Mensen die vanochtend rond 04.45 uur naar de hemel keken, konden een lichtstreep zien waarvan nog onduidelijk is wat het precies was. Mensen die het hebben gezien, spreken van "vuurballen met een staart", "een heel grote vuurbal met enorme pluim" of "raketvormige objecten".
UFO Meldpunt Nederland zegt dat er zo'n dertig meldingen uit heel Nederland zijn binnengekomen en denkt dat het gaat om een meteoor, een stuk steen dat van een komeet of een ander hemellichaam afkomstig is. "Als dat met tien kilometer per seconde de dampkring in komt, vliegt het in de brand".
Sterrenkundige Theo Jurriens gaat ervan uit dat het ruimteafval van SpaceX is. "Het is geen meteoor, want deze verplaatsen zich heel snel en dat gebeurde in dit geval niet." Hij zegt dat het vermoedelijk gaat om de tweede trap van draagraket Falcon 9, die op 1 februari 22 satellieten heeft gelanceerd.
Aangekondigd afvalOp de website Aerospace werd de terugkomst van dit afval al aangekondigd. Daar is de route die het aflegt te bekijken en is te zien dat het over Nederland heen vliegt.
Verschillende mensen legden het verschijnsel vanochtend vroeg vast:
Ook in Duitsland waren de "brandende vuurballen" te zien. Tagesschau schrijft dat in veel delen van Noordrijn-Westfalen mensen het alarmnummer van de politie hebben gebeld. Ook het Duitse UFO-meldpunt werd aangeschreven. Dat kreeg volgens Tagesschau "talloze meldingen, foto's en video's".
'Mysterieus, maar indrukwekkend'Wetenschapsjournalist Roel van der Heijden is na de melding van het verschijnsel meteen online gaan zoeken, vertelt hij in programma Jan-Willem Start Op! op NPO Radio 2. Hij noemt het "vrij mysterieus, maar indrukwekkend."
Volgens hem komt het vaker voor dat dit soort brandende verschijnselen in de lucht te zien zijn. "Er draaien satellieten en raketten rond de aarde en die komen gecontroleerd terug." Dat gebeurt meestal boven zee, legt hij uit. "In de meest afgelegen gebieden".
De voormalige president van Brazilië, Jair Bolsonaro (69), wordt aangeklaagd voor het beramen van een staatsgreep nadat hij in 2022 de verkiezingen had verloren. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij rond de 40 jaar celstraf krijgen.
De Braziliaanse procureur-generaal Paulo Gonet beschuldigt Bolsonaro en zes van zijn medewerkers ervan een criminele organisatie te leiden die zich bezighield met een "autoritair machtsproject".
Het hooggerechtshof moet beslissen of er daadwerkelijk strafzaken worden gestart tegen de omstreden oud-president. Zijn advocaten hebben twee weken de tijd om op de aanklachten te reageren. Een advocaat die is gespecialiseerd in constitutioneel recht zegt tegen persbureau Reuters dat er 99 procent kans is dat het hof de aanklachten accepteert.
"Maar om Bolsonaro te veroordelen, heeft het Hooggerechtshof robuust bewijs nodig", zegt ze. In totaal zijn 34 mensen aangeklaagd voor betrokkenheid bij de plannen. Onder hen zijn ook verschillende hooggeplaatste militairen, zoals de voormalige nationale veiligheidsadviseur van Bolsonaro, de inmiddels gepensioneerde generaal Augusto Heleno.
Rellen in BrasiliaOnderdeel van het vermeende complot was een plan om de huidige president van Brazilië Lula da Silva te vergiftigen en opperrechter Alexandre de Moraes, een vijand van Bolsonaro, dood te schieten.
De aanklachten komen drie maanden nadat de federale politie met een onderzoeksrapport is gekomen over de staatsgreepplannen van Bolsonaro. Hij was van 2019 tot 2022 president. Daarin stond dat hij volledig op de hoogte was van de samenzwering om te voorkomen dat de linkse winnaar van de Braziliaanse presidentsverkiezingen van 2022, Lula da Silva, aan de macht zou komen.
Bolsonaro vocht de uitslag van de verkiezingen aan en zaaide onrust in het land. In januari 2023 ontaardde dat in rellen in de hoofdstad Brasilia en de bestorming van onder meer het parlementsgebouw door aanhangers van de rechts-conservatieve politicus.
VluchtrisicoPolitici van de oppositie en progressieve Brazilianen juichen het toe dat Bolsonaro officieel is aangeklaagd. Zij verachten de voormalige president vanwege zijn gebrekkige aanpak van de coronapandemie, zijn vijandigheid tegenover minderheden, inheemse gemeenschappen en het milieu en zijn aanvallen op het democratische systeem van Brazilië.
Het hooggerechtshof, onder leiding van opperrechter De Moraes, gaat zich nu buigen over de zaak. Verwacht wordt dat dit ergens in de eerste helft van dit jaar gebeurt. Bolsonaro kan de zaak in vrijheid afwachten. Analisten waarmee Reuters sprak achtten het onwaarschijnlijk dat hij gearresteerd wordt, tenzij het hof denkt dat er een vluchtrisico is.
Bolsonaro verliet zijn land eerder wel, twee dagen voordat Lula werd beëdigd. Toen zocht hij zijn toevlucht in de Verenigde Staten.
Philips is vorig jaar opnieuw diep in de rode cijfers gedoken. Onderaan de streep bleef een verlies over van 698 miljoen, vooral door een schikking van 1,1 miljard dollar die Philips vorig jaar in de Verenigde Staten trof vanwege problemen met slaapapneu-apparaten. Over 2023 schreef het bedrijf met 463 miljoen ook al een flink verlies in de boeken.
Daarnaast liep bij Philips ook de omzet licht terug, vooral doordat de verkopen in China sterk afnamen. De totale omzetdaling bleef beperkt, omdat Philips in de rest van de wereld wel meer apparaten verkocht. De groei zat volgens het bedrijf vooral in Noord-Amerika.
Op de beurs ging Philips na bekendmaking van de cijfers hard onderuit. De koers van het aandeel daalde in het eerste handelsuur met bijna 12 procent.
Philips zegt bij de cijfers wel dat de reorganisatie bij het bedrijf vruchten moet gaan afwerpen. Twee jaar geleden kondigde het bedrijf aan dat er in twee jaar wereldwijd 6000 banen zouden verdwijnen, waarvan 1100 in Nederland. Philips wil zo niet alleen kosten besparen, maar ook de bedrijfsprocessen versimpelen.
Dreigende handelsoorlogVorig jaar kwamen er in totaal ook weer iets meer orders binnen. Voor dit jaar rekent Philips daarom op een omzetgroei van 1 tot 3 procent. Daarin verwacht Philips opnieuw minder te gaan verkopen in China, mede door de handelsoorlog die de Amerikaanse president Donald Trump met China ontketent.
Inmiddels heeft Trump zijn pijlen ook op Europa gericht, met handelstarieven voor de import van Europees staal. Vannacht kondigde hij aan dat hij ook een extra heffing van 25 procent op buitenlandse auto's, chips, en geneesmiddelen wil gaan invoeren.
Of Philips daar als producent van medische apparatuur ook door wordt geraakt, is onduidelijk. Topman Roy Jakobs concludeert dat Philips in een "heel erg tumultueuze wereld" moet opereren. Met het oog op een dreigende handelsoorlog nam Philips daarom al maatregelen: "We hebben de afgelopen twee jaar onze export van China naar de VS al significant verminderd."
Minder regelsOm minder klappen te krijgen van handelstarieven, zoals onder de vorige regeerperiode van president Trump, wil Philips ook meer in belangrijke markten produceren. "We hebben in Noord-Amerika al fabrieken staan, maar we zullen er waarschijnlijk wat meer gaan doen. Zoals we ook hebben gedaan en zoals we gaan doen in Europa", zegt Jakobs.
De topman zegt dat Philips in gesprek is met de Nederlandse overheid en de Europese Commissie over de dreigende handelsoorlog met de VS. Vijf voor twaalf is het volgens hem nog niet: "We moeten niet in paniek raken en denken dat Europa geen toekomst heeft. Maar we moeten wel echt in actie komen. Hoe kan talent hier een betere voedingsbodem krijgen? Kan de regelgeving simpeler? Als je ziet hoeveel stappen je moet zetten om bepaalde toestemming te krijgen om ergens een nieuw bedrijf op te zetten. Help mensen om minder administratieve last te hebben, zodat ze waarde en banen kunnen creëren."
Gemeenten staan grote bezuinigingen te wachten en het Sociaal en Cultureel Planbureau is bang dat die vooral kwetsbare mensen zullen raken. Dat zou de ongelijkheid in de samenleving nog verder vergroten, waarschuwt het SCP.
Een toenemende kostenpost voor gemeenten is bijvoorbeeld de huishoudelijke hulp. Ouderen vragen die aan als ze niet meer zelf hun bed kunnen opmaken of het huis kunnen schoonhouden, maar in steeds meer gemeenten krijgen ze eerst een test. Er wordt gewerkt met een fitnessprogramma voor ouderen, waarbij bekeken wordt of ze door sporten weer fit genoeg kunnen worden om toch zelf schoon te maken.
ZelfredzaamGemeenten zeggen dat dit onderdeel is van de missie om ouderen zelfredzaam te maken en dat het altijd vrijwillig is. Bovendien komt niet iedereen ervoor in aanmerking. Toch zijn er situaties waarbij ouderen een vervelend gevoel overhouden aan zo'n test en het idee hebben dat ze geen hulp krijgen tot het trainingstraject is afgerond.
Zo vertelt de 84-jarige Jenny van Weijen uit Alblasserdam dat het intakegesprek als een vernedering voelde:
HRC Powerful Aging biedt de trainingen aan, waarbij inmiddels 43 gemeenten zich hebben aangesloten. Zelf zeggen zij geluiden over dwang niet te herkennen. Het bedrijf zegt veel positieve geluiden te horen van ouderen die meedoen met hun programma.
VitaliteitstrajectGemeenten die met het bedrijf samenwerken, zeggen tegen de NOS dat ze dat niet puur doen om kosten te besparen op zorg, maar juist om de ouderen fit en zelfstandig te houden. Op de site van het bedrijf zelf staat wel: "enorme besparing Wmo-kosten".
Volgens gemeenten is het belangrijk dat ouderen langer zichzelf kunnen onderhouden, vanwege een vergrijzende bevolking en personeelstekorten in de zorg. Veel ouderen zijn ook enthousiast over het trainingstraject, zeggen de gemeenten die de NOS benaderde in een rondvraag. "Juist omdat het een moment van training en het kopje thee achteraf een sociaal moment in de week biedt."
Dat merkte ook de 75-jarige Heleen Parent uit Appingedam, die het trainingstraject van veertien weken heeft doorlopen. "Ik merkte dat de spieren sterker werden. Zo moest je bijvoorbeeld oefeningen doen met je armen in de lucht. Dat je zelf de ramen kunt zemen. Ook train je in groepen en als je elkaar een beetje leert kennen, kijk je er ook naar uit."
Wel verbaasde zij zich over geluiden in haar groep dat mensen voelden dat deelname verplicht was. Ouderenvereniging ANBO-PCOB zegt zorgen te hebben dat "gemeenten druk uitoefenen op ouderen die een Wmo-aanvraag doen."
Die druk hebben Jenny (84) en Wijnand van Weijen (88) uit Alblasserdam zeker ervaren. Bij de intake moesten ze verschillende oefeningen doen, vertellen ze. "Samen met mijn man moesten we op de grond liggen en zelfstandig overeind komen, maar dat kunnen we helemaal niet meer. We moesten op de grond naar een bank rollen, zodat we ons daaraan omhoog konden hijsen."
Wijnand moest ook gewichten heffen, wat volgens het echtpaar na verschillende operaties niet meer mogelijk is. De conclusie was dat hij met een fysiotraject van zes weken weer fit genoeg zou zijn om de huishoudelijke taken op te pakken. "Na de trainingen kan hij zelfs om dit gebouw hobbelen", zou tegen hen zijn gezegd.
Volgens Eline Linthorst, universitair docent Gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit en specialist op het gebied van de Wmo, is de manier waarop dit gaat niet de juiste volgorde. "Op het moment dat iemand met een hulpvraag komt, dan is de actuele situatie leidend. En als men minder zelfredzaam is, heeft diegene hulp nodig. Men kan niet vooruitlopen op de mogelijke resultaten van zo'n traject."
Daar komt bij dat bij Powerful Ageing de fysiotherapeuten die de ouderen begeleiden in dienst zijn van het bedrijf. Dat is niet de bedoeling, zegt sociaal advocaat Renske Imkamp. "Een adviseur die in dienst is bij het bedrijf dat ook de hulp aanbiedt, in die constructie heeft diegene belang bij een bepaalde uitkomst. Dat betekent dat geen sprake is van een voldoende objectief onderzoek."
Menselijke maatIn de gemeente Sliedrecht hebben verschillende ouderen zich gemeld bij Boudewijn Brandwijk, die namens de lokale partij Slydregt.NU vragen heeft gesteld aan het college over het trainingstraject.
De ouderen geven aan dat het als een verkapte verplichting voelt, als een "extra drempel" om de kosten te drukken, zegt Brandwijk. "Het is heel goed dat we inzetten op het fit houden van ouderen. Ook is het belangrijk dat er maatwerk aan te pas komt bij het toekennen van de Wmo, maar dit slaat door in het verliezen van de menselijke maat."
Hoewel ze werden gestoord door de politie, hebben drie mannen afgelopen weekeinde toch de loodzware kluis uit een kringloopwinkel in Aalsmeer gestolen. De buit bedraagt zo'n 3.000 euro.
"Het is een heel onfortuinlijke samenloop van omstandigheden geweest", zegt penningmeester Dick Verhoef van de kringloopwinkel bij NH Nieuws. De politie kwam wel toen het alarm afging, maar verdween ook weer toen er niets verdachts werd opgemerkt. Al die tijd hebben de dieven zich waarschijnlijk verstopt.
"Twee dieven zijn aan de achterkant van de winkel een hek over geklommen en zijn toen via de nooddeur naar binnen gelopen. Het alarm ging meteen af", legt Verhoef uit, op basis van de camerabeelden van afgelopen zaterdagnacht.
Geen sleutel"Op die melding is de politie afgekomen", aldus Verhoef. Maar de agenten konden niet naar binnen. Om 02.30 uur 's nachts was er niemand met een sleutel van de winkel in de gelegenheid om de deur voor de politie open te doen.
"Alleen bij levensbedreigende situaties mogen agenten zich tot elke ruimte toegang verschaffen", laat een woordvoerder van de politie weten. "De agenten hebben wel grondig rondgekeken en zijn alle gangbare zaken nagelopen. Hoe het kan dat de criminelen desondanks onopgemerkt zijn gebleven, nemen we mee in het onderzoek dat we nu aan het doen zijn."
SteekwagentjeOp de beelden heeft Verhoef kunnen zien wat er na de politie-inspectie gebeurt. "Ze hebben zich waarschijnlijk naast de winkel, uit het zicht, schuilgehouden. Daarna hebben ze de kluis gevonden, die op een steekwagentje gezet en daarmee de voordeur geramd."
De dieven en de kluis van een paar honderd kilo zijn buiten door een handlanger met een auto opgepikt. Dat gebeurde rond 06.30 uur, dus vier uur nadat de dieven het pand waren binnengedrongen.
Verhoef verklaart het relatief hoge bedrag in de kluis door het feit dat ongeveer twintig procent van de klanten contant betaalt. De opbrengst van de verkopen in de kringloopwinkel gaat normaal naar mensen in nood in Oost-Europa, Afrika en het Midden-Oosten.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat een meerderheid in de Tweede Kamer conversietherapie wil verbieden en strafbaar wil maken. Bij deze 'behandelingen' wordt getracht om transgenders en homoseksuelen zogenaamd te genezen en heteroseksueel te maken. Dit komt voor in onder meer een aantal evangelische gemeenten en pinksterkerken, die homoseksualiteit en het zijn van transgender zien als ziekte.
Drie jaar geleden dienden D66 en VVD, toen beide coalitiepartijen, samen met oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, SP en Partij van de Dieren een wetsvoorstel in om deze praktijken te verbieden. Met Volt erbij kan het voorstel nu rekenen op zeker 68 Kamerzetels. De Tweede Kamer debatteert er vanavond over.
De initiatiefnemers hopen ook stemmen te krijgen vanuit de PVV, NSC en CDA. Het is onduidelijk wat de PVV'ers gaan doen, maar NSC en CDA zeggen het wetsvoorstel niet te steunen. De partijen geven aan tegen conversiebehandelingen te zijn, maar ze vinden het wetsvoorstel inhoudelijk ondermaats en een verbod moeilijk te handhaven.
Zware psychische schadeBelangenorganisaties vanuit de lhbti-gemeenschap vinden het verontrustend dat conversiebehandelingen mogelijk toch niet strafbaar worden. Wereldwijd bestaat in de medische wereld consensus dat conversiebehandelingen zware psychische schade toebrengen.
"Als je continu hoort dat jouw geaardheid jouw relatie met God vernietigt, terwijl ook het geloof ontzettend belangrijk is voor wie je bent, dan ben je continu in gevecht met jezelf", vertelt Kai Yung, die jarenlang conversiebehandelingen onderging bij de organisatie Evangelische Hulp aan Homofielen, die nu niet meer bestaat. "Ik nam zelfs een vriendin. Maar je ontkent alleen maar jezelf en ik werd depressief. De dominee zei toen dat ik 'gewoon niet volwassen genoeg was in mijn geloof'."
'Zuivering van zonden'"De schuld leggen bij mensen van wie hun geaardheid niet voldoet aan de normen van een religieuze groep is karakteristiek voor conversiebehandelingen", zegt Alexander Noordijk. Als student theologie kwam hij 20 jaar geleden uit de kast en werd hij ook onderworpen aan pogingen tot 'homogenezing'. Bij hem werd zogenaamde duivelsuitdrijving toegepast waarbij geloofsgenoten via lange gebedssessies in tongen gingen spreken.
"Ik zou daarmee gezuiverd worden van zonden van mijn voorouders, die dan weer in mij zouden zitten waardoor ik een homoseksueel zou zijn geworden", vertelt Noordijk. "Voor mij was dit ontzettend desoriënterend en ik heb veel psychische hulp nodig gehad om met deze ervaringen om te gaan."
Inmiddels is Noordijk predikant en getrouwd met Yung. Samen proberen ze via een lotgenotengroep slachtoffers van conversietherapie te ondersteunen. "Door de verhalen die wij horen, weten we zeker dat het nog steeds gebeurt."
Psychiaters en psychologen zien ook nog steeds mensen in hun spreekkamers die problemen ondervinden na conversiebehandelingen. Hun beroepsverenigingen steunen het wetsvoorstel tegen die therapie.
MisvattingOpvallend genoeg zeggen critici van de wet zich juist zorgen te maken over de gevolgen van deze wet voor psychiaters en psychologen. "Het wetsvoorstel gaat over alle handelingen die ertoe strekken dat genderidentiteit wordt onderdrukt of veranderd", zegt NSC-Kamerlid Jesse Six Dijkstra. "Dat raakt ook aan de vrijheid van hulpverleners die bijvoorbeeld werken met kinderen die door een fase van genderdysforie (onvrede met het geboortegeslacht, red.) gaan."
De vrees bestaat dat hulp van een psycholoog of psychiater aan transgenders tijdens hun transitie met deze wet als strafbaar kan worden geïnterpreteerd. Want ook hier gaat het om het veranderen van een genderidentiteit.
"Dat is een misvatting", zegt Niels Mulder, hoogleraar Openbare Geestelijke Gezondheidszorg en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. "Het verbod zit op het dwingen van mensen om 'gewoon' man of vrouw te zijn. En dat doen wij vanuit de beroepsgroep nadrukkelijk niet. Wij zeggen niet wie mensen moeten zijn of worden, zoals dat bij conversiebehandelingen gaat. Wij helpen mensen om de degene te worden die ze zelf willen zijn. Dat is een essentieel verschil."
'In de kou'Lhbti-belangenorganisatie COC Nederland reageert verbaasd op de terughoudendheid van NSC en CDA. "Want het CDA heeft bijvoorbeeld met het Regenboog Stembusakkoord voor dit wetsvoorstel getekend en het zelfs opgenomen in het verkiezingsprogramma", zegt woordvoerder Philip Tijsma.
Zowel CDA als NSC benadrukken dat ze conversiebehandelingen willen verbieden, maar via een ander wetsvoorstel tegen psychisch geweld, waar conversiebehandelingen dan ook onder vallen.
COC Nederland blijft kritisch. "Het wetsvoorstel waar CDA en NSC naar verwijzen, is nog niet eens ingediend", zegt Tijsma. "Slachtoffers van conversiehandelingen wachten al veel te lang op een wettelijk verbod. We roepen partijen op die slachtoffers niet in de kou te laten staan, en dit nu gewoon te regelen, net zoals dat in Duitsland en Frankrijk allang is gebeurd."
"Poetin zal heel tevreden zijn", zegt Oost-Europa-deskundige Bob Deen van Instituut Clingendael na de eerste ontmoeting tussen Amerikaanse en Russische gezagsdragers in jaren. Gisteren troffen de de ministers van Buitenlandse Zaken van de VS en Rusland, Rubio en Lavrov, elkaar in Saudi-Arabië. Oekraïne staat buitenspel.
Deen werd vorig jaar door Oekraïne betrokken bij de voorbereidingen voor eventuele onderhandelingen over een einde aan de oorlog. Inmiddels is de situatie dus flink veranderd.
"Ten eerste is Rusland weer uit zijn isolement en zitten de Russen weer rechtstreeks aan tafel met de Amerikanen. En die Amerikanen hebben bovendien van alles al weggegeven, voordat de onderhandelingen überhaupt zijn begonnen", zegt Deen.
Zo zei minister Hegseth van Defensie vorige week al dat Oekraïne het NAVO-lidmaatschap kan vergeten en dat het land er ook niet meer op hoeft te rekenen dat het gebied dat door Rusland is bezet nog zal terugkrijgen. Deen: "Rusland zal nog wel wat meer gaan eisen."
Zo reageerden Rubio en Lavrov op hun ontmoeting vandaag:
Het Russische eisenpakket is eigenlijk al jaren hetzelfde: Poetin eist bijvoorbeeld dat Oekraïne vier provincies opgeeft, die nu deels bezet zijn door de Russen en deels met succes verdedigd worden door de Oekraïners: Donetsk, Loegansk, Cherson en Zaporizja.
Deen: "Daar zie ik president Zelensky niet zo snel mee akkoord gaan. De Oekraïners hebben heel veel mensenlevens gegeven om dit grondgebied te verdedigen, dus het zou voor Zelensky heel moeilijk te verkopen zijn om het zonder slag of stoot op te geven."
Met andere woorden: verwacht niet snel een akkoord over een wapenstilstand. Deen: "Ik denk dat we nu pas het begin zien van een heel lang en moeilijk onderhandelingsproces. Het kan heel goed dat ze daar niet uit komen. Poetin is er bovendien heel goed in om onderhandelingen in te gaan, te doen alsof hij het meent en ondertussen gewoon door te vechten."
'Eerdere wapenstilstand stelde niets voor'Stel dat er op een gegeven moment wel een akkoord komt over een wapenstilstand, dan wordt de volgende uitdaging: hoe wordt dat dan gehandhaafd? Zowel Oekraïne als Europese landen zijn bang voor een herhaling van de Minsk-akkoorden uit 2014 en 2015, waarmee een wapenstilstand zou worden geregeld tussen Oekraïne en de separatisten in het oosten van het land die worden gesteund door Rusland.
Deen: "Die akkoorden werden daarna vrijwel dagelijks geschonden, die wapenstilstand stelde eigenlijk niets voor. Daarom hameren Oekraïne en Europese landen zo op veiligheidsgaranties, zodat het akkoord stevig genoeg wordt."
De wapenstilstand in Oekraïne zou moeten worden gewaarborgd door een 'vredesmacht' of 'afschrikkingsmacht' van buitenlandse troepen, zo hebben Amerikaanse en Europese regeringsleiders en ministers al voorgesteld. De Amerikanen hebben al gezegd dat zij daar geen troepen voor zullen leveren, dus de militairen moeten vooral komen uit Europese landen.
Deen: "Poetin heeft er geen belang bij dat Oekraïne militair zo wordt versterkt dat Rusland het nooit meer kan aanvallen. Op dat vlak zullen de Russen bij onderhandelingen dus zeker tegengas geven."
Bereid om te sterven?Een extra probleem voor de Oekraïners is dat er in veel Europese landen helemaal niet zo'n bereidheid is om militairen te leveren voor zo'n troepenmacht in Oekraïne. Deen: "In Nederland is de coalitie erover verdeeld en zelfs in Polen hoor je geluiden als 'Oekraïne moet vechten voor zijn eigen veiligheid.' De heel moeilijke vraag voor Europeanen is nu: politici zeggen al drie jaar dat veiligheid voor Oekraïne ook veiligheid voor Europa betekent, maar menen ze het echt als ze zeggen: steun voor Oekraïne, whatever it takes?
"De Amerikanen stellen nu de vraag aan Europa: "Ben je wel bereid om te vechten en desnoods te sterven voor Oekraïne?' Als ik de reacties tot nu toe zie, is het antwoord: nee."
Geen NAVO, wel EUZo'n halfhartige houding van andere Europese landen is voor Oekraïne geen positief vooruitzicht. Oekraïne heeft van de vorige Amerikaanse president Biden nog een flink pakket aan wapensteun gekregen, waardoor het land het vermoedelijk tot aan de zomer kan volhouden. "Daarna begint het voor de Oekraïners nijpend te worden."
Als Europeanen dus niet bereid zijn troepen naar Oekraïne te sturen, wat kunnen ze dan nog wel doen? "Het meest urgente is: Oekraïne helpen zich te verdedigen, zelfs als de Amerikanen wegvallen. Dat kan niet alleen met geld, maar ook met bijvoorbeeld de productie van wapens. Europa kan ook de sancties tegen Rusland aanscherpen en het Europese perspectief versterken: nu de NAVO onbereikbaar lijkt voor Oekraïne, wil het land in ieder geval Europese integratie nastreven, EU-lid worden dus. Dat is iets waar Amerika ook helemaal niets over te zeggen heeft."
Bij een autosloperij in Zoetermeer heeft een grote brand gewoed. De brand brak rond 4.00 uur vanochtend uit. Rond kwart voor zes was de brand onder controle. De brandweer is op dit moment bezig met nablussen. Er zijn geen gewonden gevallen.
De veiligheidsregio meldt dat de autosloperij als verloren kan worden beschouwd. De politie gaat onderzoek doen naar hoe de brand kon ontstaan.
Doordat er autobanden en pvc bij de autosloperij waren opgeslagen, werd er gewaarschuwd voor vrijgekomen roetdeeltjes. Omwonenden werden om 5.00 uur met een NL-alert gewaarschuwd om ramen en deuren dicht te houden en ventilatie uit te zetten. Om het vuur onder controle te krijgen, was de brandweer met veel bluswagens ter plaatse.
SloopwerkzaamhedenDe brandweer is nog wel de hele ochtend bezig met nablussen. Daarbij vinden ook sloopwerkzaamheden plaats, meldt de veiligheidsregio. Daar kan ook rook bij vrijkomen. Het advies om ramen en deuren te sluiten en ventilatie uit te zetten vervalt daarom alleen voor de wijdere omgeving.
Voor de directe omgeving geldt het advies om de ramen en deuren nog wel gesloten te houden als mensen last hebben van de rook.
Goedemorgen! PSV probeert vanavond de achtste finale van de Champions League te bereiken, in navolging van Feyenoord. En de Tweede Kamer debatteert over een verbod op 'homogenezing'.
Eerst het weer: het wordt langzaam zachter. Vandaag wisselen wolkenvelden en zonnige perioden elkaar af. Bij een matige zuidoostenwind wordt het 4 tot 7 graden.
Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?Nederland geeft op verzoek van Nigeria 113 bronzen objecten terug. Ze maken deel uit van de zogenoemde Benin Bronzen en behoren tot de rijkscollectie van het West-Afrikaanse land. Het gaat onder meer om plakkaten, hangers en figuren. Die bevinden zich op dit moment nog in de collectie van het Wereldmuseum in Leiden.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Het aantal weggeefwinkels in Nederland neemt toe. Iedereen is er welkom en alle spullen zijn er gratis. Eén van die winkels is die van Gea Topelen-Wilkens in Groningen. Zij heeft inmiddels een klantenbestand van 3800 gezinnen.
Fijne dag!
In de afgelopen dertig jaar zijn de populaties van meer dan 37 kenmerkende vissen en bodemdieren in de Oosterschelde met gemiddeld 28 procent achteruitgegaan. Bij de bodemdieren gaat het bijvoorbeeld om zeesterren en verschillende soorten kreeften en kwallen.
De afgelopen dertig jaar houden hobbyduikers de vissoorten in de gaten voor het Monitoringsproject Onderwater Oever van Stichting ANEMOON. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) houdt aan de hand van die tellingen van de 37 diersoorten de toestand van de onderwaternatuur bij.
De Zeeuwse zeearm heeft een unieke biodiversiteit en is aangewezen als een Europees beschermde habitat. "De Oosterschelde is een gebied waar zoetwater en zoutwater bijna in elkaar overlopen", zegt CBS-woordvoerder Natuur Vinodh Lalta. "Na de Watersnoodramp in 1953 werden de Deltawerken gebouwd. Deze hebben veranderingen in de natuur tot gevolg gehad." Dat maakt de fauna in het gebied erg bijzonder, aldus Lalta.
De populatie van een groep van vijftien diersoorten in de Oosterschelde is tussen 1994 en 2023 met 60 procent achteruitgegaan. In de groep zitten kenmerkende soorten vissen, zoals de schol en de gewone zeedonderpad, en schaal- en schelpdieren, zoals de mossel en de Europese zeekreeft.
KlimaatveranderingEen van de oorzaken van de afname is de toenemende watertemperatuur in de zomer door klimaatverandering. De dieren trekken dan meer naar diepere wateren in de Noordzee. "Die komen in de wintermaanden niet meer terug", aldus Lalta. En een verandering in die populaties heeft invloed op de gehele voedselketen.
Van acht soorten, waaronder de purperslak en de platte oester, nemen de aantallen juist toe. Tien soorten zijn stabiel gebleven in de afgelopen dertig jaar en van vier soorten is de populatietrend onzeker.
"We zien door het warmer worden van het zeewater dat er ook een aantal exoten bijkomt vanuit zuidelijkere gebieden", zegt Lalta. Dat hoeft niet per se een slechte ontwikkeling te zijn, maar het kan wel. "Net zoals de rivierkreeftjes die geen natuurlijke vijand hebben in de Nederlandse sloten. Die vreten alles op."
Ook de Nederlandse staalindustrie heeft invloed op de onderzeepopulaties. De dijken langs de Zeeuwse wateren zijn versterkt met basaltblokken. Op die stenen leven diersoorten zoals zeeanemonen, kreeftachtigen en schelpdieren. Deze soorten zijn grotendeels afhankelijk van deze ondergrond, maar kreeftachtigen vinden holtes tussen de rotsen steeds minder snel. Dit komt doordat deze vol zitten met staalslakken, een restproduct van de staalindustrie.
De Benelux roept de rest van Europa op om de export van zeer vervuilende brandstoffen naar andere delen van de wereld te verbieden, omdat ze erg schadelijk zijn voor mens, milieu en klimaat. Het gaat om benzine en diesel waarin de gehaltes van zwavel, benzeen en mangaan vele malen hoger zijn dan de Europese wetten voorschrijven.
Dit soort brandstoffen is veel goedkoper dan de schonere varianten en exporteren mag. België, Nederland en Luxemburg hebben zich recent wel verbonden aan een VN-richtlijn die export verbiedt.
"Nu roepen we andere landen op om ons voorbeeld te volgen. Want als deze brandstoffen te vuil zijn voor mensen en dieren in Europa, dan zijn ze zeker ook schadelijk voor het leven buiten Europa", zegt Frans Weekers, secretaris-generaal van de Benelux.
West-AfrikaDe havens in Nederland en België zijn goed voor de helft van alle export van benzine naar West-Afrika. Volgens de Benelux gaat het om 65,2 miljoen liter benzine per dag.
"Onze impact is groot, zeker met de snel groeiende automarkt in Afrika. Mede op verzoek van de VN en de Afrikaanse landen zelf nemen wij nu onze verantwoordelijkheid", zegt Weekers.
WaterbedeffectDe export van goedkope, vervuilende brandstoffen naar landen zoals Ghana en Senegal is al jaren een bekend probleem. Weekers hoopt dat de oproep van zijn organisatie andere landen zal "inspireren". Onderzoek van journalistencollectief Spit heeft laten zien dat een exportverbod in een land ertoe leidt dat de export uit een ander land kan doorgaan. Aan dat "waterbedeffect" moet een einde komen, aldus Weekers.
Zijn doel is dat alle Europese landen zich scharen achter de VN-richtlijn tegen de export van vuile brandstoffen. De Benelux wil ook dat het verbod wordt omgezet in nationale wetgeving. Volgens de organisatie zou dat in Nederland voor het einde van 2027 moeten gebeuren.
