De politie moet een incassobureau 173.000 euro schadevergoeding betalen omdat de politie een ander bedrijf heeft voorgetrokken bij de afhandeling van winkeldiefstalboetes. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald.
Volgens de rechtbank verstrekte de politie in het verleden ten onrechte informatie aan een concurrent. Dit heeft tot verlies van klanten geleid bij het bedrijf dat de rechtszaak aanspande.
De zaak draait om de afhandeling van civiele boetes. Dat zijn de boetes die winkeleigenaren zelf mogen opleggen aan dieven. Onder andere supermarkten rekenen na een winkeldiefstal 181 euro als compensatie voor de overlast.
Om deze civiele boetes te kunnen innen, mogen ondernemers de naam- en adresgegevens van betrapte dieven opvragen bij de politie. Veel winkeliers hebben deze administratieve klus uitbesteed aan gespecialiseerde incassobureaus. Er zijn in Nederland momenteel twee partijen actief in deze markt: Overlastregistratie Nederland en SODA.
BelangenverstrengelingTijdens een proef met het geautomatiseerd verstrekken van winkeldiefstalgegevens, tussen 2016 en 2018, heeft de politie fouten gemaakt. Concurrent SODA kreeg toen als enige de gegevens van alle Nederlandse winkeldieven.
Volgens Overlastregistratie kwam dat onder meer door belangenverstrengeling bij de politie. Zo is SODA opgezet door een oud-politieman; zijn zoon werkte destijds zowel voor de politie als voor SODA. Het bedrijf zou binnen de politie een streepje voor hebben gehad.
Na klachten kreeg Overlastregistratie in 2022 gelijk van de Nationale Ombudsman. Die vond dat de politie inderdaad onbehoorlijk had gehandeld en het incassobureau ten onrechte buitenspel had gezet.
Overlastregistratie Nederland diende vervolgens een schadeclaim in bij de politie. Het bedrijf zegt veel geld te hebben misgelopen, omdat de politie SODA heeft voorgetrokken. Overlastregistratie eiste ruim drie miljoen van de politie.
WeggekaaptOok de Haagse rechtbank oordeelt dat sprake is geweest van oneerlijke concurrentie. De rechter vindt het aannemelijk dat Overlastregistratie daardoor klanten verloor en dat mogelijke nieuwe klanten zijn weggekaapt door de concurrent.
De rechtbank stelt het schadebedrag wel aanzienlijk lager vast en veroordeelt de politie tot het betalen van 173.000 euro aan Overlastregistratie. Het bedrijf reageert teleurgesteld en zegt dat de politie tot op de dag van vandaag slordig omgaat met het aanleveren van winkeldiefgegevens.
Een Duitse energiegigant die nog nooit iets heeft ondernomen in Peru, maar wel door een Peruaanse boer voor de rechter wordt gesleept vanwege overstromingsgevaar door een smeltende gletsjer. Het klinkt vergezocht, maar exact dit scenario wordt deze week met ingehouden adem gevolgd. De boer wil geld zien van de Duitse grootuitstoter RWE en het oordeel van de rechter hierover kan nog jaren doorklinken in vergelijkbare zaken.
De rechtszaak werd bijna tien jaar geleden aangespannen door de Peruaanse boer Saúl Luciano Lliuya, woonachtig in Huaraz, in het hart van de Andes, niet ver van het diepblauwe Palcacocha-meer, op zo'n 4500 meter hoogte in de bergen. Miljarden liters smeltwater, omringd door ijzige witte toppen.
De bergen "geven ons water, geven ons leven", zei Lliuya (44) toen hij gisteren bij de Duitse rechtbank in Hamm, in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, de pers te woord stond. "Maar de gletsjers smelten, verdwijnen stukje bij beetje. Sommige meren, zoals Palcachoca, vormen een risico voor mij en meer dan 50.000 mensen die in de regio wonen."
Dat zijn vrees voor het gletsjermeer niet onterecht is, bleek bijvoorbeeld in 1941. Toen leidde een lawine tot een verwoestende overstroming, met zo'n 1800 doden tot gevolg. Ook nu is er reden tot zorg. Recente studies wijzen op de snel gestegen waterstand in het meer.
PrijskaartjeBovendien is duidelijk dat de gletsjer al bijna vier decennia smelt. Wetenschappers stelden in 2021 vast dat het smelten niet te verklaren is zonder klimaatverandering mee te wegen. Kortom: de vrees van Lliuya dat de opwarming van de aarde zijn stad bedreigt en dat die dreiging toeneemt door de uitstoot van broeikasgassen, snijdt wetenschappelijk hout.
Daarom is het voor Lliuya en zijn team duidelijk: aangezien verdere smelt van de gletsjer zeker is, is het hoog tijd dat er maatregelen worden genomen om Huaraz en de omgeving te beschermen. Het prijskaartje: 3,5 miljoen euro, te verhalen op de verantwoordelijken voor de broeikasgassenuitstoot.
De zoektocht naar een grootuitstoter om de rekening te betalen, bracht de Peruaan bijna tien jaar geleden via ngo's naar Duitsland: naar het grote energiebedrijf RWE, dat nog nooit zaken heeft gedaan in Peru en zo'n 10.000 kilometer van zijn voordeur zetelt. RWE voelt zich niet geroepen om Lliuya te hulp te schieten, maar zijn advocaten proberen de rechter ervan te overtuigen dat dat zo'n gek idee nog niet is.
Het is wat de Duitse juristen betreft een simpel geval van 'de vervuiler betaalt'. "RWE is een van de grootste CO2-uitstoters van Europa", zegt Lliuya's advocaat Roda Verheyen. "Dit is slechts de eerste stap, een trampoline voor toekomstige zaken."
Het is dus ook niet de bedoeling om de volledige 3,5 miljoen euro op RWE te verhalen: volgens een onderzoek uit 2013 is het Duitse bedrijf verantwoordelijk voor ongeveer 0,5 procent van de wereldwijde broeikasgassenuitstoot sinds de industriële revolutie. Dat percentage zou wat de juristen betreft ook de leidraad moeten zijn bij de te verhalen kosten: RWE zou 0,5 procent van die 3,5 miljoen euro moeten betalen, dus zo'n 17.000 euro.
"De zaak gaat eigenlijk over de vraag: kun je nou zeggen dat RWE de schade heeft veroorzaakt die de Peruaanse boer treft?", legt de Nederlandse klimaatjurist Laura Burgers van de Universiteit van Amsterdam uit. "Ze zijn op de wereld natuurlijk nogal ver van elkaar verwijderd."
Burgers denkt niet dat de zaak kansloos is. "Je kunt redeneringen volgen die ook in andere zaken zijn gemaakt. Bijvoorbeeld bij gevallen van mensen die longkanker hebben opgelopen in een asbestrijke omgeving, terwijl ze ook jaren hebben gerookt. Dat kan dan komen door de asbest, maar ook door het jarenlange roken. Daar zijn allemaal oplossingen voor bedacht, zoals gedeeltelijke vergoedingen."
GoudschaaltjeNaar verwachting wordt er in de komende twee weken uitspraak gedaan in de zaak, die vandaag inhoudelijk wordt behandeld. Hoe de rechter ook oordeelt, juristen wereldwijd zullen de woorden op een goudschaaltje wegen, zoals ze dat ook hebben gedaan in de klimaatzaak in Nederland van Urgenda.
Hoewel Lliuya ervan doordrongen is dat een overwinning in de rechtbank een aardverschuiving kan betekenen voor vergelijkbare zaken, blijft hij nuchter: "Het smelten van de gletsjers stopt er niet mee."
Met spanning werd gisteren uitgekeken naar het telefoongesprek tussen de Russische president Poetin en de Amerikaanse president Trump over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Het zou ruim twee uur hebben geduurd. De eerste berichten waren positief, maar is een algeheel staakt-het-vuren dichterbij gekomen?
Het Witte Huis en het Kremlin maakten na afloop bekend dat Poetin heeft beloofd om zich de komende dertig dagen aan een staakt-het-vuren te houden dat alleen geldt voor aanvallen op energiecentrales en infrastructuur. De Oekraïense president Zelensky zei daarmee akkoord te gaan.
Amerika had een staakt-het-vuren van dertig dagen voorgesteld zonder voorwaarden. Oekraïne stemde daar vorige week in de Saudische stad Jeddah al mee in, om zijn goede wil te tonen. De uiteindelijk gemaakte afspraak met Poetin steekt daar mager bij af, vooral ook omdat Poetin vasthoudt aan een hele lijst met aanvullende eisen.
Daarbij komt nog dat er twee versies van de afspraak zijn: het Witte Huis meldt dat aanvallen "op energiecentrales en infrastructuur" worden gestopt, het Kremlin zegt dat het gaat om aanvallen op de "energie-infrastructuur".
'Betekent niets'De Duitse minister Boris Pistorius van Defensie vindt dat de afspraak met de Russische president niets betekent en dat Trump grotere concessies moet afdwingen. "Aanvallen op civiele infrastructuur in de eerste nacht na dit zogenaamd cruciale en geweldige telefoongesprek zijn niet afgenomen", zei Pistorius tegen de Duitse omroep ZDF.
De Oekraïense luchtmacht meldt dat er vannacht 145 Russische aanvallen met drones zijn geweest die schade hebben aangericht aan onder meer de energie-infrastructuur. De krant Kyiv Post bericht dat een deel van de stad Slovjansk zonder elektriciteit kwam te zitten, na een luchtaanval kort na het gesprek tussen Poetin en Trump.
"Poetin speelt hier een spelletje en ik weet zeker dat de Amerikaanse president niet veel langer kan toekijken", concludeert Pistorius.
'Eigenlijk geen concessies'Ook buitenlandchef Kaja Kallas van de Europese Unie concludeert dat Moskou niet te vertrouwen is. Ze beschouwt de informatie die tot nu toe bekend is gemaakt als bewijs dat Rusland eigenlijk geen concessies wil doen.
Kallas noemde tegenover verslaggevers in Brussel de Russische eis om de westerse militaire hulp aan Oekraïne stop te zetten onaanvaardbaar. "Als we stoppen met het verlenen van militaire hulp kunnen de Oekraïners zichzelf niet langer verdedigen en kunnen de Russen gewoon doorgaan", zei ze. "De sterkste veiligheidsgarantie die er is, is een sterk Oekraïens leger."
Wat Zelensky betreft, is er niets veranderd. Rusland is niet opgehouden met aanvallen op de infrastructuur, maar ook de Oekraïense aanvallen zijn niet gestopt. In de Russische regio Krasnodar zou een olieopslagplaats zijn getroffen en volgens Rusland zijn er vannacht 57 Oekraïense drones vernietigd.
De Oekraïense president belt later vandaag met Trump en hoopt dan meer te horen over het telefoongesprek met Poetin, liet hij weten. "We zullen de details van de volgende stappen bespreken", zei Zelensky op een persconferentie.
Onduidelijkheid hoe verderTrump en Poetin zouden ook hebben afgesproken dat er verder wordt onderhandeld, eerst over een bestand op de Zwarte Zee. Volgens de VS zijn die gesprekken op korte termijn in de Saudische stad Jeddah en dan moet het gaan over "een volledig bestand en blijvende vrede". Mogelijk wordt dan ook gesproken met een Oekraïense delegatie.
Voormalig profvoetballer Tom Beugelsdijk staat voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar op de lijst voor Hart voor Den Haag. Volgens lijsttrekker Richard de Mos wordt de 34-jarige oud-speler van Sparta Rotterdam en ADO Den Haag de 'sportambassadeur' van de partij.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in Den Haag van 2018 zou Beugelsdijk ook al op de lijst komen. Toen stak ADO Den Haag daar een stokje voor. "ADO vindt dat voetballers alle aandacht moeten hebben voor de competitie, daar passen politieke activiteiten niet bij", zei toenmalig directeur Mattijs Manders daarover. Lijstduwer Beugelsdijk trok zich daarom terug.
Bij diezelfde verkiezingen wist De Mos wel darter Raymond van Barneveld te strikken als lijstduwer op zijn lijst. Eerder deed ook voormalig profvoetballer Lex Immers een keer namens de grootste partij van Den Haag mee.
Beugelsdijk werd jaren geleden een hit op sociale media door een uitspraak na een wedstrijd van ADO Den Haag tegen FC Utrecht. Toen de verslaggever van Omroep West opmerkte dat de verhitte Beugelsdijk eruitzag als "een tomaat", reageerde hij in plat Haags met "rustâg":
Hoewel Van Barneveld en Immers vooral lijstduwers waren, ziet Beugelsdijk bij de komende verkiezingen een grotere rol voor zichzelf weggelegd, zegt hij tegen Omroep West. "Ik ben ervan overtuigd dat ik volgend jaar de nieuwe Hart voor Den Haag-woordvoerder Sport ben", zegt hij in een eerste reactie. "In die hoedanigheid wil ik ervoor zorgen dat jonge sporters dezelfde kansen krijgen als ik destijds."
De Mos denkt dat Beugelsdijk geknipt is voor zijn taak. Het is dan ook de bedoeling dat hij na de verkiezingen in de raad komt, aldus De Mos. "Hij zal sportclubs bezoeken. Samen met hen zal hij in kaart brengen wat er beter moet én kan op het gebied van onder andere voldoende sportvoorzieningen, (kunstgras)velden en goed onderhouden accommodaties."
Bij gemeenteraadsverkiezingen zetten politieke partijen vaker bekende namen in als lijstduwer. Zo hoopt de partij dat ze op grond van hun reputatie of achtergrond veel stemmen zullen trekken. In de meeste gevallen is het niet de bedoeling dat ze echt zitting nemen. De bekenden verbinden dan wel hun naam aan een bepaalde groepering, maar zeggen van tevoren dat ze geen zetel zullen innemen.
Vier verdachten hebben gevangenisstraffen tot 12 weken gekregen voor het geweld in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv in november.
Een 27-jarige man kreeg van de rechtbank Amsterdam de zwaarste straf voor hulp bij geweldpleging en groepsbelediging.
Twee mannen van 32 en 22 jaar hebben respectievelijk 6 weken en 1 maand gevangenisstraf opgelegd gekregen voor hulp bij geweldpleging via een WhatsAppgroep.
Een 26-jarige man is veroordeeld tot 30 dagen gevangenisstraf waarvan 19 dagen voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaar voor openlijke geweldpleging.
De rechtbank wees erop dat de eerste drie verdachten zich in een Whatsappgroep genaamd "Buurthuis2" met ongeveer 900 leden beledigend hebben uitgelaten over Joden. Zo schreef de man die 12 weken cel kreeg opgelegd "Dooie jood beter dan een levende jood" en "Vieze kanker joden" en "Hamas Hamas alle joden aan het gas".
'Jagen jagen jagen'Ook deelde hij een afbeelding van Anne Frank met de tekst "lachgas is voor losers. Ik gebruik Zyklon B". Zyklon B is een pesticide die door de nazi's in de gaskamers van vernietigingskampen werd gebruikt om massaal Joden te vermoorden.
Het is volgens de wet expliciet verboden om de Holocaust te ontkennen, bagatelliseren of goed te praten. Dit vrij nieuwe wetsartikel is voorafgaand aan deze rechtszaak nog maar één keer eerder toegepast.
De verdachte die 1 maand gevangenisstraf opgelegd kreeg, vroeg in dezelfde WhatsAppgroep of iemand een vrachtwagen had "die vol in ze kan rijden". Hij gebruikte de groep ook om locaties te delen van beoogde slachtoffers en de ME en riep mensen op om naar verschillende locaties in de stad te gaan en te "jagen jagen jagen".
Ook de andere verdachten die vandaag straffen opgelegd hebben gekregen voor "hulp bij geweldpleging" deelden locaties en riepen op tot geweld in de groepsapp. De strafbepaling hiervoor is vastgelegd in het wetboek van strafrecht om te kunnen optreden tegen groepen (voetbal)vandalen die elkaar opzoeken om geweld te plegen.
122 verdachtenTegen de verdachten waren door het OM celstraffen tot 1 jaar cel (waarvan 4 maanden voorwaardelijk) geëist. De verdachten en het OM hebben 14 dagen om in beroep te gaan.
Dit is niet de eerste uitspraak tegen verdachten die betrokken waren bij de rellen. Op 24 december werden vijf mannen veroordeeld tot cel- en taakstraffen. Het OM heeft aan de NOS gemeld dat het inmiddels 122 verdachten in beeld heeft, veel meer dan tot nu toe bekend was.
Eerder spraken de opsporingsdiensten van enkele tientallen verdachten, inmiddels blijkt het totaal aantal dus aanzienlijk hoger te liggen. De 122 verdachten zijn volgens justitie betrokken geweest bij gewelddadige incidenten op 6, 7 en 8 november, dus zowel voorafgaand als na afloop van de voetbalwedstrijd.
Elk jaar krijgen naar schatting zeker 7000 Nederlanders kanker door het werk dat ze doen. Uit nieuw onderzoek van KWF Kankerbestrijding blijkt dat het gaat om mensen die werken met schadelijke stoffen, maar de meeste kankerdiagnoses waren bij mensen die in de zon werken en daar huidkanker aan overhielden.
Bij twee derde van de diagnoses gaat het om huidkanker. Bij longkanker speelt de blootstelling aan schadelijke stoffen op het werk een duidelijke rol. Ruim 1 op de tien gevallen van longkanker is daarnaar te herleiden.
"Het zijn vooral mensen die veel buiten werken", zegt KWF-directeur Dorine Manson. "Denk aan mensen in de bouw, dakdekkers, postbodes en daarnaast mensen die worden blootgesteld aan schadelijke stoffen. Lassers, schilders, maar ook mensen in de transportsector."
Uv-stralingDe onderzoekers gebruikten een model dat banen indeelt in verschillende categorieën. Hoe hoger de categorie, hoe groter de kans op blootstelling aan uv-straling. Zo staat een politieagent in een lagere categorie dan een dakdekker, legt een van de onderzoekers uit. Wat iemand verder in zijn vrije tijd doet, is buiten beschouwing gelaten.
Ruim 4800 mensen kregen kanker door de uv-straling van zonlicht op hun werk. Het gaat om meer dan 1720 gevallen van plaveiselcelcarcinoom en om ruim 3100 gevallen van basaalcelcarcinoom. Die laatste is een minder ernstige en zelden dodelijk type huidkanker, maar wel een veelvoorkomende vorm.
Asbest en uitlaatgassenOnderzoeksinstituut TNO deed het onderzoek in opdracht van KWF Kankerbestrijding. Daarvoor gebruikte TNO de kankerdiagnoses uit 2021.
Er zijn zes risicofactoren onderzocht. Het ging om blootstelling aan asbest, kwartsdeeltjes, beide veel gebruikt in de bouw. Ook ging het om uitlaatgassen van dieselmotoren en uv-straling door de zon. Daarnaast werden twee beroepen met een hoger risico onderzocht: schilders en lassers.
Voor deze zes factoren schatten de onderzoekers in hoeveel risico mensen mensen lopen die hieraan blootgesteld worden. Van de kankerdiagnoses in 2021 kwamen er 1406 door blootstelling aan asbest op het werk, 233 door kwartsdeeltjes en 187 door uitstoot van dieselmotoren. Schilderwerk telde 239 diagnoses en laswerk 212.
Er werd ook vastgesteld dat mannen duidelijk een hoger risico lopen om kanker te krijgen op hun werk. Zij hebben vaker beroepen waarbij ze worden blootgesteld aan schadelijke stoffen en aan de zon. 5,4 procent van de kankerdiagnoses bij Nederlandse mannen is werkgerelateerd. Bij vrouwen is dat 0,5 procent.
Overlevingskansen gestegenVorig jaar bleek dat de overlevingskansen van kankerpatiënten de afgelopen twintig jaar zijn gestegen. Wel werd toen ook duidelijk dat bij 125 Nederlandse bedrijven de uitstoot van één of meer zeer giftige stoffen tussen 2015 en 2022 ook is gestegen. Bedrijven mogen sinds 2016 juist minder ziekmakende stoffen uitstoten.
"Werkgevers moeten nog meer doen om hun werknemers te beschermen tegen de blootstelling", zegt Manson. Ook de Arbeidsinspectie concludeerde dat vorig jaar. Verder is goede voorlichting belangrijk om het aantal kankerdiagnoses te verlagen. "Beleidsmakers en overheden moeten, zodra je weet dat een stof bewezen kankerverwekkend is, niet te lang te wachten met het maken van scherpe wet- en regelgeving en zorgen dat die wordt nageleefd."
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) wil een programma opzetten waarmee Nederlandse wetenschappers uit de VS terug kunnen keren naar hier. Dat bevestigt de NWO na berichtgeving in het Financieele Dagblad. In de VS staan onderzoeksinstituten en universiteiten onder druk doordat president Trump miljarden aan financiering wil schrappen.
"De vrijheid van wetenschap staat enorm onder druk in de VS", zegt NWO-voorzitter Marcel Levi. "Er worden op dit moment veel wetenschappelijke subsidies geblokkeerd. Veel wetenschappers voelen zich in de VS erg ongemakkelijk."
In eerste instantie wil de NWO zich alleen richten op Nederlanders in de VS. "Er zitten daar ongelooflijk veel Nederlandse wetenschappers, er is al jaren een braindrain vanuit Europa naar de VS. En het is natuurlijk helemaal niet zo makkelijk voor hen om zomaar terug te komen, want er wordt hier enorm bezuinigd op de universiteiten. Wij denken heel goed na of we ze niet op een of andere manier kunnen ondersteunen, zeker als het gaat om toponderzoekers."
FinancieringDe NWO wil snel met een voorstel komen over financiering van zo'n programma, samen met onder meer universiteiten en hogescholen. "We zijn in gesprek met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen om te kijken of er mogelijkheden zijn. En we kijken ook goed in onze eigen portemonnee en reserves."
Er zijn volgens het FD meer wetenschappelijke instellingen hiermee bezig. Zo heeft onderzoeksinstituut Nias in Amsterdam het zogeheten Safe Haven Fellowship opengesteld voor wetenschappers uit de VS. Dat is een fonds waarmee normaliter wetenschappers uit conflictgebieden zoals Gaza en Oekraïne een jaar lang hun werk kunnen voortzetten in Nederland. De Technische Universiteit Eindhoven overweegt ook om mensen te gaan werven in de VS.
Ook in andere Europese landen willen instellingen wetenschappers uit Amerika aantrekken. Zo startte een universiteit in Marseille in Frankrijk deze maand een 'Veilige Plek voor Wetenschap'-programma. "In een context waarin sommige wetenschappers in de VS zich bedreigd of gehinderd voelen, verwelkomen wij wetenschappers om hun werk voort te zetten", aldus de Aix-Marseille Université.
De patiëntveiligheid in ziekenhuizen staat steeds meer onder druk doordat de uitwisseling van medische gegevens vaak onmogelijk is. Dat komt naar voren in een enquête van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) onder 1100 artsen.
Vrijwel alle medisch-specialisten (97 procent) zeggen dat patiënten risico's lopen omdat de elektronische patiëntendossiers van ziekenhuizen, huisartsen en soms zelfs van verschillende afdelingen binnen hetzelfde ziekenhuis niet met elkaar communiceren. 300 van hen zeggen die risico's dagelijks terug te zien.
Vijf jaar geleden bleek uit soortgelijk onderzoek dat 80 procent van de ondervraagde medisch-specialisten vreesde voor de patiëntveiligheid. Ook een verontrustend cijfer, maar beduidend lager dan in de huidige enquête.
'Bijna hartstilstand'Het gaat volgens de artsen geregeld mis bij het voorschrijven van medicatie. Specialisten weten vanwege de gebrekkige gegevensuitwisseling niet dat een patiënt bijvoorbeeld een allergie heeft waardoor bepaalde middelen gevaarlijk zijn.
Voor Marion Landman was het afgelopen zomer kantje boord. Ze liet bloed prikken in het ziekenhuis waarna haar wondje werd ontsmet met alcohol. "Maar ik ben allergisch voor alcohol. Dat staat in mijn dossier. Ik had nadrukkelijk aangevinkt dat deze info gedeeld moet worden. Maar de techniek bleek tekort te schieten."
Haar ademhaling kwam bijna tot stilstand. "Gelukkig had ik zelf medicatie bij me. Maar dat gaat via de maag en het duurde even voordat het aansloeg. Het scheelde weinig of ze moesten me reanimeren vanwege een hartstilstand."
Haast gebodenVolgens Iris Verberk, internist-nefroloog en bestuurslid bij FMS, zullen de risico's op dit soort fouten alleen maar toenemen als er niets verandert. Ze wijst op de dubbele vergrijzing die nu gaande is. Mensen worden ouder én leven langer dan voorheen, maar niet per se gezonder. Ze zullen zelfs vaker tegelijkertijd meer ziekten hebben. "Dat betekent dat ze méér verschillende artsen nodig hebben. Informatie uitwisselen tussen artsen zal alleen maar crucialer worden en vaker voorkomen."
Een andere ontwikkeling die de risico's, met de huidige kwaliteit van de digitale patiëntengegevensuitwisseling, voor patiënten groter kan maken is de trend dat patiënten in meerdere ziekenhuizen tegelijkertijd worden behandeld. Dat vergroot het aantal momenten dat gegevens tussen artsen moeten worden gedeeld.
"De patiëntengegevens die we krijgen moeten dus compleet worden, en snel", zegt Verberk. "We hebben de afgelopen jaren diverse afspraken onderling en met de minister gemaakt om die informatie compleet beschikbaar te krijgen. Maar er is sindsdien niets verbeterd, integendeel."
De medisch-specialisten eisen daarom actie van minister Agema van Volksgezondheid. Ze willen dat haar ministerie de regie neemt om de knelpunten op te lossen.
'In volle vaart mee bezig'Agema erkent de problemen en wijt die onder meer aan het feit dat het ministerie zich jarenlang om privacy-redenen niet met het patiëntendossier mocht bezighouden. Nu mag dat wettelijk wel en is de minister "in volle vaart" bezig met een inhaalslag, zegt ze. "Ik pak de regie."
Ze zegt dat het ministerie onder meer bezig is met een "eenheid van taal", zodat computersystemen goed op elkaar aansluiten. Het gaat nog wel een tijd duren voor dit geregeld is, aldus Agema. "Dit kan zeker nog een paar jaar duren, dit is niet zomaar te fixen."
Hels karweiBij het afstemmen van de computersystemen doen zich veel knelpunten voor. In 2011 sneuvelde het plan voor één landelijk elektronisch patiëntendossier in de Eerste Kamer vanwege zorgen over de privacy. Sindsdien hebben de ruim zeventig ziekenhuizen, de vele verpleeghuizen en duizenden huisartsen hun eigen digitale systemen, die weer niet op elkaar aansluiten omdat ze verschillende ICT-leveranciers hebben.
Dat er de afgelopen jaren niets is gebeurd om al die systemen met elkaar te verbinden, spreekt de woordvoerder van het ministerie tegen. Zo is er inmiddels een online portal voor burgers om toestemming te geven voor het inzien hun medische gegevens.
Ook is er een overkoepelend inlogsysteem voor zorgverleners gebouwd en loopt er een pilot om bijvoorbeeld röntgenfoto's en MRI-scans voor elke gemachtigde arts beschikbaar te krijgen. Daarnaast is een wetsvoorstel in voorbereiding om het snel digitaal uitwisselen van patiëntengegevens in noodsituaties mogelijk te maken.
'Bal bij de minister'De medische specialisten roepen op om meer vaart te maken. "De plannen liggen al een tijd klaar. Met andere woorden, de bal ligt op de stip te wachten op het ministerie om hem in het doel te schieten", aldus Verberk. "Over vijf jaar is het echt niet meer uit te leggen als er wederom niet veel in de praktijk is veranderd."
De Federatie Medisch Specialisten wil dat het ministerie een kwartiermaker aanstelt die desnoods ook alle zorgaanbieders en ICT-leveranciers kan dwingen de afspraken na te komen.
