Een meerderheid in de Tweede Kamer steunt het besluit van het kabinet om een groep van mogelijk 200 Afghaanse beveiligers en bewakers toch niet naar Nederland te laten komen. Dat bleek tijdens de voortzetting van een eerder debat in de Tweede Kamer.
De ministers Veldkamp, Brekelmans en Faber meldden eind vorige maand aan de Kamer dat een afgebakende groep bewakers die (zonder in dienst te zijn van de Nederlandse staat) de Nederlandse ambassade en de Nederlandse missie hebben bewaakt niet in aanmerking komen voor overbrenging. Daarmee ging het kabinet in tegen een eerder plan van het vorige kabinet.
Oppositie zeer kritischBij een groot deel van de oppositie leidde het besluit tot beroering. In een debat werden drie weken geleden al veel kritische vragen gesteld en in het vervolg vielen ook vandaag harde woorden, zoals "gevaren worden gebagatelliseerd", "een slap verhaal", "schandalig", "gewekte verwachtingen worden niet geëerbiedigd", en "het kabinet maakt belachelijke bewegingen".
Veel oppositiepartijen maken zich zorgen over het lot van de achtergebleven Afghanen, die volgens hen soms bedreigd en gemarteld worden vanwege hun eerdere werk voor Nederland. Onder hen zouden ook doden zijn gevallen.
Maar een meerderheid van in elk geval de coalitiepartijen kan zich vinden in de afwegingen van het kabinet. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken zei dat Nederland verantwoordelijkheid heeft genomen en dat sinds de machtsovername door de Taliban in Afghanistan in 2021 4670 Afghaanse burgers in aanmerking zijn gekomen voor overbrenging naar Nederland. Het grootste deel van hen is inmiddels al hier en 64 mensen moeten nog komen.
'Causaal verband moeilijk vast te stellen'Hij zei ook dat moeilijk objectief is vast te stellen dat mensen bedreigd worden omdat ze jaren geleden voor een particulier Afghaans bedrijf de Nederlandse ambassade hebben bewaakt.
De minister benadrukte dat het kabinet eigenlijk de lijn volgt van eerdere kabinetten. Maar hij nam afstand van wat zijn voorgangers hebben gedaan op de "allerlaatste dagen van het demissionaire kabinet". Zij hebben toen de wil uitgesproken om een aanvullende groep Afghanen alsnog over te brengen. Maar volgens Veldkamp was er niets gedaan om dat plan voor te bereiden en was er ook geen aandacht besteed aan de organisatie en de financiën.
'Geen besluit genomen'Hij zei dat er dus niet echt een besluit door het vorige kabinet was genomen, en dat er alleen een passage over is opgenomen in een stuk dat eigenlijk voor andere zaken was bedoeld. "Daarmee verdiende dit alles geen schoonheidsprijs", zei hij over de manier waarop zijn voorgangers dit hebben aangepakt.
Het nieuwe kabinet zal dit voornemen dus niet uitvoeren, maar zich wel houden aan het al eerder afgesproken beleid, dat volgens Veldkamp "afgewogen, redelijk, ruimhartig en zorgvuldig" is. Het kabinet wil daarbij ook blijven kijken naar schrijnende gevallen, benadrukte hij. Volgens de minister zijn er tot nu toe veertig keer Afghanen als schrijnend geval toegelaten die niet aan de criteria voldeden.
De regeringspartijen konden daarmee leven (de PVV deed overigens niet mee aan de voortzetting van het debat). Ook NSC-woordvoerder Kahraman, die eerder sprak van een duivels dilemma, is blij dat het kabinet oog wil blijven houden voor schrijnende gevallen. Hij riep de ministers op daarbij 'ruimhartig en barmhartig' te werk te gaan.
De inzet van het omstreden staatsnoodrecht gaat van tafel, maar er komen wel vergaande asielmaatregelen. Dat hebben PVV, NSC en premier Schoof afgesproken, blijkt uit een conceptbrief van Schoof, die is ingezien door de NOS. De afgelopen dagen voerden PVV, NSC en de premier zelf overleg over de kwestie.
Vanmiddag sluiten de andere twee coalitiepartijen, VVD en BBB, aan bij het asieloverleg in het Catshuis. Volgens de conceptbrief komt er een gewone wet, die in tegenstelling tot noodrecht wel aan het parlement voorgelegd moet worden, en een aantal andere maatregelen.
In de nieuwe wet, die in de brief "asielnoodmaatregelenwet" wordt genoemd, moet komen te staan dat asielvergunningen voor onbepaalde tijd helemaal worden afgeschaft en dat vergunningen voor bepaalde tijd nog maar voor drie jaar gelden. Nu is dat vijf jaar.
De vergunning voor drie jaar is volgens het document "meer in lijn met omliggende landen". Deze voornemens stonden voor een groot deel ook al in het hoofdlijnenakkoord van de vier partijen, maar nu wordt meer duidelijk over de invullingen en hoe het geregeld moet worden.
Taakstelling statushoudersIn de nieuwe wet, die volgens de conceptbrief "zo snel mogelijk" wordt uitgewerkt en ingediend bij de Tweede Kamer, staat ook dat nareizen van meerderjarige kinderen en ongehuwde partners onmogelijk moet worden. Ook regelt de wet dat mensen makkelijker "ongewenst" kunnen worden verklaard na een veroordeling.
In de kabinetsbrief naar aanleiding van de gesprekken met PVV en NSC staan ook andere voornemens op het gebied van asiel, die voor een deel al bekend waren. Schoof schrijft bijvoorbeeld dat de Spreidingswet snel moet worden ingetrokken, "zo mogelijk dit jaar". Dat de coalitie van die wet af wil, was al bekend, maar tot nu toe was het voornemen om dat later te doen.
Verder staat in de conceptbrief dat de 'taakstelling statushouders' voor gemeenten wordt geschrapt. Dat betekent dat gemeenten geen opdracht van het Rijk meer krijgen om een bepaald aantal mensen met een asielvergunning een huis te geven. Om de statushouders toch te laten doorstromen uit asielzoekerscentra komen er "sobere voorzieningen". Statushouders mogen de aangeboden woonruimte niet weigeren.
Delen Syrië veiligVerder wordt volgens de plannen het landenbeleid voor Syrië "aanzienlijk aangescherpt". Bepaalde delen van dat land worden mogelijk "nog dit jaar" als veilig bestempeld. Asielzoekers uit die gebieden die nog geen status hebben, kunnen dan worden teruggestuurd. En volgens de plannen kan dan ook worden "gekeken" naar het terugsturen van Syriërs die al wel een verblijfsvergunning hebben.
In het document staat verder dat er vanaf eind november grenscontroles komen. Dat kan door een beroep te doen op artikel 25 van de Schengengrenscode. "Irreguliere migranten", bijvoorbeeld mensen die in een ander land al asiel hebben aangevraagd, worden dan direct teruggestuurd naar Duitsland of België.
Op tafel liggen ook het voornemen om dwangsommen in het vreemdelingenrecht af te schaffen, het voornemen om nog maar 200 vluchtelingen per jaar op te nemen in VN-verband (nu zijn dat er nog 500), en het plan voor 50 tot 100 extra cellen om "uitgeprocedeerde asielzoekers of illegalen" op te sluiten "teneinde deze mensen uit te zetten". Verder wordt er nog een aantal maatregelen genoemd die de asielprocedure strenger en soberder moeten maken.
Over deze ideeën spreken de coalitiepartijen vandaag dus met zijn vieren, onder leiding van Schoof. Als BBB en VVD instemmen met deze plannen, is de verwachting dat het kabinet er komende vrijdag in de ministerraad over besluit.
'Asielsysteem onhoudbaar'NSC en PVV onderhandelden de afgelopen tijd over asiel, omdat ze verschillend dachten over het noodrecht. De inzet daarvan om snel maatregelen te kunnen treffen, was voor de zomer afgesproken in het hoofdlijnenakkoord.
Maar NSC bleek toch bezwaren te hebben, omdat de partij vindt dat het noodrecht niet bedoeld is voor maatregelen die je ook met gewone wetgeving kunt nemen. PVV-leider Wilders hield lange tijd vol dat er voor hem geen andere optie was dan staatsnoodrecht, maar heeft dat nu toch losgelaten.
Met het noodrecht hadden de Tweede en Eerste Kamer pas achteraf goedkeuring moeten geven aan de asielmaatregelen. Voor de plannen waarover PVV en NSC het nu eens zijn geworden, geldt dat niet. Beide Kamers moeten er van tevoren hun goedkeuring aan geven.
Dat het noodrecht is losgelaten, betekent volgens Schoof niet dat de situatie niet nijpend is. Zijn (concept)brief begint met de opmerking dat Nederland in een asielcrisis zit en dat het asielsysteem "in de huidige vorm onhoudbaar" is.
Bij een aanval op een Turks luchtvaartbedrijf in de buurt van Ankara zijn zeker 5 doden en 22 gewonden gevallen. De Turkse minister van Binnenlandse Zaken liet aan het einde van de middag weten dat twee van de drie daders zijn uitgeschakeld.
De aanval vond plaats bij het bedrijf TUSAS. Het is een staatsonderneming die betrokken is bij geavanceerde projecten die belangrijk zijn voor de Turkse defensie-industrie. Er werken volgens de laatste gegevens meer dan 17.000 mensen.
Over de toedracht is nog veel onduidelijk. Het lijkt erop dat drie gewapende personen de aanval openden op het bedrijf. Op beelden die veel worden gedeeld op sociale media en die geverifieerd zijn door de NOS zijn een harde explosie te horen en geweervuur van een automatisch wapen.
Na de explosie breekt een brand uit:
De aanval vindt plaats terwijl de Turkse president Erdogan in het buitenland is. Hij neemt deel aan de BRICS-top in de Russische stad Kazan. De gastheer van de top, Vladimir Poetin, sprak zijn condoleances uit. Erdogan zei de "verachtelijke terroristische aanval" te veroordelen.
Steun voor Turkije kwam er ook van de NAVO. Secretaris-generaal Mark Rutte zegt op X dat hij Erdogan gesproken heeft en dat de NAVO Turkije bijstaat. Ook het Witte Huis laat weten de aanval met klem te veroordelen.
In een langer statement op X vulde Erdogan aan dat veiligheidstroepen "vanaf het eerste moment snel hebben ingegrepen en de terroristen hebben geneutraliseerd". Ook zei hij dat "geen enkele structuur, geen terroristische organisatie, [...] die het op onze veiligheid gemunt heeft, in staat zal zijn hun doelen te behalen".
De aanval is nog door niemand opgeëist en de daders zijn nog niet geïdentificeerd. De Turkse regering wijst inmiddels naar de Koerdische beweging PKK.
De PKK is in Turkije verboden, maar er is al langere tijd een discussie gaande over vredesbesprekingen met de Koerdische beweging. Gisteren nog hintte een hooggeplaatste politicus op een mogelijke vrijlating van PKK-kopstuk Abdullah Öcalan, die sinds 1999 een levenslange gevangenisstraf uitzit.
In Turkije zijn in het verleden ook aanslagen gepleegd door Islamitische Staat en links-extremistische groeperingen.
Groot-Brittannië en Duitsland hebben een nieuw militair pact getekend. Het akkoord houdt onder meer in dat de twee landen gaan samenwerken op defensiegebied en gezamenlijk wapens gaan ontwikkelen. Voorbeeld hiervan zijn langeafstandsraketten en drones.
Zowel de Britten als de Duitsers spreken van een historische overeenkomst die de naam Trinity House heeft gekregen, vernoemd naar de plek in Londen waar deze getekend is. Het doel van het pact is om de nationale veiligheid en economische groei te versterken, "in het licht van de groeiende Russische agressie en toenemende dreigingen".
De samenwerking omvat defensieprojecten op verschillende vlakken: de lucht, het land, de zee, de ruimte en op het gebied van cyberveiligheid. "Het zal de defensie-industrieën van de twee landen dichter bij elkaar brengen dan ooit", stellen ze in een gezamenlijke verklaring.
Verder gaat Duitsland vliegtuigen in Schotland stationeren om naar eigen zeggen de noordelijke Atlantische Oceaan te beschermen. Het gaat om Duitse spionagevliegtuigen die regelmatig vanuit de vliegbasis van de Royal Air Force in Lossiemouth zullen opstijgen om Russische onderzeeërs te zoeken.
Voor de Britten was Frankrijk altijd de belangrijkste Europese partner op militair gebied. Het is nu voor het eerst dat Groot-Brittannië op zulke grote schaal met Duitsland in zee gaat.
Het partnerschap tussen Groot-Brittannië en Duitsland zal niet alleen de nationale veiligheid verbeteren, maar ook economische groei stimuleren. Zo is in de overeenkomst afgesproken dat het Duitse defensiebedrijf Rheinmetall een nieuwe fabriek zal openen in het Verenigd Koninkrijk voor de productie van lopen voor artilleriegeschut. Daarmee zouden er 400 banen worden gecreëerd die de Britse economie een impuls geven van een half miljard pond.
"Het Trinity House-akkoord is een mijlpaal in onze relatie met Duitsland en een belangrijke versterking van de veiligheid in Europa", zei de Britse defensieminister John Healey op een persconferentie in de Britse hoofdstad. "Ja, politici komen en gaan. Maar het akkoord zal voortleven en zal onze landen en Europa veiliger maken de komende jaren."
Zijn Duitse collega Pistorius zei op zijn beurt dat vanwege de oorlog in Oekraïne de veiligheid in Europa niet als vanzelfsprekend kan worden beschouwd. Volgens hem versterkt de overeenkomst zowel Europa als de NAVO.
Acht vakantieparken hebben de privacywet overtreden door gebruik te maken van gezichtsherkenning. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Bezoekers van vakantieparken wisten niet dat de parken hen op die manier controleerden om binnen te komen bij zwembaden en speeltuinen op het park.
De privacywaakhond stelt om juridische redenen niet te kunnen zeggen om welke vakantieparken het gaat, maar zegt wel dat het verschillende concerns betreft. Zeven vakantieparken hebben de werkwijze inmiddels aangepast, één nog niet. Het vakantiepark heeft tot december om de werkwijze aan te passen. Als dat niet gebeurt, kan de AP een boete of een dwangsom opleggen.
De toezichthouder begon het onderzoek na tips van bezoekers die verbaasd waren over de werkwijze op de vakantieparken. "Vroeger mochten bezoekers met een pasje of polsbandje het zwembad in en nu werd opeens gezichtsherkenning ingezet", zegt vicevoorzitter Monique Verdier.
De AP neemt de zaak hoog op. "Dit is zeer ernstig. Je mag mensen niet onder druk zetten om hun biometrische gegevens af te staan", zegt ze. "En toch was dat wat er gebeurde." De vakantieparken vertelden de bezoekers ook niet dat ze de mogelijkheid hadden moeten krijgen om op een andere manier binnen te komen.
Polsbandje of toegangspas"De mensen vroegen zich af of het is toegestaan om gezichtsherkenning te gebruiken bij volwassenen en kinderen voor de entree van een zwembad", zegt een woordvoerder van de AP. Volgens hem voelden sommige bezoekers zich gedwongen om akkoord te gaan met de gezichtsherkenning.
"Bij een aantal parken werden ze er niet op gewezen dat een polsbandje als alternatief gebruikt mag worden en bij sommige parken was dit alternatief niet eens beschikbaar", vervolgt de woordvoerder.
In de privacywet staat dat dat niet mag. "Het is eigenlijk altijd verboden om gezichtsherkenning voor dit doel in te zetten", legt de woordvoerder uit. Het mag wel als bezoekers informatie krijgen over de gezichtsscan. Zo moet het park onder meer delen hoe lang gegevens bewaard blijven en wie de gegevens ontvangt.
Ook moet het vakantiepark een andere mogelijkheid bieden voor de entree, zoals een toegangspas of een polsbandje. Daarnaast moet iemand uitdrukkelijk toestemming geven voor de gezichtsherkenning en moeten mensen zich vrij voelen om te weigeren.
Het verkiezingsteam van Donald Trump heeft een klacht ingediend bij de Federale Verkiezingscommissie (FEC) over buitenlandse inmenging bij de verkiezingen.
Hoewel dit wellicht doet denken aan het Mueller-rapport over Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen van 2016, gaat het hem niet om Rusland, maar om de Britse Labourpartij.
De rel ontstond na een LinkedIn-post van Labour-partijmanager Sofia Patel, die vrijwilligers opriep om te helpen bij de campagne van de Democraten.
In het inmiddels verwijderde bericht stond dat bijna honderd Labour-leden de komende weken gingen helpen bij de Amerikaanse verkiezingen. Er werd ook vermeld dat er nog tien plekken beschikbaar waren voor vrijwilligers om te helpen bij de Democratische campagne in 'swing state' North Carolina.
Uit de LinkedIn-post bleek dat de Labourpartij de vrijwilligers zou ondersteunen bij het vinden van accommodatie en slaapplaatsen.
In de klacht stelt Trumps campagneteam dat het sturen van vrijwilligers vanuit het Verenigd Koninkrijk "redelijkerwijs buitenlandse inmenging is van de Labourpartij", en dat de campagne van Kamala Harris hiermee "illegale buitenlandse schenkingen" heeft geaccepteerd.
Volgens de Amerikaanse wet mogen buitenlandse vrijwilligers meehelpen met de verkiezingscampagnes, maar er gelden wel strenge beperkingen. De vrijwilligers moeten hun reis naar Amerika uit eigen zak betalen en ze mogen niet betaald worden door de kandidaten voor wie ze campagne voeren.
Het is buitenlanders ook verboden om financiële donaties te doen aan Amerikaanse politici. Er is geen enkel bewijs dat de Labour-vrijwilligers de wet hebben overtreden.
TraditieHet is in Amerika al decennia traditie dat de verkiezingscampagnes van zowel Democraten als Republikeinen steun krijgen van vrijwilligers van politieke partijen uit het buitenland. De Britse Labourpartij beschouwt zichzelf van oudsher als de zusterpartij van de Amerikaanse Democratische Partij. Al decennialang ondersteunen ze elkaar, waarbij partijleden en activisten van beide partijen heen en weer reizen om elkaars politieke campagnes te ondersteunen, van elkaar te leren en tips uit te wisselen.
De Britse Conservatieve partij heeft een band met de Amerikaanse Republikeinen, waarbij ze elkaars politiek steunen en kennis delen. Zo heeft de Conservatieve oud-premier Liz Truss openlijk haar steun betuigd aan Donald Trump. Zij gaf het afgelopen jaar toespraken op Republikeinse bijeenkomsten waaraan ook Trump deelnam.
Nigel Farage, leider van de Britse Reform UK partij, voert al drie presidentsverkiezingen op rij campagne voor Donald Trump in Amerika. Hij verschijnt tijdens campagne-evenementen geregeld aan de zijde van de oud-president.
VrijwilligersPremier Starmer probeert de controverse te de-escaleren door te benadrukken dat het om vrijwilligers gaat, die niet door de Labourpartij worden gestuurd. "Het zijn vrijwilligers", stelt hij, "die in hun vrije tijd naar Amerika reizen", en net als bij vorige verkiezingen "bij andere vrijwilligers thuis verblijven".
Het probleem voor Labour lijkt dan ook niet zozeer of de acties van hun vrijwilligers al dan niet illegaal zijn, het creëert vooral politieke hoofdbrekens. Mocht Trump op 5 november de verkiezingen winnen, dan is de rel, hoe je het ook wendt of keert, geen goede start voor de relatie tussen de Britse premier Keir Starmer en de nieuwe Amerikaanse president.
Het aantal meldingen van seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Dat blijkt uit een analyse van de cijfers tussen 2020 en 2022. In twee jaar tijd nam het aantal meldingen toe met 37 procent naar ruim 40.000, staat in een rapport van de regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Het gaat niet om aangiftes bij de politie, maar om meldingen bij hulpinstanties. De toename komt doordat er meer aandacht is voor het probleem, concluderen de betrokken onderzoekers. Het onderwerp kreeg meer aandacht in de media, maar ook campagnes en nieuwe wetgeving zorgden voor meer aandacht.
Door de sterke stijging kunnen slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag niet altijd de benodigde hulp krijgen. Daarom pleit Mariëtte Hamer, regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag, voor aanpassingen in het aanbieden van hulp.
In een vandaag verschenen advies aan de ministeries van Volksgezondheid en Justitie schrijft ze dat het hulpaanbod laagdrempelig moet zijn en dat hulpverleningsorganisaties beter moeten samenwerken. De ministeries hadden om advies gevraagd omdat ze inzicht wilden krijgen in het aantal meldingen.
Media-aandachtDe cijfers zijn opgevraagd bij het Centrum Seksueel Geweld, Centrum Veilige Sport Nederland, Helpwanted, Slachtofferhulp Nederland, Veilig Thuis en Fier. Alle instanties zagen tussen 2020 en 2022 een toename in het aantal meldingen.
Dat gebeurt vooral op momenten dat er veel aandacht is voor seksueel grensoverschrijdend gedrag zoals in januari 2022. Toen kwamen de misstanden bij het tv-programma The Voice of Holland aan het licht. Bij alle genoemde instanties was er op dat moment een toename van het aantal meldingen.
Ook was er een piek te zien toen een aanranding in een trein veel media-aandacht kreeg. Hamer merkt dat mensen op dat moment getriggerd worden om hulp te zoeken.
Bespreekbaar makenHamer verwacht dat de stijging doorzet door de aandacht voor het onderwerp, maar ook door veranderende wetgeving. Als voorbeeld noemt het rapport de verplichting voor organisaties om een vertrouwenspersoon aan te stellen. Dat voorstel ligt nu bij de Eerste Kamer.
Ook publiekscampagnes dragen bij aan de stijging. Momenteel loopt er een overheidscampagne die als doel heeft om grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken op het werk of een vereniging.
LotgenotengroepenOm het toenemend aantal meldingen aan te kunnen, pleit Hamer voor aanpassingen in de hulpverlening. Door personeelstekorten, wachtlijsten en zorgen over de financiering is de druk op de hulpinstanties toegenomen. Hamer hoopt dat instanties met steun van de overheid kunnen opschalen op momenten dat er veel media-aandacht is voor het onderwerp.
Ook pleit Hamer pleit voor snellere en betere hulp. "Het trauma wordt groter naarmate mensen langer rond blijven lopen. Hoe eerder je erbij bent, hoe eerder je het op kunt lossen." Die hulp moet volgens haar laagdrempelig zijn, bijvoorbeeld via lotgenotengroepen.
