Aggregator

(Telecompaper) SoftBank has shelved plans for producing an artificial intelligence (AI) chip with Intel, according to the FT, citing people familiar with the matter...

Een Schots onderzoeksteam dat scheepswrakken uit de Eerste Wereldoorlog opspoort, heeft in de Noordzee het wrak van een al ruim honderd jaar vermist Brits marineschip gevonden. De HMS Hawke werd op 15 oktober 1914 met 594 manschappen aan boord door een torpedo van een Duitse duikboot geraakt en zonk in acht minuten. Slechts 70 opvarenden van de 118 meter lange kruiser overleefden de aanval.

Duiker Steve Mortimer van de Lost in Waters Deep-onderzoeksgroep vertelde de BBC Scotland hoe hij en zijn collega's te werk waren gegaan. De eerste bron was het logboek van de commandant van Duitse duikboot U-9. Daarin stond een aanwijzing waar de U-9 zich bevond toen het zijn torpedo afvuurde.

Daarnaast waren de locaties van andere Britse schepen bekend, toen die voor het laatst radioverkeer met de Hawke hadden gehad. En dan was er ook nog een melding van een Britse vissersboot, die in de jaren 80 rapporteerde dat zijn netten in hetzelfde gebied vast waren blijven zitten aan "iets" op de zeebodem.

Tijdcapsule

Dat was de plek waar de Lost in Waters Deep-groep begin deze week ging kijken. Er lag niets, maar een kilometer daarvandaan, 110 meter onder het wateroppervlak, bleek een groot scheepswrak te liggen. "Grote delen van het teakhouten dek zijn er nog", zei Mortimer.

Ook zag hij veel aardewerk met Royal Navy-emblemen erop. "Het is fascinerend", zegt Mortimer. "Je kan door de patrijspoorten naar binnen kijken. Je ziet kamers met op de grond theekopjes, schalen en borden. Het is een tijdcapsule."

Meta heeft een app uitgebracht voor de Quest, waarmee die voortaan op alle externe apparaten met een video-uitgang kan worden aangesloten. Gebruikers hebben wel externe hardware nodig, maar kunnen daarmee vervolgens wel hun Quest gebruiken op smartphones of tv's.

Bij een strandtent in Ouddorp is vannacht een grote brand uitgebroken. De horecazaak is volledig afgebrand, schrijft Rijnmond.

Iets voor 04.00 uur kreeg de brandweer een melding van de brand bij 't Gorsje aan de Brouwersdam. De brandweer schaalde groot op om uitbreiding naar het naastgelegen duingebied te voorkomen. Daarbij werd onder meer een drone ingezet.

De brand was na ongeveer een uur weer onder controle. Er zijn geen gewonden gevallen, meldt een woordvoerder van Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Op dit moment wordt onderzocht hoe de brand kon uitbreken. "Maar er is niet veel meer over van het gebouw, dus het is de vraag of we iets bruikbaars gaan vinden", aldus de woordvoerder.

Goedemorgen! Vandaag komt het kabinet voor het eerst sinds het zomerreces weer bijeen voor een ministerraad. En de zesde etappe van de Tour de France Femmes staat op het programma.

Eerst het weer:

Vanmorgen is het in het zuidoosten nog even droog, elders zijn er perioden met regen. De regen breidt zich langzaam naar het zuidoosten uit. Vanmiddag valt er overal van tijd tot tijd regen. In de regen blijft de temperatuur steken bij een graad of 19. Tijdens droge momenten is het rond 22 graden. In Limburg kan het voor de regen uit nog 24 graden worden. De wind is zuidwestelijk en is zwak tot matig van kracht.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De onderhandelingen in de Qatarese hoofdstad Doha over een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars in de Gazastrook gaan vandaag verder. Dat hebben Amerikaanse en Qatarese functionarissen gezegd. Amerikaanse bronnen zeggen tegen persbureau Reuters dat de gesprekken "constructief" verlopen. Een woordvoerder van het Witte Huis zei vanuit Washington dat de gesprekken in Doha cruciaal zijn.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Bij het Indisch Monument in Den Haag is gisteravond stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Bij de Nationale Herdenking werden alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië herdacht.

Fijne dag!

Denken dat je belt met iemand van de bank, maar ondertussen opgelicht worden. Jaarlijks overkomt het tienduizenden mensen. Maar opgelicht worden door iemand die daadwerkelijk bij de bank werkt? Het overkwam twee rekeninghouders van SNS Bank.

Samen raakten zij anderhalve ton kwijt aan een helpdeskmedewerker van hun bank. Zij dachten bij hem in cryptomunten te hebben belegd, terwijl die het geld in de koop van een huis stak. Een "inschattingsfoutje", zo verdedigde de man zich na zijn ontslag.

"Doelbewust en manipulatief" troggelde hij op een "listige manier" respectievelijk 99.500 euro en 65.000 euro van twee slachtoffers af, staat in twee uitspraken die de NOS ontdekte bij de rechtbank in Utrecht en Tuchtrecht Banken. De medewerker vindt niet dat hij iets strafbaars heeft gedaan. "Ja, aan je eigen onderneming werken terwijl je voor iemand anders aan het werk bent, kan natuurlijk niet", is zijn enige excuus.

Hoge winstmarges

Het gaat om een man die begin 2022 als gedetacheerde aan de slag ging bij het klantcontactcentrum van SNS Bank. Zelf belegt hij dan al een jaar of vijf in cryptomunten. Dat vertelt hij zijn werkgever niet, maar zowel tijdens als buiten werktijden brengt hij dit onder de aandacht bij rekeninghouders. De bank stelt in de eigen gedragscode dat zoiets absoluut niet mag.

Na twee maanden heeft de helpdeskmedewerker beet. Gelokt door 4,1 procent rente laat een klant zich overtuigen 99.500 euro naar de privérekening van de man over te maken. Als het een halfjaar stil blijft, gaat de klant eens informeren bij zijn bankkantoor. Hij hoort daar dat de medewerker enkele maanden eerder is ontslagen.

Een oudere vrouw was eerder ook in de valkuil getrapt. Zij was naar haar lokale bankfiliaal gegaan voor hulp met de app van SNS. De medewerker, die in dat filiaal werkte, speldde haar op de mouw dat hiervoor "iets" op haar computer gedaan moest worden. Hier was nu geen tijd voor, maar hij beloofde die avond bij haar thuis langs te gaan.

Gezwicht

Maar in plaats van te helpen met de app begint de medewerker bij de vrouw thuis over beleggen in cryptomunten. Dat doet hij een week later opnieuw. De vrouw zwicht en maakt 65.000 euro naar hem over.

De volgende dag heeft de vrouw spijt. Ze belt SNS Bank, die zich een hoedje schrikt. De bank laat het geld direct terugboeken. De vrouw treft de man diezelfde dag opnieuw voor haar voordeur aan. Hij zegt dat hij door haar toedoen is ontslagen. En probeert haar voor de derde keer over te halen in cryptomunten te beleggen. Dat weigert de vrouw nu.

Bij de Volksbank, het moederbedrijf van SNS, neemt de afdeling veiligheidszaken ondertussen de mailbox van de ontslagen medewerker door. Er wordt een e-mail gevonden over de "belofte van aankoop en verkoop" van een huis in België. Twee maanden later meldt de andere klant, van de 99.500 euro zich bij de bank. Dan wordt duidelijk dat de medewerker twee klanten 1,5 ton heeft afgesnoept voor dit huis.

Winst groter dan gezichtsverlies

Omdat de medewerker de bankierseed heeft afgelegd, meldt de Volksbank hem aan bij Tuchtrecht Banken. Daar spreekt de man van een inschattingsfoutje. "Samenvattend heb ik de bank gebruikt voor het uitbreiden van mijn netwerk", zo valt in de uitspraak te lezen. "Ik wist dat dit niet mag. Ik snap waarom dat niet mag. Ik weet dat ik dit verkeerd heb gedaan. Maar de winst voor mij was groter dan gezichtsverlies."

De leden van tuchtcommissie concluderen dat de man "doelbewust en manipulatief" te werk is gegaan om op een "listige manier" via systemen van de bank grote geldbedragen bij klanten los te peuteren. De tuchtrechtcommissie is verbijsterd dat de helpdeskmedewerker totaal niet schuldbewust is.

De man krijgt daarom een voor het tuchtrecht zware straf: een beroepsverbod voor drie jaar. Voor de 99.500 euro stapt de Volksbank naar de rechtbank in Utrecht. De rechter oordeelt dat hij dat geld moet terugbetalen, inclusief rente én incassokosten.

Vertrouwen geschaad

Tuchtrecht Banken noemt de zaak uniek én ernstig. "Dit schaadt het vertrouwen in het hele bankwezen", zegt een woordvoerder. "Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat hun geld veilig is."

Of de oud-medewerker, zoals hij zelf vindt, niets misdaan heeft, daar gaat de rechter zich waarschijnlijk nog over buigen. De Volksbank heeft aangifte tegen hem gedaan.

De bank zegt de kwestie intern te evalueren. "We hebben een strenge selectieprocedure, waarbij sollicitanten ook een verklaring omtrent gedrag moeten overleggen. We zijn erg geschrokken dat dit kon gebeuren."

De NOS heeft de advocaat van de voormalige SNS-medewerker om een reactie gevraagd, maar zij wilde niet inhoudelijk ingaan op de zaak.

Opgelicht worden door nepmedewerkers van de bank heet helpdeskfraude. Dat gebeurt vaak telefonisch, waarbij de oplichters het nummer van de bank misbruiken. De NOS sprak eerder met Iris, die zo 'in een soort hypnose' werd opgelicht:

Wetenschappers hebben de oorsprong en samenstelling achterhaald van de asteroïde die 66 miljoen jaar geleden in één klap 70 procent van alle soorten op aarde wegvaagde. De asteroïde blijkt afkomstig te zijn uit de buitenste regionen van ons zonnestelsel, ver voorbij Jupiter.

De onderzoekers, onder meer van de Vrije Universiteit Brussel, concluderen dat uit een analyse van een kleilaag die overal ter wereld voorkomt, en is afgezet ten tijde van de inslag.

Daaruit blijkt dat de asteroïde van het koolstofhoudende soort is. Van dat type is bekend dat het oorspronkelijk niet voorkwam in het binnenste deel van het zonnestelsel. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Science.

De resultaten werpen niet alleen licht op het verre verleden, maar ook op het heden, benadrukt aardwetenschapper Steven Goderis van de Vrije Universiteit Brussel, een van de onderzoekers. "Dit onderzoek geeft ons een beter beeld van de samenstelling van asteroïden. Zo weten we beter wat er rondzweeft in ons zonnestelsel, en wat de aarde al dan niet bereikt."

Botsing voorkomen

Die kennis is van belang om een eventuele toekomstige botsing met een asteroïde te kunnen voorkomen. De Amerikaanse ruimteorganisatie NASA bereidt zich al voor op zo'n mogelijke ramp met behulp van de DART-missie.

In 2022 liet de ruimteorganisatie doelbewust een onbemand ruimtevaartuig kapotslaan op een ruimtesteen, met als doel deze van richting te doen veranderen. Die techniek moet worden ingezet als een asteroïde daadwerkelijk op de aarde afkoerst.

Daarnaast laat het onderzoek zien dat de impact daadwerkelijk door een asteroïde werd veroorzaakt, en niet door een komeet.

Bovendien werd er tot voor kort nog rekening mee gehouden dat de uitstervingsgolf enkel het gevolg was van vulkanisme. "Dit is de laatste nagel aan de doodskist van de vulkaanhypothese", vindt Goderis.

Moeder van alle kraters

Wetenschappers blijven nieuwe dingen ontdekken over de fatale inslag bij Chicxulub in Mexico. Twee jaar geleden werd nog bekend dat de inslag in het voorjaar moet hebben plaatsgevonden, een ontdekking van de Nederlandse paleontoloog Melanie During. Dat leidde ze af uit de 'groeiringen' in de botten van fossiele vissen.

Goderis gaat zich de komende tijd toeleggen op micrometeorieten, zij het met pijn in zijn hart. "Ik kan maar moeilijk afscheid nemen van de Chicxulub-inslag", vertelt hij. "Het is echt een speciaal geval, de moeder van alle impactkraters".

De onderhandelingen in de Qatarese hoofdstad Doha over een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars in de Gazastrook gaan later vandaag verder. Dat hebben Amerikaanse en Qatarese functionarissen gezegd. Amerikaanse bronnen zeggen tegen persbureau Reuters dat de gesprekken "constructief" verlopen.

Eerder op de dag meldden Egyptische bronnen dat er nog geen doorbraak was en dat er nog meningsverschillen te overbruggen waren. Hamas-kopstuk Hossam Badran zei laat op de avond dat de voortdurende Israëlische aanvallen in Gaza vooruitgang in de weg staan.

Hamas laat zich overigens niet vertegenwoordigen in Doha, omdat het vindt dat Israël er geen blijk van geeft een akkoord te willen. Directeur David Barnea van de Israëlische geheime dienst Mossad en twee andere Israëlische topfunctionarissen zijn wel aanwezig, naast vertegenwoordigers van de VS, Qatar en Egypte.

Cruciale fase

Er staat veel druk op de onderhandelingen. Gevreesd wordt dat het conflict in de regio verder escaleert als Iran en Hezbollah met een grote vergeldingsaanval komen tegen Israël. Eind juli werden binnen 24 uur een hoge commandant van Hezbollah en Hamas-leider Ismail Haniyeh geliquideerd. Die laatste werd gedood bij een operatie in Teheran, op terrein dat werd bewaakt door de Iraanse Revolutionaire Garde, een elite-eenheid.

De Verenigde Staten hebben hun militaire aanwezigheid in de regio afgelopen weken opgevoerd, met oorlogsschepen, een nucleaire onderzeeboot en gevechtsvliegtuigen. Die zijn bedoeld om Israël te beschermen, mocht het komen tot een grootschalige aanval op dat land.

Een woordvoerder van het Witte Huis zei vanuit Washington dat de gesprekken in Doha cruciaal zijn. "De overgebleven obstakels kunnen uit de weg geruimd worden, we moeten dit proces tot een einde brengen." Het begin van de gesprekken in Doha zou "hoopvol" zijn geweest.

Plan Biden

De Britse minister van Buitenlandse Zaken, David Lammy, is vrijdag in Israël voor gesprekken. Ook hij benadrukt dat er een cruciale tijd is aangebroken. "De komende uren en dagen kunnen de toekomst van het Midden-Oosten bepalen. Dat is waarom wij vandaag, en elke dag, er bij onze partners in de regio op aandringen te kiezen voor vrede."

De basis voor de gesprekken in Doha is een plan dat de Amerikaanse president Biden in mei presenteerde. Dat zou uiteindelijk moeten leiden tot een permanent bestand in Gaza, de vrijlating van alle gijzelaars en het vertrek van het Israëlische leger uit de Gazastrook.

Dit zijn de details van dat plan:

Gisteren meldden de Gazaanse autoriteiten dat er inmiddels 40.000 doden zijn gevallen in Gaza. Volgens het Israëlische leger zitten daar zeker 17.000 militanten van Hamas en andere terreurgroeperingen bij.

Inwoners van de Duitse stad Mechernich, even ten zuidwesten van Keulen, hebben het advies gekregen geen water uit de kraan te drinken. Mogelijk is het moedwillig vervuild. Een hek van een drinkwaterreservoir blijkt te zijn doorgeknipt.

De autoriteiten in Duitsland zijn alert op mogelijk sabotage nadat woensdag een militaire basis bij Keulen werd gesloten uit vrees voor sabotage. Ook daar was een hek geforceerd en meerdere mensen die op de basis werken hadden maag- en darmproblemen.

Deze basis is weer open. De politie heeft uit voorzorg het drinken van kraanwater op de basis verboden, zolang het leger en de militaire inlichtingendienst onderzoek doen.

Ook een militaire basis in Mechernich betrekt drinkwater van het reservoir met het kapotte hek. Het stadsbestuur laat de kwaliteit van het drinkwater onderzoeken en adviseert tot die tijd het niet te gebruiken. Zo'n tienduizend mensen zouden hierdoor voorlopig zonder water zitten.

Vastgoedondernemer Rudy Stroink is samen met zijn vrouw zes jaar na een veroordeling voor omkoping van een Amerikaanse Google-directeur vrijgesproken. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden oordeelde deze week dat er onvoldoende bewijs voor is. "Er is iets van je schouders afgevallen, je bent wat lichter geworden maar we zijn nog een beetje in trance", zei Stroink afgelopen avond in Met het Oog op Morgen.

Stroink en zijn vrouw werden in 2018 tot taakstraffen en voorwaardelijke celstraffen veroordeeld omdat ze een Amerikaanse Google-directeur zouden hebben omgekocht. Ze zouden via-via smeergeld hebben betaald om met zijn toenmalige vastgoedbedrijf TCN de verhuur van een datacentrum aan Google mogelijk te maken.

Afgeluisterd

"We waren 's ochtends net op toen er ineens een hele politiemacht voor de deur stond", vertelde Stroink (68) in het radioprogramma. "We zijn opgepakt en in de gevangenis gezet. Ik één nacht, mijn vrouw twee nachten. Een zeer choquerende ervaring."

Volgens Stroink was de hoop bij justitie dat het koppel zich in gesprekken met elkaar na hun vrijlating zou belasten. "We zijn ook heel lang afgeluisterd. Daar zijn we tijdens de rechtszaak achtergekomen, we mochten ernaar luisteren. We zeiden altijd tegen onze gasten: goed in de bloemen praten."

Schuldbekentenissen

Stroinks bedrijf betaalde destijds veel geld aan een tussenpersoon, waarna het geld terecht zou komen bij een manager van Google. Zij hebben later beiden tegen de Amerikaanse justitie schuldbekentenissen afgelegd en verteld dat Stroink wist van de omkoping.

Het gerechtshof oordeelde woensdag dat die verklaringen niet betrouwbaar zijn, mogelijk legden ze een deel van de schuld bij Stroink om zelf een lichtere straf te krijgen. Andere getuigen zouden de verklaringen bovendien tegenspreken.

Over de betalingen die destijds moesten worden gedaan zegt Stroink dat hij toentertijd geen argwaan had. "Maar als je achteraf de film terugkijkt denk je: hé, wat is daar gebeurd?" Hij heeft zijn les naar eigen zeggen wel geleerd. "Je moet voortdurend alert zijn, hopelijk kan ik dat aan anderen overbrengen."

Geen schadevergoeding

Het OM kan nog in cassatie gaan. Stroink hoopt dat het niet zover komt. "Acht jaar met deze wolk boven je, is voldoende straf denk ik, als daar nog wraakgevoelens zijn."

Een schadevergoeding claimen is hij niet van plan, ook al is hij veel contacten in de zakenwereld kwijtgeraakt. "Daar ben ik niet mee bezig. Ik heb geen wrok. Het is gebeurd en dat kunnen we niet veranderen. We willen er niet in blijven hangen."

De politie is dringend op zoek naar een man die de afgelopen tijd meerdere fietsers in Utrecht met geweld heeft belaagd. De verdachte heeft het volgens een woordvoerder vooral gemunt op fietsers die 's nachts alleen over straat rijden.

Bronnen bevestigen aan de NOS een bericht van De Telegraaf dat het gaat om een man die een tbs-behandeling heeft ondergaan. De politie wil niets kwijt over de identiteit van de man.

De man wordt gezocht na een incident eerder deze week. In de nacht van maandag op dinsdag werd een 19-jarige vrouw met geweld van haar fiets getrokken op de Weg tot de Wetenschap, in het oosten van de stad vlak bij de Universiteit Utrecht.

Toen het slachtoffer vanuit het centrum richting Utrecht Science Park reed, kwam een auto haar tegemoetrijden onder het viaduct van de A27. De bestuurder stapte uit en trok de vrouw met geweld van haar fiets, maar zij wist te ontkomen.

Verdachte in beeld

Volgens een woordvoerder van de politie was er een paar dagen eerder al een vergelijkbaar incident. Verdere details daarover wil de politie niet delen, maar "het lijkt er wel erg op", zegt de woordvoerder.

"En dat is voor ons reden geweest om met spoed te zoeken naar de verdachte. Dit is een heel ernstig feit, want het had heel slecht af kunnen lopen. Wat er gebeurd zou kunnen zijn is nog maar de vraag, maar dat kan veel erger zijn."

De politie vreest dat de man opnieuw zal toeslaan en is daarom dringend naar hem op zoek. Ze weten na onderzoek ook om wie het gaat, maar zijn naam wordt nog niet vrijgegeven.

Privacywetgeving

Agenten hebben gekeken of hij op zijn thuisadres was, maar troffen de man daar niet aan. "Dan gaan we verdere stappen nemen en dat is nu het tonen van een foto." De afbeelding is geplaatst bij een opsporingsbericht. Meer wil de politie dus nog niet delen over de identiteit van de man. "Maar mogelijk verandert dat nog op een later moment."

Dit is de man waar de politie dringend naar op zoek is:

Wat er met het publiek gedeeld wordt in een dergelijke situatie ligt bij het Openbaar Ministerie. Dat bepaalt in hoeverre het verantwoord is om bepaalde informatie te delen, met het oog op de privacywetgeving. Volgens een woordvoerder is op basis van de informatie die nu bekend is besloten om alleen de foto van de man te delen.

Volgens de politie kan hij overal in Nederland zijn. "Maar het is goed mogelijk dat hij zich ook ergens anders bevindt. Hij wordt nationaal gezocht en staat ook op een internationale zoeklijst, omdat hij zich mogelijk in omringende landen kan ophouden."

Voor het eerst sinds drie concerten van Taylor Swift in Wenen werden afgelast vanwege terreurdreiging treedt de Amerikaanse popster vandaag weer op. De zangeres staat vanavond in een uitverkocht Wembley. Het is de eerste van vijf shows in Londen.

Rond het concert zijn extra veiligheidsmaatregelen getroffen. Zo mogen fans zonder kaartje zich niet rond het stadion bevinden. Bij eerdere optredens van Swift kwamen grote groepen fans zonder kaartje naar de plekken waar de popster optrad om het concert buiten te volgen. Ook mogen fans geen rugzakken groter dan A4-formaat meenemen.

Volgens de politie gaat het om voorzorgsmaatregelen en zouden er geen aanwijzingen zijn voor een terreuraanslag.

Verdachten opgepakt in Wenen

Vorige week gingen drie concerten van Swift in Wenen niet door nadat de politie twee mannen had aangehouden die een terreuraanslag wilden plegen tijdens een concert.

Een van de twee verdachte bekende al snel dat hij zichzelf wilde opblazen bij het optreden. De 19-jarige man heeft trouw gezworen aan terreurgroep Islamitische Staat (IS). Later werd er een derde verdachte aangehouden. De Oostenrijkse bondskanselier Nehammer meldde op X dat "een tragedie" is voorkomen.

Het afgelasten van de concerten in Wenen was een grote teleurstelling voor de 'Swifties', de fans van de Amerikaanse popster. Ze staan bekend als erg fanatiek. Bij de concerten van Swift komen vaak ook veel fans uit andere landen. In Wenen zouden in totaal 170.000 fans de concerten bijwonen.

Aanslag Southport

Swift treedt ook voor het eerst op sinds een 17-jarige jongen drie jonge kinderen doodstak in de Britse plaats Southport. Dit gebeurde tijdens een Taylor Swift-dansles voor kinderen in de basisschoolleeftijd.

Via sociale media reageerde Swift al op het incident. Ze condoleerde de nabestaanden en noemde het een schok dat onschuldige kinderen werden gedood.

De dagen na de steekpartij waren er op veel plaatsen in Engeland gewelddadige rellen. Meerdere agenten raakten hierbij gewond.

Fans verwachten dat Swift vanavond stil zal staan bij het afgelasten van de concerten in Wenen en een nummer zal opdragen aan de slachtoffers van de steekpartij.

Wembley zal de komende dagen elke avond gevuld zijn met 90.000 bezoekers die Swift willen zien optreden

De Sudanese regering zegt de Adré-grensovergang met Tsjaad voor drie maanden te openen om meer voedselhulp het land in te krijgen. Door de burgeroorlog die sinds april vorig jaar in het land woedt heeft meer dan de helft van de Sudanese bevolking dringend humanitaire hulp nodig.

Ongeveer 500.000 ontheemde bewoners van het gigantische vluchtelingenkamp Zamzam in Sudan worden ernstig bedreigd door voedseltekorten. Dat blijkt uit een recent verschenen rapport van een internationale organisatie die wereldwijd ondervoeding bijhoudt. De humanitaire hulpcommissie van de regering ontkende daarna stellig dat in het kamp sprake is van hongersnood.

Ook op andere plekken in Darfur is er mogelijk sprake van hongersnood, maar door de oorlog tussen het leger en rebellen is het voor hulporganisaties onmogelijk om daar een compleet beeld van te krijgen. Volgens de Verenigde Naties zijn zeker 10,8 miljoen Sudanezen op de vlucht geslagen. Twee miljoen van hen zijn naar buurlanden als Tsjaad gevlucht.

Hulporganisaties trekken al langer aan de bel over de grote voedseltekorten in Darfur, dat grotendeels onder controle staat van de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF). Begin deze maand zei Artsen zonder Grenzen dat rebellen vrachtwagens met humanitaire hulp voor Zamzam al weken tegengehouden. Door het voedseltekort sterft iedere twee uur een kind in het kamp, aldus Artsen zonder Grenzen.

Volgens de VN maken alle strijdende partijen in Sudan zich schuldig aan grove mensenrechtenschendingen. De organisatie beschuldigt zowel het regeringsleger als de RSF van het uithongeren van de bevolking: ze zouden allebei humanitaire hulp blokkeren en vrachtwagens plunderen.

Grensovergang weer open

Door de aankondiging van de Sudanese regering om de grensovergang bij Adré in Tsjaad voor drie maanden te openen, zouden hulpgoederen de bevolking in Darfur makkelijker kunnen gaan bereiken. Of de grens ook daarna toegankelijk blijft, is niet bekend.

De regering blokkeerde sinds februari alle hulpleveringen via de grensovergang omdat RSF-rebellen zo wapens het land in zouden smokkelen. Volgens de regering zouden wapens, afkomstig uit de Verenigde Arabische Emiraten, de Adré-grensovergang zijn gepasseerd. Hoewel RSF en de VAE in alle toonaarden ontkennen, vinden VN-experts de beschuldiging geloofwaardig.

Leger blijft weg van vredesbesprekingen

Het besluit om de grens voor drie maanden te openen, volgt een dag na het begin van de door VS geleide vredesbesprekingen in het Zwitserse Genève. Bij de besprekingen zijn diplomaten uit Saudi-Arabië, Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten aanwezig. Ook maken delegaties van de Afrikaanse Unie en de VN deel uit van de gesprekken.

Het Sudanese leger had enkele dagen geleden al aangekondigd de vredesgesprekken te boycotten en verscheen gisteren niet aan de onderhandelingstafel. De Amerikaanse regering zegt er alles aan te doen om strijdende partijen aan tafel te krijgen en de nu al 15 maanden durende oorlog in Sudan te beëindigen.

Apple zet de ontwikkeling van een smarthomehub met iPad-achtig scherm door. Dat meldt Mark Gurman van Bloomberg. Het apparaat moet volgens de huidige planning in 2026 of 2027 verschijnen met een adviesprijs die mogelijk rond de 1000 dollar ligt.

De nieuwe variant van het mpox-virus, voorheen bekend als apenpokkenvirus, is voor het eerst vastgesteld buiten Afrika. Een persoon in Zweden is besmet geraakt, zo melden de autoriteiten van het land. De patiënt raakte geïnfecteerd in het deel van Afrika waar sprake is van een zware uitbraak.

Gisteren bestempelde de Wereldgezondheidsorganisatie de opmars van de nieuwe, gevaarlijker mpox-variant als internationale noodsituatie. Nu is clade I, zoals de nieuwe variant officieel heet, opgedoken in Zweden. De patiënt had zich in de omgeving van Stockholm gemeld met symptomen.

'We zijn voorbereid'

De persoon wordt behandeld, zo laten de Zweedse autoriteiten weten, maar het is onduidelijk hoe ernstig de symptomen zijn. De patiënt moet zich houden aan gedragsregels, zo staat in een verklaring. "Zweden is voorbereid om besmette mensen veilig te diagnosticeren, isoleren en behandelen."

Volgens Folkhälsomyndigheten, het Zweedse RIVM, is dit de eerste besmetting met clade I die is vastgesteld buiten Afrika. Deze variant is besmettelijker dan vorige varianten. Ondanks dat er nu een patiënt in Zweden wordt behandeld, heeft dat volgens het gezondheidsinstituut geen invloed op het risico voor de gehele bevolking.

Risico wordt laag ingeschat

Twee weken geleden oordeelde het European Centre for Disease Prevention and Control dat het risico voor Europa "erg laag" is. Binnenkort komt de organisatie met een nieuwe update over de impact van de nieuwe virusvariant.

Net als in Nederland is in Zweden eerder al wel een minder gevaarlijke variant van mpox opgedoken. Het RIVM heeft sinds april 2022 bij 1306 mensen in Nederland de mildere variant vastgesteld.

Bij het Indisch Monument in Den Haag is vanavond stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Bij de Nationale Herdenking werden alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië herdacht.

De oorlog eindigde 79 jaar geleden met de aankondiging van Japanse capitulatie. Tijdens de herdenking spraken slachtoffers en nabestaanden. Zo'n 2 miljoen mensen in Nederland hebben wortels in wat toen Nederlands-Indië heette. Onder grote belangstelling legde onder anderen premier Schoof een krans.

Bekijk hier beelden van de herdenking:

De herdenkingstoespraak werd gehouden door schrijfster Yvonne Keuls (92), samen met haar kleindochter Babiche. Keuls vertelde het verhaal van haar schoonvader Aat, die in 1943 met zo'n duizend andere krijgsgevangenen door Japan op transport werd gesteld om dwangarbeid te verrichten op het eiland Seram.

Keuls beschreef onder meer hoe haar schoonvader getuige was van de executie van mannen die hadden geprobeerd te ontsnappen. "De groep werd eerst afgeranseld en toen ze op de grond lagen, werden ze met bajonetten vermoord."

Yvonne Keuls en kleindochter Babiche hielden samen de herdenkingstoespraak:

Babiche stelde dat het belangrijk is om dit soort verhalen te onthouden. "Ik wil weten wat mijn voorouders is overkomen", zei ze. "We moeten die verhalen onthouden en doorvertellen opdat het niet weer zal gebeuren."

Wieteke van Dort

Bij de herdenking was ook aandacht voor de in Nederlands-Indië geboren Wieteke van Dort. De actrice en zangeres overleed vorige maand. Ruben Annink, die Indische wortels heeft, zong het nummer Liedje van verlangen dat Van Dort ten gehore bracht als haar typetje Tante Lien.

Van Dort las twee jaar geleden bij de herdenking een gedicht van Willem Wilmink voor. Thom de Graaf, voorzitter van de stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945, sprak vanavond kort over Van Dort in zijn toespraak.

Voorafgaand aan de herdenking was in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag de toneelvoorstelling Troost te zien. Daarin doet een vrouw onderzoek naar het verleden en komt ze erachter dat haar moeder op het laatste moment kon voorkomen dat zij door de Japanse bezetters werd gedwongen tot prostitutie. Tijdens de oorlog werden onder anderen duizenden inwoners van toenmalig Nederlands-Indië door Japanse soldaten gebruikt als seksslavin.

Van Jakarta tot Almere

Eerder op de dag waren er al herdenkingen op andere plekken in Nederland en in Indonesië. In Rotterdam was er naast de herdenking bij het Indiëmonument, waar burgemeester Aboutaleb sprak, ook een cultureel festival waarop de Indische, Molukse en Indonesische cultuur werden gevierd. Verder waren er herdenkingen in onder meer de Indonesische hoofdstad Jakarta, Heerlen, Oostburg, Hilversum, Almere, Apeldoorn en Enschede.

Op meerdere plekken is vandaag stilgestaan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië:

Google Pixel-telefoons die sinds september 2017 zijn verkocht, bevatten standaard een inactieve app met 'buitensporige systeemrechten'. Dat meldt securitybedrijf iVerify. De app kan volgens iVerify in theorie gebruikt worden om een toestel over te nemen. Google gaat de app verwijderen.

Nvidia introduceert een RTX 2000E ADA-videokaart voor workstations. Het betreft een singleslotvariant van de bestaande RTX 2000 ADA met een lagere tdp. De overige specificaties zijn grotendeels hetzelfde.

In de Openbare Bibliotheek Amsterdam is deze zomer een opvallende expositie te zien: De Nullijst. Boeken die nooit zijn uitgeleend, worden hier in de schijnwerpers gezet in de hoop ze van de papierversnipperaar te redden.

"Kijk, dit is wel heel sneu", zegt programmamanager Anat Harel tegen de lokale omroep AT5. Ze pakt een klein boekje van de plank in het ondergrondse depot en slaat het open. "Een klassiek uitleenlijstje met stempelmogelijkheid voor het lenen en terugbrengen, waar dus nog nooit een stempel op is gezet."

Het is een lot dat wel meer boeken is beschoren. Hoeveel het er exact zijn, durft Harel niet te zeggen. Maar vast staat dat duizenden boeken niet één keer zijn uitgeleend sinds ze zijn opgenomen in de collectie.

Nationale Ongelezen Boekendag

Omdat een bibliotheekcollectie niet eindeloos kan blijven groeien, hanteren veel bibliotheken een 'nullijst' voor boeken die al jaren niet uitgeleend zijn. Als de boeken te lang op die lijst staan, worden alternatieve bestemmingen voor ze gezocht, zoals een azc of gevangenisbibliotheek. Als dat niet slaagt, worden ze vernietigd.

Zonde, vindt de Ongelezen Boeken Club, die zich hardmaakt voor teksten die niet gelezen worden. Daarom heeft de club nu een kleine expositie in de bibliotheek aan de Oosterdokskade georganiseerd. De tentoonstelling bestaat uit vitrines met enkele fysieke boeken en een ouderwetse telefoon, waarmee bezoekers titels van de nullijst kunnen opvragen en reserveren.

De expositie loopt nog tot het einde van de zomer. Op 19 september, uitgeroepen tot Nationale Ongelezen Boekendag, mogen lezers hun geredde boek komen ophalen.

Firaxis schrapt de verplichte 2K Launcher uit strategiegame Civilization VI. Dat bevestigt het bedrijf op sociale media. Ook de komende game Civilization VII zal geen gebruikmaken van die launcher wanneer die begin 2025 verschijnt.