Aggregator

Man veroordeeld voor reeks nep-aanrijdingen in Utrecht

2 weeks 4 days ago

Een man uit Vleuten is veroordeeld voor het oplichten van mensen met nep-aanrijdingen. Tussen april 2023 en februari 2024 deed hij kwetsbare, veelal oudere slachtoffers geloven dat zij hem hadden aangereden.

De man ging in en rond Utrecht te werk. Met een klap en hard geschreeuw liet hij zijn slachtoffers geloven dat zij hem hadden aangereden. Daarbij bracht hij in meerdere gevallen zelf met een schroevendraaier krasschade aan op hun voertuigen om zijn verhaal geloofwaardiger te maken.

De slachtoffers werden volgens de rechtbank vaak op intimiderende wijze bewogen om direct contant te betalen voor de schade. "Uit de aangiften wordt duidelijk dat de verdachte op een zeer dwingende wijze de slachtoffers geld afhandig heeft gemaakt en hen vervolgens beduusd en bovendien met schade heeft achtergelaten", citeert RTV Utrecht de rechter.

De man bekende dat hij de nep-aanrijdingen veroorzaakte en de schade toebracht, maar zegt zich de details van de afzonderlijke gevallen niet te herinneren. De rechtbank stelt dat hij geen verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden. De man wijt zijn gedrag aan privéproblemen die destijds speelden.

Zware mishandeling

De rechter veroordeelde hem voor acht gevallen van oplichting, vier pogingen daartoe en het beschadigen van acht voertuigen. Hij kreeg een celstraf van zeven maanden, waarvan 6,5 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Omdat hij de resterende twee weken al in voorarrest had gezeten, hoeft hij niet terug naar de cel.

Daarnaast is hem een taakstraf van 160 uur opgelegd. Ook moet hij zich verplicht laten behandelen en meewerken aan schuldhulpverlening.

Behalve voor oplichtingszaken is de man ook veroordeeld voor zware mishandeling. Hij sloeg een neef meerdere keren met een kettingslot. Ernstig letsel bleef volgens de rechtbank uit doordat het slachtoffer het slot kon afpakken.

Europese landen willen weer sancties tegen Iran om atoomprogramma

2 weeks 4 days ago

Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk (de "Europese 3") zijn een lobby gestart om opnieuw sancties op te leggen aan Iran vanwege het atoomprogramma van het land.

Dat meldt de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot op X. Vrijdag komt de VN-Veiligheidsraad bijeen om het strafmaatregelenpakket te bespreken.

Volgens diplomaten van de drie landen is de aanleiding voor het sanctiepakket Irans weigering om samen te werken met inspecteurs van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).

Die moeten in de gaten houden of Iran zijn atoomprogramma niet gebruikt om kernwapens te maken. Tijdens de Algemene Vergadering van de VN over een maand zal Iran een topprioriteit zijn. Tegen het land gelden al veel internationale sancties.

'Onrechtvaardig'

De Iraanse buitenlandminister Abbas Araghchi heeft het pakket "ongerechtvaardigd, illegaal en zonder enige wettelijke basis" genoemd in een telefoongesprek met zijn Europese collega's, zei hij. "Iran zal op passende wijze reageren op deze onrechtmatige en ongegronde maatregel", aldus Araghchi.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de E3-landen zien de strafmaatregelen als een manier om onderhandelingen met Teheran te stimuleren. "Deze sancties betekenen niet het einde van diplomatie, we zijn vastberaden om er de komende dertig dagen alles aan te doen om het gesprek met Iran aan te gaan", aldus Barrot.

Snapbackmechanisme

Op 14 juli 2015 ging Iran akkoord met de nucleaire deal (JCPOA) een atoomakkoord, waarin staat dat het nucleaire programma van Iran uitsluitend vreedzaam zal zijn, en dat de eerdere sancties van de VN, de EU en de VS volledig werden opgeheven.

In een VN-resolutie uit 2015 is een zogenoemd snapback-mechanisme ingebouwd. Het mechanisme is ontworpen om Iran opnieuw strafmaatregelen op te leggen als het land zijn verplichtingen niet nakomt.

De VN-sancties, ingesteld tussen 2006 en 2010 met als doel de economie in Iran onder druk te zetten, zijn onder meer:

Het mechanisme biedt geen mogelijkheid voor landen zoals Rusland, een bondgenoot van Iran, en China om de sancties te blokkeren met een veto. Na het activeren van de snapback in de VN-Veiligheidsraad zullen in eerste instantie bestaande sancties worden verlengd. Daarvoor moet een meerderheid zijn onder de 15 leden van de raad.

Mocht een dergelijk besluit niet binnen 30 dagen worden genomen, dan treden eerdere VN-sancties in werking die al golden van 2006 tot en met 2010. De E3 of de VN-Veiligheidsraad kan de snapback stopzetten of uitstellen als Iran binnen 30 dagen voldoet aan de eisen.

Op 8 augustus waarschuwden de drie landen al voor een mogelijk sanctiepakket, toen Iran de inspecties van het Internationaal Atoomenergieagentschap opschortte. Dat was nadat Israël Iraanse atoominstallaties had aangevallen in de twaalf dagen durende oorlog tussen de twee landen.

De Amerikaanse buitenlandminister Rubio verwelkomt de aankondiging van de snapback. Hij vulde aan dat de E3 duidelijk bewijs hebben geleverd van het "niet-nakomen van Teheran van zijn nucleaire verplichtingen", schrijft persbureau AP.

Rubio voegde daaraan toe dat de VS open blijft staan voor samenwerking met Iran, "om tot een vreedzame, duurzame oplossing voor de Iraanse nucleaire kwestie te komen". De VS stapte in de eerste ambtstermijn van president Trump uit de nucleaire deal die het samen met de E-3 had gesloten met Iran.

Syrische jongeren veroorzaken steeds meer overlast, steden zoeken oplossing

2 weeks 4 days ago

Meerdere steden hebben te maken met overlast van tientallen Syrische jongeren. De jongeren zorgen op straat voor intimidatie en zijn onder meer betrokken bij vechtpartijen en diefstal.

Burgemeesters proberen een oplossing te vinden voor het probleem. Jack Mikkers, burgemeester van Den Bosch, legde bijvoorbeeld een gebiedsverbod op voor de hele groep.

"Zo'n maatregel voor zo'n grote groep is nog nooit voorgekomen in onze stad. Dus het is een groot besluit." In Den Bosch gaat het om 27 Syrische jongeren met een tijdelijke verblijfsstatus.

Onacceptabel gedrag

De burgemeester voelt zich gedwongen om maatregelen te nemen omdat het nog wachten is op hulp van de landelijke overheid. Er is wel overleg geweest tussen het ministerie van Asiel en Migratie, vijftien gemeenten en diverse andere instanties, zoals het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en Nidos, de voogdij- en opvangorganisatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Maar daar zijn nog geen concrete acties uit voortgekomen.

"Deze groep heeft zich in twee, drie weken heel snel ontwikkeld", aldus Mikkers. "Sommigen verblijven zelfs op een uur reizen van de stad. Ze vertonen onacceptabel gedrag. Met het gebiedsverbod proberen we nu groepsvorming tegen te gaan. Daarnaast kunnen het OM en de politie gelijk handelen als er een overtreding begaan wordt en komen ze in een strafrechtelijk traject."

Sommigen van de jongeren zijn al meermaals opgepakt, maar kort daarna weer vrijgelaten, omdat ze minderjarig zijn en dan niet lang zonder begeleiding mogen worden vastgehouden.

Steeds uitzichtlozer

Eerder al sloegen de burgemeesters van Arnhem, Utrecht en Groningen alarm over de groep overlast veroorzakende Syrische jongeren. Alle gemeenten zeggen nauwelijks grip te krijgen op hen.

Veel Syrische minderjarige asielzoekers ervaren hun situatie als uitzichtloos. Tot ze achttien zijn hebben ze recht op opvang. Veel van hen wachten al lang op een verblijfsvergunning. Sommigen van hen wachten al ruim twee jaar op een beslissing of op de start van de asielprocedure.

De procedures hebben lange tijd stilgelegen vanwege een besluit- en vertrekmoratorium van ex-minister Faber dat vanaf half december 2024 inging. Veel van deze jongeren wachtten daarvoor al lange tijd op de behandeling van hun asielverzoek. Voor jongeren uit Syrië werd de wachttijd nog langer door het moratorium.

Bovendien hebben de procedures voor Syriërs langere tijd stilgelegen vanwege de val van dictator Assad. In juni concludeerde demissionair minister Van Weel dat Syrië voor veel meer Syriërs veilig verklaard kan worden. Daarmee wordt de kans van de jongeren op een verblijfsvergunning steeds kleiner en hun situatie steeds uitzichtlozer. Ze gaan niet naar school en kunnen ook niet aan het werk.

Intensieve begeleiding

Alleenstaande minderjarige vluchtelingen kunnen bij "aanhoudend overlastgevend gedrag" worden overgeplaatst naar gespecialiseerde, kleinschalige opvang. In speciale locaties van het Nidos worden jongeren opgevangen die ernstige overlast hebben veroorzaakt, schreef verantwoordelijk demissionair minister Keijzer (BBB) vorige maand aan de Tweede Kamer.

"Zij krijgen in een aangepaste setting intensieve begeleiding." Keijzer wil de capaciteit van deze opvanglocatie "op korte termijn" uitbreiden.

Botresten wijzen op bizarre bepantsering bij Noord-Afrikaanse dino

2 weeks 4 days ago

Wetenschappers hebben ontdekt dat 165 miljoen jaar geleden in de kustvlakte van Noord-Afrika een vier meter lange, twee ton wegende gestekelde dinosaurus rondliep. Sommige van de stekels waren bijna een meter lang.

Ze concluderen dat op basis van botfossielen, die in 2022 door een boer in Marokko in het Atlasgebergte zijn gevonden. Het zijn resten van een spicomellus afer, de oudst bekende soort van de gepantserde, plantetende ankylosaurussenfamilie. Dat deze soort dino bestaan heeft was al aangetoond op basis van de vondst van een rib. Niet bekend was hoe hij eruit moet hebben gezien.

"Hij was zwaar bewapend met stekels", zegt onderzoeker Richard Butler van de Universiteit van Birmingham tegen The Guardian. "Hij heeft ongelooflijk opvallende stekels rond zijn nek, een enorme bepantserde kraag die in verhouding tot de rest van zijn lichaam totaal buiten proportie is en kleinere stekels bij de ribben."

De staartbotten ontbreken, maar Butler vermoedt dat het beest daar een soort knuppel heeft gehad die hij als wapen kon gebruiken.

Omdat het dier er zo afwijkend uitzag, kostte het de wetenschappers grote moeite om van de incomplete wirwar van botten een samenhangend geheel te maken. "We legden alle botten op een tafel en en probeerden erachter te komen, waar ze logischerwijs het best pasten", zegt Butler.

Uit het feit dat ze kleine hersens hadden, leidt hij af dat ankylosaurussen geen slimme dieren moeten zijn geweest. Toch wisten ze zich zo'n 100 miljoen jaar te handhaven. Een grote meteorietinslag werd hen fataal.

Filmhits uit verleden terug op het witte doek: 'Mensen willen geen klonen meer'

2 weeks 4 days ago

You're gonna need a bigger boat. De scène met deze beroemde oneliner uit Jaws (1975) is sinds vandaag weer te zien in Nederlandse bioscopen en filmtheaters. Ter ere van het vijftigjarige jubileum is de filmklassieker terug op het witte doek. Het is de zoveelste re-release van een klassieke film.

Films als Titanic, Avatar, Interstellar gingen Jaws voor. Er is een sterke toename van het aantal heruitgebrachte filmhits in de bioscoop. Tussen 2017 en 2021 schommelde het aantal heruitgaven rond de twintig titels per jaar. Vorig jaar ging het om minstens 72 films en dit jaar tot en met 31 juli staat de teller al op zeker 59 titels.

Dat blijkt uit een inventarisatie door de brancheorganisatie van filmdistributeurs (NVPI Film) op verzoek van de NOS. De genoemde aantallen zijn het minimum. Vanwege de gebruikte zoektermen, zoals Anniversary, Director's Cut en Re-release, in de NVPI-database kan het werkelijke aantal heruitgaven hoger liggen.

In deze grafieken zie je meer over het aantal heruitgaven, de opbrengsten en welke klassiekers het meest hebben opgebracht aan de kassa:

Filmtheaters en bioscopen onderschrijven dat het aantal heruitgaves toeneemt. "Vooral films met een duidelijk haakje doen het goed, zoals horror tijdens Halloween, kerstklassiekers, romcom tijdens Valentijnsdag of jubileumvertoningen", zegt een woordvoerder van Pathé over de terugkeer van filmhits uit het verleden. "Bezoekers vragen vaak zelf om bepaalde titels."

In het geval van Jaws is het een kroonjaar. Een halve eeuw na de première krijgen biosbezoekers een opgepoetste versie te zien van de film die de doorbraak betekende van regisseur Steven Spielberg, in 4k-kwaliteit. De thriller rond de jacht op een witte haai door agent Martin Brody, gespeeld door Roy Scheider, wordt beschouwd als de blockbuster bij uitstek.

Blockbusterformule

"Je hebt een Hollywood voor en na Jaws", zegt mediawetenschapper Dan Hassler-Forest. Mede door een voor die tijd ongekend grote reclamecampagne, waarbij gretig werd geput uit de angstaanjagende soundtrack van componist John Williams, werd de film een hit.

De productie werd met drie Oscars bekroond. Vijf decennia later zit de film volgens Hassler-Forest nog altijd "bizar goed geraffineerd in elkaar". Jaws kreeg diverse vervolgen, volgens de formule: groter, harder en luider. De film werd de standaard waaraan sindsdien bijna alle blockbusterfilms voldoen.

Volgens de mediawetenschapper is er inmiddels sprake van franchise fatigue. Grote filmreeksen krijgen zo veel vervolgdelen dat een deel van het publiek afhaakt. "Een heruitgave van de eerste Alien heeft een veel grotere aantrekkingskracht dan de zoveelste kloon. Het maakt ook een gevoel van nostalgie los."

Niet alleen oude Hollywoodproducties keren terug op het witte scherm. Het Nederlandse Filmfonds spreekt van "een grotere Europese ontwikkeling om gerestaureerde klassiekers en re-releases van oudere succesvolle films opnieuw uit te brengen."

Akira Kurosawa

Zo zijn in Eye in Amsterdam deze zomer de films van de Japanse meesterregisseur Akira Kurosawa te zien. Een deel van deze gerestaureerde producties wordt ook vertoond bij zo'n dertig filmhuizen verspreid over het land. Volgens het museum heeft het project bij elkaar zo'n 30.000 bezoekers getrokken.

Het helpt dat Kurosawa een grote naam is in de cinema, zegt een Eye-woordvoerder. "Dit was wel een klapper." Toch is er volgens hem ook breder een duidelijke toename van het aantal bezoekers. "We hebben zelf ook meer titels uitgebracht." Het instituut restaureert en brengt heruitgaven van oude films op de markt.

'Jongeren vaker naar klassiekers'

De woordvoerder heeft het beeld dat vooral jongeren vaker naar klassiekers gaan. Het is volgens hem gissen naar een verklaring. "Misschien dat ze sociale media een beetje moe zijn en dat ze samen iets willen beleven zonder telefoon, maar we weten het niet."

Volgens hem heeft vermoedelijk ook de Cineville-filmpas een rol gespeeld. Houders daarvan kunnen voor een vast bedrag per maand onbeperkt films bezoeken bij tientallen filmhuizen en kleinere bioscopen.

Opbrengst is marginaal

Wat wel vaststaat, is dat de technologische ontwikkeling het makkelijker maakt om oudere films op te waarderen. Dat geldt behalve voor het beeld ook voor het geluid, legt een woordvoerder van Vue uit.

"Vroeger kwam het geluid vaak alleen nog van achter het scherm de zaal in. Met de technieken van nu komt het van overal en soms zelfs van het plafond op je af, wat een heel andere beleving geeft."

De bioscoopketen zet, net als Pathé, flink in op klassiekers. Uit de cijfers van branchevereniging NVPI valt echter op te maken dat de opbrengsten relatief beperkt zijn. Vorig jaar was de minimale opbrengst van re-releases aan de kassa zo'n 2 miljoen euro. De totale omzet voor bioscopen was 311,7 miljoen euro.

Wilders komt met onbekende namen in top 4 van PVV-lijst, Agema niet herkiesbaar

2 weeks 4 days ago

PVV-leider Wilders heeft de eerste vier namen van de kandidatenlijst bekendgemaakt voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Wilders heeft gekozen voor vernieuwing van de top van de kandidatenlijst. In de top vier ontbreken daarom bekende namen als Faber, Agema en Bosma.

Agema stelt zich na 22 jaar niet meer herkiesbaar, laat ze in een uitgebreide brief op X weten. "Het Kamerlidmaatschap is het mooiste dat er is en ik ga het vreselijk missen. Ik had het graag nog jaren gedaan, maar de omstandigheden zijn er helaas niet naar." Wat die omstandigheden zijn, zegt ze niet.

Wilders, die als het enige partijlid over alles in zijn eentje beslist, staat weer 1, zoals sinds 2006 steeds het geval was. Op nummer 2 staat Sebastiaan Stöteler, die ruim een jaar voor de PVV in het Europees Parlement zit en lijsttrekker was bij de Europese Verkiezingen in 2024.

De 41-jarige politicus uit Almelo werd in 2018 gemeenteraadslid in Almelo. Voor zijn vertrek naar Brussel was hij ook twee jaar lid van de Provinciale Staten van Overijssel.

Aanstaande

Nummer 3 van de kandidatenlijst is Shanna Schilder uit Volendam en nummer 4 is Annelotte Lammers uit Genemuiden.

Beiden zijn jurist. De 37-jarige Schilder werkt bij het ministerie van Bestuur, Planning en Dienstverlening op Curaçao, de 32-jarige Lammers bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Vertrouwelingen

Op de vorige kandidatenlijst stonden vertrouwelingen van Wilders op hoge plekken, zoals Agema op 2 en Gidi Markuszower op 4. Wilders zal de rest van de lijst de komende dagen bekendmaken, zo kondigt hij aan op X.

In 2023 koos Wilders ook voor een nieuwkomer op 3, Rachel van Meetelen. Ook van haar zal later pas duidelijk worden of ze in de Tweede Kamer zal blijven.

Democraat haalt satire van stal in politieke strijd tegen Trump

2 weeks 4 days ago

Om de Amerikaanse president Trump politiek te verslaan, moet je zijn communicatiestijl overnemen. Althans, dat lijkt de Californische gouverneur Gavin Newsom te denken.

De Democraat spiegelt de socialemediastrategie van Trump in zijn politieke strijd tegen de Republikein. Door kunstmatige intelligentie gegenereerde memes en met beledigingen en de van Trump bekende rode petjes met het opschrift MAGA, steekt Newsom de draak met de president. Maar experts zijn sceptisch over de effectiviteit.

Newsom is een van de prominenten binnen de Democratische Partij. Als gouverneur van Californië bestuurt hij de grootste Amerikaanse staat als het gaat om het aantal inwoners en de economie. Ook schuwt hij de confrontatie met Trump niet.

"Er is geen Democratische leider te bekennen", zegt Amerika-kenner Kenneth Manusama. "De Democratische kiezer is dorstig, hongerig naar iemand die terugvecht." Newsom zegt die vechter te willen zijn, in de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen volgend jaar en de presidentsverkiezingen van 2028.

Op Trumpiaanse wijze reageert Newsom op een video waarin Trump naar hem werd gevraagd. Newsom bespot de grootte van Trumps handen:

Waar voorheen de toon van Newsoms berichten tot op zekere hoogte gematigd was, is er een ommekeer te zien. Politieke inhoud maakt plaats voor satire, confrontatie en naar populaire cultuur verwijzende berichtgeving.

Dit is opvallend, omdat voorheen altijd het devies "When they go low, we go high" van Michelle Obama gold voor de Democratische reactie op Trump.

Maar dat werkte niet, zegt Manusama. Newsom besloot het dus over een andere boeg te gooien. Zijn andere toon valt samen met markante gebeurtenissen.

De gouverneur besloot onlangs tot het herindelen van de kiesdistricten in Californië. Hij reageerde hiermee op een vergelijkbaar plan van zijn Republikeinse evenknie in Texas. Met deze controversiële zet, gerrymandering, verzekeren politici zich van extra zetels in het Huis van Afgevaardigden in de tussentijdse verkiezingen.

Ook beschuldigt Newsom in een interview met Fox 11 LA Trump van het verspreiden van desinformatie over de bosbranden in Californië. Bovendien zijn de twee verwikkeld in een rechtszaak: Newsom klaagde de president aan vanwege de inzet van de Nationale Garde tegen de grootschalige anti-racisme- en immigratieprotesten in LA. "Dus ja - ik vecht terug", zegt Newsom.

'Vuur met vuur bestrijden'

Newsom begrijpt dat de oude stijl van communiceren niet meer aanslaat, zegt Mark Boukes, universitair hoofddocent communicatiewetenschap en onderzoeker politieke satire. "Het is vuur met vuur bestrijden."

"Zo tof", schrijft hij bij een AI-foto waar voor hem wordt gebeden door de notoire Trump-aanhangers Tucker Carlson, Hulk Hogan en Kid Rock:

Wetenschappelijk onderzoek door Boukes suggereert dat het gebruik van politieke satire als manier om populistische politici ter verantwoording te roepen, de kans verkleint dat kiezers op hen stemmen.

Toch is Newsoms nieuwe stijl niet dezelfde als die van Trump, zegt Mariken van der Velden, politicoloog en universitair docent politieke communicatie. "Trump heeft zijn eigen manier. Newsom is een vrij typische populist, heeft altijd one-liners. Deze zijn wellicht waar, maar nuances ontbreken." Daarom betwijfelen experts of de aanpak van Newsom werkt.

Presidentskandidaat

Trump reageert op Newsom met een woordspeling over zijn naam. "Gavin Newscum staat helemaal onderaan in de peilingen." Door hem 'Newscum' te noemen, verpakt Trump twee beledigingen in één: 'scum' is het Engelse woord voor tuig en 'cum' betekent sperma.

In tegenstelling tot wat Trump zegt, stijgt Newsom overigens juist in de peilingen. "Newsom heeft het momentum", merkt Manusama op.

Van der Velden zegt dat het koffiedik kijken is. "De Democratische Partij draagt veelal gematigde kandidaten voor. Biden en Harris hadden een fatsoenlijke toon; nu proberen ze wat anders. Newsoms stijl wordt in het algemeen niet gezien zoals zij het willen zien in de politiek."

Correspondent VS Sjoerd den Daas:

"Driekwart jaar na de verkiezingen stoeien de Democraten nog altijd met hun boodschap. Een eensluidend antwoord, het begin van een strategie om oppositie te voeren tegen Trump hebben ze nog niet gevonden, duidelijke strijders in hun verzet tegen Trump hadden ze niet.

Gavin Newsom doet nu wat een deel van de Democratische achterban al langer wil: vuur met vuur bestrijden, in een taal die iedereen kent van de Amerikaanse president, met een sterk cynische inslag. Het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden, hij put vooral uit de teksten en thema's van Trump zelf.

In woord, met parodieën op Trumps 'Truths', en in daad, zoals met de herindeling van de kiesdistricten. Die strategie legt Newsom, door Trump steevast 'Newscum' ('nieuw schorriemorrie') genoemd, vooralsnog geen windeieren. Hij valt ermee op in binnen- en buitenland."

Newsom lijkt zich nu vooral te richten op zwevende kiezers, de swing states en jongeren, merken de experts op.

"Er is ook een zekere entertainmentwaarde. Jongeren voelen zich hierdoor betrokken bij de politiek. Ze kunnen er samen om lachen", zegt Van der Velden. Dat herkent ook Manusama. "Al vind je hem geen presidentskandidaat, mensen genieten er wel van hoe hij Trump en MAGA belachelijk maakt."

Newsom zal zich uiteindelijk wel moeten richten op meer inhoudelijke boodschappen, constateert Manusama. "Eerdere boodschappen van de Democratische Partij zijn niet aangekomen, zoals dat Trump antidemocratisch is."

Correspondent VS Sjoerd den Daas:

"Gemeld heeft Newsom zich formeel nog niet, maar als kiezers gevraagd wordt wie zij het liefst zien als presidentskandidaat voor de Democraten, groeien zijn kansen. De verliezer van de verkiezingen van vorig jaar, Kamala Harris, staat in een samengestelde peiling van 'Race to the White House' nog steeds bovenaan met 23,6 procent.

Oud-minister Pete Buttigieg volgt met 14,3 procent. Newsom scoort nu in Californië en Ohio al beter dan andere kanshebbers, landelijk wordt hij geraamd op 14,2 procent. De weg is nog lang, en of hij daadwerkelijk mee gaat doen aan de verkiezingen van 2028 zal moeten blijken. Maar zijn strategie lijkt in elk geval aan te slaan bij een deel van de kiezers."

Positieve en kritische reacties op nieuwe helmplicht regelgeving

2 weeks 4 days ago

Belangenorganisaties van fietsers en de politie reageren met gemengde gevoelens op een mogelijke toekomstige helmplicht. Het demissionaire kabinet wil het dragen van een helm bij jongeren tot 18 jaar op een fatbike of e-bike vanaf 2027 verplichten.

Frits Lindeman, projectleider verkeer bij de politie, geeft aan dat de politie zich kan vinden in de voornemens. "Het controleren van technische regels is lastig voor ons, omdat iets kleins als een gashendeltje of een bepaalde instelling van de trapondersteuning vaak niet direct zichtbaar is."

Gedragsregels zoals door rood rijden maar ook het dragen van een helm zijn volgens Lindemans gemakkelijk te handhaven, omdat ze zichtbaar zijn. "En ook kan een helm hersenletsel voorkomen", zegt hij.

Meer hersenletsel

Uit onderzoek van VeiligheidNL in opdracht van het ministerie blijkt dat tussen 2020 en 2024 het aantal slachtoffers onder elektrische fietsers op de spoedeisende hulp is verdubbeld.

In de leeftijdsgroep van 12 tot 18 jaar is het aantal bestuurders van e-bikes met hersenletsel verzesvoudigd, het aantal bestuurders van fatbikes dat op de eerste hulp belandde is toegenomen van 0 in 2020 tot 301 in 2024.

Ziekenhuizen waarschuwen al jaren voor de grotere kans op hersenletsel na een ongeval voor bestuurders van e-bikes. Afgelopen maandag nog presenteerden de artsen van Frisius MC in Leeuwarden een onderzoek waaruit blijkt dat de kans op ernstig letsel twee keer zo groot is als op een gewone fiets.

Hoewel de helmplicht dus goed te handhaven is, zegt de politie ook dat het altijd van het moment zelf zal afhangen in hoeverre er wordt opgetreden. Dat is nu ook zo bij bijvoorbeeld scooterrijders: een surveillerende agent kan iemand zonder helm staande houden en beboeten, maar als die agent net onderweg is naar een melding dan zal hij de scooterrijder laten. Het blijft dus een kwestie van prioriteiten.

Politievakbond ACP is niet direct tegen een helmplicht, maar vindt alleen handhaven niet voldoende, ook vanwege de capaciteit bij de politie. Bewustwording van overheid en ouders bij het wijzen op gevaren spelen wat de bond betreft ook een belangrijke rol om begrip te kweken voor het dragen van een helm. "Dat heeft bij de invoering van de helmplicht voor scooters ook een positieve rol gespeeld. Die maatregel is soepel verlopen."

Gemeentes reageren positief

Gemeentes reageren positief op de nieuwe plannen. "Veel gemeenten ervaren (meer) verkeersonveilige situaties waar fatbikes bij betrokken zijn, daarom kijken we met belangstelling naar het wetsvoorstel uit", meldt een woordvoerder van Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

De Amsterdamse verkeerswethouder Melanie van der Horst is blij dat er "eindelijk na jarenlang aandringen" maatregelen komen om de problemen met fatbikes aan te pakken. "Hiermee worden de kinderen beter beschermd en er gaat ook een duidelijke boodschap van uit dat gebruik van e-bikes gevaarlijk kan zijn voor kinderen."

Ook de Haagse wethouder Arjen Kapteijns (mobiliteit) staat achter de maatregelen, om dezelfde redenen.

'Regels niet effectief'

Naast positieve reacties klinken er ook minder enthousiaste geluiden over de aangekondigde regelgeving. Meerdere belangenorganisaties van fietsers zien de invoering van een leeftijdsgebonden helmplicht niet als oplossing voor ontstane problemen door e-bikes en fatbikes.

"Probleemsituaties ontstaan door het opvoeren van de fietsen, illegale import en onacceptabel gedrag. De daadwerkelijke problemen worden op deze manier niet geadresseerd", schrijven RAI Vereniging, BOVAG, ANWB en de Fietsersbond in een gezamenlijke verklaring.

De belangenclubs maken zich niet alleen zorgen over de effectiviteit van de nieuwe maatregelen, ze zijn ook bang dat de helmplicht ertoe zal leiden dat minder mensen de fiets pakken.

"Onderzoek van I&O Research laat zien dat een ruime meerderheid van de Nederlanders tegen een helmplicht is, ook wanneer specifiek gevraagd wordt naar e-bikes. Een helmplicht zal het fietsgebruik daardoor remmen", schrijven zij.

Kwaliteitskeurmerk

Ook pleiten de organisaties voor onder meer betere controles en bewustwording over de risico's van illegale en opgevoerde fatbikes. "Ook strikte handhaving blijft onmisbaar, de overheid moet stevig inzetten op meer toezicht en controle. Niet alleen toezicht op de veiligheid van producten die in Nederland verkocht worden of binnenkomen, maar ook de directe handhaving op straat door agenten en boa's."

Het ministerie onderzoekt of het nuttig is om overlast door elektrische fietsers met een gedragsaanpak te bestrijden. De fabrikanten en verkopers van e-bikes werken aan een kwaliteitskeurmerk.

Demissionair minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat overweegt de nieuwe helmplicht nog uit te breiden naar andere lichte elektrische voertuigen, zoals e-steps, om te voorkomen dat minderjarigen naar die voertuigen uitwijken.

Oud-minister Ernst Kuipers aan de slag bij TU Delft

2 weeks 4 days ago

Oud-minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers komt terug naar Nederland. Het ministerie van Onderwijs heeft hem tot voorzitter benoemd van de raad van toezicht van de Technische Universiteit Delft. De aanstelling is voor vier jaar.

Het is onduidelijk of Kuipers zijn functies bij de Nanyang Technological University in Singapore neerlegt. Hij ging daar vorig jaar aan de slag als vicevoorzitter onderzoek en buitengewoon hoogleraar.

Kuipers was tussen 2022 en 2024 minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Voordat hij minister werd, was hij bestuursvoorzitter van het Erasmus MC in Rotterdam en leidde hij het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding. In die laatste functie werd hij door zijn persconferenties landelijk bekend als het gezicht van de coronabestrijding.

TU onder vuur

De TU Delft kwam vorig jaar onder vuur te liggen door een rapport van de Onderwijsinspectie. Daarin stond dat het bestuur te weinig deed om de sociale veiligheid van de medewerkers te waarborgen. Volgens de inspectie was er sprake van wanbeheer.

Het verbeterplan waar de universiteit mee kwam, stelde niet gerust. De inspectie had er weinig vertrouwen in dat het college van bestuur de problemen kon oplossen en de toenmalige minister Bruins schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat hij "intensieve gesprekken" met de raad van toezicht voerde om de situatie te verbeteren.

De voorzitter van de raad van toezicht stapte in februari voortijdig en per direct op, omdat zijn functie volgens hem onverenigbaar was met zijn werk voor een consultancybureau.

Demissionair kabinet wil accijnskorting voor benzine verlengen, maar wie profiteert daarvan?

2 weeks 4 days ago

Veel automobilisten met een brandstofauto waren vanochtend waarschijnlijk blij met het nieuws: het kabinet koerst af op een verlenging van de accijnskorting. Het is bedoeld om autorijden betaalbaar te houden. Maar wie profiteert nu echt van zo'n korting?

Na de Russische invasie in Oekraïne in 2022 schoten de brandstofprijzen door het dak. Het kabinet besloot toen om met een tijdelijke korting te komen. Die korting werd telkens verlengd en het demissionaire kabinet gaat dat nu waarschijnlijk weer doen. Het verschil is zo'n 21 cent per liter benzine.

Hoewel je zou denken dat het vooral de mensen met een smalle beurs zou helpen, is dat niet het geval. "Het is misschien wel het laatste dat je moet doen om lagere inkomens te helpen", zegt Peter Mulder. onderzoeker bij TNO.

Hij bestudeerde de effecten van de accijnskorting in 2023. Vooral hoge en middeninkomens profiteren daarvan, blijkt uit zijn onderzoek. Deze groepen maken namelijk veel kilometers, terwijl lage inkomens gemiddeld veel minder autorijden omdat ze dat niet kunnen betalen.

Inefficiënt

Uit de TNO-studie blijkt dat maar een kleine groep met lage inkomens profiteert, zo'n twee procent van alle Nederlandse huishoudens. Die groep heeft een laag inkomen én rijdt veel kilometers.

"Een accijnskorting voor iedereen is een zeer inefficiënte maatregel om deze kleine groep mensen te helpen. Ongeveer 98 procent van het bedrag dat met de accijnskorting is gemoeid komt niet bij deze huishoudens terecht, maar bij de midden- en hogere inkomens", zegt Mulder.

De schatkist loopt zo'n 1,6 miljard euro mis door de accijnskorting. Geld dat de overheid ook zou kunnen inzetten om lage inkomens te ondersteunen, zegt Mulder.

"Als je dat geld besteedt aan bijvoorbeeld de verduurzaming van woningen van mensen met lage inkomens, ondersteun je ze veel beter. Ieder jaar kan je van dat geld pakweg 70.000 woningen verduurzamen. We hebben nu al drie jaar een accijnsverlaging, dus dat zijn meer dan 200.000 woningen."

De TNO-onderzoeker wijst ook op de mogelijkheid om het geld in te zetten voor bijvoorbeeld beter openbaar vervoer op het platteland of goedkope deelauto's, zodat ook mensen met een smalle beurs mobiel blijven.

Pleisters plakken

Een voorstander van de accijnskorting is de ANWB. Afgelopen week riep die nog op om de verwachte verhoging te schrappen. De ANWB is blij met het nieuws, maar maakt zich toch nog zorgen.

"De korting is een pleister en we hebben iets structureels nodig", zegt Jasmijn Dielesen van de ANWB. "Heel veel mensen zijn afhankelijk van de auto. Het is niet voor luxe of voor de lol, maar ze hebben het nodig voor werk of school", stelt Dielesen. "We gaan naar elektrisch rijden, maar veel mensen rijden nog - zeker particulier - met een brandstofauto. Die mensen moeten ook auto kunnen blijven rijden."

Autobranchevereniging Bovag sluit zich daar bij aan. "Autorijden is na de woonlasten de tweede grote kostenpost voor een huishouden", vertelt Christianne van der Wal, voormalig VVD-minister en vanaf maandag de nieuwe voorzitter van de brancheorganisatie.

Ze is blij met de stap, maar vindt die nog niet voldoende. De nieuwe voorzitter pleit ervoor om in de breedte te kijken naar het hele belastingsysteem rond auto's. "Er is een hele grote groep voor wie dit heel veel geld is. Autorijden moet voor iedereen betaalbaar zijn."

Van der Wal wijst ook op de gevolgen van de verduurzaming. Doordat steeds meer mensen elektrisch rijden, gaat er via de accijnzen minder geld naar de schatkist. "Tegelijkertijd willen we meer elektrisch rijden want we willen de klimaatdoelen halen", stelt Van der Wal die daarom pleit voor een herziening van het systeem.

Mulder ziet rond het elektrisch rijden nog een andere hobbel. "Op lange termijn is de brandstofauto in gebruik duurder dan de elektrische auto, maar door de accijnsverlaging vertraag je de overstap naar duurzamer vervoer. De brandstofprijzen zijn altijd grillig en blijven waarschijnlijk hoog, kijk maar naar de geopolitieke situatie. Dus op korte termijn klinkt goedkopere benzine tof, maar op de langere termijn zijn mensen niet beter af", zegt Mulder.

Volgens de onderzoeker is het dan ook "een politieke keuze" om te kiezen voor de korte termijn.

Rechtszaak om verplichte algoritmes op Instagram: 'Moet uitgeschakeld kunnen'

2 weeks 4 days ago

Kiezen voor een versie van Instagram of Facebook die niet door ondoorzichtige, gepersonaliseerde algoritmes wordt samengesteld, moet een stuk makkelijker worden. Dat is de eis van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom in een rechtszaak tegen Meta, het moederbedrijf van Instagram en Facebook.

De timing van de eis houdt verband met de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. "Er komen verkiezingen aan, en dus is het belangrijk dat mensen grip hebben op hun informatiedieet", zegt directeur Evelyn Austin van Bits of Freedom. De organisatie stelt dat de Europese digital services act dat verplicht.

Eerder klaagde de burgerrechtenorganisatie al bij de Europese Commissie, maar omdat handhaving uitblijft en de verkiezingen in aantocht zijn, spant de organisatie een kort geding aan.

"We zijn het oneens met de suggestie dat we de digital services act overtreden", laat Meta weten in een schriftelijke reactie. "We hebben substantiële wijzigingen in onze systemen doorgevoerd om aan onze verplichtingen te voldoen en zijn hierover blijvend in gesprek met de Europese Commissie."

De zaak dient op 22 september, ruim een maand voor de Tweede Kamerverkiezingen.

Kiezen

Gebruikers moeten sinds vorig jaar kunnen kiezen of ze een met algoritmes gepersonaliseerde feed willen. Dat is geregeld in de Digital Services Act, een Europese richtlijn die de grote internetplatforms reguleert.

Meta's grote platforms Instagram en Facebook bieden die mogelijkheid wel, maar volgens Bits of Freedom niet voldoende. "Je kunt kiezen voor een feed met mensen die je volgt, maar je moet hem elke keer bewust aanklikken en kunt hem niet als standaard instellen", zegt directeur Austin. Dat is volgens de organisatie in strijd met de wet, die dicteert dat je een "voorkeursoptie" moet kunnen opgeven.

Bovendien is de niet-gepersonaliseerde feed verborgen: hij is weliswaar makkelijk aan te klikken, zoals verplicht, maar dan moet je wel weten dat hij er überhaupt is. Op Instagram kan dat bijvoorbeeld door op het Instagram-logo te tappen, maar er is geen indicatie voor gebruikers dat die mogelijkheid bestaat.

Austin zegt het vooral belangrijk te vinden dat mensen zelf kunnen kiezen of ze een algoritme-vrije feed willen. "Of mensen dat willen, is niet aan Meta of aan ons, maar aan de gebruiker."

Tegelijk ziet ze grote gevaren bij de aanbevelingsalgoritmes van de grote techplatforms. "De afgelopen jaren hebben we meerdere conflicten gezien die zijn aangewakkerd of verergerd door Meta's algoritmes."

Onontgonnen terrein

Hoe de algoritmes van big tech precies werken en welke effecten dat heeft op gebruikers, is voor een groot deel onontgonnen terrein, zegt hoogleraar Claes de Vreese van de Universiteit van Amsterdam, waar hij onderzoek doet naar het effect van politieke communicatie op internet.

"Over de precieze effecten tasten we in het duister, ook omdat we weinig onderzoek kunnen doen", zegt De Vreese. Onderzoekers als hij krijgen nauwelijks toegang tot de platforms van de tech-giganten.

Er zijn wel aanwijzingen dat de verkiezingen indirect kunnen worden beïnvloed. Maar: "Het gebeurt niet zo snel dat iemands stemkeuze aantoonbaar verandert door iets dat viral gaat", zegt De Vreese.

"Het kan wel zijn dat iets viral gaat dat een bepaald thema aansnijdt, en dat de partijen die daar veel mee bezig zijn vervolgens profiteren." Zo kunnen bepaalde partijen profijt hebben van viral filmpjes over migratie of de huizenmarkt.

Belangrijker

Viral gaan op Instagram en Facebook is voor politieke partijen binnenkort belangrijker dan ooit, omdat moederbedrijf Meta politieke advertenties verbiedt. Vanaf begin oktober is het niet langer toegestaan om advertenties voor verkiezingscampagnes of met een andere politieke lading te plaatsen. Volgens Meta had het bedrijf geen andere keuze, omdat nieuwe Europese regels voor politieke advertenties "onwerkbaar" zijn.

Die regels zijn bedoeld om gebruikers te beschermen tegen desinformatie en manipulatie in politieke advertenties. Ook moet duidelijk zijn wie voor een advertentie betaalt. Techbedrijven hebben echter forse kritiek.

Ook de Digital Services Act, waar Bits of Freedom zich nu op beroept, is tegen de zin van techbedrijven. Ook de Amerikaanse regering heeft veel kritiek op de wet, en dreigt zelfs met sancties tegen medewerkers van EU-lidstaten die de belast zijn met uitvoering van de wet.

Politiemedewerker ontslagen na ernstig grensoverschrijdend gedrag

2 weeks 4 days ago

De politie heeft een medewerker ontslagen wegens ernstig grensoverschrijdend gedrag tegen collega's. Daartoe is besloten na onderzoek naar misstanden bij het Rotterdamse politieproject Blauwe Haven. Dat is een project voor agenten die door hun werk bijvoorbeeld kampen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) of een burn-out.

Volgens het AD gaat het om arbeidsdeskundige Bert S., die werkte voor het project. Hij en zijn teamchef zouden in september 2024 op non-actief zijn gesteld nadat er meldingen binnenkwamen van aanranding en ander seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Gedurende het interne onderzoek trokken meerdere vrouwen aan de bel met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij het project. De vrouwen meldden zich onder meer bij de politievakbonden.

Het onderzoek leidde tot een strafrechtelijk onderzoek door het Openbaar Ministerie en een intern onderzoek tegen de man. Volgens het OM kreeg intern ingrijpen de voorkeur boven strafrechtelijk vervolgen.

Nu het onderzoek is afgerond, concludeert korpschef Janny Knol dat "gezien de gedragingen, de omstandigheden en zijn houding" strafontslag de enige passende maatregel was. Het onderzoek naar de tweede politiemedewerker loopt nog.

Chinese automerk BYD wint terrein in Europa ten koste van Tesla

2 weeks 4 days ago

Steeds meer Europeanen kiezen voor een Chinese elektrische auto. Dat gaat ten koste van het Amerikaanse Tesla. Vooral het Chinese automerk Build Your Dreams, kortweg BYD, is bezig aan een stevige opmars in de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.

Dat blijkt uit cijfers van de Europese autobrancheorganisatie ACEA. Hierin staat dat BYD in juli een kleine 9700 auto's in de EU verkocht. Dat is ruim drie keer zoveel als vorig jaar in dezelfde periode. Daarmee steeg het marktaandeel van 0,4 procent naar 1,1 procent.

De verkoop van Tesla neemt daarentegen maand op maand af.

Krimp

De Amerikaanse autofabrikant verkocht in juli vorig jaar ruim 11000 auto's in de EU. In juli dit jaar waren dat er maar 6600. Daarmee halveerde het marktaandeel van Tesla bijna, van 1,3 procent naar 0,7 procent.

Wereldwijd haalde BYD al eerder Tesla in als grootste verkoper van elektrische auto's. Het bedrijf van Elon Musk kampt al langer met teruglopende verkopen. Vergeleken met de eerste zes maanden uit 2024, daalde de verkoop van Tesla's in de EU het afgelopen halfjaar met ruim 40 procent.

In het VK leverde het Amerikaanse merk ruim dertig procent in.

Adviseur van Trump

De verkoopdaling in Europa lijkt mede veroorzaakt door de rol die Musk had in de verkiezingscampagne van Donald Trump en de rol die hij speelde als adviseur van de regering van Trump.

De populariteit van BYD is ook het gevolg van de relatief lage prijs en van het gegeven dat het imago made in China aan een opmars bezig is. Waar tot een paar jaar terug gekeken werd naar Tesla voor grote innovaties, lijkt nu de blik gericht op China.

In het eerste halfjaar van dit jaar verkocht de Chinese autofabrikant ruim 58.000 auto's in de EU, terwijl dit in het eerste halfjaar van vorig jaar nog maar ruim 16.000 auto's waren. Dat is ruim drie en een half keer zo veel in een jaar tijd. In het VK is de toename zelfs nog groter. Daar wist het merk in een jaar tijd bijna vier keer zoveel auto's te verkopen.

Het totale aantal nieuwe auto's in de Europese Unie kwam in juli uit op bijna 915.000. Dat is een stijging van ruim zeven procent ten opzichte van een jaar geleden. Ruim vijftien procent van deze auto's was volledig elektrisch.

In 2027 helmplicht op fatbikes en e-bikes voor jongeren tot 18 jaar

2 weeks 4 days ago

Jongeren tot 18 jaar moeten waarschijnlijk vanaf 2027 op een fatbike en een e-bike verplicht een helm op. Het demissionaire kabinet werkt aan regelgeving die in het najaar van 2026 naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.

De Tweede Kamer wilde eigenlijk een onderscheid tussen fatbikes en andere e-bikes, maar dat is juridisch onuitvoerbaar, zegt het ministerie van Infrastructuur na verschillende onderzoeken. Ook een minimumleeftijd voor het besturen van fatbikes is juridisch ingewikkeld en zou nog jaren langer duren dan het invoeren van de helmplicht.

Het ministerie onderzoekt of het nuttig is om overlast door elektrische fietsers met een gedragsaanpak te bestrijden. De fabrikanten en verkopers van e-bikes werken aan een kwaliteitskeurmerk.

Meer hersenletsel

Uit onderzoek van VeiligheidNL in opdracht van het ministerie blijkt dat tussen 2020 en 2024 het aantal slachtoffers onder elektrische fietsers op de spoedeisende hulp is verdubbeld. In de leeftijdsgroep van 12 tot 18 jaar is het aantal bestuurders van e-bikes met hersenletsel verzesvoudigd, het aantal bestuurders van fatbikes dat op de eerste hulp belandde is toegenomen van 0 in 2020 tot 301 in 2024.

Ziekenhuizen waarschuwen al jaren voor de grotere kans op hersenletsel na een ongeval voor bestuurders van e-bikes. Afgelopen maandag nog presenteerden de artsen van Frisius MC in Leeuwarden een onderzoek waaruit blijkt dat de kans op ernstig letsel twee keer zo groot is als op een gewone fiets.

Europese ministers bespreken veiligheidsgaranties Oekraïne, al lijkt bestand ver weg

2 weeks 4 days ago

Het werd een echt buzzwoord tijdens druk diplomatiek overleg over Oekraïne de afgelopen tijd: veiligheidsgaranties. Europese leiders, NAVO-baas Rutte, president Zelensky en president Trump, allemaal hebben ze het erover, maar precieze uitwerking van plannen die Oekraïne veilig zouden moeten houden na een bestand met Rusland laat nog op zich wachten.

Na de top van de presidenten Trump en Poetin in Alaska en de ontmoeting van Trump met Zelensky en Europese leiders in het Witte Huis is er nieuw momentum om na te denken over wat nodig is voor de bescherming van Oekraïne na de oorlog.

Vandaag en morgen is het de beurt aan de EU-ministers van Defensie om over veiligheidsgaranties te praten. Ze vergaderen in Kopenhagen, namens Nederland komt demissionair minister Brekelmans (VVD).

Stalen stekelvarken

De coalition of the willing, een club van ongeveer dertig landen die Oekraïne steunt, beloofde eerder snel met uitgewerkte plannen voor veiligheidsgaranties te komen. Behalve veel Europese landen zitten onder meer Canada, Australië en Japan in dat samenwerkingsverband.

Dit voorjaar begon het nadenken daarover, nadat duidelijk werd dat de Europeanen niet langer op vanzelfsprekende militaire steun van de VS konden rekenen. Na een aantal bijeenkomsten in Parijs en Londen werd het stiller rondom de Coalitie van Bereidwillige landen, die inmiddels een hoofdkwartier heeft in de Franse hoofdstad.

Eerder zei demissionair minister Brekelmans dat verschillende militaire scenario's klaarliggen. Daar inhoudelijk op ingaan wilde hij niet, omdat het de Russen in de kaart zou kunnen spelen.

De contouren van de plannen kwamen via internationale media wel naar buiten. Het allerbelangrijkste is het versterken van het leger van Oekraïne. Volgens onder meer Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, zou het land een "stalen stekelvarken" moeten worden, onverteerbaar voor de vijand die het in zijn hoofd haalt het aan te vallen.

Gedemilitariseerde zone

Om dat voor elkaar te krijgen moeten westerse landen doorgaan met het tot de tanden bewapenen van Oekraïne en hun steun zelfs verder opvoeren, zeggen militair experts.

Volgens de Britse krant Financial Times wordt ook gesproken over een gedemilitariseerde zone in Oekraïne die bewaakt zou kunnen worden door een neutrale troepenmacht. Het Oekraïense leger vormt dan de eerste verdedigingslinie, een tweede beschermlaag zouden militairen uit de Coalitie van Bereidwillige landen moeten zijn.

De FT schrijft dat Trump heeft toegezegd om de troepen bij te staan met onder meer militaire inlichtingen, commandostructuren en andere middelen die nodig zijn om bijvoorbeeld het Oekraïense luchtruim veilig te houden.

Eerder was de Amerikaanse president nog terughoudend. Hoewel het leeuwendeel van de Oekraïense veiligheidsgaranties door de Europeanen moet worden gedragen, liet Trump vorige week weten betrokken te blijven en hen te willen helpen.

Die Amerikaanse belofte is voor veel landen een voorwaarde om mee te doen aan een mogelijke missie en eventueel militairen te sturen naar Oekraïne. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zeiden eerder bereid te zijn mensen naar het land te sturen, en ook Litouwen, Estland en België lieten weten daar wel voor te voelen.

Demissionair premier Schoof zei in februari dat Nederland er "serieus en welwillend" naar zal kijken. In totaal zouden ongeveer tien landen militairen willen leveren.

Slechte ervaringen

Onduidelijk is hoeveel militairen landen kunnen sturen. Eerder werd gesproken over enkele tienduizenden die nodig zijn om genoeg afschrikking te hebben. Volgens militair experts zal Rusland zo'n afschrikkingsmacht snel testen om te zien hoe krachtig de troepen kunnen terugslaan. Het land heeft vaker laten weten absoluut niet akkoord te kunnen gaan met Europese troepen in Oekraïne.

President Zelensky hamert op veiligheidsgaranties die juridisch bindend zijn. Oekraïne heeft slechte ervaringen met eerdere beloftes. In 1994 tekende het land het 'Boedapest memorandum', waarin het zijn kernwapens opgaf in ruil voor beloftes voor veiligheid van onder meer Washington en Moskou. Die bleken met de Russische annexatie van de Krim in 2014 en de grote invasie in 2022 niets waard.

Hoewel er veel over wordt gepraat, is in veel Europese hoofdsteden ook voorzichtigheid en scepsis over alle nadruk op veiligheidsgaranties. Want wie weet nog wat de beloftes van de Amerikaanse president Trump waard zijn? En zijn alle discussies niet veel te voorbarig?

De afspraken over Oekraïens veiligheid zullen immers pas gaan gelden na een staakt-het-vuren of bestand met Rusland, iets wat na 1281 dagen oorlog nog ver weg lijkt.