijfsvergunning is bedoeld voor mensen die geen recht hebben om te blijven op basis van ander beleid, maar die daar toch het recht hebben om hier te blijven op humanitaire gronden.

Van Weel verwees naar een wijziging van het Vreemdelingenbesluit in 2019. Toen is de discretionaire bevoegdheid verschoven van de minister naar de directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Aanvraag toch beoordelen

Desondanks oordeelt de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat de discretionaire bevoegdheid van de minister nog altijd in de vreemdelingenwet is vastgelegd. Een wijziging van het Vreemdelingenbesluit heeft daar geen invloed op, oordeelt de hoogste bestuursrechter in Nederland.

"Een bevoegdheid die bestaat op grond van hogere regelgeving, een wet, kan namelijk niet zomaar door lagere regelgeving, een algemene maatregel van bestuur, worden ingeperkt", aldus de Raad van State. Als Van Weel de aanvraag opnieuw wil afwijzen, volstaat dus niet als enige opmerking dat hij de bevoegdheid niet heeft.

Denemarken roept diplomaat VS op matje vanwege bemoeienis met Groenland

5 days 10 hours ago

De Deense regering eist opheldering van de Verenigde Staten over Amerikaanse bemoeienis in Groenland. Denemarken roept daarom de hoogste diplomaat van de VS op het matje, meldt de publieke omroep DR. Inmenging met binnenlandse kwesties is onaanvaardbaar, zegt de Deense minister van Buitenlandse Zaken.

Zeker drie Amerikanen, die banden hebben met de Trump-regering, proberen de publieke opinie in Groenland te beïnvloeden. Dat concludeert DR na meerdere bronnen te hebben gesproken bij de centrale overheid en autoriteiten, zowel in Groenland als in de VS.

Die Amerikanen willen op verschillende manieren onenigheid zaaien tussen Denemarken en Groenland. Zo zouden ze hebben gewerkt aan lijsten met mensen die voor of juist tegen een Amerikaanse overname van Groenland zijn. De Amerikanen reizen heen en weer tussen de VS en Groenland en leggen contacten. DR is op de hoogte van hun identiteit, maar maakt die niet bekend.

Scandinavië-correspondent Rolien Créton:

"De berichtgeving van DR dat Amerikanen op Groenland de publieke opinie proberen te beïnvloeden, komt niet als een verrassing voor de Deense regering. Toch reageert Denemarken uiterst fel. Dat een bondgenoot wordt ontboden, is uitzonderlijk, maar de Deense minister wil duidelijk maken dat het land erbovenop zit. Tegelijkertijd wil de Deense regering erachter komen of ze daadwerkelijk volledig inzicht heeft.

Nadat Trump begin dit jaar had gezegd dat hij Groenland wil inlijven, kregen de Groenlanders voor het eerst te maken met Trump-aanhangers die naar de hoofdstad Nuuk reisden. Zo waren er Amerikaanse influencers met MAGA-petten op die dollarbiljetten aan Groenlandse jongeren uitdeelden.

Ook ontmoette de NOS in maart de Amerikaanse ondernemer en Trump-aanhanger Tom Dans in Nuuk. Dans was tijdens de eerste Trump-periode aangesteld als arctisch adviseur en probeert nu investeringsmogelijkheden in Groenland van de grond te krijgen. De Texaan maakte er geen geheim van dat hij vindt dat de Groenlanders beter af zijn onder Amerikaans bestuur.

De grote vraag is of er nieuwe beïnvloedingscampagnes zijn geïnitieerd, waarbij Amerikanen direct in opdracht van de Amerikaanse regering werken. De Deense veiligheidsdienst waarschuwt voor subtielere beïnvloedingscampagnes die onder de radar plaatsvinden."

Trump zou Groenland graag bij Amerika voegen. De Denen willen Groenland binnen hun koninkrijk houden. De Groenlanders zien geen van deze twee ideeën zitten.

Groenland is een voormalige Deense kolonie. Er is nu sprake van zelfbestuur binnen het Deense koninkrijk, maar de Denen beslissen wel over zaken als defensie en buitenlands beleid. Het grootste deel van de Groenlanders wil uiteindelijk onafhankelijk worden. Dat bleek ook bij de verkiezingen in maart.

Waarom Groenland zo interessant is voor veel landen zie je in de onderstaande video:

Politieke crisis België over Gaza-beleid voorlopig afgewend

5 days 11 hours ago

In België is een dreigende regeringscrisis voorlopig afgewend, zo blijkt na overleg tussen premier Bart De Wever en de vicepremiers. Voor het eerst deze zomer kwam het kabinet bij elkaar om te praten over de tegenstellingen binnen de regering als het gaat om sancties tegen Israël.

Minister Prévot van Buitenlandse Zaken zei bij het binnenlopen nog dat hij "aan de goede kant van de geschiedenis wil staan". Hij pleit voor een hardere opstelling tegen Israël. Maar twee van de vijf coalitiegenoten zijn terughoudender.

Na het crisisoverleg van vanochtend hebben de regeringspartijen afgesproken om maandag verder te praten over een compromis.

Vergelijkbare crisis

In België leidt de politieke stellingname over de oorlog in Gaza net als in Nederland tot grote tegenstellingen tussen de regeringspartijen.

En net als in Nederland is de opstelling van de minister van Buitenlandse Zaken cruciaal in het politieke conflict. De situatie laat zich grotendeels vergelijken. Vervang 'Caspar Veldkamp' door 'Maxime Prévot' en het politieke drama is inhoudelijk bijna hetzelfde.

In Nederland stapte Veldkamp afgelopen vrijdag op, omdat hij vond dat hij te weinig ruimte kreeg om zijn Israël-beleid uit te voeren. Ook Prévot eiste meer ruimte en dreigde met een politieke crisis als hij niet de ruimte krijgt om kritischer te zijn tegen Israël.

Erkenning Palestina en sancties

Deze week zette Prévot de discussie al op scherp. In een interview in de krant De Standaard noemde hij al een aantal maatregelen die hij wil nemen.

Hij wil dat België Palestina erkent als staat en stelt daar ook een deadline bij: op 5 september wil hij in New York zijn handtekening zetten onder de 'New York Verklaring', een initiatief van Frankrijk en Arabische landen, waarin de ondertekenaars landen oproepen om Palestina als staat te erkennen.

Ook wil hij een inreisverbod voor de extremistische ministers Smotrich en Ben-Gvir van Israël, net zoals Nederland dat heeft ingesteld. Daarnaast wil Prévot onderzoeken of hij de doorvoer van wapens naar Israël kan verbieden en de invoer van producten uit bezette gebieden kan tegenhouden.

Van safari naar crisis

De politieke spanning loopt al de hele zomer op in de Belgische politiek. De sociaaldemocraten en christendemocraten, die beiden in de regering zitten, dringen al langer aan op maatregelen tegen Israël. Maar met name de leider van de Franstalige liberale partij Bouchez blokkeert dat.

Die positie is volgens Prévot onhoudbaar: "Het kan niet zijn dat de houding van één persoon de reputatie van het hele land in gevaar brengt", zegt de minister.

Premier De Wever was op safari in Zuid-Afrika en weigerde zijn vakantie te onderbreken en het kabinet eerder bij elkaar te roepen.

Vandaag gebeurde dat dus wel. Na afloop zei de christendemocratische vicepremier: "We moeten onze Belgische positie bijstellen. Dat is noodzakelijk. We moeten maatregelen en sancties nemen. We hebben die maatregelen nu besproken".

Frankrijk geeft schedel van koning na 128 jaar terug aan Madagaskar

5 days 12 hours ago

Frankrijk heeft drie schedels teruggegeven aan Madagaskar, 128 jaar nadat ze als oorlogstrofee waren meegenomen. Eén daarvan is vermoedelijk van koning Toera, die in 1897 door Franse troepen werd gedood en onthoofd.

Eind negentiende eeuw werd een Franse troepenmacht naar het westen van Madagaskar gestuurd om daar controle te krijgen over het Menabé-koninkrijk. Daar richtten de Fransen een bloedbad aan. Koning Toera, de laatste van het koninkrijk, werd vermoord en zijn hoofd werd, samen met andere menselijke resten, als oorlogsbuit mee naar Frankrijk genomen.

De schedel van de koning lag samen met die van twee leden van zijn hofhouding jarenlang opgeslagen in het Nationaal Natuurhistorisch Museum in Parijs. Dinsdag werden de drie schedels van de Sakalava, de etnische groep waartoe zij behoorden, aan Madagaskar teruggeven.

Volgens de Franse minister van Cultuur is de teruggave historisch. "Deze schedels kwamen in de nationale collecties terecht onder omstandigheden die duidelijk de menselijke waardigheid schonden en in een context van koloniaal geweld", zei minister Rachida Dati.

Haar ambtgenoot uit Madagaskar noemde de terugkeer van de schedels "een belangrijk moment voor de gemeenschap van Sakalava en het hele volk". Volgens Volamiranty Donna Mara zijn de overblijfselen van grote culturele en emotionele waarde: "Hun afwezigheid duurt al meer dan een eeuw, een open wond in het hart van ons eiland."

Bloedig en tragisch

Madagaskar, een eiland voor de oostkust van Afrika, was van 1897 tot zijn onafhankelijkheid in 1960 een Franse kolonie. Tijdens een bezoek aan het eiland in april riep de Franse president Macron al op tot vergiffenis voor de "bloedige en tragische" kolonisatie van Madagaskar.

Het is de eerste keer dat een wet uit 2023 wordt toegepast, die de teruggave van menselijke resten uit Franse collecties moet versnellen. Er liggen naar schatting nog meer dan 20.000 menselijke resten uit de hele wereld in het Nationaal Natuurhistorisch Museum in Parijs. Onder de nieuwe wet wordt verwacht dat meer van deze roofstukken zullen worden teruggegeven.

Het is niet de eerste keer dat Frankrijk menselijke resten uit de koloniale tijd teruggeeft. De bekendste is de Zuid-Afrikaanse Saartjie Baartman die eeuwenlang als een menselijke attractie in Europa werd tentoongesteld vanwege haar lichaamsbouw. In 2002 gaf Frankrijk lichaamsdelen van haar terug aan Zuid-Afrika.

Bijna 70.000 aanmeldingen voor massaclaim na hack bij bevolkingsonderzoek

5 days 12 hours ago

Tienduizenden vrouwen van wie gegevens zijn gestolen bij de hack van laboratorium Clinical Diagnostics hebben zich al aangesloten bij advocatenkantoren voor een mogelijke massaclaim. Het gaat om bijna 70.000 vrouwen. Gisteren waren het er nog 3000.

Bij DHKV Advocaten hebben tot nu toe zo'n 18.000 vrouwen zich gemeld. Advocatenkantoor Van Diepen Van der Kroef laat aan de NOS weten zo'n 50.000 aanmeldingen te hebben ontvangen, en dat aantal loopt op. "Ik wist niet wat ik zag toen ik vanmorgen de aanmeldingen bekeek", zegt advocaat Michaël Dol van het kantoor. Het aantal aanmeldingen bij zijn kantoor komt overeen met ongeveer een tiende van het totale aantal gedupeerden.

"De vele aanmeldingen in korte tijd laten zien dat het datalek enorm leeft onder vrouwen", zegt advocaat Dol tegenover de NOS. "Maandag gaan wij in gesprek met DKHV Advocaten om te kijken of we de krachten kunnen bundelen, zodat we één platform kunnen bieden voor alle vrouwen."

Vrijdag lanceerde het advocatenkantoor een speciaal platform voor de honderdduizenden slachtoffers van het datalek. Volgens Dol bevindt de mogelijke massaclaim zich in de eerste fase, waarin wordt zoveel mogelijk vrouwen worden verzameld. Ook wordt er onderzocht of er juridische grond is voor een collectieve claim.

Zo'n claim zou onder meer gebaseerd zijn op nalatigheid van Clinical Diagnostics. "Die hinkt op drie gedachtes: Waarom is het lek zo laat gemeld? Waarom hadden ze zoveel persoonlijke informatie van vrouwen verzameld? En was de beveiliging op orde?"

De Autoriteit Persoonsgegevens onderzoekt op dit moment of de privacywetgeving is geschonden, en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd bekijkt of zorginstellingen voldoende hebben gedaan om de beveiliging te waarborgen. "De voorkeur gaat ernaar uit om de volgende stappen pas te ondernemen als die rapporten bekend zijn", zegt Dol.

Ingewikkeld

Advocaat Sven van Dooren van Louwers IP&Tech Advocaten, gespecialiseerd in privacyrecht, zei gisteren dat het te "voorbarig" is om nu al over schadevergoedingen te praten. Ook het eisen van een vergoeding voor immateriële schade, zoals stress of angst, is volgens hem juridisch ingewikkeld.

Ruim twee weken geleden meldde het laboratorium in Rijswijk de diefstal van gegevens van 485.000 vrouwen door hackers. De vrouwen deden mee aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, via een uitstrijkje bij de huisarts of een zelftest.

Geen sluipverkeer meer in Gelderse dorp Beek, maar iedereen moet nu omrijden

5 days 12 hours ago

De rust is terug in het Gelderse grensdorp Beek, nu de gemeente Montferland twee verkeerssluizen tegen sluipverkeer heeft geplaatst, maar inwoners ondervinden ook al nadelen van de wegafsluitingen richting Duitsland.

"Het waren gewoon chaotische toestanden", zegt een inwoner tegen Omroep Gelderland. Vanwege files op de snelweg naar Duitsland door grenscontroles namen veel automobilisten het afgelopen jaar een sluiproute door Beek, dat vlak bij de snelweg ligt.

"Soms stond het verkeer hier gewoon stil, dan konden de auto's niet voor- of achteruit. Dat was niet fijn, want het is gewoon te smal in Beek. Het vrachtverkeer moet erdoor en al die SUV's worden steeds breder. Dan kan een gewone auto er niet meer langs."

Van alles geprobeerd

Gisteren is begonnen met de bouw van landbouwsluizen op twee wegen. Auto's kunnen daar niet door, hulpdiensten en landbouwverkeer nog wel. Een drastische maatregel die volgens wethouder Jeanette Derksen nodig was. "We hebben al van alles geprobeerd, denk bijvoorbeeld aan eenrichtingsverkeer. Ook hebben we borden geplaatst, maar mensen blijven de navigatie volgen en de files blijven terugkomen."

Veel bewoners vinden het fijn dat de situatie nu veiliger wordt, maar er zijn ook nadelen. Inwoners doen graag boodschappen in Duitsland en tanken bij de oosterburen, waar dat goedkoper is. "Nu moeten we ineens omrijden", zegt een bewoner. Pomphouder Horst Derksen uit het Duitse Elten, vlak bij Beek, maakt zich zorgen: "Er komen straks minder mensen naar Elten. Dat gaan we merken."

Omrijden naar school

Sommige kinderen van inwoners van Elten zitten in Beek op school. "Die moeten ook allemaal omrijden", zegt een inwoner. Verschillende inwoners van het normaal zo rustige dorpje vinden de sluizen erg ingrijpend. "Het is eigenlijk van de gekke dat dit moet omdat ze in Duitsland files veroorzaken", zegt een bewoner.

Een enkeling maakt zich niet zo druk. "Zelf haal ik geregeld broodjes in Duitsland, maar dat doe ik op de fiets. Dus dat kan nog steeds."

Als Duitsland stopt met de grenscontroles, verdwijnen de sluizen waarschijnlijk weer, heeft het college van Montferland al toegezegd.

Braziliaanse president Lula: VS trok visum minister van Justitie in

5 days 12 hours ago

De Braziliaanse minister van Justitie Ricardo Lewandowski kan voorlopig de Verenigde Staten niet meer in. Washington heeft zijn visum ingetrokken. Dat heeft de Braziliaanse president Lula da Silva bekendgemaakt. Hij noemde dat een "onverantwoordelijke beslissing".

"Deze houding is onacceptabel. Niet alleen tegenover minister Lewandowski, maar ook tegenover de rechters van het hooggerechtshof of welke Braziliaanse functionaris dan ook", zei Lula tijdens een kabinetsvergadering, verwijzend naar andere aangekondigde Amerikaanse visumrestricties.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft deze laatste strafmaatregel nog niet bevestigd. De relatie tussen Brazilië en de VS is de afgelopen tijd verslechterd. Dat komt doordat de Amerikaanse president Trump zeer kritisch is over de rechtszaken in Brazilië tegen oud-president Bolsonaro.

Bolsonaro staat onder meer terecht voor het beramen van een staatsgreep na de verkiezingen van 2022, die hij verloor van Lula da Silva. Ook wordt Bolsonaro gezien als de aanstichter van de bestorming van het parlement en het hooggerechtshof door zijn aanhangers in januari 2023.

24-uursbewaking

Trump legde al sancties op aan opperrechter Alexandre de Moraes van het Braziliaanse hooggerechtshof die de onderzoeken en de zaken tegen Bolsonaro opende. Het visum voor de VS van De Moraes werd ingetrokken en hij kreeg financiële sancties opgelegd. Daarnaast kwam Trump met importheffingen van 50 procent op veel Braziliaanse goederen.

In juli van dit jaar bepaalde de rechter dat Bolsonaro een enkelband moet dragen vanwege vluchtgevaar. Ook mocht hij geen sociale media meer gebruiken. Hij overtrad die regel en daarom kreeg hij in augustus huisarrest.

Volgende week, op 2 september, begint het proces tegen Bolsonaro. Opperrechter De Moraes heeft gisteren de politie opgedragen de beveiliging rond het huis van Jair Bolsonaro verder aan te scherpen, inclusief 24-uurs bewaking, vanwege een toegenomen vluchtrisico van de voormalige president.

Correspondent Midden-Amerika Boris van der Spek:

"Trump ziet iedereen die op een bepaalde manier betrokken is bij die rechtszaak als zijn vijand. Hij noemt de zaak een heksenjacht en doet er alles aan om te zorgen dat de rechtszaak stopt. Lula accepteert deze buitenlandse inmenging en chantage absoluut niet. Ook de torenhoge heffingen brengen hem niet van de wijs.

Lula kan zich niet bemoeien met de vervolging van Bolsonaro, want Brazilië is een democratie met gescheiden machten. De president heeft geen zeggenschap over de rechterlijke macht en daar is Lula ook heel resoluut in. De hele zaak draait uiteindelijk om rechtsbeginselen, om de democratie in Brazilië. De poging tot staatsgreep van Bolsonaro liet al zien dat de Braziliaanse democratie niet zo makkelijk valt. Trump kan veel proberen, maar of het effect heeft, is de grote vraag.

Inmiddels zijn Bolsonaro en zijn familie veel minder populair geworden in Brazilië. Ze hebben wel een loyale basis, maar de steun is afgenomen en Lula wordt juist populairder, al neemt de spanning wel toe nu de rechtszaak eraan zit te komen. Dat Bolsonaro 24 uur per dag politiebewaking krijgt omdat men vluchtpogingen vreest, bijvoorbeeld naar Argentinië, toont aan dat het spannende weken worden in Brazilië."

Oekraïne erkent aanwezigheid van Russische troepen in regio Dnipropetrovsk

5 days 13 hours ago

Het leger van Oekraïne geeft voor het eerst toe dat het Russische leger is doorgedrongen tot in de regio Dnipropretovsk. Een online Deepstate-kaart waarop locaties van gevechtshandelingen worden bijgehouden, bevestigt de claim van de Russen dat ze twee dorpen aan de grens met de regio Donetsk in handen hebben.

De commandant van de Oekraïense troepen in de regio zegt tegen de BBC dat een grote aanval tot staan is gebracht en ontkent dat beide dorpen in Russische handen zijn. Het ene dorp zou nog onder controle van Oekraïne staan, om het andere zou nog worden gevochten.

Het is voor het eerst dat Oekraïne zegt dat Rusland een grote aanval op Dnipropetrovsk heeft ingezet. Rusland beweerde dat in juni al. Zeker is dat het Russische leger hier sindsdien niet of nauwelijks vooruitgang heeft geboekt.

Dnipropetrovsk behoort niet tot de vier regio's die president Poetin bij zijn ontmoeting deze maand met president Trump geheel of gedeeltelijk zou hebben opgeëist.

In het overleg over een bestand of vrede zit na de ontmoeting tussen de presidenten Turmp en Poetin in Alaska weinig schot. Na afloop meldde Trump dat Poetin had ingestemd met een rechtstreekse ontmoeting met Zelensky, maar vanuit Rusland is dat tot nu toe niet bevestigd.

Nog steeds veel vape-dealers op Snapchat, artsen stappen naar toezichthouder

5 days 14 hours ago

Jongeren kunnen nog steeds illegale nicotineproducten kopen via Snapchat. Ondanks beloftes van het platform om de verkoop van bijvoorbeeld vapes te stoppen, zijn er nog steeds dealers te vinden. De maatregelen van Snapchat hebben geen effect, stellen artsen na onderzoek. Stichting Rookpreventie Jeugd (SRPJ) stapt daarom naar de Autoriteit Consument & Markt. De ACM kan handhaven en boetes opleggen.

De artsen zeggen dat Snapchat meerdere keren uitstel heeft kregen. Uiteindelijk reageerde het platform op 8 augustus in een brief.

"Het bedrijf beloofde kort gezegd verbeterde slang- en emoji-detectie, accountblokkades, filters voor tieners en extra ouderlijk toezicht", schrijven de artsen. "Snapchat verzocht om geheimhouding van de details van de brief."

Zoekresultaten

Een speciaal jongerenpanel heeft onderzoek gedaan onder leiding van artsen van het Leids Universitair Medisch Centrum en het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. Vijftien jongeren tussen de 13 en 18 jaar voerden op twee momenten voor en na 8 augustus zoekopdrachten uit.

Dat deden ze met met zestien termen voor nicotineproducten, ook met slang-woorden die jongeren zelf aandroegen. Ze ontdekten dat de maatregelen van Snapchat in de praktijk niet werken.

Woorden die het platform in de gaten houdt, zoals vape, leverden inderdaad weinig zoekresultaten op, maar met woorden zoals snabba (snus) en gerroes (sigaretten of joints) waren wel eenvoudig dealers te vinden. Dat gold ook voor woorden als peuk en sigaret.

In strijd met de wet

Het is simpelweg in strijd met de wet, zegt de advocaat van de stichting Laura van Gijn. Ze noemt de Digital Services Act, in het Nederlands vertaald als de digitaledienstenwet. "Die nieuwe Europese wetgeving verplicht kortgezegd socialemediaplatforms om beveiligingsmaatregelen te nemen om kinderen te beschermen."

"Techbedrijven hebben een heel belangrijke rol in onze samenleving. Dus er wordt meer van ze verwacht", zegt Van Gijn. "Een van die dingen is dat als jij een online platform aanbiedt dat beschikbaar is voor kinderen, jij verplicht bent om een hoog niveau van bescherming te garanderen."

NOS op 3 zocht al eens uit hoe vapen zo groot kon worden:

De Europese Commissie ziet de beschikbaarheid van vapes en sigaretten voor kinderen als een hoog risico, legt Van Gijn uit. Als het een platform niet lukt om dit soort spullen van het platform af te halen, zou het volgens de Europese richtlijnen een 18-plusplatform moeten worden.

'Ernstig verslaafd raken'

In juni eiste de Stichting Rookpreventie Jeugd al van Snapchat dat het meer moest doen om de verkoop van vapes tegen te gaan. Vapes met een smaakje waren toen al ruim een jaar verboden in Nederland, maar op Snapchat verkopen dealers die nog steeds. Minderjarigen vinden zo via Snapchat snel een dealer.

"We zien dat steeds meer jongeren ernstig verslaafd raken aan nicotine door deze producten", legde longpatholoog Daniëlle Cohen van het Leids Universitair Medisch Centrum uit. "Met grote gevolgen voor hun mentale en fysieke gezondheid."

Nest Aziatische hoornaars valt uit boom, politie zet omgeving af

5 days 15 hours ago

Een nest van Aziatische hoornaars is gisteravond uit een boom gevallen in Den Bosch. Omdat de hoornaars agressief waren, heeft de politie de omgeving afgezet, schrijft Omroep Brabant.

Het nest viel door onbekende oorzaak op een stoep in een woonwijk. Via Burgernet werd een melding verstuurd met de waarschuwing dat mensen op afstand moesten blijven. Volgens de regionale omroep kwamen verschillende buurtbewoners kijken naar het nest.

Een omwonende zou de gemeente hebben gebeld, maar kreeg daar geen gehoor. Uiteindelijk is de lokale imkervereniging ingeschakeld. "Als we gebeld worden, komen we, want je kan een nest niet dagen laten liggen, maar fijn is anders", zegt imker Elphaidis L'or.

Klein nest

Twee imkers hebben de wespen opgezogen met een speciale stofzuiger en het nest verwijderd. "Het was nog een klein nest. Sommige nesten worden zo groot als een skippybal", aldus L'or. De straat is daarna weer vrijgegeven.

Het nest is in een soort vriezer gestopt. "Daar moet het dan een paar dagen of weken inzitten onder heel lage temperatuur om zeker te weten dat ze dood zijn. De hoornaars kunnen namelijk veel hebben", legt de imker uit.

Het aantal Aziatische hoornaars neemt toe in Nederland. Het dier is een invasieve exoot, een insect dat hier niet van nature voorkomt. Bestrijders hebben het druk deze zomer, zeiden ze tegen de NOS.

Allergisch

Recent werden verschillende mensen gestoken door Aziatische hoornaars. Dat kan gevaarlijk zijn voor wie allergisch is. Zo werd in Amersfoort een vrouw gestoken die dat maar net overleefde. Ook de Europese hoornaar kan gevaarlijk zijn. Die viel in Limburg wandelaars aan, waarna een aantal mensen naar het ziekenhuis moest.

Pand gaat verloren bij brand afvalverwerker Deurne

5 days 15 hours ago

Bij een afvalverwerkingsbedrijf in Deurne heeft vanochtend een grote brand gewoed. Rond 09.15 uur was het vuur onder controle. De brandweer is nog bezig met nablussen.

Bij de brand kwam veel rook vrij. Daarom werd twee keer een NL-Alert verstuurd. Omwonenden werd geadviseerd ramen en deuren dicht te houden en de ventilatie uit te zetten. Dat advies is rond 11.00 uur weer ingetrokken.

Een basisschool in de buurt van het bedrijf blijft de hele dag dicht, bevestigt een woordvoerder aan Omroep Brabant. Ook de milieustraat naast de afvalverwerker blijft de hele dag gesloten. De rest van het bedrijventerrein is weer bereikbaar.

Zo zag de brand eruit:

Over de oorzaak van de brand is nog niets bekend. De brandweer kwam met meerdere voertuigen, onder meer uit Limburg, ter plaatse en kon voorkomen dat het vuur oversloeg naar andere gebouwen.

Het bedrijfspand zelf bleek niet meer te redden. Rond 08.00 uur liet de brandweer het gebouw daarom gecontroleerd uitbranden. "Hiermee proberen we onnodig waterverbruik en waterverontreiniging te voorkomen."

As en roetdeeltjes

In de omgeving zijn metingen verricht om te kijken of er gevaarlijke stoffen vrijkomen. Uit onderzoek blijkt dat er geen asbest is vrijgekomen.

Wel zijn er as en roetdeeltjes in de directe omgeving neergekomen. Opruimen is niet gevaarlijk, zegt de brandweer. Mensen mogen de deeltjes bij het restafval gooien. Het advies is wel om daarna de handen te wassen met water en zeep.