Aggregator

Opnieuw minder schadeclaims ingediend na brand in huis

2 weeks 2 days ago

Verzekeraars hebben vorig jaar opnieuw minder schadeclaims van woningbranden gekregen. Ook het bedrag dat verzekeraars uitkeerden is afgenomen, meldt het Verbond van Verzekeraars op basis van nieuwe cijfers.

Al sinds 2018 neemt het aantal schadeclaims na een woningbrand af. Vorig jaar kregen verzekeraars 46.923 claims binnen, het jaar daarvoor waren dat er 51.657. Verzekeraars keerden vorig jaar 220 miljoen euro uit tegenover 289 miljoen euro in 2023.

Tegelijkertijd baart het de verzekeraars zorgen dat veel mensen helemaal geen inboedel- of aansprakelijkheidsverzekering hebben en daardoor bij een brand extra hard geraakt kunnen worden. Uit recent onderzoek in Den Haag bleek dat 44 procent van de Hagenaars geen inboedelverzekering heeft. De verschillen tussen buurten is groot. In wijken waar veel mensen met een migratie-achtergrond en sociale huurders wonen, is het aantal verzekerden het laagst.

Vaker brand door accu's

Bijna de helft van de branden (ongeveer 46 procent) werd volgens het Verbond van Verzekeraars veroorzaakt door mensen. In 14 procent van de gevallen was kortsluiting de boosdoener. Bijna een op de tien branden werd veroorzaakt door een kapot of slechtwerkend apparaat.

Het aantal branden dat vermoedelijk wordt veroorzaakt door accu's van elektrische (brom)fietsen of scooters neemt toe. Het gaat om 2,2 procent van de branden, blijkt uit cijfers van de stichting Salvage, die gedupeerden helpt na brand. Verzekeraars benadrukken, in navolging van de brandweer, dat mensen zich bewuster moeten zijn van de risico's bij het opladen van accu's.

De brandweer vraagt deze maand extra aandacht voor het veilig gebruik van (fiets)accu's. "Laad je accu op als je thuis bent, in een ruimte met een rookmelder en met de originele lader. Zo verklein je de kans op brand en mocht het toch misgaan, word je op tijd gewaarschuwd", zegt Carolien Angevaren van Brandweer Nederland

Een brandweerman gaf enkele weken geleden een demonstratie van wat er gebeurt als slechts één accucel in brand vliegt:

Massale uittocht Pentagon-journalisten na aangescherpte mediaregels

2 weeks 2 days ago

Kantoren zijn leeggehaald, tv-studio's ontmanteld, perspassen ingeleverd. Journalisten hebben gisteren massaal het Pentagon verlaten omdat ze niet instemmen met het nieuwe mediabeleid van het Amerikaanse ministerie van Defensie.

Onder de nieuwe regels die minister Hegseth recent invoerde, was het media verboden informatie te publiceren die niet officieel door het ministerie is vrijgegeven. "Geaccrediteerde media mogen geen misdaden uitlokken", redeneerde de minister op X. "Toegang tot het Pentagon is een privilege, geen recht."

Amerikaanse journalisten spraken schande van deze inperking van de persvrijheid. Ze wezen erop dat het hen zo onmogelijk gemaakt zou worden om misstanden aan te kaarten. Omdat zelfs informatie die bijvoorbeeld niet eens topgeheim is onder de regel valt, kan het Pentagon zo onwelgevallige berichten tegenhouden.

Ook Fox News kritisch

De media waren opvallend eensgezind in hun afwijzing: niet alleen de omroepen ABC, CNN en NBC, persbureaus Reuters en AP en kranten als The New York Times en The Washington Post wezen de nieuwe regels af, ook conservatieve media Newsmax en Fox News (oud-werkgever van Hegseth) weigerden te tekenen.

Omdat hiermee hun accreditatie verviel, moesten de journalisten voor gistermiddag 16.00 uur uit het gebouw zijn. Velen kozen ervoor om tot het laatste moment te wachten en demonstratief in colonne het pand te verlaten, vaak met verhuisdozen in de handen.

Dat zag er zo uit:

"Dit is een trieste dag voor de persvrijheid", reageerde de Pentagon Press Association, waarin de media verenigd zijn. "We maken ons zorgen over de toewijding van de VS aan een transparante overheid, publieke verantwoording van het Pentagon en de vrijheid van meningsuiting in het algemeen."

Het Pentagon is niet van plan in te binden, aldus een woordvoerder. "We staan achter ons beleid omdat dat het beste is voor onze troepen en de veiligheid van ons land."

Wekdienst 16/10: Uitreiking Gouden Televizier-Ring • Moties tegen Franse regering

2 weeks 2 days ago

Goedemorgen! De Gouden Televizier-Ring wordt vanavond uitgereikt en het Franse parlement stemt over twee moties van wantrouwen tegen de kersverse regering.

Eerst het weer: het is grotendeels bewolkt, maar soms breekt ook even de zon door. Verspreid valt wat lichte regen of motregen bij maxima rond 15 graden. De wind waait uit noordwestelijke richting en is zwak tot matig van kracht.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De regering van de Amerikaanse president Trump mag voorlopig geen ambtenaren meer ontslaan in de zogeheten shutdown van de overheid. Dat heeft een federale rechter in San Francisco bepaald.

Sinds 1 oktober liggen bijna alle overheidsdiensten in de Verenigde Staten stil, omdat een nieuwe begroting niet tijdig werd goedgekeurd door de Senaat. Honderdduizenden ambtenaren zitten thuis en krijgen niet betaald.

De regering-Trump grijpt het moment aan om verder te snijden in het aantal banen bij de overheid, maar volgens de rechter zijn de ontslagen politiek gemotiveerd en niet goed doordacht.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Mensen met een visuele beperking kunnen deze week naar een bijzonder museum in Noord-Brabant. Op het terrein van Visio in Grave staat het Sensory MoMa, een tijdelijke expositie speciaal voor blinden en slechtzienden. In een aantal opblaasbare ruimtes staan kunstwerken die de bezoekers mogen voelen, ruiken en zelfs proeven.

"Een normaal museum hoef ik niet te bezoeken, want daar heb ik toch niets aan", zegt de 85-jarige Irene Schumans tegen Omroep Brabant. "Dit vind ik dus geweldig en een hele ervaring."

Fijne dag!

Trump geeft CIA toestemming voor geheime operaties Venezuela

2 weeks 2 days ago

De Amerikaanse president Trump heeft bevestigd dat hij inlichtingendienst CIA toestemming heeft gegeven om geheime operaties in Venezuela uit te voeren. Trump zegt te overwegen aanvallen uit te voeren op land "nu we de zee zo goed onder controle hebben".

De bevestiging van Trump volgt op berichtgeving van The New York Times. Die krant meldde als eerste op basis van bronnen dat de CIA toestemming heeft gekregen van Trump om geheime operaties in het Zuid-Amerikaanse land uit te voeren.

Enkele uren later bevestigde Trump het bericht aan verslaggevers in de Oval Office. Volgens Trump liggen twee redenen aan zijn besluit ten grondslag. Hij claimt zonder bewijs te leveren dat Venezuela gevangenissen heeft leeggehaald en mensen naar de VS heeft gestuurd.

Ook beweert hij dat er veel drugs uit Venezuela de Verenigde Staten binnenkomen en dat dat veelal via zee gebeurt. "Maar we gaan ze ook over land tegenhouden", aldus Trump.

'Venezuela onder druk'

Volgens The New York Times is de strategie van de regering-Trump erop gericht om de autoritaire leider Maduro van Venezuela af te zetten. In de Oval Office wilde Trump niet antwoord geven op de vraag van een journalist of de CIA toestemming heeft gekregen om Maduro uit te schakelen.

De Amerikaanse leider noemde het een "belachelijke" vraag om te beantwoorden, maar voegde hieraan toe dat hij denkt dat Venezuela onder druk staat.

Dodelijke aanvallen

Eergisteren werd voor de kust van Venezuela opnieuw een speedboot opgeblazen door Amerikaanse strijdkrachten. Hierbij werden volgens Trump zes opvarenden gedood. Het was de vijfde dodelijke aanval in het Caribisch gebied in anderhalve maand tijd.

De aanvallen waarbij al 27 doden zijn gevallen, leiden tot veel kritiek. Trump beweert dat de aangevallen boten drugs vervoerden, maar bewijs daarvoor heeft hij niet geleverd. De Verenigde Staten hebben niet bekendgemaakt op welke juridische gronden de schepen zijn aangevallen.

Campagne tegen kindermisbruik door Nederlandse mannen in het buitenland

2 weeks 2 days ago

Jaarlijks reizen naar schatting 20.000 Nederlandse mannen naar het buitenland met het doel om er kinderen seksueel te misbruiken. Dat blijkt uit recent onderzoek in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum. Vandaag begint een campagne tegen deze vorm van kindermisbruik.

De campagne van anti-misbruikorganisatie Offlimits is gericht op het voorkomen van kindermisbruik door Nederlandse mannen in bijvoorbeeld Thailand, de Filipijnen en Kenia en om potentiële plegers op te roepen om op zoek te gaan naar hulp.

Op de internationale luchthaven van Bangkok in Thailand worden advertenties getoond in de aankomst- en vertrekhal en in risicolanden krijgen mensen online advertenties op hun telefoon te zien.

Contact opnemen

"We hopen op deze manier deze mannen meer in beeld te krijgen, maar hen met name ook te bewegen om contact op te nemen met onze preventielijn Stop it Now", zegt plaatsvervangend directeur van Offlimits Madeleine van der Bruggen. De anonieme hulplijn is onderdeel van Offlimits.

Medewerkers van deze hulplijn proberen mannen te verwijzen naar deskundigen. Volgens Van der Bruggen komen er jaarlijks via de telefoon en chat ruim 2000 vragen binnen, maar nemen mannen die naar het buitenland gaan om kinderen seksueel te misbruiken nog weinig contact op. Ze hoopt dat deze campagne daar verandering in gaat brengen.

Professionele hulp

Uit het onderzoek blijkt verder dat driekwart van die mannen overwogen heeft om professionele hulp te zoeken vanwege hun seksuele gevoelens of seksuele gedrag tegenover minderjarigen. "Het is natuurlijk heel spannend om naar een psycholoog of huisarts te gaan. Wij bieden anonieme hulp en dat is een laagdrempelige manier om deze mensen te bereiken."

Desondanks erkent Van der Bruggen dat het niet te zeggen is of misbruik dankzij de hulplijn kan worden voorkomen. "Tegelijkertijd zijn er mensen die ons herhaaldelijk terugbellen op het moment dat ze voelen dat ze het risico lopen de fout in te gaan en ons als stok achter de deur gebruiken."

Over het onderzoek naar kindermisbruik in het buitenland

Het onderzoek van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving bestond uit interviews met mensen die werkzaam zijn bij de politie, het Openbaar Ministerie en de reclassering.

Ook vulden 9384 mannen een vragenlijst in. Van de ondervraagden is volgens de onderzoekers 2,3 procent pleger van transnationaal seksueel kindermisbruik.

Deze mannen hebben ooit in het buitenland betaalde seks gehad met iemand onder de 18 en of onbetaalde seks met iemand onder de 16 terwijl ze zelf boven de 21 waren.

Voormalig SBS6-stem Michiel Koudstaal overleden

2 weeks 2 days ago

Voormalig SBS6-stem Michiel Koudstaal is begin deze maand op 51-jarige leeftijd overleden. Dat meldt Hart van Nederland, het nieuwsprogramma waarvoor Koudstaal jarenlang een van de vaste voice-overs was. De doodsoorzaak is niet bekendgemaakt.

Koudstaal was in zijn jaren voor SBS6 ook te horen als stem van onder meer Sterren dansen op het ijs, De nieuwe Uri Geller en Hart in Aktie waarmee Wendy van Dijk ruim twintig jaar geleden een Gouden Televizier-Ring won.

'Iconische en prachtige stem'

Oud-programmadirecteur Tina Nijkamp staat op Instagram stil bij het overlijden van Koudstaal. "Mede door zijn iconische en prachtige stem werd SBS6 een grote familiezender", schrijft Nijkamp die jarenlang de leiding had over SBS6.

Na zijn vertrek bij SBS6 begon Koudstaal zijn eigen stemmenbureau in Hilversum. Ook sprak hij door de jaren heen duizenden commercials in.

Regering VS moet van rechter stoppen met ontslaan ambtenaren in 'shutdown'

2 weeks 2 days ago

De regering van de Amerikaanse president Trump mag voorlopig geen ambtenaren meer ontslaan in de zogeheten shutdown van de overheid. Dat heeft een federale rechter in San Francisco bepaald.

Sinds 1 oktober liggen bijna alle overheidsdiensten in de Verenigde Staten stil, omdat een nieuwe begroting niet tijdig werd goedgekeurd door de Senaat. Honderdduizenden ambtenaren zitten thuis en krijgen niet betaald.

De regering-Trump grijpt het moment aan om verder te snijden in het aantal banen bij de overheid. Tot nu toe hebben zo'n 4100 overheidsmedewerkers hun ontslag gekregen. Het zijn vooral medewerkers van de departementen zorg, onderwijs en financiën.

Volgens de rechter zijn die ontslagen politiek gemotiveerd en niet goed doordacht. De rechtbank meent dat de ontslagen uiteindelijk onwettig zullen blijken. Daarom mogen de ontslagen voorlopig niet definitief worden en mogen er ook geen nieuwe ontslagbrieven worden verstuurd.

De rechtszaak was aangespannen door meerdere vakbonden. Die stellen dat het ontslaan van ambtenaren machtsmisbruik is en dat de regering het Congres onder druk wil zetten ten koste van de overheidsmedewerkers.

Personeelstekorten

De shutdown wordt ook gevoeld in de nationale parken en musea, die nu (deels) gesloten zijn. Ook op Amerikaanse luchthavens zijn er problemen. Sinds de start van de shutdown is het verzuim onder luchtverkeersleiders en beveiligingsbeambten toegenomen. Door het gebrek aan personeel zijn er veel vertragingen.

De brancheorganisatie van Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen riep de regering vandaag op om de shutdown zo snel mogelijk te beëindigen. De organisatie wees onder meer op de werkdruk voor luchtverkeersleiders, waardoor de veiligheidsrisico's voor het vliegverkeer toenemen.

Volledig gerestaureerde tram na bijna eeuw weer even terug in Enschede

2 weeks 2 days ago

De eerste elektrische stadstram van Enschede is na bijna een eeuw weer heel even terug in de stad. De tram ging in 1933 uit dienst en is de afgelopen jaren volledig gerestaureerd.

De TET (Twentsche Electrische Tramweg Maatschappij) tram 1 reed tussen 1918 en 1933 door Enschede, toen de grootste stad van Overijssel nog een belangrijke textielstad was. Een deel van de tramwagens is daarna verkocht aan particulieren.

De inmiddels gerestaureerde houten wagenbak werd tientallen jaren zonder onderstel door iemand gebruikt als tuinhuisje in Overdinkel.

Het was al die tijd vrijwel onherkenbaar als tramwagen:

In 2016 kocht de Tramweg-Stichting de tram, met als doel om het in de oude staat te herstellen. Samen met vrijwilligers is er jarenlang aan gewerkt.

"Het is een heel bijzonder trammetje. Er waren oorspronkelijk zeven van. En dit is echt de laatste die nog over is", zegt projectleider Jan Astrego tegen RTV Oost.

De tram toen hij nog door Enschede reed:

De restauratatie was een grote klus. Het ontbrekende onderstel moest helemaal worden gebouwd. De rest werd opgeknapt. Astrego: "We hebben alles verstevigd, bouten vervangen door klinknagels en het frame geschikt gemaakt voor een standaard spoor. Hij is voorbereid om weer te kunnen rijden, al mag dat straks alleen op historische trajecten."

Vanwege het 700-jarig jubileum van Enschede was de gerestaureerde tram met trailer en al vandaag te zien in het centrum. Een ritje maken in de stad was niet mogelijk, omdat de Overijsselse stad geen tramnetwerk meer heeft.

Komend weekend is de tram nog te zien in een museum in Haaksbergen. Waar de wagon daarna naartoe gaat, is nog niet duidelijk.

De initiatiefnemers zien graag dat de tram een vaste plek krijgt in de regio, maar die is nog niet gevonden. Werkplaatschef Stefan Fähnrich: "Het is cultureel erfgoed, daar moeten we zorgvuldig mee omgaan. Er is al te veel verdwenen. Dus we hopen dat hij een mooie plek krijgt."

Nederlandse vrouw en partner verongelukt tijdens wandeling in Israël

2 weeks 2 days ago

In het zuidoosten van Israël is eerder deze week een Nederlandse vrouw verongelukt tijdens een wandeling. Dat bevestigt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook haar buitenlandse partner kwam om het leven toen de twee van grote hoogte naar beneden vielen.

Het ongeval gebeurde langs de Tze'elim-kloof. Die ligt in woestijnachtig gebied met steile rotswanden. De kloof is populair onder wandelaars. De lichamen van de slachtoffers werden gisteren aangetroffen, melden Israëlische media.

Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het Nederlandse slachtoffer een 55-jarige vrouw uit Delft is. Het ministerie kon niet zeggen welke buitenlandse nationaliteit haar partner heeft.

Op Instagram laat schrijfster Marion Pauw weten dat de omgekomen vrouw haar zus is. "Mijn grote zus. Die vol plannen zat en drie kinderen achterlaat", schrijft de auteur.

Het ministerie verleent consulaire bijstand aan de nabestaanden van de vrouw en haar partner.

Indorockers The Blue Diamonds geëerd met standbeeld in woonplaats Driebergen

2 weeks 2 days ago

In Driebergen is een standbeeld onthuld ter ere van de broers Ruud en Riem de Wolff, beter bekend als het duo The Blue Diamonds. Hun cover van het nummer Ramona werd precies 65 jaar geleden een wereldhit.

Het standbeeld was het initiatief van twee inwoners van het dorp. Via een crowdfundingactie haalden ze meer dan 20.000 euro op. "Het is ook de historie van ons dorp natuurlijk, dat willen we wel doorgeven aan een nieuwe generatie", zegt Paola, een van de initiatiefnemers, tegen RTV Utrecht.

De zoon en dochter van Riem de Wolff mochten het beeld van de twee indorockers onthullen. De nabestaanden zijn erg blij met het eerbetoon in het dorp. "Ze hebben heel veel betekend voor de Nederlandse muziek en natuurlijk ook voor het dorp", zegt Steffen, zoon van Riem de Wolff.

Nederlands-Indië

De broers kwamen als kind vanuit het toenmalig Nederlands-Indië naar Driebergen. Op jonge leeftijd speelden ze al gitaar en zongen ze. Vanaf hun tienertijd traden ze op in bandjes, vooral met covers van The Everly Brothers. In 1959 scoorden ze hun eerste hit met de cover: Till I Kissed You.

In 1960 brachten ze het nummer Ramona, waarvan het origineel uit 1928 stamt, uit. Het werd direct een enorme hit. Van het nummer werden wereldwijd zeker zeven miljoen singles verkocht.

Ramona van The Blue Diamonds:

Ruud de Wolff overleed in 2000 op 59-jarige leeftijd. Zijn broer Riem overleed in 2017 en werd 74 jaar oud. Hij was nog lang actief als zanger. In 2001 bracht hij met zijn zoon Steffen onder de naam The New Diamonds een album uit.

'Universiteiten Groningen, Eindhoven werken samen met hoge militair Israël'

2 weeks 2 days ago

De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) werken samen met een hoogleraar van de Israëlische Technion-universiteit die ook actief is voor het Israëlische leger.

Het gaat om hoogleraar Shahar Kvatinsky, een Israëlische luitenant-kolonel, schrijft Trouw. Hij leidt de Israëlische onderzoeksgroep binnen het project React, waaraan elf universiteiten deelnemen en dat op 1 november officieel start.

React draait om het ontwikkelen van een "platform dat zelfbewust is op het gebied van energie-efficiëntie, veiligheid en betrouwbaarheid". De Europese Unie heeft ruim 4,5 miljoen euro gestoken in het project, dat vanuit Groningen wordt gecoördineerd.

Foto's in legerkleding

Kvatinsky schrijft op zijn sociale media openlijk over zijn werkzaamheden voor het Israëlische leger. Zo plaatste hij deze zomer op X dat hij in juni dit jaar naar Israël reisde voor een wetenschappelijk discussiepanel. Die afspraak werd afgezegd vanwege de Israëlische aanval op Iran. "Dus deed ik wat me het meest juist leek: ik trok mijn uniform aan en ging in Gaza in reservistendienst", schrijft Kvatinsky.

Ook op andere sociale media deelt Kvatinsky over zijn werkzaamheden voor het leger. Zo plaatste Kvatinsky in 2023 en 2024 foto's op Facebook waarop hij in legeruniform voor verwoeste flatgebouwen staat. Ook deelde hij in 2024 een foto van een ontmoeting met de Israëlische premier Netanyahu. Kvatinsky is daarop te zien in legeruniform.

Oproep aan legertop

Trouw schrijft ook dat Kvatinsky's naam onder een brief uit januari 2024 staat, waarin meerdere Israëlische officieren de legerleiding onder meer opriepen geen humanitaire hulp tot Gaza-Stad toe te laten.

De krant schrijft dat Kvatinsky hen heeft laten weten dat hij na de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 werd opgeroepen als reservist. Ook zegt Kvatinsky dat het onderzoeksproject met de Nederlandse universiteiten alleen civiele doelen heeft en dat hij zijn academische werk gescheiden houdt van zijn militaire werkzaamheden.

Hij ontkent de brief te hebben ondertekend.

'Commissie Gevoelige samenwerkingen'

Eerder dit jaar bevroor de TU/e de "institutionele" samenwerkingen met Technion, vanwege de banden tussen de Israëlische universiteit en het Israëlische leger. Ook liet de universiteit weten een commissie in te stellen die "gevoelige samenwerkingen" gaat beoordelen.

De TU/e laat in een reactie aan de NOS weten dat het nieuws over de hoogleraar op dit moment geen gevolgen heeft voor het project en verwijst daarbij naar een eerdere uitleg over waarom de universiteit wel samenwerkt met Technion voor dit project. Daar waren eerder dit jaar vragen over gesteld door de universiteitsraad.

'Geen grove mensenrechtenschendingen'

Als reactie daarop schreef de universiteit toen dat het ging om samenwerkingen tussen departementen, en daarom niet opgeschort hoefde te worden. Ook stelde de universiteit dat er geen sprake is van direct contact met Technion. "Elke deelnemende universiteit leidt een of meer promovendi op. De TU/e zal één kandidaat opleiden, in Eindhoven."

Ook zei de universiteit dat er geen risico is op "grove mensenrechtenschendingen" als gevolg van het project. Wel benadrukt de universiteit dat de nieuwe commissie als eerste de samenwerkingen met Israëlische instellingen, waaronder dit project, onder de loep zal nemen.

De RUG heeft de banden met Israëlische universiteiten niet verbroken en zegt niet op de hoogte te zijn geweest van Kvatinsky's betrokkenheid bij het leger. "Indien er bij de RUG het vermoeden van dual-use ontstaat bij een verdere samenwerking, zullen de mogelijke risico's eerst case by case nader onderzocht worden door ons Adviesteam Kennisveiligheid en Sensitieve Partnerschappen", laat de universiteit weten.

Dual-use betekent dat goederen of kennis zowel civiel als militair kunnen worden ingezet. Hierbij draait het onder meer om chips of technologieën,

Protesten

De afgelopen jaren demonstreerden groepen studenten in meerdere steden tegen de samenwerking van Nederlandse universiteiten met Israëlische universiteiten. Pro-Palestijnse actievoerders eisten opschorting van alle banden met Israëlische universiteiten vanwege het Israëlische optreden in Gaza.

In eerste instantie spraken universiteiten zich uit tegen het pauzeren van de samenwerkingen. Inmiddels hebben meerdere universiteiten de banden verbroken of opgeschort.

De Universiteit van Amsterdam (UvA) maakte vandaag bekend voorlopig geen nieuwe samenwerkingen aan te gaan met Israëlische instellingen en onderzoek te gaan doen naar de juridische mogelijkheden om uit lopende samenwerkingsprojecten met Israëlische wetenschappers te stappen.

Voorlopige streep door overlevering Nord Stream-verdachte aan Duitsland

2 weeks 2 days ago

De Oekraïner die verdacht wordt van sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen in de Oostzee wordt voorlopig niet overgeleverd aan Duitsland. Dat heeft het hooggerechtshof in Italië bepaald. Eerder oordeelde een lagere rechtbank dat hij moest worden overgeleverd aan Duitsland om daar te worden berecht.

Volgens de advocaat van de 49-jarige Serhii K. is de man op verkeerde gronden aangehouden. Daar gaat de rechter nu in mee. Daarmee moet de zaak opnieuw worden gehouden, wanneer dat gaat plaatsvinden is nog niet bekend.

K. werd in augustus van dit jaar opgepakt in de Italiaanse plaats Rimini, waar hij op vakantie was. Hij zou de coördinator van de sabotageactie zijn geweest.

Duitse aanklagers stellen dat de Oekraïner een belangrijke rol speelde bij het opblazen van de pijpleidingen in 2022. K. zou documenten hebben vervalst om een jacht te huren. Daarmee zou hij naar het gebied zijn gevaren waar de pijpleiding ligt. Volgens zijn advocaat was K. ten tijde van de aanval in Oekraïne, waar hij diende in het Oekraïense leger.

Duits-Russisch miljardenproject

Nord Stream was een Duits-Russisch miljardenproject voor de aanleg van gasleidingen tussen beide landen. Die gingen in de buurt van Sint-Petersburg in zee en kwamen aan de Duitse Oostzeekust weer boven water.

De eerste leiding werd in 2011 geopend. Nord Stream 2 was nog niet in gebruik toen deze in september 2022 werd opgeblazen, een half jaar na de Russische invasie van Oekraïne.

Nieuwsuur sprak eind september met een vermeende medeorganisator van de Nord Stream-aanslag:

Rusland en Oekraïne beschuldigden elkaar van sabotage van de pijpleidingen, maar na verloop van tijd stapelden de aanwijzingen zich op dat Oekraïne erachter zat. Tot op heden heeft niemand de sabotageactie opgeëist. Oekraïne heeft betrokkenheid altijd ontkend.

Zo'n drie jaar na het opblazen van de pijpleidingen zet Duitsland nog steeds vol in op de zaak. In augustus van dit jaar identificeerde de Duitse politie zeven Oekraïense verdachten, onder wie ook K.

Er zijn zes arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de bemanningsleden van het zeiljacht dat zou zijn gebruikt bij de sabotageactie. Alle verdachten zijn Oekraïners. Het team zou hebben bestaan uit meerdere duikers, een explosievenexpert, een coördinator en een schipper.

In totaal waren zeven bemanningsleden aan boord van het gehuurde zeiljacht de Andromeda. Een van hen, Vsevelod K., is inmiddels gesneuveld aan het front in Oekraïne, bleek eerder uit onderzoek van de Volkskrant en Nieuwsuur.

Brein achter aanslag

In september van dit jaar werd het vermoedelijk brein achter de aanslag gearresteerd. De Oekraïner Volodymyr Z. werd in Polen opgepakt voor betrokkenheid bij de sabotage. Ook zijn advocaat vecht overlevering aan Duitsland aan.

Twee jaar geleden reconstrueerden de NOS en Nieuwsuur met Europese collega's al het spoor dat naar Oekraïne leidde:

Syrische president bij bezoek aan Moskou: houden vast aan eerdere afspraken

2 weeks 2 days ago

De Syrische president Ahmed al-Sharaa heeft een bezoek gebracht aan de Russische president Poetin in Moskou. Daarbij zei hij dat zijn land zich zal houden aan deals die in het verleden zijn gemaakt met Rusland.

Het is de eerste keer dat Sharaa in zijn nieuwe rol in Rusland is; afgelopen december namen rebellen onder zijn leiding de macht in Syrië over.

Sharaa leek er met zijn woorden op te hinten dat de twee Russische militaire bases in Syrië mogen blijven, maar sprak niet expliciet over die bases.

"Er zijn bilaterale betrekkingen en gedeelde belangen die ons met Rusland verbinden. We respecteren alle overeenkomsten die zijn gemaakt. We werken eraan om de aard van onze relaties met Rusland opnieuw te definiëren", zei de president.

Assad

Rusland was een belangrijke bondgenoot van de Syrische oud-dictator Bashar al-Assad in de strijd tegen de islamitische rebellenbeweging HTS, die onder leiding stond van Sharaa. Bij de machtsovername in december vorig jaar vluchtte Assad met zijn gezin naar Rusland. Ze kregen daar asiel.

Er is Moskou nu veel aan gelegen om een band op te bouwen met de nieuwe leiders van Syrië en zo de militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten veilig te stellen.

Poetin verwees na het gesprek met Sharaa naar de "vele interessante en nuttige aanzetten" voor het vernieuwen van de betrekkingen. Zo zou Rusland op dit moment al olie leveren aan Syrië.

Conferentie afgelast

Een Syrische regeringsbron zei in aanloop naar de ontmoeting dat Sharaa ook zou vragen om de uitlevering van Assad. Het is niet duidelijk of dat gebeurd is. De nieuwe Syrische autoriteiten willen Assad in eigen land kunnen vervolgen.

De Russische minister Lavrov van Buitenlandse Zaken zei in aanloop naar het bezoek van vandaag dat er asiel verleend is aan Assad op humanitaire gronden, omdat hij en zijn gezinsleden moesten vrezen voor hun leven.

De ontmoeting tussen Poetin en Sharaa zou eigenlijk onderdeel zijn van een Russisch-Arabische conferentie. De Russen schrapten die conferentie, omdat slechts enkele Arabische leiders zich hadden aangemeld.

De vage grens van Gaza's wapenstilstand: wat de 'gele lijn' werkelijk betekent

2 weeks 2 days ago

De zogenoemde 'gele lijn', de denkbeeldige grens in het midden van de Gazastrook waarachter het Israëlische leger zich volgens afspraken in de wapenstilstand met Hamas heeft teruggetrokken, moest het begin van rust markeren. Toch werden er dinsdag in Shujayya, een oostelijke wijk van Gaza-Stad, vijf Palestijnen doodgeschoten door het Israëlische leger.

Volgens het leger naderden de mannen hun posities en "overschreden" ze de lijn. "De verdachten reageerden niet, waarna de troepen het vuur openden om de dreiging uit te schakelen", schreef een woordvoerder op Telegram.

Grens zonder coördinaten

De gele lijn verscheen voor het eerst op een schetskaart op Truth Social, het socialemediaplatform van de Amerikaanse president Trump.

Op die schets behoudt Israël de controle over ongeveer 58 procent van de Gazastrook, inclusief delen van het noorden, de helft van de stad Khan Younis, en vrijwel heel Rafah in het zuiden van de enclave. Een gedetailleerde versie van de schets is nooit gepubliceerd.

Het Israëlische leger erkent dat "operationele noodzaak" bepaalt waar hun soldaten precies staan opgesteld, en dat die posities enigszins afwijken van wat op de kaart is getoond. Het gevolg is dat burgers vaak niet kunnen inschatten waar het gevaar begint.

Graanschuur achter de lijn

Het oosten van de Gazastrook, van Beit Hanoun tot Rafah, geldt als de graanschuur van het gebied. Daar liggen bijna alle landbouwgronden: akkers met tarwe en gerst, citrusboomgaarden en groenteteelt die de enclave in betere tijden van voedsel voorzagen.

Nu valt vrijwel dat hele gebied achter de gele lijn, dus binnen zones die onder Israëlische controle blijven. Boeren kunnen daardoor hun land niet bereiken om de schade op te nemen aan infrastructuur en irrigatiesystemen, die grotendeels zijn verwoest door het Israëlische leger.

Gaza blijvend kleiner

Volgens het twintigpuntenplan dat eind september door Trump, zonder Palestijnse betrokkenheid, werd aangekondigd, vormt de gele lijn slechts de eerste fase. In twee latere fases, gemarkeerd in rood en zwart, zouden Israëlische troepen zich verder terugtrekken en moet er een zogenoemde veiligheidsbuffer worden ingesteld binnen de Gazastrook zelf, onder toezicht van een internationale stabilisatiemacht.

Die bufferzone zou onder directe Israëlische controle blijven, om "toekomstige terreurdreigingen" te voorkomen.

Daarmee wordt Gaza blijvend kleiner. Zelfs als alle fases volledig worden uitgevoerd, verliezen de Palestijnen een aanzienlijk deel van hun grondgebied aan een militaire veiligheidszone die de facto Israëls aanwezigheid in de enclave bestendigt.

Het incident in Shujayea, ooit een dichtbevolkte wijk van Gaza-Stad, toont hoe gevaarlijk die onduidelijkheid is. Volgens ooggetuigen klonken dinsdagochtend opnieuw schoten toen bewoners probeerden terug te keren naar hun huizen in de buurt van de gele lijn.

Lijn in het zand

Honderdduizenden Palestijnen zijn de afgelopen twee jaar herhaaldelijk op de vlucht geslagen voor het geweld. Nu Israël nog steeds bijna 60 procent van de Gazastrook in handen heeft, inclusief alle grensovergangen, is terugkeer voor de meesten onzeker.

Uit wanhoop proberen velen toch hun huizen te bereiken en naderen ze de onzichtbare grens, die allesbehalve een duidelijke afbakening is, met alle risico's van dien. Voorlopig is de gele lijn vooral een symbool van een onvoltooide oorlog en een wapenstilstand die letterlijk in het zand is getrokken.