Aggregator

"Dit is hoe de staat ons onderdrukt, jij bent er getuige van." Voordat de supporter van de Pakistaanse oud-premier Imran Khan zijn naam kan vertellen, wordt hij al weggesleept door de politie.

In de tweede stad van Pakistan, Lahore, proberen een stuk of honderd supporters met een vrachtwagen vol met vlaggen en luide muziek campagne te voeren voor een van de kandidaten van Khans partij, PTI. Binnen een paar minuten worden ze tegengehouden. "Alle andere partijen mogen hun vlaggen verspreiden en van deur tot deur campagne voeren, maar PTI mag helemaal niets", klaagt de man.

Morgen zijn er parlementsverkiezingen in Pakistan, waarbij de PTI van Khan tegenover de partij van oud-premier Nawaz Sharif staat. Sharif, van de Pakistan Muslim League - Nawaz (PML-N), keerde in oktober na vier jaar zelfgekozen ballingschap terug in Pakistan. Rond de verkiezingen zijn de spanning het land opgelopen, en niet alleen door geweldsincidenten.

Geen cricketbat

Khan zit al enkele maanden in de gevangenis. In de week voor de verkiezingen werd hij in drie verschillende rechtszaken veroordeeld: voor het lekken van staatsgeheimen, voor corruptie en voor zijn huwelijk; zijn vrouw zou nog niet lang genoeg gescheiden zijn toen hij met haar trouwde. Ondertussen werd zijn partij zo goed als gediskwalificeerd, omdat de regels voor interne verkiezingen zouden zijn geschonden.

Het bekende verkiezingssymbool, het cricketbat, die verwijst naar Khans succesvolle carrière als nationale cricketster, mag niet gebruikt worden. Daarom doen kandidaten als Farooq mee als onafhankelijke kandidaten elk met een ander symbool. Zonder het cricketbat zullen veel minder geletterde Khan-supporters hen niet als PTI-kandidaat herkennen op hun kieslijst.

"Hiermee zijn de kiezers hun burgerrechten ontnomen", zegt Farah Zia, directeur van de mensenrechtenorganisatie Human Rights Commission of Pakistan (HRCP). "Voor een land als Pakistan is het partijsymbool heel belangrijk. En dit is nooit eerder gebeurd." HRCP houdt het verkiezingsproces al maanden nauwkeurig in de gaten, en maakt zich zorgen.

Zia spreekt over het selectief inzetten van wetten tegen enkel de PTI, willekeurige arrestaties, het vrijlaten van politici op voorwaarde dat ze de partij PTI of de politiek verlaten en oneerlijke rechtszaken. Ook heeft ze kritiek op de interimregering, die er maanden langer dan toegestaan over deed om verkiezingen uit te schrijven. "De grondwet is vertrapt", zegt ze. Zia twijfelt aan de motieven van Senaatsleden die resoluties voor uitstel van de verkiezingen introduceerden. "Wij hebben het gevoel dat er druk is geweest van de ongekozen macht, die in het verleden ook verkiezingen heeft gemanipuleerd", zegt ze.

Rollen omgedraaid

De ongekozen macht - het leger - heeft in Pakistan veel politieke invloed. Algemeen wordt aangenomen dat Khan met steun van het leger aan de macht kwam in 2018. Maar later keerde hij zich tegen de legerleiding. Hij probeerde een onafhankelijk buitenlandbeleid te voeren, met anti-Amerikaanse retoriek en een bezoek aan Rusland, net op het moment dat de oorlog tegen Oekraïne begon. Dat werd hem niet in dank afgenomen. Het leger is traditioneel dominant als het om buitenlandbeleid gaat en onderhoudt goede relaties met de VS.

Het lot van Khan is een voorbeeld van hoe het tij kan keren in Pakistan, maar ook zijn rivaal, Nawaz Sharif, is hier een voorbeeld van. Vijf jaar geleden waren de rollen omgedraaid: Sharif zat in de gevangenis voor corruptie. Nu werd hij in de maanden voorafgaand aan de verkiezingen juist vrijgesproken van alles, in hoger beroep werden zaken verrassend snel afgehandeld. De meeste analisten zijn het erover eens dat dit is omdat het leger Sharif weer aan de macht wil.

Terwijl de campagne van PTI hardhandig wordt stopgezet, houdt Sharifs partij PML-N op een andere plek in Lahore een grote bijeenkomst. Het contrast is opvallend. Hier is de politie aanwezig om alles in goede banen te leiden. Er staan beveiligingspoortjes, dranghekken en honderden stoelen voor een hoog podium van waar partijleden het publiek opzwepen.

Sharifs supporters hebben er alle vertrouwen in dat hij gaat winnen. "De agentschappen zijn tegen Khan, en dat geeft ruimte aan Sharif", zegt partijlid Asif Saleem, die net als de meeste mensen het leger niet benoemt, maar duidelijk maakt wat hij bedoelt.

Tegelijkertijd is het enthousiasme om deze reden beperkt. De helft van de stoelen bij de bijeenkomst blijft leeg, waardoor de beloofde komst van Sharif zelfs uitblijft. "De uitslag is al bepaald", zegt Mohammad Sher, de eigenaar van een kleine mobieletelefoonwinkel. Hij steunt Sharif, die onder kleine middenstanders zoals Sher bekendstaat als iemand die ondernemers helpt. Maar Sher zegt niet te gaan stemmen: "Of ik nu ga stemmen of niet, dit maakt niets uit."

Dat terwijl het volgens Zia van HRCP nog best weleens spannend zou kunnen worden. "In het verleden waren kiezers ontmoedigd wanneer de uitkomst van tevoren duidelijk was. Maar als je kijkt naar de demografie, dan zie je dat bijna een vijfde van de kiezers voor het eerst mag stemmen; en 45 procent is tussen de 18 en 35 jaar. Als zij gaan stemmen, dan zou dat het tij weleens kunnen keren."

Duizenden boeren protesteren voor de tweede dag op rij in heel Spanje. De boeren eisen onder meer veranderingen in het Europese landbouwbeleid. Ruim duizend tractoren zijn het centrum van Barcelona in gereden, waar het verkeer vrijwel volledig is stilgelegd door de trekkers.

De boeren zijn aan het eind van de middag aangekomen bij het kantoor van de Catalaanse premier. Die heeft toegezegd samen met de minister van klimaatactie in gesprek te gaan met de demonstrerende boeren. De Spaanse krant El País bericht dat een groep demonstranten overweegt de nacht door te brengen in de stad als ze niet tevreden zijn met de uitkomst van de gesprekken.

De demonstraties worden niet gesteund door de belangrijkste landbouworganisaties. Zij hebben opgeroepen tot andere demonstraties de komende dagen.

De tractoren trekken bekijks bij het binnenrijden van Barcelona. Op sociale media worden beelden gedeeld van omstanders die filmen en applaudisseren:

Ook op andere plekken in het land is vandaag gedemonstreerd. In de stad Castellon blokkeerden boeren de ingang van de haven en staken ze banden in brand. De politie heeft de ongeveer 250 demonstranten één voor één afgevoerd, schrijven Spaanse media.

In veel landen in Europa zijn de afgelopen weken boerenprotesten geweest. Zo gingen boeren in onder meer Duitsland, België, Frankrijk en Nederland de straat op. Hoewel zij soms tegen specifieke regels in hun land demonstreren is er ook een gedeelde frustratie: het Europese klimaat- en landbouwbeleid.

Extreme droogte

Voor Spanje leidt ook de extreme droogte tot extra problemen voor de boeren. In Catalonië raken de waterreserves op, waardoor er strenge regels gelden voor het watergebruik in de landbouw.

Zo leidde het plan van de Europese Commissie om het gebruik van pesticiden in 2030 te halveren tot grote woede bij de boeren. Gisteren besloot de Europese Commissie het plan in te trekken. Voorzitter Ursula von der Leyen zei dat het plan "een symbool van polarisatie" geworden was.

Na acht weken brak NSC gisteren de formatiepoging met PVV, VVD en BBB voortijdig af. De partij van Pieter Omtzigt gaf als reden dat er onverwachts financiële tegenvallers aan het licht zijn gekomen en dat de partij geen loze beloften wil doen. De vraag is hoe het nu verder moet en welke opties er over zijn.

Een 'gewoon' meerderheidskabinet met NSC lijkt vooralsnog geen optie. Nieuw Sociaal Contract leek die variant in een brief van gisteravond aan de leden vooralsnog uit te sluiten. 'Lijkt' is hier wel op zijn plaats, want helemaal uitsluiten deed de partij het nou ook weer niet.

Wat NSC wel wil, wordt niet helemaal duidelijk, maar in de brief worden suggesties gedaan. Namelijk: "constructieve steun aan een minderheidskabinet of een breed extraparlementair kabinet". Het zijn twee kabinetsvormen die Omtzigt al vaker heeft genoemd, omdat daarbij een belangrijke rol is weggelegd voor de Tweede Kamer.

Oppositie groter

Het woord minderheidskabinet zegt het eigenlijk al; het gaat om een coalitie van partijen die (in de Tweede Kamer) geen meerderheid hebben. Het kabinet moet dan voor alle plannen steun vinden. Dat kan ingewikkeld zijn, de oppositie is immers groter dan de coalitie.

Om dat te ondervangen kan er een gedoogconstructie worden opgetuigd. Dat was bij Rutte 1 het geval, toen de PVV gedoogsteun gaf aan een VVD-CDA-coalitie. De partij van Geert Wilders leverde dus geen bewindspersonen en er waren afspraken op welke thema's de PVV het kabinet steunde.

Hoe een minderheidskabinet eruit zou moeten zien, zegt Omtzigt niet. Na gisteravond lijkt een coalitie van de overgebleven partijen PVV, VVD en BBB wellicht voor de hand te liggen, al dan niet met gedoogsteun van NSC. Probleem hierbij is dat VVD-leider Dilan Yesilgöz een dag na de verkiezingen al zei dat de VVD ten hoogste zou gedogen, en twee gedogers van een tweepartijenkabinet is wel heel gortig.

De VVD zou natuurlijk kunnen terugkomen van het gedoogdstandpunt, bijvoorbeeld onder het motto "iemand moet toch verantwoordelijkheid nemen". Maar voor die partij is het niet per se een aantrekkelijk vooruitzicht om als enige met twee partijen in een coalitie te zitten die financieel een heel andere kant op willen. NSC en VVD zijn van de zuinige kant, PVV en BBB willen volgens die partijen te veel uitgeven.

Geen regeerakkoord

Dan is er wat betreft Omtzigt nog de optie van een extraparlementair kabinet. Wat dat is, hangt ervan af aan wie je het vraagt. In de NSC-verklaring wordt het niet verder uitgelegd, maar over het algemeen wordt er een kabinet mee bedoeld dat niet alles van tevoren opschrijft in een regeerakkoord, dat op afstand staat van de Tweede Kamer en waarin ministers kunnen zitten van veel verschillende partijen (of zelfs partijlozen).

Partijen die meedoen, leggen dus niet precies alles vast voor de komende jaren. Zo kan het kabinet bijvoorbeeld over migratie een meerderheid zoeken met bepaalde partijen en over klimaat weer met andere partijen. Macht voor de Kamer, maar mogelijk nadeel is dat je beleid kan krijgen dat (financieel) niet deugdelijk is afgestemd. Het is niet ondenkbaar dat de Kamer in verschillende samenstellingen vooral plannen steunt die geld kosten, zeggen critici, en dat dan aan het eind van het jaar de begroting niet rondkomt.

Timmermans in beeld?

De door NSC genoemde kabinetsvarianten komen overigens niet vaak voor, vooral omdat een traditioneel meerderheidskabinet simpelweg eenvoudiger regeert. Gezien de verkiezingsuitslag en voorkeuren van partijen om 'over rechts' te gaan ligt een coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB (88 zetels) best voor de hand. Dat dat voor nu is afgeschoten, betekent niet dat andere meerderheidsvarianten direct in beeld komen.

GroenLinks-PvdA wordt als op een na grootste weleens genoemd als coalitie-deelnemer. Op papier is bijvoorbeeld een 'midden-coalitie' samen met VVD, NSC en D66 van 78 zetels mogelijk, maar Omtzigt en vooral Yesilgöz zitten daar niet op te wachten. 'Over rechts' ligt veel meer voor de hand, vinden zij.

En ook GL-PvdA-leider Frans Timmermans zelf heeft iets dergelijks herhaaldelijk gezegd. Niet verwonderlijk, want 'links' (ruim genomen van SP tot en met D66) komt op een zetel of 50. Een coalitie waarin zowel PVV als GL-PvdA zit (samen al goed voor 62 zetels) is ondenkbaar, de weerzin bij beide partijen jegens elkaar is daarvoor veel te groot.

Zo reageerden de leiders van de andere drie partijen vandaag:

Overigens is het mogelijk dat op een moment in het proces de optie PVV-VVD-NSC-BBB toch weer in beeld komt. Als andere varianten nergens op uitdraaien, kan er weer van alles gebeuren. Zo is bekend van formaties.

Een nucleaire optie is dat het op nieuwe verkiezingen uitdraait, omdat niks mogelijk blijkt. Wilders hintte er onlangs op in een bericht op X, maar in principe zit niemand daar nu op te wachten. Verkiezingen brengen veel onzekerheden met zich mee voor partijen, in de eerste plaats hoeveel zetels ze kunnen halen. Ook is het onzeker of de zetelverhoudingen wel noemenswaardig veranderen. Wat nou als de vier hoofdrolspelers na de verkiezingen weer op elkaar zijn aangewezen?

Veel opties dus, waarvan de komende dagen hopelijk duidelijk wordt welke als eerste op tafel gaat komen. Informateur Plasterk is op dit moment bezig met zijn verslag, met daarin ook aanbevelingen voor het vervolg. Over een week debatteert de Kamer erover en als het goed is wordt in dat debat vastgesteld hoe het verder moet met de formatie.

VN secretaris-generaal Guterres is "sterk gealarmeerd" over berichten dat het Israëlische leger zich binnenkort op de stad Rafah wil richten, in het uiterste zuiden van Gaza. "Dat zou de humanitaire nachtmerrie die er al is nog vergroten, met immense gevolgen voor de regio", zei Guterres bij de VN in New York.

Na de inval van het Israëlische leger vanwege de terreuraanval van Hamas op 7 oktober zijn bijna alle inwoners van Gaza op de vlucht geslagen. De meesten kwamen uiteindelijk terecht in Rafah, aan de grens met Egypte. Het is het eindpunt. Verder dan de grens kunnen ze niet.

Intussen zet het Israëlische leger het offensief tegen Hamas voort. Volgens de Israëlische minister van Defensie Gallant "totdat het de volledige heerschappij heeft" over het zuiden. Op dit moment voert het leger zware gevechten in Khan Younis. Als Israël die stad onder controle heeft, wil het verder oprukken naar Rafah.

Willekeurige bombardementen

"We gaan door met deze operatie," zei Gallant. "En we zullen ook die delen in het zuiden bereiken waar we nog niet hebben gevochten. Vooral de laatste belangrijke plek die nog in handen is van Hamas: Rafah."

Vorige week beschoot Israël de buitenwijken van Rafah al met artillerie. En sinds afgelopen weekend wordt een toename van Israëlische luchtaanvallen gemeld. "Willekeurige bombardementen van een dichtbevolkt gebied zouden kunnen neerkomen op oorlogsmisdaden," zegt woordvoerder Jens Laerke van VN-hulporganisatie OCHA.

De laatste dagen komen weer duizenden vluchtelingen met hun laatste bezittingen naar Rafah. Daar zit al meer dan de helft van de volledige bevolking van Gaza. De Verenigde Naties omschrijven de plek als 'een snelkookpan van wanhoop'.

"Rafah had 200.000 inwoners en nu zijn er zo'n anderhalf miljoen," zegt arts Mohammad Abu Mughaiseb van Artsen Zonder Grenzen tegen de NOS. "Mensen slapen hier in zelfgemaakte tenten en wassen zich in zee. Velen zijn hier halsoverkop naartoe geëvacueerd. Daarom zijn er niet genoeg wc's. Sommigen graven gaten in de grond als primitief toilet, als je dat zo kan noemen."

Ondervoeding en bloedarmoede

Door de slechte hygiëne is het risico op een cholera-uitbraak groot. Bovendien is er een groot tekort aan voedsel en medicijnen. De arts zegt dat rijst en suiker inmiddels tien keer zo duur zijn geworden. "Je ziet dat de gezichten van mensen bleek zijn. Dat zijn tekenen van ondervoeding en bloedarmoede."

Ook voor hem is de situatie zwaar. "We moesten al weg uit het noorden naar het midden van de Gazastrook, toen naar Khan Younis en nu zitten we in hier in Rafah. We leven onder voortdurende stress. Wij artsen moeten ook voor onze gezinnen zorgen. En nu komt er de dreiging bij van een nieuwe militaire operatie in Rafah."

En niet alleen de Palestijnen maken zich zorgen over dat mogelijke nieuwe offensief. Ook Egypte waarschuwt ertegen. Duizenden Palestijnen leven nu in veelal provisorische tenten vlak langs het grenshek. De Egyptenaren zijn bang dat zij bij een Israëlische aanval uit paniek massaal de grens zullen bestormen.

Daarom wil Egypte dat Israël de Palestijnen eerst laat terugkeren naar het noorden van de Gazastrook, en dan pas met een offensief begint, zegt een anonieme Egyptische functionaris tegen persbureau AP.

Grootste slachting

De twee landen hebben al tientallen jaren de afspraak dat militairen niet vlak bij de grens mogen komen. Als het Israëlische leger toch oprukt tot aan die gedemilitariseerde zone kan zelfs het vredesverdrag tussen Israël en Egypte in gevaar komen. Egypte zou hebben gewaarschuwd dat een militaire operatie tot aan de grens "onze vrede zou vernietigen".

"Als de Israëlische tanks komen hebben we twee keuzes: blijven en sterven, of over de muur naar Egypte klimmen", zegt de 55-jarige zakenman Emad tegen persbureau Reuters. "Het grootste deel van de bevolking is nu in Rafah. Als de tanks aanvallen zal dat de grootste slachting van de oorlog betekenen."

De overheidsfinanciën staan er niet ineens veel slechter voor dan we al wisten, maar de politiek staat voor moeilijke keuzes. Er zijn 'serieuze cijfers' met tegenvallers, zeggen bronnen in Den Haag tegen de NOS. En er ligt ook een bezuinigingsadvies van De Nederlandsche Bank.

Deze financiële situatie is een zorg voor NSC-leider Pieter Omtzigt. Hij kreeg als onderhandelaar pas op het laatste moment te horen over nieuwe financiële tegenvallers, zei hij. Het was voor hem een belangrijke reden een eind te maken aan weken van formatiebesprekingen. "Bestaanszekerheid bouw je niet met luchtkastelen", verklaarde hij.

Bij de tegenvallers gaat het om rechtszaken over arbeidsongeschiktheidsuitkeringen en de spaartaks. Die gaan de overheid mogelijk respectievelijk 1,6 miljard euro en 1 miljard euro kosten. En de herstelbetalingen van de toeslagenaffaire kunnen 1,5 tot 3 miljard euro hoger uitvallen dan verwacht.

Eerder in de formatie kwam de president van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot, bij de partijen langs. Hij vindt dat het nieuwe kabinet zuiniger met geld moet omgaan, anders kan Nederland tegenvallers in een onzekere toekomst niet opvangen. Knot noemt een bezuinigingsbedrag van 17 miljard euro.

Geen leuke boodschap

Voor politieke partijen is dat geen leuke boodschap. Ze hebben van alles beloofd in de verkiezingscampagne, en die beloften kosten geld. Het afschaffen van het eigen risico voor zorgkosten alleen al zou 6 miljard euro per jaar kosten, terwijl er dus juist geld van de rijksbegroting af moet.

De ambtenaren van het ministerie van Financiën hebben een lijst gemaakt met uitgaven van de overheid die geschrapt kunnen worden. Ze kijken daarbij alleen of het juridisch kan. Politieke keuzes maken zij niet: de lijst bevat de meest uiteenlopende posten waarop bezuinigd kan worden en is bedoeld als hulpmiddel voor de formatie.

De opsomming gaat over alle ministeries en de besparingsbedragen lopen van miljoenen tot tientallen miljarden. De grootste bedragen gaan om in de sociale zekerheid. Daarin schrappen betekent dat groepen burgers minder koopkracht hebben en dat kan weer een negatieve invloed op de economie hebben.

Ook in het Klimaatfonds zit veel geld, bijvoorbeeld voor isolatie van woningen, laadpalen, schonere schepen, ontwikkeling van waterstof en kernenergie. Het fonds volledig afschaffen levert tot 2030 33,1 miljard euro op. Maar, waarschuwen de ambtenaren, dat betekent wel dat de klimaatdoelen niet worden gehaald.

Ondertussen moet het demissionaire kabinet op de winkel passen, en dus ook op het geld. "Of je nu in het kabinet zit of over een nieuw kabinet onderhandelt, gratis bier bestaat niet", zegt demissionair minister van Financiën Van Weyenberg. "Het is de taak van politici om bij nieuwe wensen aan te geven hoe je dat gaat betalen."

Bij demissionair minister voor Klimaat en Energie Jetten (D66) is er weinig begrip voor het argument van Omtzigt dat hij niet in een kabinet wil omdat de financiën er slecht voor staan. "Elk kabinet krijgt vroeg of laat te maken met financiële uitdagingen. Kijk naar de coronapandemie of de energiecrisis. Dat is toch geen reden om geen kabinet te vormen?"

Een zoekactie naar het lichaam van de sinds 2001 vermiste Adri Knops in een sloot in het Rotterdamse stadsdeel Hoogvliet heeft niets opgeleverd. De politie zocht vanmiddag in de omgeving waar eerder de auto van Knops werd gevonden, maar meldt dat er geen nieuwe aanwijzingen zijn gevonden.

Knops was 63 jaar toen hij in juli 2001 vanuit zijn woning in Spijkenisse vertrok met zijn auto. Volgens de familie zou hij 's middags zijn vertrokken om mogelijk in de buurt aan de motor te sleutelen, schrijft Rijnmond. Knops kwam nooit meer thuis. Zijn auto werd enkele dagen later gevonden in Hoogvliet, maar van de man zelf ontbrak ieder spoor.

In 2001 en daarna zijn er meerdere zoekacties geweest, maar zonder resultaat. De politie heeft de zaak nooit op kunnen lossen, maar zegt dat er geen aanwijzingen zijn dat de man slachtoffer is geworden van een misdrijf.

Gebied drooggelegd

De politie besloot de zaak weer op te pakken na een verzoek van Kelly de Vries van de Peter R. de Vries Foundation. "Naar aanleiding hiervan hebben we een gebied geselecteerd waar we heel graag nog een keer grondig onderzoek wilden doen."

Bovendien was er volgens de politie voor het aangewezen gebied, een drassig terrein met een sloot, een unieke kans: het waterschap ging voor een eigen inspectie de omgeving droogleggen. "Hierdoor konden we nog grondiger onderzoek doen."

De politie hield bij deze zoektocht rekening met het scenario dat Knops in het gebied op paling heeft gevist en dat hij daar vermoedelijk vermist is geraakt. Met een drone en metaaldetectoren is het gebied uitgekamd, maar dat heeft geen bruikbare sporen opgeleverd.

Het Europees Parlement heeft ingestemd met een wetsvoorstel dat ondersteuning voor 'instantbetalingen' verplicht maakt. Daarmee moeten Europese banken binnenkort eurobetalingen binnen tien seconden kunnen verwerken, zonder extra transactiekosten.

In the year 79 CE, a massive cloud of volcanic ash rained down on the Roman city of Herculaneum after an eruption of Mount Vesuvius. Along with the city of …read more

Het telefoongesprek dat koning Charles en premier Sunak vandaag hebben gevoerd was niet zakelijk, maar privé. Het ging om een "kort persoonlijk gesprek", zegt Buckingham Palace tegen de BBC. Sunak wilde met het telefoontje de koning vermoedelijk sterkte wensen, nu bekend is geworden dat hij kanker heeft.

Eerder meldde de nieuwsorganisatie dat het ging om het wekelijkse overleg van de koning en de premier. Het volgende gesprek tussen Charles en Sunak staat gepland op 21 februari. Het paleis zegt dat de twee elkaar dan weer fysiek zullen ontmoeten.

Maandag werd bekend dat de koning wordt behandeld voor een niet nader gespecificeerde vorm van kanker. Tijdens zijn behandeling zal Charles geen publieke taken verrichten, maar wel de staatszaken blijven uitvoeren, waaronder het wekelijkse gesprek met de minister-president.

Harry weer terug naar Amerika

De koning bleef vandaag op het koninklijke landgoed Sandringham, waar hij gisteren met zijn vrouw Camilla per helikopter naartoe is gevlogen.

Voor zijn vertrek sprak hij met zijn zoon prins Harry, die daarvoor speciaal vanuit Los Angeles naar Londen was gevlogen. Hun ontmoeting zou volgens Britse media ongeveer drie kwartier hebben geduurd.

Daarna zou Harry de nacht in een hotel hebben doorgebracht. Voor zover bekend heeft hij zijn broer, troonopvolger prins William niet gezien. De twee hebben de laatste jaren een moeizame verhouding.

William weer aan het werk

William zelf ging vandaag voor het eerst weer aan het werk nadat hij drie weken lang geen officiële verplichtingen had gehad vanwege een buikoperatie van zijn vrouw Catherine. Hij had vrij genomen om zijn vrouw bij te kunnen staan na haar operatie en om er voor hun kinderen te zijn.

Hij deelde vanochtend bij een ceremonie in Windsor Castle onderscheidingen uit aan mensen die een belangrijke rol spelen in hun gemeenschap. Vanavond is hij aanwezig bij een benefietgala waar geld wordt ingezameld voor de Britse organisatie voor traumahelikopters.

Prinses Catherine werd vorige week uit het ziekenhuis ontslagen, maar moet nog zeker tot Pasen rust houden.

TSMC heeft plannen voor een tweede chipfabriek in Japan bekendgemaakt. Deze gaat op termijn chips produceren op TSMC's procedés in de 6nm- en 7nm-klasses. De Taiwanese chipmaker bouwt al een andere chipfabriek in het land, die chips op 12nm en groter gaat produceren.

Bij de ingebruikname van een nieuwe rollenbank hebben meteen vijf mensen op een elektrische fiets een boete gekregen. Zij reden op een opgevoerd elektrisch voertuig, zegt een agent.

Met de nieuwste rollenbank kan de politie naast brom- en snorfietsen ook van elektrische fietsen, speedpedelecs en fatbikes controleren of ze harder gaan dan toegestaan. Vandaag werd deze rollenbank in gebruik genomen in Amsterdam.

De vorige waren toe aan vervanging. De politie heeft ervoor gekozen om de banken "toekomstbestendig" te maken en daarom zit er ook de mogelijkheid op om elektrische fietsen te testen. Die mogen niet harder dan 25 kilometer per uur, bij speedpedelecs geldt een toegestane trapondersteuning tot 45 kilometer per uur. De politie vermoedde dat ze opgevoerd worden, en dat bleek vanmiddag bij de eerste controles ook zo te zijn.

In Amsterdam ging de fatbike op de rollenbank:

"We keken naar links en zagen opeens een motoragent", zegt een meisje dat op een fatbike door de stad reed. Bij een controle bleek haar fiets 37 kilometer per uur te gaan. "Dat mag eigenlijk niet", erkent ze. De fiets is opgevoerd. Het resultaat: een boete van 290 euro. Bij een tweede overtreding volgt weer een boete van 290 euro. Bij een derde overtreding kan de fiets in beslag genomen worden.

"Er is op dit moment een grote opkomst van elektrische voertuigen, waaronder fietsen", zegt een woordvoerder. "Ook is er een stijgende lijn te zien in het aantal ongevallen."

Afgelopen jaren riepen Veilig Verkeer Nederland (VVN) en de Fietsersbond al op tot een nieuwe aanpak bij het opvoeren van elektrische fietsen. Soms komen fietsen hierdoor boven de 50 kilometer per uur uit. Volgens VVN is dat levensgevaarlijk, omdat bestuurders van auto's grote moeite hebben om te anticiperen op de snelheid van een fietser.

Er zijn ook e-bikes die legaal harder kunnen dan 25 kilometer per uur - de speedpedelecs - maar daarvoor geldt een helmplicht. Ook moeten eigenaren van speedpedelecs een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten. De snelle fietsen, die maximaal 45 kilometer per uur mogen, moeten bovendien een achteruitkijkspiegel en bromfietskentekenplaat hebben.

Was lastig controleren

Voor de komst van deze nieuwe rollenbanken was het lastig om te controleren of elektrische fietsen opgevoerd zijn. Er moest een forensisch expert bij komen. Die haalt de fiets dan uit elkaar. Daarom zijn er vooralsnog geen harde cijfers van het aantal opgevoerde fietsen in Nederland.

In totaal zijn er 247 van de nieuwe rollenbanken verdeeld over het land. Deze worden vanaf april of mei overal gebruikt.

Last week I was sitting in a waiting room when the news came across my phone that Ingenuity, the helicopter that NASA put on Mars three years ago, would fly …read more

Terrorist Salah Abdeslam is vanochtend uit zijn Belgische cel gehaald en naar Frankrijk gebracht. Daar moet hij de rest van zijn levenslange gevangenisstraf uitzitten.

Abdeslam wil niet naar Frankrijk, waar hij eerder al 6,5 jaar vastzat. Volgens hem zijn de omstandigheden daar veel slechter dan in België. Hij beklaagde zich toen over het feit dat hij zich in een uitzichtloze situatie bevond in een cel van 9 vierkante meter. In België zijn de omstandigheden beter.

De terrorist was in Frankrijk al tot een levenslang celstraf veroordeeld voor de aanslagen in Parijs in 2015. Hij was in België voor het proces over de aanslagen in Brussel.

Abdeslam zat in België twintig jaar cel uit. Die straf is hem opgelegd voor het beschieten van de politie toen die zijn onderduikadres binnenviel. Voor zijn aandeel bij de bomaanslagen van 2016 op de nationale luchthaven Zaventem en in het Brusselse metrostation Maalbeek kreeg hij geen extra straf, omdat hij voor de aanslagen in Parijs van een paar maanden eerder al levenslang kreeg. Die straf zit hij in principe ook echt de rest van zijn leven uit.

'Hij had vrij kunnen komen'

De afspraak was dat hij na zijn veroordeling terug zou keren naar Frankrijk, maar daar was hij het zelf niet mee eens. Nog voor de uitspraak, spande hij daarom een kortgeding aan tegen de Belgische Staat.

De 34-jarige Abdeslam had de Belgische rechter gevraagd om hem niet over te dragen en zijn straf in België te mogen uitdienen. Het Belgische Openbaar Ministerie wachtte die uitspraak niet af. Anders had Abdeslam volgens het federaal parket misschien vrij kunnen komen, omdat België geen grond meer had waarop hij vastgehouden kon worden, "en dat willen we natuurlijk te allen tijde vermijden".

Netatmo brengt een vernieuwde interface uit voor zijn Home + Security-app. Het Franse bedrijf belooft dat gebruikers hiermee sneller toegang krijgen tot de belangrijkste functies. De update wordt vanaf dinsdag uitgerold.

Supermarktketen Jumbo gaat extra cameratoezicht houden en proeven met AI doen voor het tegengaan van winkeldiefstal. Het bedrijf experimenteert onder meer met AI om 'afwijkend gedrag' van klanten te herkennen. Jumbo gaat ook AI gebruiken voor gerichte steekproeven.

In twee woonwijken in Goes zijn vanochtend 'asbesthoudende materialen' aangetroffen na een brand in een loods in Kloetinge, een dorp dat vlak bij Goes ligt. Het gaat om de wijken Overzuid en Aria.

Bewoners mogen wel naar buiten, maar de veiligheidsregio adviseert ze om voorzichtig te zijn en het asbest niet op te rapen. "Voorkom dat je hiermee in aanraking komt", aldus de veiligheidsregio. "Zie je materiaal en denk je dat het asbest is? Laat het liggen en raak het materiaal niet aan."

Roetdeeltjes

De gemeente heeft een gespecialiseerd bedrijf gevraagd om het asbest snel op te ruimen, meldt Omroep Zeeland. Bij de brand zijn ook roetdeeltjes en andere brandresten in de woonwijken terechtgekomen. Maar de kans op gezondheidsklachten (zoals prikkelende ogen, neus, keel en luchtwegen, leidend tot tranen en hoesten) is erg klein, stelt de veiligheidsregio. "Je hoeft je dus geen zorgen te maken."

De brand in de loods in Kloetinge brak rond 05.45 uur uit, volgens de eigenaar omdat ontvetter bij een kachel vlam had gevat. Hij raakte bij de brand lichtgewond.

NL-Alert

Vlak na het uitbreken van de brand waarschuwde de veiligheidsregio al dat er mogelijk asbest uit de dakbedekking van de loods vrijkwam. Er werd een NL-Alert verstuurd en omwonenden, voor een deel in Kloetinge, voor een deel in Goes, moesten ramen en deuren gesloten houden.

Fietsende scholieren werden met een wijde boog om het gebied van de brand geleid. Nu vaststaat dat er inderdaad asbest is vrijgekomen, geldt het advies om heel voorzichtig te zijn. Asbest kan kankerverwekkend zijn, zeker als het in de vorm van vezels in de longen terechtkomt.

De loods brandde volledig uit.

De Rijksuniversiteit Groningen stopt volgend jaar met de bachelorstudie 'Minorities & Multilingualism' (minderheden en meertaligheid). Voor het Fries, dat onderdeel uitmaakt van die studie, wordt een oplossing gezocht. Mogelijk wordt de studie verplaatst naar de campus van de Groningse universiteit in Leeuwarden.

De universiteit is nu in overleg met het ministerie van Onderwijs en de provincie Fryslân over de beste vorm voor een nieuwe bachelorstudie Fries. "Er zit tijdsdruk op, want dit moet binnen anderhalf jaar geregeld zijn", aldus woordvoerder Marijn van Bronkhorst van de RUG bij Omrop Fryslân.

De toekomst van het Fries als universitaire studie is al jaren ongewis. De combinatiestudie Minorities & Multilingualism werd in 2012 opgezet door professor Goffe Jensma met als doel de studie Fries een goede plek te geven, als onderdeel van een bredere studie over Europese taalminderheden.

Aanvankelijk leek dat goed te werken. De studie trok voldoende nieuwe studenten en werd positief beoordeeld. Maar dat veranderde toen de focus verschoof naar thema's als Black Lives Matter, de emancipatie van de LGBTQ+-gemeenschap, en migratie en globalisering.

De studie wordt nu gezien als academische opleiding tot diversiteitsmanager. Niet alle studenten die Minorities & Multilingualism 'doen' hebben interesse in het Fries. Evenmin tonen alle Friese studenten belangstelling voor de andere onderdelen van M&M, zoals de studie onder studenten wordt genoemd.

Geld

Dat de RUG nu heeft besloten om de hele studie af te bouwen, heeft alles te maken met geld. De opleiding had de laatste vijf jaar een gemiddelde instroom van tien studenten per jaar en is 'financieel noodlijdend'. "Helaas is er ook geen enkele groei, en daarom wordt de studie afgebouwd", vertelt Van Bronkhorst. Studenten die al met de studie zijn begonnen, kunnen de bachelor wel afronden. Voor de docenten wordt volgend jaar naar een andere plek op de universiteit gezocht.

Toch is het niet de bedoeling dat het Fries verdwijnt op universitair niveau. Demissionair minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs heeft vorige week 340.000 euro toegezegd voor een academische studie Fries. Hij en de Tweede Kamer vinden dat de studie in de tweede officiële landstaal beschikbaar moet blijven en zichtbaarder moet worden.

Campus Fryslân

Op zich ligt het voor de hand dat de RUG die studie op z'n eigen Campus Fryslân in Leeuwarden gaat aanbieden. Daar is ook al een masterstudie Multilingualism. Toch is het nog niet zeker of de studie inderdaad naar de Friese hoofdstad komt. Volgens Van Bronkhorst zijn er ook nog andere opties. Toch moet de RUG haast maken. Als de 'nieuwe' studie inderdaad volgend jaar al moet beginnen, moeten nu de eerste stappen worden gezet.

De woordvoerder: "Je kunt niet zomaar binnen een paar weken of maanden een nieuwe bachelorstudie beginnen. Daar gaat altijd een accreditatietraject aan vooraf."

OpenAI gaat de afbeeldingen die met DALL-E 3 worden gegenereerd voortaan voorzien van een watermerk. Dat wordt toegevoegd aan de metadata van de afbeelding. Het bedrijf stelt de betrouwbaarheid van digitale informatie hiermee te willen verbeteren.

Griekse voetbalsupporters zijn vanaf volgende week weer welkom bij wedstrijden in de hoogste Griekse voetbalcompetitie, na twee maanden van wedstrijden zonder publiek. Afgelopen december besloot de Griekse regering geen fans meer toe te staan bij die wedstrijden, vanwege de vele rellen tussen fans en het geweld tegen de politie. Ook in de tweede divisie en bij de b-teams van topclubs mochten geen supporters meer zijn.

Vanaf 13 februari worden fans weer toegelaten bij de wedstrijden, al zijn er vanaf dan wel strengere regels van kracht. Zo worden er hoge boetes opgelegd bij geweld rond een wedstrijd en zullen clubs in geval van incidenten de volgende wedstrijd zonder publiek moeten spelen.

"Als een gevaarlijk object op het veld terechtkomt, wordt besloten tot een sluiting voor de volgende wedstrijd", waarschuwde onderminister Giannis Vroutsis van Sport. "De staat moet de veiligheid kunnen garanderen."

Cameratoezicht en speciale app

Verder moeten voetbal- en basketbalclubs vanaf volgende maand bewakingscamera's geïnstalleerd hebben bij hun velden. Zonder zulke camera's mogen supporters niet meer bij de wedstrijden zijn.

Op nog iets langere termijn, per 9 april, moeten voetbalfans een speciale app van de Griekse regering op hun telefoon hebben om wedstrijden bij te wonen. Met die app moeten ze zich identificeren voordat ze het stadion in mogen.

Doodsbedreigingen

Griekenland kampt al tijden met supportersgeweld. Griekse scheidsrechters worden regelmatig met de dood bedreigd of soms zelfs het doelwit van aanvallen. Eind vorig jaar staakten ze daarom nog. Ook bij andere sporten, bijvoorbeeld volleybal, spelen dit soort problemen. Afgelopen december overleed een 31-jarige politieagent nadat hij zwaargewond was geraakt bij geweld tijdens een volleybalwedstrijd in Piraeus.

"De maat is vol", staat in een gezamenlijke verklaring van de politie en het Openbaar Ministerie (OM). In een spoedoverleg met demissionair minister van Justitie Yesilgöz is besloten dat er steviger en sneller wordt opgetreden tegen actievoerders die de wet overtreden.

Aanleiding zijn de boerenprotestacties van de afgelopen dagen, snelwegblokkades door Extinction Rebellion en verschillende protesten waarbij "verwerpelijke" leuzen werden gescandeerd. "Dit is geen demonstreren, dit zijn geen protesten, dit zijn illegale acties of zelfs het plegen van misdrijven. Daar komen de actievoerders niet mee weg", valt te lezen in de verklaring.

Een van de maatregelen is ter plekke beboeten, mocht dat niet direct mogelijk zijn, worden wetovertreders achteraf beboet en vervolgd.

Twee aanhoudingen

Gisteren haalde de minister in het vragenuurtje hard uit naar demonstranten die wangedrag vertonen, zoals wegen blokkeren, brandstichten en afval storten. Over de uit de hand gelopen boerenprotesten had Yesilgöz geen goed woord over: "Dit zijn voorbeelden van misdrijven. Wat we gisteravond hebben gezien zijn gewoon misdrijven."

Er zijn inmiddels twee arrestaties verricht voor het dumpen van afval en brandstichting op de A50. Twee mannen zijn tijdens het protest aangehouden en zitten vast.

Maandagavond gingen boeren door heel het land de straat op om actie te voeren, naderhand moesten de puinhopen worden opgeruimd:

Eerder noemde een woordvoerder namens alle vier de landelijke politiebonden de acties waanzin. "Burgers, politie, brandweer en andere hulpverleners worden bewust in gevaar gebracht. Asbest in brand steken is ontzettend schadelijk voor iedereen. Wij staan absoluut voor het demonstratierecht, maar dit heeft er helemaal niks mee te maken."

De woordvoerder hekelde het gebrek aan overeenstemming tussen de lokale driehoeken - de burgemeester, het OM en de politie - en pleitte voor meer rugdekking. "Omdat er nu geen eenduidige manier van inzet is, krijgt de politie de schuld omdat ze verschillend reageren op verschillende demonstraties. Dit moet stoppen", aldus de woordvoerder.

Een eerste stap naar rugdekking is met deze nieuwe verklaring gezet. Maar hoe die rugdekking er precies uit komt te zien, is nog onduidelijk.

Reactie burgemeesters

In een reactie zeggen de regioburgemeesters, verenigd in het Landelijk Overleg Veiligheid en Politie, dat beslissingen ten aanzien van demonstraties bij het lokaal gezag liggen. "Wij nemen en dragen onze verantwoordelijkheid. Misdrijven vallen in geen geval onder de demonstratievrijheid. Elke driehoek handelt naar de wet en heeft rekening te houden met proportionaliteit, effectiviteit en capaciteit bij politie en OM. Het lokaal gezag bekijkt per demonstratie wat nodig is en wat mogelijk is."