Aggregator

Duitsland gaat tijdelijk alle landsgrenzen controleren. Minister Faeser van Binnenlandse Zaken wil paspoortcontroles om het aantal mensen terug te dringen dat het land zonder geldig visum binnenkomt, melden diverse Duitse media.

De maatregel gaat volgende week maandag in en geldt zeker zes maanden. Faeser wil hiermee ook Duitsland beschermen tegen dreigingen zoals islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit.

Het zou ook betekenen dat er controles aan de Nederlandse grens komen, al staat dat nergens expliciet benoemd.

De roep om strengere grenscontroles is in Duitsland is zowel in de samenleving als in de politiek sterk toegenomen na de terreuraanvallen in onder meer Solingen en Mannheim. In mei doodde een Afghaanse man een politieagent bij een bijeenkomst van de islamkritische beweging Pax Europa in Mannheim. Ruim twee weken geleden stak een Syrische asielzoeker in Solingen drie mensen dood bij het 650-jarig bestaan van de stad.

Duitsland controleerde de grenzen deze zomer ook al tijdens het EK voetbal. Hoe dit nieuwe voorstel om alle grenzen te controleren er precies uitziet, is nog onduidelijk. Duitsland deelt grenzen met Denemarken, Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechië en Polen.

Volgens Duitse media gaat de regering ervan uit dat de plannen voldoen aan de Europese regels. Mogelijk worden buitenlanders zonder documenten of asielzoekers die al geregistreerd zijn in een ander land binnen de eurozone teruggestuurd bij de grens.

Op dit moment worden in Duitsland alleen in bepaalde gevallen mensen geweigerd als iemand een inreisverbod heeft of wanneer er geen asiel is aangevraagd.

Minister Faber van Asiel en Migratie laat in een reactie weten dat ze begrijpt dat Duitsland controles invoert. Zij heeft eerder de ambitie uitgesproken om het grenstoezicht in Nederland ook te versterken. Wel is het volgens de PVV-minister belangrijk om te kijken of de impact op het handelsverkeer zo klein mogelijk kan worden gehouden. Daarover gaan Nederland en Duitsland in gesprek, zegt Faber.

De minister wil dat het kabinet met Duitsland optrekt om in de rest van Europa de migratieregels aan te scherpen, bijvoorbeeld op het gebied van terugkeer en "het versterken van de buitengrenzen".

De Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken Karner zegt tegen Duitse media dat Oostenrijk het terugsturen van personen niet zal accepteren. Ook heeft hij de federale politie opgedragen het terugsturen aan de grens niet toe te staan.

Werknemers zijn steeds minder vaak nog lid van een vakbond. In 1993 was nog 28 procent lid van een bond. In de dertig jaar daarna is dat gestaag gedaald, naar 15 procent in 2023, meldde het CBS vanochtend.

Dat roept de vraag op wat dat betekent voor de rol van vakbonden in Nederland. Want zij onderhandelen namens werknemers met werkgevers over bijvoorbeeld cao's. In die collectieve arbeidsovereenkomsten worden zaken als loonsverhogingen, werktijden en thuiswerkregels afgesproken.

'Kijk verder dan ledental'

Volgens UvA-hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp is het goed te beseffen dat misschien steeds minder mensen lid zijn, maar dat veel niet-leden positief zijn over vakbonden en ervan profiteren. "Het ministerie van Sociale Zaken houdt bijvoorbeeld enquêtes onder alle werkenden. En de meeste, echt 87 procent, beschouwen de vakbond nog steeds als hun vertegenwoordiger. Dus niet alleen het ledental zegt iets over de representativiteit van bonden."

De resultaten die vakbonden behalen, bijvoorbeeld loonsverhogingen, gelden voor alle werknemers in een sector of een bedrijf. Of je nu vakbondslid bent of niet. Dat betekent dus dat je als niet-vakbondslid wel de lusten (meer loon), maar niet de lasten (bondscontributie) hebt van vakbonden.

'Bloedchagrijnig'

Kitty Jong, vicevoorzitter van Nederlands grootste vakbond FNV, wordt soms 'bloedchagrijnig' van dat gegeven. "Ik hoor wel eens iemand zeggen 'ik heb zo'n fijne loonsverhoging gekregen'. En als je dan vraagt 'ben je ook lid van de vakbond die dat regelde' dan blijkt dat niet het geval. Vakbonden zijn nog steeds van deze tijd, zolang werkgevers niet vanzelf zeggen dat ze er 5 procent loon bij doen".

"Als ik heel diep in mijn hart kijk, denk ik soms wel eens: we moeten alleen nog cao's voor leden afsluiten", zegt Jong. "Niet-leden gun ik ook van harte een loonsverhoging. Maar het is niet solidair." Toch heeft de FNV geen plannen om daar echt op in te zetten. "We zetten meer in op bewustwording van de rol van bonden. Bijvoorbeeld met gastlessen op middelbare scholen, uitleggen wat we doen."

Werkgevers: zorgelijk

Werkgeversvereniging AWVN vindt het geringere animo voor vakbondslidmaatschap wel reden tot zorg. "Omdat elke werkgever wil dat een bond werknemers vertegenwoordigt en ergens voor staat", aldus een woordvoerder. "Maar in de praktijk gaat het nog wel goed zo. Bonden nemen het ook op voor het algemene werknemersbelang en zijn er niet alleen voor de eigen leden."

Volgens de AWVN kan het een alternatief zijn om te onderhandelen met een ondernemingsraad over arbeidsvoorwaarden. In een ondernemingsraad zitten werknemers van een bedrijf die vaak parttime, bijvoorbeeld een dag per week, meepraten over de gang van zaken en ook advies uitbrengen aan het bestuur van een bedrijf.

Maar volgens de AWVN heeft een vakbond vaak meer kennis over arbeidsvoorwaarden. "Daarom geven wij aan bonden de voorkeur voor cao-onderhandelingen. Als je als werkgever wil spreken over arbeidsvoorwaarden dan is het heel vervelend als de gesprekspartner het technisch niet snapt."

Anders bekostigen?

Hoogleraar Verhulp suggereert dat de financiering van vakbonden misschien anders moet, als er steeds minder betalende leden zijn. "Op dit moment valt nog 72 procent van de werknemers onder een cao. Die hebben voordeel van die cao, terwijl ze daar financieel niet aan bijdragen. Je kunt ook zeggen tegen deze groep werknemers: nou, betaalt u ook maar. Bijvoorbeeld via belastingen. Of een opt-out-systeem: dat het uitgangspunt is dat je lid bent, tenzij je heel nadrukkelijk aangeeft dat je dat niet wilt."

Kitty Jong van de FNV zegt dat haar bond nu financieel gezond is. "We hebben nog steeds een heleboel leden. En onze stakingskassen zijn gevuld om heel lang te kunnen staken." Als vakbondsleden staken, hoeven werkgevers aan hen geen loon te betalen. Stakers kunnen dan geld uit de stakingskas van de vakbond krijgen.

Onafhankelijk

Ook heeft ze twijfels over een andere bekostiging van vakbonden. "We hebben een onafhankelijke positie en vertegenwoordigen onze betalende leden. We hebben al last van zogeheten gele vakbonden." Dat zijn bonden met weinig leden, die vaak door werkgevers worden opgericht. "Die worden vooral gefinancierd door werkgevers, maar gaan ook snel akkoord met slechte loonafspraken."

Overigens heeft de FNV volgens Jong vorig jaar ledenwinst geboekt onder werkenden. "Een zwaluw maakt nog geen zomer, daar ben ik me heel goed van bewust. Maar we zijn onszelf opnieuw aan het uitvinden. We investeren bijvoorbeeld veel in het aantrekken van jongeren. Zo zijn we bezig met het minimumjeugdloon en de langstudeerboete."

Sony heeft de adviesprijs van de PlayStation 5-DualSense-controller met 5 dollar verhoogd. De controller kostte enkele weken geleden via de Sony Direct-webshop nog 70 dollar en kost nu 75 dollar. Eerder verhoogde het bedrijf al enkele adviesprijzen in Japan.

Luchthaven Schiphol gaat een jaar lang tien autonome rolstoelen testen voor mensen met verminderde mobiliteit. Het gaat om een vervolg van een eerdere pilot, die een week duurde. De luchthaven verkent of de dienst structureel kan worden.

In Antwerpen zijn twee mannen aangehouden voor het joyriden met een gestolen ambulance. De rit werd vastgelegd door camera's aan boord van de ambulance.

De wagen stond geparkeerd voor een huis waar het ambulancepersoneel op dat moment hulp aan het verlenen was.

Op de dashcambeelden is te zien hoe drie personen het voertuig in stappen en met de zwaailichten aan lachend wegrijden:

Na een 200 meter werd de ambulance langs de weg gezet. In eerste instantie waren de drie spoorloos, maar gisteravond meldde een van de verdachten zich. De man van 22 uit Antwerpen bekende direct en werd opgepakt.

Vanochtend liet een rechter de man onder voorwaarden vrij. Een andere verdachte, een 21-jarige Antwerpenaar, werd vandaag opgepakt. De politie zoekt nog naar de derde verdachte.

OPPO heeft drie nieuwe budgetsmartphones geïntroduceerd: de OPPO A40, A40m en A60 5G. De toestellen beschikken elk over een 6,67”-lcd, een 50-megapixelcamera en een verstevigde behuizing. De A40 kost 189 euro, terwijl de A40m 219 euro en de A60 5G 249 euro kost.

Op zijn twaalfdaagse reis door Zuidoost-Azië en Oceanië is paus Franciscus aangekomen Oost-Timor. Hij werd op het vliegveld in de hoofdstad Dili welkom geheten door president José Ramos-Horta, die een belangrijke rol speelde in de Oost-Timorese onafhankelijkheidsstrijd.

De paus stond stil bij de onafhankelijkheidsstrijd en sprak waarderende woorden over de verzoening tussen Oost-Timor en de voormalige bezetter Indonesië.

Kolonie

In tegenstelling tot de eerste twee landen van de rondreis, Indonesië en Papoea- Nieuw-Guinea, is Oost-Timor overwegend katholiek. In de jaren 70 deed Indonesië een inval en ging over tot annexatie, een groot deel van het land werd verwoest. Er volgde een langdurige onafhankelijkheidsstrijd, die aan ten minste 100.000 mensen het leven kostte.

In 2002 werd Oost-officieel onafhankelijk. Sindsdien is de politieke situatie in het jonge maar zeer arme land redelijk stabiel.

In zijn toespraak benoemde Franciscus ook de alcoholproblematiek en het bendegeweld in het land. "We zijn allemaal geroepen om al het mogelijke te doen tegen misbruik, en een gezonde en vredige jeugd voor alle kinderen te garanderen."

Bisschop

Met het woord misbruik leek de paus te verwijzen naar bisschop Carlos Ximenes Belo. Die kreeg in 1996 samen met president Ramos-Horta de Nobelprijs voor de Vrede voor hun aandeel in het vredesproces, maar in 2022 werd hij in het geheim gestraft door het Vaticaan na beschuldigingen van misbruik van minderjarigen. De bisschop verschijnt niet meer in het openbaar, en is ook tijdens dit pauselijke bezoek niet in beeld.

Morgen is er een grote mis op de locatie waar paus Johannes Paulus II in 1989 ook was tijdens het laatste bezoek van een paus. Er worden 750.000 mensen verwacht. Na dinsdag trekt de 87-jarige Franciscus door naar de laatste stop van zijn reis door de regio: Singapore.

(Telecompaper) Vivek Badrinath has been selected to serve as the next director general of the GSM Association, where he will also take a role on the board of directors...

Het is de hoogste tijd dat het Europese economiebeleid drastisch op de schop gaat. Het voortbestaan van de Europese Unie staat op het spel, er is sprake van een "existentiële uitdaging". Aan grote woorden geen gebrek in een rapport over de toekomst van het Europese concurrentievermogen dat oud-topman van de Europese Centrale Bank Mario Draghi vanochtend presenteerde. Volgens hem zijn elk jaar honderden miljarden euro extra nodig.

Draghi werd vorig jaar om advies gevraagd door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. De Europese economie blijft achter in vergelijking met de Amerikaanse en de Chinese. De groei van het besteedbare inkomen is in de Verenigde Staten al sinds begin deze eeuw bijna twee keer zo hoog als in Europa, schrijft Draghi.

Dat de Europese industrie het moeilijk heeft, bleek vorige week nogmaals. Toen werd bekend dat Volkswagen overweegt om zijn fabrieken in Duitsland te sluiten vanwege de toenemende druk van Chinese concurrenten.

Op een persconferentie vanochtend bij de ontvangst van Draghi's rapport zei Von der Leyen daarom dat het verbeteren van de economische positie "bovenaan de agenda" staat. Het rapport wordt een leidraad voor de nieuwe Europese Commissie.

Investeren in innovatie

Volgens Draghi gaat het slecht met alle drie de factoren die de economische groei van Europa mogelijk hebben gemaakt: de bloei van de internationale handel, goedkope energie uit Rusland en de eerder vanzelfsprekende Amerikaanse verdediging van Europa. Al deze factoren zijn opeens allemaal onzeker of zijn zelfs helemaal verdwenen. En op al deze gebieden zijn volgens Draghi grote veranderingen binnen de EU nodig.

Meer investeren in kennis en innovatie is volgens Draghi cruciaal om als EU de strijd te kunnen aangaan met economische grootmachten China en de VS. Op dit moment "boksen we als EU onder ons gewicht", schrijft de Italiaan. Het is volgens hem noodzakelijk om te strenge regelgeving en andere barrières weg te werken waar innovatieve ondernemers in Europa nu nog tegenaan lopen.

Dure energie

Een andere uitdaging wordt energiebeleid. Sinds de invasie van Oekraïne is Rusland als leverancier van goedkope energie aan Europa weggevallen. Daardoor is de gasprijs voor de Europese industrie meer dan drie keer zo hoog als die in de Verenigde Staten. De EU moet, zegt Draghi, haast maken met schone energieplannen.

In zijn rapport staan dan ook ruim 170 concrete voorstellen om de "radicale verandering" te bewerkstelligen die volgens hem nodig is.

De EU moet volgens het rapport verder meer op eigen benen staan op het gebied van veiligheid. Er moet meer geïnvesteerd én samengewerkt worden op het gebied van defensie. Ook moet de EU actie ondernemen om de aanvoer van belangrijke grondstoffen veilig te stellen. De EU kan hiervoor partnerschappen aangaan met landen die veel van deze grondstoffen hebben, maar moet ook meer zelf doen. Draghi denkt bijvoorbeeld aan het openen van nieuwe lithiummijnen.

Ook moeten verschillende manieren waarop de EU werkt op de schop. Zo staat in het rapport dat de EU meer moet coördineren op het gebied van concurrentievermogen. Ook moet de Europese Raad van lidstaten sneller tot besluiten komen, door vaker af te stappen van het vetorecht.

Ga hervormen

Minister Heinen van Financiën spreekt van een uitgebreid rapport. "Ik moet de details nog bestuderen, maar de analyse is helder: Europa moet groeien en daar ben ik het zeer mee eens", zegt hij. "Een economie gaat groeien als je hervormt en dat is iets wat in de afgelopen jaren te weinig is gebeurd. Daar spreek je landen op aan. Ga hervormen. Meer geld is niet altijd de oplossing."

In tegenstelling tot het heersende beeld dat er bestaat, plegen jongeren niet steeds meer misdrijven op steeds jongere leeftijd. Dat meldt het WODC, het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum op basis van onderzoek. Ook zijn er geen aanwijzingen dat jongeren vaker verdachte zijn van of veroordeeld zijn voor ernstige geweldsdelicten.

Voor het onderzoek zijn registraties bij politie en justitie een belangrijke bron, maar ook zelfrapportages die zo'n 20.000 jongeren in de leeftijd van 10 tot 23 jaar online hebben ingevuld.

Plaatsers van explosieven bij huizen en bedrijfspanden en zogenoemde "uithalers", personen die drugs uit containers halen, zijn wel vaak minderjarig, maar "het beeld dat er sprake is van een steeds jongere leeftijd van verdachten en daders" wordt in de landelijke cijfers niet teruggevonden, schrijven de onderzoekers. "Dit sluit echter niet uit dat er geen verjonging kan zijn bij bepaalde soorten misdrijven of in specifieke regio's", klinkt het.

Het percentage jongeren dat zelf zegt een misdaad te hebben begaan, is wel ongeveer tien keer zo hoog als wat door de politie wordt geregistreerd, meldt het WODC. "Hoewel het dan vooral gaat om lichte vergrijpen die meestal niet tot vervolging zullen leiden, geeft het zicht op een deel van de delicten dat niet of beperkt in beeld is bij politie of justitie."

Het overkoepelende beeld is echter dat de geregistreerde jeugdcriminaliteit de afgelopen twee decennia fors is afgenomen. "Ten opzichte van de piekjaren in 2006-2008 is in 2023 sprake van meer dan een halvering in de aantallen jeugdige verdachten en strafrechtelijke daders", meldt het WODC.

Dat het aantal minderjarigen dat in aanraking kwam met justitie is afgenomen, werd vorig jaar al bekendgemaakt door het onderzoekscentrum.

De beeldvorming van een toename van ernstige (gewelds)delicten kan ook op een andere manier worden verklaard, zeiden de onderzoekers toen.

Het zou bijvoorbeeld kunnen dat het OM de afgelopen jaren een toenemend aantal zware zaken voorbij zag komen omdat na de coronapandemie de ernstigste zaken als eerste zijn opgepakt. Of er zijn mogelijk meer jeugdzaken buiten de rechter om afgedaan waardoor alleen de zwaarste zaken overbleven. En tenslotte vergelijkt het OM vaak alleen met het jaar ervoor en kijkt het dus niet naar langere trends of verschuivingen.

Verschil

De onderzoekers merken op dat de jeugdcriminaliteit die door de politie geregistreerd is, uit een klein aantal buurten komt, met name binnen de grote steden. Die concentratie blijft stabiel, mogelijk doordat de sociaaleconomische samenstelling en kenmerken van die buurten niet veranderd zijn.

Maar het kan ook met de beschikbare data te maken hebben. De onderzoekers zagen namelijk dat in de politiegegevens duidelijke verschillen zaten tussen bevolkingsgroepen en geografische regio's. Maar die verschillen zijn in de zelfrapportages veel kleiner of zelfs helemaal afwezig. Daar was niet of nauwelijks sprake van geografische variatie of concentratie van crimineel gedrag onder jongeren.

Online criminaliteit

Een mogelijke verklaring voor de landelijke daling van de traditionele jeugdcriminaliteit is dat daders zijn overgestapt naar online criminaliteit. Ook hier lopen de cijfers van veroordelingen en de zelfrapportage sterk uiteen. Jongeren worden nauwelijks veroordeeld voor cyberdelicten, maar ze zeggen relatief veel betrokken te zijn bij het plegen van digitale criminaliteit. Of er echt sprake is van een verplaatsing naar online criminaliteit, kunnen de onderzoekers op basis van de beschikbare data nu nog niet zeggen.

Het is na dementie en kanker de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland: zelfdoding. Gemiddeld maken vijf mensen per dag een einde aan hun leven. Rik Dokter en Wies Klarenbeek wilden dat ook. Het is Wereld Suïcide Preventie Week en zij vertellen in deze podcast hoe het hen lukte om weer perspectief te vinden.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Ivo Talsma

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Een 52-jarige Amerikaan wordt aangeklaagd omdat hij fraude heeft gepleegd met behulp van AI-muziek. De man zou bots hebben gebruikt om nummers veelvuldig te laten afspelen en royalty's op te strijken. Volgens Amerikaanse media leverde hem dat meer dan 10 miljoen dollar op.

There was a time when building a telescope was a rite of passage for budding astronomers, much as building a radio was the coming age for electronics folks. These days, …read more

(Telecompaper) Zhejiang Geely has announced that its subsidiary Geespace has reached a major milestone in its satellite network project...

Het hoofd van de nationale politie van El Salvador is met een fraudeverdachte omgekomen bij een helikopterongeluk. Mauricio Arriaza had Manuel Coto opgehaald in buurland Honduras nadat die daar was opgepakt.

Coto werd ervan verdacht als manager ruim 30 miljoen euro te hebben verduisterd. In die zaak zijn al meerdere verdachten gearresteerd. Coto zou van plan zijn geweest via Honduras naar de VS te vluchten toen hij zondag werd gearresteerd.

Arriaza was hem persoonlijk komen ophalen in een legerhelikopter. Het ging mis op de terugreis: de helikopter stortte door nog onbekende oorzaak neer vlak over de grens. Volgens het leger zijn daarbij alle inzittenden omgekomen, hoeveel precies is nog niet duidelijk.

Vlaggen halfstok

De Salvadoraanse president Bukele zegt dat het incident grondig zal worden onderzocht met internationale hulp. "Dit kunnen we niet afdoen als 'een ongelukje'", schrijft hij op X.

Bukele roemt Arriaza als iemand die voor rust en veiligheid zorgde in het land. "Hij ging de strijd aan zelfs toen niemand dacht dat we die konden winnen." De rechtse Bukele werd populair in het land door de misdaad hard aan te pakken, waarbij Arriaza een belangrijke rol speelde.

Bukele kondigde aan dat alle vlaggen op overheidsgebouwen drie dagen halfstok zullen hangen.

In Noord-Vietnam blijft het aantal doden als gevolg van de orkaan Yagi oplopen. Die kwam zaterdag aan land en is inmiddels afgezwakt tot tropische depressie. Het dodental staat volgens diverse bronnen rond de 60 en meer dan 300 mensen raakten gewond door het hoge water en aardverschuivingen.

Het blijft hard regenen en nog altijd gebeuren er ongelukken als gevolg van de afgezwakte orkaan. Zo werd vandaag een bus met twintig passagiers meegesleurd bij een aardverschuiving in de bergachtige provincie Cao Bang. Reddingswerkers kunnen de rampplek niet bereiken doordat de weg wordt geblokkeerd door brokstukken. Over het lot van de inzittenden is niets bekend.

In de provincie Phu Tho stortte een brug vanochtend in. Volgens lokale berichten vielen tien auto's en vrachtwagens, net als twee motorfietsen, in de rivier eronder. Drie mensen werden uit de rivier gehaald en naar het ziekenhuis gebracht, maar dertien anderen zijn vermist.

Het moment dat de brug instortte werd vastgelegd met een dashcam:

Een van de overlevenden vertelt tegen de krant VNExpress dat hij op zijn motor over de brug reed toen hij een hard geluid hoorde. Voordat hij wist wat er gebeurde, viel hij in de rivier. "Ik had het gevoel dat ik naar de bodem van de rivier was gezonken." Uiteindelijk slaagde hij erin om te naar boven te zwemmen en zich vast te houden aan een drijvende bananenboom. Hij kon uiteindelijk worden gered.

Vanwege de schade door overstromingen bleven fabrieken in de provincie Haiphong ook vandaag dicht. Apparatuur en machines zijn door al het water zwaar beschadigd. Ook is er in de wijde omgeving geen elektriciteit. In de fabrieken worden onder meer Apple-producten gemaakt, meldt persbureau Reuters. De schade loopt in de miljoenen.

Yagi, de krachtigste orkaan in de regio in dertig jaar, kwam aan land in het noorden van Vietnam met windsnelheden van zo'n 150 kilometer per uur. Het dodental stond gisterochtend nog op 4, waarna het snel opliep. Duizenden huizen raakten beschadigd. In de hoofdstad Hanoi vielen bomen en elektriciteitspalen om en waaiden daken van gebouwen.

Later op de dag zwakte Yagi af, maar de Vietnamese weerdienst waarschuwde dat aanhoudende stortbuien overstromingen en aardverschuivingen kunnen veroorzaken. Op sommige plekken is er 40 centimeter regen gevallen.

Ook de bij toeristen populaire Ha Longbaai is getroffen. In de buurt van het Unesco-werelderfgoed raakten tientallen boten verwoest of zwaar beschadigd door de harde wind en hoge golven.

Nederland moet de oren niet laten hangen naar de Amerikaanse druk voor strengere regels voor de handel met China. Zo reageert China op de aankondiging van minister Klever voor Buitenlandse Handel dat er voor meer chipmachines van ASML een exportvergunning nodig is.

Peking vindt dat Nederland de internationale handelsregels moet handhaven, om de wederzijdse belangen van Nederlandse en Chinese ondernemingen te beschermen.

De EU en de VS vrezen dat China de geavanceerde chips die je met de ASML-machines kunt maken gebruikt om de Europese en Amerikaanse economie en defensie te ontregelen. Het land zou de chipmachines gebruiken om een economisch en militair overwicht op te bouwen. Daarom is er voor de uitvoer naar China van meer van die machines toestemming nodig van het Nederlandse ministerie.

Het Chinese ministerie van Handel denkt dat er andere motieven spelen. De exportbeperkingen zijn volgens China door de VS aan Nederland opgelegd. De VS isoleert zich daarmee, zegt China. Ook zou de maatregel de stabiliteit van de wereldwijde keten van toeleveranciers en de chipindustrie schaden.

ASML zegt in een verklaring op z'n website dat er door de exportbeperkingen weinig voor het bedrijf verandert. De exportregels in de VS waren al streng, met de Nederlandse verscherping "worden de Amerikaanse en Nederlandse regels geharmoniseerd".

Maar kort daarvoor zei ASML-topman Fouquet op een conferentie in New York dat de Amerikaanse beperkingen steeds meer economisch gemotiveerd zijn, in plaats van militair, zoals de VS zelf zegt.

Er komt geen hoger beroep in de zaak van profvoetballer Rai Vloet (29), die vorig jaar april werd veroordeeld tot 2,5 jaar cel vanwege een dodelijk ongeval op de A4. Hij kreeg ook een rijontzegging van vier jaar.

Vloet heeft zijn hoger beroep ingetrokken. Het Openbaar Ministerie heeft in navolging daarvan besloten ook niet in hoger beroep te gaan, mede vanwege de belangen van de nabestaanden.

Bij het ongeval op 14 november 2021 in de buurt van Hoofddorp kwam de 4-jarige Gio Roos uit Zoetermeer om het leven. Tijdens de strafzitting gaf Vloet toe dat hij sterke drank had gedronken, voordat hij in de auto stapte. Op het moment van het ongeluk reed Vloet 193 kilometer per uur, waar 130 was toegestaan.

FK Oeral

Ten tijde van het ongeluk was Vloet speler van Heracles Almelo. Hij speelde ook bij onder meer PSV en NAC. Vloet werd na het ongeluk geschorst door Heracles. Hij vertrok vervolgens naar Kazachstan en speelde daarna enige tijd bij de Russische club FK Oeral.

Na degradatie van deze club werd zijn contract niet verlengd en keerde hij terug naar Nederland. Tijdens zijn periode in Rusland had Vloet al via zijn advocaat laten weten dat hij bereid was zijn straf in Nederland uit te zitten.

Als laadsnelheden van EV's tussen 17.00 en 20.00 uur worden verlaagd, kan dat de belasting van een lokaal elektriciteitsnet met 35 tot 49 procent beperken, zegt kenniscentrum ElaadNL na tests. EV’s die slim laden, krijgen gemiddeld 2 tot 4 procent minder energie per laadbeurt.

Het grootste Boeddhabeeld van Japan kan er weer een jaartje tegenaan. Twee schoonmakers in klimuitrusting hebben het Ushiku Daibutsu-monument zijn jaarlijkse gezichtsbehandeling gegeven.

De twee schrobben ieder jaar vogelpoep en stof van het enorme beeld. Met zijn 120 meter hoogte was de Ushiku Daibutsu bij voltooiing in 1993 het grootste beeld wereldwijd. Hoewel het in 2008 werd ingehaald door twee nog grotere Boeddha's elders, staat het nog altijd in de top-5.

Het Vrijheidsbeeld kan er met zijn 46 meter net niet drie keer in en de Boeddha zou ook precies boven de 112 meter hoge Utrechtse Dom uitpiepen.

Het bronzen beeld werd in 1993 in de stad Ushiku opgericht om de belangrijke boeddhistische stroming te eren die hier in de 13e eeuw ontstond. Jaarlijks trekt het 600.000 bezoekers, die met een lift een museum in de borstkas kunnen bezoeken en genieten van het uitzicht op 85 meter hoogte.

Schoonmakers Kazuyoshi Taguchi (54) en Kazumi Minowa (51) zoeken het nog hogerop: door een gat in het hoofd komen ze tussen de 480 haarbolletjes van een meter op de scalp terecht, waarna ze abseilen naar het gezicht. Het is een taak die beiden al een kwart eeuw uitvoeren.

"We hadden aanvankelijk geen idee hoe we het beeld moesten schoonmaken en ondervonden veel problemen", herinnert Kazuyoshi Taguchi zich. "Zo tolden onze lichamen door de wind."

Al het materiaal dat ze nodig hebben, rond de 150 kilo zwaar, moeten ze zelf naar boven slepen. Hoewel er traditioneel bamboebezems worden gebruikt om Boeddhabeelden te reinigen, zijn die voor deze klus te klein. De mannen gebruiken hogedrukwaterpistolen, zonder schoonmaakmiddel omdat dat het metaal zou kunnen aantasten.

Tempelfunctionaris Masahiro Maekawa is blij als de mannen weer zijn langsgeweest en een blinkende boeddha achterlaten, zegt hij tegen het Franse persbureau AFP, die het ritueel dit keer vastlegde. "We zien het als een moment om na te denken over het afgelopen jaar en een nieuwe periode fris te beginnen."