Meer feesten in de buitenlucht, eetkramen op een open plein in plaats van in nauwe straten en betere crowdcontrol. Zo wil de gemeente Breda carnaval dit jaar aanpakken. Vorig jaar was het zo druk in de stad dat er gevaarlijke situaties ontstonden. Dat moet anders, zegt burgemeester Depla.
Breda wordt met carnaval - net als andere steden beneden de rivieren - overspoeld door bezoekers vanuit het hele land. Vorig jaar ontstonden onveilige situaties toen carnavalsvierders op sommige plekken nauwelijks konden bewegen door de drukte.
Daarom wordt de binnenstad dit jaar anders ingericht: als een groot evenemententerrein. Met deze nieuwe aanpak is ruimte voor tussen de 8000 en 10.000 bezoekers extra.
Feestgangers worden met meer podia en muziek dan anders aangespoord carnaval buiten te vieren. Ook nieuw is dat eetkramen op een plein komen te staan, niet in straten. "Zonder dat soort obstakels krijg je een betere en logischere doorstroming", aldus Depla.
Ouderwetse carnavalssfeerOok crowdcontrol is dit jaar een belangrijk thema. Vanuit het gemeentehuis wordt de menigte gemonitord en kan worden ingegrepen als het ergens te druk wordt. Dan kunnen delen van straten en pleinen tijdelijk worden afgezet en kan de muziek buiten uit. Door een groot aantal ledschermen kan worden gecommuniceerd met de carnavalsvierders.
Dit jaar zal Breda een ouderwetse carnavalssfeer zonder housefeesten hebben, schrijft Omroep Brabant. Daarmee ontmoedigt de gemeente sommige bezoekers naar de stad te komen. "We kunnen de carnavalssfeer op een positieve manier sturen door muziek en programmering", zegt de burgemeester.
WennenDe burgemeester begrijpt geluiden vanuit bewoners om een rem te zetten op bezoekers van boven de rivieren. "Ik ken het gevoel, maar ik kan de brug bij Moerdijk niet omhoog draaien. Je kunt niet zeggen dat carnaval alleen voor je eigen volk is."
Iedereen moet volgens hem vrij naar de stad kunnen komen om te feesten. "Maar dat moet wel veilig. Dat betekent dat je andere maatregelen moet nemen. Je moet meer lucht zoeken in de binnenstad, om drukte te voorkomen."
Depla geeft toe dat door deze maatregelen de gang van zaken anders zal zijn dan andere jaren. "Dat zal soms best wennen zijn. Er zal meer overlast zijn voor bewoners van de binnenstad. Maar als we een gezellig, open en veilig carnavalsfeest willen, moeten we allemaal een beetje water bij de wijn doen."
Zelda, Baldur's Gate, Mario of Minecraft: het is maar een greep uit de tientallen games die miljoenen mensen wereldwijd spelen. Vorig jaar werd er naar schatting zo'n 156 miljard euro in de branche omgezet.
Toch zijn er ook duizenden mensen ontslagen en in januari van dit jaar hebben al meer dan 6000 werknemers gamebedrijven moeten verlaten. De verwachting is dat er zeker tot 2025 nog meer ontslagrondes zullen volgen. Waarom worden er zoveel mensen ontslagen in de game-industrie?
Het heeft deels te maken met een zogenoemde 'post-pandemie-correctie'. "In de coronapandemie was de omzet van de game-industrie veel groter geworden dan bij voorbaat was gedacht", zegt NRC-journalist en expert op het gebied van de game-industrie Len Maessen. "Iedereen zat thuis en speelde games. Alles schoot in één klap omhoog."
Maar na de pandemie kreeg de sector voor het eerst te maken met krimp. "De groei die was voorspeld, had al eerder plaatsgevonden" Sinds vorig jaar is er sprake van een voorzichtige groei. "Maar gamebedrijven waren gewend geraakt aan een jaarlijkse groei van vele procenten"
Stijgende kostenDe sector heeft niet alleen te maken met de correctie, maar ook met stijgende kosten door bijvoorbeeld inflatie. "De kosten voor werknemers zijn gestegen", zegt Maessen. "Leningen zijn ook duurder geworden. Voorheen werd er met geld gesmeten, omdat het goedkoop was. Het doen van investeringen was makkelijker. Nu is dat voorbij en rolt de bal naar beneden."
Nu het duurder is om een lening aan te gaan, wordt er een stuk minder geïnvesteerd in gamestudio's en daardoor gaan er ook een aantal failliet.
Volgens Maessen worden games steeds mooier en groter. "De budgetten voor grote games gaan steeds verder omhoog. Dat is van tientallen miljoenen naar honderden miljoenen gegaan. Het wordt steeds duurder om te maken, maar dat betekent niet dat er per se meer geld mee wordt verdiend."
Witte mannenOntslagen zijn er ook als gevolg van fusies. Zo heeft Microsoft vorige maand 1900 mensen ontslagen in hun verschillende gamestudio's. "Microsoft nam eind vorig jaar Activision Blizzard over. Het duurde een aantal jaar voordat die fusie door het Amerikaanse rechtssysteem kwam. Ze hebben niet per se twee communicatievleugels nodig, dus daar vallen nu veel ontslagen."
Vanwege de ontslagen maken experts zich zorgen over de diversiteit binnen de game-industrie. "Historisch gezien bestaat de sector vooral uit witte mannen. In het recente verleden kwam daar verbetering in", zegt videogame-analist en docent aan de NYU Stern School of Business, Joost van Dreunen.
"Maar de mensen die de laatste jaren zijn binnengehaald, zijn ook de doelgroepen die het kwetsbaarst zijn voor de ontslagen." Het zijn werknemers met minder gevestigde posities en minder ervaring. "Het maken van games is een complex proces, dus senioriteit weegt zwaar."
Jong talentHet wegsturen van deze jonge werknemers heeft op de lange termijn een negatieve impact op de industrie. "2025 wordt een groot jaar voor de sector. Al die bedrijven die nu mensen loslaten, gaan dan als een gek weer mensen inhuren om hun deadlines te halen en te kunnen kapitaliseren. De mensen die nu weggaan, verlaten echter de industrie vaak helemaal."
Hij wijst erop dat games veel baat hebben bij jong talent. "De hele industrie komt neer op wie het beste talent in huis heeft. Door er met de botte bijl in te gaan, hak je veel goede aspecten om."
Bij een groot boerenprotest in Brussel is het een paar keer tot confrontaties met de politie gekomen en is er sprake van vandalisme. Vooral op het Luxemburgplein, vlak naast het Europees Parlement, zijn vernielingen aangericht.
De politie heeft vier mensen aangehouden en probeert verdere escalatie zoveel mogelijk te voorkomen. Rond 18.00 uur ging de politie het plein op om de boeren uit elkaar te drijven.
De eerste boeren vertrokken iets na 17.00 uur, meldt de VRT. Dat viel samen met de avondspits en leidt tot opstoppingen op de ring. De politie roept weggebruikers op voorzichtig te zijn in het verkeer. Het is ook druk op de ring van Antwerpen en in de provincie Limburg.
Op de E40 bij Brussel is de bestuurder van een bestelbus om het leven gekomen. De bus reed in een file achter op een vrachtwagen, meldt de Vlaamse krant Het Laatste Nieuws. De file zou een gevolg zijn van de boerenprotesten. Vanmiddag waren er al drie ongelukken door de ontstane files. Daarbij zijn verschillende gewonden gevallen.
VernielingenOp het Luxemburgplein werd eerder vandaag een standbeeld zwaar beschadigd. Een van de figuren rond het beeld, van de negentiende-eeuwse staalpionier John Cockerill, werd omvergehaald en verbrand.
"Compleet fout", reageert de Belgische premier De Croo. "We moeten weg van de clash tussen landbouw en industrie. Boeren en ondernemers zijn niet elkaars tegenpolen. We hebben ze beiden nodig voor een sterke en duurzame economie."
De politie heeft het Luxemburgplein ontruimd:
Op het plein, waar sinds vannacht al een 'kampvuur' werd gestookt, raakten boeren vanochtend af en toe slaags met de politie. Aanvankelijk werd er vuurwerk afgestoken, een mestkar opengezet en werd de politie bekogeld met eieren en bierflesjes, maar later werd er ook met straatmeubilair gegooid. De politie antwoordde door met brandslangen te spuiten en even werd ook traangas ingezet.
"Een grote groep houdt het rustig, maar het verloopt niet incidentloos", zegt een VRT-verslaggever. "De gemoederen raken af en toe verhit. Je hoorde boeren vanochtend zeggen: we zijn niet zozeer boos, maar wel bezorgd. Maar je voelt toch wel een woede, een frustratie die zich jarenlang heeft opgebouwd en die nu tot uiting komt."
Het protest was in heel België, maar richtte zich vooral op de hoofdstad, waar vandaag een Europese top wordt gehouden. Daar wordt door de regeringsleiders naar verwachting ook over de boerenprotesten gesproken, al stond dat niet officieel op de agenda.
Vanochtend reden meer dan duizend boeren met tractoren de hoofdstad binnen met de bedoeling het verkeer in het Brussels gewest lam te leggen.
Ook in andere Belgische steden zijn protesten. Er zijn blokkades bij de havens van Antwerpen en Zeebrugge, waar vanmiddag 1400 vrachtwagens stilstonden, ook in Gent is er veel hinder, evenals op verschillende snelwegen en het klaverblad bij Lummen.
Kat- en muisspelOok blokkeren boeren op verschillende plaatsen in het land distributiecentra van supermarkten, soms al voor de vierde dag op rij. Supermarkten vrezen voor lege schrappen, meldt de VRT.
De politie blijft inzetten op overleg om een escalatie van de boerenprotesten in Brussel en elders te vermijden, maar zal "ingrijpen waar nodig", zegt minister van Binnenlandse Zaken Verlinden tegen persbureau Belga. "Monumenten vernielen, straatinfrastructuur afbreken, kat- en muisspel met onze politiemensen, zullen worden aangepakt."
Beelden van het protest in Brussel vanochtend:
Het salaris van de topman van het Rotterdams Havenbedrijf gaat fors omlaag. De aandeelhouders van het Havenbedrijf, de gemeente Rotterdam en het Rijk, hebben bekendgemaakt dat de huidige interim-CEO, Boudewijn Siemons, definitief is benoemd.
Demissionair minister Van Weyenberg van Financiën schrijft aan de Tweede Kamer dat de topman op termijn maximaal 365.000 euro per jaar gaat verdienen. Volgens Financiën is dat 194.000 euro minder dan wat tot nu toe gold.
Er komt wel een overgangstermijn van vier jaar. In die tijd hoeft Siemons niet in te leveren op zijn vaste salaris. Wel vervalt een variabele beloning en de aanvullende arbeidsvoorwaarden worden versoberd.
Zolang hij de functie van operationeel directeur waarneemt, blijft hij voorlopig ook een toeslag van 4500 euro per maand houden. Dat houdt op als er een nieuwe operationeel directeur is benoemd.
Lang verschil van mening tussen gemeente en RijkOver het salaris van de topman is lang gesteggeld. Vorig jaar juni stapte de vorige CEO Castelein op en Siemons werd toen aangesteld als interim-topman. De gemeente Rotterdam wilde het inkomen van de CEO het liefst verlagen tot de zogenoemde Balkenende-norm, nu zo'n 233.000 euro per jaar.
Maar het ministerie van Financiën vond dat veel te weinig. Volgens het departement was dat niet in lijn met de inkomens van de CEO's van andere grote bedrijven en met het deelnemingenbeleid van de staat.
Uiteindelijk is na mediation overeenstemming bereikt over het salaris.
Niets gezien, niets gehoord, niets gedaan, luidt de titel van het onderzoeksrapport naar de werkcultuur binnen de publieke omroep. De titel en de conclusies van de Onderzoekscommissie Gedrag en Cultuur Omroepen (OGCO) liegen er niet om. Grensoverschrijdend gedrag speelt breed bij de landelijke publieke omroepen. Signalen hierover zijn niet voldoende professioneel en doortastend opgepakt.
In het onderzoeksrapport wordt ook de werkcultuur bij de NOS expliciet genoemd. De commissie concludeert op basis van de antwoorden in de vragenlijst dat er bij NOS Sport en NOS Nieuws vaker sprake is van grensoverschrijdend gedrag dan bij de rest van de publieke omroep. Ook worden er bij de NOS vaker negatieve ervaringen op de werkvloer gemeld, waaronder een minder goede relatie met leidinggevenden.
Algemeen directeur Gerard Timmer zegt in een reactie de vormen van grensoverschrijdend gedrag te herkennen en te erkennen. "De NOS wil een veilige en sociale werkgever zijn. Maar daar zijn we onvoldoende in geslaagd. Dat is pijnlijk. We moeten hierover intern verder in gesprek."
'Loslopend wild, prooi'Timmer: "Dezelfde problematiek hebben we gezien in onze eigen inventarisatie bij NOS Sport (van begin 2023) en het daaropvolgende externe onafhankelijke cultuuronderzoek dat we bij de hele NOS hebben laten doen. Die lieten zien dat ons werk te doen staat op het gebied van omgangsvormen en leiderschap. De uitkomsten van de commissie-Van Rijn onderstrepen dat."
Bij NOS Sport zegt 85 procent van de ondervraagden doelwit of getuige te zijn geweest van vormen van pesten, intimidatie, seksisme en discriminatie. Bij NOS Nieuws is dit 84 procent. Veel medewerkers van NOS Sport hebben vormen van seksuele intimidatie meegemaakt of gezien. Vrouwen werden hier gezien als "loslopend wild" en voelden zich een "prooi", valt te lezen in het rapport.
Suzanne Kunzeler, directeur van BNNVARA, herkent eveneens het beeld dat in het rapport wordt geschetst. "Het gaat natuurlijk ook om ons. Dit is een beeld waarvan ik zeg: dat mag nooit meer gebeuren. Er mag nooit meer een cultuur komen waar grensoverschrijdend gedrag wordt genormaliseerd. Bij De Wereld Draait Door werd het genormaliseerd en was er sprake van falend leiderschap op vele niveaus."
De misstanden bij het BNNVARA-programma waren mede aanleiding voor het onderzoek naar de werkomstandigheden bij de hele NPO. Medewerkers van het programma spraken van een angstcultuur en extreme woede-uitbarstingen van presentator Matthijs van Nieuwkerk en enkele eindredacteuren.
Van Nieuwkerk heeft nu nogmaals zijn excuus aangeboden voor zijn "aandeel in de werkcultuur achter de schermen", meldt persbureau ANP. "Het belangrijkste is dat we mede dankzij dit rapport onze weg vinden naar een betere tv-wereld", zegt Van Nieuwkerk, die zich realiseert dat hij als presentator "een voorbeeldfunctie" heeft.
Vanaf komend voorjaar is hij het gezicht van een wekelijks programma bij RTL. De commerciële zender vindt het weer tijd dat Van Nieuwkerk aan de slag kan als presentator. "Hij heeft publiekelijk zijn fouten erkend, excuses gemaakt en zelfreflectie getoond", meldt RTL in een schriftelijke reactie op het rapport.
Bezwaar gemaaktVoormalig videodirecteur NPO Frans Klein had in de aanloop naar de publicatie van het rapport een advocaat in de arm genomen. Hij was tot 2014 verantwoordelijk voor de werkomstandigheden bij DWDD als mediadirecteur van de VARA, later BNNVARA.
Tegen persbureau ANP laat advocaat Knoops weten namens zijn cliënt bezwaar te hebben gemaakt tegen passages uit het rapport. Maar om welke passages het gaat, heeft Knoops niet bekend gemaakt.
Klein zegt in een eerste reactie op het rapport dat er "zaken niet goed zijn gegaan bij DWDD". "Dat is heel verdrietig en spijt me oprecht", aldus de voormalig directeur.
Maar niet iedere omroep is te spreken over de uitkomsten van het onderzoek. Zo zet omroep MAX-baas Jan Slagter vraagtekens. "Met name over of het feitelijk allemaal juist is. Ik neem iedereen die zich gemeld heeft serieus, laat ik dat voorop stellen. Ik neem de aanbevelingen serieus. Ze hadden nog een slag moeten slaan door het op feiten te controleren", aldus Slagter.
De omroepbestuurder vindt dat je met "van horen zeggen" niet ver komt. Slagter: "Als je getuige bent geweest van iets en tien anderen ook, blijft het één incident en zijn het geen elf incidenten. Dat soort zorgvuldigheid, had ik toch ook wel verwacht."
Een pagina uit het rapport met gemeld grensoverschrijdend gedrag:
Voorzitter Thomas Bruning van journalistenvakbond NVJ had juist gehoopt dat de commissie scherpere conclusies had getrokken. "Je kan maar één keer zo'n groot onderzoek doen, dan moet je op zo'n moment heel duidelijk zeggen: 'Dit is wat er nu moet gebeuren'. Als je dan met vijftien aanbevelingen komt, dan focus je voor ons gevoel niet."
Plan van aanpakDemissionair staatssecretaris Gräper verwacht binnen twee weken een plan van aanpak van de NPO en de omroepen. Daarin moeten ze duidelijk maken op welke manier ze gaan zorgen voor een veilige werkomgeving. In een reactie op het onderzoeksrapport zei Gräper dat ze "geschrokken is van de aard, omvang en intensiteit" van het grensoverschrijdende gedrag.
Ze legt de verantwoordelijkheid nadrukkelijk bij de NPO en de omroepen. Die zijn aan zet om de situatie te verbeteren en Gräper zal dat proces nauwlettend in de gaten houden.
"Ik blijf staan voor de publieke omroep. Het bestel neemt niet de verantwoordelijkheid weg van de NPO en de omroepen om als werkgevers voor een veilige werkplek te zorgen. Dat is hier niet goed gegaan."
Pia Dijkstra wordt de nieuwe demissionair minister voor Medische Zorg. Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst zojuist bekendgemaakt. Gisteren bleek al dat de D66'er in beeld was als opvolger van haar partijgenoot Ernst Kuipers. Die verliet drie weken geleden per direct de Haagse politiek, omdat hij een (nog onbekende) functie in het buitenland gaat bekleden.
Dijkstra neemt de portefeuille van Kuipers over, maar wordt niet net als hij de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Dat blijft minister Helder (VVD), die sinds het vertrek van Kuipers eindverantwoordelijke is op het ministerie. Zij houdt zich bezig met langdurige zorg en sport.
Pia Dijkstra zat bijna elf jaar in de Tweede Kamer voor D66 (van 2010 tot 2021). Zij hield zich in die tijd vooral bezig met zorg en volksgezondheid. Haar belangrijkste politieke wapenfeit was een ander systeem van donorregistratie: zij diende daarvoor een initiatiefwet in en wist die door beide Kamers te loodsen. Kern van haar wet is dat mensen als orgaandonor worden geregistreerd tenzij ze hebben laten weten dat niet te willen.
Dijkstra (69 jaar) was eerder presentator van het NOS Journaal en ze werkte onder meer ook voor de NCRV en de AVRO. Ze was jarenlang het gezicht van Vinger aan de pols, een programma over medische onderwerpen.
Een week nadat de rechtbank heeft bepaald dat Gelderland de wolf op de Hoge Veluwe mag verjagen met paintballgeweren, heeft de provincie de ontheffing hiervoor niet verlengd. Er zijn momenteel geen wolven in het gebied die niet-schuw verdrag vertonen.
De provincie wilde in 2022 verfkogels op een niet-schuwe wolf afvuren en gaf daar zelf toestemming voor via een ontheffing, een uitzondering op het wettelijk verbod.
Rechters verboden het schieten op de wolf echter tot twee keer toe, maar vorige week ging de rechtbank Midden-Nederland toch akkoord. Die ontheffing gold tot en met gisteren, schrijft Omroep Gelderland.
De provincie kon de ontheffing verlengen, maar deed dat niet. "Er is geen directe aanleiding voor verlenging", aldus gedeputeerde Harold Zoet tegen de omroep.
Nieuw planOndertussen werkt de provincie aan een uitbreiding van het paintballplan. Het vorige was alleen gericht op de Hoge Veluwe, maar het provinciebestuur wil de wolf overal met paintballgeweren kunnen aanpakken.
"Als er in de tussentijd iets nodig is, kunnen we voor dat specifieke geval een vergunning afgeven", aldus Zoet. De provincie kan dan terugvallen op de uitspraak van vorige week.
Beschermde diersoortDe wolf is in de Europese Unie een beschermde diersoort en mag niet worden verstoord of verjaagd. De Faunabescherming wil niet dat paintball wordt ingezet om wolven af te schrikken en stapte naar de rechter. De actiegroep is van plan opnieuw een rechtszaak aan te spannen als er een nieuwe ontheffing wordt verleend.
Demissionair minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid blijft erbij dat het verbranden van korans of andere religieuze boeken niet strafbaar moet worden.
In een Kamerdebat drong Denk-Kamerlid El Abassi juist aan op zo'n bepaling. Hij zei dat het aantal antisemitische en islamofobe incidenten is toegenomen en dat iedereen in Nederland in alle veiligheid zijn godsdienst moet kunnen uitoefenen. Volgens hem past het verbranden of verscheuren van religieuze geschriften daar niet bij.
'Smakeloos en primitief'Yesilgöz noemde het verbranden van welk boek dan ook "smakeloos, primitief en sneu". Maar volgens haar is het in een vrije democratie toegestaan en moet dat ook zo blijven: "Vrijheden moet je beschermen, ook als het vrijheden zijn die op een manier worden ingevuld die je niet aanstaat."
De minister vindt dat het niet aan de overheid is om te bepalen wat heilige boeken zijn. Dat neemt niet weg dat het Openbaar Ministerie in een concreet geval kan bekijken of er sprake is van opruiing of haatzaaien, voegde ze eraan toe.
Ook burgemeester pleitte voor verbodEen paar weken geleden liep een actie van Pegida-voorman Edwin Wagensveld in Arnhem uit de hand. Tegendemonstranten wilden voorkomen dat Wagensveld een koran zou verbranden en zochten daarbij de confrontatie op. Burgemeester Marcouch had de verbranding niet vooraf verboden.
De burgemeester zei later dat hij zich bij de landelijke wetgever wil inzetten voor een verbod op zulke verbrandingen. Het kabinet is daar dus niet voor en ook in de Tweede Kamer is er geen meerderheid die dat wil.
In de oorlog tussen Oekraïne en Rusland wordt er aan de frontlinie nog steeds "veel en hard" gevochten, maar zoals verwacht is in de winter het aantal raket- en drone-aanvallen fors toegenomen. Voor wie de draad kwijt is, maken we elke maand een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen.
De belangrijkste ontwikkelingen in januari 2024Rusland deelde op 26 januari deze beelden van de rampplek:
Zware raketaanvallen, recordaantallen dronesRusland bleef afgelopen maand in groten getale raketten afvuren en drones afsturen op verschillende Oekraïense steden.
Zo zag de verwoesting er aan het begin van de maand uit in Kyiv en Charkiv:
Opmerkelijk is dat er vaker raketten door de luchtverdediging heen wisten te komen. Dat kan een aanwijzing zijn dat de Oekraïense luchtverdediging uitgeput raakt, maar het is nog te vroeg om dat definitief te concluderen.
De Verenigde Staten zeggen bovendien dat Rusland gebruik maakt van Noord-Koreaanse ballistische raketten. Washington waarschuwt al langer dat Rusland grote voorraden artilleriemunitie en raketten geleverd krijgt van Noord-Korea.
Met het invallen van de winter beweerde het Kremlin voornamelijk de Oekraïense defensie-industrie op de korrel te hebben, maar vooralsnog worden er veel burgerdoelen getroffen en zijn er veel burgerslachtoffers.
Zo kwamen er op 6 januari elf mensen, onder wie kinderen, om het leven in de Oost-Oekraïense plaats Pokrovsk. Op 23 januari vielen er op meerdere plekken in het land zeker achttien doden en raakten er meer dan honderd mensen gewond. Ook wordt regelmatig infrastructuur geraakt, waardoor veel plaatsen zonder stroom komen te zitten.
In Charkiv werd een hotel verwoest:
Het Oekraïense leger voerde op zijn beurt ook diverse luchtaanvallen uit, bijvoorbeeld op het bezette stad Donetsk op 21 januari. Het Russische regiobestuur claimt dat daarbij zeker 27 mensen om het leven kwamen.
Daarnaast voerde Oekraïne een drone-aanval uit op een Russisch gasbedrijf aan de Oostzee. Enkele dagen daarvoor werd al een olieterminal in het westen van Rusland geraakt. Ook trof een drone voor het eerst sinds het begin van de oorlog een doel in Sint-Petersburg.
Verschuivingen aan de frontlinieHet beeld aan de frontlinie is ten opzichte van december zoals verwacht weinig veranderd. De wintermaanden worden gebruikt om te recupereren, eenheden te wisselen en logistiek alles weer op orde te brengen.
Gevochten wordt er wel nog steeds, "veel en hard", aldus oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif. Vooral bij het oostelijk gelegen Avdiivka en aan de oostoever van de rivier de Dnipro, bij Cherson.
"Duizenden granaten per dag worden er nog afgevuurd, wat elke dag leidt tot honderden doden. Maar er zijn weinig verschuivingen aan de frontlinie: het lijkt alsof er niets gebeurt."
Bij Avdiivka lijkt er volgens De Kruif wel sprake te zijn van een min of meer gecontroleerde terugtocht van Oekraïne. "De Russen moeten heel veel middelen inzetten om langzaam terrein te winnen. Ze leiden heel veel verliezen voor een kleine terreinwinst aan de zuidkant."
"Avdiivka is tactisch belangrijk, maar operationeel minder", vervolgt hij. "De Russen voeren daar vooral een offensief omdat Poetin het nodig heeft om een succes te laten zien, in aanloop naar de verkiezingen in mei." Het Britse ministerie van Defensie verwacht niet dat Avdiivka de komende weken al volledig in handen komt van de Russen.
Actieve verdedigingIntussen is in januari verder gedacht over de militaire strategie voor het komende jaar. Meerdere analisten verwachten dat er in tegenstelling tot 2023 dit voorjaar geen groot offensief zal komen van het Oekraïense leger. Grote terreinwinst wordt niet verwacht, al worden aanvallen niet uitgesloten.
Volgens The Washington Post wordt er in de VS hard gewerkt aan een nieuwe Oekraïne-strategie, waarbij de nadruk komt te liggen op "actieve verdediging", zoals een Oekraïense commandant het onlangs noemde. De focus ligt daarbij op drone-operaties en het versterken van verdedigingslinies. In de tussentijd zouden de strijdkrachten en de economie moeten aansterken.
Een defensieve strategie kost minder menskracht. In de tussentijd zal de Oekraïense regering het mobilisatievraagstuk moeten oplossen. Oekraïne zou zich volgens Amerikaanse bronnen dan moeten klaarmaken voor een tegenoffensief in 2025. Oud-minister Zahorodnjoek van Defensie waarschuwt dat een defensieve strategie betekent dat Rusland wel een jaar lang het initiatief krijgt op het slagveld.
Hoe dan ook valt of staat alles bij westerse steun, zeggen meerdere analisten. Denktank Institute for the Study of War herhaalt nog maar eens dat het ineenstorten van westerse steun er waarschijnlijk toe kan leiden dat het Russische leger de overhand kan nemen. "Een significante opmars richting het westen van Oekraïne is niet ondenkbaar, mogelijk zelfs helemaal tot aan de westelijke grens met NAVO-landen."
De oorlog in beeldDe eerste twee opgeknapte Leopard II-tanks die Nederland heeft gekocht voor Oekraïne staan klaar. Half januari zijn ze in Duitsland getest en goedgekeurd. Nederland kocht samen met Denemarken veertien van deze oude tanks aan voor Oekraïne.
Verslaggever Wessel de Jong was bij de inspectie in het Duitse Unterlüß:
