Aggregator

Man die op Trump schoot, keerde zich als tiener tegen Joden en migranten

3 months ago

De 20-jarige man die op 13 juli acht kogels op de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump afvuurde, zette als tiener gewelddadige posts gericht tegen Joden en immigranten online. Dat heeft adjunct-directeur Abbate van de FBI gezegd in een hoorzitting van een Senaatscommissie.

"Heel recent hebben we een socialmedia-account ontdekt, waarvan we denken dat het in de periode 2019-2020 van de schutter was", zei Abbate. Daarop stonden meer dan 700 berichten. "Een aantal daarvan laten antisemitische en anti-immigratiedenkbeelden zien en lijken bedoeld om tot politiek geweld aan te zetten. Sommige zijn extreem."

De schutter, Thomas Matthew Crooks, werd direct na de moordpoging op Trump doodgeschoten. Zijn motief is nog altijd onbekend.

Stand onderzoek

De FBI gaf gisteren meer informatie over de stand van het onderzoek. Crooks blijkt online naar informatie over mass shootings te hebben gezocht, over energiecentrales, het zelf maken van explosieven en de aanslag op de Slowaakse premier Fico in mei.

De FBI maakte ook bekend dat de onderzoekers donderdag Trump als slachtoffer van de aanslag willen ondervragen. De oud-president raakte bij de aanslag gewond aan een oor. Een man in het publiek werd dodelijk geraakt. Twee toeschouwers raakten gewond.

Niet verdedigbaar

Vandaag is ook de interim-directeur van de Secret Service door de Senaatscommissie gehoord. Hij vindt het onbegrijpelijk dat de dader ongehinderd een positie kon innemen op een dak, op nog geen 140 meter van de plek waar Trump een toespraak hield.

Directeur Rowe is na de aanslag gaan kijken op de plek in de plaats Butler waar Trump de bewuste dag een verkiezingsbijeenkomst hield. "Ik schaamde mij voor wat ik zag", zei hij. "Als wetshandhaver met een lange staat van dienst, waarvan 25 jaar bij de Secret Service, vind ik het onbegrijpelijk dat dit dak niet beter beveiligd werd."

Zijn voorganger, Kimberly Cheatle, stapte vorige week op nadat haar positie vanwege de aanslag onhoudbaar was geworden.

Cheatle over het optreden van de Secret Service bij de aanslag op Trump:

Zonder bewijs voor verkiezingswinst kan Maduro meer druk verwachten

3 months ago

In Venezuela heeft de nationale kiescommissie president Nicolás Maduro uitgeroepen tot winnaar van de verkiezingen. De oppositie bestrijdt zijn winst. Beide kanten claimen nu de overwinning. Het land gaat daardoor een onzekere tijd tegemoet. In hoofdstad Caracas heeft de politie gisteravond traangas en waterkannonen ingezet tegen demonstranten.

Afgaand op onafhankelijke peilingen en exitpolls vooraf kon er na 25 jaar een einde komen aan de macht van de Verenigde Socialistische Partij van Maduro. Zelf staat hij al elf jaar aan het roer na de dood van zijn voorganger Hugo Chávez, die veertien jaar president was.

In oppositiekringen werd er al rekening gehouden met een historische overwinning in het land waar veel mensen weinig merken van de door oliedollars gespekte economie. Maar de kiescommissie kende Maduro 51 procent van de stemmen toe, zonder tellingen openbaar te maken. Daarmee lijkt er weinig over van de democratie in Venezuela. Hoe kon het zover komen?

Nooit meer vrije verkiezingen

Volgens Patricio Silva, hoogleraar moderne geschiedenis van Latijns-Amerika aan de Universiteit van Leiden, begon de omwenteling in Venezuela toen Chávez in 1999 aantrad als president. "Hij paste gelijk de grondwet aan zodat hij meerdere keren herkozen kon worden", vertelt Silva. "Het was duidelijk dat hij niet van plan was na de gebruikelijke één of twee termijnen te vertrekken."

Zijn 'bolivariaanse revolutie', vernoemd naar de 19de-eeuwse Zuid-Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijder Simon Bolivar, moest een langdurige systeemverandering teweegbrengen. Maar Chávez werd ziek en overleed in 2013.

Zijn rechterhand Maduro, de toenmalig minister van Buitenlandse Zaken, nam het over. Ook hij leek niet van plan te zijn om het politieke project van Chávez ooit ten einde te laten komen door het verliezen van een presidentiële verkiezing. Het socialistische plan werd doorgezet, maar zonder de olie-inkomsten waar Chávez uit kon putten kreeg de regering van Maduro het een stuk moeilijker.

"Hij had de pech dat hij aan de macht kwam toen de olieprijzen begonnen te dalen", zegt Silva. Die inkomsten had hij nodig om zijn sociale beleid uit te voeren. Met dat geld bekostigde het land de gezondheidszorg, volkshuisvesting en voedselbonnen. Daar was zijn steun vanuit de arme bevolkingsgroepen op gebouwd.

Charisma

Volgens Silva had Chávez nog iets wat Maduro niet heeft: charisma. "Maduro is geen warme persoonlijkheid waar mensen een binding mee voelen", zegt Silva. Chávez stond volgens hem veel dichter bij de mensen. Die voelden een persoonlijke band, alsof ze hem kenden. Maduro heeft dat talent niet.

"Dat merk je in zijn toespraken", zegt Silva. "Het ontbreekt hem aan een langetermijnvisie die het volk enthousiasmeert en samenbrengt." Hij lijkt bijvoorbeeld geen moment wakker te liggen van het feit dat in de voorbije jaren al zeven miljoen inwoners het land hebben verlaten. Silva ziet geen enkele intentie in het beleid van Maduro om die exodus te stoppen.

Silva omschrijft de binding die nog veel arme Venezolanen met Maduro hebben meer als een cliëntelistische relatie. In ruil voor financiële steun, in de vorm van voedselbonnen, huursubsidies en sterk gesubsidieerde gezondheidszorg, blijven vooral armere Venezolanen op hem stemmen, zelfs nu nog.

Eerder zwakker dan sterker

Zonder verbindend leiderschap lijkt het steeds moeilijker te worden voor Maduro om zijn macht vast te houden, schetst Silva. "Hij moet nu met geloofwaardige cijfers komen die zijn winst legitimeren. Cijfers die te controleren zijn door onafhankelijke waarnemers." Hij verwacht dat zowel vanuit Venezuela als internationaal de druk op Maduro zal toenemen als hij dit bewijs niet kan geven.

Vooral buurlanden Brazilië en Colombia volgen de ontwikkelingen in Venezuela op de voet. President Lula van Brazilië lijkt het vertrouwen in Maduro kwijt te zijn, zegt Silva. "Hij nodigde hem vorig jaar nog uit voor een bijeenkomst in zijn land. Lula wees toen de beschuldigingen van autoritarisme aan het adres van Maduro van de hand. Maar ook Lula is geschrokken van de harde toon van Maduro voorafgaand aan deze verkiezingen, toen hij dreigde met een mogelijk bloedbad en een burgeroorlog als hij verloor."

De vraag of er daadwerkelijk is gefraudeerd tijdens de verkiezingen doet er volgens Silva eigenlijk weinig toe. Maduro heeft het volk er niet van kunnen overtuigen dat er überhaupt sprake was van eerlijke verkiezingen. Door oppositiekandidaten niet te laten meedoen en internationale waarnemers te weigeren zijn deze verkiezingen ongeloofwaardig, zegt hij.

"Het betekent niet dat het regime meteen valt. Maar naarmate de tijd vordert en een duidelijke verantwoording van deze winst uitblijft, zal zijn regime eerder zwakker dan sterker worden", zegt Silva.

25 jaar Mohammed VI: koning Marokko wil droogte en ongelijkheid aanpakken

3 months ago

25 jaar geleden besteeg Mohammed VI van Marokko de troon, na de dood van zijn vader Hassan II. Het jubileum werd vandaag gevierd met festiviteiten in verschillende steden. De koning zelf gaf een troonrede, waarin hij maatschappelijke problemen aanstipte en terugblikte op zijn koningschap.

Marokko kampt met hoge kosten voor levensonderhoud, droogte en inkomensongelijkheid. En hoewel daarover onvrede leeft onder de bevolking, staat de koning er op een voetstuk. Mohammed wordt gezien als een stabiele en diplomatieke leider, die van de verschillende bevolkingsgroepen in Marokko een eenheid maakte.

Zijn investeringen in armere gebieden gaven hem de bijnaam Malik Al-Fuqara, de koning van de armen. Toch blijft het gelijk verdelen van de toegenomen welvaart een uitdaging.

Wat heeft de koning betekend voor zijn land? En waar richt hij zich de komende jaren op?

Westelijke Sahara

Het jubileum werd bekroond met een belangrijke toezegging van de Franse president Macron. Die liet weten dat Frankrijk Marokko steunt in het conflict over de Westelijke Sahara. Dit tot groot ongenoegen van Algerije, dat de onafhankelijkheid van de Westelijke Sahara steunt, en nu zijn ambassadeur in Frankrijk heeft teruggeroepen.

Macron noemt het autonomieplan dat Marokko in 2007 voorstelde, de 'enige basis' om het conflict op te lossen. Deze verschuiving is een klap voor de onafhankelijkheidsbeweging Polisario, die sinds 1975 strijdt voor een onafhankelijke staat.

Veel Afrikaanse en Europese landen zien het autonomieplan van de koning als de duidelijkste oplossing. Eerder erkenden bondgenoten als de Verenigde Staten en Israël de Westelijke Sahara als Marokkaans grondgebied.

Hervorming familiewet

Een van de belangrijkste onderdelen van de modernisering van Marokko die Mohammed in gang heeft gezet, is de invoering van een nieuwe familiewet in 2004. Hierdoor kregen vrouwen meer rechten op het gebied van echtscheidingen en erfrecht.

Sinds de invoering bleek wel dat de wet nog flink tekortschiet. Er zijn hervormingsplannen, die voor het eind van het jaar doorgevoerd moeten zijn. De koning is een belangrijke voorvechter van deze wet. Omdat hij ook een religieuze rol vervult in Marokko en er juist vanuit de religieuze hoek kritiek is op de hervorming, is het voor hem een constante balanceeract.

Watertekorten

De afgelopen zes jaar heeft Marokko te maken met droogte. Volgens de koning gaat de overheid vaart zetten achter waterprojecten die in de afgelopen jaren al zijn opgestart. Dan gaat het om de bouw van ontziltingsinstallaties om van zeewater drinkwater te maken en het aanleggen van verbindingen tussen verschillende stuwmeren om het water beter te kunnen verdelen over het land.

De koning riep zijn volk op om verantwoordelijk om te gaan met water. Om aan te geven dat dit volgens hem het belangrijkste probleem is waar het land mee te maken heeft, begon hij de toespraak hiermee.

Economie

Op economisch vlak heeft Marokko sinds zijn aantreden een aanzienlijke groei doorgemaakt. Zo groeide het bruto binnenlands product (bbp) met 250 procent en daalde werkloosheid met 3 procentpunten naar 11 procent.

De grootste handelspartner van Marokko is van oudsher de EU en dat is nog steeds zo. Maar onder de koning is ook de handel met China en Rusland versterkt en het land investeerde de afgelopen jaren meer in sub-Sahara Afrika. Marokko trad verder in 2017 toe tot de Afrikaanse Unie.

Toch vertaalt de nationale economische voorspoed zich niet in welvaart voor elke Marokkaan. Net als in andere landen op het Afrikaanse continent, is ongelijkheid nog altijd een groot onderdeel van de economische problematiek. De inkomensongelijkheid is sinds Mohammed aan de macht amper verminderd.

Vanuit mensenrechtenorganisaties klinkt ook kritiek op het gebrek aan sociale gelijkheid in Marokko. Human Rights Watch sprak in een recent rapport over het gebrek aan vrijheid van meningsuiting en wees daarbij naar journalisten en Hirak-activisten die gemarteld werden en opgesloten zijn. Deze activisten demonstreerden tegen de economische ongelijkheid in de noordelijke Rif-regio.

Israël-beleid

De koning sprak zich in zijn troonrede ook uit over de oorlog die Israël voert in Gaza. Dagelijks zijn er pro-Palestijnse demonstraties in de grote steden. Onder bewind van de koning normaliseerde het land de relatie met Israël, tot ongenoegen van de bevolking.

Maar de koning benadrukte dat hij ook achter de Palestijnse bevolking staat en Marokko's diplomatieke koers niet betekent dat "onze Palestijnse broeders en zusters" worden vergeten. Hij riep op tot een staakt-het-vuren en een tweestatenoplossing.

De opgesloten journalist Omar Radi kreeg gisteren gratie ter ere van de Troondag

Bekende politieke gevangenen in Rusland vermist

3 months ago

In Rusland zijn de afgelopen dagen verschillende bekende politieke gevangenen verdwenen, melden advocaten en naasten van de gevangenen. Zij zeggen niet te weten waar de gevangenen nu verblijven. Het gaat onder anderen om een politicus, een mensenrechtenactivist en voormalige medewerkers van Navalny.

Mensenrechtenactivist Oleg Orlov werd in februari dit jaar veroordeeld tot 2,5 jaar gevangenisstraf wegens zijn kritiek op de oorlog in Oekraïne. Hij is medeoprichter van mensenrechtenorganisatie Memorial. In 2022 kreeg de organisatie samen met het Oekraïense Center for Civil Liberties de Nobelprijs voor de Vrede uitgereikt. De instelling is inmiddels verboden in Rusland.

Memorial meldt op Telegram dat Orlovs advocaat hem gisteren wilde bezoeken in Syzran, maar daar te horen kreeg dat Orlov zich niet meer in het detentiecentrum bevond. Waar hij wel is, is onbekend volgens de organisatie.

Voormalige medewerkers Navalny

Onder de verdwenen gevangenen zijn ook meerdere mensen die samenwerkten met Navalny, de oppositieleider die eerder dit jaar in gevangenschap stierf. De man van Lilia Tsjanysjeva meldde haar vermissing op X. Tsjanyjeva werd vorig jaar veroordeeld tot een gevangenisstraf van 7,5 jaar. Ze was de eerste medewerker die na Navalny's arrestatie ook werd gearresteerd.

Ook Ksenia Fadejeva werd onlangs veroordeeld tot een jarenlange gevangenisstraf vanwege haar werk voor Navalny. Ze zou begin deze maand naar een gevangeniskolonie in Novosibirsk zijn gebracht, maar een advocaat die haar gisteren wilde bezoeken kreeg te horen dat Fadejeva "vertrokken" was.

Op het Telegramkanaal van politicus Ilja Jasjin wordt gemeld dat zijn advocaat vandaag te horen kreeg dat Jasjin niet meer in de strafkolonie in de regio Smolensk zit. Waar hij nu is, is onbekend. Jasjin is veroordeeld voor het verspreiden van "nepnieuws" over het Russische leger.

Kunstenaar Aleksandra Skotsjilenko werd twee dagen geleden plotseling overgeplaatst naar Moskou, meldt een groep die zich inzet voor zijn vrijlating. De actiegroep zegt bij verschillende gevangenissen navraag te hebben gedaan, maar zonder resultaat. De kunstenaar is veroordeeld vanwege een protestactie begin 2022, waarbij ze prijskaartjes in een supermarkt verving door anti-oorlogsboodschappen.

Vandaag werd ook bekend dat de 19-jarige Kevin Liik uit de gevangenis in Archangelsk is verdwenen. Zijn moeder had eten opgestuurd naar de strafkolonie, maar ontving vandaag een reactie dat de veroordeelde zich daar niet meer bevindt.

Vorige maand schreef mensenrechtenorganisatie Amnesty International in een rapport dat Russische politieke gevangenen systematisch worden geïsoleerd van hun naasten. Daarbij wordt ook onaangekondigde overplaatsing naar een andere penitentiaire inrichting als methode ingezet, vaak vlak voordat familieleden op bezoek zouden komen. Dat overkwam ook de vrouw van Orlov al eerder.

Booking.com krijgt Spaanse boete van 413 miljoen euro

3 months ago

Booking.com heeft een boete van 413 miljoen euro opgelegd gekregen van de Spaanse mededingingsautoriteit CNMC. Eerder dit jaar kondigde de toezichthouder al aan dat er een boete van honderden miljoenen aan zat te komen.

Na klachten van de Spaanse hotelsector startte CNMC in 2022 een onderzoek naar de van oorsprong Nederlandse boekingswebsite. De waakhond concludeert nu dat de site de afgelopen vijf jaar misbruik heeft gemaakt van zijn dominante positie.

Het bedrijf verbood hotels om lagere prijzen aan te bieden dan op hun eigen sites. Tegelijkertijd legde de website eigenhandig prijskortingen op voor hotelkamers zonder hierover met de hotels zelf te overleggen. "Deze praktijken hebben invloed gehad op hotels in Spanje en andere online reisbureaus die concurreren met het platform", aldus CNMC.

Een woordvoerder van Booking.com noemt het een "ongekende beslissing". Het bedrijf is van plan om in beroep te gaan.

Poortwachter

Booking.com, dat in 1996 begon als een Nederlandse startup, heeft in de EU een marktaandeel van 70 tot 90 procent. De Europese Commissie oordeelde eerder dat het bedrijf daarom een 'poortwachter'-functie heeft in de toerismesector, wat strenge verplichtingen met zich meebrengt.

Zo moet het bedrijf voldoen aan de regels van de speciale DMA-wet, die kleinere bedrijven een eerlijkere kans moet geven om te concurreren met grote spelers. Zo zouden Europese consumenten meer keuzevrijheid moeten krijgen. De Commissie kan bedrijven die de DMA overtreden boetes opleggen tot 10 procent van de jaarlijkse wereldwijde omzet. Dat betekent voor Booking.com in het uiterste geval een boete van ruim 2 miljard euro.

Toezichthouders kunnen ook op landelijk niveau boetes opleggen, zoals Spanje nu heeft gedaan. Tot onvrede van Booking.com. "Zoals we eerder al hebben gezegd, is de DMA het juiste forum om de meeste van deze kwesties te bespreken en te beoordelen. Dat biedt een kans om overeenstemming te bereiken over oplossingen die in heel Europa van toepassing zijn in plaats van per land."

Financiële tegenslagen

Begin dit jaar kreeg het bedrijf ook al te maken met een financiële tegenslag. Het gerechtshof in Den Haag bepaalde dat de reiswebsite zich moest aansluiten bij een pensioenfonds voor de reisbranche.

Het bedrijf verzette zich ertegen omdat het zich als een internetbedrijf ziet. Het hof oordeelt dat de site voor het boeken van accommodaties en hotelovernachtingen vooral een online reisagent is. Door die uitspraak heeft het bedrijf nog een kostenpost van 255 miljoen euro.

Levenslang voor Britse haatprediker Choudary die terreurgroep leidde

3 months ago

De Britse imam Anjem Choudary (57) heeft levenslang gekregen voor het leiding geven aan een terroristische groep en het aanmoedigen van jonge volgelingen om het terroristische pad op te gaan. Dat laatste deed hij online en met het geven van lezingen.

Volgens de rechtbank in Londen was hij "het gezicht en het centrum" van de radicale islamitische organisatie al-Muhajiroun, een organisatie die hij zelf mede heeft opgericht en die sinds 2010 op de Britse lijst van verboden organisaties staat.

Leden van al-Muhajiroun worden met meer dan twintig terreuraanslagen in verband gebracht, waaronder die op een Britse militair in Londen in 2013 en de aanslag op de London Bridge in 2017.

Tijdens het proces wees Choudary alle beschuldigingen van de hand met het argument dat de organisatie waaraan hij leiding zou hebben gegeven niet meer bestond. Choudary moet minstens 28 jaar de cel in voordat hij om voorwaardelijke vrijlating kan vragen.

Oude bekende

Choudary is een oude bekende van de Britse justitie. In 2016 werd hij tot een gevangenisstraf van 5,5 jaar veroordeeld omdat hij de terreurgroep Islamitische Staat steunde.

Daarvoor vestigde hij al de aandacht op zich door de aanslagen van 11 september 2001 in de VS te prijzen. Ook weigerde hij de aanslagen van 2005 in Londen te veroordelen en zei hij dat hij Buckingham Palace in een moskee wilde veranderen.

PostNL moet personeel binnen drie weken minder vaak zware pakketten laten tillen

3 months ago

PostNL moet binnen drie weken maatregelen nemen zodat personeel in sorteercentra minder vaak te zware pakketten hoeft te tillen. Het postbedrijf had bij de rechter uitstel gevraagd voor die eis van de Arbeidsinspectie. Maar daar gaat de rechter niet in mee.

In december constateerde de Arbeidsinspectie dat medewerkers in sorteercentra van PostNL fysiek te zwaar worden belast. Zo moesten ze vaak pakketten tillen die zwaarder zijn dan de toegestane 23 kilo. Daarna eiste de Arbeidsinspectie op 21 mei dat PostNL binnen drie maanden veranderingen zou doorvoeren: de fysieke belasting van medewerkers moest worden voorkomen of op zijn minst teruggedrongen.

'Maatregelen te kostbaar'

PostNL stapte daarop naar de rechter. Volgens het postbedrijf waren de benodigde maatregelen onduidelijk omschreven. Ook zouden ze niet doelmatig of onnodig kostbaar zijn. En bij concurrenten wordt niet ingegrepen en dat zou PostNL benadelen, aldus het bedrijf.

De rechter zegt nu dat het belang van de gezondheid van werknemers in deze zaak voorgaat. Ook vindt de rechter dat PostNL al langer op de hoogte had kunnen zijn van de te zware belasting en de noodzaak om maatregelen te treffen. PostNL heeft nog tot 21 augustus de tijd om maatregelen te nemen.

De Arbeidsinspectie gaf eerder aan dat het werk vooral zo zwaar is doordat medewerkers vaak zwaar moeten tillen. PostNL kan volgens de rechter dus ook tijdelijk de frequentie van de tilwerkzaamheden terugbrengen en dan onderzoeken welke andere maatregelen nodig zijn.

PostNL: 'al maatregelen genomen'

PostNL zegt in een reactie al diverse maatregelen te hebben genomen. "We hebben de rechter om meer tijd gevraagd om de resterende verbeteringen door te voeren, omdat de implementatie veel tijd kost. De komende periode gaan we nieuwe manieren testen en onderzoeken om onze processen verder te automatiseren."

De Arbeidsinspectie zegt in een reactie dat met name in distributiecentra duizenden werknemers klachten krijgen aan hun rug, nek, schouders en knieën. "Afgelopen jaar hebben we bij zo'n 200 distributiecentra gecontroleerd, ook in andere sectoren. We kondigen nooit handhavingsacties aan, maar je kunt er vanuit gaan dat ook concurrenten een bezoek van ons hebben gehad of nog krijgen."

Kale takken en weg mooie kluit: bomen leggen het loodje door vele regen

3 months ago

De overvloedige regenval van het afgelopen halfjaar heeft voor hoge grondwaterstanden gezorgd. En op diverse plekken staan percelen zelfs deels onder water. De wortels van de bomen krijgen daardoor geen zuurstof en dreigen te verstikken. "Zonder zuurstof kunnen de wortels geen water opnemen en voedingsstoffen transporteren naar het bladerdek," zegt Gerard Koopmans.

Koopmans is beheerder en projectleider bij de Bosgroepen, een coöperatie van landgoedeigenaren. Op een perceel in Uddel op de Veluwe dat onder zijn beheer valt, ziet hij de bomen verpieteren. Hij wijst op de kale takken in de bomen, waardoor het bladerdek veel dunner is dan normaal. "We zien het aan de oude bomen, die hebben eerst een paar droge jaren te verwerken gehad en nu staan ze met hun voeten in het water."

Maar ook de jonge aanplant heeft eronder te lijden. "Dit voorjaar heb ik hier een veld met jonge bomen geplant", wijst hij. "Die hadden een mooie kluit met veel haarwortels. Als ik ze er nu uittrek zie je allemaal satéprikkers."

Lege plekken

Ook ziet hij veel vervolgschade, zoals schimmels en insecten. Die tasten verzwakte bomen aan. "En de schade is enorm: de bezoeker ziet veel lege plekken en de eigenaar heeft een financiële strop, want alles moet opnieuw worden aangeplant."

De problemen zijn volgens hem onmiskenbaar een gevolg van de klimaatverandering. "Het KNMI ziet een trend: alle weersverschijnselen, of het nu droogte is of neerslag, zijn extremer," aldus Koopmans.

In de bossen op de Veluwe ziet Koopmans de gevolgen van de vele regen:

"We moeten samen met de waterschappen kijken naar een nieuwe manier van waterbeheer", vindt hij. Niet alleen water afvoeren, maar ook vasthouden voor droge tijden. In dat verband wijst hij op het fenomeen van de rabatsloten, die vroeger werden aangelegd. "Een soort greppels met hoge ruggen, waarop de bomen werden geplant. De wortels blijven dan droog en er blijft water in de greppels."

Maar ook wordt gekeken naar boomsoorten die beter bestand zijn tegen water of juist droogte, of soorten die nu groeien in een zuidelijker klimaat. Daar wordt uitgebreid onderzoek naar gedaan.

Deskundigen wijzen erop dat het een natuurlijk proces is dat er elk jaar bomen doodgaan in het bos. "Dode bomen horen bij de natuur", stelt woordvoerder Imke Boerma van Staatsbosbeheer. "Dus of het problematisch wordt is nu nog onduidelijk. Dat zien we pas op zijn vroegst volgend voorjaar."

Vooralsnog geen problemen door warmte: rustig bij ANWB en geen hitteplan

3 months ago

In Frankrijk is het hitteprotocol van kracht, maar in Nederland is het Nationaal Hitteplan niet nodig, zegt het RIVM. Ook bij de ANWB Alarmcentrale is het tot nu toe rustig.

"We hebben nog geen meldingen binnengekregen in verband met de hitte in Europa", zegt woordvoerder Stephan Grout. "Geen Nederlanders met pech door de warmte of in nood door oververhitting dus. Wel zijn er veel mensen met kapotte airco's."

De ANWB verwacht dat het aantal meldingen de komende dagen zal toenemen, vooral vanuit Frankrijk. Daar bevinden zich de meeste Nederlandse vakantiegangers met een auto. Vooral in het midden en zuiden van Frankrijk moeten mensen rekening houden met extreme hitte. Het kan op sommige plekken warmer worden dan 40 graden.

In Nederland is het met maximale temperaturen tussen de 27 en 31 graden vandaag warm en, op wat sluierwolken na, zonovergoten. In het binnenland is het zelfs een tropische dag. Op andere plekken in de wereld lopen de temperaturen nog veel verder op, zoals in Marokko. De afgelopen weken werden temperatuurrecords gebroken.

'Augustus nog te gaan'

"Auto's krijgen het zwaar door de hitte in combinatie met files en rijden in de bergen", zegt Grout. Vooralsnog is het dus rustig, maar dat blijft niet zo, verwacht hij. "We hebben heel augustus nog te gaan."

De meldingen van Nederlanders die problemen ondervinden door de hitte op vakantie, komen volgens de ANWB normaal gesproken vooral uit Griekenland en Turkije. "We adviseren mensen om genoeg te blijven drinken en niet op het heetste moment van de dag op pad te gaan."

De temperatuur loopt op in Parijs, maar daar heeft de gaststad van de Olympische Spelen goed over nagedacht:

Het RIVM, dat in Nederland verantwoordelijk is voor het Nationaal Hitteplan, krijgt tijdens warme periodes vooral vragen van Nederlanders die willen weten of dat plan geactiveerd wordt of niet.

"De vragen gaan veel meer over wanneer er extra zorg geleverd moet worden", legt coördinator Werner Hagens uit. "De doelgroep van het hitteplan bestaat vooral uit mensen met een kwetsbare gezondheid. De adviezen en maatregelen communiceren we via de mensen die ze verzorgen. Het is eigenlijk een oproep aan iedereen om voor elkaar te zorgen, vooral voor kwetsbare groepen zoals ouderen en jonge kinderen."

Voorafgaand aan een hete periode laat het RIVM weten vanaf wanneer het Nederlandse Hitteplan ingaat. "Het is nooit een verrassing", zegt Hagens. Van een hittegolf is hier de komende tijd in ieder geval geen sprake.

"Het Nationaal Hitteplan is ooit ingesteld om waarschuwingen te geven bij een langdurige periode van hitte. Mensen slapen dan slecht door de warmte en raken vermoeid. De hitte leidt tot een soort uitputting.Voor wie al een verminderde conditie heeft, is dat een risico."

'Niet opsluiten in koel huis'

Fysioloog Maria Hopman van het Nijmeegse Radboudumc legde eerder al eens uit dat je niet helemaal in de hand hebt of je goed tegen de warmte kunt, maar dat je je lichaam wel kunt trainen. Het lichaam kan zich aan temperatuurverschillen aanpassen, maar moet wel de kans krijgen om aan de warmte te wennen. Daarbij is het volgens Hopman belangrijk om het rustig op te bouwen.

"Sluit je dus niet alleen op in een koel huis of op kantoor", tipte Hopman. "Als je normaal een wandeling maakt, doe dat nu dan ook. Van een kwartier of half uur buiten lopen ga je misschien zweten, maar het zorgt er ook voor dat je lichaam aan de warmte gewend raakt. We zien aan het begin van de zomer vaak ook meer mensen met warmteklachten dan later in het seizoen."

Boete voor Dennis Schouten en Jan Roos na beledigen buurman

3 months ago

Presentatoren Dennis Schouten en Jan Roos moeten van de rechter in totaal 2000 euro betalen, omdat zij Schoutens buurman hebben beledigd in hun YouTube-programma Roddelpraat.

Schouten en Roos maken wekelijks afleveringen die zo'n 300.000 keer worden bekeken. Meerdere keren hebben zij daarin de buurman van Schouten met naam en toenaam genoemd en hem vergeleken met een SS'er. Ook hebben ze gezegd dat hij "mogelijk interesse heeft in de inhoud van onderbroeken van minderjarige jongens".

De twee bekenden vandaag in de rechtszaal dat de uitspraken in de shows en tijdens een boekpresentatie zijn gedaan, maar probeerden de politierechter duidelijk te maken dat al hun uitspraken onder humor en satire vallen. "Over bekende en onbekende Nederlanders. Met grove humor. Dat kun je leuk vinden of niet. Het is zo absurdistisch dat het onwerkelijk is", zei Roos.

Schouten zegt nooit van zijn buurman te hebben gehoord dat hij de grappen "niet leuk of zelfs beledigend vond". Daarom hielden de opmerkingen en beschuldigingen volgens hem aan van eind 2022 tot dit voorjaar. De buurman had er wel degelijk moeite mee en deed twee keer aangifte bij de politie, meldt regionale omroep Oost.

Niet de eerste keer

De buurman wil graag dat de afleveringen waar hij in voorkomt worden verwijderd en vraagt om een publicatieverbod. Daar voelt de officier van justitie niet voor. Die eist een taakstraf van 80 uur. De rechter legt uiteindelijk zowel Schouten als Roos een geldboete van 500 euro op. Ook moeten de presentatoren gezamenlijk nog eens een schadevergoeding van 1000 euro betalen.

Het is niet de eerste keer dat de Roddelpraat-presentatoren voor de rechter moeten komen. Eerder verloor het duo al een rechtszaak tegen zangeres en influencer Famke Louise, die hen voor de rechter daagde nadat de mannen hadden gesuggereerd dat ze was misbruikt door haar vroegere manager Ali B. Dat deden ze op basis van een niet uitgebrachte disstrack waarin Famke Louise van leer trekt tegen Ali B. en zijn vrouw. Deze aflevering hebben ze offline moeten halen.

Ook spande John de Mol een rechtszaak tegen de mannen aan, nadat zij in hun programma hadden gezegd dat De Mol getuigen had omgekocht in een mishandelingszaak rondom zijn zoon Johnny. Hem moesten ze vorig jaar een schadevergoeding van 5000 euro plus alle gemaakte proceskosten betalen.

A16 richting Rotterdam urenlang afgesloten door gekantelde vrachtwagen

3 months ago

De A16 bij Dordrecht is urenlang dicht geweest na een ongeluk met een gekantelde vrachtwagen. Rond 15.00 uur is de weg op één rijstrook na weer vrijgegeven.

Vanmorgen rond 11.00 uur ging het mis op de snelweg, niet ver van de afslag 's-Gravendeel. Een vrachtwagen met meerdere afvalcontainers op de oplegger kantelde op de snelweg. Hoe het ongeluk kon gebeuren is niet duidelijk. Wel is bekend dat er ook een bestelbus bij betrokken was, die de vangrail heeft geraakt. Er raakte niemand gewond.

Door het ongeluk lag de weg bezaaid met puin. De snelweg werd daarop afgesloten zodat alles kon worden opgeruimd. Tot die tijd was Rotterdam vanuit het zuiden zo goed als onbereikbaar. De file achter het ongeluk liep al snel op tot zeker 10 kilometer. Ook op veel rijkswegen stond een file van meer dan een uur.

Dat kwam doordat niet alleen de A16 richting Rotterdam dicht was, ook de A29 is nog afgesloten vanwege werkzaamheden aan de Heinenoordtunnel. Die zullen de komende uren langzaam oplossen, meldt de regionale omroep Rijnmond.

Bella Hadid over Adidas-campagne na kritiek uit Israël: 'Was me er niet bewust van'

3 months ago

Bella Hadid heeft voor het eerst gereageerd op de commotie over haar rol in een inmiddels ingetrokken Adidas-campagne. Het model, dat Palestijnse roots heeft, droeg daarvoor een vernieuwde versie van de SL72-sneakers, die het Duitse merk voor het eerst uitbracht voor de Olympische Spelen van 1972 in München, waar Palestijnse terroristen een moordaanslag pleegden op het Israëlische olympische team. Israël reageerde woedend op de campagne.

Na de kritiek van Israël trok Adidas vorige week de stekker uit de campagne en verwijderde alle reclamebeelden van Hadid op sociale media. "We zijn ons ervan bewust dat er verbanden zijn gelegd met tragische historische gebeurtenissen - hoewel deze volledig onbedoeld zijn - en we verontschuldigen ons voor het ongemak dat is veroorzaakt."

De beslissing van Adidas viel niet bij iedereen in goede aarde. In veel berichten op sociale media werd het merk verweten te bezwijken voor politieke druk, ten koste van Hadids reputatie.

Het model zelf liet tot nu toe niet van zich horen. Vandaag schrijft ze in een Story op haar Instagramaccount dat ze niet op de hoogte was van de historische connectie. "Ik zou me nooit bewust verbinden aan wat voor kunst of werk dan ook dat is gelinkt aan een vreselijke tragedie."

Hadid zegt dat ze "boos en teleurgesteld" is over het gebrek aan gevoeligheid in de campagne. "Mijn team had beter moeten weten, Adidas had beter moeten weten en ik had meer research moeten doen. Als ik dit had geweten had ik me ertegen uitgesproken, zoals ik altijd heb gedaan en altijd zal blijven doen. Ik zal de Palestijnen voor altijd bijstaan en me tegelijkertijd hardmaken voor een wereld vrij van antisemitisme."

Het 27-jarige Amerikaanse model van Nederlandse en Palestijnse afkomst is al jaren openlijk kritisch op de Israëlische regering. Sinds de oorlog in Gaza, na de terreuraanslag van 7 oktober, spreekt ze vrijwel dagelijks haar steun uit voor de Palestijnen. In berichten op haar Instagramaccount, dat ruim 61 miljoen volgers heeft, veroordeelt ze geweld uit zowel Israëlische als Palestijnse hoek.

Met haar uitingen haalde Hadid zich al vaker de woede op de hals van de Israëlische regering, die ze beticht van kolonisatie en apartheid. Het model zou tijdens een demonstratie in 2021 de omstreden leus "from the river to the sea, Palestine will be free" hebben geroepen. Ook noemde de radicaalrechtse minister Ben-Gvir haar een "Israëlhater" nadat ze zijn uitspraken had bekritiseerd over de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Ben-Gvir beweerde dat Joodse kolonisten meer recht hebben op het gebied dan Palestijnen.

Het is bijzonder dat een topmodel zich openlijk uitspreekt. Opdrachtgevers zijn vaak bekende modemerken die veelal huiverig zijn voor controverse. In 2022 zei Hadid in een podcast dat sommige bedrijven niet meer met haar wilden samenwerken vanwege haar openlijke pro-Palestijnse houding.

Nederlanders gewond bij steekpartij na ruzie met Ieren in Portugal

3 months ago

In de Portugese badplaats Albufeira zijn vier Nederlanders gewond geraakt bij een vechtpartij met Ierse vakantiegangers. Een ruzie over geluidsoverlast liep uit op een steekpartij.

Volgens Ierse media klaagden de Ieren diep in de nacht dat de Nederlanders de muziek te hard aan hadden staan in hun vakantieappartement in de Algarve. Dat liep uit op een gewelddadige confrontatie, waarbij beide kanten messen gebruikten.

Vijf personen raakten gewond, onder wie een Nederlander die in levensgevaar zou zijn. Een tweede Nederlander werd ook in het ziekenhuis opgenomen, maar is er minder slecht aan toe. De drie anderen mochten na behandeling weer weg. De betrokkenen zouden tussen de 17 en 21 jaar oud zijn.

Politieonderzoek

Het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt dat er vier Nederlanders gewond zijn geraakt, maar deelt uit privacyoverwegingen geen verdere details. Over de toedracht van de steekpartij kan een woordvoerder ook nog geen uitspraken doen.

"We hebben zelf geen opsporingsbevoegdheid in het buitenland, dus het is aan de lokale autoriteiten om onderzoek te doen", aldus de woordvoerder. "We bieden wel consulaire bijstand."

Ierse media melden dat de politie meerdere messen voor onderzoek in beslag heeft genomen, maar er is nog niemand opgepakt. Als dat gebeurt, zou een verdachte poging tot moord ten laste gelegd kunnen worden.

Ministerie laat deadline vallen voor stikstofplannen provincies

3 months ago

Provincies hoeven niet langer meer voor 1 oktober te laten weten aan het Rijk hoe zij de stikstofuitstoot terug willen dringen. Voor het inleveren van die plannen stond oktober als deadline, maar het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur laat weten die datum voor nu niet te hanteren. Dat bevestigt het ministerie na berichtgeving van BNR.

Het nieuwe kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB is nog bezig om de afspraken die ze hebben gemaakt in het hoofdlijnenakkoord uit te werken in een regeerprogramma. Daarin worden de afspraken concreter gemaakt.

Omdat dit invloed kan hebben op de plannen van de provincies, vindt het ministerie dat zij hier voorlopig geen haast mee hoeven te maken. Het ministerie zegt dat de datum van 1 oktober ook al niet strikt was.

Geld weg

De landelijke overheid en de provincies zijn al sinds 2022 bezig met het uitwerken van plannen om kwetsbare natuurgebieden te beschermen en de stikstofuitstoot te verminderen. Daardoor zou er meer ruimte moeten komen voor de bouw van nieuwe woningen en bijvoorbeeld werkzaamheden aan infrastructuur als bruggen en wegen.

Het Rijk zou de plannen van de provincies betalen. Daarvoor had het vorige kabinet een stikstoffonds, het zogenoemde transitiefonds, van meer dan 24 miljard euro opgezet. Dit was naast de plannen van provincies ook bedoeld voor nog een aantal andere maatregelen. Maar het nieuwe kabinet heeft besloten om dat fonds grotendeels te schrappen, waardoor een groot deel van het geld voor de plannen weg is.

In de wet staat 2035 als doel vastgelegd om de stikstofdoelen te halen. In dat jaar moet in driekwart van de kwetsbare natuurgebieden (Natura 2000) niet meer te veel stikstof neerslaan, om de natuur te beschermen. In de plannen van de provincies moet staan hoe ze dat willen bereiken.

Meerdere provincies worstelen ook met het maken van de plannen aan het landelijk gebied. De onzekerheid over hoe de aanpak van het nieuwe kabinet eruit komen te zien spelen hierin mee.

Zo heeft alleen de provincie Gelderland plannen gemaakt om de natuur te herstellen en de stikstofuitstoot aan te pakken. Overijssel, Noord-Brabant en Noord- en Zuid-Holland laten aan BNR weten dat ze 1 oktober al zeker niet gingen halen.

Drenthe en Flevoland wachten nog af wat de plannen van de landelijke regering gaan worden. De andere provincies werken wel door aan hun maatregelen, maar wijzen er wel op dat er nog veel onduidelijk is over de financiering.

Aanvaring veroorzaakt flinke schade aan brug: Pieterpad onderbroken

3 months ago

Een brug bij het Groningse Wierumerschouw blijft nog weken dicht vanwege grote schade door een aanvaring. De route is sinds zondag al gestremd voor weg- scheepsverkeer. Ook wandelaars op het Pieterpad hebben er last van, zij moeten tijdelijk een aangepaste etappe lopen.

De brug over het Reitdiep is zondagmiddag aangevaren door een zogenoemde tjalk. Op het moment dat het historisch zeilend vrachtschip de brug raakte, fietsten er volgens RTV Noord net twee personen over de brug, van wie er één ten val kwam tegen de reling en zich bezeerde. De schipper zelf bleef ongedeerd.

De provincie Groningen maakte gisteren bekend dat de schade groter is dan werd voorzien. Het herstel zal nog weken in beslag nemen.

Wachten op vergunning

Het brugdek moet de komende dagen worden weggehaald voor reparatie aan wal. Maar voor het vervoer over de weg is een vergunning nodig van beide gemeentes waar de brug tussen ligt: Westerkwartier en Het Hogeland. Dat kan wel even duren, waarschuwt de provincie.

Tot het zo ver is kunnen er geen schepen over het Reitdiep bij Wierumerschouw varen. Kleine schepen kunnen via het Aduarderdiep omvaren. Grotere schepen moeten via het Van Starkenborghkanaal, via Friesland of via het Eemskanaal varen.

Voetgangers, fietsers en automobilisten zullen zelfs moeten wachten tot de brug volledig is hersteld. En daar hebben ook de wandelaars op het Pieterpad last van. De tweede etappe van Winsum naar Groningen loopt namelijk over de brug. Het Pieterpad is een bekende wandelroute die van Groningen tot Maastricht loopt.

Wandelaars voor dichte brug

De organisatie heeft volgens RTV Noord inmiddels een alternatieve route aangedragen: de etappe tussen Winsum en Groningen loopt nu via de oostkant van het Reitdiep, waardoor wandelaars het water niet meer over hoeven te steken bij Wierumerschouw.

De 38-jarige Wouter uit Voren, werd gisteren nog door de dichte brug verrast. "Dat wordt omlopen", zei hij tegen de omroep. "Toen ik vanochtend vertrok had ik hier geen rekening mee gehouden. Maar ik zoek wel een omleiding en dan kom ik vanzelf wel weer op de route terecht."

Voor het eerst in EU meer stroom uit zon en wind dan uit fossiele brandstoffen

3 months ago

In Europa is voor het eerst in een periode van een half jaar meer elektriciteit uit zon en wind geproduceerd dan uit fossiele brandstoffen. Ook in Nederland was dat het geval, zo meldt energiedenktank Ember.

Elektriciteit uit zonnepanelen en windturbines groeide afgelopen zes maanden naar 30 procent van de totale productie in de Europese Unie. Tegelijkertijd daalde de productie uit fossiele brandstoffen naar 27 procent. De rest van de stroom wordt bijvoorbeeld opgewekt uit water- en kernenergie.

In dertien EU-landen landen werd meer stroom uit zon en wind opgewekt dan uit kolen en gas. In Duitsland, België, Hongarije en Nederland werd deze mijlpaal voor het eerst bereikt.

Experts zijn optimistisch over de snelheid van de energietransitie. Recent liet Nieuwsuur zien dat China daarin een hoofdrol speelt:

Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool spreekt van een mijlpaal, maar plaatst er ook een noot bij. "Het gaat alleen om elektriciteit. Dat is 20 procent van onze energievraag."

Hoewel stroom uit zon en wind toeneemt en de vraag naar elektriciteit afneemt, daalt de prijs van elektriciteit nauwelijks, ziet Visser. "Zolang gascentrales nog nodig zijn, heeft de elektriciteitssector last van hoge gasprijzen."

Dit komt doordat de prijs afhangt van het duurste opwekmiddel en dat zijn vaak de gascentrales, legt hij uit. Deze middelen worden ingezet zodra wind en zon niet beschikbaar zijn.

Het knelpunt in het gebruik van zon- en windenergie zit met name in de opslag. "Op dit moment kunnen we stroom nauwelijks tijdelijk opslaan als de vraag lager is dan de productie." Dat is zonde vindt Visser, omdat we daardoor veel stroom "weggooien".

Derde kind overleden na steekpartij Southport, motief nog onduidelijk

3 months ago

Na de steekpartij in het Britse Southport gisteren is een derde kind overleden. Het gaat om een meisje van 9. De twee andere kinderen die werden gedood, waren meisjes van 6 en 7 jaar, maakte de politie bekend.

Een tiener stak gisteren bij een dansles in op meerdere kinderen in een buurthuis. Twee kinderen overleden gisteren al. Naast de overleden meisjes werden er nog acht kinderen neergestoken. Vijf van hen en twee volwassenen liggen nog in kritieke toestand in het ziekenhuis.

Het gebouw waar de steekpartij plaatsvond is nog altijd afgesloten voor onderzoek. Bij de politielinten omhelzen mensen elkaar met tranen in de ogen. Lokale winkels en pubs zijn vandaag gesloten uit respect voor de slachtoffers.

Politiecommissaris Serena Kennedy zegt dat de aanval ook agenten diep raakt vanwege de jonge leeftijd van de slachtoffers. "Als moeder van twee dochters en oma van een 5-jarige kan ik me niet voorstellen wat de nabestaanden nu meemaken. Mijn condoleances, we voelen met hen mee."

Taylor Swift-dansklas

De dader liep rond het middaguur het gebouw binnen, waar op dat moment een Taylor Swift-dansklas bezig was voor kinderen van basisschoolleeftijd. Volgens de BBC was het klasje, aan het begin van de zomervakantie, met 25 deelnemers helemaal volgeboekt. Omwonenden hoorden angstige kreten uit het gebouw en zagen bebloede kinderen wegvluchten.

De politie heeft nog maar weinig vrijgegeven over wat er precies is gebeurd. Wel is duidelijk dat twee volwassenen die zwaargewond raakten probeerden de kinderen te beschermen. Zij konden echter niet voorkomen dat er veel slachtoffers vielen.

Agenten hielden de verdachte ter plekke aan. Het gaat om een 17-jarige jongen uit een naburige plaats. Over zijn motief is nog niets bekend, hij wordt nog altijd ondervraagd. Er is volgens de politie geen sprake van terrorisme.

Horrorfilm

Britten reageren geschokt op het bloedbad. "Ik hoorde de moeders schreeuwen toen ze aankwamen. Het leek wel iets uit een horrorfilm", vertelt een getuige. "Zoiets verwacht je in de VS, niet in het zonnige Southport."

Koning Charles laat weten "diep geschokt te zijn door dit uiterst gruwelijke incident" en condoleert de nabestaanden. Kroonprins William schrijft met zijn vrouw Kate dat ze zich "als ouders niet kunnen voorstellen wat de families, vrienden en geliefden van de doden en gewonden in Southport doormaken". Premier Starmer noemde de aanval eveneens "gruwelijk en extreem schokkend".

Reactie van Swift

Omdat de kinderen meededen aan een Taylor Swift-workshop zijn twee fans van de Amerikaanse popster een inzamelingsactie begonnen voor het kinderziekenhuis waar de slachtoffers worden verzorgd. De benefietactie haalde in nog geen dag al ruim 50.000 pond op, mede doordat een officieel X-account van de zangeres de oproep deelde.

Ook de zangeres zelf reageerde. "Ik word telkens overspoeld door de gruwelijkheid van de aanval, ik ben compleet in shock", staat in een handgeschreven bericht op Instagram. "Dit waren maar kleine kindjes in een dansles. Ik weet totaal niet hoe ik ooit mijn medeleven kan betuigen aan die families."

Polio-uitbraak in Gaza, vaccineren en isoleren moeilijk

3 months ago

Het ministerie van Gezondheid in Gaza zegt dat er polio is uitgebroken in het gebied. Daar werd al voor gevreesd, nadat begin deze maand het poliovirus in rioolwatermonsters was aangetroffen. De topman van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zei vorige week al dat een uitbraak een kwestie van tijd was.

Polio is een zeer besmettelijke ziekte die kan leiden tot een verlamming en hersen- of hersenvliesontsteking. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal zeven tot veertien dagen.

"Als mensen niet gevaccineerd zijn is er een groot risico om het virus te krijgen, vooral onder kinderen. Polio wordt in de volksmond daarom ook wel kinderverlamming genoemd", zegt Nicole van Batenburg, woordvoerder van het Rode Kruis.

Iemand met polio hoort in isolatie te gaan, liefst met een eigen badkamer, om zo de kans op het besmetten van anderen te verkleinen. In het dichtbevolkte Gaza, waar een gebrek aan hygiëne, drinkwater, eten en medicijnen is, is dat nagenoeg onmogelijk. Hierdoor is de kans op overdragen alleen maar groter, legt Van Batenburg uit.

Volgens directeur Pim Kraan van Save the Children wordt de situatie met de dag ernstiger. "Mensen zitten in tentjes die worden gescheiden door geultjes waardoor rioolwater loopt. Er zijn geen toiletten en kinderen spelen in het afval. Daarin zit dat virus en we zien dus het risico voor een grootschalige uitbraak van polio enorm oplopen."

Daarbij is de weerstand van de bevolking al ernstig ondermijnd, zegt Kraan. "Er is grootschalige hongersnood en er is een gebrek aan groente en fruit en geen schoon drinkwater. De ziektes die wij in onze klinieken zien, zoals luchtweginfecties, schurft, diarree, mazelen en nu dus ook polio zijn ziektes die gerelateerd zijn aan slechte hygiënische omstandigheden."

Water als oorlogswapen

De WHO stuurt nu een miljoen poliovaccins naar Gaza, maar door de oorlog en ontoegankelijke wegen is het lastig de vaccins op de juiste plek te krijgen. "Ook heb je artsen nodig want niet iedereen kan de vaccinaties zomaar inbrengen bij kinderen. Dit goed op poten zetten is niet zomaar één, twee, drie geregeld, dus zijn wij bang dat het virus zich verder zal verspreiden", zegt Van Batenburg.

Ook Kraan zegt dat het moeilijk is om een vaccinatieprogramma op te zetten in een oorlogsgebied. "Dit gebied is afgesloten en we hebben geen vrije toegang. Dus het zal heel moeilijk zijn om de middelen te brengen die we nodig hebben om ook die vaccinaties uit te kunnen voeren. Vaccins moeten tot aan het moment dat ze worden ingebracht gegarandeerd gekoeld zijn. Anders bederven ze en maak je mensen nog eens extra ziek."

Daar komt bij dat het nergens veilig is, zegt Kraan. "Mensen moeten grootschalig gemobiliseerd worden om naar die vaccinatiepunten toe te komen. We zien de afgelopen dagen dat geen school, geen shelter, geen voetbalveld, geen enkele plek veilig is, dus ik zie niet hoe we dit zouden moeten uitvoeren."

Daarnaast is het lastig om goed te registeren wie al wel en wie nog niet is gevaccineerd in Gaza, vanwege de gebrekkige gezondheidszorg. Door aanvallen van het Israëlische leger en beschietingen in het gebied is het leeuwendeel van de ziekenhuizen in Gaza beschadigd of verwoest.

Ook heeft Israël sinds 7 oktober alle afvalwaterzuiveringsinstallaties in Gaza vernietigd, schrijft de Nederlandse ngo Oxfam Novib in een rapport. Het Israëlische leger zet het gebrek aan water in als oorlogswapen, zo luidt de conclusie.

Israël maakte anderhalve week geleden bekend dat het zijn militairen in Gaza gaat vaccineren tegen polio.