Eurocommissaris: boeren moet weer aantrekkelijk worden
De agrarische sector vergrijst. Van alle boeren in de Europese Unie is maar 12 procent jonger dan 40. Dat baart de Europese Commissie zorgen. En dus zijn vandaag plannen aangekondigd om te garanderen dat er ook in de toekomst genoeg boeren zijn.
Die plannen komen uit de koker van de Luxemburgse landbouwcommissaris Christophe Hansen. Naar zijn visie op de toekomst van de landbouw is door boeren lang uitgekeken. Vorig jaar dwongen ze met hevige protesten een gesprek af met de Europese Commissie. De plannen van vandaag moeten antwoorden bieden op de zorgen die de boeren toen op tafel legden.
En dus gaat het over lage inkomens, oneerlijke handel en regeldruk. Op al die punten probeert Eurocommissaris Hansen de boeren tegemoet te komen. Volgens hem koersen we af op een "demografische afgrond als we vandaag niet handelen".
InkomenEen eerlijk inkomen is volgens Hansen een eerste vereiste om het werk van een boer aantrekkelijk te houden. Hij benadrukt dat boeren aanzienlijk minder verdienen dan gemiddeld: 60 procent van het gemiddelde inkomen in 2023.
Inkomenssteun blijft volgens hem daarom onmisbaar. Hij wil die steun wel gerichter gaan inzetten: er moet meer terechtkomen bij startende boeren en bij bedrijven die essentieel zijn voor onze voedselzekerheid.
Hansen wil ook gehoor geven aan de roep van boeren om iets te doen tegen oneerlijke concurrentie uit het buitenland. Bedrijven buiten de EU kunnen nog altijd voedsel exporteren waarbij bestrijdingsmiddelen gebruikt zijn die in de Unie verboden zijn, terwijl boeren in de EU moeten werken met soms duurdere of minder effectieve alternatieven.
Als het aan de landbouwcommissaris ligt komt daar een einde aan. Maar hoe hij dat gaat regelen staat nog niet vast, dat gaat hij onderzoeken. Boeren in de EU zullen dit voorstel ongetwijfeld met gejuich ontvangen; buiten de EU kan het op verzet rekenen. En mogelijk olie op het vuur gooien bij de dreigende handelsoorlog tussen de EU en de Verenigde Staten.
Verleiden, niet dwingenWat betreft klimaatbeleid ziet Hansen boeren als deel van de oplossing, niet van het probleem. Het is volgens hem niet boeren óf klimaat, maar boeren én klimaat. Een strategie om minder vlees te eten is volgens hem onzin, ook al zou daarmee de uitstoot van de sector verlaagd kunnen worden. Volgens hem is de trend toch al dat mensen minder vlees eten en moet je dat niet afdwingen door de veestapel in te krimpen.
Sowieso wil hij als het om klimaat gaat de boeren vooral verleiden en niet dwingen. Aanvullende verdienmodellen voor boeren, bijvoorbeeld met groenbeheer, windmolens of de opslag van koolstof, wil hij stimuleren maar niet verplichten.
Harde regelgeving overboordSander Smit, de fractievoorzitter van BBB in het Europees Parlement, ziet in een eerste reactie dat Hansen, "een boerenzoon" na "vijf donkergroene jaren (.....) eindelijk het belang van voedselzekerheid" erkent.
GroenLinks-PvdA Europarlementariër Bas Eickhout vindt het terecht dat de Europese Commissie iets wil doen aan de onzekerheid bij boeren, maar over de manier waarop is hij minder te spreken.
Hij vindt dat de Eurocommissaris veel duidelijker doelen had moeten stellen op het gebied van klimaat: "Het grote risico is (.....) dat we harde regelgeving overboord kieperen, maar de miljarden nog steeds naar intensivering (van de landbouw) stromen." Maar dat systeem is volgens Eickhout niet langer houdbaar.
Of alle ideeën die Hansen heeft gepresenteerd ook doorgaan is afwachten. Het gaat nu nog om een toekomstvisie, geen uitgewerkt beleid. Of hij het werk van de boer echt aantrekkelijker zal kunnen maken zal vooral afhangen van het budget dat daar de komende jaren voor beschikbaar komt.