Aggregator

De voorgenomen invoering van goedkope rode diesel voor de landbouwsector gaat niet door. Met het geld dat het demissionaire kabinet daarmee uitspaart, wordt de verlenging van de accijnskorting op benzine deels betaald. Bronnen bevestigen het bericht van De Telegraaf dat het kabinet dat met Prinsjesdag bekend zal maken.

Rode diesel is brandstof die valt onder het lage accijnstarief. Bij de formatieonderhandelingen was het een belangrijk punt voor BBB om boeren weer toestemming te geven de goedkope diesel te gebruiken in hun voertuigen. Dat voorrecht werd in 2013 afgeschaft.

Vorige week werd duidelijk dat het demissionaire kabinet geld had vrijgemaakt in de Miljoenennota om de accijnskorting op benzine met een jaar te verlengen. Zou dat niet gebeuren, dan zou de prijs voor een liter benzine met meer dan twintig cent omhoog gaan.

Opbrengst

De verlenging van de korting kost de schatkist zo'n 1,6 miljard euro. Nu is duidelijk hoe het kabinet dat gaat betalen. De streep door de rode diesel levert vanaf 2027 structureel 140 miljoen euro op. Daarnaast zal er voor 21 miljoen euro gesneden worden in bepaalde financiële voordelen voor expats. Ook wordt een deel van de rekening betaald met de opbrengst van een nieuwe EU-heffing op de CO2-uitstoot van geïmporteerde goederen.

Ten slotte wordt er geschoven met geld dat was gereserveerd voor het dempen van de energierekening van huishoudens. Het jaarlijkse bedrag dat daar naartoe zou gaan wordt gehalveerd naar 100 miljoen euro, maar daar staat tegenover dat het nu wel een structureel potje wordt.

Moeilijk uitvoerbaar

Bij de presentatie van de plannen van het kabinet-Schoof zei BBB-leider Van der Plas nog dat ze het meest trots was op de herinvoering van goedkope rode diesel. Maar al gauw bleek dat het plan moeilijk uitvoerbaar is.

Om fraude te voorkomen heeft de diesel een rode kleur, maar toch is de kans op misbruik groot. Het is moeilijk te voorkomen dat ook vrachtwagens en hijskranen ermee volgetankt worden. Bovendien zou Brussel de goedkope brandstof kunnen zien als ongeoorloofde staatssteun voor de boeren.

In de Tweede Kamer leven veel vragen over een helmplicht tot 18 jaar voor e-bike-rijders. Het kabinet kwam vorige week met dat plan om de verkeersveiligheid te verbeteren. Alle partijen die vandaag meededen aan een debat hierover, vinden ook dat er iets moet gebeuren, maar demissionair minister Tieman van Infrastructuur (BBB) kreeg niet direct brede steun voor zijn voornemen.

Een aantal Kamerleden zette vraagtekens bij de leeftijdsgrens van 18 jaar. "Waarom niet de grens op 16 jaar?", zei Van Dijk van NSC. Volgens hem vallen de meeste slachtoffers in de leeftijd van 12-16 jaar. Ook VVD-Kamerlid Veltman noemde een mogelijke grens van 16 jaar. "En waarom niet ook een helmplicht voor 65-plussers?", vroeg GL-PvdA-Kamerlid De Hoop zich op zijn beurt af.

De minister zei in zijn antwoord juist gekozen te hebben voor 18 jaar, vanwege het aantal verkeersslachtoffers in die leeftijdscategorie. Volgens hem is de maatregel op deze manier effectief tegen ernstig hoofdletsel.

Toch onderscheid

Er werd ook voor de zoveelste keer gevraagd of er toch echt geen onderscheid kan worden gemaakt tussen fatbikes en andere e-bikes, omdat die eerste categorie de grotere boosdoener zou zijn. De Kamer wil al langer een onderscheid, maar dat is juridisch onuitvoerbaar, zegt het ministerie van Infrastructuur na verschillende onderzoeken.

De Hoop wees erop dat op deze manier hele groepen jongeren in plattelandsgebieden worden getroffen die elke dag op hun e-bike naar school rijden en daarbij nauwelijks brokken maken. NSC'er Van Dijk stelde een gewichtsgrens voor waardoor nieuwe regels niet zouden gelden voor lichtere e-bikes.

Tiemans partijgenoot BBB-Kamerlid Pierik toonde begrip voor de helmplicht, net als SGP'er Stoffer, die ook namens het CDA sprak. Of GroenLinks-PvdA uiteindelijk de helmplicht voor jongeren op e-bikes wil steunen, liet De Hoop in het midden.

'Tuig aanpakken'

PVV-Kamerlid Boutkan liet duidelijk blijken niets te zien in maatregelen "waar de meerderheid de dupe van wordt". Volgens hem moet vooral een minderheid aan "tuig" worden aangepakt.

Of de helmplicht er gaat komen, is dus nog zeer de vraag. De Tweede Kamer lijkt nog niet overtuigd. Bovendien zit er na de komende verkiezingen weer een andere Kamer, die er anders over kan denken. Het voornemen van de minister is in ieder geval om nieuwe regelgeving in het najaar van 2026 naar de Kamer te sturen.

Hoeveel slachtoffers?

Uit onderzoek van VeiligheidNL blijkt dat tussen 2020 en 2024 het aantal slachtoffers onder elektrische fietsers op de spoedeisende hulp is verdubbeld. In de leeftijdsgroep van 12 tot 18 jaar is het aantal bestuurders van e-bikes met hersenletsel verzesvoudigd, het aantal bestuurders van fatbikes dat op de eerste hulp belandde, is toegenomen van 0 in 2020 tot 301 in 2024.

Ziekenhuizen waarschuwen al jaren voor de grotere kans op hersenletsel door een ongeval voor bestuurders van e-bikes. Afgelopen maandag nog presenteerden de artsen van Frisius MC in Leeuwarden een onderzoek waaruit blijkt dat de kans op ernstig letsel twee keer zo groot is als op een gewone fiets.

Een kinderopvang in de Australische deelstaat New South Wales heeft de moeder van een 1-jarig kind een trauma bezorgd. Toen ze het jongetje kwam ophalen, werd haar verteld dat iemand anders dat al had gedaan. Na onderzoek bleek dat een medewerker haar kind per abuis aan de grootvader van een ander kind had meegegeven.

"Ik kan niet uitleggen hoe ik me voelde", zei de moeder tegen The Sydney Morning Herald. "Ze konden me niet zeggen wie hij was en welk kind hij wel had moeten oppikken, behalve dat het een oudere man was in korte broek."

Met hulp van beelden van bewakingscamera's kon de man alsnog worden geïdentificeerd. Ook hij was in shock.

Van de kaart

De kinderen sliepen toen hij bij de opvang aankwam en de kamer waarin ze lagen was donker, zei zijn vrouw tegen de krant. Thuisgekomen vielen ze in slaap. Toen hij zich realiseerde dat hij het verkeerde kind had meegenomen - vermoedelijk na te zijn gebeld - "racete" hij terug om het jongetje terug te brengen. Dat was twee uur later.

"Ik ben boos op hem, maar heb ook met hem te doen", zei de vrouw van de man die het verkeerde kind meenam. "Hij houdt van zijn kleinkinderen. Hij is helemaal van de kaart, hij kan niet slapen, hij kan niet eten."

De moeder van het jongetje neemt de man niets kwalijk. "We zijn niet boos op hem, het is de schuld van de kinderopvang."

Excuses

De kinderopvangorganisatie heeft zijn excuses aangeboden. De toezichthouder zegt dat een grondig onderzoek wordt ingesteld. Een parlementslid van de deelstaat zegt tegen de krant dat het niet om een incident gaat.

"Helaas kun je dit soort dingen verwachten bij diensten die te weinig geld krijgen en met tijdelijk personeel moeten werken."

Kamervoorzitter Bosma legt de schuld van de affaire rond oud-Kamervoorzitter Arib bij de oud-griffier en oud-directeur Huisvesting van de Tweede Kamer. Zij maakten deel uit van de ambtelijke top, waar Arib als politiek leidinggevende van de Kamer mee te maken had.

"Belazerd is zwak uitgedrukt", zei Bosma in het Kamerdebat over de kwestie. "We voelen ons enorm in de maling genomen. We hebben meegespeeld in een toneelstukje waar we zelf niet de schrijvers van waren."

Bosma was openhartig over hoe hij de situatie nu ziet. Het "boterde" niet tussen Arib en de hoge ambtenaren. Die hebben aangestuurd op de anonieme klachten over haar gedrag, het onderzoek dat daarop volgde en het lekken naar de pers. "Wie het strafdossier van de rijksrecherche leest, ziet dat de ambtelijke top in een mediastrijd met haar wilde afrekenen", zei Bosma.

Het presidium was van dit opzetje destijds niet op de hoogte, zei hij. Dat werd in het debat onderschreven door SP-Kamerlid Van Nispen, toen ook lid van het presidium. "We zijn misleid", zei hij. "Ik voel me belazerd."

Het presidium baseerde zich destijds op de anonieme klachten en eerdere signalen over Arib en vroeg advies aan de landsadvocaat. Die zei dat de Kamer als werkgever van het Kamerpersoneel wettelijk verplicht was om de klachten te laten onderzoeken.

Bergkamp

Toen dat besluit in oktober 2022 viel, was Arib al geen Kamervoorzitter meer. Ze was 'gewoon' lid van de PvdA-fractie. D66-Kamerlid Bergkamp had het Kamervoorzitterschap in april 2021 van haar overgenomen. Zij was voorzitter van het presidium toen het besluit over het onderzoek viel.

Uit de processtukken van de rijksrecherche, die het lekken naar de pers onderzocht, is gebleken dat Bergkamp het appverkeer met haar voormalig woordvoerder heeft vernietigd. Ook verwijderde zij haar berichten met de twee betrokken topambtenaren. Daarnaast gaf zij de rijksrecherche een onvolledige lijst met namen van mensen die toegang hadden tot de vertrouwelijke stukken over Arib.

De fractie van GL-PvdA dringt namens een Kamermeerderheid aan op "genoegdoening en een fatsoenlijke oplossing" voor Arib, zei Kamerlid Kathmann. BBB, SP, NSC en GL-PvdA willen een nader onderzoek naar de gang van zaken "om de onderste steen boven te krijgen" en voor een oordeel of de zaak nog strafrechtelijke vervolgen moet hebben.

PVV wil strafaanklacht

PVV-Kamerlid Markuszower vindt dat er nu al voldoende aanleiding is om een strafaanklacht tegen Bergkamp in te dienen "omdat zij mogelijk betrokken is bij het lekken van ambtsvertrouwelijke informatie". Hij was niet bij het debat aanwezig, omdat hij vond dat dat zonder openbaarmaking van alle stukken geen zin had. Tot woede van de andere Kamerleden.

"Kamerlid Markuszower heeft met veel geschreeuw en bombarie dit debat aangevraagd en verdachtmakingen geuit. Dat hij hier nu niet is, vind ik niet te pruimen", zei partijgenoot Bosma. "Wie iets wil bereiken moet bij het debat zijn", zei Kathmann. "De PVV heeft bedoeld of onbedoeld mevrouw Arib een beetje in de steek gelaten."

Volgende week wordt er gestemd of de speciale onderzoekscommissie van de Kamer er moet komen.

In de Democratische Republiek Congo is drie jaar na de vorige epidemie opnieuw ebola uitgebroken. Op 20 augustus is in de zuidelijke provincie Kasaï een besmetting vastgesteld, heeft het ministerie van Volksgezondheid bekendgemaakt. In de regio zijn vijftien mensen vermoedelijk bezweken aan de ziekte. Van nog eens zeker 28 mensen wordt vermoed dat ze besmet zijn.

De patiënt bij wie het virus nu is vastgesteld, is een 34-jarige zwangere vrouw. Ze werd opgenomen in het ziekenhuis met hoge koorts. Ook moest ze herhaaldelijk overgeven. Of ze bij de vijftien doden hoort, is niet duidelijk.

Onder de doden zijn vier zorgverleners, meldt de gezondheidsminister van het Centraal-Afrikaanse land. Hij spreekt van een ernstige situatie omdat het sterftecijfer van ebola wordt geschat op ruim 53 procent.

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO zegt dat Congo zo'n 2000 doses van het vaccin tegen ebola in opslag heeft. Die zullen naar de regio worden gebracht. De WHO zal verder twee ton aan hulpgoederen leveren, waaronder mobiele laboratoriumuitrusting en medische benodigdheden.

Zeer besmettelijk

Het onderzoek is nog gaande en het gaat vooralsnog om voorlopige cijfers, benadrukt de minister. Ook de WHO verwacht dat het aantal gevallen nog zal oplopen. De mensen van wie wordt vermoed dat ze besmet zijn, vertonen symptomen zoals koorts, braken, diarree en bloedingen.

Het ebolavirus is zeer besmettelijk en kan worden overgedragen via lichaamssappen. De ziekte die het veroorzaakt is zeldzaam, maar ernstig en vaak dodelijk.

Het is de zestiende uitbraak van het virus in Congo, aldus het ministerie. De laatste keer was in 2022. Tussen 2018 en 2020 stierven bijna 2300 mensen aan de ziekte.

26 landen zijn bereid om troepen in te zetten om Oekraïne na een bestand met Rusland te steunen. Dat zei de Franse president Macron na een overleg van de zogeheten Coalition of the Willing. Die groep landen wil een voortrekkersrol spelen bij de veiligheid van Oekraïne.

Het bleef onduidelijk om welke landen het gaat en hoe concreet de toezeggingen zijn.

Macron en president Zelensky zeiden tijdens een gezamenlijke persconferentie dat in kaart is gebracht welke landen bereid zijn om in de toekomst troepen naar Oekraïne of landen in de regio te sturen. Volgens de Franse president wordt er aan documenten gewerkt waarin staat hoe welk land precies zal bijdragen. Het zou gaan om steun op het land, op zee en in de lucht.

De leiders benadrukten opnieuw dat het belangrijk is dat de VS ook een rol speelt bij de veiligheidsgaranties. Binnen enkele dagen wordt duidelijk hoe de VS precies zal bijdragen, stelden ze.

Bellen met Trump

De Coalition of the Willing overlegde vandaag over hun mogelijke rol in de toekomst van Oekraïne. Aan de top namen 35 staatshoofden en regeringsleiders deel. Een aantal van hen, onder wie de Nederlandse premier Schoof, reisde af naar Parijs. De rest praatte mee via een videoverbinding. De Amerikaanse toponderhandelaar Witkoff was ook in Parijs.

Na afloop belden de Europese leiders met president Trump. Het Witte Huis stelt dat Trump tegen de Europese leiders heeft gezegd dat ze moeten stoppen met het kopen van Russische olie.

Of er ook iets is gezegd over Amerikaanse veiligheidsgaranties is onduidelijk. De VS zei eerder al een rol te willen spelen met luchtsteun, maar heeft het sturen van Amerikaanse militairen naar Oekraïne tot dusver uitgesloten.

Premier Schoof zei na afloop tegen de NOS dat er vandaag - "nu de militaire planning is afgerond" - echt een politiek commitment is uitgesproken. "Zo kan Zelensky de onderhandelingen met een geruster hart voeren, omdat hij weet dat er veiligheidsgaranties vanuit onze kant zijn gegeven."

Desgevraagd zei hij dat Nederland "serieus moet overwegen" om ook troepen te sturen. Hij hield het bij overwegen, omdat hij het eerst wil bespreken met het kabinet en de Tweede Kamer.

'Nauwkeurige plannen'

Zondag zei Europese Commissievoorzitter Von der Leyen al dat Europese landen werken aan "tamelijk nauwkeurige plannen" voor een mogelijke militaire inzet in Oekraïne als onderdeel van veiligheidsgaranties voor na de oorlog. Een sterk Oekraïens leger moet de kern vormen van de afschrikkingsmacht, is het idee. Tijdens de persconferentie na de top herhaalde Zelensky dit.

Oekraïne ziet concrete veiligheidsgaranties van Westerse landen als voorwaarde voor een vredesakkoord met Rusland. Daarbij zouden ook grondtroepen horen. President Poetin heeft elke gedachte aan de inzet van NAVO-troepen bij de verdediging van Oekraïne categorisch afgewezen.

NAVO en EU-correspondent Kysia Hekster:

"Het nieuwe van vandaag is het aantal landen dat bereid is mee te doen aan veiligheidsgaranties voor Oekraïne na een bestand. Bij de 26 zitten naast landen als Frankrijk, België en het VK ook Polen, Duitsland en Italië. Die laatste drie twijfelden over het leveren van militaire steun, maar hebben nu dus toch toegezegd. Schoof zei na afloop dat Nederland serieus moet overwegen een bijdrage te leveren, maar dat daarvoor wel eerst een Kamermeerderheid nodig is.

Dat betekent niet dat al die 26 landen ook troepen sturen die zich in Oekraïne zullen stationeren. Het kan ook om steun vanuit de lucht, vanaf het water of op land gaan vanuit NAVO-landen rondom Oekraïne.

De landen kijken naar Donald Trump voor ze publiekelijk meer willen vertellen over hun toezeggingen. Trump kijkt op zijn beurt juist weer naar de Europeanen voor hij harde beloftes doet, lijkt het. Zo blijft iedereen een beetje naar elkaar kijken, zonder dat er tot nu toe een grote doorbraak komt."

Using digital techniques has caused a resurgence of interest in VLF — very low frequency — radio. Thanks to software-defined radio, you no longer need huge coils. However, you still …read more

Een inwoner van Harderwijk heeft gisteravond een Mexicaanse roodpootvogelspin in de achtertuin gevonden. Het is waarschijnlijk een ontsnapt huisdier, want dit soort spinnen komt verder niet in Nederland voor.

De bewoner heeft de vogelspin gevangen en daarna de dierenambulance ingeschakeld. "De melder had de spin al in een bakje gedaan. We konden hem dus makkelijk meenemen", zegt Petra de Jong van de Dierenambulance Noord-West Veluwe tegen Omroep Gelderland.

De dierenambulance is blij dat de spin is opgevangen, want hij kan buiten in Nederland niet overleven. "De spin leeft normaal gesproken in een veel warmer klimaat", legt De Jong uit. "Ook kan hij hier niet genoeg eten vinden."

'Harige, knappe verschijning'

Het gaat om een volwassen Mexicaanse roodpootvogelspin, van zo'n vijftien tot achttien centimeter groot. Bij de opvang noemen ze de spin een "harige, knappe verschijning".

De eigenaar heeft zich nog niet gemeld. "We verwachten dat hij uit de buurt komt. De spin loopt namelijk niet zo hard. Hij zag er nog goed uit, maar we weten niet hoe lang hij al buiten loopt."

De Mexicaanse spin mag nu opwarmen bij Dierencentrum De Ark tot het baasje zich meldt. De Jong: "De eigenaar heeft als het goed is ook een verklaring waarin staat dat hij de spin mag houden. Zo kan hij bewijzen dat de spin van hem is."

De voormalige Britse premier Tony Blair dook vorige week plotseling op in het Witte Huis. De Labour-premier die het land met de VS liet meedoen aan de omstreden invasie in Irak was er om te praten over de toekomst van Gaza.

In Londen zeiden sommige politieke commentatoren dat het leek alsof ze twee decennia terug in de tijd waren gestapt. Anderen vroegen zich af wanneer deze energieke 72-jarige eindelijk eens met pensioen gaat.

Het nieuws dat Blair meepraat over de toekomstplannen voor het Midden-Oosten (zonder de Palestijnen zelf aan tafel) leidde tot opgetrokken wenkbrauwen en de prangende vraag: What is Tony up to?

'Vrijwillige verhuizing'

Details van de bespreking, waar de Amerikaanse president Donald Trump en zijn toponderhandelaar Steve Witkoff bij aanwezig waren, zijn niet openbaar gemaakt. De Britse oud-premier zou al maanden werken aan een voorstel voor het bestuur van Gaza na de oorlog. Dat deed hij naar verluidt samen met Trumps schoonzoon Jared Kushner, de Israëlische minister voor Strategische Zaken Ron Dermer en minister Abdullah bin Zayed van de Emiraten.

Volgens Amerikaanse media wil de regering-Trump honderdduizenden Palestijnen betalen om Gaza te verlaten. Daarvoor zou zo'n 70 tot 100 miljard dollar nodig zijn, bestemd voor die "vrijwillige verhuizing", en voor wederopbouw, veiligheid en humanitaire hulp. Een woordvoerder van het Tony Blair Institute benadrukt dat Blair nooit heeft meegewerkt aan plannen waarbij Gazanen moeten verhuizen.

Het is voor Blair gevoelig terrein, gezien Trumps eerder gepubliceerde ideeën, waaronder een AI-gegenereerde video om Gaza te ontwikkelen tot de "Rivièra van het Midden-Oosten". Gaza wordt daarin voorgesteld als luxe golfstaat-resort, inclusief standbeeld van Trump. Bij die plannen zouden Palestijnse inwoners eveneens moeten verhuizen zonder dat duidelijk is waar ze naartoe moeten.

Eerder zei Trump van Gaza de "Rivièra van het Midden-Oosten" te willen maken. Volgens VN-secretaris-generaal Guterres komt dat plan neer op etnische zuivering:

Ondanks de kritiek op de bemoeienis van de Britse oud-premier, valt niet te ontkennen dat Blair als voormalig wereldleider met ervaring in het Midden-Oosten ook de nodige kennis en expertise meebrengt. Blair was van 1997 tot 2007 premier, waarmee hij de langst zittende Labour-premier uit de Britse geschiedenis werd.

Na zijn vertrek uit Downing Street in 2007 diende hij acht jaar lang als Midden-Oosten-gezant voor het zogenoemde Quartet, een internationale groep die bemiddelt tussen Israël en de Palestijnen en probeert een tweestatenoplossing te bewerkstelligen.

Blairs premierschap bleef altijd getekend door de beslissing Irak binnen te vallen, wat leidde tot een acht jaar durende oorlog waarbij honderdduizenden Irakezen omkwamen en een machtsvacuüm ontstond waarin Islamitische Staat kon opkomen.

Blair was ook via zijn private ondernemingen de afgelopen jaren actief in de regio, en daarbij waren zijn financiële banden met machthebbers in het Midden-Oosten niet altijd onomstreden. Inmiddels staat hij al ruim acht jaar aan het roer van het Tony Blair Institute, een organisatie met honderden werknemers die staten en bedrijven adviseert over politiek beleid onder de missie: "We help governments and leaders get things done."

Fouten recht zetten

Je zou kunnen stellen dat Blairs betrokkenheid bij een vredesplan voor Israël en Gaza de culminatie is van zijn jarenlange pogingen om na zijn premierschap zijn fouten recht te zetten in het Midden-Oosten.

Maar is de huidige regering en Labour-premier Keir Starmer wel blij met die bemoeienis? Voor Downing Street is het op zijn zachtst gezegd een opmerkelijke situatie. Starmer kan de komende tijd lastige vragen van journalisten en commentatoren verwachten: steunt hij Blairs plannen, en hoe verhouden die zich tot Trumps idee van een "Rivièra van het Midden-Oosten"?

Wat ook tot spanningen kan leiden tussen Blairs plannen en die van premier Starmer, is dat Starmer van plan is over een paar weken bij de jaarlijkse VN-vergadering in New York de Palestijnse staat te erkennen, in navolging van Europese landen als Frankrijk en Zweden. Een besluit dat woede oproept bij de Israëlische regering en tegen de haren van de regering-Trump instrijkt. De samenwerking zal daarmee niet makkelijker worden.

Het staat vrijwel vast dat de Franse premier François Bayrou negen maanden na zijn aantreden moet opstappen. De afgelopen vier dagen voerde hij ingelast crisisoverleg met alle politieke partijen. Dat eindigde vandaag met een domper voor hem. De gezamenlijke oppositie is van plan hem naar huis te sturen. Dat zal maandag gebeuren, in een speciale zitting van het parlement.

Aanleiding zijn de harde bezuinigingen die Bayrou deze zomer aankondigde. Hij wil bijna 44 miljard euro besparen en alle Fransen moeten daar een bijdrage aan leveren, vindt hij.

Geen meerderheid

Het probleem voor Bayrou is vooral dat hij en zijn centrumrechtse regering geen meerderheid hebben in het parlement. Hij heeft dus de steun nodig van in elk geval een deel van de oppositie. Maar daar bestaat grote weerstand tegen zijn voorstellen.

Deze week laste premier Bayrou daarom speciaal overleg in. Sinds maandag sprak hij één voor één met de fracties in het parlement. Vandaag waren de laatste gesprekken. Hij hoopte ze alsnog over te halen om akkoord te gaan met de bezuinigingen, of in elk geval te onderhandelen over de maatregelen. Dat bleek tevergeefs.

De grote oppositiepartijen lieten na hun gesprekken met Bayrou allemaal weten tégen de regeringsplannen te blijven. Niemand wilde blijkbaar concessies doen of onderhandelen. "De bijl is gevallen", zei de socialistische leider Olivier Faure vandaag.

Maandag lot bezegeld

Maandag wordt het lot van Bayrou bezegeld. Dan moet er gestemd worden over het beleid van de premier en over de noodzaak om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. De grootste oppositieblokken, de linkse coalitie en de rechts-radicale partij van Marine Le Pen, willen beide tégen Bayrou stemmen.

Als de premier de stemming verliest is hij gedwongen om zijn ontslag in te dienen bij president Macron. Het zou de tweede keer in negen maanden zijn dat een premier in Frankrijk gedwongen opstapt. In december werd de vorige premier, Michel Barnier, ook door de oppositie naar huis gestuurd.

Macron kan na het ontslag van Bayrou een nieuwe premier benoemen of nieuwe parlementsverkiezingen uitschrijven. Sommige oppositiepartijen eisen dat Macron ook zelf opstapt en nieuwe presidentsverkiezingen uitschrijft, maar dat scenario wordt niet waarschijnlijk geacht.

De bezuinigingen van 44 miljard stuiten niet alleen op verzet in het parlement. Ook de Fransen zijn in grote meerderheid tegen de maatregelen.

Voor volgende week woensdag zijn daarom landelijke protesten aangekondigd. Demonstranten willen wegen en fabrieken blokkeren. De week erna zijn er ook demonstraties en stakingen voorzien.

Eén van de grootste vakfederaties van Frankrijk, de CGT, noemt de aangekondigde bezuinigingen onrechtvaardig, omdat vooral 'gewone' Fransen getroffen zouden worden. "Als deze plannen door gaan, gaan we er allemaal honderden euro's in salaris op achteruit", zei CGT-topvrouw Sophie Binet vandaag.

Een voormalig voetbaltrainer moet negen maanden de cel in, omdat hij minderjarige jongens vroeg om naaktfoto's en met ze probeerde af te spreken. De rechtbank in Haarlem legde Stijn P. (24) een gevangenisstraf op van 18 maanden voor digitaal kinderlokken. De helft daarvan is voorwaardelijk.

Ook moet hij zich laten behandelen, is contact met de slachtoffers verboden en mag hij niet langer met kinderen werken. Verder krijgt de man een proeftijd van drie jaar, schrijft de rechtbank, en moet hij als hij vrij is meteen meewerken aan een behandeling.

De man is een voormalig jeugdtrainer van verschillende voetbalclubs uit de regio Haarlem. Tussen 2021 en 2023 zocht P. contact met tien spelers tussen de 11 en 14 jaar. Hij chatte met ze via Snapchat. De gesprekken werden al snel seksueel.

Zo vroeg hij een aantal jongens om naaktfoto's en filmpjes. Hij bleef doorvragen en als dat niet werkte, beloofde hij geld, ijs, dure schoenen of kaartjes voor Ajax. Ook probeerde hij met een paar jongens buiten de trainingen af te spreken om te zoenen of zich af te trekken. Uiteindelijk stuurden vier jongens foto's naar hem.

Vertrouwen beschaamd

De rechtbank vindt dat de man "geraffineerd" te werk ging en niet nadacht over de jonge leeftijd van de kinderen en de gevolgen van zijn daden.

"De jongens vertelden dat ze enorm hadden opgekeken naar de verdachte, hun voetbaltrainer", schrijft de rechtbank. "Dat vertrouwen heeft hij ernstig beschaamd. Het is zorgelijk dat de verdachte niet of nauwelijks lijkt in te zien hoe kwalijk hij heeft gehandeld."

De eis van het Openbaar Ministerie was twee jaar cel waarvan een jaar voorwaardelijk. P. zegt dat veel van de gesprekken bedoeld waren als grapje, maar gaf toe dat hij zich grensoverschrijdend heeft gedragen. P. was al eens eerder verdachte in een zedenzaak, die wegens gebrek aan bewijs niet verder werd behandeld.

Neppe VOG

Hij zou een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben vervalst om op een basisschool te kunnen werken. P. werd een tijd geleden aangehouden, maar mocht de uitspraak in vrijheid afwachten. In deze periode zou hij een neppe VOG hebben geregeld en ook daadwerkelijk hebben gebruikt om de baan op de school te krijgen.

Onderdeel van de straf is dat hij niet langer in het onderwijs en bij sportverenigingen mag werken. De rechtbank neemt het de man kwalijk dat hij de VOG heeft vervalst, "terwijl de VOG juist is bedoeld om situaties te voorkomen waarin een verdachte van zedendelicten in aanraking met kinderen kan komen".

Rijksmonumenten zijn vaak eeuwenoude gebouwen zoals kerken en kastelen, maar binnenkort komt er een aantal bij die veel minder oud zijn. Dat maakte de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) vandaag bekend.

Vergeleken met de oude rijksmonumenten zijn de vandaag voorgedragen 'objecten', zoals ze in jargon heten, piepjong. Ze krijgen nu een beschermde status omdat er zo veel wordt gesloopt dat de rijksdienst bang is dat er belangrijke objecten verloren gaan.

De genomineerde bouwwerken werden gebouwd tussen 1965 en 1990, een tijdvak dat de rijksdienst 'Post 65' noemt. "Je kijkt vervolgens heel inhoudelijk naar die periode, naar wat die heeft betekend voor Nederland", vertelt Eva Wijdeveld, die werkt als adviseur architectuurhistorie voor de dienst.

Het bestuderen van die periode leverde een aantal thema's op die toen belangrijk waren, zoals burgeractivisme, aandacht voor het milieu en een veranderende religieuze beleving. De lijst van 'objecten' die bij die thema's passen, werd gemaakt door erfgoedverenigingen, gemeenten, burgers en deskundigen.

Verspreid over Nederland

Meer dan de helft van alle bebouwing in Nederland stamt uit die tijd, dus het was "een flinke klus" om uit een lange lijst uiteindelijk vijftien bouwwerken te kiezen, zegt Wijdeveld. "De lijst had makkelijk heel veel langer kunnen worden."

De rijksdienst heeft ook gekozen voor objecten die verspreid over Nederland liggen. "Je wil niet dat niet alles in Amsterdam ligt, maar ook bijvoorbeeld een object in Hengelo."

Niet iedereen die de genomineerde bouwwerken ziet, zal gelijk overtuigd zijn van hun schoonheid. Toch vinden het ministerie van Cultuur en de rijksdienst het belangrijk dat ze behouden blijven. "Omdat het iets vertelt over hoe Nederland in die periode van 1965 tot 1990 was vormgegeven."

Neem bijvoorbeeld De Kasbah, een wooncomplex in Hengelo uit 1973. De woningen werden ontworpen door Piet Blom, bekend van de kubuswoningen in Rotterdam. "Echt een voorbeeld van experimentele woningbouw", zegt Wijdeveld.

Het verhaal van Nederland

"In de periode daarvoor, de wederopbouw, werd heel snel heel veel gebouwd, omdat er veel woningen nodig waren." Daardoor werd een belangrijk aspect van wonen uit het oog verloren: het samenleven met elkaar. Met de komst van nieuwe, experimentele woonvormen werd daar in die tijd volop over nagedacht, aldus Wijdeveld. "In De Kasbah is dat echt gelukt."

Er is niet alleen woningbouw uitgekozen om rijksmonument te worden, want een watertoren, landschapskunstwerk, de eerste moskee met minaret en station Lelystad Centrum behoren ook tot de genomineerden. "Ze vertellen het verhaal van Nederland en worden beschermd, zodat ze behouden blijven voor toekomstige generaties", aldus de rijksdienst.

Dat is geen overbodige luxe. "Iedereen kan het zien in z'n omgeving", legt Wijdeveld uit. "Ontwikkelingen zoals verduurzaming en transformaties van bebouwing gaan razendsnel. Er wordt veel gesloopt en vervangen." Daarom moet er nu wat gebeuren om te voorkomen dat gebouwen die belangrijk zijn, verloren gaan.

Tot 2012 kwamen gebouwen pas in aanmerking om rijksmonument te worden als ze ouder waren dan vijftig jaar. "Dat hebben we inmiddels losgelaten. Gebouwen worden soms al na 30 jaar gesloopt en je hebt ook de tijd nodig om iets te gaan waarderen."

Voor of tegen stemmen

De komende tijd start de rijksdienst de zogeheten aanwijzingsprocedure. Mensen die voor of tegen de voorgestelde nieuwe monumenten zijn, kunnen er nog hun mening over geven. De verwachting is dat de vijftien objecten over een half jaar officieel rijksmonument zijn.

Later volgen er meer bouwwerken, in totaal 150 stuks. "Liefst willen we natuurlijk veel meer, maar dit is het begin", zegt Wijdeveld. De rijksdienst hoopt met de nominaties ook gemeenten te inspireren om jonge gebouwen en andere objecten te beschermen. "Daarmee zeggen we ook: let er op wat je weg doet, want weg is weg."

Bliksem gaat er in Nederland anders aan toe dan op andere plekken op de wereld, hebben wetenschappers ontdekt. De bliksem is in ons land als het ware omgedraaid.

Onweer ontstaat doordat opstijgende warme lucht en dalende koude lucht met hoge snelheid langs elkaar heen waaien. Door de wrijving wordt de onweerswolk elektrisch geladen. Wanneer die lading vrijkomt, ontstaat bliksem.

Als in Nederland bliksem in een onweerswolk ontstaat, gaan elektrisch geladen deeltjes naar beneden. En dat is vreemd, zegt onderzoeker Brian Hare bij RTV Drenthe. "Want op andere plekken gaat ze juist omhoog."

Bliksem ontstaat in de buurt van het negatief geladen deel en ontwikkelt zich dan richting het positief geladen deel. Onder meer in de Verenigde Staten zit dat positieve deel boven het negatieve en beweegt de bliksem omhoog. Nu blijkt dat in Nederland het positieve deel juist onder de wolk zit en de bliksem dus omlaag beweegt.

Meer kennis

Niet alleen de bliksem, maar de hele onweersbui staat in Nederland op zijn kop, ontdekten de onderzoekers van Astron en de Rijksuniversiteit Groningen met behulp van de LOFAR-radiotelescoop. "Dat is raar, en dat kunnen we niet begrijpen. Dus er moet nog een heleboel werk worden gedaan om dat uit te zoeken", zegt Hare. Hij hoopt dat dit een eerste stap is om onweersbuien en het potentiële gevaar dat erbij komt kijken, beter te kunnen volgen.

Daarom kijkt ook het KNMI met belangstelling mee. Het instituut leverde data voor het onderzoek. "We vermoeden dat dit niet specifiek gaat over Nederlandse onweersbuiten, maar dat het meer algemeen geldt voor onweersbuien in regio's met vergelijkbare meteorologische omstandigheden", zegt een woordvoerder.

"Betere kennis over onweer en bliksem is belangrijk om betere waarschuwingen te geven", aldus de woordvoerder. "Bliksem is een belangrijk weerfenomeen dat impact heeft op de maatschappij. Niet alleen de bliksem zelf, maar ook andere fenomenen die bij onweersbuien optreden, zoals hagel, zware windstoten en grote hoeveelheden regen, kunnen maatschappij-ontwrichtend zijn."

"Bliksem is moeilijk te onderzoeken", zegt Hare. Het meeste onderzoek wordt gedaan in landen als de Verenigde Staten en Japan. "Je wil vooral op plekken zijn waar de meest spectaculaire flitsen voorkomen", zegt Hare. "En sorry, dat is niet in Nederland."

Toen hij een paar jaar geleden toch de Nederlandse bliksem bestudeerde, zag hij een afwijkende flits in de data: "Ik dacht: oh nee, de bliksem doet weer eens iets geks." Hij besloot het verder uit te zoeken. Omdat het natuurfenomeen hier zeldzamer is, is het moeilijker in kaart te brengen. De oplossing daarvoor werd gevonden in een speciale telescoop, de LOFAR in Exloo.

De LOFAR is eigenlijk ontworpen voor radioastronomie. De telescoop heeft duizenden antennes die radiogolven uit het heelal opvangen, om bijvoorbeeld sterrenstelsels en zwarte gaten te onderzoeken. Ook voor onderzoek naar structuren van bliksem bleek de LOFAR buitengewoon goed inzetbaar. "We zien niet alleen waar de bliksem is, maar ook hoe het start en hoe het zich ontwikkelt", zegt Hare.

De politie heeft een 43-jarige man aangehouden die verdacht wordt van het maken en verspreiden van seksueel getinte deepfakes. Dat zijn beelden die door kunstmatige intelligentie zijn gemanipuleerd.

Volgens de politie zijn er 130 slachtoffers. Van een deel van hen zijn beelden gemanipuleerd. Hoeveel precies is niet duidelijk. Ook zou hij vrouwen ongevraagd foto's van zijn geslachtsdeel en seksueel getinte berichten en deepfakes hebben gestuurd.

Vanwege de privacy deelt de politie niet meer informatie over hen. De verdachte komt uit Overbetuwe en zou de beelden onder meer via WhatsApp-groepen hebben verspreid.

Herhaaldelijk lastiggevallen

De slachtoffers hebben zich de afgelopen jaren gemeld. Ze komen uit het hele land en werden geregeld en herhaaldelijk lastiggevallen. Volgens de politie loopt er "al langere tijd" een onderzoek na verschillende aangiftes. De politie vermoedt dat het sinds 2021 of 2022 speelt.

Er zijn bij de man diverse gegevensdragers in beslag genomen. Hij zit vast en wordt verhoord.

Developing Android applications seems like it should be fairly straightforward if you believe the glossy marketing by Google and others. It’s certainly possible to just follow the well-trodden path, use …read more

Minister Wiersma (Landbouw) moet binnen twee weken de agrarische gegevens openbaar maken die Omroep Gelderland via een Woo-verzoek heeft opgevraagd. Dat heeft de rechter bepaald. Daarmee is de regionale omroep in het gelijk gesteld.

Het ministerie van Landbouw heeft laten weten dat Wiersma gehoor gaat geven aan de uitspraak van de rechter. Als ze dat niet had gedaan, had het ministerie een dwangsom van 50.000 euro per dag moeten betalen aan Omroep Gelderland, tot een maximum van 1 miljoen euro.

Het gaat om gegevens van Gelderse veehouders en hun uitstoot over 2023. Journalisten van Omroep Gelderland vragen daar al sinds eind 2022 om. Het gaat bijvoorbeeld om het aantal dieren bij veehouderijen en locaties van stallen. Daarmee kan onderzoek worden gedaan naar de effectiviteit van het stikstofbeleid.

Vertragingsactie

Het verzoek werd in eerste instantie goedgekeurd toen het ministerie nog onder leiding stond van minister Pieter Adema (Christenunie). Afgelopen januari greep Wiersma (BBB) in en werd de goedkeuring ingetrokken.

Wiersma vond dat de boeren niet genoeg geïnformeerd waren en wilde eerst een brief sturen naar de 60.000 agrariërs om wie het gaat. Dat proces zou niet alleen maanden duren, maar ook 5 tot 14 miljoen euro kosten.

De rechter stak daar in juli een stokje voor: de minister kon onvoldoende aantonen wat de toegevoegde waarde is van het persoonlijk informeren van alle boeren. Volgens de rechter "kan het handelen van de minister niet anders worden begrepen dan als een actie om de openbaarmaking van de gevraagde gegevens te vertragen".

De rechtbank wijst in de uitspraak op de aanstaande Kamerverkiezingen in oktober. "Het publiek moet kunnen worden geïnformeerd over de effectiviteit van het stikstofbeleid."

Follow the Money en NRC

Omroep Gelderland vroeg ook om cijfers uit 2020, 2021 en 2022, net als Follow the Money en NRC. Die zaak ligt nog bij de hoogste bestuursrechter, de Raad van State.

De zitting is al geweest, dus het is wachten op de uitspraak. Normaliter komt die binnen zes weken, maar "vanwege de complexiteit" zou het volgens een woordvoerder ook langer kunnen duren.

Australië heeft een nieuwe wet aangenomen waarmee het land migranten sneller kan uitzetten. De Australische regering heeft een akkoord gesloten met Nauru, een kleine eilandenrepubliek in de Stille Oceaan, waar de migranten naartoe gestuurd worden.

Het gaat om de zogeheten 'NZYQ-groep' van 354 migranten die voor onbepaalde tijd vastzaten in Australische immigratiedetentie. Velen van hen hebben misdrijven gepleegd, waarvoor ze inmiddels hun straf hebben uitgezeten. Toch wil de regering deze mensen niet vrijlaten.

Omdat de Australische Hoge Raad in november 2023 besloot dat de staat mensen niet zomaar voor onbepaalde tijd mag vasthouden, is de regering op zoek gegaan naar een ander land dat deze groep wil opnemen.

Lucratieve deal

Minister Tony Burke van Binnenlandse Zaken vloog vorige week onaangekondigd naar Nauru om de deal met president David Adeang te ondertekenen.

Aanvankelijk weigerde de Australische premier Albanese uit te wijden over de overeenkomst. Zo is niet bekend waar en hoe mensen op Nauru worden opgevangen. Het is bovendien onduidelijk of alle migranten ook een verblijfsvergunning krijgen. Het is niet uitgesloten dat ze alsnog door Nauru worden uitgezet naar een ander land.

Voor Nauru is het een zeer lucratieve overeenkomst. Australië betaalt de eilandstaat omgerekend zo'n 230 miljoen euro (408 miljoen Australische dollar) en daarbovenop zo'n 39 miljoen euro (70 miljoen Australische dollar) per jaar. De overeenkomst heeft een looptijd van dertig jaar. In totaal zouden de kosten voor Australië kunnen oplopen tot 1,4 miljard euro (2,5 miljard Australische dollar).

Straatarm land

Nauru is een eiland in de Stille Oceaan. Het ligt op een kleine drieduizend kilometer ten noordoosten van Australië. Het is op Vaticaanstad en Monaco na het kleinste land ter wereld met een oppervlakte van 21 vierkante kilometer en zo'n 12.000 inwoners. Het is een straatarm land, waar door de jarenlange fosfaatmijnbouw bijna niets meer groeit; het land is veranderd in een woestijn. Er is een hoge werkloosheid en veel armoede en bijna alles wat de bevolking nodig heeft, moet worden geïmporteerd.

Australiëcorrespondent Meike Wijers:

"Deze deal is zeer omstreden, zeker omdat er nog weinig details bekend zijn. Het is een dure afspraak voor een vooralsnog kleine groep veroordeelde criminelen die hun straf hebben uitgezeten.

Mensenrechtenorganisaties maken zich zorgen dat het niet bij deze groep blijft en dat later ook andere vluchtelingen naar Nauru worden uitgezet. Gevreesd wordt voor het gebruik van de zogeheten 'pacifische oplossing' als het gaat om ongewenste migranten. Het snoeiharde beleid waarbij asielzoekers worden afgescheept, krijgt al jaren veel kritiek, ook van de VN. De Australische regering zegt niet verantwoordelijk te zijn voor de behandeling van migranten in een ander land, maar dat argument veegde de VN van tafel.

Dat Nauru ondanks alle kritiek toch akkoord gaat met deze deal, is niet verrassend. Het straatarme land heeft weinig tot geen inkomsten en heeft dus veel baat bij deze miljoenendeal. Deskundigen zeggen dat de mensenrechten van de migranten mogelijk niet gewaarborgd kunnen worden."

Kleinere oppositiepartijen en mensenrechtenorganisaties zijn zeer kritisch op het plan. Er zijn zorgen dat de nieuwe wet het mogelijk maakt dat nog meer asielzoekers hetzelfde lot wacht. De wet beperkt het recht op een eerlijk proces, voordat immigranten worden uitgezet. Zo zouden ze geen recht hebben om in hoger beroep te gaan tegen het besluit om hen uit te zetten.

Snoeihard beleid

Het is niet voor het eerst dat Australië migranten uitzet naar Nauru. Sinds 2013 geldt er een snoeihard Australisch asielzoekersbeleid. Mensen die proberen per boot Australië te bereiken, werden geregeld vastgezet in kampen op Nauru of Manus, een eiland van Papoea-Nieuw-Guinea. Daar werden ze vastgehouden in erbarmelijke omstandigheden.

Begin dit jaar tikte een VN-commissie Australië op de vingers voor het verplaatsen en vastzetten van migranten op Nauru, terwijl ze daar met ernstige verwaarlozing, geweld en misbruik te maken kregen. Ook wanneer de asielopvang is uitbesteed aan een andere staat, blijft Australië verantwoordelijk, stelde de VN.

De Italiaanse modeontwerper en zakenman Giorgio Armani is overleden. Dat heeft zijn bedrijf bekendgemaakt. Armani was 91 en stond tientallen jaren aan het hoofd van een wereldwijd mode- en cosmetica-imperium, zowel als ontwerper als bedrijfsleider.

Het bedrijf Armani had een jaarlijkse omzet van ruim twee miljard euro. Tot zijn laatste dagen bleef hij voor het bedrijf werken.

De Italiaan wist van zijn naam één van de meest geroemde merken ter wereld te maken. Volgens zijn bedrijf stond zijn naam synoniem voor moderne Italiaanse stijl en elegantie.

Het modemerk Armani stond vooral bekend om de pakken en blazers, voor mannen én vrouwen:

"Hij creëerde een visie die zich uitstrekte van mode tot elk aspect van het dagelijks leven", staat in een verklaring namens zijn familie en zijn medewerkers. "Hij was zijn tijd ver vooruit met uitzonderlijke helderheid en pragmatisme. Hij werd altijd gedreven door onophoudelijke nieuwsgierigheid en diepgaande aandacht voor het heden en voor mensen."

Meer dan alleen couture

Giorgio Armani begon zijn carrière als inkoper voor een warenhuis in Milaan. Daarna begon hij als modeontwerper. In 1975 richtte zijn eigen merk op, samen met zijn vriend en compagnon Sergio Galeotti. Het groeide uit tot een modehuis dat veel verder reikte dan haute couture: met parfum, make-up, tassen, horloges, en ook cafés en hotels.

Armani wist daarmee zijn geliefde Milaan als modestad op de kaart te zetten. Zelfs Parijs werd even voorbijgestreefd als modemekka.

Hij maakte onder meer korte metten met traditionele maatpakken, met structuurloze blazers, zachte stoffen en sobere kleuren. Bovendien waren zijn blazers niet alleen voor mannen, maar ook voor vrouwen.

Hollywood

De definitieve doorbraak voor modehuis Armani kwam in 1980 met de film American Gigolo. Acteur Richard Gere werd, in Armani gehuld, de belichaming van het merk op het witte doek. Een paar jaar later deed hij dat nog een keer met The Untouchables, waar alle gangsters voortdurend in Armani-maatpakken rondlopen. Tot op heden dragen talloze filmsterren Armani.

Armani was vaker aan de slag voor Hollywood. Hij ontwierp voor de Grammy Awards, de MTV Music Awards, voor de wereldtour van Lady Gaga. Ook ontwierp hij sinds jaar en dag de kleding voor de Italiaanse Olympische sporters.

Giorgio Armani was al een tijdje ziek. Eerder dit jaar moest daardoor hij voor het eerst in zijn carrière een van zijn eigen shows missen. Tot in zijn laatste dagen bemoeide Giorgio Armani zich nog met de collectie en allerlei lopende projecten.

In het Armani-theater in Milaan wordt een plek ingericht waar Armani wordt opgebaard zodat het publiek afscheid van hem kan nemen. Hij wordt in besloten kring begraven.

Drie van de vier medeverdachten in de zaak van de spraakmakende kunstroof uit het Drents Museum in Assen worden niet vervolgd. De officieren van justitie achten hun rol te klein. Hoewel de medeverdachten de drie hoofdverdachten hebben geholpen "met ondersteunende handelingen", kan volgens het OM niet worden bewezen dat ze wisten dat de roof zou gaan gebeuren.

De vierde medeverdachte, een 26-jarige man uit Heerhugowaard, wordt nog wel vervolgd. Hij wordt verdacht van het stelen van een kentekenplaat.

Ook in zijn geval kan het OM niet vaststellen of hij wist van de op handen zijnde roof. Hij zal "op enig moment" worden opgeroepen voor een besloten hoorzitting, schrijft het OM.

Stukgeslagen vitrines

De drie hoofdverdachten zitten nog altijd vast. Het gaat om de 36-jarige Douglas Chesley W., de 35-jarige Bernhard Z. en de 20-jarige Jan B., allen afkomstig uit Heerhugowaard. Zij zouden de roof bij het Drents Museum hebben uitgevoerd en moeten op 16 oktober weer voorkomen.

Op 25 januari gebruikten zij volgens het OM een zwaar explosief om binnen te komen. Uit stukgeslagen vitrines namen ze drie armbanden en de gouden helm van Cotofenesti mee. De kostbare Roemeense kunstschatten waren geleend van het Nationaal Historisch Museum in Boekarest en zijn nog altijd niet terecht.

De diefstal veroorzaakte in Roemenië grote ophef. De helm van Cotofenesti is van onschatbare culturele waarde voor het land. In Roemenië staat de gouden helm van Cotofenesti in de schoolboeken.

In bijna elke klas van een basis- of middelbare school zitten wel leerlingen die thuis een andere taal spreken dan Nederlands. Tot nu toe mochten zij die op school vaak niet gebruiken, maar de Onderwijsraad adviseert scholen en de overheid om deze zogeheten 'thuistalen' juist wel in te zetten. Dat helpt leerlingen om sneller en beter Nederlands te leren.

Meertaligheid van kinderen wordt in het onderwijs vaak als probleem of als bijzaak gezien, maar volgens de Onderwijsraad laten scholen met die houding mogelijkheden liggen. "Ons advies is dat je verschillende thuistalen kunt benutten om het Nederlands beter te leren en om ín het Nederlands beter te leren", zegt Louise Elffers, voorzitter van de Onderwijsraad.

Het zou kinderen helpen als ze op school bijvoorbeeld ook Turks, Engels, Arabisch, Japans of Fries kunnen spreken. Ze zouden in hun thuistaal kunnen overleggen of vaker dingen kunnen opzoeken in de taal die ze het beste kennen.

Als er meer ruimte is voor leerlingen om hun thuistaal te gebruiken, kan dat volgens de Onderwijsraad "positieve gevolgen hebben voor het welbevinden van leerlingen en hun betrokkenheid bij het onderwijs".

Met behulp van vertaalapps

Het advies staat haaks op het idee dat het onderdompelen van leerlingen in één taal zou leiden tot een betere taalbeheersing. Dat idee was lang dominant. "Terwijl uit wetenschappelijk onderzoek al is gebleken dat het heel nuttig is om die thuistalen als bron te gebruiken bij het leren van het Nederlands", zegt Elffers. "Het heeft wel te maken met hoe je het aanpakt."

Vaak denken leraren bijvoorbeeld dat ze alle talen in het klaslokaal moeten beheersen, maar dat is een misvatting. "Dat is zeker niet nodig", zegt Elffers. "We zien al voorbeelden van hoe scholen dit doen. In het voortgezet onderwijs mogen leerlingen hun thuistaal gebruiken om opdrachten te maken van vakken zoals geschiedenis of klimaat en aan de hand van vertaalapps, waardoor ze belangrijke termen kunnen vertalen."

Leerlingen kunnen in groepjes over een onderwerp praten in het Fries of het Turks, waarna ze het klassikaal in het Nederlands bespreken. "Een ander voorbeeld in het basisonderwijs is dat leraren een boek in het Nederlands behandelen, terwijl leerlingen met een andere taal het boek thuis met hun ouders lezen. Zo ontstaat een mooie kennisoverdracht van de thuistaal naar het Nederlands, waardoor ze het Nederlands beter gaan beheersen", aldus Elffers.

Steeds diversere samenleving

In het advies van de Onderwijsraad wordt uitgelegd dat er in het verleden meer plaats voor andere talen was in het onderwijs, onder meer omdat de overheid toen nog aannam dat gastarbeiders ooit zouden terugkeren naar hun land van herkomst. De afgelopen decennia werden de mogelijkheden daarvoor kleiner en kwam de nadruk sterk op het Nederlands te liggen.

Het idee om meertaligheid in het onderwijs meer aandacht en ruimte te geven, roept ook weerstand op. Sommige leraren vrezen dat leerlingen die alleen Nederlands spreken zich dan juist "minder verbonden zullen voelen met de school of opleiding", valt te lezen in het advies.

Volgens de Onderwijsraad zouden scholen en mbo-opleidingen verplicht moeten worden om aandacht te besteden aan "talige diversiteit", omdat Nederland een steeds diversere samenleving wordt en mensen steeds internationaler georiënteerd zijn.

Nascholing en duidelijk beleid

De Onderwijsraad adviseert schoolbesturen om leerkrachten te ondersteunen door middel van nascholing. Elffers: "Daarnaast is duidelijk beleid belangrijk over hoe leraren met taal moeten omgaan. De benutting van de thuistalen maakt daar nog geen onderdeel van uit, wat leraren weinig houvast geeft over wat ze ermee moeten doen in de klas."

De raad bracht het advies uit op verzoek van de minister van Onderwijs. Of en wanneer het plan op scholen wordt ingevoerd, is nog niet duidelijk. De Tweede Kamer moet de plannen nog goedkeuren. De bedoeling is dat de nieuwe landelijke kerndoelen vanaf volgend schooljaar in werking treden.